HOERA 5 MEI! Eerst (gaap) tekst lezen, daarna quizvraag beantwoorden. Spoiler: het is een essay van Jan Terlouw over de oorlog

"Is dat niet evenzeer het geval met de klimaatcrisis? Die is veel ernstiger dan veel mensen beseffen. Het is heel bijzonder dat in 2015 de politieke leiders van alle landen in Parijs hebben besloten dat de temperatuur op aarde deze eeuw niet meer dan 1,5 graad mag stijgen, hoogstens 2 graden. Een mondiaal besluit, dat nationaal moet worden geëffectueerd. En daar komt vooralsnog weinig van terecht. Nog steeds worden er niet minder fossiele brandstoffen verstookt. Maar als de temperatuur deze eeuw 2 graden stijgt, zijn wetenschappers bang dat het leidt tot een verdere stijging, zelfs als er daarna geen koolstofdioxide meer zou worden geproduceerd. 

Met andere woorden, er is een redelijke kans dat een temperatuurstijging van 2 graden leidt tot onomkeerbare gevolgen. Het is namelijk niet ondenkbaar dat er dan al zoveel ijs smelt, dat daardoor minder zonlicht wordt gereflecteerd, met als gevolg dat de temperatuur nog meer blijft toenemen. Ook is het mogelijk dat thermofrostlagen in Alaska en in Siberië smelten, wat een enorme uitstoot van broeikasgassen zou veroorzaken. Als dit besef gaat doordringen tot de bevolking zullen de politieke verschillen tussen links en rechts, tussen open en gesloten, tussen nationaal en mondiaal, veel onzichtbaarder worden, zoals in een oorlog.

Dit voorjaar worden we geconfronteerd met het coronavirus. De eerste echte pandemie sinds de Spaanse griep in 1919. Wat te doen? Wat te doen met een mondiaal probleem in een wereld met nationale leiders? Er is verschil van mening over de wenselijkheid van een zo totaal mogelijke lockdown tegenover een mindere lockdown met de mogelijkheid om groepsimmuniteit op te bouwen. Doorslaggevend bij die keuze lijkt mij het vertrouwen dat je hebt in het vinden van een vaccin.

Bij een complete lockdown blijft de bevolking zeer kwetsbaar voor het virus, met mogelijk dus heel wat doden in de toekomst. Groepsimmuniteit geeft meer bescherming in de toekomst, maar bij het bereiken ervan sterven er heel wat mensen. Als je erop vertrouwt dat de wetenschap er op redelijk korte termijn iets op gaat vinden, lijkt een vergaande lockdown, zoals die in verschillende landen wordt gerealiseerd, dan ook verdedigbaar. Gaat dat lang duren, dan is er veel te zeggen voor groepsimmuniteit. Hoe dan ook, het is een internationaal probleem, waarbij nationale verschillen in het niet vallen, zoals in een oorlog. Het doet er dan bitter weinig toe van welke partij een nieuwe minister van Volksgezondheid is. Beschikbaarheid van deskundigheid is dan veel belangrijker."

QUIZVRAAG! Is dit een essay van Jan Terlouw over de OORLOG?

A) Nee, het is een toespraak Jesse Klaver op een of ander klimaatcongres
B) Nee, het is de nieuwe Twitter-bio van Paulus de Franskabouter - Frans Timmermans
C) Nee! Rutger Bregman zat te schijten, echt vies, maar het wc-papier was op, en toen schreef hij deze tekst op zijn laatste velletje
D) Nee, Greta Thunberg was aan het scrabbelen met haar nichtje van 6. Greta pakte een paar lettertjes uit de zak, plaatste ze op haar bordje en toen verscheen deze lap, ongelooflijk
E) Nee, het is een @ van Gerrit Hiemstra aan het adres van Thierry Baudet
F) Ja, het is een stuk uit een essay van Jan Terlouw, over de Tweede Wereldoorlog natuurlijk, en het draagt de titel 'De oorlog driekwart eeuw later'

Alle festiviteiten rond de 75-jarige bevrijding zijn vanwege het coronavirus afgezegd. Ook het bezoek van de vijf Canadese veteranen aan Friesland gaat niet door.

Frank van der Lende, dj bij 3FM, heeft afgelopen nacht het Bevrijdingsvuur aangestoken bij de Westergasfabriek. In het naastgelegen Westerpark wordt ieder jaar het Bevrijdingsfestival gehouden, maar door de coronacrisis kan dat dit jaar niet doorgaan.

Het ontsteken van het Bevrijdingsvuur vond wel doorgang. Van der Lende kwam de vlam persoonlijk ophalen in Wageningen, vanuit waar het Bevrijdingsvuur naar zeventig plaatsen in Nederland werd gebracht.

Ook op AT5 kijk je vanmiddag naar een bijzondere viering van Bevrijdingsdag. Om 16.00 uur is het uitdelen van een 'vrijheidsmaaltijdsoep' te zien. Die soep werd gemaakt door Joris Bijdendijk, chef-kok bij RIJKS en worstenmaker Samuel Levie. Om 16.30 uur is er een livecast te zien vanuit Pakhuis de Zwijger  met bijdragen van burgemeester Halsema, Job Cohen, Howard Komproe en Daan Borrel.

WIERINGERWAARD - Een herdenking op een centrale plek was niet mogelijk dus bracht Muziekvereniging Wieringerwaard gisteravond het eerbetoon de wijk in. In groepjes van drie, verspreid over het hele dorp, werden koralen, de Taptoe en natuurlijk het Wilhelmus gespeeld.

"We gaan vandaag 4 mei herdenken maar anders dan anders," vertelt Michiel Drijver van de muziekvereniging, "Vanwege de coronacrisis hebben we een ander idee moeten bedenken. We hebben vijf groepjes van drie gemaakt die spelen vanuit voortuinen. Natuurlijk stemmige muziek."

Bevrijdingsfestival

De vereniging moest zich even aanpassen. Er was eigenlijk een heel programma bedacht rond 4 en 5 mei. "We hadden zelfs een eigen bevrijdingsfestival opgezet met onder andere Tim Akkerman. En voor 4 mei hadden we een herdenkingsconcert gepland. We hadden het eerst uitgesteld tot september maar dat zal allemaal wel pas volgend jaar worden."

Toch wilde de muziekvereniging ook nu een bijdrage doen aan de herdenking. "75 jaar herdenken en vieren vinden we een heel bijzonder item en daar hoort zeker ook muziek bij. Vandaar dat we dachten hoe kan het anders. Nou ja, maximaal drie personen, zo kunnen we toch nog muziek maken en is het overal te horen."

Door het coronavirus zaten grootschalige 4 mei-herdenkingen er niet in gisteren. In plaats daarvan werden musici gevraagd om thuis, vanaf het balkon of op straat, de taptoe te spelen. Dat signaal wordt al sinds jaar en dag gebruikt bij vooral militaire herdenkingen. Na afloop van de taptoe waren er twee minuten stilte.

Tientallen Amsterdammers gaven gehoor aan de oproep en lieten de taptoe door hun buurt klinken. Bekijk de video om een paar musici aan het werk te zien.

Het coronavirus legt het dagelijks leven zo goed als plat. De maatregelen om verspreiding tegen te gaan zijn ingrijpend en raken iedereen. 

OOSTERDIJK - Hoe gaat het met de Westfries in deze tijd waarin corona heerst, we ons zorgen maken over onze toekomst en ons moeten voorbereiden op een anderhalvemetersamenleving? Al rijdend langs de Westfriese Omringdijk, belt presentator Sander Huisman bij mensen aan. Op gepaste afstand vraagt hij in het programma Omringd de altijd nuchtere Westfries hoe het hen vergaat in tijden van crisis. 

Dit keer is Sander in misschien wel het kleinste dorp van West-Friesland: Oosterdijk. Daar belt hij aan bij één van de dertig huizen en treft hij Ineke Floris. "Het is wat rustiger geworden. Normaal gesproken had ik veel eters over de vloer, maar nu zijn we met z'n tweeën."

In en rondom huis wordt er hard gewerkt. Ineke: "Onze zoon komt wel langs. We hebben een schuur die verrot was, die hebben we afgebroken." Ook al kan ze nu niet oppassen op de kleinkinderen, het is er niet minder druk om geworden. "Ik paste altijd op de kleinkinderen van mijn zus. Die stuur ik nu maar briefjes. Evy zit in groep 3 dus ze moet leren lezen. Als ze mijn brief voorleest, dan krijg ik daar weer een filmpje van. Heel leuk!"

Frisse lucht

In een grote boerderij aan de rand van Oosterdijk woont de vijfentachtigjarige Antoon van der Lee. Voor hem is er weinig veranderd, behalve dat de buren nu de boodschappen doen. Van der Lee: "Ik maak me niet zo'n zorgen. Als ik in de stad gewoond had misschien wel, maar hier is op het land is er alleen maar frisse lucht".

Buurman Moritz Ceulemans is daarentegen in een heel ander dagritme terecht gekomen. Ceulemans: "Ik ben plantenveredelaar en maak veel internationale reizen. Dat ligt nu helemaal plat." Maar vervelen doet hij zich zeker niet: "Ik sta op het punt van baan te wisselen. En ik heb de tijd om thuis dingen te doen, dat is heel prettig."

Bekijk hier de hele aflevering van Omringd in Oosterdijk:

Na zes weken op elkaars lip is het meivakantie en nog steeds blijven we thuis: de laatste loodjes tot de scholen opengaan. Verslaggever Maaike Borst schrijft dagelijks over haar gezin in coronatijd.

„Wat doet het met je als je ziet dat mensen zich niet aan de coronamaatregelen houden?” In de vierde vlog van intensive care verleegkundige Dennis houdt hij die vraag voor aan zijn collega Andrea.

Over het vieren van vrijheid gesproken

Video

Vandaag zou Herman Brood 75 zijn geworden. Corona Ontbijt TV blikt terug met Koos "Coach" van Dijk, Nina Hagen en Peter Snijders, de burgemeester van Zwolle die Brood afgelopen Koningsdag postuum heeft geridderd in de Orde van de Nederlandse leeuw. Zoon Marcel legt uit waarom 'De Piemel liegt niet" papa's favoriete uitspraak was. David Hollestelle is frisser dan ooit en toont zijn coronacoupe. Harry Slinger blijkt de nieuwe voorman van de Wild Romance. Makelaar/drummer Jan't Hoen was verhinderd want die moest huisjes verkopen. 

ALKMAAR - Vier trompettisten van het Stedelijk Harmonieorkest Alkmaar hebben even voor 20.00 uur het 'Taptoe Infanterie' geblazen vanaf de omloop van de Molen van Piet. Het bekende signaal wordt altijd voorafgaand aan de twee minuten stilte gespeeld.

Door de coronamaatregelen is er landelijk een aangepaste dodenherdenking. Normaal gesproken speelt het orkest bij de herdenking aan de Harddraverslaan in Alkmaar. Die bijeenkomst ging niet door, waardoor trompettist Gosse Postma een alternatief bedacht. "Heel bijzonder, echt super gaaf."

Postma kwam op het idee door de oproep van een Haarlemse trompettist, die voorstelde om verspreid door het hele land individueel het signaal te laten klinken. "En historisch blijkt de Molen van Piet ook nog een traditie te hebben", verklaart hij. 

"Vlak na de Tweede Wereldoorlog speelden orkestleden met Kerst kerstliedjes vanaf de molen. Die traditie bestaat niet meer. Nu met deze coronatijd is het de tijd om dat een keer te doen. Ik zie het tegen de jongens en die vonden het een prachtig idee."

Op meerdere plaatsen in Noord-Holland klonk het taptoe. Ook vanaf de kathedraal in Haarlem en vanaf verschillende kerktorens op Texel.

HEE MAJESTEIT. Ga eens BIER halen!

Video

Corona doorgeven in het biercafé. Nee. Corona bier geven in het vrijheidscafé. Of wacht. Vrijheid bier geven in het Coronacafe. Ja. Dat is 'm. Sorry we zijn een beetje dronken van gelukzaligheid over al die stilte die ons overspoelde tussen acht en twee over acht (we hadden ook een cunning plan om de stiltestasi mee af te leiden dus alles verliep volgens plan, traditie en voorspelbaarheid). En tot overmaat van opluchting vernamen we ook nog eens dat half Nederland weigert Claudia's brij uit de speakers te laten schallen dus we hoeven de buizenradio niet achter het schutbord verstopt te houden morgen. Niets staat ons nog in de weg om de vrijheid een biertje aan te bieden, want om met de hogepriester van de politieke holheid te preken: "75 jaar vrijheid, dat kunnen vieren, dat is ongekend." Tijd dus om digitaal de tap open te trekken en wie zijn wij om u die vrijheid te ontnemen. Derhalve en vandaar, een collectie vrijsprekers, ongeremde pret en een scheutje scherpe satire om samen te vieren dat we óók achter gesloten deuren de ranzige randjes van de vrijheid nog gewoon kunnen opzoeken, om de fatsoensrakkers en respectrukkers de vreugdevolle vinger te geven. PROOST, op allen die vielen opdat wij seksistische & rEsPeCtLoZe grappen kunnen blijven maken. Goeie smaak, dat is voor dooie bomen.

Video

Video

Video

Iemand moest het doen

Video

Old Skool Cool I

Video

Old Skool Cool II

Video

Old Skool Fool

Video

HAARLEM - Door de coronacrisis kunnen de Open Joodse Huizen niet doorgaan. Tijdens het evenement in Haarlem zouden vertellers rond 4 mei in huizen van veelal Joodse families en verzetsstrijders, hun bijzondere en vaak pijnlijke oorlogsgeschiedenis delen. NH Nieuws wil in aanloop naar 4 mei deze tragische en soms heroïsche verhalen toch delen en spreekt met de vertellers. Vandaag het verhaal van twee Joodse families in hetzelfde huis aan de Bisschop Ottostraat in Haarlem.

Peter Zuidweg is gepensioneerd als hij in een krantenartikel leest over zijn oude straat. "Het bracht mij terug naar de tijd die ik doorbracht met mijn vriendje Theo. Samen zagen we, in de jaren '40, een vrachtwagen voor de deur parkeren. Er werden allemaal spullen ingeladen van nummer 29. Dat heeft mij altijd bezig gehouden. Wie woonde daar?"

Alleenstaande moeder
Na onderzoek via internet en archieven komt Zuidweg er achter. "Het was de familie Ketenlapper met vier dochters en later ook een alleenstaande moeder Joël met twee kinderen." Nazi's vermoordden de familie Ketenlapper met kinderen en al. Vergast.
Zuidweg: "Joël meldt zich daarna ook in Amsterdam met haar kinderen. Ze dacht dat ze wel terug zou komen, maar dat gebeurde niet."

Vergast
Toch is er een sprankje hoop. Een oplettende buurman van nummer 31, ene meneer Zweers, reist de kinderen achterna. "Hij vertrouwde het niet en heeft in Amsterdam de kinderen willen ophalen. De dochter wilde bij haar moeder blijven [Moeder en dochter worden later ook vergast door de Nazi's red.]. Toen heeft Zweers de zoon van zeven jaar, Lowietje, opgehaald bij de creche. Het lukte hem om Lowietje wel mee terug te krijgen naar Haarlem en liet hem onderduiken bij hem thuis." 

NSB'er
Het onderduiken duurde niet lang, want Lowietje wilde buitenspelen. "Dat kon niet, want er woonde ook een NSB'er in de Otto Bisschopstraat. Zweers droeg de jongen daarom voor zijn veiligheid over aan het verzet en Lowietje vertrok naar de omgeving van Brabant."

Oplettende buurman
Later ontdekt Zuidweg dat Lowietje de oorlog als enige van de twee families van nummer 29 heeft overleefd. Door een oplettende buurman Zweers. "Ik heb weleens gedacht dat hij ook lid is geweest van het verzet, maar zeker weten doe ik dat niet." Lowietje krijgt later twee dochters. "Waarvan zijn dochter Esther nu in Haarlem woont," aldus Zuidweg.

De politie heeft tijdens de Nationale Dodenherdenking een man aangehouden die in de buurt van de Dam de openbare orde verstoorde. Hij werd rond 20.15 uur aangehouden. Wat hij precies heeft gedaan is niet bekendgemaakt.

De Dodenherdenking werd vanavond vanwege het coronavirus op een nagenoeg lege Dam gehouden. Publiek was niet welkom.

'We kijken terug op een plechtige, veilige en rustig verlopen herdenking', meldt een politiewoordvoerder. 'Het was ook voor de aanwezige politiemensen dit jaar een bijzondere gebeurtenis.'

De ceremonie werd bijgewoond door koning Willem-Alexander en koningin Maxima, minister-president Mark Rutte, burgemeester Femke Halsema en Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

AMSTERDAM - Hoe anders was de dodenherdenking dit jaar in vergelijking met 2019? Dat is op twee foto's, gemaakt op De Dam in Amsterdam, heel goed te zien.

Vanwege de coronamaatregelen waren de herdenkingen vanavond sober en rustig. Dit leverde bijzondere beelden op, van lege vlaktes en pleinen met bloemenkransen. De dodenherdenking van 2020 is er eentje die je nog nooit hebt gezien.

Een jaar geleden verzamelden zich namelijk nog duizenden mensen op allerlei plekken in Nederland, waaronder op De Dam. 

Hieronder een foto die in 2019 is gemaakt van de menigte in Amsterdam. Tekst loopt door onder de foto. 

Dan de foto die vanavond is gemaakt, op exact dezelfde plek.

Als je benieuwd bent hoe in Noord-Holland de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zijn herdacht, kijk dan op de verschillende regiopagina's of kijk onze uitzending terug, vanuit het Olympisch Stadion. 

NOORD-HOLLAND - De dodenherdenking ging vanwege de coronacrisis anders dan gebruikelijk. Trompettisten in heel Noord-Holland werden opgeroepen om, om 19.58 uur, de Taptoe te spelen, waarna om 20.00 uur twee minuten stilte werden gehouden. 

De Taptoe is het lied dat ieder jaar gespeeld wordt op de avond van de dodenherdenking. Op verschillende plaatsen in Noord-Holland is gehoor gegeven aan de oproep. NH Nieuws kreeg allemaal leuke foto's en video's binnen. 

In Wieringerwerf stonden de muzikanten zelfs helemaal in kostuum klaar om de Taptoe te spelen. 

Verderop, in Wieringerwerf werd het muziekstuk ook heel mooi gespeeld. 

Ook in Hoogkarspel was de Taptoe te horen. Mara Bakker speelde het lied daar voor de deur. 

En in Haarlem werd de taptoe gespeeld op de Neptunesstraat. 

Ook Desi uit Venhuizen speelde het lied. 

De Nationale Dodenherdenking is vanavond gehouden op een vrijwel lege Dam. Vanwege het coronavirus was er geen publiek welkom. Koning Willem-Alexander sprak in een speech over de bijzondere omstandigheden waarin er dit jaar wordt herdacht.

'Het voelt vreemd op een bijna lege Dam.Maar ik weet dat U, dat jij, deze Nationale Herdenking meebeleeft en dat we hier samen staan', aldus de koning. 'In deze uitzonderlijke maanden hebben wij allemaal een deel van onze vrijheid op moeten geven. Sinds de oorlog heeft ons land iets dergelijks niet gekend.'

Het is de eerste keer sinds de bevrijding dat een staatshoofd het woord neemt tijdens de Nationale Dodenherdenking. Dat hij zou spreken was al afgesproken voordat het coronavirus uitbrak.

Bij de herdenking waren naast koning Willem-Alexander en koningin Maxima, ook minister-president Mark Rutte, burgemeester Femke Halsema en Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, aanwezig.

HAARLEM - Haar huis staat helemaal vol met plastic zakken, met daarin meer dan driehonderd rugzakken met speelgoed. Hanne uit Haarlem zamelt ze in voor de kinderen in het vluchtelingenkamp Moria, op het Griekse eiland Lesbos. Haar woning is één van de inzamelpunten van stichting 'Because We Carry' waar mensen de afgelopen dagen de rugzakken konden inleveren.

Komende zaterdag leveren alle inzamelpunten hun rugzakken met speelgoed in bij een centrale locatie in Weesp. En het is een flink succes geworden. "Ik kreeg net een telefoontje dat we er achtduizend moesten proberen in te zamelen en het zijn er nu al dertigduizend!" lacht Hanne. De overige rugzakken zullen onder meer in andere vluchtelingenkampen worden  uitgedeeld. 

Als vrijwilligster naar Lesbos

Hanne doet aan de actie mee, omdat ze al eerder als vrijwilligster in Moria had gewerkt. "Ik werkte daar in december voor twee weken als vrijwilligster voor de Roze Container. Dat is een project waarbij voorlichting wordt gegeven aan zwangere en pas bevallen moeders. Binnenkort zou ik weer zeven weken gaan, maar door de coronacrisis kan dat niet doorgaan."

Door de rugtassen in te zamelen, heeft ze toch nog het gevoel dat ze iets voor de kinderen daar kan betekenen. En dat is hard nodig, aangezien ook die daar in hun tenten in quarantaine moeten blijven vanwege het coronavirus. "En ze hebben daar heel weinig om mee te spelen."

Onder de indruk

"Ik was enorm onder de indruk van de hartelijkheid en de warmte van de mensen daar. Ik heb er bijvoorbeeld het lekkerste brood ooit gegeten, gemaakt door een bakker die zijn brood in een gat in de grond maakte. Het is geweldig om te zien dat mensen in welke situatie dan ook gewoon doorgaan en inventief en creatief blijven. Mensen denken vaak dat de vluchtelingen daar altijd al als nomaden hebben geleefd, maar dat is niet zo. Het zijn mensen die gewoon een huis hebben gehad, die gewoon hun leven leidden, net als wij."

Honderden rugzakken in restaurant

Ook restaurant Spaarne 66 in het centrum van Haarlem is deze dagen een inzamelpunt. En ook daar zijn een paar honderd rugzakken met speelgoed binnengebracht. "We hebben nu toch even geen gasten en hebben alle ruimte om dit te doen", aldus Sophie Lemmers. "Als je maar de hele tijd blijft nadenken over de horeca en corona, dan raak je een beetje in de war. Dan kun je je maar beter focussen op iets positiefs wat je kunt doen en dat je daardoor met een beter gevoel gaat slapen. En dat is wel gelukt."

BEVERWIJK - Een gezamenlijke herdenking op het stationsplein of het Westerhoutplein zit er dit jaar niet in. Cor Bart staat daarom online stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. "Je hebt niet veel nodig om te herdenken."  

Als voorzitter van de stichting 16 mei 1944 is de dodenherdenking voor Bart ieder jaar weer een speciaal moment. Dat hij de slachtoffers dit jaar achter zijn computer moet herdenken maakt het voor hem niet minder waardevol: "Ik hoef niet met honderd man bij een monument te staan om te kunnen herdenken", vertelt Bart aan NH Nieuws.

In het hart sluiten

Cor ontwierp samen met andere leden van stichting 16 april 1944 een hartje, met daarin de Nederlandse vlag, halfstok. Op de website kunnen mensen digitaal even stilstaan bij de oorlogsslachtoffer. "Op die manier kan je een oorlogsslachtoffer in je hart sluiten. Als mensen daar behoefte aan hebben kunnen ze ook een reactie achterlaten in het gastenboek."

Bekijk hier de reportage. Tekst loopt door onder de video.

Om stipt 13:00 uur vanmiddag plaatste de gemeente een korte film online, waarin verschillende inwoners van Beverwijk een gedicht voordragen om op die manier invulling te geven aan de dodenherdenking in tijden van corona. 

Geen kippenvel

Hoewel Cor het niet vervelend vindt om achter zijn computer te herdenken, voelt het wel anders. "Het kippenvel van the last post krijg ik even niet, simpel", vertel hij. "Dat die show nu even niet door kan gaan, dat is dan maar zo." 

HAARLEM - Een handjevol mensen was vanmiddag aanwezig op de Dreef bij de sobere ceremonie van de 75e dodenherdenking. En dat was een vreemde gewaardwording, ook voor burgemeester Jos Wienen. "Het is heel apart. Het had hier vol moeten staan met mensen en nu zijn er een paar mensen die toevallig voorbij komen. Het is een sobere en stille herdenking."

De jaarlijkse herdenkingsceremonie en stille tocht van de Grote Kerk naar het monument waren afgelast in verband met de coronacrisis. Maar helemaal niets organiseren, vond burgemeester Jos Wienen geen goed idee. En daarom was er een kleine ceremonie vanmiddag om half vijf op de Dreef bij het monument. 

Een leerling van de Dreefschool mocht een eigen geschreven gedicht over de oorlog voordragen, er was een toespraak van een afgevaardigde van het 4/5 mei comité Haarlem en een toespraak van burgemeester Jos Wienen. Hij legde daarna namens het gemeentebestuur een krans bij het monument, 'Man voor het vuurpeleton'. 

"We vonden het wel belangrijk om bloemen te leggen en tegelijkertijd de mensen ook de ruimte te geven om vanavond de nationale herdenking op televisie te kunnen volgen."

De jaarlijkse dodenherdenking op de Dam in Amsterdam, vindt dit jaar plaats zonder publiek. En juist daarom verwacht Wienen dat deze extra bijzonder zal zijn. "Dat lege plein is misschien sprekender in z'n leegte, dan een vol plein in z'n volte."

Kransen

Eerder vandaag legden vertegenwoordigers van de Dreefschool, Joodse gemeenschap, Haarlems Comité Nationale Herdenking, Haarlems Comité Nationale Feesten, COC Kennemerland, Gay Haarlem & Bureau discriminatiezaken Kennemerland en Bevrijdingspop kransen gelegd bij het monument.

Soort RIVM-tombola maar dan jaarlijks en van het NIOD

Video

Tulpenbollen, schijfje suikerbiet en een theetje van bramenblad bij de hand? Want het komt nu wel heel dichtbij: Dodenherdenking op een lege Dam tijdens de grootste crisis die Dit Land treft, sinds de Tweede Wereldoorlog, terwijl we allemaal ondergedoken zitten. Hoe lang zou het duren voordat de discussie begint of we de slachtoffers van Wereldoorlog Pandemie ook bij de Dodenherdenking moeten gaan meetellen? Want de jaarlijkse Hoogmis van de Deug krijgt ieder jaar nieuwe doden, nieuwe joden en nieuwe noden als knopen op de pandjesjas genaaid, om ons te dwingen om tijdens de twee betonnen minuten stilte bij die aarstlelijke duiventil op de Dam onze zegeningen te tellen, door ze af te wegen tegen andermans wereldleed. Dat heeft met het oorspronkelijke herdenken heel weinig meer te maken. 

Omdat wij ook niet ieder jaar dezelfde riedel willen afsteken over hoe de inherente onvrijheid van een streng gehandhaafde stilte de ijzeren ironie van onze dode(n)herdenking kenschetst, dragen we de vlam van de vrijheid daarom dit jaar gewoon eens over aan - nota bene - Lofti el Hamidi in - nota bene - NSB Collaborateursblad (1) voor een met scherp geschoten essay over geforceerd herdenken in een natie zonder collectief geheugen (kopietje van zijn dagboek achter deze boekenkast).

Enfin. Geniet vooral even van die stilte, want morgenavond rond dit uur worden we op alle zenders ongevraagd vergast (het werkwoord!) op een liedje van moreel bezetter Claudia de Breij - en alle verzet is zinloos. Misschien kun je je verstoppen op de Waaldorspervlakte maar denk aan die anderhalve meter hè - het is hier in allerlei opzichten geen vrij land momenteel.

Programmaboekje hierrr (Nee, Arnon Grunberg). Staatsomroep-stream na de breek.

Video

Dirk Royaards en Karien Kooiman vertrokken twee maanden geleden voor een vierweekse rondreis door Namibië en Botswana. Het werd een avontuur om nooit te vergeten. Door het coronvirus konden ze niet terug naar huis, zaten ze opgesloten op een camping in Botswana en mochten ze zelfs voor hun boodschappen de straat niet op. 

Het stel uit Oost komt hand in hand de Weesperzijde opgelopen. Het avontuur is van Dirk zijn gezicht af te lezen. 'We zijn er weer', roepen ze lachend. 

Dirk en Karien waren eind februari vertrokken voor een vierweekse rondreis door Namibië en Botswana.  Ze huurden voor 120 euro per dag een jeep met daktent en doken de wildernis in. 'We kwamen nietsvermoedend de bushbush weer uit om naar het vliegveld te gaan en toen stond onze telefoon roodgloeiend', vertelt Karien. Ze krijgen te horen dat door het coronavirus alle grenzen zijn gesloten en geen vliegtuig meer vertrekt. 

Lekker, een paar extra vakantiedagen denkt het stel dan nog. Ze gaan op zoek naar een plek waar ze in ieder geval goede wifi en een zwembad hebben. Ze kunnen terecht op een camping in een klein dorpje vlakbij de stad Maun in Botswana. 'We dachten: dit komt wel goed en gaat niet zo lang duren', zegt Dirk. 

Botswana in lockdown

Botswana gaat compleet in lockdown en niemand mag zonder vergunning de straat nog op. Dat betekent voor het stel dat ze zelf geen boodschappen kunnen doen. Ze sluiten een deal met de campingeigenaar. Als ze blijven kan hij een vergunning aanvragen met het 'excuus' dat hij voor toeristen moet zorgen.  Hij zorgt dan voor eten voor Dirk en Karien. 'Een win-win-situatie dus.'

Het stel slijt hun dagen met spelletjes, koken en zwemmen. Dirk is cameraman van beroep en besluit voor het thuisfront een timelapse te maken. Ondertussen houden ze contact met het ministerie van Buitenlandse Zaken in de hoop dat de Nederlandse overheid er alles aan doet om ze terug naar huis te halen.

Maar na enkele weken slaat die hoop om in teleurstelling, als ze na tientallen telefoontjes nooit meer zijn teruggebeld. Hun zorgen groeien ook omdat de voedselvoorraad in het dorpje minder wordt. 'Het was wel improviseren. Soms saus zonder noodles of noodles zonder saus', vertelt Dirk. Hij begint steeds meer zijn zoontje in Amsterdam te missen, die hij dan al bijna twee maanden niet heeft gezien. Ook het geld raakt langzaam op. 

De consul als redder in nood

Omdat ze niets vernemen van het ministerie gaan ze op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Via een website vinden ze een mobiel nummer van een consul in Botswana. 'We dachten: we appen hem gewoon. En dat is echt de rest van de maand onze grote held geweest', zegt Karien.

De consul zet alles op alles om de twee terug naar huis te laten keren. Via via lukt het hem uiteindelijk om ze op een vlucht te krijgen vanuit Zuid-Afrika, maar daarvoor moeten ze eerst dagen met een bus. 'Maar die bus mocht dan weer niet de grens over', vertelt Karien. 'Dus dat moesten ze lopend met mondkapjes op doen. 'Vervolgens stond daar dan weer een volgende Afrikaanse bus op ons te wachten.'

Uiteindelijk komt het stel na een lange reis op Koningsdag aan op een leeg Schiphol. Ze moeten nog even wennen aan de 1,5 meter maatschappij. 'We hadden het nieuws wel gevolgd, maar het was wel even een cultuurshock', aldus Dirk en Karien uit Oost. 

Zonder hulp of perspectief vanuit de overheid zal 65 procent van de Amsterdamse evenementen door de coronacrisis ten onder gaan. Daarvoor waarschuwen ruim dertig Amsterdamse evenementenorganisatoren en toeleveranciers verenigd in de Evenementen Vereniging Amsterdam (AVE).

De organisatoren spreken van een culturele kaalslag. Volgens hen is de hulp die nu aan de sector geboden wordt onvoldoende.

Uit een enquête onder de aangesloten organisatoren zou blijken dat 85 procent van hen tien of meer evenementen heeft moeten annuleren. Binnen Amsterdam gaat het om zeker honderd evenementen. 'Onder andere Pride Amsterdam, Awakenings, Prinsengrachtconcert, Kwaku, Milkshake, DGTL, Amsterdam Roots, De Parade, Reggae Lake en Appelsap zijn in 2020 van de kalender verdwenen.'

'Natuurlijk nemen wij alle maatregelen van de overheid serieus en willen we alleen ondernemen als dit
veilig en verantwoord gebeurt en er geen mensenlevens in gevaar zijn. Maar we zijn ook ondernemers
en het water staat ons aan de lippen. Als de maatregelen te lang duren zal de branche als een
kaartenhuis in elkaar storten', aldus de organisatoren.

Nieuwe datum en leeftijdsgrens

De organisatoren willen meer zekerheid van de overheid, zoals een nieuwe datum in 2021 voor evenementen die dit jaar door de crisis niet konden doorgaan, het vanaf 20 mei stapsgewijs toestaan van kleinschalige evenementen die bij goed resultaat kunnen worden opgeschaald en meerjarenvergunningen zodat er meer zekerheden zijn voor de toekomst. Ook wordt opnieuw gepleit voor een leeftijdsgrens voor bezoekers, zodat kan worden afgestapt van de 1,5-meterregel.

'Er is genoeg creativiteit binnen onze branche, dus laat ons vooral meedenken, zodat we de stad
langzaamaan weer kunnen laten bloeien. Wij zien elkaar als partners in deze moeilijke tijden, laten we
samen optrekken om de unieke positie van Amsterdam te behouden.'

We hebben al corona. En nou ook dit nog eens

Social

Je mag niet naar de kapper, je mag niet naar de voetbal en je mag al helemaal niet naar de kroeg en nu mag je ook nog eens niet de Amsterdamse Stads Dolfijn aaien. Kijk. Wij snappen ook wel dat een tweede golf bij zo'n dolfijn nog veel meer slachtoffers kan eisen, maar die wetenschappers van SOS Dolfijn begrijpen kennelijk niet dat een bevolking die zich al weken voorbeeldig gedraagt gewoon snakt naar een beetje perspectief. Bovendien is dolfijnen aaien voor jongeren zonder onderliggend lijden helemaal niet zo risicovol en we willen ook gewoon een BEETJE LEVEN JA SOS DOLFIJN. Sorry hoor.

Gelukkig hebben we de beelden nog

Social

Social

HOERA

Social

ALKMAAR - Dit jaar herdenkt Alkmaar, vanwege het coronavirus, de omgekomen oorlogsslachtoffers op bijzondere wijze. In de gemeente worden dit jaar op zes verschillende plekken herdenkingsbijeenkomsten zonder publiek georganiseerd. Alkmaar Centraal doet verslag van alle krans- en bloemleggingen, aangevuld met gedichten en muziek.

Bij het monument op de Harddraverslaan, zullen 5 mensen, die werden gefusilleerd als vergelding voor een door het verzet gepleegde aanslag worden herdacht. Ook op de vlakbij gelegen Algemene en Katholieke begraafplaatsen waar zeven Nederlanders en drie Britten een oorlogsgraf hebben gekregen.

In Stompetoren wordt bij de Ark en op de algemene begraafplaats stilgestaan bij de 'Slag om Rustenburg', een verraden wapendropping waardoor leden van de knokploeg omkwamen. Er worden bloemen neergelegd bij de oorlogsgraven van de bemanning van een neergehaalde Britse bommenwerper.

En natuurlijk in De Rijp waar twee verzetsstrijders worden herdacht. Vliegeniers Lau Beumer en Willem Woestenburg kwamen na een reddingsoperatie tijdens een confrontatie met de Duitsers om het leven.

De live-uitzending van Alkmaar Centraal is hier te volgen:

ALKMAAR - De gemeente Alkmaar heeft zeventig bankjes in de binnenstad verwijderd. De maatregel maakt deel uit van een plan om de bezoekersstromen in goede banen te leiden, allemaal tegen de verspreiding van het coronavirus. 

"Op korte termijn willen we het blijven 'hangen' zoveel mogelijk voorkomen. Een van de concrete stappen is het verwijderen van bankjes", aldus de Alkmaarse burgemeester Piet Bruinooge tegen NH Nieuws. Het moet de kans op samenscholing in de winkelstraten en op pleinen verkleinen.

Afgelopen weekend was het in veel Nederlandse steden druk met winkelend publiek. Zo stonden er in Alkmaar rijen voor de winkels in de Langestraat. Dit terwijl het advies nog steeds is: blijf zoveel mogelijk thuis en winkel kort en doelgericht. 

Stap te ver

Toch heeft het verwijderen van de bankjes heeft niet direct met de bezoekersaantallen van afgelopen weekend te maken, aldus Bruinooge. "De drukte in de winkelstraten wordt gemeten en het was afgelopen zaterdag niet drukker dan de week daarvoor", verduidelijkt hij.

Hieronder zie je dat de bankjes worden verwijderd van de Paardenmarkt in de Alkmaarse binnenstad. Mensen werden verzocht weg te gaan.

Tekst loopt door onder de foto.

Wat de gemeente nog meer van plan is om de bezoekers van de binnenstad te spreiden, is niet duidelijk. Maar veel Alkmaarders vinden het weghalen van de bankjes al een stap te ver.

"Ooit gedacht aan de ouderen of mensen die slecht ter been zijn? Het leven gaat door met minder voorzieningen", luidt één van de reacties op de foto waarop het verwijderen van de bankjes te zien is.

Ook vrezen mensen voor de gevolgen voor de Alkmaarse horeca: "Koffie to go halen en eventjes zitten op een bankje kan dan ook al niet meer! En hoe ironisch, morgen is het bevrijdingsdag. Ik krijg er totaal een ander gevoel bij." De maker van de foto begrijpt het wel. "Het was ook druk de afgelopen dagen. Dit is preventief."

Supporters

Er zijn ook positieve reacties op de maatregelen. Veel mensen vinden dat de coronaregels met de toenemende drukte minder goed worden nageleefd. "Terecht, met dank aan de mensen die niet de 1,5 meter aanhouden! Waarom zou je een broodje, die je net hebt gehaald op een bankje in de stad moeten nuttigen in deze tijd?" 

De veiligheidsregio Noord-Holland Noord komt deze week met een plan om de toenemende stroom aan bezoekers te controleren. 

De veiligheidsregio wijst inwoners nog steeds op hun eigen verantwoordelijkheid. "Is het druk? Keer dan om. Het is er niet de tijd voor om de hele dag te gaan shoppen in de stad", besluit de woordvoerder van Bruinooge. 

HAARLEM - Burgemeester Jos Wienen hield vanmiddag een toespraak en legt een krans bij het monument 'De man voor het vuurpeloton' aan de Dreef in Haarlem. Vanwege de coronacrisis kwam deze sobere herdenking in de plaats van de traditionele, drukbezochte Dodenherdenking om acht uur 's avonds. NH Nieuws zond de kranslegging live uit.

Publiek werd verzocht de oproep van het Nationaal Comité te volgen en niet aanwezig te zijn. Voordat Wienen de krans legt namens het gemeentebestuur las een leerling van de Dreefschool een zelfgeschreven gedicht voor.

Vanochtend hebben vertegenwoordigers van Dreefschool, Joodse gemeenschap, Haarlems Comité Nationale Herdenking, Haarlems Comité Nationale Feesten, COC Kennemerland, Gay Haarlem & Bureau discriminatiezaken Kennemerland en Bevrijdingspop kransen gelegd bij het monument 'Man voor het Vuurpeloton'.

Voor het eerst sinds de uitbraak van het coronavirus in Friesland zijn er in de afgelopen 24 uur geen nieuwe besmettingen vastgesteld en geen overledenen gemeld. Dat meldt GGD Fryslân in haar dagelijkse cijferupdate. Dit is het belangrijkste coronanieuws van de afgelopen 24 uur.

In de provincie Groningen is het aantal vastgestelde besmettingen met het coronavirus het laatste etmaal met één gestegen. Dat heeft GGD Groningen maandagmiddag bekendgemaakt.

Sportverenigingen lopen tijdens de coronacrisis tegen tal van problemen aan. Huis voor de Sport-directeur Rob de Waard beantwoorde lezersvragen. Hij was te gast in DVHN Live.

HAARLEM - Burgemeester Jos Wienen houdt vanmiddag een toespraak en legt een krans bij het monument 'De man voor het vuurpeloton' aan de Dreef in Haarlem. Vanwege de coronacrisis komt deze sobere herdenking in de plaats van de traditionele, drukbezochte Dodenherdenking om acht uur 's avonds. NH Nieuws zendt de kranslegging live uit.

Publiek wordt verzocht de oproep van het Nationaal Comité te volgen en niet aanwezig te zijn. Voordat Wienen de krans legt namens het gemeentebestuur leest een leerling van de Dreefschool een zelfgeschreven gedicht voor.

Vanochtend hebben vertegenwoordigers van Dreefschool, Joodse gemeenschap, Haarlems Comité Nationale Herdenking, Haarlems Comité Nationale Feesten, COC Kennemerland, Gay Haarlem & Bureau discriminatiezaken Kennemerland en Bevrijdingspop kransen gelegd bij het monument 'Man voor het Vuurpeloton'.

Samen de doden herdenken op massale bijeenkomsten is dit jaar vanwege de coronamaatregelen niet toegestaan. Maar de doden worden in Drenthe en Groningen niet vergeten, zo bleek vandaag.

Ah, vandaar.

Video

Afgelopen vrijdag zei Trump een "hoge mate van zekerheid" te hebben dat het coronavirus uit het Wuhan Institute of Virology komt. Gister kreeg het AP een rapport van het Department of Homeland Security van diezelfde vrijdag in handen, dat zelfs concludeert dat China de "ernst van de uitbraak opzettelijk verborg" om zelf zoveel mogelijk medische voorraden te kunnen hamsteren. De Britten roepen nu hetzelfde. Vervolgens herhaalde Trumps MinBuz Pompeo gister in het bovenstaande fragment de claim dat het virus uit het lab in Wuhan kwam. "There is enormous evidence that this is where it began. Look the best experts seem to think it was man-made, I have no reason to disbelieve that at this point." Direct daarna wordt het een heel vreemd fragment, want meteen spreekt hij zichzelf vervolgens tegen en zegt hij dat dat hij het eens is met zijn eigen Director of National Intelligence, die juist concludeert dat er geen bewijs is dat het virus man-made is: "I have no reason to doubt that that is accurate at this point." Raar, hele segment hier.

Hoe dan ook, Trump heeft een informatie-offensief geopend waaruit moet blijken dat China actief schuldig is aan de uitbraak, en verantwoordelijk gehouden moet worden voor de economische schade. Gister kwam gerenomeerd ethicus Erik de Vlieger met de onderstaande theorie, en vandaag kopieert Reuters hem. "With all the economic damage China wrought by covering up Covid-19’s spread, why should Uncle Sam pay back the $1.1 trillion it owes the People’s Republic? (...) The bluntest way to void government borrowings from China is to default. That’s the financial-markets equivalent of a nuclear war." Trump gaat een streep zetten door de Amerikaanse staatsschuld aan China van $1.09 biljoen (twaalf nullen). Dat is zo'n 15% van de $7.06 biljoen aan Amerikaanse schulden in buitenlandse handen. De overige $24 biljoen aan Amerikaanse staatsschuld is in handen van Amerikanen.

Zoals Reuters uitlegt, zou dat in theorie eigenlijk niet moeten kunnen. Echter. "Default is also technically forbidden by the Constitution. Still, where there’s a will there’s a way. While America can’t just refuse to pay its debts, it could instead create what amounts to a synthetic default that hits selected debtholders only. Trump could simply demand that banks halt any payments of interest or principal to any account held by a Chinese government counterparty. Alternatively, he could freeze the assets. In extremis he could even demand they be seized. Think of it like sanctions, with China as the target. Trump could argue it’s not a default, since other holders of U.S. government debt would be paid."

Kunt u zich voorstellen hoe erg Amerika ge-ragdolled gaat worden door China als Biden wint?

Is de daling van het aantal coronadoden reden tot optimisme? Die vraag beantwoordt Ernst Kuipers iedere doordeweekse dag om 16.00 uur in een persconferentie. De toespraak is hier live te volgen.

De gemeente Groningen zet de komende tijd stewards in om bezoekers van het Noorderplantsoen te wijzen op de coronamaatregelen. Ze acht dit nodig omdat het steeds vaker druk is in het plantsoen.

Marian van Voorn wilde samen met haar buurvrouw Jelly een vrijheidsontbijt organiseren in haar buurtje. Maar dat viel door de maatregelen rondom het coronavirus in het water. De twee zetten daarom een kleine vrijheidsroute uit, om als buurt toch even stil te staan bij wat 75 jaar geleden gebeurde.

IJMUIDEN - De dolfijn die gister door de zeesluis in IJmuiden werd geloodst, zwemt daar nu rond in het havengebied. Dit gaat volgens SOS Dolfijn precies naar vewachting, aangezien het dier in Frankrijk ook altijd rond havens zwemt.

De dolfijn is vorige week vanuit Frankrijk mee gezwommen met het zeilschip Tres Hombres, dat een lading cacao bij zich had. Het schip voer naar Amsterdam en de dolfijn was mee door de zeesluis in IJmuiden.

Het dier zwom een aantal dagen rond in het havengebied van Amsterdam en is gisteravond, na een mislukte poging de dag ervoor, weer naar de andere kant van de sluis geloodst. Op deze manier kan de tuimelaar terug naar de Noordzee. Dat heeft het beestje nog niet gedaan, maar er zijn geen zorgen om het dier.

Havens

Volgens Annemarie van den Berg van hulporganisatie SOS Dolfijn is dit gedrag typisch voor deze dolfijn. De tuimelaar leeft normaal gesproken in Frankrijk en zwemt daar rond in havens. Om het dier maakt Annemarie zich op dit moment geen zorgen: "Er zit genoeg vis in het water en het is zout water. Dat levert voor de dolfijn geen gevaar op."

Er waren eerder zorgen om het dier toen het nog rondzwom in het Amsterdamse havengebied. Het water is daar brak - niet zoet en niet zout - en dat is niet goed voor dolfijnen.  

Scherpe tanden

Annemarie merkt dat mensen met de dolfijn proberen te spelen. Ze waarschuwt: "Het is een wild dier met hele scherpe tanden. In Frankrijk heeft Zafar, zoals hij daar is genoemd, al verschillende mensen verwond."

Ook wil Annemarie mensen op het hard drukken zich te houden aan de coronamaatregels: "Ik hoop dat iedereen zijn gezond verstand gebruikt en dat de politie in IJmuiden niet allemaal bonnen hoeft uit te schrijven omdat men naar de dolfijn komt kijken."

Het is 75 jaar geleden dat Meppel door Canadese militairen werd bevrijd. Vanwege de coronamaatregelen is de Dodenherdenking vandaag en de viering van Bevrijdingsdag morgen niet mogelijk. Toch wordt er in Meppel en Nijeveen aandacht besteed aan de herdenking.

De NS-top zit zelf kennelijk niet in de trein

De NS en ProRail (bekend van: treinen zijn te laat & te druk als jij een keertje met de trein moet) hebben een nieuw spoorboekje voor treinreizen in tijden van corona. 1,5 meter afstand, 2 personen in de lift, 4 treden afstand op de trap, 5 tegels afstand op het perron en dat allemaal op 6 pilotstations. Die denken zeker dat we een 8 hadden voor wiskunde. "Reis alleen als dat noodzakelijk is." Alsof mensen voor de lol in de trein stappen. Nou Monique, wat zullen we vandaag eens doen, leuk dat je het vraagt Edgar, we gaan naar Veenendaal-De Klomp en terug. Enfin, medewerkers Marco & Samantha hebben de stations volgeplakt met waarschuwingen en stickers, en dat liep natuurlijk helemaal in de soep. Laat staan als er straks 500 man staat te wachten op de vertraagde sprinter.

Horen jullie het ook van een ander

Social

Want eigenlijk is het een beetje de schuld van Willem. "Mijn neefje was voor de coronacrisis bij ons op bezoek bij in Bos en Lommer en is toen zijn knuffelbeer vergeten. Ik zou de beer weer aan hem teruggeven als ik hem weer zou zien. Op 30 april ben ik de beer op een of andere manier verloren ter hoogte van het Bos en Lommerplantsoen", aldus de Amsterdammer in een bericht op Facebook.

De beloning die belooft aan de vinder van de beer is niet mis: "Diegene krijgt een bedrag van 100 euro. Als iemand ons direct in contact kan brengen met de vinder, krijgt die persoon 50 euro." De beer heet 'Bärchen' genaamd - zijn neefje woont in Duitsland.

Het bedrag is niet voor niets, aldus Willem: "Het geeft aan hoe groot de emotionele waarde is. Mijn neefje heeft Bärchen van zijn vader gekregen op de dag van zijn geboorte. Niet alleen voor hem is de emotionele waarde groot, ook voor ons, al is het een versleten knuffel. Bovendien voel ik me ongelofelijk schuldig. Ik hoop echt dat we Bärchen weer terugvinden."

Plastic tas 

De beer lag in mijn auto en was in een kussen gewikkeld in een blauwe Albert Heijn-tas. De knuffel moet toen uit mijn auto gevallen zijn. Misschien is de beer in de gracht gevallen en in de richting van het centrum gedreven."

Wie iets weet over de knuffelbeer, kan mailen naar willem.laumen@rwth-aachen.de.