Volg via dit liveblog de ontwikkelingen rond de uitbraak van het coronavirus in Friesland, aangevuld met de belangrijkste landelijke en internationale ontwikkelingen.

Het RIVM noteerde over het afgelopen etmaal 467 nieuwe besmettingen met corona in Drenthe en in Groningen.

Bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn zondag 9924 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat is opnieuw een stijging ten opzichte van een dag ervoor. Zaterdag meldde het RIVM 9182 nieuwe gevallen.

Quincy Promes (28) was dit seizoen tot dusver geen schim van de smaakmaker die hij vorig jaar bij vlagen was. Hoe dat kan is een vraag die de fans van Ajax al maanden bezighoudt en nu wellicht is beantwoord. Er werd een link gelegd met zijn nieuwe positie, het vertrek van Hakim Ziyech naar Chelsea en ook de rare coronatijd was in de beleving van de supporters een mogelijke optie. Maar nu lijkt er toch iets anders aan de hand. Worstelde de aanvaller met een verschrikkelijk geheim?

De Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen gaat de komende dagen extra controleren of winkelend publiek zich aan de coronaregels houdt. De deelstaat wil zo voorkomen dat zich onveilige situaties voordoen aan de vooravond van de strenge lockdown die woensdag 16 december ingaat.

Premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge geven dinsdagavond een speciaal ingelaste persconferentie over corona. Deze is hier vanaf 19.00 live te volgen.

De politie in de Duitse hoofdstad Berlijn bereidt zich erop voor om transporten van coronavaccins te gaan bewaken, meldt onder meer de Berliner Zeitung. Deelstaatminister van Binnenlandse Zaken Andreas Geisel vreest dat tegenstanders van vaccinatie, zogeheten anti-vaxxers, het op de transporten voorzien hebben.

De ’mondkapjesterreur’ in het openbaar vervoer neemt eerder toe dan af. Reizigers die in trein, bus, tram en metro bewust geen masker opdoen, omdat ze corona ontkennen of gewoon lak hebben aan de regels, is een steeds grotere irritatie voor medereizigers. „Voor veel bange kwetsbaren ook reden om niet meer met het ov te gaan”, waarschuwt ov-ombudsman Bram Hansma aan de hand van klachten.

De afdeling Logistiek van Noorderpoort in Groningen gaat een week dicht in verband met coronabesmettingen. De lessen gaan wel door, maar dan online.

We hoeven er niet om heen te draaien, het feestdagen­gevoel is ver te zoeken. Corona houdt ons nu al bijna een jaar in haar greep en het wordt voor velen een eenzame kerst. Toch blijkt juist in tijden van nood een opleving van de heilige drie begrippen: geloof, hoop en liefde.

Volgens de AT5-panelleden is Amsterdam nog steeds te vies en speelt afvaloverlast daarin een grote rol. Een mening die verantwoordelijk wethouder Ivens (Afval) deelt, zo blijkt uit zijn reactie op het afvalonderzoek. 'Ik heb nog niet het gevoel dat het echt al heel veel beter gaat op dit moment.'

In het afvalonderzoek werd aan de panelleden gevraagd hoe schoon zij de stad nou eigenlijk vinden. Daarop deelden ze een onvoldoende uit. 'Ik herken dat ook wel echt. De stad is gewoon niet schoon genoeg', reageert de wethouder.

Verergerd door corona

Volgens hem is de situatie zelfs verergerd door de coronacrisis. 'We zagen daardoor echt even een tegenslag. Want in coronatijd hadden mensen meer afval', aldus Ivens. 'Opeens moest iedereen z'n huisje verbouwen, want er moest een werkkamertje in komen. Dus grofvuil werd op alle momenten aangeboden.'

Afvaloffensief

De gemeente is daarom inmiddels een 'afvaloffensief' gestart om de overlast tegen te gaan. Daarmee moet er volgens Ivens onder meer voor gezorgd worden 'dat er plek is in de bakken en dat er voldoende ingezameld wordt.

'Daarnaast moeten we er ook voor zorgen dat we op een goede manier informeren over wat de regels zijn, dat we mensen verleiden om het juiste gedrag te vertonen', vervolgt hij. Als bewoners dan toch echt weigeren om hun afvalzak in de container te gooien, dan is beboeten voor de wethouder ook een optie.

Gezichtsherkenning

Wel is hij bijvoorbeeld sceptisch over vergaande maatregelen, zoals het plaatsen van cameratoezicht met gezichtsherkenning bij containers. 'Die optie scoort ook relatief laag bij jullie panel. En dat snap ik wel, want het is best wel een ingewikkelde maatregel. Je privacy wordt heel erg geschonden.'

Bovendien levert het praktisch gezien ook niet meteen wat op, denkt de wethouder. 'Als ik de beelden zie van iemand die een vuilniszak verkeerd neerzet, dan weet ik nog niet wie die persoon is. Alleen hoe diegene eruit ziet.'

Maar hoe weten we dan dat de situatie volgend jaar echt is verbeterd? 'Wat ik vooral hoop, is dat het vijfje naar een voldoende is gegaan. Waar het mij vooral om gaat, is de beleving van de stad. Dat je 'm als schoner ervaart.'

Volgens de wethouder kunnen Amsterdammers er dan ook op rekenen dat hij zijn 'uiterste inzet doet vanuit de gemeente om iedereen erbij te betrekken en om te voorkomen dat de Amsterdammer meer bakken met geld gaat betalen.'

We vroegen aan de AT5-panelleden of ze een foto wilden maken van de afvaloverlast in hun straat. Binnen twee weken kwamen meer dan 300 foto's binnen van ruim 180 locaties:

Niet-essentiële winkels sluiten, scholen grotendeels dichthouden en meer mensen vanuit huis laten werken. Die maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus staan in een conceptvoorstel van de Duitse regering waar persbureau Reuters inzage in heeft gehad.

BERGEN - Geen maaltijdenservice, kerstbomenverkoop of cadeauwinkel voor café Taverne in Bergen. Maar om toch wat geld in het laatje te krijgen tijdens deze coronacrisis gooit eigenaar Steef van Leeuwen het over de muzikale boeg. Hij brengt een corona-album uit waar artiesten uit binnen- en buitenland belangeloos aan mee hebben gewerkt. 

Het café in Bergen kent een lange muziekgeschiedenis. Zowel lokaal talent als grote bands als Van Dik Hout, Wild Romance en Thé Lau stonden op het kleine maar knusse podium. Het idee om een corona-album te maken was dan ook voor eigenaar Steef van Leeuwen een logische stap. "Als het plafond lekt, zet je er een emmer onder. Dit is mijn emmer. Een muzikale emmer. Die druppels klinken erg goed!"

Eerbetoon

Want ook Taverne ontkomt niet aan de coronacrisis. De inkomsten van de plaat, met de toepasselijke titel The Corona Album, komen meer dan geroepen. "Financieel is het een redelijk hard gelag aan het worden en ik kan de opbrengsten goed gebruiken. Toch is het vooral bedoeld als een eerbetoon aan de mooie tijden. We willen ook laten zien dat we er nog zijn. We hebben heel veel vaste gasten en die vinden het ook leuk om zoiets in huis te hebben."

Van Leeuwen kreeg deze week de eerste proefpersingen van het album in huis. Glunderend zet hij de plaat op en draait de volumeknop vol open. "Hij klinkt echt ontzettend lekker."

De kroegbaas is trots op het album en dan vooral omdat er zoveel artiesten belangeloos aan mee hebben gewerkt. "Er staan zelfs tracks op die speciaal voor deze plaat zijn gemaakt. En van heinde en ver. We hebben Martin Harley uit Engeland en de Sextones uit Texas. Dat is fantastisch. Ik glim van trots."

Ook Ruben Hoeke en Jan Blaauw van de band Jura uit Wormer twijfelden geen moment om hun medewerking te verlenen aan de plaat. Blaauw, in het dagelijks leven grafisch ontwerper, bood zelfs aan om het artwork voor het album te verzorgen. "We spelen hier altijd graag. Het publiek is enthousiast en het is een verademing om hier de decibellen de tent in te blazen. De verzorging laat ook nooit te wensen over, er staat altijd een lekkere warme hap klaar."

In eerste instantie worden er 300 platen geperst. Op de Facebookpagina van de Taverne is het album voor 25 euro te bestellen. Vanaf 22 december worden de platen afgeleverd.

Muzikant Ruben Hoeke vindt het een superinitiatief en hoopt dat de plaat goed verkocht wordt. "Ik denk dat mensen ook wel inzien dat dit een noodsprong is om de tent te laten draaien en dat mensen de boel kunnen supporten door zo'n plaat af te nemen. Dat zou wel moeten."

Een prominente leider van de protestbeweging Querdenken in Duitsland zou ongeveer een week na een groot protest in Leipzig zelf het coronavirus hebben opgelopen. Hij moest op de intensive care worden beademd.

BEVERWIJK - Lewis is een van de kindjes die vandaag tijdens de herdenkingsdienst in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk tijdens Lichtjesdag wordt herdacht. Normaliter vindt de herdenkingsdienst plaats in het ziekenhuis, maar vanwege de coronamaatregelen is er dit jaar een online versie gemaakt. NH Nieuws sprak met Wendy en Leon, de ouders van Lewis.

"Ik was 36 weken zwanger en mijn zwangerschap was tot dan toe heel voorspoedig verlopen. Toen ik hem op een ochtend niet meer voelde, dacht ik dan ook dat de baby gewoon wat rustig was. Maar toen ik hem 's middags ook niet voelde, werd ik toch wat ongerust en raadde mijn vriend Leon me aan om voor de zekerheid de verloskundige te bellen", vertelt Wendy over die bewuste vrijdag in 2016. De verloskundige kwam langs voor een snelle controle, maar voelde geen hartslag en dus gingen ze met spoed naar het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ). Daar bleek dat het kindje van Wendy en Leon niet meer leefde.  

Het verhaal van Wendy en Leon over het verlies van Lewis staat niet op zichzelf. In 2018 overleden 1.288 kinderen vóór, tijdens of in de eerste 28 dagen na de geboorte (na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer), blijkt uit cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut. Ook het RKZ krijgt jaarlijks te maken met ouders die hun (ongeboren) kind verliezen en het enorme verdriet dat daarbij komt kijken. 

Voor RKZ-verpleegkundige Mariëlle Bruntink was dat in 2013 de reden om een jaarlijkse herdenkingsdienst te organiseren. "Die eerste keer, ik had niet gedacht dat het zo mooi zou zijn. En dat zoveel nabestaanden zoveel kracht eruit zouden halen", vertelt Mariëlle. 

Vanwege de coronapandemie heeft Mariëlle samen met haar collega Karine Bleeker dit jaar de herdenking van tevoren opgenomen, die vandaag op Lichtjesdag online te zien zal zijn. Ditmaal een dienst zonder aanwezigen, maar wel met aangrijpende speeches van verpleegkundigen en artsen, zang en pianomuziek, en die twee kleine meisjes die bellen blazen voor hun grote broer. "We moesten het dit jaar anders doen, maar het niet door laten gaan was geen optie", zegt Mariëlle gedecideerd. "Het resultaat is een prachtige video, die iedereen vanaf vandaag kan bekijken."

Voor Wendy en Leon was de herdenkingsdienst na het overlijden van Lewis heel fijn. "36 weken leef je toe naar de rest van je leven met je kind. Vanaf het moment dat Wendy geen beweging in haar buik voelde tot de dag van de begrafenis, zit maar één week. Een week waarin je hele wereld is ingestort, maar wat je je op dat moment nog niet beseft", vertelt Leon. "Tijdens onze dienst in 2016 was mijn mooiste moment dat zijn naam hardop werd uitgesproken. De naam van onze zoon, die ons voor het eerst ouders maakte."

De tekst gaat door onder de trailer van de herdenkingsfilm van het RKZ

Na het overlijden van Lewis hebben Wendy en Leon drie dochters gekregen, Liv (3), Fae (2) en Noia (7 maanden). "De meest onbezorgde zwangerschap had ik toen ik in verwachting was van Lewis, van de zwangerschappen daarna kon ik niet meer genieten", zegt Wendy. "Die veilige plek in je buik, die heb je voor je gevoel niet meer."

Mariëlle herkent het gevoel van Wendy en juist daarom wordt in het RKZ veel aandacht besteed aan de nazorg voor hen die hun kind verliezen. "Die eerste dagen is het zo belangrijk om de familie niet alleen op emotioneel vlak te kunnen steunen, maar ook te kunnen helpen met de praktische kant." Karine vult haar collega aan: "Ik krijg vaak te horen 'wat leuk, je werkt op de kraamafdeling', maar er komt helaas ook veel leed bij kijken. En daar moet je als zorgverlener ook bij stilstaan."

"Dat moment, dat je naar huis gaat met lege handen, die pijn is zo intens. Dan ben je nog niet eens thuis, waar een babykamer klaar staat, die ook leeg blijft. Dat was misschien nog wel het ergste", vertelt Wendy geëmotioneerd. "De klap van het verlies komt vaak pas later, juist daarom is nazorg voor ouders vanuit het ziekenhuis zo belangrijk", zegt Mariëlle. "Bellen, praten met een rouwcoach, extra echo’s bij een volgende zwangerschap: het kan allemaal."

De herdenkingsdienst draagt bij aan het verwerkingsproces en voor Wendy en Leon was het heel speciaal dat dit jaar voor de online variant hun dochters werden gevraagd om bellen te blazen. "De meisjes zijn nog jong en hoewel het lastig is om ‘dood-zijn' uit te leggen aan kinderen, weten ze dat ze een grote broer hadden en dat hij nu een sterretje is", vertelt Wendy.

Tekst gaat door onder foto

"In het begin vragen mensen nog heel vaak hoe het met je gaat, maar over de jaren heen wordt dat minder en dat is ook heel logisch. Als ik mensen niet goed ken en ze vragen hoeveel kinderen ik heb, zeg ik steeds vaker 'drie' om het gesprek niet ongemakkelijk voor anderen te maken", zegt Leon.

"Ik merk nu hoe fijn ik het vind om over hem te praten en hoe dankbaar ik ben dat ik deze herdenkingsvideo heb, waarop wij na bijna vijf jaar op deze manier weer even echt konden stilstaan bij ons oudste kind", vervolgt Leon aangedaan. "Lewis Benjamin Kerdijk, geboren en overleden op 5 maart 2016."

De herdenkingsvideo van het Rode Kruis Ziekenhuis is vanaf vandaag te bekijken via hun website.

Winkeliers in verschillende branches krijgen de laatste maanden veel voor hun kiezen. De horeca zit nog steeds potdicht, terwijl ook de retail last heeft van de coronamaatregelen. Het is hopen op betere tijden, maar het pessimisme en de onmacht nemen toe.

De politie heeft zaterdagavond een illegaal feest beëindigd in een holle buis van een viaduct over de A50 nabij Heerde in Gelderland. Er waren vijftien tot twintig bezoekers die de coronamaatregelen negeerden. Ze hebben een bekeuring gekregen.

In Dallas is zaterdag zanger Charley Pride aan de complicaties van het coronavirus overleden. De countrylegende werd 86 jaar.

Zanger Engelbert Humperdinck, niet te verwarren met zanger René le Blanc, wil na veertig jaar de ruzie met Tom Jones bijleggen. Dat zegt de Britse crooner in een interview met Sunday People. Hij vindt het vanwege de coronacrisis onzin om nog ruzie te maken over ’zaken uit het verleden’.

HEERHUGOWAARD - Tientallen motorrijders, verkleed als kerstman of kerstvrouw, reden vandaag door de provincie. Met de 'Santa Claus is coming to town' toertocht willen de rijders aandacht vragen voor het Prinses Maxima Centrum dat kinderen met kanker behandeld. Voor Eric van der Laan uit Heerhugowaard een bijzondere tocht. Hij verloor zijn 14-jarige zoon Cas dit jaar aan de ziekte.

Het is een vrolijke bende. Met hun rijk versierde motoren rijden vier kerstmannen het dorpje Ursem binnen. De mannen trekken veel bekijks en dat komt ook door de kerstmuziek die uit de boxen giert.

"Het is een feest om het kerstmannenpak aan te trekken", vertelt medeorganisator Arno van Kampen uit Abbekerk. "Er zijn mensen die zelfs uit hun auto hangen om ons op de foto te zetten. Het is erg leuk om mensen een lach op het gezicht te toveren."

Dubbel 

Ook Eric van der Laan roept vrolijk 'ho ho ho' als hij langs een stel kinderen rijdt. Voor de Heerhugowaarder is de toertocht dubbel. In zijn hoofd rijdt zijn 14-jarige zoontje Cas mee.

"Twee jaar lang heeft hij gevochten tegen een hersentumor. Al die tijd is hij kind aan huis geweest in het Prinses Maxima Centrum. Daar doen ze er alles aan om kinderen niet het gevoel te geven dat ze in een ziekenhuis liggen. Cas ging er nooit met tegenzin heen."

Tekst gaat verder na de foto

Het doel van de kerstrit is dan ook om aandacht te vragen voor het ziekenhuis en zo veel mogelijk geld op te halen. Inmiddels staat de teller al op 10.000 euro. "Cas had niets met bloemen dus we hebben tijdens de uitvaart een donatiepot neergezet. Daar is toen al veel geld mee opgehaald."

Maar het is volgens medeorganisator Minko van Es uit De Rijp nooit genoeg. "We willen toch wel op 20.000 euro uitkomen."

Vanwege de coronacrisis mocht de toertocht officieel niet doorgaan. De gemeentes Alkmaar, Hoorn, Medemblik en Heerhugowaard trokken de stekker uit het evenement vanwege de volksgezondheid. "De kans dat dit evenement publiek trekt en dat er groepsvorming ontstaat is zeer aannemelijk", lieten de gemeentes in een brief weten. 

Toch lieten de gemeentes de deur wel op een kier want tegen motorrijders die op eigen houtje zouden rijden in een kerstmannenpak wordt niet opgetreden.

"We hebben geen start- en stopplekken aangewezen zodat er geen groepjes ontstaan. Dat mag iedereen zelf weten. Heel veel motorrijders hebben aangegeven toch te gaan rijden. Die zijn weken bezig geweest met het versieren van hun motor", aldus Van Es.

En ook Eric van der Laan heeft geen moment getwijfeld om op de motor te stappen. De 100-kilometer lange tocht rijdt hij met een lach en een traan. "Het is erg dubbel maar ik kan hiermee mijn ei kwijt. Cas zou dit erg mooi gevonden hebben. Vorig jaar was hij er ook bij toen we met tweehonderd motorrijders een cheque overhandigden bij het Prinses Maxima Centrum in Utrecht. Ik zal veel aan hem denken vandaag."

Doneren kan via maximaalinactie. 

Vrijdag was het opnieuw erg druk op luchthaven Schiphol. De beelden zorgen voor verbaasde reacties op social media. De luchthaven geeft aan alert te blijven op het naleven van de coronaregels.

Ondernemers die vastgoed huren van de gemeente Amsterdam zijn niet blij met hun huurbaas. Al sinds het begin van de coronacrisis worden verhuurders opgeroepen om coulant te zijn, maar de gemeente schiet daarin tekort vinden zij. De huurders willen korting, waar ze nu alleen uitstel van betaling krijgen. 

De gemeente Amsterdam heeft zo'n 1500 panden in de stad die zij verhuren. Deels aan bedrijven met een maatschappelijke functie, de rest aan andere organisaties. Maar een aantal van de huurders is niet te spreken over de huurbaas Amsterdam. 

Jorrit Heinen, van Heinen Delfts Blauw, huurt een deel van de Munttoren. Hij betaalt naar eigen zeggen een marktconforme prijs, gebaseerd op de oude situatie. En dat is nu niet meer te verkopen vindt hij, want de bezoekers blijven weg. 

Heinen huurt in Amsterdam vijf panden, waarvan één van de gemeente. De andere vier zijn van vastgoedeigenaren die met hem meedenken en coulant zijn. 'Het verbaast ons enorm dat juist de gemeente Amsterdam zegt dat ze wel uitstel willen verlenen, maar niet aan kwijtschelding doen', aldus Heinen. 

Stijn Verkooijen runt een evenementenlocatie in het gelijknamige Haarlemmermeerstation. Al sinds begin dit jaar is hun agenda zo goed als leeg. Ze hebben een omzet van ongeveer 15% ten opzichte van vorig jaar. Meermaals hebben zij al geprobeerd om met de gemeente in gesprek te gaan en te kijken wat er mogelijk is.

'Maar elke keer als we ernaar vragen dan krijgen we een standaard mail terug die aan alle horecaondernemers wordt gestuurd. Ze zeggen dat ze het in deze tijd ook zwaar hebben en dat we de huur wat later kunnen betalen. Maar uiteindelijk is dat niet waar we op zitten te wachten', zegt Verkooijen. 

De gemeente kwam eerder al met regelingen om de ondernemers te helpen. Een huurder kan bijvoorbeeld uitstel van betaling aanvragen, die rentevrij terug betaald dient te worden in twee jaar. Wanneer een bedrijf failliet dreigt te gaan door de betalingsregeling, kan er opnieuw gekeken worden naar kwijtschelding. Dat vinden de ondernemers veel te laat.

Heinen is niet te spreken over de manier van afhandelen van de gemeente. 'Het is natuurlijk totaal onbegrijpelijk dat de gemeente Amsterdam als verhuurder zegt: wij stellen uit, maar het wordt wel een schuld naar de toekomst.'

Wethouder Touria Meliani, verantwoordelijk voor het gemeentelijk vastgoed, laat in een reactie weten dat zij ook ziet dat veel huurders geraakt worden door de crisis. Maar dat ze de publieke middelen inzet op de plekken waar het het hardst nodig is. Graag hoort de gemeente van huurders die in de problemen komen, om te kijken of de huidige aanpak het gewenste effect heeft en of dat genoeg perspectief biedt voor de huurders. 

In verpleeghuis Wiekslag in Norg zijn twee medewerkers en vijf bewoners positief getest op het coronavirus. Dignis, de organisatie waaronder het verpleeghuis valt, heeft de betreffende afdeling gesloten.

Minstens zes bewoners en een medewerker van verpleeghuis ‘t Blauwbörgje in Groningen zijn besmet met het coronavirus. Dignis, de organisatie waaronder het verpleeghuis valt, heeft de betreffende afdeling gesloten. Twee andere afdelingen zijn uit voorzorg gesloten.

Met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zullen de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de leiders van de zestien deelstaten zondag besluiten tot een harde lockdown. Dit vanwege de recordstijging van het aantal coronabesmettingen en -sterfgevallen in de Bondsrepubliek. Grote vraag is hoe de ‘beste coronaleerling van de klas’ in zo’n crisissituatie kon belanden.

Het aantal coronapatiënten dat wordt behandeld in de ziekenhuizen is met 42 gestegen ten opzichte van een dag eerder, in totaal zijn het er nu 1723. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding.

Een sinterklaasbezoek aan een woonzorgcentrum in het Belgische Mol heeft grote gevolgen. De hulpsinterklaas testte enkele dagen na het bezoek positief op het coronavirus en blijkt volgens Belgische media een superverspreider te zijn geweest.

Het RIVM noteerde over het afgelopen etmaal 297 nieuwe besmettingen met corona in Drenthe en in Groningen. In Drenthe gaat het vergeleken met vrijdag om een afname van 3 besmettingen, in Groningen gaat het om een afname van 46 besmettingen. Landelijk kwamen er 9182 besmettingen bij. Dat zijn zo'n 288 meer dan gisteren.

In de afgelopen 24 uur zijn er 391 nieuwe coronabesmettingen gemeld in de stad. Dat zijn er 88 minder dan gisteren, toen lag dat aantal op 479.

In het afgelopen etmaal werden er elf nieuwe ziekenhuisopnames gemeld en één sterfgeval dat te relateren is aan het virus. Het totaal aantal geregistreerde coronabesmettingen ligt nu op 43.788, maar het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk vele malen hoger.

Vandaag werd bekend dat het kabinet morgen bijeenkomt op het Catshuis in Den Haag. Dinsdag is er dan waarschijnlijk weer een persconferentie. Mogelijk volgen er nieuwe coronamaatregelen, want het aantal besmettingen in Nederland blijft stijgen.

Het Planbureau voor de Leefomgeving voorspelt dat de leegstand van winkels en horecazaken in de komende twee jaar met 40% zal toenemen. De coronacrisis versnelt de verandering in het koopgedrag van consumenten. Terwijl de pakjesbezorgers door de woonwijken crossen, zijn de binnensteden leeg.

AMSTERDAM - Amsterdam en de omliggende gemeenten waren onvoldoende voorbereid op de komst van de tweede golf aan coronabesmettingen. Dat is een van de conclusies die het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) getrokken heeft op basis van onderzoek. De Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland zette deze zomer vooral in op maatregelen tegen de drukte in bijvoorbeeld de binnenstad en in parken.

De voorbereidingen op de tweede besmettingsgolf - die ook nog eens eerder kwam dan gedacht - kwamen daardoor in het gedrang. Het COT is door de veiligheidsregio, waarvan burgemeester Halsema de voorzitter is, gevraagd om mee te kijken met de crisisaanpak, "zodat inzichten niet verloren gaan en direct toegepast kunnen worden", zo staat geschreven in een evaluatie.

"Rond het zomerreces, waarin de landelijke maatregelen sterk waren teruggeschroefd, ging de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland in een 'waakvlam'-stand. Het snel oplopend aantal besmettingen en de drukte in stad en regio noodzaakte dat toch al snel maatregelen moesten worden overwogen", zo concludeert het COT.

Mondkapjes en drukke parken

Tijdens de afgelopen zomerperiode was het bij momenten erg druk in de stad. Zo moesten bewoners van de Wallen - als vanouds - 'slalommend' om de toeristen heen om van en naar huis te gaan. De gemeente greep in door op drukke momenten eenrichtingsverkeer in te stellen. Ook werd het dragen van een mondkapje verplicht gesteld in sommige drukke gebieden, zoals in de Kalverstraat en op de Albert Cuypmarkt. Ook werd de toegang tot parken en grachten op drukke dagen beperkt.

Het beteugelen van die drukte gebeurde op initiatief van de Veiligheidsregio, want op landelijk niveau waren de coronaregels flink afgeschaald. Toch bleek het nemen van die regionale maatregelen soms een moeilijke opgave. "Een belemmerende factor was dat het vanwege de afgeschaalde nationale crisisstructuur lastig bleek het Rijk in dezelfde urgentiemodus te krijgen", zo staat in de evaluatie geschreven.

Regionale verschillen

Tegen het eind van de zomer botsten diverse veiligheidregio's vaker met het Rijk over de corona-aanpak. De regionale aanpak bleek niet altijd te werken. Zo was het in Amsterdam verboden om trouwfeesten met meer dan 50 gasten te organiseren. Huwelijken werden massaal naar Zaandam en andere omliggende gebieden verplaatst, omdat daar grotere groepen mochten samenkomen.  NH Nieuws en AT5 maakten daar onderstaande reportage over.

Tekst gaat door onder video

Betrokkenen rond de aanpak van de coronacrisis  door de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland zijn bevraagd door het COT. Zij vinden dat er in de toekomst meer lef getoond mag worden bij het vroegtijdig nemen van nieuwe coronamaatregelen. Zowel regionaal als landelijk.

De veiligheidsregio schrijft dat de evaluatie van het COT geleid heeft tot het verbeteren van de organisatiestructuur rond de crisisaanpak. Ook is de werkwijze van de veiligheidsregio aangepast met de invoering van de Tijdelijke wet maatregelen COVID-19, waarin bijvoorbeeld het dragen van een mondkapje in publieke binnenruimtes verplicht is gesteld. 

Het aantal nieuwe coronagevallen is voor de derde dag op rij gestegen. Tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend zijn 9182 positieve tests gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Volg via dit liveblog de ontwikkelingen rond de uitbraak van het coronavirus in Friesland, aangevuld met de belangrijkste landelijke en internationale ontwikkelingen.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel overlegt zondag met leiders van deelstaten over het aanscherpen van het coronabeleid. Ingewijden zeggen dat onder meer besproken zal worden of ook winkels in de aanloop naar de kerstvakantie dicht moeten.

Twee voetballers van Omonia Nicosia hebben positief getest op het coronavirus, een dag nadat ze in Eindhoven in de Europa League tegen PSV hadden gespeeld.