"Iedereen snakt naar een vorm van perspectief. Ik zie om mij heen dat het steeds lastiger wordt." Burgemeester Jan Nieuwenburg maakt zich hard voor het welzijn van zijn inwoners en schreef samen met vijftien andere burgemeesters een brandbrief naar het nieuwe kabinet over de huidige maatregelen. "De emotionele schade is groot en het gebrek aan perspectief weegt zwaar."

"Ik zie dat mensen het echt zwaar hebben: inwoners, winkeliers en horecaondernemers. De afgelopen tijd heeft de gemeente ondernemingen gestut met extra maatregelen en pakketten. Maar het wordt nu wel ingewikkeld", vertelt de betrokken burgemeester. 

Hij ziet ook dat inwoners het emotioneel zwaarder hebben. Ze missen perspectief, ondernemers moeten hun spaarcenten gebruiken om het hoofd boven water te houden. "Ik hoor ook om mij heen: het is nu omikron, maar wat voor variant staat ons daarna te wachten en moeten we dan weer op slot?" 

Gisteravond was er ook weer een demonstratie in zijn stad. Versierde trekkers en honderden mensen trokken door Hoorn, om aandacht te vragen voor de huidige problemen rondom de coronamaatregelen. "Ik maak me daar wel zorgen over. Steeds meer mensen vragen zich af: waar doen we het allemaal nog voor?"

Brandbrief naar minister

Daarom is de burgemeester nu ook met een brandbrief gekomen, samen met 15 andere burgemeesters uit Noord-Holland. Om zo aandacht te vragen voor het welzijn van de inwoners van de stad Hoorn en de rest van de provincie. "Covid is meer dan een gezondheidscrisis alleen geworden", staat in de brief. "De maatschappelijke impact van het virus en de maatregelen wordt op dit moment enorm gevoeld. Het draagvlak neemt af, onbegrip en boosheid nemen toe."

Vanmiddag sijpelde de eerste versoepelingen naar buiten. Haagse bronnen melden aan de NOS dat er meer lucht komt voor winkeliers, contactberoepen, scholen en de sport. "Dat geeft wel hoop en dat zijn bemoedigende berichten. We hebben ons als bestuurders laten horen, toen we dachten dat er een zoveelste verlenging van een lockdown aan zat te komen. Dat kunnen we de samenleving niet aandoen", aldus de burgemeester. 

Nieuwenburg maakt zich nog wel zorgen om de sectoren die bij deze mogelijke versoepelingen buiten schot blijven. "Het lijkt er op dat de culturele sector niet wordt meegenomen in de versoepelingen. Ook daar maak ik me grote zorgen over. Ik denk juist dat in deze tijden de culturele sector ons plezier en ontspanning kan geven."

Maar er zijn ook zorgen om de horeca, die ook niet genoemd worden bij de mogelijke versoepelingen. "Als ik vanuit de Hoornse situatie spreek, dan vind ik dat er goede afspraken te maken zijn met de horecaondernemers. Ze zijn goed in staat om hun gasten te placeren en welkom te heten."

Lans breken

Daarom zal Nieuwenburg vanavond een lans breken voor de horeca tijdens een vergadering met het Veiligheidsberaad, waaronder de nieuwe minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yeşilgöz-Zegerius. "We hebben eerder laten zien dat we de horeca gereguleerd open kan, met op afspraak en een beperkt aantal mensen binnen. Dus dit wordt ongetwijfeld vanavond nog onderwerp van gesprek."

Verder wil hij dat het kabinet maar ook in de regio, breder gaan kijken en meer naar de toekomst. "Er zullen in de komende jaren nog andere varianten voorbij komen. We moeten er in onze regio van bewust zijn dat we onze samenleving weerbaarder moeten maken. Daar is bijvoorbeeld sport en bewegen een belangrijke factor in."

Maar ook het elkaar fysiek ontmoeten, op school of in een bioscoop of restaurant. "Ieder mens is wel bestand tegen een kort klapje, maar als dat twee jaar duurt, is het schadelijk."

Door pandemiemoeheid neemt het vertrouwen in overheden af. Is dit te herwinnen? Ja, denkt de Deense hoogleraar politieke wetenschappen Michael Bang Petersen. Hij doet onderzoek naar publiek vertrouwen, sociale media en de effecten van het coronabeleid.

De stad is een grote coronabrandhaard, maar de Amsterdamse ziekenhuizen merken daar weinig van. Hoewel het aantal coronabesmettingen in de stad de afgelopen week verdubbelde, zien de ziekenhuizen het aantal covidpatiënten juist afnemen. Tijd om het huidige coronabeleid kritisch te bekijken, volgens IC-hoofd Armand Girbes.

In het Amsterdam UMC, locatie VUmc ziet het hoofd van de Intensive Care, Armand Girbes, dat de situatie zich stabiliseert. "We zien het niet terug in het aantal opnames van patiënten met covid, zowel niet op de verpleegafdelingen als op de Intensive care", geeft hij aan. "We weten natuurlijk dat de omikronvariant heel erg besmettelijk is, maar er zijn heel veel aanwijzingen, ook als we kijken naar andere landen, dat deze besmettingen veel minder vaak leiden tot ernstige ziekte."

Andere benadering

Volgens Girbes is de goede staat van het vaccinatieprogramma ook reden om optimistisch te zijn. Daarnaast ziet hij aan de cijfers uit andere landen, zoals Engeland en Denemarken, dat de vrees voor een nog te verwachten piek niet nodig is. Mede door deze bemoedigende cijfers pleit hij voor een andere benadering van het virus.

Minder controle en cijfermatig bijhouden wat er gebeurt, maar kijken naar een aanpak die past bij de griep. "Ik denk dat dat moment wel heel erg in de buurt begint te komen en dat we vooruit moeten gaan kijken, ook om mensen perspectief te geven van wanneer wij dat gaan doen", luidt zijn visie. "En als je kijkt naar de situatie zoals die nu is met deze omikronvariant, is er ook alle reden voor."

Opheffing lockdown

De NOS meldde vandaag dat er hoogstwaarschijnlijk versoepeld zal gaan worden vanaf aankomende zaterdag. Voor nu lijkt het erop dat mensen op afspraak naar niet-essentiële winkels kunnen en bijvoorbeeld weer een kapper of andere contactberoepen kunnen bezoeken. Verder mogen universiteiten, hogescholen en het mbo weer fysiek les geven. Een wijs besluit vindt Girbes.

Girbes was al eerder kritisch op de lockdown en vindt dat er momenteel genoeg aanleiding is om deze strenge maatregelen op te heffen. "Een wereld zonder risico bestaat natuurlijk niet en we weten wel dat we met het continueren van allerlei maatregelen en heel veel voorrang geven aan één ziekte, er heel veel nadelen aan zitten", legt hij uit.

Hij ziet daarom ook nadelige effecten bij zijn patiënten in het ziekenhuis. "Maar ook voor de hele samenleving. We hebben recent ook gehoord hoe de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van de Psychiatrie dat inschat. Dat de maatregelen heel veel problemen geven voor de jonge mensen. En het is ook, zonder dat ik nu psychiater ben, dat ik dat ook hoor van collega's met jonge kinderen." 

Binnen één dag heeft winkelier Jeroen Blankevoort van skatewinkel Revert '95 7.000 euro ingezameld om onder meer advocaatskosten te betalen. De winkel van Blankevoort werd op last van burgemeester Jos Wienen afgelopen zaterdag zonder aankondiging gesloten, omdat hij ondanks de lockdown toch open was. De ondernemer gaat dit besluit aanvechten. 

Burgemeester Jos Wienen van Haarlem laat in een politiek vragenuur zojuist weten dat Revert weer open mag als de lockdown voor de winkels opgeheven wordt. En dat lijkt zaterdag het geval te zijn, afgaand op de Haagse berichten over een versoepeling.

Dit is overigens nog niet officieel medegedeeld aan Blankevoort. De advocaat van Revert '95 dient nu een bezwaarschrift in bij de rechtbank van Haarlem. 

Waarschuwing

Zaterdagmiddag is per direct de winkel gesloten en daardoor had Blankevoort ook geen toegang meer tot zijn webshop. In een reportage van NH Nieuws en Haarlem105 liet hij vlak daarvoor weten dat hij geen andere oplossing zag dan zijn zaak open te stellen, ondanks de lockdown. Hij vindt het absurd dat hij na een eerste waarschuwing direct gesloten werd. 'Dat is volgens hem buiten proportioneel en in strijd met de regels die de rijksoverheid communiceert', schrijft hij in een toelichting op zijn fundraising voor steun.

"Als je de coronaragels overtreedt, krijg je een waarschuwing. Voldoe je daar niet aan, krijg je een boete. Wij kregen een waarschuwing aan het begin van de middag, waarop we later in de middag per direct buitengesloten werden van onze winkel door boa's en de politie op last van de burgemeester."

Blankevoort heeft nu juridische stappen ondernomen. "Ons doel is nu om zo snel mogelijk de winkel in te kunnen om zodoende alle weborders te versturen die zich nu aan het opstapelen zijn."

Platform

Door die juridische kosten, de gederfde inkomsten en het moeten doorbetalen van zijn personeel, de huur en overige bedrijfskosten, voelt hij zich gedwongen om de fundraising op te zetten. Daar wordt door veel Haarlemse ondernemers en inwoners gehoor aan gegeven. "Revert is niet alleen een winkel, maar ook een belangrijk platform voor jongeren en dat merk je nu", verklaart Blankevoort de enorme steun voor zijn zaak. 

De superrijken profiteren op perverse manier van de coronacrisis. De rijkdom van de fameuze ‘1 procent’ nam tijdens de pandemie exponentieel toe, vooral ten koste van de middenklasse, waarvan een steeds groter deel tot het zogenoemde ‘precariaat’ dreigt te gaan behoren.

In Limburg zijn afgelopen december fors meer ondernemers gestopt met hun bedrijf dan in dezelfde maand een jaar geleden. Dat blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK).

Grotendeels opluchting in de winkelstraat van Enkhuizen. Langzaam sijpelt het nieuws binnen dat volgens Haagse bronnen, meldt de NOS, niet-essentiele winkels, contactberoepen, sportscholen en het hoger onderwijs weer open gaan. "Heel erg fijn. Ik had het gehoopt", vertelt Marieke Schooneman van de winkeliersvereniging in Enkhuizen. 

Marieke heeft zelf een koffiewinkel in de Westerstraat. Zij is wel open, maar om haar heen zijn veel winkels dicht of staan zelfs panden leeg. "Als er niets was versoepeld, dan was er echt een probleem ontstaan", vertelt ze. 

Alhoewel de panden om haar heen leeg staan om andere redenen, zoals iemand die met pensioen en een ondernemer die emigreert, is het in deze tijd toch niet makkelijk om iets nieuws te beginnen. "We kunnen gewoon niemand in de straat missen. Het is absoluut niet aantrekkelijk om nu een winkel te beginnen."

Euforisch!

Even verderop in de straat bij tattoo- en piercingstudio King and Queen Body Art klinkt er ook vreugde. "Ja euforisch natuurlijk, dit is het nieuws waar we allemaal op zaten te hopen", aldus eigenaresse Chantal Feenstra. Ook Beta de Vries van interieurwinkel De Hoedendoos in de Westerstraat is blij: "Ik werd wel een beetje gallisch van het dicht zijn. Ik heb de afgelopen weken weinig kunnen verkopen."

Chantal was al van plan om de tattooshop sowieso open te gooien zaterdag. "We wilden open gaan om ontwerpen te bespreken, een kop koffie te drinken of even bij te kletsen. We misten onze klanten, het werk en ons inkomen", vertelt Chantal.  

"Wel baal ik dat de horeca-collega’s geen kleine mogelijkheid krijgen om op minimale bezetting te kunnen draaien", aldus Chantal. Zo ziet het er voor Raymond Arduini van Pizzeria Da Renato nog niet positief uit. "Het is lastig. We zien het aankomen, maar we hopen dat er ook voor de horeca wat perspectief wordt geboden", vertelt hij. "Het voelt als: ze zetten ons als eerste dicht en als laatste open. Dat maakt het gewoon lastig."

Ziet er gunstig uit

Naast de winkels en de contactberoepen, mogen sportscholen waarschijnlijk ook weer open. "Het ziet er gunstig uit voor ons", vertelt Inge Schouten die twee sportscholen heeft in West-Friesland. "Ik had eigenlijk al twee weken het gevoel dat het goed moest gaan komen. Maar mensen om mij heen zeiden dan nog wel eens: 'Inge doe niet zo naïef!' Maar ik had gewoon houvast nodig."

Zaterdag gaan zoals het er nu uitziet de deuren van de sportscholen van Inge weer open. "We staan in de startblokken. We zijn in totaal tien en een halve maand dicht geweest, drie keer. Ik denk dat mensen echt wel behoefte hebben om te bewegen. Mensen willen in januari altijd werken aan hun doelen."

Nederland heeft van zich laten horen

"Het feit dat heel Nederland van zich laten horen heeft denk ik wel geholpen tot het maken van deze keuze", vertelt Chantal. De afgelopen dagen uitten winkeliers, burgemeesters en lokale partijen hun ongenoegen over de huidige maatregelen.

Vandaag stuurden 16 burgemeester uit Noord-Holland een brandbrief naar het nieuwe kabinet over dat de huidige coronamaatregelen niet veel langer meer werken. "De emotionele schade is groot en het gebrek aan perspectief weegt zwaar. Het draagvlak voor de maatregelen neemt daardoor af en de moedeloosheid, het onbegrip en de boosheid neemt toe", laat burgemeester Jan Nieuwenburg van de gemeente Hoorn weten. 

Nieuwenburg zegt over de mogelijke versoepelingen dat het "bemoedigende berichten" zijn. Vanavond zitten de burgemeesters bijeen met de minister, daar zal hij een lans breken voor de horeca. "We hebben eerder laten zien dat we de horeca gereguleerd open kan, met op afspraak en een beperkt aantal mensen binnen. Dus dit wordt ongetwijfeld vanavond nog onderwerp van gesprek."

Het aantal coronagevallen loopt nog verder op. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 33.436 positieve tests geregistreerd. Dat is het op een na hoogste aantal ooit. En het cijfer had nog hoger kunnen zijn. Door een storing zijn namelijk niet alle bevestigde besmettingen goed binnengekomen. Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is donderdag opnieuw afgenomen. In totaal liggen er nog 1360 mensen met Covid-19

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is donderdag opnieuw afgenomen.

Forum voor Democratie-fractievoorzitter Anton van Schijndel mag vanmiddag in de Stopera geen discussie starten over de uitspraak van de rechter over de vergelijkingen van de coronamaatregelen met de Tweede Wereldoorlog. 

Een meerderheid van de raadsleden stemde voor een voorstel van de ChristenUnie om het agendapunt te verwerpen. De voorzitter van de vergadering wees er vooraf wel op dat  het de eerste keer was dat dat ging gebeuren en dat het daarmee een precedent zou scheppen voor de toekomst, maar dat vonden de meeste raadsleden geen groot bezwaar.

"Het maken van historische vergelijkingen behoort tot de kern van het politieke debat", schreef Van Schijndel eerder in zijn voordracht. "Het debat wordt verlamd als politieke gezagsdragers zulke vergelijkingen niet meer mogen maken."

Alleen Johnas van Lammeren (Partij voor de Dieren), Diederik Boomsma (CDA), Wil van Soest (PvdO) en Jazie Veldhuyzen (BIJ1) vonden niet dat het onderwerp afgevoerd moest worden. Wel benadrukten ze dat ze het onderwerp niet geschikt vonden voor het debat, maar afvoeren ging hen dus te ver. 

Lege winkelstraten en weinig klanditie zorgen voor steeds groter wordende zorgen om ondernemers. En ook om hun inwoners, die belangrijke sociale activiteiten steeds merkbaarder missen. Burgemeesters van 16 gemeenten sturen daarom vandaag gezamenlijk een brandbrief naar het nieuwe kabinet: de huidige coronamaatregelen werken volgens hen niet meer veel langer.

De burgemeesters hebben het statement opgesteld naar aanleiding van gesprekken met ondernemers, winkeliers, horeca en inwoners. Ze merken dat de zorgen over de gevolgen van de coronamaatregelen onder de mensen toenemen.

"Covid is meer dan een gezondheidscrisis alleen geworden", staat in de brief. "De maatschappelijke impact van het virus en de maatregelen wordt op dit moment enorm gevoeld. Het draagvlak neemt af, onbegrip en boosheid nemen toe." Volgens de burgemeesters is er 'grote behoefte aan perspectief'. "Wij, de zestien burgemeesters van Noord-Holland Noord, pleiten daarom voor meer gereguleerde mogelijkheden en perspectief." 

'Het water staat ondernemers aan de lippen'

"Onze inwoners missen het theater, uit eten, de bioscoop, het winkelen, hun sport of andere sociale bezigheden. Dat geldt voor onze jongeren in het bijzonder", aldus de ondertekenaars. "Winkeliers en (horeca)ondernemers staat het water aan de lippen. De economische en emotionele schade is groot. Het ontbreken van perspectief, het steeds weer teruggeworpen worden, weegt zwaar."

De zestien burgemeesters vragen het kabinet om rekening te houden met de gemoedstoestand van hun inwoners en ondernemers. "Betrek het maatschappelijk beeld bij de maatregelen. Wij als burgemeesters van Noord-Holland Noord merken het dagelijks."

'Bied perspectief'

Ze voegen hieraan toe dat ze draagvlak nodig hebben 'vanuit een bredere invalshoek dan de gezondheidscrisis alleen'. "Bied perspectief, voor een ieder. En zeker ook voor de detailhandel, de kleinere winkels, die het zo lastig hebben in de afgelopen tijd."

De burgemeesters laten weten ervoor te pleiten dat 'bij nieuw te nemen besluiten' het sociale leven veilig en gereguleerd mogelijk wordt. Ook hopen ze op voldoende financiële steun voor ondernemers die getroffen zijn door de lockdown.

Gisteren liet Anja Schouten, burgemeester van Alkmaar, al aan NH Nieuws weten aan een gezamenlijke brief te werken. Zij zei toen dat een gezamenlijke oproep van de burgemeesters uit de regio sterk haar voorkeur heeft omdat 'de impact dan groter is'. 

In het UMCG in Groningen is bij een patiënt een variant van het coronavirus gevonden waarvan gedacht werd dat die al een tijd niet meer bestond.

Meteen al bij de hervatting van de Eredivisie dreigt de explosie aan coronabesmettingen roet in het eten te gooien. Hekkensluiter PEC Zwolle heeft bij de KNVB een verzoek ingediend voor uitstel van de wedstrijd tegen Willem II vrijdagavond.

Burgemeester Femke Halsema vindt een 2G-systeen, waarbij alleen gevaccineerde of genezen mensen op bepaalde plekken welkom zijn, geen optie. Dat zegt ze tegen het FD. 

Volgens haar richt 2G zich op de principiële tegenstanders van het coronavaccin die hartgrondig demonstreren. "Maar het overgrote deel van de ongevaccineerden heeft geen politieke opvattingen. Het gaat om mensen die maatschappelijk toch al vaak op achterstand staan en het meest de dupe van 2G worden."

Ze zegt dat er gewaakt moet worden voor een systeem waarbij mensen die nu al weinig gebruik maken van publieke voorzieningen er nog meer afgesneden van raken. "Het is geen duurzame oplossing en roept een onderscheid op tussen bevolkingsgroepen", vindt Halsema. Ze zegt dat er een zware plicht op de overheid ligt om hen toch te verleiden tot vaccinatie.

Eerder liet Halsema zich nog niet zo duidelijk uit over de eventuele invoering van 2G. "Zelfstandig neem ik daar geen standpunt over in. Dat is aan het Rijk en de Tweede Kamer", zei ze in december tijdens een debat in de Stopera.

De strikte handhaving van de coronaregels in winkelstraten lijkt haar einde te naderen. In steeds meer gemeenten in Nederland is duidelijk dat ondernemers hun deuren weer openen, zonder dat er wordt ingegrepen. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten beseft dat het zo niet langer kan. „De grenzen van handhaving zijn echt bereikt.”

Sinds de start van de pandemie, begin 2020, hebben 85 schoenenwinkels hun deuren gesloten: een daling van 8,5 procent. Dit blijkt uit onderzoek van dataspecialist BoldData.

Hogeschool Inholland in Haarlem ziet de problemen onder de studenten in een rap tempo toenemen. Tijdens de vorige lockdowns sleepten de jongvolwassenen zich ondanks alles er nog doorheen, maar de motivatie lijkt nu verder weg te zakken. En dat terwijl het aantal psychische klachten toeneemt. 

"De mbo’s, hogescholen en universiteiten moeten nu echt open. De psychische klachten en leerachterstanden zijn alarmerend", aldus Bart Combee, voorzitter van het college van bestuur van Hogeschool Inholland tegen NH Nieuws en Haarlem105.

Tijdens de lockdown in mei 2021 deed Inholland onderzoek naar het welzijn van haar studenten. Hieruit bleek dat 53% zich ongelukkig voelt en 59% niet volledig aan de slag kan met de studie. Deze cijfers komen overeen met de cijfers uit het landelijke onderzoek van het Trimbos Instituut. "Ik weet eigenlijk zeker dat die cijfers nu nog meer zijn toegenomen", zegt Combee.

Mika Nelis studeert Bouwmanagement en Vastgoed bij InHolland en voelt de motivatie bij hem en zijn medestudenten afnemen. "Het leukste aan deze opleiding zijn de projectdagen waarin we normaal in de praktijk samenwerken en projecten ontwikkelen. Dit is dus nu online en lang niet zo leuk."

Nelis denkt dat online lessen niet het juiste beeld geven van de opleiding waardoor studenten zich sneller uitschrijven. "We begonnen het schooljaar met dertig mensen in de klas waarvan er nu nog 19 zijn overgebleven." Het studiejaar is nog maar vier maanden bezig.

Mentale klachten

De hogeschool heeft een speciaal platform opgericht voor studenten met vragen over mentale klachten of andere dringende vragen: het Studentsucces Centrum. Ook vraagt Inholland in samenwerking met verschillende studentenvakbonden en andere scholen aandacht bij de overheid om de scholen te heropenen.

Volgens Combee is er maar één echte oplossing. "Leren doe je niet in je eentje, maar met medestudenten in de klas. Iedereen heeft behoefte aan fysiek contact om het leren af te wisselen met gezelligheid." Dit blijkt ook zo te zijn voor de docenten en begeleiders, waarvan de meesten het online lesgeven helemaal zat zijn.

Aanstaande vrijdag is er weer een coronapersconferentie waarin wordt bekendgemaakt of de mbo’s, hogescholen en universiteiten vanaf volgende week kunnen heropenen.

Het is voor de Gooise burgemeesters klip-en-klaar: de huidige coronarestricties werken niet veel langer meer. In een brief aan het nieuwe kabinet roepen de bestuurders op snel met een alternatief pakket aan maatregelen te komen met duidelijk perspectief. "De rek is eruit", zo stellen ze.

De huidige lockdownsituatie is niet langer houdbaar. Dat merken de burgemeesters van Blaricum, Gooise Meren, Hilversum, Huizen, Laren en Wijdemeren op in hun brief aan de Haagse bestuurders. Nederland kampt niet alleen met gezondheidscrisis maar ook met een maatschappelijke crisis, aldus de briefschrijvers.

Deze crisis heeft ernstige en langdurige gevolgen is de conclusie. De huidige lockdown trekt een zware wissel op de hele samenleving. Niet alleen ondernemers, sportscholen en -verenigingen, zelfstandigen, bedrijven uit de niet-essentiële sector zijn hard getroffen, maar ook ouderen, studenten en alleenstaanden en ouders met kinderen gaan zwaar gebukt onder de huidige maatregelen. 

Geloof en vertrouwen

Nut en noodzaak van de lockdown wordt niet meer ingezien. Het begrip is verdwenen. Steunmaatregelen bieden geen oplossing en steeds vaker is er sprake van burgelijke ongehoorzaamheid, zo constateren de burgemeesters. "Wij ervaren dat het geloof en vertrouwen weg is. Bij vele bewoners en ondernemers staat het water aan de lippen", schrijven de Gooise bestuurders. 

Een duidelijke stip aan de horizon is nu van belang. Vandaar dat de burgemeesters in de pen zijn geklommen en naar eigen zeggen een 'klemmend beroep' doen op het kabinet omop zeer korte termijn met een alternatief pakket aan maatregelen te komen, waarin een duidelijk perspectief en concrete handvatten zijn opgenomen. 

"Wij staan als lokale bestuurders nog steeds achter het uitgangspunt ‘samen tegen corona’. Maar willen, in afstemming met landelijke overheid, de verbinding blijven behouden met de samenleving", is verder nog te lezen in de brief, die woensdag richting Den Haag is gegaan. 

Uitzendbureaus verzuimen massaal een transitievergoeding te betalen aan uitzendkrachten die in de coronacrisis zijn ontslagen. Dat stelt FNV op basis van eigen onderzoek.

In de regio Alkmaar en ook in andere plekken in Noord-Holland zijn wijkagenten minder vaak dan de politie zou willen in hun buurt te vinden, omdat zij andere taken moeten doen. Het liefst zou districtchef Sara Cremers melden dat zij voor 100 procent in de wijk actief zijn: "Ik wil helemaal niet vertellen dat een wijkagent minder op straat is dan een tijdje geleden. Maar het is belangrijk om het eerlijke verhaal te vertellen."

"Naast hun eigen taak als wijkagent, worden ze wegens een tekort aan medewerkers ook in de incidentafhandeling van 112-meldingen ingezet", vertelt Cremers, die sinds deze maand leiding geeft aan de basisteams van Den Helder, Alkmaar, Heerhugowaard en Hoorn. "Dit betekent dat zij zich bezighouden met meldingen die door burgers gedaan worden."

Hieraan zijn wijkagenten, maar bijvoorbeeld ook leidinggevenden en agenten van de recherche, gemiddeld zo'n 20 procent van hun tijd kwijt. "De incidentafhandeling moet gegarandeerd zijn", zegt Cremers. "Als jij de politie ergens om belt, wil je dat de politie komt. Dat willen wij garanderen. Maar dat lukt momenteel alleen omdat andere collega's een deel van die meldingen op zich nemen."

Schaarsteprobleem

Het tekort aan medewerkers ontstond na de vorming van de Nationale Politie in 2013. "Toen zijn alle aparte korpsen toegegroeid naar één Nationale Politie met tien eenheden. Dit zorgde destijds voor een overbezetting, waardoor een reorganisatie nodig was." Tegelijkertijd was er een uitstroom en doorstroom van medewerkers, vertelt Cremers, en ging de werkdruk omhoog.

"Er wordt meer van de politie gevraagd op het gebied van cybercriminaliteit, maar ook op het gebied van bewaken en beveiligen", aldus Cremers. "Daar kwamen de afgelopen twee jaar de coronademonstraties en handhaving rondom de maatregelen bij, terwijl het basiswerk hetzelfde bleef. Een combinatie van die factoren zorgde voor de schaarsteproblematiek." Die schaarsteproblematiek moet - mits er geen onvoorziene omstandigheden zijn - rond 2025 zijn opgelost.

Pijnlijke keuzes

"We wachten met smart op de nieuwe instroom", vertelt de districtchef. "Wij willen zo snel mogelijk weer terug naar volledige bezetting." Wanneer dat is gelukt, hoeven er volgens de Cremers minder 'pijnlijke keuzes' te worden gemaakt. "Een wijkagent bijvoorbeeld moet aandacht kunnen besteden aan een onderwerp dat meer tijd vraagt, of langer nazorg kunnen bieden dan nu het geval is."

Ze vervolgt: "Ergens moeten wij  op dit moment keuzes maken. Ik wil helemaal niet vertellen dat een wijkagent minder op straat is dan een tijdje geleden. Liever vertel ik dat een wijkagent weer honderd procent in zijn eigen wijk is."

Toch vindt Cremers het belangrijk 'het eerlijke verhaal' te vertellen: "Het is een onderwerp dat bij ons erg leeft. Er wordt nogal wat van de collega's gevraagd. Ik ben enorm trots dat zij nog elke dag de schouders eronder zetten."

De gemeente Amsterdam bouwt in een recordtempo huizen. Vorig jaar werd met de bouw van 7.410 woningen gestart, en sinds 2014 zijn er in totaal 55.000 woningen bijgebouwd. Dat laat wethouder Jakob Wedemeijer van Bouwen en Wonen weten. Opvallend is dat de meeste huizen die in aanbouw zijn genomen, bedoeld zijn voor het middenhuursegment.  

In Nieuw-West zijn de meeste nieuwe woningen in aanbouw genomen, namelijk 1.641. Oost volgt met 1.543 nieuw te bouwen woningen, gevolgd door Zuidoost met 1.340 nieuwe huizen. In Noord worden relatief de minste nieuwe huizen gebouwd, namelijk 1.292. 

De meeste huizen die gebouwd worden, bevinden zich in het middenhuursegment (huurprijzen vanaf 710 euro tot ongeveer 1.000 euro per maand). Het is voor het eerst dat de meeste huizen die gebouwd worden, zich in dit segment bevinden, en het sociale.

"Dit segment bestond voorheen niet. De gemeente heeft het middenhuursegment sinds 2014 gecreëerd en dan duurt het altijd een poosje voordat er ook daadwerkelijk huizen staan. Dat komt nu op stoom. Van de 7.410 woningen die in aanbouw zijn genomen, worden er ruim 4.500 betaalbaar", legt woordvoerder Anouk Panman uit. De doorstroming vanuit het sociale segment zal volgens haar dan ook makkelijker verlopen nu er steeds meer woningen in het middensegment komen. 

'Mooie prestatie'

Volgens de wethouder zijn de bouwaantallen historisch en is dat goed nieuws voor Amsterdamse woningzoekenden. Dat het ondanks de coronapandemie, schaarste aan personeel en stijgende bouwkosten is gelukt om zo veel woningen bij te bouwen, vindt hij dan ook 'een heel mooie prestatie'.

"Dat we in de afgelopen 8 jaar een stad zo groot als Dordrecht bijbouwen, lijkt inmiddels misschien bijna ‘gewoon’, maar het vraagt een enorme inspanning van ontwikkelaars, bouwers en gemeente", aldus Wedemeijer. 

Ook de komende jaren zal in recordtempo gebouw blijven worden, zo verwacht Wedemeijer. "We hebben nog steeds een flink tekort aan huizen en hebben nog hoge doelen te halen om vooral betaalbare woningen bij te bouwen. We blijven daarom voortdurend samenwerken en in gesprek met bouwers en ontwikkelaars over aanwezige en te verwachten knelpunten in de bouw, en kansen om de stad mooier en beter te maken.”

De politie is van plan vrijdagavond, voorafgaand aan de nieuwe coronapersconferentie, in Den Haag het werk korte tijd neer te leggen.

De bewindslieden in het nieuwe kabinet die over corona gaan, spreken donderdagochtend op het Catshuis met deskundigen over de coronamaatregelen.

In december 2021 was het aantal starters in het Nederlandse bedrijfsleven net 1 procent lager dan in dezelfde maand in 2020. Dit blijkt uit het KVK Trendrapport Bedrijfsleven over december 2021.

Winkeliers uit Purmerend kunnen morgen gratis gebruik maken van de marktkramen. "We kijken wat er wél mogelijk is", vertelt Richard Gort van Binnenstad Ondernemers Fonds (BOF) Purmerend. De ondernemers hebben het met de huidige coronamaatregelen zwaar en zijn - aan het oplopende aantal aanmeldingen te zien - blij met de actie. 

"Alle potjes zijn zo langzamerhand leeg", benadrukt Richard Gort. Hij heeft zelf een kledingwinkel en moet zijn wintervoorraad nog zien te verkopen. "Al m'n geld zit in de voorraad. De omzet heb je nodig om nieuwe mode te kopen." 

Volgens Gort moest er iets gebeuren en aangezien de markten wel open mogen blijven, hebben ze gemeente Purmerend gevraagd of dat geen optie is.

Minimaal 65 marktkramen

De gemeente laat aan NH Nieuws weten:"Wij maken ons zorgen om onze winkeliers en hebben daarom gekeken wat we binnen de huidige coronamaatregelen kunnen doen om onze ondernemers te helpen. We hebben besloten de weekmarkt in de binnenstad uit te breiden met een extra dag."

Aankomende vrijdag zal de eerste markt zijn. Gort heeft nu zo'n 65 aanmeldingen binnen, maar verwacht dat dit aantal nog wel oploopt. De gemeente betaalt de marktkramen, maar staat wel achter de coronamaatregelen:

"We zijn ons zeer bewust van de noodzaak van de coronamaatregelen en die vinden we ontzettend belangrijk. Ook in onze gemeente is de druk op de zorg groot. Aan de andere kant zien we ook dat onze ondernemers en organisaties zwaar te lijden hebben onder de coronamaatregelen. Wij denken dat de extra weekmarkt op de vrijdag een verantwoorde manier is om hen te helpen. We gaan goed in de gaten houden of dit goed en veilig verloopt."

Mogelijk twee keer per week

Van de Breedstraat tot de Kaasmarkt: de kramen zullen vrijdag verspreid in het centrum staan. Mocht de lockdown verlengd worden, dan zal de speciale markt voor winkeliers twee keer per week plaatsvinden.

Steeds meer winkeliers zijn klaar met de huidige coronaregels en gooien hun winkel 'gewoon' open. Zo ook Jenke Haverhals, eigenaar van een kledingwinkel in Zwanenburg. Volgens hem kan hij klanten op een veilige manier ontvangen in zijn winkel.

Nadat NH Nieuws en Haarlem105 afgelopen dinsdag een artikel publiceerde over Ilja Mul die van de GGD geen derde prik én geen herstelbewijs krijgt, waardoor zij niet naar het buitenland kan reizen, meldden zich meer mensen met vergelijkbare problemen. "Ik lijk wel een tweederangsburger, zij maken de fout en moeten het oplossen."

De camper van Kees Looijen (66) en zijn vriendin Marga Koeleman (63) staat er klaar voor. Met de volle tank kunnen ze zeker de eerste paar honderd kilometer op pad. In de banden zit voldoende lucht. Het stel dat elkaar op latere leeftijd heeft leren kennen, had zin om komende maanden hun eerste tocht richting Oostenrijk te maken.

Anneke Kooiman gaat al jaren met een vaste groep op wintersport in Oostenrijk. Twee jaar lang heeft ze de sneeuwpret aan haar voorbij moeten laten gaan. Ze was dan ook blij om dit jaar weer te kunnen, zeker omdat haar zoon mee zou gaan. En ook Edger van der Laan en zijn vriendin verheugden zich - met boostervaccinatie - erop om dit jaar eindelijk weer op wintersport naar Oostenrijk te kunnen. Maar het zou toch allemaal anders lopen. 

Geen derde prik of herstelbewijs

Kees, Marga en Anneke en Edger van der Laan kunnen niet naar Oostenrijk en ook Frankrijk is lastig, omdat ze niet drie keer zijn ingeënt. "Mocht ik in Frankrijk naar het ziekenhuis moeten, dan heb ik drie prikken nodig", aldus Kooiman. Een risico dat ze niet wil lopen.

De oorzaak bij deze mensen is vergelijkbaar: doordat ze corona hebben gehad, hoefden ze het afgelopen jaar geen volledige vaccinatie, terwijl voor het reizen naar Oostenrijk wel een vereiste is. En hun herstelbewijs is internationaal niet (meer) geldig.

Nadat Anneke Kooiman in maart 2020 corona had gekregen, hoefde zij een jaar later maar één prik te hebben om voldoende te zijn beschermd tegen het virus. "Ik werd flink beroerd van die vaccinatie, dus ik was blij dat ik er maar een hoefde", vertelt ze.

Ook Kees Looijen en zijn vriendin Marga Koeleman werden ziek. "We kregen allebei in april 2021 corona en hadden het goed te pakken", aldus Looijen. "Het is een vervelende ziekte." Het stel was dan ook blij dat ze in juni van dat jaar konden worden ingeënt.

"We doen graag mee en hoefden maar één prik omdat we ziek waren geweest", vervolgt Looijen. "We kregen AstraZeneca. We hebben braaf gedaan wat moest." Toen ze later aan de beurt waren voor de booster, wilden ze die ook graag. "Wij weten hoe ziek je kan worden."

Edger van der Laan testte in februari 2021 positief bij een daarvoor aangewezen particulier bedrijf dat zijn uitslag doorspeelde aan de GGD. Volgens hem zijn de regels zo veranderd dat de antigeentest niet meer geldt voor een internationaal herstelbewijs, wat ervoor zorgt dat ook hij niet naar Oostenrijk kan. Hij kreeg zijn booster rond kerst en kan nu niet zijn derde prik krijgen.

Volgens Van der Laan zijn er twee mogelijkheden om toch in februari van de berg te glijden. "Ik moet weer corona krijgen of een derde prik. Maar de ziekte weer krijgen zie ik niet zo zitten, ik werd daar echt ziek van en de GGD wil me geen derde prik geven omdat daar drie maanden tussen moet zitten."

Oud vuil 

Wat Looijen vooral steekt, is hoe de GGD met hem is omgegaan. "Normaal worden wij goed geholpen door de instelling, maar de laatste keer voelde ik me echt als oud vuil behandeld." Volgens hem ligt de fout bij de GGD en moeten zij dat oplossen. "Vroeger op mijn werk als iemand een fout maakte, dan was dat niet erg. Maar diegene moest het wel oplossen. Dat is toch logisch?"

Daar komt volgens Looijen bij dat dit een probleem is voor mensen die het goed bedoelen. "Wij willen graag meewerken en ik wil me laten inenten, maar dat wordt nu onmogelijk gemaakt."

Of hij en Margo straks hun camper kunnen gaan gebruiken is nog maar de vraag. "In het laatste contact met de GGD zeiden ze dat ze 14 januari de app aanpassen. Maar eigenlijk heb ik er geen vertrouwen meer in."

Alle ogen zijn deze week gericht op het nieuwe kabinet. Niet vanwege de noodzaak om vastgelopen Haagse dossiers vlot te trekken, de blamerende terugkeer van Kajsa Ollongren als minister, of het ontbreken van een integrale migratie-aanpak. Nee, de aandacht richt zich op het aanstaande coronabesluit. Wordt de lockdown verlengd of niet?

In de grotere steden in Noord-Holland is een tekort aan politieagenten op straat en - ondanks investeringen en meer capaciteit voor het opleiden van agenten - is dat probleem niet zomaar opgelost. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS in samenwerking met regionale omroepen. 

De tekorten bij de politie zijn tweeledig: zelfs in plaatsen waar onderaan de streep niet per se een tekort op papier staat, kan het zomaar zijn dat een (te) klein deel van het korps inzetbaar is. Dat komt onder andere omdat er op dit moment een hoge instroom van aspiranten - agenten in opleiding - is. Ook zijn in de doorrekening van deze cijfers geen individuele omstandigheden opgenomen, waaronder (al dan niet langdurig) ziekteverlof.

In Noord-Holland lijken de tekorten in Amsterdam het grootst. Vooral in stadsdelen West, Zuidoost en Buitenveldert zijn er binnen de teams te weinig agenten. Wel heeft het korps Amsterdam in alle districten - die veelal zijn ingedeeld per wijk - flexteams op sterkte. Deze teams zijn, zoals de naam doet vermoeden, flexibel inzetbaar in teams waar op dat moment behoefte is aan versterking.

Ook Haarlem heeft een tekort aan blauw op straat. De meeste grote steden, waaronder Zaandam en Hoorn, maken een tekort aan agenten goed met een groot aantal aspiranten, in Haarlem is dit niet het geval. In district Kennemerland, waar onder andere Haarlem, de IJmond en de kustregio in de buurt van Haarlem onder vallen, is er daarnaast ook sprake van een tekort in het flexteam en bij de districtsrecherche. De districtsrecherche is het team dat verantwoordelijk is voor zogeheten high impact crime, qua takenpakket eerder vergelijkbaar met de Landelijke Eenheid.

Het aantal aspiranten kan misschien hoog liggen, maar dat betekent niet dat de politie op capaciteit is. Uit het onderzoek komt naar voren dat het binnen een team ook tijd kost om deze aspiranten te begeleiden, waardoor de capaciteit soms zelfs slinkt. 

Ondanks het nijpende tekort in de grote steden, lijkt het aantal wijkagenten hier niet onder te lijden. Op enkele uitschieters na - in Alkmaar is er bijvoorbeeld ruimte voor nog drie wijkagenten - gaat dit veelal om enkele vacatures. Omdat dit onderzoek een momentopname betreft is een enkele vacature niet abnormaal, deze kunnen ieder moment opgevuld worden. 

Nationale Politie

Uit een reactie van de korpsleiding van de Nationale Politie blijkt dat de problemen voortkomen uit de centralisatie van de politie, toen op 1 januari 2013 de verschillende politiekorpsen opgingen in één nationaal korps met verschillende eenheden. In een poging om een efficiëntieslag te maken werd er toen besloten de overbezetting drastisch terug te draaien. 

Later zou echter blijken dat de veranderingen in de samenleving - waar digitalisering een van de belangrijkste factoren is - zou zorgen voor een nieuwe indeling binnen de korpsen. Na een periode van overbezetting ontstond hier dus een tekort. 

De politie noemt zichzelf een populaire werkgever en geeft aan dat de toestroom bij de politieacademie nog altijd hoog is. Investeringen in het vergroten van de politiecapaciteit worden vaak pas jaren later zichtbaar omdat er een lang opleidingstraject moet worden doorlopen en er een dak zit aan het aantal studenten dat tegelijkertijd bij de academie kan starten. 

Prognoses

De politie heeft op basis van instroomcijfers een prognose opgesteld van het verloop van de tekorten in de verschillende eenheden. Daarop is te zien dat in Amsterdam nu zo'n 250 agenten tekort komen, en dat dit na verslechtering tot 2022 in de periode tot 2025 zal aantrekken naar volle sterkte. 

Binnen eenheid Noord-Holland is op dit moment een tekort aan zo'n achttien agenten onderaan de streep - hoewel dit dus kan verschillen per district binnen de eenheid - en naar verwachting zal dat tekort snel teruglopen. 

De politie geeft aan dat binnen deze prognose geen rekening is gehouden met onvoorziene omstandigheden als corona en veranderingen in het takenpakket van agenten, maar dat deze voor 95 procent juist zal zijn.