Nederland begint vanaf woensdag met de inentingen met het coronavaccin van Janssen. Dat kondigde zorgminister Hugo de Jonge aan tijdens de persconferentie dinsdag.

De avondklok verdwijnt, terrassen gaan weer open en er mag één persoon meer op bezoek komen. Dit zijn de versoepelingen van de coronamaatregelen die demissionair premier Mark Rutte en Hugo de Jonge dinsdagavond aankondigden.

Premier Mark Rutte en Minister Hugo de Jonge geven vanaf 19.00 uur opnieuw een persconferentie over de coronamaatregelen. Hoogstwaarschijnlijk kondigen ze versoepelingen aan. De persconferentie is ook live te zien bij AT5, op televisie, de site en Facebook.

Kijk hier mee:

Het kabinet liet tijdens de persconferentie vorige week dinsdag weten de samenleving in drie maanden met een stappenplan weer te willen openen. Hoe snel de eerste versoepelingen komen, wordt vanavond duidelijk. De laatste dagen klinkt er optimisme vanuit het kabinet: verwacht wordt dat vanaf 28 april de avondklok eraf gaat en de terrassen weer open kunnen.

Alhoewel de coronacijfers niet per se een positief beeld laten zien, klinkt er een overwegend positief geluid vanuit het kabinet over versoepelingen vanaf 28 april. Het aantal besmettingen is onverminderd hoog, het gemiddelde ligt nog steeds op 7.000 besmettingen per dag.

Het optimisme komt vooral omdat een belangrijke voorwaarde voor versoepelingen, het aantal ziekenhuisopnames, zich de laatste week stabiliseert. Momenteel liggen er toch nog zo'n 800 coronapatiënten op de ic's en schommelt het aantal nieuwe patiënten tussen de 200 en 300 per dag. De cijfers zijn vergelijkbaar met de situatie in oktober, toen de horeca juist op slot ging.

Te snel positief

Toch is de situatie nu anders dan in oktober. Er is nu een vaccinatieprogramma gaande, waardoor de cijfers naar alle waarschijnlijkheid alleen maar zullen dalen.

Critici vragen zich wel af in hoeverre het kabinet zich niet weer te snel positief heeft uitgelaten. Vorige week werd er namelijk ook al voor de persconferentie gesproken over versoepelingen, die uiteindelijk niet doorgingen.

Een sector die in ieder geval optimistisch is over vanavond, is de non-food winkelbranche. De ondernemers zijn niet blij met de huidige maatregelen. Consumenten mogen winkelen, maar alleen wanneer ze vier uur van te voren een afspraak hebben gemaakt. Dat blijkt in de praktijk bijna niet te doen. Versoepelingen betekenen voor non-food winkels winkelen zonder afspraak, met 1 klant per 25 vierkante meter.

INretail-directeur Udo Delfgou vertelde vanochtend op Radio 1 dat hij er vrij zeker van is dat ze weer open mogen. "We hebben veel contact en de signalen zijn dusdanig dat we denken dat het vanavond gaat gebeuren."

Later dan 28 april open is volgens INretail niet verstandig. "Als in België op 26 april winkels weer normaal open gaan is dat met de voorjaarsvakantie op komst vragen om trammelant. En de maatschappelijke onrust is al groot."

Volgens RTL Nieuws kondigt het kabinet vanavond ook aan dat de markten weer open mogen. Momenteel mogen er op straat alleen essentiële marktkramen staan.

'Eindtijd terrassen geen oplossing'

Ook de horeca-branche is ervan overtuigd  dat zij weer open mogen, zij het met restricties. Volgens RTL Nieuws lieten Haagse bronnen weten dat versoepelingen in de horeca inhouden: maximaal twee gasten uit verschillende huishoudens aan één tafel of meerdere gasten uit hetzelfde huishouden. Per terras mogen er maximaal 50 gasten zitten en er zou ook een vroege eindtijd aan vastzitten. Alleen van 12.00 uur tot 18.00 uur zou je op het terras welkom zijn.

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland staat daar kritisch tegenover. "Ingrediënten voor het heropeningsplan voor terrassen zijn ondernemen zonder restricties: geen eindtijd en geen maximumaantal personen per terras/per tafel. Om rendabel te kunnen exploiteren moeten ondernemers weer voluit kunnen ondernemen", stelt de organisatie.

Burgemeester Halsema roept al langer om de terrassen te openen, omdat het met het mooie weer niet te handhaven is om groepen jongeren de maatregelen na te laten leven. Het Vondelpark wordt regelmatig gesloten omdat het er te druk zou zijn.

Studenten, bezoek thuis en begrafenissen

Voor studenten is er hoogstwaarschijnlijk ook goed nieuws: vanaf aanstaande maandag zullen hbo en wo-studenten weer één dag in de week fysiek onderwijs kunnen volgen. Ook gaat het aantal gasten dat je thuis mag ontvangen beperkt omhoog, van één naar twee per huishouden.

Het aantal gasten op een begrafenis zal omhoog worden geschroefd naar maximaal 100 gasten. Op dit moment mogen er nog maximaal 50 personen aanwezig zijn.

De persconferentie is vanavond live te volgen op onze site en Facebook.

Premier Rutte noemt het versoepelen van de coronaregels, wat volgende week gebeurt, een "balanceeract". Toch zegt hij het wel aan te durven. 

Vanaf 28 april loopt de avondklok af, mogen terrassen onder voorwaarden open en is het niet meer nodig om te reserveren voor winkels. Verder wordt het zeer dringende advies om maximaal een bezoeker thuis te ontvangen veranderd in maximaal twee bezoekers en mogen studenten soms weer naar hun studie.

In zicht

"Het is en blijft voorlopig een balanceeract en daar moeten we heel voorzichtig en zorgvuldig mee zijn", zei Rutte. "Dat maakt ons besluit van vandaag ook zo ongelooflijk spannend." Volgens hem zijn het "eerste voorzichtige stappen" en zijn die verantwoord omdat de daling van het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen in zicht zou zijn.

Aan bijvoorbeeld de opening van de terrassen zitten dus wel regels verbonden. Zo mogen de terrassen alleen tussen 12.00 en 18.00 uur open, mogen er niet meer dan vijftig terrasbezoekers zitten en mogen er niet meer dan twee mensen aan een tafel zitten, tenzij het om een huishouden gaat.

Niet ineens helemaal

Rutte zei te begrijpen dat andere sectoren, zoals de sportscholen, ook openwillen. "De waarheid is, het land kan niet zomaar ineens helemaal van slot. Dat hebben we vorig jaar in de zomer geleerd. We moeten keuzes maken", zei Rutte.

Vorige week presenteerden Rutte en De Jonge een stappenplan waarmee ze uiteindelijk terug naar normaal willen. 

Demissionair minister-president Rutte en demissionair minister De Jonge komen om 19.00 uur weer met een persconferentie over de coronamaatregelen. Ze zullen dan bekendmaken dat per 28 april de terrassen onder voorwaarden open gaan en de avondklok wordt afgeschaft. Ook zal bekend worden dat alle markten en winkels onder voorwaarden open mogen tot 20.00 uur. 

En dat zijn niet de enige versoepelingen die in het vooruitzicht liggen. Ook zal het demissionair kabinet vanavond bekendmaken dat vanaf volgende week op begrafenissen weer 100 bezoekers welkom zijn in plaats van 50. Ook gaan de locaties voor theorierijlessen weer open. 

Opening terrassen en avondklok

Bij de opening van de terrassen zou het gaan om maximaal twee bezoekers per tafeltje, of meerdere mensen die tot één huishouden behoren. De terrassen moeten naar alle waarschijnlijkheid om 18.00 uur sluiten.

Ook wordt er vrijwel zeker een maximum gesteld aan het aantal mensen dat op een terras mag zitten, afhankelijk van de ruimte. Maar ook op de grootste terrassen zouden nooit meer dan 50 mensen mogen zitten.

Naast het schrappen van de avondklok en de opening van winkels en terrassen denkt het kabinet ook aan het versoepelen van de bezoekregeling van maximaal 1 naar maximaal 2 bezoekers.

Volg de persconferentie in de video hieronder:

Premier Mark Rutte en Minister Hugo de Jonge geven vanaf 19.00 uur opnieuw een persconferentie over de coronamaatregelen. Hoogstwaarschijnlijk kondigen ze versoepelingen aan. De persconferentie is straks ook live te zien bij AT5, op televisie, de site en Facebook.

Het kabinet liet tijdens de persconferentie vorige week dinsdag weten de samenleving in drie maanden met een stappenplan weer te willen openen. Hoe snel de eerste versoepelingen komen, wordt vanavond duidelijk. De laatste dagen klinkt er optimisme vanuit het kabinet: verwacht wordt dat vanaf 28 april de avondklok eraf gaat en de terrassen weer open kunnen.

Alhoewel de coronacijfers niet per se een positief beeld laten zien, klinkt er een overwegend positief geluid vanuit het kabinet over versoepelingen vanaf 28 april. Het aantal besmettingen is onverminderd hoog, het gemiddelde ligt nog steeds op 7.000 besmettingen per dag.

Het optimisme komt vooral omdat een belangrijke voorwaarde voor versoepelingen, het aantal ziekenhuisopnames, zich de laatste week stabiliseert. Momenteel liggen er toch nog zo'n 800 coronapatiënten op de ic's en schommelt het aantal nieuwe patiënten tussen de 200 en 300 per dag. De cijfers zijn vergelijkbaar met de situatie in oktober, toen de horeca juist op slot ging.

Te snel positief

Toch is de situatie nu anders dan in oktober. Er is nu een vaccinatieprogramma gaande, waardoor de cijfers naar alle waarschijnlijkheid alleen maar zullen dalen.

Critici vragen zich wel af in hoeverre het kabinet zich niet weer te snel positief heeft uitgelaten. Vorige week werd er namelijk ook al voor de persconferentie gesproken over versoepelingen, die uiteindelijk niet doorgingen.

Een sector die in ieder geval optimistisch is over vanavond, is de non-food winkelbranche. De ondernemers zijn niet blij met de huidige maatregelen. Consumenten mogen winkelen, maar alleen wanneer ze vier uur van te voren een afspraak hebben gemaakt. Dat blijkt in de praktijk bijna niet te doen. Versoepelingen betekenen voor non-food winkels winkelen zonder afspraak, met 1 klant per 25 vierkante meter.

INretail-directeur Udo Delfgou vertelde vanochtend op Radio 1 dat hij er vrij zeker van is dat ze weer open mogen. "We hebben veel contact en de signalen zijn dusdanig dat we denken dat het vanavond gaat gebeuren."

Later dan 28 april open is volgens INretail niet verstandig. "Als in België op 26 april winkels weer normaal open gaan is dat met de voorjaarsvakantie op komst vragen om trammelant. En de maatschappelijke onrust is al groot."

Volgens RTL Nieuws kondigt het kabinet vanavond ook aan dat de markten weer open mogen. Momenteel mogen er op straat alleen essentiële marktkramen staan.

'Eindtijd terrassen geen oplossing'

Ook de horeca-branche is ervan overtuigd  dat zij weer open mogen, zij het met restricties. Volgens RTL Nieuws lieten Haagse bronnen weten dat versoepelingen in de horeca inhouden: maximaal twee gasten uit verschillende huishoudens aan één tafel of meerdere gasten uit hetzelfde huishouden. Per terras mogen er maximaal 50 gasten zitten en er zou ook een vroege eindtijd aan vastzitten. Alleen van 12.00 uur tot 18.00 uur zou je op het terras welkom zijn.

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland staat daar kritisch tegenover. "Ingrediënten voor het heropeningsplan voor terrassen zijn ondernemen zonder restricties: geen eindtijd en geen maximumaantal personen per terras/per tafel. Om rendabel te kunnen exploiteren moeten ondernemers weer voluit kunnen ondernemen", stelt de organisatie.

Burgemeester Halsema roept al langer om de terrassen te openen, omdat het met het mooie weer niet te handhaven is om groepen jongeren de maatregelen na te laten leven. Het Vondelpark wordt regelmatig gesloten omdat het er te druk zou zijn.

Studenten, bezoek thuis en begrafenissen

Voor studenten is er hoogstwaarschijnlijk ook goed nieuws: vanaf aanstaande maandag zullen hbo en wo-studenten weer één dag in de week fysiek onderwijs kunnen volgen. Ook gaat het aantal gasten dat je thuis mag ontvangen beperkt omhoog, van één naar twee per huishouden.

Het aantal gasten op een begrafenis zal omhoog worden geschroefd naar maximaal 100 gasten. Op dit moment mogen er nog maximaal 50 personen aanwezig zijn.

De persconferentie is vanavond live te volgen op onze site en Facebook.

Demissionair minister-president Rutte en demissionair minister De Jonge komen om 19.00 uur weer met een persconferentie over de coronamaatregelen. Ze zullen dan bekendmaken dat per 28 april de terrassen onder voorwaarden open gaan en de avondklok wordt afgeschaft. Ook zal bekend worden dat alle markten en winkels onder voorwaarden open mogen tot 20.00 uur. 

En dat zijn niet de enige versoepelingen die in het vooruitzicht liggen. Ook zal het demissionair kabinet vanavond bekendmaken dat vanaf volgende week op begrafenissen weer 100 bezoekers welkom zijn in plaats van 50. Ook gaan de locaties voor theorierijlessen weer open. 

Opening terrassen en avondklok

Bij de opening van de terrassen zou het gaan om maximaal twee bezoekers per tafeltje, of meerdere mensen die tot één huishouden behoren. De terrassen moeten naar alle waarschijnlijkheid om 18.00 uur sluiten.

Ook wordt er vrijwel zeker een maximum gesteld aan het aantal mensen dat op een terras mag zitten, afhankelijk van de ruimte. Maar ook op de grootste terrassen zouden nooit meer dan 50 mensen mogen zitten.

Naast het schrappen van de avondklok en de opening van winkels en terrassen denkt het kabinet ook aan het versoepelen van de bezoekregeling van maximaal 1 naar maximaal 2 bezoekers.

Volg de persconferentie in de video hieronder:

Demissionair premier Mark Rutte en zorgminister Hugo de Jonge geven dinsdagavond om 19.00 uur een persconferentie over de coronamaatregelen. Kijk hier live mee.

Verschillende zorgorganisaties in Kennemerland maken zich zorgen over het publieke debat over de versoepeling van de coronamaatregelen. Dat schrijven de instellingen in een open brief op hun website. Ze vinden dat het sentiment aan het veranderen is, vergeleken met een jaar geleden.

In de brief schrijven de zorgverleners dat op 17 maart 2020 nog applaus klonk door de straten in heel Nederland. Het was een applaus om de zorgmedewerkers een hart onder de riem te steken. Maar de organisaties signaleren dat de afgelopen maanden het sentiment is veranderd. Waar eerst nog solidariteit heerste met de zorgmedewerkers, wordt er nu vooral geroepen om versoepeling van de coronamaatregelen.

Overbelast

En dat terwijl de zorg nog steeds is overbelast, schrijven de hulpverleners in de brief. Het aantal besmettingen is nog steeds zorgwekkend hoog en de laatste weken stijgt de bezetting in de ziekenhuizen harder dan de capaciteit. Het overplaatsen van patiënten is een hele puzzel en niet altijd mogelijk, staat er ook in de brief. Volgens de zorginstellingen 'zijn we nog veel verder van huis als de huidige trend zich doorzet'. De instellingen willen met de oproep bereiken dat mensen er zich van bewust zijn dat zorgverleners nog steeds zeven dagen per week op hun tandvlees lopen.

Niet tegen versoepeling

In de open brief staat verder te lezen dat de zorgorganisaties niet tegen versoepelingen zijn. Er wordt volgens hen nu gekeken naar wat de mogelijkheden zijn, bijvoorbeeld in verpleeghuizen. De zorgverleners doen een dringende oproep aan de regio: "Wees solidair met elkaar en met ons. Zet nog even door. Zodat het niet zover hoeft te komen dat patiënten niet meer de zorg krijgen die ze nodig hebben."

De open brief is ondertekend door: Huisartsen Midden Kennemerland, Rode Kruis, Spaarne Gasthuis, Veiligheidsregio Kennemerland, Cruquius, Kennemerhart, ViVa! Zorggroep, Rode Kruis Ziekenhuis, Hartekamp Groep, Heliomare, Zorgbalans, Parnassia, GGZ inGeest.

De buurvrouwen Tessa Smit en Ilona Meijer zijn in Hilversum een voedselbank voor huisdieren gestart. Klanten kunnen maandelijks een zak brokken ophalen voor hun hond of kat. "We kregen signalen dat daar behoefte aan was, maar dat het zo hard zou gaan, hadden we niet gedacht", vertellen ze.

Hoe staat het vaccineren in Friesland ervoor? Hoeveel prikken zet de GGD per dag, per week? Waarom is het zo ingewikkeld om vaccin vanuit Oss op de Friese locaties te krijgen en hoe gaat de GGD om met wanhopige mensen aan de deur?

Trombose en een tekort aan bloedplaatjes moeten worden beschouwd als zeer zeldzame bijwerkingen van het coronavaccin dat door het Nederlandse bedrijf Janssen is ontwikkeld. In de bijsluiter van het vaccin moet daarom een waarschuwing worden opgenomen voor de zeer kleine kans op deze ernstige bloedproblemen. Dat en meer in ons overzicht van het belangrijkste nieuws van de afgelopen 24 uur.

Het schilderfestival Montmartre Sellingen gaat ook dit jaar niet door. Volgens het bestuur bestaan er nog teveel onzekerheden rondom het coronavirus om het festival goed te kunnen organiseren.

Bij de aanpak van de coronacrisis ontbreekt het aan een strakke leiding en eenduidige regie, stelt Gert Jan Ludden. Hij pleit voor een prominentere rol van defensie.

De afgelopen maanden zijn ruim zeventig mensen veroordeeld voor betrokkenheid bij de rellen tijdens de demonstraties op het Museumplein. Het merendeel is veroordeeld voor openlijke geweldpleging en het negeren van een ambtelijk bevel. Vier personen zijn vrijgesproken. 

Gevangenisstraf en gebiedsverbod

De hoogste opgelegde straf was zes maanden gevangenisstraf, waarvan drie maanden voorwaardelijk. De straffen zijn opgelegd aan een man uit Purmerend (36) omdat hij op 17 januari onder meer een politiepaard met een ploertendoder sloeg en aan een Amsterdammer (26) die een lid van een aanhoudingseenheid van de politie aanviel op 24 januari. 

Daanaast werd aan 18 personen een gebiedsverbod opgelegd van  zes maanden tot twee jaar. Negen personen mogen niet in de buurt van het Museumplein komen en de andere negen mogen zelfs niet meer in de gemeente Amsterdam komen, tenzij de reclassering daar toestemming voor geeft. 

Schadefonds

Daarnaast moesten ruim 30 mensen een bedrag in een nog op te richten schadefonds storten. De boetes lopen op tot 500 euro per persoon. Het gaat in totaal om een bedrag van 13.5000 euro.

Vijf veroordeelden zijn minderjarig, het merendeel komt uit Amsterdam. Van de meerderjarigen komt het grootste deel niet uit de stad. Niet alle strafzaken zijn afgerond: er moet nog aanvullend onderzoek plaats vinden en er moeten getuigen worden gehoord. Komende tijd staan nog meer mensen voor de rechter. 

Demonstraties Museumplein

Op 17 januari begonnen de eerste acties op het Museumplein. Toen kwamen ongeveer tweeduizend mensen bijeen om te demonstreren tegen de coronamaatregelen. Ze scandeerden onder andere 'liefde, vrijheid, geen dictatuur'. Voor deze demonstratie was geen toestemming gegeven. Toen de politie het Museumplein wilde ontruimen ontstonden er rellen en werd er door relschoppers geweld gebruikt tegen agenten, ME'ers en politiepaarden.

Cameratoezicht en veiligheidsrisicogebied

De weken erna volgden meerdere onaangekondigde acties. In verband met de aanhoudende onrust besloot burgemeester Femke Halsema om 1 februari per direct cameratoezicht op en rondom het Museumplein in te stellen. Dit bevel is tot 29 mei verlengd. Ook werd het het Museumplein en de omliggende straten als veiligheidsrisicogebied aangewezen. De politie kreeg toestemming om personen in het gebied preventief te  fouilleren. Tijdens die demonstraties werden wekelijks aanhoudingen verricht. 

Beelden relschoppers

Uiteindelijk zijn meer dan 900 personen aangehouden. 550 van hen werd aangehouden voor het niet voldoen aan een ambtelijk bevel, ruim 260 voor het overteden van de algemene plaatselijke verordening (APV). In de meeste zaken is een strafbechikking opgelegd. Om de relschoppers op te sporen heeft het OM via verschillende media foto's van hen verspreid. Na publicatie ervan hebben meerdere mensen zichzelf bij de politie aangegeven. 

Het is een warme en zonnige dag en dus trekken Noord-Hollanders massaal naar buiten. Naast wandelen en lekker in de zon liggen, wordt er met het lekker weer ook gezwommen, geskeelerd en met de kano het water op gegaan. Niet iedereen is even blij met het mooie weer, de kitesurfers kijken vooral uit naar een zuchtje wind.

Het buitenzwembad van Aquacentrum Den Helder Den Helder was vanmorgen vroeg al vol gereserveerd. Vanwege de coronamaatregelen moeten baanzwemmers een tijdslot in het bad reserveren. Na het zwemmen op een handdoekje in de zon opdrogen is er helaas niet bij, er mag alleen gezwommen worden. "Maar met dit weer is het natuurlijk heerlijk om even buiten te kunnen zwemmen", aldus een medewerker van Aquacentrum Den Helder. 

Ook de kanoverhuurder bij de kanovijver in het Amsterdamse Bos meer reserveringen door het mooi weer. " Er is verder ook niet zoveel wat je kan doen", zegt Jasper van KAWA Sport, doelend op de coronamaatregelen.

"Je kan niet ver met de kano, je kan het bos niet uit. Maar het is toch lekker, om met dit weer op het water te zijn", vertelt Jasper. Amsterdammers en Amstelveners die vanmiddag nog een kano willen huren, kunnen daarvoor het beste even bellen met de kanoverhuur, online zitten de reserveringen al vol.

Skeeleren

Het zonnige droge weer is ook ideaal om te skeeleren. Dirk Meijer van IJs en Inline-skateclub Purmerend, ziet het aantal skeeleraars bij hem op de club sowieso toenemen. "Veel mensen hebben het skeeleren weer helemaal gevonden. In de jaren ' 90 had iedereen skeelers, dat bouwde langzaam af. Sinds vorig jaar leeft het weer helemaal op en na de ijsperiode van afgelopen winter merk je dat mensen het leuk vinden om er ook de rest van het jaar mee bezig te zijn." 

De inline-skateeclubs is vanavond gereserveerd voor wedstrijdtrainingen, maar Dirk heeft verder nog tips voor skeeleraars die er in het zonnetje nog op uit willen. " In de Beemster is mooi asfalt om op te skeeleren, en ook op de Purmerringdijk kan je hard gaan. Over het algemeen kun je op de meeste fietspaden wel goed vooruit, ook in de polder en in het park kun je je skates aantrekken." 

Dirk raadt skeeleraars wel aan om, naast pols- en kniebeschermers, altijd een helm te dragen. " Je hebt maar één paar hersens en laat je hoofd nou net het zwaarste punt zijn dat als eerste naar beneden valt." Daarnaast is het bij skeeleren belangrijk om te weten hoe je moet remmen. " Ik zie vaak dat mensen en bomen gewilde projecten zijn om mee te remmen onder onervaren skeeleraars." 

Mooi weer betekent geen wind

Wie minder blij zijn met het mooie weer zijn de watersporters, die zonder wind niet zoveel kunnen. Sven Luijbe, van Kitesurfschool Kitefeel in Schellinkhout, noemt het dubbel. "Mooi weer geeft ons veel drukte, maar we kunnen er niks mee zonder wind. Het is veelal of of. Het weer kan niet mooi en winderig zijn." 

Ook Sven heeft het drukker bij zijn kitesurfschool sinds corona. "Iedereen wil komen buitensporten. Daarbij staat kitesurfen vaak al een tijdje bovenaan een to-do list bij mensen." Sven en zijn collega's hopen op de terugkeer van de zuidwesterwind, daarop wachten ze geduldig bij de kitespot in Medemblik.

De ziekenhuizen in Noord-Nederland hebben twintig extra corona patiënten uit andere regio’s overgenomen, grotendeels uit de Randstad.

In 2020 nam het aantal fysieke winkelvestigingen in Groningen en Drenthe met 79 af. Volgens cijfers van het CBS waren er op 1 januari van dit jaar in Nederland bijna 900 (fysieke) winkels minder dan een jaar geleden. Die afname was verwacht. Een duidelijke invloed van de coronacrisis is nog niet te zien.

Als je in de kroeg komt ken je hem. Want al tien jaar is hij erbij als Amsterdam hutjemutje bier aan het drinken is in het café: polaroid-fotograaf Iqbal Hossein."De mensen zijn altijd blij: ze hebben een feestje, of ze zijn geliefden en willen dan een foto als herinnering voor op de koelkast." Maar dit jaar was voor hem natuurlijk ook alles anders. Geen kroegen, geen foto's, geen inkomen, helemaal niks. Iqbal mist zijn klanten, en de klanten missen Iqbal. 

Iqbal Hossein struint dus al jaren de Amsterdamse kroegen af, op zoek naar mensen die op de foto willen. Met zijn polaroids heeft hij  inmiddels al duizenden Amsterdammers en toeristen vastgelegd, meestal op een feestelijk moment, vaak toeterlam. Wie heeft er niet een instant-foto op de koelkast hangen?

Als je met hem door de stad loopt, wordt hij voortdurend herkend. "Ha Iqbal, hoe gaat het? Lang niet gezien!" Maar door corona zijn de cafés al een hele tijd dicht, en zit Iqbal zonder werk. 

Het is een zwaar jaar geweest. Hossein zat vooral binnen, bang voor corona. Heel soms ging hij wandelen op straat, of las hij een boek. Hij mist alle contacten. "Gezellig praten en samen koffie drinken." Bijna was hij uit zijn huis gezet, vanwege een huurachterstand.

Maar een bekende uit zijn vaste café De Tulp is op Instagram een hulpactie gestart. De hele opbrengst is meteen naar zijn huisbaas gegaan. Nu is het vooral hopen dat alles zo snel mogelijk weer open gaat en Iqbal weer aan de slag kan. 

Elke dag op pagina twee, linksonder. En ook één keer per week voor de camera. Columnist Herman Sandman doet een greep uit zijn mooiste Ogenblikken en leest ze voor. Sandman werkt momenteel vanuit huis wegens corona, oudste zoon is cameraman.

Weinig hoofdsteden zijn zo chaotisch gepland als Brussel, maar je woont er wel ruim en relatief betaalbaar. Anderzijds zijn weinig hoofdsteden zo strak uitgetekend als Amsterdam, waar stadsplanners altijd een beetje God zijn en woonruimte duur en krap is. Reden genoeg om de twee tegenpolen te vergelijken en in onze glazen woonbol te kijken. “De essentie van de stad, dat is vermenging.”

Als we de nagelnieuwe wijk Houthavens binnenwandelen, zien we Lennart (48) net aanbellen bij zijn overbuur. Of die misschien ook een oliebol lust? Lennarts schoonmoeder heeft ze net langsgebracht en alleen krijgt hij ze nooit op.

De buur hapt maar wat graag toe. Enkele tellen later steekt Lennart de autovrije straat weer over, om langs de geparkeerde fietsen, zijn voortuintje en terras zijn stijlvolle woning binnen te stappen.

De vader van drie zonen woont nu drie jaar op een plek die veel Amsterdammers én Brusselaars hem zouden benijden. Want Houthavens mag dan een nieuwe wijk zijn, de buurt ligt tegelijk op een zucht van het centrum.

Tel daarbij het burencontact, de aantrekkelijke huizen, een autovrije straat voor de deur en het water net achter het huis, en je zou voor minder gaan  likkebaarden. “In februari hebben we achter het huis geschaatst en vorige zomer hebben we er gezwommen,” vertelt Lennart.

Er is ook één aspect dat minder aantrekkelijk is aan de woning van 180 vierkante meter die Lennart en zijn gezin betrekken: de prijs. De ambtenaar bij de Nederlandse overheid betaalde drie jaar geleden 1,5 miljoen euro voor zijn appartement, dat voor Amsterdamse verhoudingen overigens reusachtig is.

Niet weinig en ook niet zonder gevolgen, beseft Lennart. “Hier wonen enkel mensen met een zeker inkomen. Segregatie zal je met deze formule niet tegengaan.”

God is een stadsplanner

Houthavens is maar een van de vele nieuwe wijken die de voorbije jaren ontstonden in Amsterdam. En de stad aan het IJ drijft het bouwtempo de volgende jaren nog op.

Amsterdam verwacht dan ook dat het aantal inwoners tegen 2040 aangroeit van de huidige 870.000 tot 1,1 miljoen. In de Sluisbuurt komen er bijvoorbeeld 5.500 nieuwe woningen op een nieuw eiland, met hoogbouw tot 120 meter. En Haven-Stad, op het gebied van de huidige haven, zal op termijn zelfs goed zijn voor 70.000 nieuwe woningen. Maar daarover straks meer.

Amsterdammers bouwen met zo’n gemak en snelheid dat het bijna een religieuze dimensie krijgt. Dat verzinnen we niet zelf. Als wethouder voor Ruimtelijke Ontwikkeling Marieke van Doorninck (GroenLinks) het over de toekomstige Sluisbuurt heeft, dan zegt ze dat het stadsbestuur er “God heeft gespeeld en uit water land gemaakt”.

Of wat dacht u van het spreekwoord: God schiep de wereld, behalve Nederland, dat deden de Nederlanders. Een tikkeltje zelfingenomen? Misschien, maar in Amsterdam, waar tachtig procent van de grond eigendom is van de gemeente, zijn het ook geen loze woorden. Het stadsbestuur legt er zijn wil op. Aan het water, maar als het moet ook aan bouwpromotoren. Eén kanttekening: corona pleegde ook een aanslag op de Amsterdamse stadskas, waardoor nu toch weer beknibbeld wordt op nieuwe projecten.

We kunnen ons niet herinneren dat iemand in Brussel ooit met God kwam aanzetten als het over stedenbouw ging, of het moest zijn om een ingreep ‘godgeklaagd’ te noemen.

Bouwen en plannen loopt in Brussel dan ook moeizamer. De stad is met haar negentien gemeenten een bestuurlijk kluwen, waarbij overheden vaak trager schakelen dan promotoren. En de meeste gronden zijn er in privéhanden. Maar de Belgische hoofdstad is vandaag wel nog relatief betaalbaar, zeker in vergelijking met Amsterdam.

Een koopwoning van honderd vierkante meter kost in Brussel circa 300.000 euro, in Amsterdam is een koper voor diezelfde oppervlakte bijna 600.000 euro lichter.

En ook de gemiddelde huurprijs op de privémarkt verschilt fors. In Brussel betaalt een nieuwe huurder voor een doorsneewoning 900 tot 1.000 euro. Zijn Amsterdamse evenknie telt vandaag 1.400 euro neer voor een beduidend kleinere woning. Krapper én duurder dus. De situatie is zo schrijnend dat heel wat studenten maanden in een hostel blijven of op de bank van een medestudent blijven slapen voor ze een eigen huurplek vinden.

Brussel mag daarmee goedkoop lijken uit Nederlands perspectief, voor Belgen is de hoofdstad dat allerminst. Het is nog steeds de duurste woonstad van het land en de voorbije jaren stegen de huur- en verkoopprijzen er ook gestaag, in die mate dat veel Brusselaars die aan gezinsuitbreiding doen, de stad verlaten. Toch blijft die prijsstijging een stuk minder sterk dan in Amsterdam.

De stad als mating ground

Dat Amsterdam veel duurder is dan Brussel kan vreemd lijken. Want wie flink meer aanbod creëert, zou kunnen verwachten dat de prijs daardoor daalt. Amsterdam bouwde de voorbije jaren telkens een vijfduizendtal woningen, het bevolkingsrijkere Brussel, dat ook een sterkere groei van het aantal inwoners kende, maar 1.500.

Vier op de tien huurwoningen in Amsterdam vallen bovendien in de categorie sociale huisvesting, tegenover een pietluttige zeven procent in Brussel. Een kanttekening wel bij het sociale woningenlandschap in de Nederlandse hoofdstad: het aandeel van die woningen daalt, onder meer omdat de regering-Rutte de wooncorporaties (in België de sociale huisvestingsmaatschappijen) het
mes op de keel zette via een verhuurdersheffing.

En dan is er nog het fenomeen van het scheefwonen. Wie een sociale woning heeft, maar ondertussen meer verdient, mag gewoon blijven.

Maar dan nog: hoe is het mogelijk dat een stad die veel en betaalbare woningen bouwt toch zo’n prijsstijging kent? Een deel van het antwoord is eenvoudige basiseconomie. Amsterdam bouwde dan wel meer dan Brussel, de vraag steeg de voorbije jaren nog sneller.

De stad lokte de voorbije jaren met name steeds meer hoogopgeleide expats die dure prijzen betaalden. En ook het aantal – vaak buitenlandse – studenten ging in stijgende lijn. “Steden zijn veel dingen, onder meer de mating grounds van het land, de gebieden waar jongeren partners vinden,” zegt stedenbouwkundige Arjan Klok.

De trek naar de stad betekent in Nederland trouwens ook dat er krimpregio’s zijn, waar de bevolking daalt. Denk aan plekken in Groningen, Limburg of Zeeland, locaties die ver van de grote sociale en economische centra liggen. En die trek sluit niet uit dat er tegelijk een beweging uit de stad is op gang gekomen. Met name gezinnen die zich geen woning kunnen permitteren, wijken uit naar steden als Haarlem of zelfs Zwolle, ruim honderd kilometer verder.

Het speculatiespook

Er is nog een tweede reden voor het prijsverschil. De voorbije jaren lieten vastgoedbeleggers steeds vaker hun oog vallen op Amsterdam. “De stad is internationaal erg geliefd omdat vastgoed hier een erg hoog rendement heeft,” zegt wethouder Van Doorninck. “Beleggers kopen daardoor soms hele
straten op.”

Het is een fenomeen dat ook Brussels bouwmeester Kristiaan Borret herkent. Borret kent Amsterdam goed en hij is er vandaag nog steeds supervisor voor de nieuwe wijken Oostenburg en Hamerkwartier, samen goed voor een miljoen vierkante meter nieuwe stad.

“Er is te veel cash geld in de wereld, dat niet geïnvesteerd raakt, onder meer Chinese fondsen. Vastgoed in wereldsteden is daardoor een investeringsvehikel geworden. In Brussel bestaat dat fenomeen ook, maar enkel voor de kantorenmarkt. Dat het daartoe beperkt blijft, heeft te maken met de versnippering van wooneigendom in Brussel en België. Als investeerder kan je er nooit een groot bouwblok kopen. Omdat we van oudsher liever elk ons eigen appartement kopen, is de huurmarkt ook veel kleiner.” Een enorm contrast met Amsterdam, waar de gemeente dus eigenaar is van vier vijfde van het grondgebied.

Dat Amsterdam en Brussel twee totaal verschillende woon- en planculturen hebben, weet de bouwmeester als geen ander. “Brussel is veel meer laisser-faire, minder gestuurd en minder schattig. Maar die rauwe wringende kantjes trekken ook aan. Wij plannen trager en passen projecten ook voortdurend aan. Uiteindelijk levert dat betere steden op. Want Amsterdam bouwt en plant dan wel sneller, het levert veel instantwijken met een duidelijke datering en weinig vermenging op.”

Stadskieren

Met Kristiaan Borret staan we aan het Brusselse kanaal, aan de overzijde van de Up-Sitetoren, met zijn 140 meter de hoogste woontoren van België. We mogen dan aan de waterkant staan, de aantrekkingskracht van het IJ of de grachten heeft de buurt hier nog niet. Geen zwemmers in het kanaal hier, we zouden het Lennart uit Houthavens ook niet durven aan te bevelen.

Behalve woningen is hier nog niet veel. Toch is de kanaalzone in Brussel dé plaats waar de stad in beweging is. De voorbije jaren kwamen er enkele duizenden woningen bij, een aantal waar een Amsterdams wethouder eens hartelijk om lacht, maar dat voor Brussel best aanzienlijk is.

De wijk aan het water illustreert meteen ook een hele reeks Brusselse woonfenomenen. Zo werd er aan het kanaal dan wel duchtig gemetseld, een sociale woning is er niet te bespeuren. Hetzelfde geldt ook voor het grote ontwikkelingsgebied van veertig hectare net naast die noordelijke kanaalzone, Thurn & Taxis: op termijn goed voor tweeduizend nieuwe woningen, waarvan nul sociale woningen.

Het toont hoe de vorige Brusselse regeringen – meestal onder socialistische leiding –bouwpromotoren niet konden of wilden overhalen tot het creëren van sociale huisvesting. Nochtans zijn bijkomende betaalbare woningen een absolute noodzaak, beseft Borret. “De overheid zal ook hier meer moeten bouwen, voor lage én middeninkomens en de huurprijzen moeten we
controleren.

Anders riskeer je dat een hele reeks beroepscategorieën niet meer in de stad kan wonen. Ook voor een loodgieter, een verpleegster of een agent moet er plaats blijven.” De huidige regering wil nu weer 15.000 extra woningen met sociaal karakter tegen 2024. Maar een doelstelling uitspreken en die ook halen, dat zijn vaak twee verschillende zaken in Brussel.

De plaats waar we staan is daar een prima voorbeeld van. In 2010 werd beslist dat er een park kwam. De voorlopige openingsdatum ligt nu al in 2024. Ondertussen mag Toestand, een tijdelijke gebruiker van het terrein en de vervallen loodsen, de plek gebruiken. Ook dat is Brussel: slow urbanism, waar
de traagheid en complexiteit ook kieren in het stadsweefsel veroorzaken, waar iemand dan weer inspringt. Zeiden we trouwens al dat er in Brussel minstens duizend thuislozen in kraakpanden wonen?

Huur eens van jezelf

Maar wat zijn nu toekomstrecepten voor Brussel en Amsterdam? Hoe hou je de stad leefbaar en tegelijk ook betaalbaar? Amsterdam introduceerde daarom in 2017 het 40-40-20-model, dat prioriteit geeft aan sociale en middenklassenwoningen bij nieuwbouw.

Veertig procent moet sociale huurwoning zijn, nog eens veertig procent gaat naar middeninkomens (huur en koop) en maar twintig procent is voor de vrije markt (huur en koop). Wethouder Van Doorninck wil vasthouden aan die verdeelsleutel, al beseft ze dat de verdeelsleutel geen wonderrecept is.

“De vastgoedbeleggers op de bestaande woonmarkt kan je er niet mee aanpakken.” En aangezien buurgemeenten die sleutel niet hanteren, dreigt ook een bouwvlucht uit Amsterdam.

De wethouder verwacht daarom veel van nieuwe wooncoöperaties (niet te verwarren met wooncorporaties, die in België sociale huisvestingsmaatschappijen heten). Bij dat model bouwen of kopen mensen samen een appartementencomplex en huren ze van zichzelf.

“Op die manier wordt de belangrijkste functie van een huis opnieuw dat er iemand kan wonen en niet dat het geld opbrengt. Zo hou je de stad betaalbaar voor heel verschillende groepen. Een stad met enkel rijke bewoners gaat ten onder aan zijn succes.” Het stadsbestuur wil tegen 2050 graag tien procent van de volledige woonvoorraad bij wooncoöperaties zien en houdt daar ook bouwgronden voor vrij.

Het concept doet wat denken aan een principe dat in de lift zit in Brussel: de community land trust. In zo’n woonproject blijft de grond eigendom van het collectief, en bezitten eigenaren enkel hun woning. Verkopen kan, maar de prijs kan niet sterk stijgen. Het Brussels Gewest steunt de formule en wil van de vijftig huidige woningen naar duizend in 2030.

Omdat steden het aantal alleenstaanden zien stijgen, ziet Van Doorninck ook heil in woonconcepten met gemeenschappelijke ruimten, al dan niet in wooncoöperaties. “Mensen kunnen dan bijvoorbeeld samen eten als ze dat willen en zo’n woonruimte kan zelfs functies hebben die toegankelijk zijn voor mensen die er niet wonen.”

De toekomst is gemengd

In elk geval moeten er de komende jaren een pak woningen bijkomen, weten ze in Amsterdam. En nergens is dat zo zichtbaar als in de noordwestelijke havenzone, een gebied dat vandaag nog grotendeels wordt ingenomen door haven­activiteiten, maar waar de volgende decennia Haven-Stad moet ontstaan, met tot zeventigduizend extra woningen.

We hebben er afgesproken met stedenbouwkundige Arjan Klok, op het uiterste punt van de Danzigerkade. Rondom ons is vandaag nog grotendeels water en op de achtergrond spuwt een stoere schoorsteen van een van de havenfabrieken rook.

Ook die fabriek zal uiterlijk tegen 2040 moeten wijken voor een nieuw en dicht­bevolkt stadsgebied, waar een gemiddeld gebouw al snel dertig meter hoog zal zijn. “Dit is een van de meest fascinerende projecten in Amsterdam,” zegt Klok. “Sinds de jaren 1980 willen we de stad terug aan het IJ brengen, maar dat gebeurde tot nog toe in stukjes van vijf- of tienduizend woningen.”

“Hier creëren we tegen 2050 liefst 650 hectare nieuwe stad. Goed voor tien stadsbuurten, twee stadsparken, en naast al die woningen ook nog eens 45.000 werk- en productieplaatsen. Want dat is de toekomst van de stad: een combinatie van wonen, werken, voorzieningen en zelfs lichte industrie. Die vermenging zal vooral in de eerste drie bouwlagen zitten, daarboven komen vooral woningen.”

Het is een adagio dat ook bij Brussels bouwmeester Kristiaan Borret terugkomt: de essentie van de stad is vermenging, van verschillende groepen mensen, van opvattingen en zeker ook van functies. Ook in dat opzicht is Houthavens, waar de woonfunctie domineert, dus ook geen toekomstmodel. Waarom is die functievermenging zo belangrijk?

“De voorbije decennia hebben we wonen en werken vaak uiteengetrokken,” legt Klok uit, “maar dat betekent ook dat mensen een steeds langer traject afleggen naar het werk en je ze uiteindelijk tot de file veroordeelt. Daarnaast neemt een stad ook veel goederen af, die depots buiten de stad plaatsen is niet duurzaam. Bouwmaterialen moet je bijvoorbeeld in de stad kunnen halen. De ideale stad is de stad waar je niet meer uit moet, waar alles binnen loopafstand is.”

Het klinkt als een echo van concepten die ook in Brussel al enkele jaren in zwang zijn: de productieve stad, die rondom het Biestebroekdok bijvoorbeeld nieuwe woningen en bedrijfjes in dezelfde wijk combineert. Of de tienminutenstad, waar alle voorzieningen op wandelafstand zijn.

Klok wijst erop dat stedenbouw er uiteindelijk om draait dat je mensen ‘op elkaar betrekt’. “Door die vermenging leg je aan een bewoner ook uit hoe het leven in elkaar steekt. En in een gemengde stad zie je ook altijd mensen. Wie niemand ziet, wordt ongelukkig, dat heeft corona ons wel geleerd.” Het stedenbouwkundige inzicht klinkt nieuw en is dat tegelijk niet. Dat een buurt maar geslaagd is als je functievermenging hebt, wist ook Jane Jacobs al in haar invloedrijke Death and Life of Great American Cities uit 1958.

De opwarmende stad

Terug naar Haven-Stad en 2021. Om ervoor te zorgen dat mensen soortgenoten ontmoeten, wordt hier nagedacht over kwaliteitsvolle openbare ruimte, maar ook over de laatste tweehonderd meter die een bewoner aflegt die naar huis komt. “We bestuderen dat thuiskomen, we bekijken hoe de route door een woonblok precies verloopt, hoe mensen hun buren kunnen ontmoeten.”

Als Klok aan 2040 denkt, hoopt hij dat de toekomstige Havenstadbewoners niet gewoon hun woning binnengaan als ze thuiskomen. “De vele kades die we hier aanleggen worden wat mij betreft het balkon van de buurt, net zoals de parken de tuin van het collectief worden en de pleinen de woonkamer van de omliggende straten.”

Voor privacy kan die bewoner zich dan terugtrekken in zijn eigen woning. Bijzonder groot wordt die niet, dat begreep u al. “Denk aan oppervlaktes tussen vijfenveertig en maximaal negentig vierkante meter.”

Die openbare ruimte is daarmee veel te kostbaar om zomaar vol te parkeren, weet de stedenbouwkundige. “We denken hier aan één parkeerplaats per vijf woningen. Daarom is een goed openbaar vervoer, deelmobiliteit en een fijn grid van fietspaden zo belangrijk, met onder meer superfietspaden waar ook snelle elektrische fietsen genoeg ruimte hebben.” 

Doordachte openbare ruimte, dat betekent ook aandacht voor groen, beseffen ze zowel in Amsterdam als Brussel. Zeker nu de planeet in een rotvaart blijft opwarmen, een trend die in de stad nog eens versterkt wordt door grote hoeveelheden steen, beton en asfalt.

Vooral in het dichter bebouwde Brussel, met weinig open water, is die nood nijpend. “De afgelopen jaren waren we hier gebiologeerd door de bevolkingsgroei en wilden we vooral bijbouwen,” legt bouwmeester Borret uit. “De komende jaren moeten we meer focussen op een stad die de klimaatopwarming aankan. Dat betekent een nieuw evenwicht zoeken tussen verdichting en toch voldoende groen. En af en toe een onbebouwd stuk grond gewoon open laten.”

‘Samen stad maken’

Een stad bouwen die toekomstproof is, gaat ten slotte niet enkel over wat je bouwt. Bewoners laten meedenken over hoe een buurt moet evolueren is voor wethouder Van Doorninck minstens even belangrijk.

“In het verleden had het stadsbestuur heel erg de neiging om alles aan de eigen tekentafel te bedenken en de mensen daarmee dan te verblijden. Eigenlijk moet dat omgekeerd. We moeten eerst de buurten in, kijken welke ideeën en noden daar al zijn en dan samen plannen ontwikkelen. Het motto van dit stadsbestuur is daarom ‘Samen stad maken’. Dat vraagt om een cultuuromslag, maar is belangrijk. Want de stad is de voorbije jaren soms zo snel veranderd dat een aantal bewoners het gevoel krijgt dat ze er niet meer thuishoren.”

Twaalf Europese topclubs hebben afgelopen zondagnacht in een gemeenschappelijke verklaring aangekondigd een Europese Super League te beginnen. De midweekse competitie, een alternatief voor de Champions League, moet zo snel mogelijk van start gaan, meldt Nu.nl.

Bij de Super League zijn clubs uit Spanje, Engeland en Italië betrokken. Het gaat om AC Milan, Arsenal, Atlético Madrid, Chelsea, FC Barcelona, Internazionale, Juventus, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Real Madrid en Tottenham Hotspur. Naar verwachting komen daar voor het eerste seizoen in de nieuwe Europese topcompetitie nog drie clubs bij. Frankrijk en Duitsland doen niet mee aan de Super League. 

De deelnemende topclubs zullen met de Super League nog meer geld verdienen en ze nemen  financiële risico's weg, want de grootmachten zijn zeker van deelname. De oprichters verwachten met de Super League een bedrag van 10 miljard euro te generen, gedurende de periode dat de clubs zich aan het ambitieuze project hebben verbonden. Een investering komt van de Amerikaanse bank JP Morgan, schrijft RTL Nieuws. Zij willen jaarlijks 4 miljard euro steken in de Super League, voor deelnemende ploegen betekent het dat ze ieder jaar verzekerd zijn van enorme televisiegelden, die ze niet hoeven te delen met de kleine clubs die meedoen aan de Champions League.

Weerstand

De Super League roept veel weerstand op bij de UEFA, FIFA en nationale bonden en competities. De UEFA kondigde al aan harde maatregelen te zullen nemen. De Europese voetbalbond dreigt clubs die in de Super League uitkomen uit de nationale competities te zetten en de spelers die in de Super League uitkomen uit de nationale teams te weren. Zij kunnen daardoor niet in actie komen op EK's en WK's.

De UEFA kan op de steun van de KNVB rekenen: "De KNVB staat volledig achter dit statement van de UEFA. De Super League is niet in het belang van het Nederlands voetbal", schrijft de Nederlandse voetbalbond op Twitter.

Europese Commissie

Vicevoorzitter Margaritis Schinas van de Europese Commissie liet op Twitter zijn afkeuring blijken over het plan. Sport in Europa moet volgens hem zijn gebaseerd op diversiteit en voor iedereen toegankelijk zijn. "In de EU is geen ruimte voor de paar rijke en machtige clubs die zich willen losmaken van de organisaties die staan voor nationale competities, met promotie en degradatie, en steun voor amateurclubs", vertelt hij.

Spelersvakbond

Ook spelersvakbond VVCS laat zich negatief uit over de Super League: "Voetballers worden de dupe van het machtsspel dat momenteel wordt uitgevochten tussen enkele topclubs in Europa en de UEFA", aldus voorzitter Evgeniy Levchenko tegen RTL Nieuws, die 'een grote oorlog' voorspelt met heel wat rechtszaken.

Real Madrid

"De Super League is geen gevaar voor de voetbalsport, maar juist de noodzakelijke redding", dat zegt Florentino Pérez, de voorzitter van Real Madrid. "We doen dit om het voetbal, dat in een kritieke situatie verkeert, te redden." Perez verwijst naar de grote gevolgen die de coronapandemie voor de voetbalsport heeft. Real Madrid heeft grote schulden, net als bijvoorbeeld FC Barcelona. Pérez: "De situatie is erg dramatisch. We moeten nu het voetbal redden, zodat we de komende 20 jaar weer in vrede kunnen leven."

De woninginbraken in de stad zijn in de periode van oktober tot maart bijna gehalveerd, ten opzichte van vorig jaar. Dat blijkt uit cijfers van de politie. Dat zou komen door dat mensen vaker thuis zijn vanwege de corona pandemie. 

Dat laat een woordvoerder van de politie weten: "Dat er veel mensen thuis zijn en thuis werken heeft een grote impact gehad op de woninginbraakcijfers. Wel zien we een stijging in de online/cybercriminaliteit." Of dit met de coronacrisis te maken heeft kan de politie op dit moment nog niet zeggen.

Uit de cijfers die dataplatform Local Focus bij elkaar heeft verzameld komt naar voren dat er in de periode oktober 2020 tot maart 2021 910 inbraken zijn geregistreerd door de politie. In diezelfde periode maar dan een jaar eerder werden er 1669 woninginbraken gemeld. Dat is een daling van 45.5%. 

Nummer 1

Wel blijft de stad aan kop in de provincie. Van de 2307 meldingen, zijn er 910 uit de hoofdstad. Daarmee is Amsterdam goed voor bijna 40% van de inbraken. 

Het kabinet liet tijdens de persconferentie vorige week dinsdag weten de samenleving in drie maanden met een stappenplan weer te willen openen. Hoe snel de eerste versoepelingen komen, wordt vanavond duidelijk. De laatste dagen klinkt er optimisme vanuit het kabinet: verwacht wordt dat vanaf 28 april de avondklok eraf gaat en de terrassen weer open kunnen.

Alhoewel de coronacijfers niet per se een positief beeld laten zien, klinkt er een overwegend positief geluid vanuit het kabinet over versoepelingen vanaf 28 april. Het aantal besmettingen is onverminderd hoog, het gemiddelde ligt nog steeds op 7.000 besmettingen per week.

Het optimisme komt vooral omdat een belangrijke voorwaarde voor versoepelingen, het aantal ziekenhuisopnames, zich de laatste week stabiliseert. Momenteel liggen er toch nog zo'n 800 coronapatiënten op de ic's en schommelt het aantal nieuwe patiënten tussen de 200 en 300 per dag. De cijfers zijn vergelijkbaar met de situatie in oktober, toen de horeca juist op slot ging.

Te snel positief

Toch is de situatie nu anders dan in oktober. Er is nu een vaccinatieprogramma gaande, waardoor de cijfers naar alle waarschijnlijkheid alleen maar zullen dalen.

Critici vragen zich wel af in hoeverre het kabinet zich niet weer te snel positief heeft uitgelaten. Vorige week werd er namelijk ook al voor de persconferentie gesproken over versoepelingen, die uiteindelijk niet doorgingen.

Een sector die in ieder geval optimistisch is over vanavond, is de non-food winkelbranche. De ondernemers zijn niet blij met de huidige maatregelen. Consumenten mogen winkelen, maar alleen wanneer ze vier uur van te voren een afspraak hebben gemaakt. Dat blijkt in de praktijk bijna niet te doen. Versoepelingen betekenen voor non-food winkels winkelen zonder afspraak, met 1 klant per 25 vierkante meter.

INretail-directeur Udo Delfgou vertelde vanochtend op Radio 1 dat hij er vrij zeker van is dat ze weer open mogen. "We hebben veel contact en de signalen zijn dusdanig dat we denken dat het vanavond gaat gebeuren."

Later dan 28 april open is volgens INretail niet verstandig. "Als in België op 26 april winkels weer normaal open gaan is dat met de voorjaarsvakantie op komst vragen om trammelant. En de maatschappelijke onrust is al groot."

'Eindtijd terrassen geen oplossing'

Ook de horeca-branche is ervan overtuigd  dat zij weer open mogen, zij het met restricties. Volgens RTL Nieuws lieten Haagse bronnen weten dat versoepelingen in de horeca inhouden: maximaal twee gasten uit verschillende huishoudens aan één tafel of meerdere gasten uit hetzelfde huishouden. Per terras mogen er maximaal 50 gasten zitten en er zou ook een vroege eindtijd aan vastzitten. Alleen van 12.00 uur tot 18.00 uur zou je op het terras welkom zijn.

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland staat daar kritisch tegenover. "Ingrediënten voor het heropeningsplan voor terrassen zijn ondernemen zonder restricties: geen eindtijd en geen maximumaantal personen per terras/per tafel. Om rendabel te kunnen exploiteren moeten ondernemers weer voluit kunnen ondernemen", stelt de organisatie.

Burgemeester Halsema roept al langer om de terrassen te openen, omdat het met het mooie weer niet te handhaven is om groepen jongeren de maatregelen na te laten leven. Het Vondelpark wordt regelmatig gesloten omdat het er te druk zou zijn.

Studenten en bezoek thuis

Voor studenten is er hoogstwaarschijnlijk ook goed nieuws: vanaf aanstaande maandag zullen hbo en wo-studenten weer één dag in de week fysiek onderwijs kunnen volgen. Ook gaat het aantal gasten dat je thuis mag ontvangen beperkt omhoog, van één naar twee per huishouden.

De persconferentie is vanavond live te volgen op onze site en Facebook.

De afdeling interne geneeskunde in ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen is weer open. Sinds vorige week gold er een opnamestop omdat één patiënt en vier medewerkers besmet waren met het coronavirus.

De woninginbraken in de stad zijn in de periode van oktober tot maart bijna gehalveerd, ten opzichte van vorig jaar. Dat blijkt uit cijfers van de politie. Dat zou komen door dat mensen vaker thuis zijn vanwege de corona pandemie. 

Dat laat een woordvoerder van de politie weten: "Dat er veel mensen thuis zijn en thuis werken heeft een grote impact gehad op de woninginbraakcijfers. Wel zien we een stijging in de online/cybercliminaliteit." Of dit met de coronacrisis te maken heeft kan de politie op dit moment nog niet zeggen.

Uit de cijfers die dataplatform Local Focus bij elkaar heeft verzameld komt naar voren dat er in de periode oktober 2020 tot maart 2021 910 inbraken zijn geregistreerd door de politie. In diezelfde periode maar dan een jaar eerder werden er 1669 woninginbraken gemeld. Dat is een daling van 45.5%. 

Nummer 1

Wel blijft de stad aan kop in de provincie. Van de 2307 meldingen, zijn er 910 uit de hoofdstad. Daarmee is Amsterdam goed voor bijna 40% van de inbraken. 

Het Kudelstaarste fort dat als onderdeel van de Stelling van Amsterdam een beschermde status heeft, dreigt grote veranderingen te ondergaan. Gemeente Aalsmeer en ondernemer Martijn de Liefde hebben plannen gevat voor een modern zeilfort met hotelkamers. Maar of dit recreatiecentrum er ook daadwerkelijk komt is nog zeer de vraag. Vandaag besluit de Raad van State over de schorsing van het bestemmingsplan.

"Ik heb dit ook nog nooit meegemaakt, dus ik ben benieuwd hoe het vandaag verloopt. Ik ben samen met een advocaat en de rest van onze werkgroep wacht thuis in spanning af. Zij mogen er niet bij zijn door de huidige coronamaatregelen."

Aanjager van het tegengeluid van de 'buitensporig grote plannen' met het fort is Emile Abbing. Hij legt uit dat vandaag nog geen definitief besluit wordt genomen door de Raad van State. "Het gaat om de voorlopige voorziening, niet de complete inhoudelijke behandeling. Die is naar verwachting later dit jaar. Dit moet je zien als een toetsing: blijft het nieuwe bestemmingsplan geschorst of niet?"

De voorzitter van Werkgroep Fort Kudelstaart denkt dat de plannen voorlopig 'on hold' blijven. "Er is nog nooit een fort binnen de Stelling van Amsterdam zodanig aangepast als hier dreigt te gebeuren. Het lijkt me dat er genoeg gronden zijn om de schorsing in stand te houden. Als dat niet zo is kan de eigenaar van het Fort verder met het aanvragen van een omgevingsvergunning."

Risico

Dat is dan nog geen onherroepelijk besluit. "Wij moeten de datum afwachten waarop ons beroep inhoudelijk wordt behandeld bij de Raad van State. Dan zullen we zien in hoeverre de rechter meegaat in de bezwaren die wij hebben. Als de schorsing nu wordt opgeheven, zou de ontwikkeling voor het fort weer kunnen worden opgepakt. Daarmee neemt de gemeente dan wel een risico", stelt Emile. 

Als de gemeente na een voorlopige uitspraak besluit om door te gaan met de ontwikkeling kan dit namelijk teruggedraaid moeten worden, als de tegenpartij gelijk krijgt in de definiteve uitspraak.

Volgens Emile klopt de volgorde waarop de gemeente te werk is gegaan niet. "We hebben het gevoel dat er aan de voorkant niet genoeg is getoetst wat er mogelijk is bij het fort. Nu zijn ze achteraf aan het kijken of de aanpassingen acceptabel zijn. Dat is een rare gang van zaken."

De voorzieningenrechter doet later vandaag een voorlopige uitspraak. Eerder maakte NH Nieuws een reportage waarin ook ondernemer Martijn de Liefde aan het woord komt. 

Het gonst: vanaf volgende week geen avondklok meer en terrassen weer open. Maar er zijn natuurlijk heel veel beroepsgroepen die bidden dat ook zij mogen versoepelen. De winkeliers bijvoorbeeld, ze hopen dat winkelen op afspraak snel verleden tijd is. Aan AT5 lieten verschillende winkeliers weten nu al mensen zonder afspraak naar binnen te laten: "Wat moet ik anders doen? Ze wegsturen?" 

"Dit werkt voor ons niet", zegt Sheila Prommenschenckel van de ondernemersvereniging Haarlemmerbuurt. "Mensen worden ontmoedigd om te gaan winkelen. Ik snap wel waarom, maar voor ons is het moeilijk om dit vol te houden."

Het openen van de detailhandel, al dan niet onder strenge voorwaarden, is volgens het openingsplan van het kabinet op 28 april al mogelijk, als de ziekenhuiscijfers het toelaten. Vanavond moet duidelijk worden of de eis om een afspraak te maken voor een winkelbezoek ook daadwerkelijk komt te vervallen.

Volgens verschillende media lijkt het daar wel op, al moet er wel goed gekeken worden of er niet te veel bezoekers binnen komen. Eerder werd wel al duidelijk dat de terrassen onder voorwaarden weer open gaan en de avondklok wordt afgeschaft.

Geen spontane klanten meer

Sheila hoopt dat de maatregelen van voor de lockdown snel weer van toepassing worden. "Toen was er ook een deurbeleid, maar konden mensen in ieder geval nog spontaan naar binnen. Dat gaat beter dan wanneer mensen worden verplicht om een afspraak te maken." Vooral de voorwaarde dat er 4 uur moet zitten tussen het maken van de afspraak en het bezoek, werpt volgens haar een te grote barrière op.

Ook kledingverkoper Carlo moet soms mensen teleurstellen: "Als er mensen zonder afspraak voor de deur staat, moet ik kijken of ik over 4 uur nog een plekje voor ze heb. De meesten hebben daar wel begrip voor, maar het is toch vreemd om mensen weg te sturen van een lege winkel", vertelt hij. "We zijn best wel afhankelijk van de spontane klant, dus als we de afspraken kunnen laten gaan, zou dat veel schelen."

'Moet ik ze dan wegsturen?'

Toch houdt niet elke ondernemer zich netjes aan de voorwaarden. Astrid Moolhuisen, eigenaar van een kledingwinkel aan de Haarlemmerstraat, vindt het geen probleem om mensen zonder afspraak binnen te laten. "Alleen als de winkel verder leeg is. En verder blijf ik gewoon de regels in acht nemen: Mondkapje op en afstand houden. Maar wat moet ik anders doen? Ze wegsturen?"

Sheila van de ondernemersvereniging Haarlemmerbuurt kan goed begrijpen dat ondernemers die neiging hebben: "Het mag natuurlijk niet, maar mensen kunnen zelf invullen wat er gebeurt als er iemand voor de deur van je winkel staat."

Mensen die geboren zijn in 1952 ontvangen vanaf dinsdag een uitnodiging om zich te laten inenten tegen corona, eerder dan gepland. Het gaat in totaal om ongeveer 200.000 mensen die het vaccin van Pfizer/BioNTech krijgen bij de GGD.

In 2020 nam het aantal fysieke winkelvestigingen in Friesland met 59 af. Volgens cijfers van het CBS waren er op 1 januari van dit jaar in Nederland bijna 900 (fysieke) winkels minder dan een jaar geleden. Die afname was verwacht. Een duidelijke invloed van de coronacrisis is nog niet te zien.

De zaak van René Pluijm, Pluijm’s Eetbare Wereld, mag weer open. Afgelopen zaterdag werd het restaurant aan de Halkade in IJmuiden op last van de burgemeester gesloten, omdat er volgens handhavers sprake was van een 'onveilige situatie voor de volksgezondheid'. Daarop ontstond ook een worsteling tussen de restauranteigenaar en handhavers. Morgen mag Pluijm zijn restaurant weer openen.

Eigenlijk 'verloor' de restauranthouder maar anderhalve dag, omdat hij van woensdag tot en met zondag open is. Deze week gaat hij donderdag weer open, zegt hij. Maar blij is hij zeker: "Ik ben heel tevreden met dit besluit, maar er zijn ook wat nuances bij. Mijn basisstandpunten zijn natuurlijk onveranderd", zegt hij, verwijzend naar zijn onvrede over het coronabeleid. "Het is niet zo dat ik het daar nu opeens mee eens ben, juist niet."

Via zijn socialmediakanalen uit Pluijm al lange tijd zijn verzet tegen de coronamaatregelen van de overheid.

'Water bij de wijn gedaan'

Hij heeft wel een goed gesprek gehad met de burgemeester van Velsen, Frank Dales. "We hebben allebei wat water bij de wijn gedaan, om het maar in kokstermen te zeggen. Voor mij was dat 'oké, we doen dat terrasje wel niet'", vertelt de tv-kok. De burgemeester bevestigt dat Pluijm zich beter aan de maatregelen gaat houden: "Hij gaat het terras weghalen en verkoopt dan alleen eten en drinken voor take away."

Want daar ging het deels om, afgelopen zaterdag: mensen op Pluijm’s terras. Tientallen gasten zaten bij de zaak op het terras, en de bediening serveerde hen eten en drinken. Ook zaten de terrasgasten te dicht op elkaar, zowel binnen als buiten. Binnen droegen de gasten geen mondkapjes, wat in publieke binnenruimtes wel verplicht is.

Daarop grepen handhavers in. Pluijm zelf werd opgepakt, omdat hij zich verzette tegen de sluiting. "Ik heb met de politie geworsteld, omdat ik mijn zaak niet zomaar liet sluiten. Ik handelde uit emotie", vertelde hij toen tegen NH Nieuws. "Ik moet zeggen dat de politie verder zeer correct gehandeld heeft. Ze waren heel vriendelijk tegen mij."

Volgens de burgemeester wil de gemeente een spoedsluiting niet lang laten duren, in het belang van de ondernemer. Daarom nam hij vandaag initiatief tot een gesprek met Pluijm, waarin ze dus tot een overeenkomst kwamen. "Heropening heeft alleen zin als dit niet meteen weer leidt tot nieuwe overtredingen", aldus de burgemeester.

De zaak van René Pluijm, Pluijm’s Eetbare Wereld, mag weer open. Afgelopen zaterdag werd het restaurant aan de Halkade in IJmuiden op last van de burgemeester gesloten, omdat er volgens handhavers sprake was van een 'onveilige situatie voor de volksgezondheid'. Daarop ontstond ook een worsteling tussen de restauranteigenaar en handhavers. Morgen mag Pluijm zijn restaurant weer openen.

Eigenlijk 'verloor' de restauranthouder maar anderhalve dag, omdat hij van woensdag tot en met zondag open is. Deze week gaat hij donderdag weer open, zegt hij. Maar blij is hij zeker: "Ik ben heel tevreden met dit besluit, maar er zijn ook wat nuances bij. Mijn basisstandpunten zijn natuurlijk onveranderd", zegt hij, verwijzend naar zijn onvrede over het coronabeleid. "Het is niet zo dat ik het daar nu opeens mee eens ben, juist niet."

Via zijn socialmediakanalen uit Pluijm al lange tijd zijn verzet tegen de coronamaatregelen van de overheid.

'Water bij de wijn gedaan'

Hij heeft wel een goed gesprek gehad met de burgemeester van Velsen, Frank Dales. "We hebben allebei wat water bij de wijn gedaan, om het maar in kokstermen te zeggen. Voor mij was dat 'oké, we doen dat terrasje wel niet'", vertelt de tv-kok. De burgemeester bevestigt dat Pluijm zich beter aan de maatregelen gaat houden: "Hij gaat het terras weghalen en verkoopt dan alleen eten en drinken voor take away."

Want daar ging het deels om, afgelopen zaterdag: mensen op Pluijm’s terras. Tientallen gasten zaten bij de zaak op het terras, en de bediening serveerde hen eten en drinken. Ook zaten de terrasgasten te dicht op elkaar, zowel binnen als buiten. Binnen droegen de gasten geen mondkapjes, wat in publieke binnenruimtes wel verplicht is.

Daarop grepen handhavers in. Pluijm zelf werd opgepakt, omdat hij zich verzette tegen de sluiting. "Ik heb met de politie geworsteld, omdat ik mijn zaak niet zomaar liet sluiten. Ik handelde uit emotie", vertelde hij toen tegen NH Nieuws. "Ik moet zeggen dat de politie verder zeer correct gehandeld heeft. Ze waren heel vriendelijk tegen mij."

Volgens de burgemeester wil de gemeente een spoedsluiting niet lang laten duren, in het belang van de ondernemer. Daarom nam hij vandaag initiatief tot een gesprek met Pluijm, waarin ze dus tot een overeenkomst kwamen. "Heropening heeft alleen zin als dit niet meteen weer leidt tot nieuwe overtredingen", aldus de burgemeester.