De politie heeft woensdagavond drie levende schapen aangetroffen in twee kofferbakken van auto's in Edam en Katwoude. De poten van de schapen waren bij elkaar gebonden en over hun bek zat ducttape. Tijdens het Offerfeest zijn de politie en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NWVA) extra alert op illegale slachtingen. 

Als de politie of de NWVA op nog levende schapen stuit die illegaal worden vervoerd of geslacht, bellen ze met Sandra van de Werd van stichting Dierennoodhulp. "Het is bizar hoe ze aangetroffen zijn, liggend en met ducttape", zegt ze boos. "Het is ontzettende dierenmishandeling." 

'Lip opengescheurd van de stress'

De drie schapen zijn opgehaald door vrijwilligers van de stichting en ondergebracht bij De Peerdegaerdt in het Zuid-Hollandse Strijen. "Een van de schapen had van de angst en stress haar lip opengescheurd. Dat is de volgende ochtend door een dierenarts gehecht, anders zou ze er de rest van haar leven last van hebben." 

Op een video van de stichting is te zien hoe de schapen midden in de nacht aankomen op De Peerdegaerdt. In de trailer waarin de dieren vervoerd zijn, zijn veel bloedspetters te zien van de wond. 

Tekst gaat door onder de foto's .

De schapen werden zonder oormerk aangetroffen, dus het is niet duidelijk waar ze vandaan kwamen. "Soms worden schapen gestolen, soms worden ze door boeren verkocht. Het oormerk wordt dan verwijderd zodat ze niet te traceren zijn", legt Sandra uit.

Op zoek naar dierenvriend

Inmiddels hebben de schapen een nieuw oormerk. De komende drie weken moeten ze in quarantaine blijven en er is bloed afgenomen om te onderzoeken of ze niet ziek zijn. "Daarna mogen ze worden geadopteerd door een dierenvriend."

Tijdens het islamitische Offerfeest worden er op sommige plekken illegaal schapen geslacht. Vorig jaar werden er in onze provincie 35 aangetroffen bij een illegaal slachthuis. Het aantal schapen dat stichting Dierennoodhulp opvangt, is ieder jaar anders. "Tijdens de coronajaren waren het er soms vier of vijf. Nu drie, maar dat kan nog veranderen. Ook vandaag kunnen er nog dieren worden geofferd." 

Bestuurders gehoord 

De politie kwam de auto's op het spoor tijdens een controle. "De gegevens van de bestuurders zijn bij ons bekend en ze zullen worden gehoord", zegt een woordvoerder van de politie. "De zaak worden verder overgedragen aan de NVWA."

Een Koningsdag organiseren op de huidige manier is voor de hulpdiensten onhoudbaar. Deze verregaande conclusie trekt de Ambulance Amsterdam in een interne evaluatie van Koningsdag 2025, die gisteren via AT5 naar buitenkwam. En dat is zeker niet voor het eerst. Oud-burgemeester Van der Laan vreesde in 2011 al voor 'doden bij Koninginnedag' en ook nu noemt burgemeester Halsema stevigere maatregelen onvermijdelijk. Al sinds de eeuwwisseling worstelt de stad met het steeds onbeheersbaarder worden van het Oranjefeest. 

'Te veel mensen, te veel drank beschikbaar, en opvallend veel 14, 15 en 16-jarigen die hulp nodig hebben'. Gisteren werd opnieuw duidelijk hoe Amsterdam steeds meer moeite heeft om de Oranjefeestdag in goede banen te leiden. Cijfers tonen aan dat tientallen spoedmeldingen op momenten in de wacht stonden om gekoppeld te worden aan een ambulance.

De laatste jaren ziet Ambulance Amsterdam een stijging van het aantal spoedritten dat tijdens Koningsdag moet worden uitgevoerd. In 2023 waren het er nog 271, een jaar later 306 en dit jaar waren het er 403. 'Het bericht “kom niet naar Amsterdam”, of “kom niet naar het Centrum” hebben op de hulpverleningsdiensten geen effect gehad. Het lijkt of de gemeente toestaat dat er ongelimiteerd gefeest en gedronken kan worden', aldus het evaluatierapport.  

Grote rellen

Drukte in de stad, die erger wordt en uiteindelijk uit de hand loopt; het is de stad niet vreemd. In 2001 gaat het helemaal mis. In de avond, als de feestvierders naar huis willen, breken hevige rellen uit op en rond het Centraal Station. Door het stilstaan van treinen en het langdurig afsluiten van het station slaat de vlam in de pan. Oorzaak voor alle onrust is het door reizigers trekken aan de noodrem, waardoor treinen stil komen te staan en zelfs mensen over het spoor lopen. 

De politie moet traangas, waterkanonnen en geweld gebruiken om de rust terug te laten keren. Niet eerder ontspoorde een toen nog Koninginnedag zo erg. Oud-burgemeester Job Cohen spreekt na de incidenten die avond en nacht over 'grootschalig geweld'.

De toestroom van reizigers zorgt tijdens Koningsdag vaker voor overlast. Net zoals in 2001, wordt er in 2010 door vandalen aan de noodrem getrokken. Het resultaat: in de middag komt het treinverkeer van en naar Centraal volledig tot stilstand.

Museumpleinfeest afgeschaft 

De opvolger van Cohen, Eberhard van der Laan, ziet met eigen ogen hoe de hulpdiensten het steeds lastiger krijgen en besluit in te grijpen. Het jaarlijkse Radio 538-event op het Museumplein wordt in 2011 uit de stad verbannen, vanwege toenemende alcoholproblematiek en de alsmaar groeiende bezoekersaantallen. Van der Laan pleit voor meer gevarieerde evenementen met een kleinschalig karakter in de binnenstad. "Koninginnedag moet een dag worden waarop Amsterdammers met hun kinderen de stad in gaan. Iedereen is welkom, niemand hoeft zich weggestuurd te voelen. Maar het moet weer Amsterdams gezellig worden", zo zei hij toen. 

Ook wordt er opgetreden tegen het alcoholgebruik van feestgangers. Een jaar na het afschaffen van het grote feest op het Museumplein, wordt de '1-blikje bier'-regel ingevoerd. Van der Laan stelt dat het alcoholgebruik onder de 800.000 bezoekers van het feest een gevaar oplevert voor de veiligheid. Aanleiding zijn de 522 ambulanceritten die tijdens de Koninginnedag in 2011 worden ingezet. Bijna alle ritten zijn alcoholgerelateerd. 

Regels

Na de coronaperiode lijkt de '1-blikje bier'-regel bij veel mensen weggezakt. In 2022 brengt burgemeester Halsema de alcoholbeperkende maatregel opnieuw onder de aandacht. Winkels mogen maximaal 1 alcoholhoudende consumptie per klant verkopen. Bovendien mag dat drankje niet gekoeld zijn. 

Andere regels, of normen en waarden, ze lijken tijdens de feestdag vaker weg te zakken. Zo is het verboden wildplassen, waarop een boete van maar liefst 140 euro staat, in Amsterdam op Koningsdag bijna een traditie. Met name in de Jordaan wordt er tijdens Koningsdag gesproken over een 'openbaar toilet'. Sinds zeker 2014 neemt het wilplasprobleem hier toe. Vanwege drukte lukt het de politie vaak niet om hierop te handhaven. 

Zorgen 

De laatste jaren volgt aan het begin van de middag steevast de oproep niet meer naar de stad te komen vanwege de drukte. Dit jaar besluit burgemeester Halsema die oproep zelfs al een week van tevoren te doen, omdat volgens haar de nood- en hulpdiensten tegen hun capaciteit aanlopen. 'Vier Koningsdag zo veel mogelijk lokaal', luidt het advies. 

Ondanks de oproep is het ook dit jaar druk in de stad. Richting het einde van de avond moet de Mobiele Eenheid zelfs in actie komen op de Albert Cuypstraat. De straat wordt leeggeveegd nadat agenten zijn bekogeld, er harde muziek is afgespeeld en een paar honderd mensen om een auto van de gemeente zijn gaan staan, die vervolgens ook wordt vernield. Pas rond middernacht keert de rust weer terug in De Pijp. 

Uit het rapport van Ambulance Amsterdam wordt duidelijk dat 'een Koningsdag organiseren op de huidige manier voor hulpdiensten onhoudbaar is'. 'Deze dienst heeft echt een zware wissel getrokken op het personeel. De mateloosheid van het Koningsdag-publiek brengt de hulpdiensten in gevaar.'

Daarbij overheerst bij veel ambulancepersoneel 'een gevoel van teleurstelling, schaamte en machteloosheid'. Burgemeester Halsema reageert in het AT5-programma Gesprek met de Burgemeester op de conclusies van de ambulancedienst. "We voelen dit al heel lang aankomen. Het betekent ook dat ik inmiddels een onderzoek heb aangekondigd in de gemeenteraad waarin ik goed wil onderzoeken wat Amsterdammers eigenlijk zelf vinden van Koningsdag en wat ze willen." 

Zo wil Halsema kijken naar een beter spreiding van drukte en hoe te voorkomen 'dat we zo overlopen worden als afgelopen jaar en welke rol festivals daarin spelen.' De burgemeester benadrukt dat de (jarenlange) problematiek rondom Koningsdag niet zomaar is opgelost. "Het ongelofelijk ingewikkelde bij een volksfeest, waarvan mensen heel erg houden, is dat er geen ophaalbrug is die je kan ophalen en tegen mensen kan zeggen: je kan niet komen. Mensen vieren hun eigen feestjes."

De politie heeft woensdagavond drie levende schapen aangetroffen in twee kofferbakken van auto's in Edam en Katwoude. De poten van de schapen waren bij elkaar gebonden en over hun bek zat ducttape. Tijdens het Offerfeest zijn de politie en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NWVA) extra alert op illegale slachtingen. 

Als de politie of de NWVA op nog levende schapen stuit die illegaal worden vervoerd of geslacht, bellen ze met Sandra van de Werd van stichting Dierennoodhulp. "Het is bizar hoe ze aangetroffen zijn, liggend en met ducttape", zegt ze boos. "Het is ontzettende dierenmishandeling." 

'Lip opengescheurd van de stress'

De drie schapen zijn opgehaald door vrijwilligers van de stichting en ondergebracht bij De Peerdegaerdt in het Zuid-Hollandse Strijen. "Een van de schapen had van de angst en stress haar lip opengescheurd. Dat is de volgende ochtend door een dierenarts gehecht, anders zou ze er de rest van haar leven last van hebben." 

Op een video van de stichting is te zien hoe de schapen midden in de nacht aankomen op De Peerdegaerdt. In de trailer waarin de dieren vervoerd zijn, zijn veel bloedspetters te zien van de wond. 

Tekst gaat door onder de foto's 

De schapen werden zonder oormerk aangetroffen, dus het is niet duidelijk waar ze vandaan kwamen. "Soms worden schapen gestolen, soms worden ze door boeren verkocht. Het oormerk wordt dan verwijderd zodat ze niet te traceren zijn", legt Sandra uit.

Op zoek naar dierenvriend

Inmiddels hebben de schapen een nieuw oormerk. De komende drie weken moeten ze in quarantaine blijven en er is bloed afgenomen om te onderzoeken of ze niet ziek zijn. "Daarna mogen ze worden geadopteerd door een dierenvriend."

Tijdens het islamitische Offerfeest worden er op sommige plekken illegaal schapen geslacht. Vorig jaar werden er in onze provincie 35 aangetroffen bij een illegaal slachthuis. Het aantal schapen dat stichting Dierennoodhulp opvangt, is ieder jaar anders. "Tijdens de coronajaren waren het er soms vier of vijf. Nu drie, maar dat kan nog veranderen. Ook vandaag kunnen er nog dieren worden geofferd." 

Bestuurders gehoord 

De politie kwam de auto's op het spoor tijdens een controle. "De gegevens van de bestuurders zijn bij ons bekend en ze zullen worden gehoord", zegt een woordvoerder van de politie. "De zaak worden verder overgedragen aan de NVWA."

Sinds een paar weken is de Heemskerkse Plantenbieb van Gwendolyn Kruithof weer in vol bedrijf. Zodra het lente wordt gaat de bieb op de hoek van de Valcooghstraat en de Spoellaan open en kunnen liefhebbers van kamerplanten stekjes ruilen. Het is vooral bedoeld voor mensen uit de buurt, vertelt Gwendolyn. 

Het principe is simpel: je zet een plant in de bieb, een kast die makkelijk vanaf de straat bereikbaar is, en je mag er een andere voor terugnemen. "Misschien heb je thuis een plant waar je op uitgekeken bent. Die breng je dan naar de bieb, en dan neem je iets nieuws mee naar huis", legt Gwendolyn uit. "Zolang mensen maar iets terugplaatsen, blijft de bieb gevuld en voor iedereen leuk."

Gwen is met haar plantenbieb begonnen tijdens de coronapandemie, toen winkels dicht waren en iedereen verplicht thuiszat. "We waren veel thuis, planten zijn duur, en niet iedereen kan zich een groene huiskamer veroorloven", vertelt ze. "Dus ik dacht: waarom niet een plek waar je planten kunt ruilen in plaats van kopen?"

Niet iedereen speelt eerlijk

Hoewel het systeem meestal goed werkt, zijn er helaas ook momenten waarop planten verdwijnen zonder dat er iets voor terugkomt. "Dan is de kast opeens leeg", zegt Gwendolyn. "Maar gelukkig komen er vaak ook weer verrassend leuke planten voor terug."

En wat als je geen idee hebt hoe je een plant moet stekken? Geen zorgen, vertelt Gwendolyn: "Ik heb ook geen groene vingers. Ik ken maar een paar plantennamen. Maar met een beetje hulp van internet of YouTube leer je het zo.: Volgens haar zijn de meeste planten gelukkig erg makkelijk te stekken, dus iedereen kan meedoen. Niet kunnen stekken is in ieder geval geen excuus om niet ook iets in de bieb achter te laten.

Vooral voor buurtgenoten 

De plantenbieb is in principe bedoeld voor iedereen, maar vooral buurtgenoten maken er gebruik van, vertelt de plantenbibliothecaresse. "Vooral buurtbewoners die makkelijk even met een plantje op en neer kunnen lopen", vertelt Gwendolyn. "Maar soms komen er ook mensen van verder, die stekjesroutes lopen." 

Gwendolyn vertelt dat er een soort community van stekjesliefhebbers bestaat die stad en land afspeuren op zoek naar kamerplantstekjes, De Plantenbieb van Heemskerk is ook aangesloten bij het landelijk netwerk van plantenbibliotheken. "Soms kom je mensen tegen op markten die zeggen: 'oh, ik ben van de plantenbieb uit Beverwijk of Krommenie', dat is zo leuk."

Een eigen plantenbieb starten is volgens Gwendolyn niet ingewikkeld. "Het enige wat je echt nodig hebt, is een kast die een beetje tegen water kan. Planten houden immers van water, dus dat echt waterdicht hoeft hij niet te zijn."

Voor Gwendolyn is de plantenbieb een bron van plezier. "Soms zie ik planten waarvan ik niet eens wist dat ze bestonden. Dan neem ik een stekje, kweek het op, en zet het later weer in de bieb." Een kast vol groen, ontstaan uit een 'lockdownidee' – is in Heemskerk dan ook nog steeds springlevend.

Dierenpensions in Noord-Holland zitten deze zomer tjokvol, blijkt uit een rondgang van NH. Van Texel tot het Gooi, nergens lijken mensen met hun hond of kat nog terecht te kunnen deze zomervakantie. "Boek eerst een plek voor je hond en daarna pas je eigen vakantie", adviseert een dierenhotel in Berkhout.

Vorig jaar bleek dat het aantal dierenpensions in onze provincie met 51 procent was gestegen ten opzichte van 2019. Maar ondanks die explosieve stijging, is er in de zomerperiode nog steeds te weinig plek is voor honden en katten.

Dierenpension ’t Schipperke in West-Friesland zit de hele zomerperiode vrijwel helemaal vol. "Vooral tijdens de bouwvakperiode is het pension compleet volgeboekt", vertelt Isabelle Steur van het pension. Het dierenhotel in Koggenland biedt plek aan zo’n 350 honden en katten.

Bekijk hieronder de reportage van de drukte in dierenpension 't Schipperke in Koggenland. Tekst gaat verder onder de video.

Ook bij dierenpension Tussenwijck in Beverwijk is deze zomer geen plek meer beschikbaar. "We krijgen de hele dag door telefoontjes met de vraag of er nog plek is", vertelt Paul. "Dan moet ik ze helaas steeds ‘nee’ verkopen. Mensen boeken zelfs nu al voor volgend jaar."

Meer honden sinds de coronatijd

Vanwege de aanhoudende stroom aan aanvragen heeft dierenhotel 't Gooi besloten om geen nieuwe honden meer op de reservelijst te plaatsen. "Zelfs als we alle bestaande reserveringen zouden annuleren, zouden we binnen de kortste keren weer vol zitten. Zó groot is de vraag op dit moment", zegt Melvin Valk van het pension.

De drukte is volgens veel dierenhotels in Noord-Holland het gevolg van twee ontwikkelingen: tijdens de coronaperiode hebben veel mensen een hond aangeschaft, en inmiddels gaat die groep ook weer vaker op vakantie. Daardoor is de vraag naar opvanglocaties flink toegenomen. "Mensen willen er graag tussenuit, maar dan wel zonder hond", klinkt het vanuit de sector.

Eerst opvang regelen, dan pas vakantie

Het dierenpension in Beverwijk heeft een advies voor baasjes die deze zomer geen opvangplek meer kunnen vinden. "Probeer eerst in je eigen kring opvang te regelen", tipt Paul. "Daarnaast zijn er op Facebook verschillende groepen waarin mensen aanbieden om op huisdieren te passen. Misschien lukt het via die weg wel."

Ook Isabelle Seur van het dierenhotel in Berkhout heeft een duidelijke tip, vooral met het oog op komende vakanties. "Boek eerst een plek voor je hond en daarna pas je eigen vakantie", adviseert ze. "Dat scheelt een hoop gedoe."

Dierenpensions in Noord-Holland zitten deze zomer tjokvol, blijkt uit een rondgang van NH. Van Texel tot het Gooi, nergens lijken mensen met hun hond of kat nog terecht te kunnen deze zomervakantie. "Boek eerst een plek voor je hond en daarna pas je eigen vakantie", adviseert een dierenhotel in Berkhout.

Vorig jaar bleek dat het aantal dierenpensions in onze provincie met 51 procent was gestegen ten opzichte van 2019. Maar ondanks die explosieve stijging, is er in de zomerperiode nog steeds te weinig plek is voor honden en katten.

Dierenpension ’t Schipperke in West-Friesland zit de hele zomerperiode vrijwel helemaal vol. "Vooral tijdens de bouwvakperiode is het pension compleet volgeboekt", vertelt Isabelle Steur van het pension. Het dierenhotel in Koggenland biedt plek aan zo’n 350 honden en katten.

Bekijk hieronder de reportage van de drukte in dierenpension 't Schipperke in Koggenland. Tekst gaat verder onder de video.

Ook bij dierenpension Tussenwijck in Beverwijk is deze zomer geen plek meer beschikbaar. "We krijgen de hele dag door telefoontjes met de vraag of er nog plek is", vertelt Paul. "Dan moet ik ze helaas steeds ‘nee’ verkopen. Mensen boeken zelfs nu al voor volgend jaar."

Meer honden sinds de coronatijd

Vanwege de aanhoudende stroom aan aanvragen heeft dierenhotel 't Gooi besloten om geen nieuwe honden meer op de reservelijst te plaatsen. "Zelfs als we alle bestaande reserveringen zouden annuleren, zouden we binnen de kortste keren weer vol zitten. Zó groot is de vraag op dit moment", zegt Melvin Valk van het pension.

De drukte is volgens veel dierenhotels in Noord-Holland het gevolg van twee ontwikkelingen: tijdens de coronaperiode hebben veel mensen een hond aangeschaft, en inmiddels gaat die groep ook weer vaker op vakantie. Daardoor is de vraag naar opvanglocaties flink toegenomen. "Mensen willen er graag tussenuit, maar dan wel zonder hond", klinkt het vanuit de sector.

Eerst opvang regelen, dan pas vakantie

Het dierenpension in Beverwijk heeft een advies voor baasjes die deze zomer geen opvangplek meer kunnen vinden. "Probeer eerst in je eigen kring opvang te regelen", tipt Paul. "Daarnaast zijn er op Facebook verschillende groepen waarin mensen aanbieden om op huisdieren te passen. Misschien lukt het via die weg wel."

Ook Isabelle Seur van het dierenhotel in Berkhout heeft een duidelijke tip, vooral met het oog op komende vakanties. "Boek eerst een plek voor je hond en daarna pas je eigen vakantie", adviseert ze. "Dat scheelt een hoop gedoe."

Het moet een bijzondere verjaardag worden. Fransina Schipper-Jansen uit Zaandam blaast op 10 juli liefst 105 kaarsjes uit. Kleindochter Eva wil de verjaardag nóg specialer maken en roept mensen op om kaartjes te sturen. "Ze houdt zó van post... ik denk dat ze het niet kan geloven."

Normaal gesproken schudden we het hoofd als we horen dat iemand géén NH op heeft staan thuis. Maar deze keer komt het goed uit. We zijn in samenwerking met Eva met een smoesje op bezoek gekomen bij mevrouw Schipper-Jansen, om een reportage te maken 'ter voorbereiding op haar 105e verjaardag'.  

Ze vertelt honderduit – want ze is nog hartstikke scherp – over bezoekjes van haar kleinkinderen en hoe ze daarvan geniet. "Ik ben pasgeleden nog met Eva weggegaan. Belt ze op: 'oma, ik kom u halen!' Toen zijn we naar het Twiske gereden."

Tekst loopt door onder de foto.

"Ik mocht in de rolstoel zitten en toen heeft ze wel anderhalf uur met me gewandeld. Dat vond ik zo verschrikkelijk leuk. Het was prachtig weer, hè Eva? We hebben daar alle twee erg van genoten. Dat zijn leuke dingen hè, als je kleinkinderen dat doen." 

Eva glimt. Ze wil de verjaardag straks nog specialer maken en roept mensen op om massaal kaartjes en tekeningen te sturen ter ere van haar oma's verjaardag. Vijf jaar geleden deed ze dat ook, toen oma in coronatijd 100 jaar werd.  

Tekst loopt door onder de foto.

De burgemeester kwam op afstand langs en veel mensen stuurden kaarten. "Echt heel veel mensen hadden daarop gereageerd. Nu wordt ze 105 en ik dacht: 'waarom niet nog een keer?'" 

Kaarten kunnen worden gestuurd naar Oderweg 1-8577, 1043 Amsterdam onder vermelding van 'Oma 105'. NH gaat de kaarten samen met Eva bezorgen. Ze heeft nu al voorpret. "Ik denk dat ze het niet kan geloven. Kaartjes, tekeningen... ze geniet zo van post. Ik gun haar echt alles."

Gebrek aan ruimte om extra velden aan te leggen, te weinig kleedkamers en financiële uitdagingen. Het zijn problemen waar de amateur-voetbalclubs in de stad tegen aan lopen, zo blijkt uit onderzoek van AT5 onder tientallen verenigingen. Hoewel het over het algemeen best goed gaat met de clubs in de stad, zijn er ook serieuze zorgen te horen. "Het blijft continu een uitdaging om het jaar goed af te ronden."

Het is woensdagavond als Samir Allilti over het sportpark van amateurclub DCG uit Nieuw-West loopt. Hij wordt aangeschoten door een groep jongens uit de Onder 15 met de vraag of iemand mee mag spelen in hun team. De interim-voorzitter helpt de jongens aan het juiste contact binnen de club en loopt verder naar een kruispunt tussen vier velden. 

Hij kijkt om zich heen. Op drie velden wordt er getraind, op het vierde veld, dat bij de bekende windmolen van het sportpark ligt, wordt een wedstrijd gespeeld. "Als ik hier sta, dan ben ik echt trots. Al die teams, al die spelers. In het weekend is het hier nog voller met trotse ouders en toeschouwers." Maar waar Allilti op een kruispunt staat te kijken naar de vier velden, zo staat de club de komende jaren dat ook. Een kruispunt waar lastige financiële keuzes moeten worden gemaakt. 

Amsterdam en het amateurvoetbal zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ruim 30.000 Amsterdammers zijn één of meerdere dagen per week op het veld te vinden, bij één van de 55 amateurclubs die zijn ingeschreven bij de KNVB, de Nederlandse voetbalbond. 

Omdat het amateurvoetbal een belangrijke levensader is voor een behoorlijk gedeelte van de stad, naast ingeschreven spelers zijn er ook veel betrokken supporters, onderzocht AT5 hoe het met de geliefde amateurverenigingen gaat. 31 voetbalclubs uit Amsterdam en op de grens van de stad deden mee aan een enquête over de staat van het amateurvoetbal. 

Meer met bal aan de voet

De verengingen die meewerkten aan het onderzoek verschillen in het aantal leden. Waar de kleinste club zo'n 150 leden telt, heeft de grootste er 2700. Gemiddeld gezien hadden de meeste clubs tussen de 500 en 1200 leden. En dat ledenaantal is de afgelopen seizoenen voor meer dan de helft van de clubs gestegen. "Jaarlijks hebben wij een stijging tussen de 35 en 45 procent", reageert een van de verenigingen. "Wij zijn gegroeid van 800 naar 1200 leden", aldus een ander. 

Bij net iets meer dan de helft van de clubs ging de stijging in het ledenaantal over enkele tientallen, maar bij een kwart ging het zelfs om een toename van meer dan 300 leden. Voor de rest van de verenigingen bleef het ledenaantal de afgelopen seizoenen ongeveer gelijk. "We hadden een lichte daling door corona, maar we stijgen nu weer naar het niveau voor de pandemie", zo licht een voorzitter van een club toe. 

Maar vier clubs gaven aan dat er een afname was in het aantal leden. Voor twee van hen gold dat voor meer dan tweehonderd leden. "De reden voor die daling is de veldcapaciteit", aldus een voorzitter. "Bij de doorgroei van jeugdteams naar een groter veld komen wij met het huidige aantal velden tekort."

Kleedkamers en grasvelden

En dat gebrek aan ruimte voor uitbreidingen is een geluid dat meerdere clubs laten horen. Zo ook O.S.V. uit Noord. De club die is opgericht in 1919 zit op het sportpark Oostzanerwerf en deelt het terrein onder andere met voetbalclub T.O.B.. Uitbreiden voor extra velden is vanwege de ring en de omliggende woonwijken niet mogelijk

Voorzitter Jeroen van Dijk kijkt naar het veld dat achter de kantine van O.S.V ligt. Het veld van echt gras ligt er, vanwege de lange periode zonder regen, droog bij. De kale plekken vallen door de droogte extra op, terwijl de witte krijtlijnen die het grasveld omtoveren in een voetbalveld juist zijn vervaagd en minder opvallen. 

Een 'zandvlakte' is de manier waarop Van Dijk het veld in de huidige staat omschrijft. Als hij richting het vijfmetergebied loopt in de zestien wijst hij naar een grote kale plek. "Als het geregend heeft, is dit een grote modderpoel." De club beschikt over één kunstgrasveld en twee velden van echt gras. Om te kunnen doorgroeien heeft de club een tweede kunstgrasveld nodig. 

Maar ook het clubgebouw zelf kan die doorgroei tegenhouden. "We hebben klassieke kleedkamers", legt Van Dijk met enige trots uit. "De douches doen het alleen niet altijd, dat zou je willen verbeteren en moderniseren. We zijn ook bezig met een meidenhub, maar dan heb je weer te maken dat als de meiden willen gaan douchen je een andere kleedkamer niet kan gebruiken."

Vrijwilligerstekort

O.S.V. wordt, net zoals zo veel clubs, gerund door vrijwilligers. Maar genoeg vrijwilligers vinden om de verenigingen draaiende te houden is een groot probleem. 43 procent van de amateurclubs gaven aan over niet genoeg vrijwilligers te kunnen beschikken. Bij 30 procent van de clubs is het aantal vrijwilligers de afgelopen jaren ook gedaald. "Het is steeds lastiger om ouders van de jeugdleden bij de club te betrekken. De betrokkenheid van de ouders is dan ook behoorlijk afgenomen", schetst een voorzitter. 

Veel verenigingen hebben verplichte vrijwilligerstaken voor leden of de ouders van jonge spelertjes. "Je moet toch ook wat doen voor de club", aldus een van de verenigingen waar dit het geval is. Ondanks dat er bij veel clubs nog genoeg vrijwilligers zijn om de boel draaiende te houden, voorzien de verenigingen ook problemen in de toekomst. "Veel van de vrijwilligers hebben meerdere petten op. Dit maakt dat uitval van een vrijwilliger op meerdere plekken pijn doet en lastig is op te vangen."

Ook bij DCG merken ze dat, ondanks dat er nu nog genoeg vrijwilligers zijn om de club draaiende te houden, de aanwas van nieuwe vrijwilligers lastig is. "Ouders zijn bereid op het veld te staan voor hun kind of tijdens een training van hun kind. Ze vinden het net een uitdaging om die andere rol op zich te nemen", aldus Allilti. "We proberen het een en ander te regelen in de weekenden, maar je merkt voornamelijk doordeweeks dat de kantine bijvoorbeeld dicht moet omdat niemand hem kan openen."

Om niet alles weg te laten vallen, huurt de club ook mensen in. Voor het schoonmaken bijvoorbeeld, maar ook andere zaken op het terrein. En dat inhuren is een van de lastige financiële keuzes waar een van de grootste clubs uit Nieuw-West voor staat. Een derde van de leden van de club is afhankelijk van de stadspas en het bestuur wil voetbal voor iedereen toegankelijk houden, maar zit ook met de stijgende kosten in de maag. "Het blijft continu een uitdaging om het jaar goed af te ronden. Helaas moet je soms keuzes maken, maar je moet ook voortbestaan als club."

Moeilijke keuzes

Dat soort zorgen herkent 18 procent van de verengingen ook. Huren van de velden die stijgen, een stijgende energierekening en minder inkomsten in de kantines. Het wordt door de clubs die aangaven zorgen te hebben allemaal benoemd. 

Sportwethouder Sofyan Mbarki herkent de zorgen van de clubs en laat weten dat hij echt zijn best doet om die zorgen weg te nemen. "We proberen extra bij te plussen als het gaat om bijvoorbeeld het compenseren van de energielasten. Dat blijven we ook het komende jaar doen." De wethouder is wel realistisch dat de problemen niet in een dag zijn opgelost. "Dit los je niet binnen een paar jaar op, maar is echt een lange adem."

Om het verenigingsleven te ondersteunen en om commerciële voetbalscholen aan te pakken startte de gemeente samen met de KNVB en Ajax de Amsterdamse voetbalagenda. De wethouder is trots op het project. Het grootste gedeelte van de verenigingen die meewerkten aan dit onderzoek gaven dan ook aan geen zorgen te hebben over de toekomst, maar toch is bij zo'n 15 procent dat wel het geval. De afgelopen jaren verdwenen er zo'n 25 verenigingen. Mbarki probeert te voorkomen dat er nog meer clubs verdwijnen. "Bij een complete stad horen ook sportclubs."

Vandaag en morgen staan de Toppers in de Johan Cruijff Arena en fans uit het hele land maken zich klaar voor een groot feest. Met het thema 'Stout en Fout, maar Goud' pik je de fans op het Rembrandtplein er zo uit. "Ik verwacht een show met veel spektakel", zegt een fan gekleed in het goud.

De muziekgroep, bestaande uit Jeroen van der Boom, René Froger, Jan Smit en Gerard Joling, trekt fans uit alle hoeken van het land en zelfs daarbuiten. "Ik ben helemaal uit België gekomen", vertelt een enthousiaste fan. Ook Eindhovenaren hebben zich verzameld: "Normaal komen we niet graag in de Arena, maar voor de Toppers maken we een uitzondering." 

De Toppers werden 20 jaar geleden opgericht. Sindsdien organiseerden ze ieder jaar (met uitzondering van de coronajaren) een serie optredens waar jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers op afkomen. Veruit de meeste concerten vonden in de Arena plaats. 

Er hebben vorig jaar 22,9 miljoen toeristische overnachtingen in de stad plaatsgevonden. Dat zijn er drie procent meer dan in 2023. De gemeente verwacht dat het aantal overnachtingen dit jaar nog hoger zal liggen.

Dat blijkt uit twee onderzoeken van de gemeente. Geconcludeerd wordt dat toeristen uit Amerika, Engeland, Azië en omringende Europese landen Amsterdam weer in dezelfde aantallen bezoeken als ze voor de coronacrisis deden. 

'Remmend effect'

Verantwoordelijk wethouder Sofyan Mbarki (Economische Zaken en Aanpak Binnenstad) stelt wel dat eerdere maatregelen van de gemeente een 'remmend effect' hebben gehad. Het ging bijvoorbeeld om de verhoging van de toeristenbelasting en de registratieplicht voor vakantieverhuur. Volgens Mbarki vlakt de groei van het aantal overnachtingen af.

Het aanbod van overnachtingen op platforms als Airbnb nam de afgelopen jaren daadwerkelijk af. Dat geldt niet voor de hotelovernachtingen, waardoor het totale aantal overnachtingen dus kon toenemen. Dat komt met name doordat er meer hotels bij zijn gekomen en gasten langer bleven slapen. De bezettingsgraad was 78 procent, dat is wel minder dan in 2019, toen het nog 84 procent was. Dat komt deels door de hogere kamerprijs. 

Voorspelling komende jaren

Er zijn verschillende scenario's voor de komende jaren. In 2025 ligt het aantal toeristische overnachtingen volgens die scenario's naar verwachting tussen de 23 en 24,6 miljoen. In 2027 zou dit aantal groeien naar tussen de 23,9 tot 27,9 miljoen. Volgens wethouder Mbarki zijn er ondanks de 'afgeremde groei' nog 'aanvullende maatregelen' nodig. Hij wil daar voor december van dit jaar op terugkomen.

De gemeente beloofde eerder het aantal jaarlijkse toeristische overnachtingen tussen de tien en twintig miljoen te houden. Omdat dat niet lukt, sleept een groepje Amsterdammers dat eerder een petitie startte de gemeente voor de rechter. De rechtszaak dient waarschijnlijk half juli.

De aankondiging van de gemeente om de werkzaamheden aan brug 108, bij de kruising van de Da Costakade en de De Clercqstraat, te hervatten is hard aangekomen. Nu de straat na lange tijd weer vrij is van hekwerk en werklieden, betekent dit opnieuw slechtere bereikbaarheid voor potentiële klanten. 

De opluchting was groot toen begin dit jaar de herinrichting van de De Clercqstraat vrijwel afgerond leek. Na maanden vol hekken, moddermatten en geluidsoverlast kon het normale leven terugkeren, dachten de ondernemers. Toch kondigt de gemeente nu opnieuw een ingreep aan. Door constructiefouten aan brug 108, bij de Da Costakade, begint in 2026 een nieuwe ronde van langdurige werkzaamheden. De gevolgen? "Slapeloze nachten", aldus Jan Sterk, voorzitter van de ondernemersvereniging. "En dat geldt voor vele ondernemers."

Brug met een verleden

De brug bij de Da Costakade heeft in de buurt inmiddels een beruchte reputatie. In 2017 en 2018 werd het middendeel vernieuwd, in 2022 volgde werk aan de zijkanten. Een fout in het ontwerp zorgde ervoor dat alles in 2023 stil kwam te liggen. In 2024 werd de hele De Clercqstraat aangepakt in het kader van het Oranje Loper-project.

Hoewel die renovatie bijna voltooid is, begint begin 2026 alweer het volgende hoofdstuk: het verstevigen van brug 108. De werkzaamheden zullen volgens de gemeente zo’n 15 maanden duren. Volgens Jan Sterk betekent dit niets dan problemen. "Deze beruchte brug wordt weer onder handen genomen en dat betekent weer meer dan een jaar ellende."

Het uithoudingsvermogen van de ondernemers op de De Clercqstraat wordt door de verbouwing opnieuw op de proef gesteld. De gevolgen zijn inmiddels zichtbaar: Tom’s skatewinkel staat nu leeg en Sterk denkt dat de werkzaamheden hiervoor de aanleiding zijn geweest: "Ja, de skateshop is gesloten. Met corona hadden ze het al superzwaar. Daarna die verbouwingen, dat is echt de druppel voor hen geweest."

Geen nieuwe aanwas

De situatie zorgt er volgens de voorzitter van de ondernemersvereniging voor dat nieuwe ondernemers zich niet durven te vestigen. "We hebben daar Dorus zitten, een startende ondernemer en die wil gaan investeren. Maar als je straks weer een jaar geen inkomsten hebt, wat moet je dan?" 

Amerikaan Kevin Kearney, is de eigenaar van een broodjeszaak in de De Clercqstraat. Kearney sluit zich aan bij Sterk. "Ik denk dat iedereen hier en veel van deze ondernemingen in deze straat eronder gaan lijden", vertelt hij terwijl hij voor zijn zaak staat. "Er zit geen winst in voor hen, want het is niet zo dat ze de brug mooier gaan maken, het moet gedaan worden wegens een eerder gemaakte fout."

Niet alleen ondernemers zijn de voortdurende werkzaamheden beu. Ook buurtbewoners spreken van overlast. "Iedereen wordt gewoon gek", aldus een voorbijganger. "De fietser wordt gek, de auto wordt gek. Iedereen, er moet een einde aan komen."

Toch is er ook begrip voor de noodzaak van de werkzaamheden:"Ik weet dat het nodig is, maar als mens vind ik het ontiegelijk irritant. Dat is ook flauw, want als 'ie doorzakt is het nog veel erger."

'Werkzaamheden noodzakelijk'

De gemeente laat weten dat de werkzaamheden aan brug 108 noodzakelijk zijn vanwege veiligheid en afhankelijkheden met de kademuurvervanging aan de Da Costakade. De brugrenovatie wordt uitgevoerd in de periode waarin trams sowieso niet rijden door werkzaamheden aan de Raadhuisstraat en Rozengracht.

Toch is het vooruitzicht voor ondernemers bitter: begin 2026 start de klus en halverwege 2027 zou het afgerond moeten zijn. Kevin Kearney: "Zoals de Nederlanders zeggen, als er hier veel werkzaamheden zijn is het niet zo ‘gezellig’, mensen vermijden dat en kiezen voor plekken waar je prettiger kunt rondlopen."

Wil de WAARHEID toch niet weten

Een groep Amsterdamse binnenstadbewoners stapt naar de rechter. Zij vinden dat het stadsbestuur zich niet houdt aan de afgesproken limiet van twintig miljoen toeristische overnachtingen per jaar. 

Een lege Dam, een stil Wallengebied en een verdwenen uitstroom van toeristen uit het Centraal Station. Tijdens de coronaperiode was Amsterdam voor even leeg, maar de toerist heeft z'n weg allang weer teruggevonden naar de stad.

In 2023 bereikte de stad zelfs een record van het aantal bezoekers: 15,1 miljoen dagjesmensen en 9,4 miljoen toeristen die kwamen overnachten. Die laatste groep was goed voor 22,1 miljoen overnachtingen. De cijfers voor vorig jaar moeten nog duidelijk worden, maar de verwachting was dat het aantal nog verder zou stijgen. De gemeentelijke prognose voor dit jaar staat zelfs op 25 miljoen overnachtingen. 

20 miljoen overnachtingen

En dat is gek, zo vindt een groep binnenstadbewoners van de stichting Amsterdam Heeft Een Keuze, die zich inzet tegen overtoerisme. Want de gemeente overschrijdt daarmee de zelf gestelde grens. Naar aanleiding van een petitie door diezelfde stichting, die in twee weken tijd ruim 30.000 handtekeningen behaalde, besloot de gemeente in 2021 om een grens te trekken bij 20 miljoen overnachtingen. Zijn het er meer, dan zou de gemeente ingrijpen. Maar in de jaren daarna werd die grens steeds overschreden. 

Volgens Amsterdam Heeft Een Keuze, de initiatiefnemers van de rechtszaak, moet de gemeente meer doen om onder de afgesproken grens te blijven. Via de rechter hoopt de groep, naar eigen zeggen bestaand uit 1700 Amsterdammers, dat te kunnen afdwingen. "Ik, als Amsterdammer, houd mij aan lokale regelgeving. Ik verwacht dat de gemeente zich ook aan haar eigen regels houdt", aldus initiatiefnemer Jasper van Dijk. 

Maatregelen

De groep erkent dat de gemeente de afgelopen jaren wel maatregelen heeft genomen, zoals de hotelstop, het blowverbod op de Wallen en kortere openingstijden van de horeca - maar vindt dat niet genoeg is en er meer moet gebeuren. 

Van Dijk haalt het ingezetenencriterium (i-criterium), waardoor toeristen coffeeshops niet mogen bezoeken, en een verdere verhoging van de toeristenbelasting naar boven als oplossingen. "Wat ons betreft logische stappen, maar het is aan de gemeente om met een overtuigend pakket aan maatregelen te komen dat de overlast van massatoerisme terugdringt."

Aan die maatregelen zit wel een kanttekening. Het plan voor het i-criterium werd eerder al weggestemd door de gemeenteraad en de toeristenbelasting is al vaker verhoogd en al een van de hoogste van Europa. Uit onderzoek dat de gemeente liet uitvoeren kwam ook naar voren dat de afschrikkende werking van de belasting pas echt zou slagen als de kosten zouden worden verdrievoudigd. 

Een groep Amsterdamse binnenstadbewoners stapt naar de rechter. Zij vinden dat het stadsbestuur zich niet houdt aan de afgesproken limiet van twintig miljoen toeristische overnachtingen per jaar. 

Een lege Dam, een stil Wallengebied en een verdwenen uitstroom van toeristen uit het Centraal Station. Tijdens de coronaperiode was Amsterdam voor even leeg, maar de toerist heeft z'n weg allang weer teruggevonden naar de stad.

In 2023 bereikte de stad zelfs een record van het aantal bezoekers: 15,1 miljoen dagjesmensen en 9,4 miljoen toeristen die kwamen overnachten. Die laatste groep was goed voor 22,1 miljoen overnachtingen. De cijfers voor vorig jaar moeten nog duidelijk worden, maar de verwachting was dat het aantal nog verder zou stijgen. De gemeentelijke prognose voor dit jaar staat zelfs op 25 miljoen overnachtingen. 

20 miljoen overnachtingen

En dat is gek, zo vindt een groep binnenstadbewoners van de stichting Amsterdam Heeft Een Keuze, die zich inzet tegen overtoerisme. Want de gemeente overschrijdt daarmee de zelf gestelde grens. Naar aanleiding van een petitie door diezelfde stichting, die in twee weken tijd ruim 30.000 handtekeningen behaalde, besloot de gemeente in 2021 om een grens te trekken bij 20 miljoen overnachtingen. Zijn het er meer, dan zou de gemeente ingrijpen. Maar in de jaren daarna werd die grens steeds overschreden. 

Volgens Amsterdam Heeft Een Keuze, de initiatiefnemers van de rechtszaak, moet de gemeente meer doen om onder de afgesproken grens te blijven. Via de rechter hoopt de groep, naar eigen zeggen bestaand uit 1700 Amsterdammers, dat te kunnen afdwingen. "Ik, als Amsterdammer, houd mij aan lokale regelgeving. Ik verwacht dat de gemeente zich ook aan haar eigen regels houdt", aldus initiatiefnemer Jasper van Dijk. 

Maatregelen

De groep erkent dat de gemeente de afgelopen jaren wel maatregelen heeft genomen, zoals de hotelstop, het blowverbod op de Wallen en kortere openingstijden van de horeca - maar vindt dat niet genoeg is en er meer moet gebeuren. 

Van Dijk haalt het ingezetenencriterium (i-criterium), waardoor toeristen coffeeshops niet mogen bezoeken, en een verdere verhoging van de toeristenbelasting naar boven als oplossingen. "Wat ons betreft logische stappen, maar het is aan de gemeente om met een overtuigend pakket aan maatregelen te komen dat de overlast van massatoerisme terugdringt."

Aan die maatregelen zit wel een kanttekening. Het plan voor het i-criterium werd eerder al weggestemd door de gemeenteraad en de toeristenbelasting is al vaker verhoogd en al een van de hoogste van Europa. Uit onderzoek dat de gemeente liet uitvoeren kwam ook naar voren dat de afschrikkende werking van de belasting pas echt zou slagen als de kosten zouden worden verdrievoudigd. 

Jaarlijks maximaal twintig miljoen toeristische overnachtingen, het aantal dat de gemeenteraad in 2021 heeft afgesproken. Maar met recordjaren van het aantal bezoekers dat naar de stad kwam achter de rug, is die grens allang overschreden. Om dat een halt toe te roepen stapt een groep binnenstadbewoners naar de rechtbank. 

Een lege Dam, een stil Wallengebied en een verdwenen uitstroom van toeristen uit het Centraal Station. Tijdens de coronaperiode was Amsterdam voor even leeg, maar de toerist heeft z'n weg allang weer teruggevonden naar de stad.

In 2023 bereikte de stad zelfs een record van het aantal bezoekers: 15,1 miljoen dagjesmensen en 9,4 miljoen toeristen die kwamen overnachten. Die laatste groep was goed voor 22,1 miljoen overnachtingen. De cijfers voor vorig jaar moeten nog duidelijk worden, maar de verwachting was dat het aantal nog verder zou stijgen. De gemeentelijke prognose voor dit jaar staat zelfs op 25 miljoen overnachtingen. 

20 miljoen overnachtingen

En dat is gek, zo vindt een groep binnenstadbewoners van de stichting Amsterdam Heeft Een Keuze, die zich inzet tegen overtoerisme. Want de gemeente overschrijdt daarmee de zelf gestelde grens. Naar aanleiding van een petitie door diezelfde stichting, die in twee weken tijd ruim 30.000 handtekeningen behaalde, besloot de gemeente in 2021 om een grens te trekken bij 20 miljoen overnachtingen. Zijn het er meer, dan zou de gemeente ingrijpen. Maar in de jaren daarna werd die grens steeds overschreden. 

Volgens Amsterdam Heeft Een Keuze, de initiatiefnemers van de rechtszaak, moet de gemeente meer doen om onder de afgesproken grens te blijven. Via de rechter hoopt de groep, naar eigen zeggen bestaand uit 1700 Amsterdammers, dat te kunnen afdwingen. "Ik, als Amsterdammer, houd mij aan lokale regelgeving. Ik verwacht dat de gemeente zich ook aan haar eigen regels houdt", aldus initiatiefnemer Jasper van Dijk. 

Maatregelen

De groep erkent dat de gemeente de afgelopen jaren wel maatregelen heeft genomen, zoals de hotelstop, het blowverbod op de Wallen en kortere openingstijden van de horeca - maar vindt dat niet genoeg is en er meer moet gebeuren. 

Van Dijk haalt het ingezetenencriterium (i-criterium), waardoor toeristen coffeeshops niet mogen bezoeken, en een verdere verhoging van de toeristenbelasting naar boven als oplossingen. "Wat ons betreft logische stappen, maar het is aan de gemeente om met een overtuigend pakket aan maatregelen te komen dat de overlast van massatoerisme terugdringt."

Aan die maatregelen zit wel een kanttekening. Het plan voor het i-criterium werd eerder al weggestemd door de gemeenteraad en de toeristenbelasting is al vaker verhoogd en al een van de hoogste van Europa. Uit onderzoek dat de gemeente liet uitvoeren kwam ook naar voren dat de afschrikkende werking van de belasting pas echt zou slagen als de kosten zouden worden verdrievoudigd. 

Na een bootongeluk op de Caribische Zee verandert het leven van de Amsterdamse filmmaker Katelijne Langezaal compleet. Ze brak haar rug en liep een dwarslaesie op, waardoor ze al het gevoel in haar onderlichaam verloor. Volgens artsen is de kans op ooit weer kunnen lopen nihil. Katelijne legde zich hier niet bij neer en besloot een documentaire over haar revalidatieproces. 

''Ik combineerde mijn drie liefdes: reizen, zeilen en filmen'' vertelt Katelijne in haar documentaire. ''De dag van het ongeval stuurde ik mijn moeder een bericht dat het goed met me ging en dat ik genoot''. Die dag zal haar leven 180 graden draaien. Ze was voor een werkreis op de Caribische Eilanden, waar werd gefilmd op een zeilschip. 

Op het moment dat ze een camera vast wilde zetten aan het dek knalde het schip op een extreem hoge golf. "Toen ik omhoog keek, zag ik een muur van azuurblauw water op mij afkomen." Op het moment van het ongeluk bleef Katelijne de hele tijd bij zinnen. Al speelde dit zich naar waarschijnlijkheid in korte tijd af, leek het voor haar in slow motion te gaan. Ze brak haar rug en liep een dwarslaesie op, waarbij ze ze al het gevoel en beweging in haar onderlichaam verloor. "De verwachting van mijn neurochirurg en mijn revalidatie-arts was dat ik nooit meer zou lopen, sterker nog dat ik nooit meer iets zou bewegen vanaf mijn navel naar beneden."

Activity-based therapy

Katelijne laat zich niet uit het veld slaan en spreekt haar grote doel uit: weer kunnen lopen. Toen ze te horen kreeg van activity-based therapy, een Amerikaanse revalidatieaanpak die erop gericht is neurologisch herstel te triggeren, waardoor patiënten beweging terug zouden kunnen krijgen in verlamde lichaamsdelen, besluit ze negen maanden na het ongeluk af te reizen naar Amerika.

De revalidatieaanpak gaat in tegen de gedachte dat neurologisch herstel van een dwarslaesie onmogelijk is. Voor Katelijne werpt de aanpak haar vruchten af. Zo krijgt ze enig gevoel terug in haar onderlichaam en kan ze uiteindelijk twaalf meter lopen met enkel een rollator. 

Toch verloopt de revalidatie van Katelijne niet zonder hobbels. Door tegenslagen als de coronapandemie en een heupbreuk komt haar vooruitgang stil te liggen en raakt ze gedeeltelijk terug bij af.

Katelijne besluit dat ze de Amerikaanse therapie een goed idee vindt voor Nederland. ''Ik had zo ongelofelijk veel baat bij deze therapie, tegen alle verwachtingen in kreeg ik steeds meer beweging terug. Ik dacht: deze therapie moet voor elke dwarslaesiepatiënt toegankelijke zijn."

In het pand van Only Friends in Noord, kreeg Katelijne met een aantal lotgenoten de kans om van start te gaan met het aanbieden van de therapie en worden er ontzettend veel patiënten geholpen met het bereiken van zijn persoonlijke doelen. 

De documentaire is komende donderdag om 22:10 te zien op NPO2. 

Het waren onzekere tijden voor festivalorganisatoren en het was een groot vraagstuk voor de gemeente de afgelopen jaren: hoe verdelen we de schaarse plekken voor festivals in de stad? Met een nieuw evenementenbeleid, dat wethouder Touria Meliani vandaag bekend heeft gemaakt, moet het volgens haar gaan lukken. Als er meer festivals worden aangemeld dan er plek is, moet er in het vervolg worden gekeken naar welke festivals het meeste bij de stad passen.

"Amsterdam is trots op de hoeveelheid en diversiteit van de evenementen in onze stad. Ze brengen bewoners en bezoekers samen en zorgen voor levendigheid en verbondenheid", schrijft Meliani. "Tegelijkertijd vraagt de groeiende druk op onze openbare ruimte om een zorgvuldig evenwicht en goed beleid."

Even beginnen bij het begin. In 2018 stelde de gemeente een nieuw evenementenbeleid op, waarin werd bepaald hoe vaak, onder welke voorwaarden en vooral wáár evenementen mochten plaatsvinden. Ook werden er nieuwe regels vastgelegd om geluidsoverlast tegen te gaan.

Dat leek in eerste instantie een goede stap te zijn, zo schrijft de wethouder in haar brief aan de gemeenteraad, maar het nieuwe plan kende ook veel gebreken. Dat werd later duidelijk. Zo ontstond er schaarste aan locaties, waardoor vooral grotere festivals meer met elkaar moesten concurreren. Een manier om de locaties eerlijk te verdelen, bestond nog niet.

De festivalsector kreeg het daarnaast op meerdere vlakken voor de kiezen. De regels op het gebied van veiligheid werden aangescherpt, na het tragische, dodelijke steekincident op het festival Solid Grooves. Ook door corona gingen de kosten omhoog en kosten voor personeel en de gehele productie stegen door inflatie. Het gevolg: voor kleine festivals werd de drempel te hoog en een groot deel verdween. Bij grote festivals werden de kosten doorberekend aan de bezoeker, waardoor die minder toegankelijk werden.

Vergunningen werden niet op tijd verleend

Daarnaast lukte het de gemeente niet goed om de vergunningen voor evenementen op tijd te verlenen, waardoor organisatoren lang in onzekerheid zaten of zij moesten beginnen met kosten maken, of nog moesten wachten. En doordat vergunningen te laat werden verleend, kregen bewoners te weinig - of soms geen - tijd om bezwaar te maken. Het resulteert in onvrede vanuit de sector én vanuit de bewoners.

Genoeg wat er dus in een nieuw evenementenbeleid moest worden aangescherpt dus. Daarom komt de gemeente nu onder andere met het 'schaarse vergunningenbeleid'. 

Het uitgangspunt, zo schrijft de wethouder, is dat de openbare ruimte van alle Amsterdammers is, en een evenement daarom een brede groep Amsterdammers moet bedienen. Daar gaat dan ook inhoudelijk op worden getoetst.

Toegankelijkheid, artistieke meerwaarde en binding met de buurt

Elk jaar in april wordt er van de organisatoren verwacht hun festival aan te melden voor het jaar erop. Als er blijkt dat er in de categorie van het festival schaarste is, wordt er gekeken naar de doelgroep voor wie het festival interessant is en hoe - fysiek en financieel - toegankelijk het is. Ook wordt er getoetst op de inhoud. Wat is bijvoorbeeld de artistieke meerwaarde, en in hoeverre draagt het festival bij aan culturele diversiteit?

Als laatste wordt er beoordeeld wat de binding is met de buurt waar het festival zou worden georganiseerd. Wordt er bijvoorbeeld goed gecommuniceerd met de buurt? En worden lokale ondernemers of artiesten betrokken?

Ook moet de communicatie beter vanuit de gemeente, zo staat in de brief. Daarvoor wordt een nieuw plan opgesteld, zodat het sneller en duidelijker gaat.

Nieuw subsidieplan

De gemeente gaat ook subsidie geven aan nieuwe evenementen die doelgroepen aanspreken die nog niet genoeg bediend worden. Ook kunnen grote evenementen subsidie krijgen om hun culturele programmering te ondersteunen.

Vanaf 6 juni kunnen mensen inspreken over het nieuwe plan. In oktober wordt het plan definitief voorgelegd aan de raad.

Het waren onzekere tijden voor festivalorganisatoren en het was een groot vraagstuk voor de gemeente de afgelopen jaren: hoe verdelen we de schaarse plekken voor festivals in de stad? Met een nieuw evenementenbeleid, dat wethouder Touria Meliani vandaag bekend heeft gemaakt, moet het volgens haar gaan lukken. Als er meer festivals worden aangemeld dan er plek is, moet er in het vervolg worden gekeken naar welke festivals het meeste bij de stad passen.

"Amsterdam is trots op de hoeveelheid en diversiteit van de evenementen in onze stad. Ze brengen bewoners en bezoekers samen en zorgen voor levendigheid en verbondenheid", schrijft Meliani. "Tegelijkertijd vraagt de groeiende druk op onze openbare ruimte om een zorgvuldig evenwicht en goed beleid."

Even beginnen bij het begin. In 2018 stelde de gemeente een nieuw evenementenbeleid op, waarin werd bepaald hoe vaak, onder welke voorwaarden en vooral wáár evenementen mochten plaatsvinden. Ook werden er nieuwe regels vastgelegd om geluidsoverlast tegen te gaan.

Dat leek in eerste instantie een goede stap te zijn, zo schrijft de wethouder in haar brief aan de gemeenteraad, maar het nieuwe plan kende ook veel gebreken. Dat werd later duidelijk. Zo ontstond er schaarste aan locaties, waardoor vooral grotere festivals meer met elkaar moesten concurreren. Een manier om de locaties eerlijk te verdelen, bestond nog niet.

De festivalsector kreeg het daarnaast op meerdere vlakken voor de kiezen. De regels op het gebied van veiligheid werden aangescherpt, na het tragische, dodelijke steekincident op het festival Solid Grooves. Ook door corona gingen de kosten omhoog en kosten voor personeel en de gehele productie stegen door inflatie. Het gevolg: voor kleine festivals werd de drempel te hoog en een groot deel verdween. Bij grote festivals werden de kosten doorberekend aan de bezoeker, waardoor die minder toegankelijk werden.

Vergunningen werden niet op tijd verleend

Daarnaast lukte het de gemeente niet goed om de vergunningen voor evenementen op tijd te verlenen, waardoor organisatoren lang in onzekerheid zaten of zij moesten beginnen met kosten maken, of nog moesten wachten. En doordat vergunningen te laat werden verleend, kregen bewoners te weinig - of soms geen - tijd om bezwaar te maken. Het resulteert in onvrede vanuit de sector én vanuit de bewoners.

Genoeg wat er dus in een nieuw evenementenbeleid moest worden aangescherpt dus. Daarom komt de gemeente nu onder andere met het 'schaarse vergunningenbeleid'. 

Het uitgangspunt, zo schrijft de wethouder, is dat de openbare ruimte van alle Amsterdammers is, en een evenement daarom een brede groep Amsterdammers moet bedienen. Daar gaat dan ook inhoudelijk op worden getoetst.

Toegankelijkheid, artistieke meerwaarde en binding met de buurt

Elk jaar in april wordt er van de organisatoren verwacht hun festival aan te melden voor het jaar erop. Als er blijkt dat er in de categorie van het festival schaarste is, wordt er gekeken naar de doelgroep voor wie het festival interessant is en hoe - fysiek en financieel - toegankelijk het is. Ook wordt er getoetst op de inhoud. Wat is bijvoorbeeld de artistieke meerwaarde, en in hoeverre draagt het festival bij aan culturele diversiteit?

Als laatste wordt er beoordeeld wat de binding is met de buurt waar het festival zou worden georganiseerd. Wordt er bijvoorbeeld goed gecommuniceerd met de buurt? En worden lokale ondernemers of artiesten betrokken?

Ook moet de communicatie beter vanuit de gemeente, zo staat in de brief. Daarvoor wordt een nieuw plan opgesteld, zodat het sneller en duidelijker gaat.

Nieuw subsidieplan

De gemeente gaat ook subsidie geven aan nieuwe evenementen die doelgroepen aanspreken die nog niet genoeg bediend worden. Ook kunnen grote evenementen subsidie krijgen om hun culturele programmering te ondersteunen.

Vanaf 6 juni kunnen mensen inspreken over het nieuwe plan. In oktober wordt het plan definitief voorgelegd aan de raad.

In De Straten van Amsterdam trekt AT5 de stad in voor bijzondere verhalen van Amsterdammers uit alle hoeken van de stad. Deze week zijn wij op de Haarlemmerweg. 

Het lijkt misschien alweer een eeuwigheid geleden, maar het is slechts drie jaar geleden dat we allemaal te horen kregen dat de mondkapjes af mochten. Een paar jaar lang zaten de meeste mensen thuis en was er veel minder te doen. Voor veel mensen was dit het perfecte moment om oude hobby's weer op te pakken, met nieuwe hobby's van start gaan en stiekem toch te borrelen op straat. In deze aflevering bezoeken we verschillende inwoners aan de Haarlemmerweg die toch iets leuks hebben overgehouden aan de coronacrisis.

Allereerst gaan we op bezoek bij Teun de Wijs. Misschien zegt deze naam je niet direct iets, maar als je de kettingreactie van Nemo kent, dan ken je Teun. Buiten dat hij gewerkt heeft aan de kettingreactie bouwt Teun aan lego, en dan vooral zogenaamde automata, bewegende werken. Het leukste aan lego? "Als je met een auto wil spelen, bouw je een auto, als je met een vliegtuig wil spelen bouw je een vliegtuig." En je kan nog veel meer met lego dan alleen bouwwerken maken! Alles wat Teun maakt beweegt helemaal! 

Tijdens de lockdown mocht je ook niet meer het terras op, maar hoe zit dat dan met het eigen terras? Bij Noortje voor de deur staat een bankje met een mooi coronaverhaal. De eenzaamheid in de Haarlemmerweg was ver te vinden, ‘De herinnering aan corona blijft mooi, dat je hier kon zitten met je wijntje en iedereen sloot aan.’ En als je op de vrijdag langs dit bankje loopt, kun je nog steeds wel aanschuiven. 

Als laatste gaan we nog op zoek naar Glaslooderij ‘t Lemmet waar we praten met Tiara en Tess. Beiden hebben in het verleden rechten gestudeerd, maar de verschillende artikelen en leden van de wet waren niet wat hun harten begeerden. Na een cursus glas-in-lood leggen was Tiara verkocht: "Ik was verliefd geworden op het ambacht, ik schoof alles aan de keukentafel aan de kant en wilde alleen maar glas-in-looden." Tegenwoordig hebben Tiara en Tess een atelier aan de Haarlemmerweg waar ze de ramen en glazen van Amsterdam repareren. 

Muziekschool en orkest ZFC Zaandijk heeft binnen korte tijd zo veel aanwas gekregen dat er een gebrek is ontstaan aan goede instrumenten. "Het wordt steeds drukker", grijnst coördinator opleidingen Wilma Vloon. Ze is een actie gestart om te voorkomen dat leerlingen stil blijven staan in hun ontwikkeling. 

In coronatijd was het aantal leerlingen op één hand te tellen. Maar nu zijn het er wel honderd. Ze vinden het hartstikke gezellig op de club, maar lopen tegelijkertijd dus wel tegen een beperking aan.

Bij ZFC Zaandijk is er een orkest voor ervaren muzikanten en een startersorkest, waar leerlingen kunnen oefenen. Als een leerling goed genoeg is, kan 'ie doorstromen naar het grote orkest.

Instrumenten lenen om te kunnen spelen

Danielle Douwes is één van de leerlingen die door hoopt te groeien naar het grote orkest. Haar trompet valt bijna uit elkaar: toen ze laatst werd gevraagd om te spelen bij de Dodenherdenking ging het maar net goed. "Je merkt dat-ie heel gevoelig is voor warm en koud weer. Je merkt dan dat je een beetje stilstaat in je ontwikkeling." Gelukkig heeft ze tijdelijk een ander instrument kunnen lenen.

Tekst loopt door onder de reportage.

"Als Danielle nu met dit instrument zou doorstromen, is het ongelukkig", vindt Vloon: qua klank, timbre en zuiverheid. "Je wil zorgen dat iedereen een goed instrument heeft, dat werkt stimulerend."

De grootste behoefte bestaat uit tien nieuwe bugels. "Die zijn bedoeld voor de muzikanten in het grote orkest. Hun instrumenten gaan naar de leerlingen die gaan doorstromen. De nog oudere instrumenten gaan naar beginnende leerlingen en gebruiken we in schoolprojecten en cursussen."

Makkelijk verloopt de actie van Wilma niet, maar er zijn nu zes nieuwe bugels gefinancierd. "We hebben zelf ook gespaard, maar in totaal tien nieuwe bugels: dat is een investering van meer dan 30.000 euro. Dat hebben wij niet op de bankrekening staan. Daarom zijn we een crowdfunding gestart." Instrumenten die van zolders komen zijn ook welkom. 

Muziekschool en orkest ZFC Zaandijk heeft binnen korte tijd zo veel aanwas gekregen dat er een gebrek is ontstaan aan goede instrumenten. "Het wordt steeds drukker", grijnst coördinator opleidingen Wilma Vloon. Ze is een actie gestart om te voorkomen dat leerlingen stil blijven staan in hun ontwikkeling. 

In coronatijd was het aantal leerlingen op één hand te tellen. Maar nu zijn het er wel honderd. Ze vinden het hartstikke gezellig op de club, maar lopen tegelijkertijd dus wel tegen een beperking aan.

Bij ZFC Zaandijk is er een orkest voor ervaren muzikanten en een startersorkest, waar leerlingen kunnen oefenen. Als een leerling goed genoeg is, kan 'ie doorstromen naar het grote orkest.

Instrumenten lenen om te kunnen spelen

Danielle Douwes is één van de leerlingen die door hoopt te groeien naar het grote orkest. Haar trompet valt bijna uit elkaar: toen ze laatst werd gevraagd om te spelen bij de Dodenherdenking ging het maar net goed. "Je merkt dat-ie heel gevoelig is voor warm en koud weer. Je merkt dan dat je een beetje stilstaat in je ontwikkeling." Gelukkig heeft ze tijdelijk een ander instrument kunnen lenen.

Tekst loopt door onder de reportage.

"Als Danielle nu met dit instrument zou doorstromen, is het ongelukkig", vindt Vloon: qua klank, timbre en zuiverheid. "Je wil zorgen dat iedereen een goed instrument heeft, dat werkt stimulerend."

De grootste behoefte bestaat uit tien nieuwe bugels. "Die zijn bedoeld voor de muzikanten in het grote orkest. Hun instrumenten gaan naar de leerlingen die gaan doorstromen. De nog oudere instrumenten gaan naar beginnende leerlingen en gebruiken we in schoolprojecten en cursussen."

Makkelijk verloopt de actie van Wilma niet, maar er zijn nu zes nieuwe bugels gefinancierd. "We hebben zelf ook gespaard, maar in totaal tien nieuwe bugels: dat is een investering van meer dan 30.000 euro. Dat hebben wij niet op de bankrekening staan. Daarom zijn we een crowdfunding gestart." Instrumenten die van zolders komen zijn ook welkom. 

Het heeft zes jaar geduurd, maar eindelijk wordt zondag de tweede editie van de recreatieve Zaanbocht Run in Wormerveer en Wormer gelopen. In 2019 werd de loop voor de eerste keer gehouden, maar daarna werd er door allerlei redenen steeds een stokje gestoken voor een volgende editie.

De Zaanbocht Run loopt langs de oevers van de Zaan en over de Claus- en Zaanbrug. Er is een route van vijf en tien kilometer. Het is een recreatieloop: Jan en alleman doet mee. Er komen geen Kenianen", lacht mede-organisator Kees Klinkenberg. 

Corona, de plaatsing van de nieuwe Zaanbrug en daarna nog wegwerkzaamheden aan de Zaanweg hielden de tweede editie lange tijd tegen. O ja, en dan was er ook nog gedoe met papieren en vergunningen. Geen wonder dat de drie organisatoren het na deze editie voor gezien houden.  

"Maar gelukkig hebben we een opvolger hebben gevonden in het bedrijf SportsGen", zegt Klinkenberg. Ed Kuijper, mede-eigenaar van SportsGen, is voorzichtiger. Ja, er is zeker de intentie om er mee door te gaan. Maar het is nog niet helemaal zeker volgens hem. "We zitten nog in het laatste stukje om het over te nemen. Dat gaat altijd over geld."

Tekst loopt door onder de foto.

Het lijkt hem wel heel leuk om te organiseren. "Wij zijn gevestigd in Wormer, ik ben zelf geboren op de Kerkstraat in Wormerveer. Ik dacht: 'het gaat door m'n voor én achtertuin, hoe leuk is dat'. Dus daar zit wel wat sentiment bij." Dit weekend kijkt hij vast mee hoe de huidige organisatoren het doen. 

Regeldruk 

Organisatoren van evenementen door het hele land ervaren last van regeldruk. Hier ook, zegt Kuijper. "Daar worden we niet vrolijker van met z'n allen. Daarom houd ik ook een slag om de arm. We hebben met Zaanstad gesproken en die zijn enthousiast, ze willen graag dat het doorgaat. Als zij terughoudend zouden zijn, denk ik 'nou, ik weet niet of ik daar zin in heb. Dan wordt het duwen en trekken.'" 

Klinkenberg bevestigt dat het er allemaal niet leuker op is geworden. "Het ontmoedigt mensen natuurlijk die iets willen organiseren. De evenementenvergunning aanvragen, dat zou simpel moeten kunnen. Maar je moet een gigantisch boekwerk aan papieren doornemen."

Tekst loopt door onder de foto.

Daarmee is het nog niet klaar: "Daarna moet je afwachten of de ambtenaar of instantie die erover gaat er daadwerkelijk op ingaat. Eerst krijg je Pietje, dan krijg je Jopie en dan komt er een officemanager bij. Noem maar op. Dat moet allemaal simpeler kunnen. Maar we laten met frisse moed deel twee van start laten gaan, en hopelijk kunnen we tot in lengte van jaren genieten van de Zaanbocht Run." 

Meer deelnemers nodig 

Om het evenement straks levensvatbaar te houden moeten er wel meer deelnemers bij, denkt Kuijper. Deze editie zijn er 600 tot 700 deelnemers, dat moeten er straks minstens 2.000 zijn, zegt hij. Sowieso moet er wat veranderen: eerst werd het evenement georganiseerd door drie vrijwilligers, zijn bedrijf moet eraan verdienen. "Maar er is wel een prachtige basis gelegd. Er is al wat bekendheid."

Het is een speciale ochtend voor NH Radiopresentator Pieter Kok: vandaag neemt hij zijn duizendste aflevering op in de studio van Hilversum. Samen met nieuwslezer Frank en redacteur Anne staan zij iedere ochtend om 6.00 uur fris klaar voor een nieuwe uitzending. "Ik ben in duizend keer nog nooit te laat gekomen", zegt Pieter trots. 

Het is 2020 als Pieter Kok gevraagd wordt om de Ontbijttafel te presenteren. "Het was begin corona en het was een onrustige tijd. We hadden een fijne opstarttijd en mochten allemaal nieuwe dingen bedenken voor het programma."

De wortels van de NH-presentator liggen in meerdere plekken in de provincie: geboren in Broek en Waterland, ex-inwoner van Amsterdam en sinds een aantal jaar neergestreken in de Zaanstreek. 

Toch leert hij de provincie pas echt kennen als hij het ochtendprogramma begint te presenteren. "Je leert zoveel dingen van andere mensen. Dag in, dag uit praten we met mensen uit de hele provincie. Bakkers, buschauffeurs en dierenambulances." 

Dat mensen uit heel Noord-Holland een bijdrage willen leveren aan de ochtendshow, raakt Pieter. Het was dan ook een luisteraar die hem erop wees dat het vandaag de duizendste keer is dat Pieter de Ontbijttafel presenteert. "Heel bijzonder dat hij dit allemaal heeft bijgehouden."

De boerenkoolclub

De ochtendshow komt vaak ook met creatieve ideeën, om zo in contact te komen met de luisteraar. Pieter blikt terug op de 'boerenkoolclub'. "Dat was zo bijzonder. Het gesprek in de uitzending begon met een verhaal over dat er in mijn gezin niemand boerenkool lust en toen vroeg ik of luisteraars misschien met mij boerenkool willen eten." 

Tekst loopt door onder de foto.

En zo geschiedde. Nog in dezelfde uitzending reageert een boerenbedrijf dat er bij hen ruimte is om deze avond te organiseren, een die boer die kool wil doneren en een aardappelteler dat er aardappelen beschikbaar zijn. "En natuurlijk de luisteraars. Die kwamen ook."

Nog 2000 afleveringen? 

Of Pieter nog tweeduizend afleveringen gaat maken? "Als je mij duizend afleveringen had gevraagd of ik er zoveel zou maken had ik je uitgelachen, maar de tijd is voorbijgevlogen", lacht hij. "Dus tweeduizend? Zeg nooit nooit." 

Op deze speciale dag wil Pieter niet zichzelf, maar vooral de luisteraar, in het zonnetje zetten. "Wie jarig is, trakteert", is zijn motto. Daarom wordt er de hele ochtend verzoekjes van luisteraars gedraaid en worden er op meerdere plaatsen in de provincie taartjes uitgedeeld, ter ere van zijn jubileum. "Details daarover zijn te horen in de uitzending", verklapt Pieter. 

In de talkshow Data Morgana onderzoekt Julia Janssen samen met experts de staat en de toekomst van het internet. Elke aflevering staat in het teken van een ander thema. Deze week:  educatie.

Alles begint met het onderwijs. We leren er lezen, schrijven en alle basisvaardigheden die we nodig hebben om onze weg te vinden in de maatschappij. Maar naast potloden en whiteboards zijn ook computers niet meer weg te denken uit het klaslokaal, en daarmee de programma’s die op deze laptops draaien. Welke invloed hebben de techbedrijven achter deze software op de inhoud van ons onderwijs?

Geen neutrale systemen

Sinds de coronacrisis is de afhankelijkheid van computersoftware flink toegenomen, legt Remco Pijpers van Kennisnet uit. Toen waren platforms als Microsoft Teams nodig om les te kunnen geven op afstand.  Na de coronacrisis zijn scholen deze digitale middelen blijven gebruiken. "We hebben deze tools eerst puur gezien als gereedschap dat we goed kunnen gebruiken zolang we er maar goed over nadenken", licht Pijpers toe. "Maar nu zien we dat die technologieën niet neutraal zijn, maar dat daar agenda’s en waarden onder liggen die invloed hebben op hoe we denken, handelen en hoe we moet onze kinderen omgaan".

Dat komt omdat educatieve software ‘extraatjes’ met zich meebrengt, waar een docent niet altijd om heeft gevraagd. Barend Last, docent en expert op het gebied van onderwijsontwerp, herinnert zich dat hij tabletonderwijs implementeerde. Over de tablets was hij enthousiast, maar de software bracht een dashboard met zich mee. Zo veranderden al zijn leerlingen in  rode bolletjes, die pas groen werden als ze een vraag goed hadden. "Op een gegeven moment betrapte ik mezelf erop dat ik alleen maar naar die bolletjes zat te kijken", zegt Last. Voor hem een realisatiemoment dat software sterke invloed kan hebben op hoe hij als docent in de klas staat.

Microsoft bracht zo onlangs ‘Microsoft reading coach’ op de markt: een tool die automatisch teksten genereert om leerlingen te helpen met begrijpend lezen. Maar ook ‘Microsoft Reflect’, een dashboard die leerlingen vraagt hoe zij zich voelen die dag. Zo krijgen docenten een digitaal overzicht van de emoties van iedere leerling in hun klas.

Onderwijsvisie

Schoolbestuurder Yvonne Kops  ziet dat docenten aan de ene kant niet achter willen blijven en graag willen innoveren, maar tegelijkertijd wel goed willen blijven nadenken over of vernieuwing ook verbetering is. Volgens Pijpers begint het allemaal met een heldere onderwijsvisie waarmee je kunt bepalen of technologie wel of niet gewenst is. In het huidige onderwijs ligt er een sterke nadruk op meten, toetsen en voorspellen. Digitale middelen kunnen helpen om dat beter te doen, maar het begint met de vraag of we daar überhaupt de nadruk op willen leggen in ons onderwijs.

Volgens Kops laat een programma als Microsoft Reflect goed de dilemma’s zien voor scholen. Je wil het beste voor je leerlingen, en zo’n tool kan helpen om het emotionele welzijn van een leerling goed in beeld te krijgen en houden. "Tegelijkertijd is er een duveltje op je schouder dat vraagt, ‘maar waar gaan we dan heen?'’’. Pijpers vult aan: "Ik spreek leerlingen die zeggen: ‘een docent vraagt niet hoe het met me gaat, maar die kijkt naar het scherm'.”

Afhankelijkheid

Scholen moeten hun eigen keuzes kunnen blijven maken over de digitale middelen die ze gebruiken in de klas. Het probleem is dat bedrijven als Microsoft aantrekkelijke ‘alles-in-een’ systemen aanbieden, tegen relatief lage prijzen. En hoe langer een school bepaalde software gebruikt, inclusief alle extraatjes die deze aanbiedt, hoe lastiger het wordt om nog over te stappen. Daarom is het volgens de gasten belangrijk om nu goed na te denken over het soort onderwijs dat wij willen geven, en dan pas de technologie te zoeken die daaraan kan bijdragen.  

'Hé vriend', begint Claude steevast zijn berichten aan Joeri Cornelisz uit Enkhuizen. Het tekent de band tussen de popster uit Enkhuizen, die vanavond in Zwitserland meedoet aan het Songfestival, en zijn voormalig mentor van middelbare school RSG. 

Ze staan dinsdagmiddag op het punt om in de bus richting Amsterdam te stappen. In totaal 16 medewerkers van het RSG, klaar voor een bijzonder 'schoolreisje voor docenten'. Op uitnodiging van AVROTROS wonen ze de 'voorbeschouwing' van de halve finale van het Songfestival bij, die live op televisie wordt uitgezonden. Claude is tijdens de halve eindstrijd als 13e aan de beurt. 

Joeri Cornelisz (47) is al 25 jaar werkzaam op het RSG, als docent wiskunde en sport. "In het schooljaar 2019-2020 kreeg ik Claude in mijn mentorklas. Hij zat in havo 3, was heel leergierig en we hadden een goede klik." 

'Een soort van depressie'

Maar toen kwam corona en sloten de scholen. "Lessen werden via Teams gegeven. Dat was voor hem heel lastig, ook omdat hij heel sociaal is. Ineens zat hij thuis en kon hij geen kant op. Hij raakte in een soort van depressie."

Cornelisz ontving meerdere berichten van zijn leerling. "Bij één daarvan dacht ik: dit gaat niet goed. Toen heb ik hem opgezocht en hebben we een wandeling gemaakt. We hebben over van alles en nog wat gepraat en dat heeft hem blijkbaar erg geholpen. Achteraf vertelde hij dat dat de eerste keer was dat hij over zijn gevoelens durfde te praten."

Tekst gaat verder onder de foto

Een mooier compliment kan een docent zich niet wensen, zegt Cornelisz. "Je handelt uit gevoel, maar dit is wel wat je hoopt te bereiken als je in het onderwijs werkt, dat je leerlingen vooruit kunt helpen."

Het programma Jinek maakte onlangs een filmpje met Cornelisz, in een uitzending waarin Claude centraal stond. "Hij noemde mij daar 'mijn vriend', dat vond ik wel bijzonder."

En nu werd hij gebeld door AVROTROS, of hij met een aantal collega's in de uitzending voorafgaand aan de halve finale wilde komen. "Ik zit blijkbaar in de kaartenbak", zegt hij met een glimlach.

Het zijn niet alleen docenten die afreizen naar Amsterdam. "Ook een onderwijsassistent, iemand van de mediatheek en een oud-collega gaan mee. School is meer dan alleen docenten. Het zijn allemaal mensen die wel 'iets' met Claude hebben. We stappen in totaal met 16 man de bus in."

'Geniet, geniet en geniet'

Hij zegt met klem geen Songfestivalkenner te zijn. Maar toch: "Volgens de bookmakers kan hij de finale wel halen, las ik. Die jongen is 21 en staat al op zo’n megapodium. Dat is toch uniek? Ik heb hem vanochtend nog een berichtje gestuurd: 'Geniet, geniet en geniet'. Een simpele boodschap, maar zo is het wel. Finale of niet: voor ons is Claude sowieso goed genoeg."

Robert staat letterlijk te springen, want het festivalseizoen begint. De 80-jarige Alkmaarder heeft er sinds zijn heupoperatie tien jaar geleden bijna honderd bezocht. Vanavond gaat hij naar een dancefeest op het strand in Bloemendaal. "Ik ben zo dankbaar dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

De 'festivalopa' is een graag geziene gast op vele feestjes in Noord-Holland. 

In 2019 werd hij ineens door een onbekende vrouw op het podium van het Indian Summer Festival gehaald. Van hun danspartij verschenen talloze filmpjes online, en kort daarna stond Robert zelf voor de camera van NH.

"Ik leef mijn leven eigenlijk andersom", vertelde hij toen. Daarna spraken we hem in de coronaperiode, ook alweer vier jaar geleden. Hij miste het dansen ontzettend en vooral ook het contact met jongeren.

Maar kon gelukkig op 1,5 meter afstand in de openlucht wel soms naar een estatic dance-feestje.

24 festivals bezocht vorig jaar

Inmiddels is hij tachtig jaar oud en still going strong. "Ik ben vorig jaar naar 24 festivals geweest. En voor dit jaar staan er nog elf op de planning", vertelt hij vanuit zijn huis in Alkmaar. 

Vanavond gaat hij naar een strandfeest in Bloemendaal, waar een van zijn favoriete deejays draait. "Erick E. heb ik al vaak gezien en ook ontmoet. Ik sta zelfs met hem op de foto. Hij is heel erg aardig."

Tekst loopt door onder de foto.

Robert haalt vooral veel energie uit de ontmoetingen met anderen op festivals, van heel jong tot wat ouder.

De meeste feesten bezoekt hij in zijn eentje, waardoor hij gemakkelijk met allerlei mensen in gesprek raakt. "Sommigen willen me voorstellen aan hun moeder."

Nog een mooi voorbeeld: vanavond wordt hij thuis opgehaald door festivalgangers die hij op eerdere festivals heeft leren kennen.

Dankbaar dat het nog kan

"Sommige plekken zijn wat moeilijker te bereiken. En nu kreeg ik een telefoontje dat ik met ze mee mag rijden. Ik heb er heel veel zin in."

De festivalopa hoopt nog vele feesten te mogen vieren. "Maar ik kijk na deze zomer weer wat er mogelijk is. Voor nu ben ik heel dankbaar dit ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

Als je Robert tegenkomt dit festivalseizoen? "Ik hoop dat ze me dan een hug geven. Maar meestal gebeurt dat gewoon!"

Robert staat letterlijk te springen, want het festivalseizoen begint. De 80-jarige Alkmaarder heeft er sinds zijn heupoperatie tien jaar geleden bijna honderd bezocht. Vanavond gaat hij naar een dancefeest op het strand in Bloemendaal. "Ik ben zo dankbaar dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

De 'festivalopa' is een graag geziene gast op vele feestjes in Noord-Holland. 

In 2019 werd hij ineens door een onbekende vrouw op het podium van het Indian Summer Festival gehaald. Van hun danspartij verschenen talloze filmpjes online, en kort daarna stond Robert zelf voor de camera van NH.

"Ik leef mijn leven eigenlijk andersom", vertelde hij toen. Daarna spraken we hem in de coronaperiode, ook alweer vier jaar geleden. Hij miste het dansen ontzettend en vooral ook het contact met jongeren.

Maar kon gelukkig op 1,5 meter afstand in de openlucht wel soms naar een estatic dance-feestje.

24 festivals bezocht vorig jaar

Inmiddels is hij tachtig jaar oud en still going strong. "Ik ben vorig jaar naar 24 festivals geweest. En voor dit jaar staan er nog elf op de planning", vertelt hij vanuit zijn huis in Alkmaar. 

Vanavond gaat hij naar een strandfeest in Bloemendaal, waar een van zijn favoriete deejays draait. "Erick E. heb ik al vaak gezien en ook ontmoet. Ik sta zelfs met hem op de foto. Hij is heel erg aardig."

Tekst loopt door onder de foto.

Robert haalt vooral veel energie uit de ontmoetingen met anderen op festivals, van heel jong tot wat ouder.

De meeste feesten bezoekt hij in zijn eentje, waardoor hij gemakkelijk met allerlei mensen in gesprek raakt. "Sommigen willen me voorstellen aan hun moeder."

Nog een mooi voorbeeld: vanavond wordt hij thuis opgehaald door festivalgangers die hij op eerdere festivals heeft leren kennen.

Dankbaar dat het nog kan

"Sommige plekken zijn wat moeilijker te bereiken. En nu kreeg ik een telefoontje dat ik met ze mee mag rijden. Ik heb er heel veel zin in."

De festivalopa hoopt nog vele feesten te mogen vieren. "Maar ik kijk na deze zomer weer wat er mogelijk is. Voor nu ben ik heel dankbaar dit ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

Als je Robert tegenkomt dit festivalseizoen? "Ik hoop dat ze me dan een hug geven. Maar meestal gebeurt dat gewoon!"

Robert staat letterlijk te springen, want het festivalseizoen begint. De 80-jarige Alkmaarder heeft er sinds zijn heupoperatie tien jaar geleden bijna honderd bezocht. Vanavond gaat hij naar een dancefeest op het strand in Bloemendaal. "Ik ben zo dankbaar dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

De 'festivalopa' is een graag geziene gast op vele feestjes in Noord-Holland. 

In 2019 werd hij ineens door een onbekende vrouw op het podium van het Indian Summer Festival gehaald. Van hun danspartij verschenen talloze filmpjes online, en kort daarna stond Robert zelf voor de camera van NH.

"Ik leef mijn leven eigenlijk andersom", vertelde hij toen. Daarna spraken we hem in de coronaperiode, ook alweer vier jaar geleden. Hij miste het dansen ontzettend en vooral ook het contact met jongeren.

Maar kon gelukkig op 1,5 meter afstand in de openlucht wel soms naar een estatic dance-feestje.

24 festivals bezocht vorig jaar

Inmiddels is hij tachtig jaar oud en still going strong. "Ik ben vorig jaar naar 24 festivals geweest. En voor dit jaar staan er nog elf op de planning", vertelt hij vanuit zijn huis in Alkmaar. 

Vanavond gaat hij naar een strandfeest in Bloemendaal, waar een van zijn favoriete deejays draait. "Erick E. heb ik al vaak gezien en ook ontmoet. Ik sta zelfs met hem op de foto. Hij is heel erg aardig."

Tekst loopt door onder de foto.

Robert haalt vooral veel energie uit de ontmoetingen met anderen op festivals, van heel jong tot wat ouder.

De meeste feesten bezoekt hij in zijn eentje, waardoor hij gemakkelijk met allerlei mensen in gesprek raakt. "Sommigen willen me voorstellen aan hun moeder."

Nog een mooi voorbeeld: vanavond wordt hij thuis opgehaald door festivalgangers die hij op eerdere festivals heeft leren kennen.

Dankbaar dat het nog kan

"Sommige plekken zijn wat moeilijker te bereiken. En nu kreeg ik een telefoontje dat ik met ze mee mag rijden. Ik heb er heel veel zin in."

De festivalopa hoopt nog vele feesten te mogen vieren. "Maar ik kijk na deze zomer weer wat er mogelijk is. Voor nu ben ik heel dankbaar dit ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

Als je Robert tegenkomt dit festivalseizoen? "Ik hoop dat ze me dan een hug geven. Maar meestal gebeurt dat gewoon!"

Veel verbaasde blikken in Grootebroek, nu er voor het eerst in ruim vijf jaar plotseling een kermis wordt georganiseerd. Exploitant Edwin Vader is donderdagmiddag begonnen met de opbouw van attracties op het Streekplein. Veel bewoners kijken vreemd op van de 'surprise-kermis'.

Volgens een woordvoerder van de SED-gemeenten gaat het om een kinderkermis. "Daarom zijn er geen speciale activiteiten in horecagelegenheden", wordt toegelicht. De gemeente benaderde kermisexploitant Edwin Vader eind vorig jaar met de vraag of er iets georganiseerd kon worden in het dorp.

"Zij kwamen met deze locatie, en daar hadden wij wel oren naar", vertelt Vader. "Sinds enkele weken zijn de plannen definitief. In principe vullen we het plein met attracties van onze eigen familie, omdat je in zo'n korte tijd niet veel kunt regelen en andere exploitanten hun agenda vol hebben staan. De opzet in een kleinschalige, gezellige familiekermis. En bovendien hebben we het weer voor komende dagen mee."

Eerste kermis sinds 2019

De attracties op het Streekplein betekenen dat er na jaren van afwezigheid weer een kermis wordt georganiseerd in Grootebroek. In 2019 vond de laatste editie plaats, met daarbij ook een feesttent op de Raadhuislaan. "We hebben nog gewerkt aan een alternatief, waarbij de gemeente ook heel welwillend was", vertelde het comité van destijds in augustus 2020.

"Maar uiteindelijk hebben we toch samen moeten besluiten om niks te organiseren." Enkele jaren later - mede door de coronapandemie - was dit alternatief er, met het festival Grootebroek Gaat Los. Dat wordt in september voor de derde keer georganiseerd.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Ook vanuit andere mensen in het dorp is de wens er om toch een kermis in Grootebroek te houden. Een nieuw comité wil begin augustus, de datum waarop de eerdere kermissen in het dorp werden gehouden, een kleine kermis houden rondom dorpshuis De Stek. Daarbij wordt gemikt op een kermisreünie op maandag 4 augustus.

Geen 1 april grap

De plotselinge terugkeer van de kermisattracties zorgt voor veel verbaasde reacties in het dorp. "Waar komt dit vandaan? ", zegt iemand op Facebook. "Ik keek even op de kalender of het geen 1 april was", luidt een van de commentaren. "Gelukkig ben ik niet de enige die verbaasd is, echt niets hierover gelezen", zegt een ander. "Maar wel gezellig, toch?"

De kinderkermis in Grootebroek ging vanmiddag om 13.30 uur open. Ook zaterdag en zondag openen ze op hetzelfde tijdstip bij het Streekplein, naast het gemeentehuis.

Druk, stress en paniek: de examenperiode is begonnen. Naast de gebruikelijke examenperikelen, heeft bijna 64 procent van de jongeren in Enkhuizen last van prestatiedruk. Dat blijkt uit de Gezondheidsmonitor van 2024. Wat voor invloed heeft dat op de eindexamens?  "Ik leg de lat heel erg hoog."

Op het RSG in Enkhuizen wordt er tijdens de examentrainingen hard gewerkt om de lesstof zo goed mogelijk onder de knie te krijgen. Examentrainer Herma Klaassen ondersteunt leerlingen en ziet de prestatiedruk van dichtbij: "Je merkt dat leerlingen hier goed willen presteren en gericht zijn op de toekomst. Ze willen graag van school af en zijn toe aan de volgende stap."

Ondersteuningscoördinator van het RSG, Nynke Volbeda, merkt dat onzekerheid en eenzaamheid sinds corona een rol spelen. "Examenstress is serieuze stress, maar op onze school lijkt het niet anders dan andere jaren. De complicatie is dat deze eindexamenleerlingen afhankelijk zijn van sociale media." 

Focus op vervolgonderwijs en keuzestress

De druk is erg voelbaar onder leerlingen die examentraining volgen. "Ik ervaar best wel veel druk, van mezelf vooral. Ik leg de lat heel erg hoog", vertelt een leerling. Zij is niet de enige.  Meer leerlingen die examentraining volgen in Enkhuizen, voelen hetzelfde. "Ik wil gewoon goed presteren. Dat geeft me stress."

Klaassen ziet stress bij jongeren toenemen. "Het verschil met voorgaande jaren is dat ze meer focussen op vervolgonderwijs. Er is meer keuzestress. Dat draagt bij aan prestatiedruk. Ze moeten eerder kiezen en er mogen in hun ogen geen fouten gemaakt worden. Dat vinden leerlingen best wel ingewikkeld."

"Allemaal achten en ik niet"

Leerlingen herkennen zich in de toename. "Het verbaast mij niet. Ik voel wel dat iedereen hier om me heen hoge cijfers moet halen van zichzelf", vertelt een leerling. Niet alleen de directe omgeving geeft stress, volgens leerlingen speelt ook sociale media een rol. "Je ziet op Tiktok filmpjes over hoe mensen hun examens ingaan en dat zijn allemaal achten en ja, dat heb ik niet. Dan krijg je wel meer stress. Iedereen lijkt er supergoed in te gaan."

Klaassen heeft nog een tip voor alle leerlingen die dit jaar examen doen: "Rustig blijven, het komt wel goed, en anders… Volgend jaar!"

Psst misschien binnenkort met zijn allen 800 miljard ophalen voor Defensie?

In De Straten van Amsterdam trekt AT5 de stad in voor bijzondere verhalen van Amsterdammers uit alle hoeken van de stad. Deze week zijn wij in de Van Hogendorpstraat.  

Als je goed zoekt, vind je ze nog: de pareltjes van oud-Amsterdam. Deze week treffen we ze in de Van Hogendorpstraat. We ontmoeten Ger, een echte Amsterdammer die al 30 jaar in de straat woont. Hij vindt het erg fijn wonen: “Het is een gezellige straat (..) we maken er gewoon altijd wat van.” Ger zet zich graag in voor de buurt: samen met buurman Gijs is hij verantwoordelijk voor de plantenbakken in de straat. “Ik heb een tuinslang van 30 meter en Gijs van 20 meter, dus we kunnen de hele straat water geven.”   

Verderop spreken we Jan en Willie. Jan woont al 78 jaar in de straat; hij werd twee deuren verderop geboren. Het huis waarin hij nu woont, kocht hij destijds voor slechts 10.000 gulden. De straat zag er vroeger heel anders uit: “Het was stil, er stonden maar een paar auto’s (...) als we gingen voetballen, vroegen we: kan je je auto even wegzetten?” Jan en Willie laten ons een deel van hun indrukwekkende verzamelingen zien, met onder andere Disneyfiguren en Dinky Toys. 

Dan ontmoeten we Ineke in haar Diva-Dome. Sinds 2013 geeft ze naailes in haar atelier de Doe-Het-Zelf-Diva’s. Ze maakte een flinke carrièreswitch: vroeger had ze een kantoorbaan, maar merkte dat ze daar niet gelukkig van werd. Ze besloot te gaan doen waar ze echt voldoening uit haalt. “Ik vind het lesgeven ontzettend leuk, want ik geef wat door van m’n passie."

We sluiten de aflevering af met een versgetapt biertje van Ger, in de box onder zijn huis. Die is in coronatijd door zijn zoon omgetoverd tot Ajax-café – een plek die de buurt samenbrengt. Buren kunnen namelijk zien wanneer er Ajax wordt gekeken: “Zodra de vlag hier uithangt, weet de buurt dat er hier wat te doen is.” 

Privéberichten ontvangen van jongeren die gepest worden, zichzelf pijn doen of zelfs niet meer willen leven: het is voor veel influencers wekelijkse kost: "Dan zie je op dinsdagmiddag ineens een foto van een bebloede arm in je Snapchat." Ook hulpverleningsinstanties zien dat jongeren vaker naar influencers trekken om hun mentale problemen te delen.

Hamza Karimi deelt op sociale media onder de naam Magic Nape video's waarin hij met BN'ers of andere influencers goocheltrucs doet. Hij ontvangt bijna wekelijks privéberichten van volgers over hun mentale gezondheid.

Karimi: "Dat kan gaan over suïcidale gedachten of over zichzelf pijn willen doen. Voor mij is dat heel heftig, want ik ken die persoon niet, maar hij of zij heeft wel het idee dat hij mij kent."

AT5 sprak voor deze reportage verschillende jongeren die toegaven privéberichten aan influencers te hebben gestuurd. Vanwege de gevoeligheid van het onderwerp en schaamte willen ze dit niet herkenbaar in beeld vertellen.

Hart luchten

Karimi is niet de enige die met deze berichten te maken krijgt. Bij MIND Us focussen ze zich op initiatieven om mentale problemen van jongeren de juiste aandacht en aanpak te geven. Een nieuw onderdeel daarvan is een training voor influencers. Directeur Frederieke Vriends: "We zijn daarmee begonnen door vragen die we van influencers zelf kregen. De eerste training zat direct vol." 

Ook Hamza Karimi volgde die training: "Het grootste handvat dat ik heb gekregen is: hoe reageer je op de jongeren, hoe zorg je ervoor dat je ze niet afwijst, en naar welke instanties kan je ze verwijzen, dus bij wie kunnen ze terecht."

Vriends: "Doordat jongeren elke dag iets zien van een influencer hebben ze heel snel het idee dat ze diegene heel goed kennen en dat ze hun hart kunnen luchten. Vaak weten influencers dan niet hoe ze daarmee om moeten gaan en heel vaak doen ze dan ook niets."

Zowel Karimi als Vriends zien dat veel influencers met privéberichten over mentale gezondheid te maken krijgen. "Bijna iedereen die ik ken, ontvangt regelmatig zulke berichten", aldus Karimi. 

Piek in klachten

Dat jongeren met mentale klachten kampen is al langer bekend. Uit onderzoek van de GGD Amsterdam blijkt dat vorig jaar 23% van jongvolwassenen (16-25 jaar) vaak tot voortdurend beperkt werd door psychische klachten. Tweeënvijftig procent van jongvolwassenen in Amsterdam stelt (heel) vaak gestrest te zijn. Met name mbo-studenten hebben regelmatig gedachten over zelfmoord: 42% zei hier vorig jaar wel eens aan gedacht te hebben, tegenover 23% van de universiteitsstudenten.

"Wij hebben sinds corona een enorme piek gezien in de mentale klachten die jongeren rapporteerden", zegt Frederieke Vriends. "In de nasleep dachten we dat het te maken had met de coronamaatregelen, zoals de lockdowns en de schoolsluitingen, maar tot nu toe hebben we daar weinig correctie op gezien."

Ze ziet daarbij pieken bij bepaalde groepen, zoals jongeren die meer druk uit de samenleving ervaren of jongeren met multiproblematiek, zoals schulden of minder perspectief: "Bij hen zien we veel somberheid, stress, angst en eenzaamheid." 

Geen hulpverlener

En die berichten hebben niet alleen hun weerslag op de jongeren die ze sturen, maar ook op de influencers die ze ontvangen. Karimi: "Als ik via Snapchat foto's krijg van iemand wiens arm onder het bloed zit doordat hij zichzelf pijn heeft gedaan, dan zit ik daar wel de hele dag mee. En eigenlijk wil je niet reageren, maar je weet dat je niet anders kan."

In de training leren influencers dus met name hoe ze moeten reageren, het gesprek met jongeren kunnen aangaan en naar welke instanties zij hen kunnen doorverwijzen. Vriends: "Dat is ook wel nodig als je kijkt met welke klachten jongeren aankloppen. Een influencer die onze training volgde, kreeg eens een DM: 'Jouw posts zijn het enige wat mij nog in leven houdt.' Als je niet opgeleid bent als hulpverlener, dan schrik je daar wel van."

In tegenstelling tot sommige andere influencers deelt Hamza Karimi zelf geen content over mentaal welzijn. Toch weten volgers hem te vinden met hun eigen problemen: "Ik denk dat ik heel erg mezelf ben op de socials en dat jongeren daardoor denken dat ze bij me terechtkunnen."

Jongeren tussen de vijftien en 25 trekken natuurlijkerwijs eerder naar vrienden dan naar ouders, verzorgers of docenten om hun persoonlijke leven te bespreken. Maar volgens Vriends kan dat soms spannend zijn als het om je mentale gezondheid gaat: "Jongeren schamen zich of denken dat het beeld dat een ander van ze heeft zal veranderen. Dan is het dus veiliger om in de anonimiteit bij een influencer je verhaal te doen."

En of dat nou per se slecht is? Vriends denkt van niet: "Maar daarbij is wel van belang dat de ander reageert op een manier die jou helpt, en daarom vinden we het zo belangrijk dat die influencers goed uitgerust zijn om dit te doen."

Rooskleurig beeld

De vraag is uiteraard in hoeverre de influencer zelf mede onderdeel is van het probleem. De dagelijkse stroom aan stories en posts op de feed van jongeren doet al snel vermoeden dat iedereen een geweldig, vreugdevol en rooskleurig leven vol zelfvertrouwen leidt. En dat kan onzeker maken en somber stemmen.

 "Ja, je kunt inderdaad zeggen dat we enig aandeel hebben in het probleem, maar niet iedereen wil ook zijn persoonlijke situatie delen", aldus Karimi. "Als ik me heel slecht voel, heb ik niet de behoefte om dat online te delen met anderen. Het staat ook niet in mijn beschrijving dat ik moet gaan praten over mentale gezondheid. Daar volgen de mensen mij ook niet voor."

De binnenstad van Purmerend is weer iets mooier, vindt Tineke Abercrombie-Schoorl. Op voorspraak van de Vereniging Historisch Purmerend, waar ze voorzitter van is, werd afgelopen maand een replica van een historische waterpomp geplaatst op de Kaasmarkt.  

In de negentiende eeuw stierven mensen in Nederland aan cholera. Daarom werden overal in het land waterpompen aangelegd. Ook in Purmerend: uit deze pompen kon men relatief gezonder (grond)water tappen voor de dagelijkse waterbehoeften. 

Vroeger stonden er hier vijf: op de Herengracht, het Ooievaarsplein, de Kaasmarkt en twee op de Koemarkt. Van de mooiste van de vijf – die op de Kaasmarkt – is een replica gemaakt die nu op z'n oude plek staat.

Iets gedraaid

In het Purmerends Museum is een maquette te zien van het oude stadhuis. De pomp staat daar tegenover. Te zien is dat hij vroeger wel iets anders gedraaid stond. Het huidige model staat nu recht, dat was praktischer. 

Tekst loopt door onder de foto. 

Tineke is trots. "Ik vind het geweldig dat hij er uiteindelijk is gekomen." Uiteindelijk, want de plannen lagen er acht jaar terug al. "Er komen natuurlijk meer dingen aan te pas dan je vooraf denkt. Er zijn besprekingen geweest bij de gemeente over de leidingen, het eigenaarschap, het onderhoud. Daar denk je van tevoren niet over na." Ook door corona duurde het langer dan gepland. "Maar het was alle moeite waard."

De pomp wordt vrijdag 9 mei officieel onthuld. Daarna zal hij het ook gaan doen, is de belofte. 

Wie de afgelopen jaren door Artis heeft gelopen, kan het niet hebben gemist. De dierentuin is de laatste jaren druk bezig geweest met verbouwingen. Dat doet Artis eigenlijk al sinds de opening, want er wordt constant anders gedacht over het welzijn van dieren. AT5 duikt deze week in de geschiedenis van de dierentuin, met deze keer: de veranderingen in de verblijven van de leeuw. 

Hij staat mogelijk nog in het geheugen gegrift van veel Amsterdammers: de roofdierengalerij van Artis. Dat is ook niet zo gek, want tot 2015 stond een van de oudste nog overgebleven verblijven van Artis nog altijd in het park. Toen alleen nog bewoond door kleine katachtigen zoals de lynx en de serval. Maar bij de ingebruikname van de galerij, in 1858, was deze bedoeld voor leeuwen, tijgers en panters. Laatstgenoemde zat tot een paar jaar voor de sloop nog in het oude verblijf.  

Dat verblijf, waarvan nu wordt gezegd dat het eigenlijk niet meer kon, was tijdens de opening nog veel kleiner. Kleine hokken met tralies waar zo veel mogelijk soorten konden worden tentoongesteld. "In de 19e eeuw stond voor Artis, als wetenschappelijk studiegenootschap, dat echt centraal", zo legt Wessel Broekhuis – de historicus van de dierentuin – uit. "De dieren moesten goed bestudeerd kunnen worden. Dus het waren behoorlijke kale kooien. Veel kennis over diergedrag en dierenwelzijn was er toen nog niet."

Het bestuderen van de dieren is ook de reden dat zo'n roofdierengalerij bestond. "Het ging echt om soort bij soort, om goed te kunnen vergelijken. Daarom had Artis ook een apenhuis, vogelhuis en reptielenhuis." De leeuw zat daardoor naast de andere grote katachtigen, in een kleine kooi. Ongeveer twee keer zo klein als wat de kooien op het einde van de galerij waren. Maar waar bijvoorbeeld het apenhuis een Rijksmonument is, was de roofdierengalerij dat niet. Tijdens eerdere verbouwingen verloor het gebouw de meeste oorspronkelijke ornamenten en kon daardoor zo'n 10 jaar geleden gesloopt worden. 

Duits idee

In het begin van de 20e eeuw kwam er andere kijk op dierenwelzijn en het houden van dieren in een dierentuin. De Duitse circusmagnaat en dierenhandelaar Carl Hagenbeck liet een park aanleggen in de buurt van Hamburg, waar het compleet anders ging. Geen tralies, hekken of hokken, maar verblijven waarbij dier en bezoeker van elkaar gescheiden werden door water of kunstrotsen.  

Het idee van Hagenbeck bereikte ook Artis. Met het Kerbertterras, het oude leeuwenverblijf, als vroegste voorbeeld. Dit verblijf uit 1929, vernoemd naar de tweede Artis-directeur Coenraad Kerbert, werd ingericht zonder tralies en met een gracht, precies zoals Hagenbeck dat deed in Duitsland.  

In Artis zijn nog veel meer verblijven ingericht naar dit idee en zijn ook nog altijd zichtbaar. Denk aan het verblijf van de algazellen, het eerste verblijf als je binnenkomt, de steenbokkenrots en de oude apenrots.  

Het Kerbertterras staat sinds de verhuizing van de leeuw leeg, maar bezoekers konden de afgelopen maanden wel zelf door het verblijf lopen. Wie dat deed, kon zien dat het verblijf niet erg groot was. Toch was volgens Broekhuis het verblijf tijdens de opening 'revolutionair'. "De leeuw leefde tot die tijd in de roofdierengalerij. Hier kwamen ze voor het eerst in aanraking met zand, steen, boomstronken, zonlicht en echt frisse lucht. Dit was een enorme ontwikkeling toen."

Nieuw eeuw, nieuwe inzichten

Toch stond tijdens de opening van het terras de bezoekers nog wel centraal. "De leeuwen kregen wel wat meer ruimte, maar het draaide er in de eerste plaats nog wel om dat de bezoeker het dier in een soort decor zag. Het is de reden dat het verblijf ook in de vorm van een podium is. Een theater van de natuur."

Maar zo'n 100 jaar later keek Artis daar heel anders naar. "Dit verblijf voldeed niet meer aan de eisen", aldus Broekhuis. Alleen had de dierentuin door het wegvallen van de inkomsten vanwege de coronacrisis geen geld om op korte termijn een nieuw verblijf te realiseren voor de leeuwen. Het drietal zou daarom in eerste instantie verhuizen naar een dierentuin in Frankrijk, maar het verblijf daar bleek toch niet beschikbaar. Uiteindelijk kwam het geld voor het nieuwe verblijf in Artis rond door twee donateurs.  

Volgens Broekhuis is het verschil tussen het nieuwe en het oude verblijf dat er nu gedacht wordt vanuit de leeuw en niet naar de bezoeker. "Wat heeft een leeuw nodig om natuurgetrouw gedrag te uiten? Wat is de natuurlijke groepsgrootte voor leeuwen? Dat beeld is nu echt anders. Zo zijn er extra klimplekken, schuilplaatsen en worden de leeuwen meer gestimuleerd."

Vernieuwen  

De constante ontwikkeling van die standaarden is ook de reden dat het wel lijkt of Artis altijd ergens aan het werk is. Met de tientallen rijksmonumenten in het park en de financiële middelen, is het ook voor de dierentuin soms lastig om te vernieuwen. "Het betekent dat we als dierentuin steeds opnieuw moeten afwegen welke diersoorten we op een verantwoorde manier kunnen houden. Soms leidt dat ertoe dat we afscheid nemen van bepaalde dieren." Dat gebeurde het afgelopen jaar met de Japanse makaken op de Apenrots, maar ook eerder met bijvoorbeeld de orang-oetan, de ijsbeer en het nijlpaard. 

Om te kunnen vernieuwen moet Artis spelen en schuiven met de ruimte. Zo werd na de sloop van de roofdierengalerij de uitbreiding van het olifantenverblijf gerealiseerd, en verhuisde de algazellen naar het oude 'kamelenveld' om ruimte te maken voor het nieuwe leeuwenverblijf.  

Ook voor de inmiddels lege apenrots en het Kerbertterras zijn er nieuwe plannen. Zo wordt de rots omgetoverd tot een verblijf dat is verbonden met omliggende bomen en nemen er rode panda's en de Aziatische kleinklauwotters hun intrek. Het oude leeuwenverblijf wordt via een luchtbrug verbonden met het verblijf van de rode vari's. De ringstaartmaki's komen daar dan ook bij.  

Kritiek

Waar Artis bezig blijft met vernieuwen, is er ook altijd kritiek op de dierentuin. Zo ook nog recent, met een voorstel van de Partij voor de Dieren. De partij wilde dat levende dieren er niet meer 'tentoongesteld' zouden worden en dat Artis zou worden veranderd in een stadspark.  

Volgens fractievoorzitter Anke Bakker was het het moment om tot een nieuwe tijd te komen. "Een tijd waarin we wél nieuwsgierig blijven naar de natuur, maar zonder daarvoor dieren in gevangenschap te houden." Artis reageerde destijds het jammer te vinden dat de partij met het voorstel kwam zonder met de dierentuin in gesprek te gaan. "We vinden elkaar namelijk op veel vlakken. Zoals het welzijn van dieren, en het streven naar een leefbare wereld waarin we goed omgaan met al het leven om ons heen."

Het voorstel van de Partij voor de Dieren werd uiteindelijk verworpen in de gemeenteraad. Alleen de partij zelf stemde in met het plan. Wethouder Alexander Scholtes liet namens het college weten achter Artis te staan. Scholtes benadrukte daarbij de educatieve en maatschappelijke waarde van Artis. 

De vraag blijft dan natuurlijk over hoe er over tientallen jaren weer naar het verblijf van de leeuwen wordt gekeken. "De standaarden voor verblijven zijn altijd in ontwikkeling. Wij blijven die volgen en daarop aanpassen."

Broekhuis sluit af met te zeggen dat Artis sinds haar oprichting in 1838 altijd in beweging is geweest. "Elke generatie kijkt met nieuwe ogen naar dieren, natuur en onze rol daarin. Artis staat nooit stil en gaat met zijn tijd mee. Met alles wat we doen, willen we mensen raken vanuit verwondering, om bewustwording te stimuleren en zo bij te dragen aan een wereld waarin we zorgvuldiger omgaan met al het leven om ons heen."

Ze hebben er even op moeten wachten, maar na tien jaar gaat het feest eindelijk weer los in Broek in Waterland. Midden in het dorp staat een enorme feesttent en alle straten zijn versierd in de kleuren van de vlag.  "Er komt duizend man, we houden ons hart vast", zegt de organisatie.

"Dat het zo lang heeft geduurd (voor de Meifeesten weer door kon gaan, red.) komt door Corona", zegt medeorganisator Roos Ebbelaar. Het feest wordt namelijk maar eens in de vijf jaar gevierd, tijdens het jubileumjaar van bevrijdingsdag. "We moesten het wiel weer opnieuw uitvinden", Zegt Roos die in een enorme tent staat die de aankomende week. 

Bevrijdingsdag nieuwe stijl

De ouderwetse tocht waar kinderen op praalwagens door het dorp rijden is geschrapt, vanwege de veiligheid. Daarvoor in de plaats is er aan iedereen gevraagd om het dorp te versieren. "Je bedenkt zo iets en je zit te sparren: hoe krijgen we mensen actief? En als dat dan ook nog lukt dat is fantastisch. Daar doen we het voor."

In de tent komt de beroemde Boekerbingo, de Edwin Evers Band en een gezamenlijk diner. Die laatste twee zijn al helemaal uitverkocht. "We zitten Ram en ram vol", laat roos weten. Maar voor de andere dagen is iedereen welkom om mee te doen.  Vanavond starten de feesten met de bingo en eindigt op 5 mei, als kinderen in de kleur van hun wijk door het dorp lopen.

Een internationale school in Sri Lanka, ingericht op een kindvriendelijke manier. Dat is de droom van Ramona van Ark uit Enkhuizen. Het project is door omstandigheden lastiger te realiseren dan ze dacht, maar ze is ervan overtuigd dat het gaat lukken. 

Op basisschool de Tweemaster geeft Ramona tekst en uitleg aan groep 3 en 4. In 2011 begon ze Stichting Kalyani. Daarmee heeft ze de afgelopen 14 jaar talloze projecten in Sri Lanka ondersteund.

Toen ze een paar jaar geleden met haar gezin naar Sri Lanka ging en meerdere projecten bezocht, zag ze dat er gewerkt werd aan een lokale school. Zo ontstond de droom van de geadopteerde Ramona om zelf een school op te richten in haar geboorteland. De bedoeling is dat op deze school ook Engels en computerles moet worden gegeven, maar toen legde de coronapandemie haar werk daar stil.

Bouw van school lastiger dan gedacht

Wel had Ramona al bedacht hoe ze het aan wilde pakken. "Ik had een tekening gemaakt hoe ik het voor me zag. Dat is uiteindelijk uitgewerkt en bleek 29.000 euro te kosten. Dat geld hadden we beschikbaar."

Het doel was om een school bouwen die er normaal niet is. "Het lesprogramma dat ze krijgen is niet zo goed als wij in Nederland hebben. En ook de leraren zijn niet genoeg geschoold om zo'n lesprogramma uit te voeren", zegt de initiatiefneemster. "Dus wij geven die docenten ook een opleiding."

Zo makkelijk als het leek, verliep het project niet. "De prijs van de lokale munt ging omhoog, en daardoor werd alles veel duurder", legt Ramona uit. Bijna valt haar droom in 2023 in duigen. Maar door allerlei inzamelingsacties kunnen ze daarna toch verder met de bouw.

"De school is nu gebouwd, het is toch gelukt", vertelt ze blij. Maar dat betekent nog niet dat alles klaar is. Schoolmeubels voor kinderen blijken niet te krijgen in Sri Lanka. "Uiteindelijk kon ik via een omweg IKEA-meubels met korting kopen. Het verschepen van deze meubelen wordt ook voor ons gedaan. Wij moeten alleen de kosten voor het invoeren betalen."

15.000 euro voor tuin, lesprogramma's en leraren

Wel is daardoor het budget voor nu opnieuw op. Reden genoeg voor Ramona om haar stichting weer onder de aandacht te brengen. "We moeten de tuin nog afbouwen. Daar komt een speeltuin, een groentetuin en een keuken. En verder moeten we lesprogramma's opzetten en leraren aantrekken."

Al met al toch weer een kostenpost van zo'n 15.000 euro. Maar Ramona is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "We hebben tegen elkaar gezegd dat de school in augustus open moet. Klaar, dat moet gewoon."

Kinderen onder indruk van stichting

De kinderen van De Tweemaster zijn onder indruk. "Ik vind het best wel knap dat ze een school maakt en dat ze een goed doel heeft", zegt Julia. Klasgenootje Sara beaamt dat: "Ik vind het superaardig." En Thijs hielp eerder al eens met collecteren. "Het lukte ze anders niet om heel Enkhuizen te doen. Ik heb toen best veel geld opgehaald."

Een internationale school in Sri Lanka, ingericht op een kindvriendelijke manier. Dat is de droom van Ramona van Ark uit Enkhuizen. Het project is door omstandigheden lastiger te realiseren dan ze dacht, maar ze is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "Het moet in augustus open."

Op basisschool de Tweemaster geeft Ramona tekst en uitleg aan groep 3 en 4. In 2011 begon ze Stichting Kalyani. Daarmee heeft ze de afgelopen 14 jaar talloze projecten in Sri Lanka ondersteund.

Toen ze een paar jaar geleden met haar gezin naar Sri Lanka ging en meerdere projecten bezocht, zag ze dat er gewerkt werd aan een lokale school. Zo ontstond de droom van de geadopteerde Ramona om zelf een school op te richten in haar geboorteland. De bedoeling is dat op deze school ook Engels en computerles moet worden gegeven, maar toen legde de coronapandemie haar werk daar stil.

Bouw van school lastiger dan gedacht

Wel had Ramona al bedacht hoe ze het aan wilde pakken. "Ik had een tekening gemaakt hoe ik het voor me zag. Dat is uiteindelijk uitgewerkt en bleek 29.000 euro te kosten. Dat geld hadden we beschikbaar."

Het doel was om een school bouwen die er normaal niet is. "Het lesprogramma dat ze krijgen is niet zo goed als wij in Nederland hebben. En ook de leraren zijn niet genoeg geschoold om zo'n lesprogramma uit te voeren", zegt de initiatiefneemster. "Dus wij geven die docenten ook een opleiding."

Zo makkelijk als het leek, verliep het project niet. "De prijs van de lokale munt ging omhoog, en daardoor werd alles veel duurder", legt Ramona uit. Bijna valt haar droom in 2023 in duigen. Maar door allerlei inzamelingsacties kunnen ze daarna toch verder met de bouw.

"De school is nu gebouwd, het is toch gelukt", vertelt ze blij. Maar dat betekent nog niet dat alles klaar is. Schoolmeubels voor kinderen blijken niet te krijgen in Sri Lanka. "Uiteindelijk kon ik via een omweg IKEA-meubels met korting kopen. Het verschepen van deze meubelen wordt ook voor ons gedaan. Wij moeten alleen de kosten voor het invoeren betalen."

15.000 euro voor tuin, lesprogramma's en leraren

Wel is daardoor het budget voor nu opnieuw op. Reden genoeg voor Ramona om haar stichting weer onder de aandacht te brengen. "We moeten de tuin nog afbouwen. Daar komt een speeltuin, een groentetuin en een keuken. En verder moeten we lesprogramma's opzetten en leraren aantrekken."

Al met al toch weer een kostenpost van zo'n 15.000 euro. Maar Ramona is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "We hebben tegen elkaar gezegd dat de school in augustus open moet. Klaar, dat moet gewoon."

Kinderen onder indruk van stichting

De kinderen van De Tweemaster zijn onder indruk. "Ik vind het best wel knap dat ze een school maakt en dat ze een goed doel heeft", zegt Julia. Klasgenootje Sara beaamt dat: "Ik vind het superaardig." En Thijs hielp eerder al eens met collecteren. "Het lukte ze anders niet om heel Enkhuizen te doen. Ik heb toen best veel geld opgehaald."

In het Concertgebouw hebben deze ochtend 43 Amsterdammers een koninklijke onderscheiding overhandigd gekregen door burgemeester Femke Halsema. De lintjes werden gegeven aan mensen die iets bijzonders hebben gedaan voor de samenleving en stad, ter gelegenheid van de verjaardag van de koning. 

Ieder jaar vindt de zogenaamde lintjesregen een dag voor Koningsdag plaats. Vandaag ontvingen 4 Weespers en 39 Amsterdammers uit Noord (5), Centrum (11), West (7), Nieuw-West (5), Oost (3), Zuidoost (4) en Zuid (4) een onderscheiding. 

Onderscheiding

Een van de personen die vandaag een lintje in ontvangst mocht nemen is Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg (CJO). Hij wordt gezien als een belangrijke pijler voor de joodse gemeenschap en in het bijzonder in de stad. Zo zet hij zich al 40 jaar in voor Nederlands Joodse organisaties en gemeenschap. Sinds 2022 is hij voorzitter van CJO. 

Ook Vlaams-Nederlands dj-producer Eddy de Clercq ontving een onderscheiding van Halsema. Binnen de Nederlandse dansmuziek en nachtcultuur wordt hij beschouwd als een van de pioniers. Hij stond aan de basis van veel evenementen en muzikale ontwikkelingen. Denk aan discotheater De Brakke Grond, Paradisofeesten de Pep Club en discotheek Club Roxy. Ook zette hij zich in voor de acceptatie van de LGBTQIA+ gemeenschap. 

Rechtbankverslaggever en (juridisch) journalist Saskia Belleman werd ook in het zonnetje gezet.  Zo laat de gemeente weten dat 'ze het vak van rechtbankjournalist heeft vormgegeven en wordt gezien als voorvrouw van het officieuze gilde van rechtbankverslaggevers'. Daarnaast zet de Amsterdamse zich in om femicide op de kaart te zetten. 

Ondersteunend 

Oprichter en voorzitter van de stichting Hoop voor Morgen, Regina Macnack-Amstelveen werd ook onderscheiden deze ochtend. Waar zij begon met het uitdelen van voedsel aan daklozen en vluchtelingen op straat, volgde de stichting met een professionele voedselbank in Zuidoost in 1991. Gemiddeld helpt de stichting 1500 gezinnen er week aan een pakket. Dagelijks stuurt Macnack-Amstelveen 70 vrijwilligers aan. 

Jarenlang zet Abdelhamid Idrissi zich in voor kwetsbare jongeren en Amsterdammers in de stad. Daarvoor kreeg hij vandaag een officiële erkenning, in 2018 was hij al Amsterdammer van het jaar. In 2010 richtte hij stichting Studiezalen op, waarmee scholieren in kwetsbare wijken in de stad en Zaandam ondersteuning krijgen bij schoolwerk, lifecoaching en talentontwikkeling. In 2023 richtte hij vanuit deze stichting ook Fris Supermarkt op, een gratis supermarkt waar financieel kwetsbare gezinnen hun boodschappen konden doen. In 2020 richtte tijdens de coronacrisis nog een stichting op, genaamd Boeren voor Buren om gezonde voeding in West betaalbaar te maken. 

In het Concertgebouw hebben deze ochtend 43 Amsterdammers een koninklijke onderscheiding overhandigd gekregen door burgemeester Femke Halsema. De lintjes werden gegeven aan mensen die iets bijzonders hebben gedaan voor de samenleving en stad, ter gelegenheid van de verjaardag van de koning. 

Ieder jaar vindt de zogenaamde lintjesregen een dag voor Koningsdag plaats. Vandaag ontvingen 4 Weespers en 39 Amsterdammers uit Noord (5), Centrum (11), West (7), Nieuw-West (5), Oost (3), Zuidoost (4) en Zuid (4) een onderscheiding. 

Onderscheiding

Een van de personen die vandaag een lintje in ontvangst mocht nemen is Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg (CJO). Hij wordt gezien als een belangrijke pijler voor de joodse gemeenschap en in het bijzonder in de stad. Zo zet hij zich al 40 jaar in voor Nederlands Joodse organisaties en gemeenschap. Sinds 2022 is hij voorzitter van CJO. 

Ook Vlaams-Nederlands dj-producer Eddy de Clercq ontving een onderscheiding van Halsema. Binnen de Nederlandse dansmuziek en nachtcultuur wordt hij beschouwd als een van de pioniers. Hij stond aan de basis van veel evenementen en muzikale ontwikkelingen. Denk aan discotheater De Brakke Grond, Paradisofeesten de Pep Club en discotheek Club Roxy. Ook zette hij zich in voor de acceptatie van de LGBTQIA+ gemeenschap. 

Rechtbankverslaggever en (juridisch) journalist Saskia Belleman werd ook in het zonnetje gezet.  Zo laat de gemeente weten dat 'ze het vak van rechtbankjournalist heeft vormgegeven en wordt gezien als voorvrouw van het officieuze gilde van rechtbankverslaggevers'. Daarnaast zet de Amsterdamse zich in om femicide op de kaart te zetten. 

Ondersteunend 

Oprichter en voorzitter van de stichting Hoop voor Morgen, Regina Macnack-Amstelveen werd ook onderscheiden deze ochtend. Waar zij begon met het uitdelen van voedsel aan daklozen en vluchtelingen op straat, volgde de stichting met een professionele voedselbank in Zuidoost in 1991. Gemiddeld helpt de stichting 1500 gezinnen er week aan een pakket. Dagelijks stuurt Macnack-Amstelveen 70 vrijwilligers aan. 

Jarenlang zet Abdelhamid Idrissi zich in voor kwetsbare jongeren en Amsterdammers in de stad. Daarvoor kreeg hij vandaag een officiële erkenning, in 2018 was hij al Amsterdammer van het jaar. In 2010 richtte hij stichting Studiezalen op, waarmee scholieren in kwetsbare wijken in de stad en Zaandam ondersteuning krijgen bij schoolwerk, lifecoaching en talentontwikkeling. In 2023 richtte hij vanuit deze stichting ook Fris Supermarkt op, een gratis supermarkt waar financieel kwetsbare gezinnen hun boodschappen konden doen. In 2020 richtte tijdens de coronacrisis nog een stichting op, genaamd Boeren voor Buren om gezonde voeding in West betaalbaar te maken. 

De droom van de Enkhuizense Ramona van Ark is bijna realiteit geworden. Het bouwen van een eigen internationale school in Sri Lanka, het geboorteland van de geadopteerde vrouw. Een project dat toch bewerkelijker blijkt zij eerder dacht. Ze vertelt erover op basisschool de Tweemaster in Enkhuizen. 

Op basisschool de Tweemaster geeft Ramona tekst en uitleg aan groep 3 en 4, de klas van haar zoon, over haar Stichting Kalyani. Waar ze in 2011 mee begon en in de afgelopen 14 jaar talloze projecten in Sri Lanka ondersteunde. Een eiland in de Indische Oceaan, net onder India.  

In februari was ze er nog met haar gezin. Onder meer om projecten te bezoeken. Zo kreeg een volleybalteam de nodige spullen. Maar ook gingen ze naar de school waaraan gewerkt wordt. Een droom die ontstond, toen de coronapandemie al haar werk daar stillegde. 

Bouw van school lastiger dan gedacht

Een internationale school waar Engels en computerlessen gegeven kan worden. "Ik had een tekening gemaakt hoe ik het voor me zag. Dat is uiteindelijk uitgewerkt en bleek 29.000 euro te kosten. En dat geld hadden we beschikbaar."

Het doel was om een school te creëren, zoals die er normaal niet is. "Het lesprogramma dat ze krijgen is niet zo goed als wij in Nederland hebben. En ook de leraren zijn niet genoeg geschoold om dat lesprogramma uit te voeren", zegt de initiatiefneemster. "Dus wij geven die docenten ook een opleiding."

Maar zo makkelijk als het leek, verliep het project niet. "De prijs van de lokale munt ging omhoog, en daardoor werd alles veel duurder", legt Ramona uit. Bijna valt haar droom in 2023 in duigen. Maar door allerlei inzamelingsacties kunnen ze daarna toch verder met de bouw.

"De school is nu gebouwd, het is toch gelukt", vertelt ze blij. Maar dat betekent nog niet dat alles klaar is. Schoolmeubels voor kinderen blijken niet te krijgen in Sri Lanka. "Uiteindelijk kon ik via via IKEA-meubels met korting kopen. Die zorgt er ook voor dat ze worden verscheept. Wij moeten alleen de kosten voor het invoeren betalen."

15.000 euro voor tuin, lesprogramma's en leraren

Alleen is daardoor het budget voor nu weer op. Reden genoeg voor Ramona om haar stichting weer onder de aandacht te brengen bij de mensen. "We moeten de tuin nog afbouwen. Daar komt een speeltuin, een groentetuin en een keuken. En verder moeten we lesprogramma's opzetten en leraren aantrekken."

Al met al toch weer een kostenpost van zo'n 15.000 euro. Maar Ramona is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "We hebben tegen elkaar gezegd dat de school in augustus open moet. Klaar, dat moet gewoon."

Kinderen onder indruk van stichting

De kinderen van De Tweemaster zijn onder indruk. "Ik vind het best wel knap dat ze een school maakt en dat ze een goed doel heeft", zegt Julia. Klasgenootje Sara beaamt dat: "Ik vind het superaardig. En Thijs hielp eerder al eens met collecteren. "Het lukte ze anders niet om heel Enkhuizen te doen. Ik heb toen best veel geld opgehaald."

De maat is vol voor Uithoorn. Door een handhavingsverzoek in te dienen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de minister van Infrastructuur en Waterstaat (I&W), wil de gemeente het Rijk onder druk zetten de vliegoverlast in het dorp nu écht aan te pakken. Zónder fluwelen handschoenen.

De gemeenteraad moet nog stemmen over het handhavingsverzoek. Dat gebeurt vanavond, maar dat lijkt een formaliteit. Tijdens de laatste commissievergadering Wonen & Werken bleken de partijen het al met elkaar eens: het Rijk moet verder onder druk worden gezet om de overlast in Uithoorn te verminderen. 

Ook het college heeft zich achter het initiatief van de werkgroep Schiphol geschaard. "We hebben het min of meer in gezamenlijkheid opgesteld", legde wethouder Ferry Hoekstra tijdens de vergadering op 9 april uit. "De overschrijding is zo structureel van aard, dat het tijd wordt om het handhavingstraject in te gaan zetten." 

De geluidsoverlast neemt toe, merkt ook raadslid Leonie de Boer-Bezuijen, die namens Gemeentebelangen Uithoorn in de werkgroep zit. "Er zijn dagen waarop vliegtuigoverlast een film in huis of middag in de tuin verstoort, en gezien de onevenredige groei op de Aalsmeerbaan nemen deze momenten toe." 

De Boer-Bezuijen benadrukt dat zij en de werkgroep niet tegen Schiphol zijn. "We dragen de lasten, maar hebben ook de lusten." Wel vinden ze dat Uithoorn sinds 2008 - het jaar waarin het laatste Luchthavenverkeersbesluit in werking trad - onevenredig gedupeerd wordt door de groei van Schiphol.

Nooit wettelijk vastgelegd

Hoewel er al in 2013 nieuwe normen werden opgesteld, zijn die nooit wettelijk vastgelegd. En dus gelden de normen uit het Luchthavenverkeersbesluit van 2008 nog. Meten doet Schiphol door te berekenen aan hoeveel geluid zestig zogeheten handhavingspunten rond het vliegveld worden blootgesteld.

Bij handhavingspunt 25 in Uithoorn werd de norm de afgelopen jaren - met uitzondering van de coronajaren - steeds overschreden. Afgelopen jaar zelfs met 22 procent, bleek vorige maand. "Om moedeloos van te worden", zei Mirella Visser van de bewonersorganisatie PUSH. "En weer mag er niet worden gehandhaafd." 

Dat zit zo: de Inspectie Leefomgeving & Transport krijgt sinds 2015 de opdracht om niet te handhaven, als er gevlogen wordt volgens het 'strikt preferentieel baangebruik'. De Kaagbaan en de Polderbaan zijn volgens de regels van het NNHS primaire banen, de Aalsmeerbaan een secundaire. 

Gebruik van primaire banen heeft de voorkeur, omdat bij gebruik van die banen relatief minder mensen overlast ervaren, is de gedachte. Toch blijft de wind de dominante factor voor het baangebruik. Omdat vliegtuigen tegen de wind in moeten opstijgen en landen, is de keuze beperkt.  

Wind of niet, Uithoorn benadrukt dat het aantal starts vanaf de Aalsmeerbaan sinds 2008 met 69 procent is toegenomen naar 64.472 vorig jaar, terwijl het totaalaantal vliegbewegingen op Schiphol in dezelfde periode met 'slechts' 5 procent is gegroeid. 

Van 'snel' al lang geen sprake meer

Volgens het ministerie is het 'anticiperend handhaven' te verantwoorden omdat de nieuwe normen toch snel wettelijk worden vastgelegd. Maar van 'snel' is al lang geen sprake meer, vindt de Uithoornse politiek.

"Inmiddels zijn er weer een aantal jaren verstreken en er is nog steeds dus geen nieuwe wet", aldus de werkgroep Schiphol in een toelichting op het voorstel. "Het is maar de vraag of een bestuursrechter het argument van ‘anticiperend handhaven’ nu nog acceptabel vindt." 

Dat minister Madlener van I&W het maximumaantal vluchten wil terugbrengen naar maximaal 478.000 biedt geen soelaas, vreest de werkgroep.

Als er niets gebeurt, zal de overlast zelfs erger worden, voorspelt De Boer-Bezuijen. Vooral omdat er afgelopen jaar 473.814 vluchten zijn uitgevoerd, wat betekent dat er nog dik 4.000 vluchten bij kunnen. 

"Dat zullen vooral nachtvluchten zijn, en op de Aalsmeerbaan wordt in de nacht al niet gevlogen. De nachtvluchten zullen dan verplaatst worden naar de avond, en dat is de nacht van onze kinderen."

Bang voor opgerekte normen

De gemeente vreest bovendien dat de normen in het nieuwe, aanstaande Luchthavenverkeersbesluit zullen worden opgerekt. "Daarmee zouden eerdere overschrijdingen, en dus de gedoogde scheefgroei, niet rechtgezet, maar eerder gelegaliseerd worden. Dat is onrechtvaardig en niet uit te leggen", zegt werkgroeplid Judith Beuse (DUS!) in een persbericht van de gemeente. 

Als de raad vanavond instemt met het voorstel, wordt het bij de ILT neergelegd, en moet zij met een officiële reactie komen. Doorgaans legt de ILT bestuurlijke boetes op, of dwingt organisaties tot hersteloperaties, waarbij situaties ongedaan moeten worden gemaakt.  

Mocht het handhavingsverzoek nergens toe leiden, sluit de werkgroep een gang naar de rechter niet uit. "Ik hoop dat we dat ook echt doen", blikte Els Gasseling (PvdA) van de werkgroep eerder vooruit. "We zijn oneerlijk behandeld en dat moet afgelopen zijn."  

Amsterdam kampt al jaren met een dalende vaccinatiegraad, maar de GGD ziet voor het eerst in tijden dat de vraag naar vaccinaties weer aan het toenemen is. Dat kan te maken hebben met de wijkgerichte aanpak in stadsdelen waar de vaccinatiegraad traditioneel laag is (Noord, Nieuw-West en Zuidoost), maar ook met het toenemende aantal mazelenbesmettingen in de stad. "Ouders komen opeens naar ons toe met vragen over vaccinaties."

Bij het OKT (Ouder- en Kindteam) Gaasperdam in Zuidoost is het een komen en gaan van ouders met hun schoolgaande kinderen. "Op dit moment hebben we een vaccinatiecampagne waarin ouders worden opgeroepen om langs te komen voor een vaccinatie", vertelt jeugdverpleegkundige Siegnella Concinsion. "Het is belangrijk om een vaccinatiecampagne te organiseren in de wijk waar de mensen wonen. Om het op die manier laagdrempelig te maken voor ouders."

Het is onderdeel van de wijkgerichte vaccinatieaanpak in de stad. De GGD ziet sinds 2015 de vaccinatiegraad dalen en hoopt met deze aanpak het tij te keren. Concinsion: "We zoomen eigenlijk steeds dieper in op de wijk. We prikken niet meer in grote sporthallen maar op locatie in de wijk zelf. Je ziet dat het toegankelijk en laagdrempelig is geworden."

De GGD werkt in Noord, Nieuw-West en Zuidoost intensief samen met mensen uit de wijk, vertelt jeugdarts Salem Zeggay. "Denk aan buurtverenigingen, scholen, kinderdagverblijven. We proberen informatie op te halen. Welke zorgvragen leven er in de wijk. Op die manier proberen we onze aanpak te verbeteren. We nodigen ouders niet alleen uit om te vaccineren. Ze zijn ook welkom om een gesprek te voeren over vaccinaties, om twijfels of zorgen te bespreken."

Jeugdverpleegkundige Concinsion merkt dat het wantrouwen onder de mensen groot is, vooral sinds de coronaperiode. "Dat zien we landelijk maar ook in Zuidoost. Wantrouwen richting de overheid en richting medische instanties. Er is ook angst. Voor bijwerkingen. En de ouders kunnen zich ook zorgen maken over wat er in het vaccin zit."

Bovendien is er volgens Zeggay heel veel desinformatie. "Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat vaccineren goed is. Maar als je een ouder voor je hebt die denkt dat je door vaccinatie autisme kan krijgen, sla je plank volledig mis. Dus het is echt belangrijk om eerst te luisteren. Het is echt niet aan ons om ouders te overtuigen dat ze de prik moeten halen. We vinden het wel belangrijk dat ouders en jongeren goed geïnformeerd zijn. "

In Amsterdam schommelt de vaccinatiegraad rond de 80 procent. En dat is echt veel te laag zegt Zeggay. "Als je wil dat kinderen in de stad, in ons land, voldoende beschermd zijn, dan moet de vaccinatiegraad boven de 95 procent zijn."

Maar gelukkig is er volgens Concinsion ook een beetje goed nieuws. "Na jaren zien we een stijging in de opkomst. Dus mensen die komen om zich te laten vaccineren." De wijkgerichte aanpak lijkt eindelijk zijn vruchten af te werpen. En misschien zijn mensen ook een beetje geschrokken van de mazelenuitbraak. "Ouders horen dat natuurlijk, hè? Ze horen dat een kind wordt opgenomen in het AMC met mazelen en komen zelf ook naar ons toe om informatie te vragen."

Amsterdam kampt al jaren met een dalende vaccinatiegraad, maar de GGD ziet voor het eerst in tijden dat de vraag naar vaccinaties weer aan het toenemen is. Dat kan te maken hebben met de wijkgerichte aanpak in stadsdelen waar de vaccinatiegraad traditioneel laag is (Noord, Nieuw-West en Zuidoost), maar ook met het toenemende aantal mazelenbesmettingen in de stad. "Ouders komen opeens naar ons toe met vragen over vaccinaties."

Bij het OKT (Ouder- en Kindteam) Gaasperdam in Zuidoost is het een komen en gaan van ouders met hun schoolgaande kinderen. "Op dit moment hebben we een vaccinatiecampagne waarin ouders worden opgeroepen om langs te komen voor een vaccinatie", vertelt jeugdverpleegkundige Siegnella Concinsion. "Het is belangrijk om een vaccinatiecampagne te organiseren in de wijk waar de mensen wonen. Om het op die manier laagdrempelig te maken voor ouders."

Het is onderdeel van de wijkgerichte vaccinatieaanpak in de stad. De GGD ziet sinds 2015 de vaccinatiegraad dalen en hoopt met deze aanpak het tij te keren. Concinsion: "We zoomen eigenlijk steeds dieper in op de wijk. We prikken niet meer in grote sporthallen maar op locatie in de wijk zelf. Je ziet dat het toegankelijk en laagdrempelig is geworden."

De GGD werkt in Noord, Nieuw-West en Zuidoost intensief samen met mensen uit de wijk, vertelt jeugdarts Salem Zeggay. "Denk aan buurtverenigingen, scholen, kinderdagverblijven. We proberen informatie op te halen. Welke zorgvragen leven er in de wijk. Op die manier proberen we onze aanpak te verbeteren. We nodigen ouders niet alleen uit om te vaccineren. Ze zijn ook welkom om een gesprek te voeren over vaccinaties, om twijfels of zorgen te bespreken."

Jeugdverpleegkundige Concinsion merkt dat het wantrouwen onder de mensen groot is, vooral sinds de coronaperiode. "Dat zien we landelijk maar ook in Zuidoost. Wantrouwen richting de overheid en richting medische instanties. Er is ook angst. Voor bijwerkingen. En de ouders kunnen zich ook zorgen maken over wat er in het vaccin zit."

Bovendien is er volgens Zeggay heel veel desinformatie. "Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat vaccineren goed is. Maar als je een ouder voor je hebt die denkt dat je door vaccinatie autisme kan krijgen, sla je plank volledig mis. Dus het is echt belangrijk om eerst te luisteren. Het is echt niet aan ons om ouders te overtuigen dat ze de prik moeten halen. We vinden het wel belangrijk dat ouders en jongeren goed geïnformeerd zijn. "

In Amsterdam schommelt de vaccinatiegraad rond de 80 procent. En dat is echt veel te laag zegt Zeggay. "Als je wil dat kinderen in de stad, in ons land, voldoende beschermd zijn, dan moet de vaccinatiegraad boven de 95 procent zijn."

Maar gelukkig is er volgens Concinsion ook een beetje goed nieuws. "Na jaren zien we een stijging in de opkomst. Dus mensen die komen om zich te laten vaccineren." De wijkgerichte aanpak lijkt eindelijk zijn vruchten af te werpen. En misschien zijn mensen ook een beetje geschrokken van de mazelenuitbraak. "Ouders horen dat natuurlijk, hè? Ze horen dat een kind wordt opgenomen in het AMC met mazelen en komen zelf ook naar ons toe om informatie te vragen."

Amsterdam kampt al jaren met een dalende vaccinatiegraad, maar de GGD ziet voor het eerst in tijden dat de vraag naar vaccinaties weer aan het toenemen is. Dat kan te maken hebben met de wijkgerichte aanpak in stadsdelen waar de vaccinatiegraad traditioneel laag is (Noord, Nieuw-West en Zuidoost), maar ook met het toenemende aantal mazelenbesmettingen in de stad. "Ouders komen opeens naar ons toe met vragen over vaccinaties."

Bij het OKT (Ouder- en Kindteam) Gaasperdam in Zuidoost is het een komen en gaan van ouders met hun schoolgaande kinderen. "Op dit moment hebben we een vaccinatiecampagne waarin ouders worden opgeroepen om langs te komen voor een vaccinatie", vertelt jeugdverpleegkundige Siegnella Concinsion. "Het is belangrijk om een vaccinatiecampagne te organiseren in de wijk waar de mensen wonen. Om het op die manier laagdrempelig te maken voor ouders."

Het is onderdeel van de wijkgerichte vaccinatieaanpak in de stad. De GGD ziet sinds 2015 de vaccinatiegraad dalen en hoopt met deze aanpak het tij te keren. Concinsion: "We zoomen eigenlijk steeds dieper in op de wijk. We prikken niet meer in grote sporthallen maar op locatie in de wijk zelf. Je ziet dat het toegankelijk en laagdrempelig is geworden."

De GGD werkt in Noord, Nieuw-West en Zuidoost intensief samen met mensen uit de wijk, vertelt jeugdarts Salem Zeggay. "Denk aan buurtverenigingen, scholen, kinderdagverblijven. We proberen informatie op te halen. Welke zorgvragen leven er in de wijk. Op die manier proberen we onze aanpak te verbeteren. We nodigen ouders niet alleen uit om te vaccineren. Ze zijn ook welkom om een gesprek te voeren over vaccinaties, om twijfels of zorgen te bespreken."

Jeugdverpleegkundige Concinsion merkt dat het wantrouwen onder de mensen groot is, vooral sinds de coronaperiode. "Dat zien we landelijk maar ook in Zuidoost. Wantrouwen richting de overheid en richting medische instanties. Er is ook angst. Voor bijwerkingen. En de ouders kunnen zich ook zorgen maken over wat er in het vaccin zit."

Bovendien is er volgens Zeggay heel veel desinformatie. "Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat vaccineren goed is. Maar als je een ouder voor je hebt die denkt dat je door vaccinatie autisme kan krijgen, sla je plank volledig mis. Dus het is echt belangrijk om eerst te luisteren. Het is echt niet aan ons om ouders te overtuigen dat ze de prik moeten halen. We vinden het wel belangrijk dat ouders en jongeren goed geïnformeerd zijn. "

In Amsterdam schommelt de vaccinatiegraad rond de 80 procent. En dat is echt veel te laag zegt Zeggay. "Als je wil dat kinderen in de stad, in ons land, voldoende beschermd zijn, dan moet de vaccinatiegraad boven de 95 procent zijn."

Maar gelukkig is er volgens Concinsion ook een beetje goed nieuws. "Na jaren zien we een stijging in de opkomst. Dus mensen die komen om zich te laten vaccineren." De wijkgerichte aanpak lijkt eindelijk zijn vruchten af te werpen. En misschien zijn mensen ook een beetje geschrokken van de mazelenuitbraak. "Ouders horen dat natuurlijk, hè? Ze horen dat een kind wordt opgenomen in het AMC met mazelen en komen zelf ook naar ons toe om informatie te vragen."

Een kermis zonder zweefmolen, schiettent en oliebollenkraam. Moeilijk voor de stellen misschien, maar in steeds meer dorpen wordt het door tegenvallende animo steeds moeilijker om kermisexploitanten te strikken. Soms lukt het met wat kunstgrepen toch, zoals in Twisk. "Blije kinderen, dat is alles."

Het West-Friese lintdorp Twisk wordt deze zaterdagmiddag getrakteerd op een strakblauwe lucht en de nodige zonnestralen. Ideaal weer voor een rondje in de zweefmolen tijdens de eerste kermisdag, traditiegetrouw in het paasweekend.  

Het dorpsplein is goed gevuld, met ook een schiettent, happertjes, vliegtuigjes, een snoep- en oliebollenkraam, eendjes vangen en ballen gooien. Dit tot grote tevredenheid van Twiskers Fred Wagemaker Sten Nieuweboer. "We hebben het weer geflikt", klinkt het. "Kinderen die blij zijn, dat is alles."

Basisschool met 80 leerlingen

Wagemaker ving in 2018 geluiden op dat de attracties niet meer zouden komen. De reden: de exploitanten verdienden er door kosten en geringe belangstelling te weinig aan. Twisk telt zo'n 1.000 inwoners en de basisschool 80 leerlingen.

"Ik ken de exploitant van de zweefmolen goed, dus ik belde hem op. 'Hier ben ik het niet mee eens. Ga er maar vanuit dat je gewoon moet komen', zei ik tegen hem."

Wagemaker stelde voor om 'startersgeld' in te zamelen, zodat de (meeste) kosten voor de kermisexploitanten zijn gedekt. Samen met zijn maatje Sten Nieuweboer ('hij is goed in het zoeken van sponsors') werden lokale bedrijven benaderd. "Toen was het snel opgelost. Zo doen we het sindsdien ieder jaar. Ze weten dat het goed komt."

Tekst gaat door onder de foto

Exploitant Rick Braak uit Grootebroek staat deze zaterdag in zijn schiettent. Hij heeft ook nog een zweefmolen, draaimolen en een oliebollenkraam en kent de verhalen uit de kleine gemeenschappen.

"We staan hier allemaal met ondernemers en de rekeningen moeten worden betaald. Zo'n idee als hier in Twisk kan net het zetje zijn waardoor het wel aantrekkelijk wordt om op te bouwen." 

Als voorbeeld haalt hij de kermis in De Weere aan. "Daar kregen we na corona een andere plek aangewezen, verder weg van het café. Daar draai ik nog maar 40 procent van de eerdere omzet. Dat schiet niet op."

De kermis in Avenhorn slaat hij dit jaar al over. "Daar is gewoon te weinig animo. Voor mijn andere attracties moet ik personeel inhuren, dus dan kost het alleen maar."  

Veel kosten op eigen rekening

In een klein dorp als Zandwerven zijn de attracties al 'gesneuveld' en ook in Midwoud worden de attracties met kunst-en-vliegwerk behouden voor de plaatselijke jeugd. "Wij nemen als kermiscomité veel kosten voor onze rekening", zegt Gert Jan van Dijk. "Gelukkig hebben we heel wat sponsors en kregen we een aantal jaar geleden een mooi bedrag van de Dorpsveiling."

Ze proberen de komst zo laagdrempelig te maken. "Denk aan de huur van een aggregaat, waarop de attracties draaien. Die wordt dan weer gesponsord door een lokaal bedrijf. De exploitanten moeten bij ons eigenlijk voor niets kunnen staan, zodat ze snel winst draaien. Anders wordt het een lastig verhaal."

De blik van Nieuweboer en Wagemaker is gericht op de zweefmolen, die trouw zijn rondjes draait. "Als we dit niet hadden gedaan?", herhaalt Nieuweboer de vraag. "Dan hadden we nu een leeg plein en geen kermis meer." 

Het is een scenario waar hij niet aan wil denken. "Dat zou heel triest zijn. Ik wil dat mijn kinderen ook in de zweef kunnen, net als wij dat vroeger deden. Een dorp zonder eigen kermis, dat kan niet!"