Het Lichtkunstfestival GLOW in Eindhoven trekt veel bezoekers. De coronamaatregelen worden goed nageleefd, zei directeur Ronald Ramakers van GLOW zondagmiddag. Bij de aftrap van het festival zaterdagavond was het er volgens hem druk en gezellig. GLOW Eindhoven duurt nog tot en met zaterdag 13 november.

Met meer dan 23.000 vastgestelde coronabesmettingen in één weekeind komt de discussie over een nieuwe lockdown in ons land steeds meer in het vizier.

Nu de vierde golf aanzwelt, begint zich een ongemakkelijke waarheid op te dringen: de uitweg uit de coronacrisis is nog lang niet in zicht. Wanneer corona een beheersbaar onderdeel van ons leven wordt, is amper te zeggen. Volgend jaar misschien, hopen het kabinet en experts.

De Amerikaanse senator Ted Cruz heeft Big Bird, de Amerikaanse versie van Pino uit Sesamstraat, beschuldigd van „overheidspropaganda... voor 5-jarigen.” Hij deed dat nadat de populaire vogel uit het kinderprogramma zaterdag op Twitter en op televisiezender CNN had aangegeven dat hij zich had laten vaccineren tegen corona.

De Amsterdamse olympiërs en paralympiërs zijn vandaag feestelijk gehuldigd in de ambtswoning aan de Herengracht. De 13 sporters hebben vandaag hun koninklijke onderscheiding ontvangen van Simone Kukenheim, wethouder Sport.

Vanwege de toenmalige coronamaatregelen hebben nog niet alle Amsterdamse olympische en paralympische medaillewinnaars hun koninklijke onderscheiding ontvangen. Nu het weer kan werden deze onderscheidingen middels de huldiging van vandaag alsnog uitgereikt. De sporters zijn hockeyers en roeiers. De twee Paralympiërs bestaan uit een verspringer en een sprinter op de 100m.

Een unieke prestatie en een mooi moment voor paralympiër Fleur. In de eerste poging bij het verspringen sprong zij gelijk een wereldrecord. "Een handicap hoeft nooit een beperking te zijn", stelt ze. Zij hoopt de jonge kinderen met een beperking middels haar sportprestaties een beetje meer hoop te geven.

Voor de pandemie gaf vrijwel iedereen elkaar een hand en een grote meerderheid begroette elkaar nog weleens met een zoen of drie. Dat zit er tijdens de coronaperiode even niet in. En van de ruim 1700 Amsterdammers die meededen aan de enquête vindt zo'n 70 procent het ook niet vervelend als de drie zoenen na de pandemie niet meer terugkeren. 

Uit het onderzoek onder ruim 1700 leden van het AT5-panel blijkt dat de meesten elkaar geen hand of zoen meer geven. Slechts één op de vijf panelleden geeft aan nog wel eens handen te schudden, en één op de vier begroet een naaste nog met een zoen.

Dat is een groot verschil met de periode voor corona: bijna alle ondervraagden geven aan dat zij voor de pandemie elkaar een hand gaven, en bijna vier op de vijf begroette hun vrienden en naasten voor corona met een zoen of met drie zoenen. "Ik heb dat zoenen nooit prettig gevonden", schrijft één van de ondervraagden. Een ander: "Ik ben er blij om dat er niet meer wordt gezoend, maar wat ik wel af en toe fijn vind is een knuffel."

We vroegen de panelleden ook hoe zij het zouden vinden als het begroeten met drie zoenen niet meer terugkeert na de coronapandemie. Slechts een kwart van de panelleden zou er moeite mee hebben als er straks niet meer gezoend wordt. Opvallend is dat bijna zeven op de tien er geen problemen mee zou hebben.

"Was er toch al niet zo van, dus een goed excuus", schrijft één van de Amsterdammers in de enquête. Een ander laat weten: "Ik deed wel mee met die drie zoenen, maar vond dat eigenlijk maar niks." Wat opvalt in de reacties is dat de panelleden vooral niet meer willen zoenen op het werk: "Sowieso idioot om onbekenden of collega's te zoenen! Een hand is genoeg."

Na twintig maanden heropenen de Verenigde Staten de grenzen voor een groot deel van Europa, inclusief Nederland. Passagiers die volledig gevaccineerd zijn en bovendien een negatieve testuitslag kunnen laten zien, mogen weer vanaf vandaag op Schiphol het vliegtuig instappen naar bijvoorbeeld New York, Los Angeles of Las Vegas.

De heropening van de Verenigde Staten is vooral goed nieuws voor KLM en Delta Air Lines, die samen de Amerikaanse markt op Schiphol domineren. Toen bekend werd dat de VS passagiersvluchten vanuit 33 landen weer zouden toestaan, schaalden de twee luchtvaartpartners het aantal bestemmingen en vluchtfrequenties meteen op.

Wie met KLM naar de Verenigde Staten vliegt, kan daar met hetzelfde ticket overstappen op een vlucht van Delta. Andersom is Schiphol het belangrijkste overstappunt van Delta voor tientallen KLM-bestemmingen. De grootste concurrenten van Delta, United Airlines en American Airlines, bieden ook vluchten aan vanaf Schiphol, maar naar minder bestemmingen.

Genadeklap

De sluiting van de Amerikaanse grenzen half maart 2020 was de genadeklap voor de luchtvaart in Nederland. Nadat KLM vanwege corona al heel wat vluchten naar China moest schrappen, kwam na 12 maart het vliegverkeer vanaf Schiphol vrijwel tot stilstand.

Duizenden passagiers uit de VS probeerden die dag nog snel een vlucht naar huis te boeken. Diezelfde middag kondigde Schiphol aan een deel van luchthaven, waaronder pieren en terminals, te moeten sluiten.

Feest

De heropening van de grenzen in Amerika wordt op Schiphol niet groots gevierd. In Londen daarentegen wel: Rond 9.30 uur Nederlandse tijd stijgen twee vliegtuigen van British Airways en Virgin Atlantic tegelijkertijd op vanaf luchthaven Heathrow naar New York's Kennedy Airport.

British Airways vliegt voor die gelegenheid met vluchtnummer BA1, een eerbetoon aan de vroegere Concorde-vluchten tussen Londen en New York. Later gebruikte British Airways vluchtnummer 1 voor een inmiddels opgeheven zakenvlucht tussen Londen City en New York.

Nu de coronaregels weer strenger worden, maakt boswachter Rogier Veldhuizen zich zorgen over Wandelbos Groenendaal in Heemstede. Bezoekers wandelen van de gebaande paden, op stroken die daar eigenlijk helemaal niet voor bedoeld zijn. Zo ontstaan illegale paden. 

"Eigenlijk is het probleem dat er te veel mensen zijn", zegt Rogier Veldhuizen, terwijl hij door een ruimtelijk, kleurrijk bos loopt. "Tja, vandaag is het dan niet zo druk vanwege het weer, maar soms lopen hier, vooral tijdens de vakantie, duizenden mensen."

Het bos aan de rand van Heemstede is volgens Veldhuizen niet berekend op zoveel bezoekers. "Mensen gaan bijvoorbeeld de boel afsnijden en lopen dwars door een bosvak heen. Juist die bosvakken willen we heel laten voor de fauna."

Soms ontstaat zo'n nieuw pad omdat eerst wilde grazers, die vrij in het bos rondlopen, een begin hebben gemaakt. "Die grote grazers maken een olifantenpaadje en binnen een jaar kan zo'n begin uitgroeien tot een wandelpad. Bezoekers kunnen dan uiteindelijk nauwelijks meer zien dat het geen officiële wandelroute is."

Degene die dat ook niet hebben gezien, zijn Willeke en Michael. Ze hadden geen enkel idee op een pad te lopen, waar ze eigenlijk niet overheen mochten.

"Maar hoe kon ik dan zien dat ik hier niet mocht lopen", vraagt Willeke zich af. "Er hangen geen bordjes en er is al helemaal geen prikkeldraad." Michael vervolgt: "Ze hadden het ook kunnen afzetten met een boom, dan was ik niet doorgelopen."

Bordjes en boomstammen

Veldhuizen legt aan de bezoekers uit dat ze bordjes geplaatst hebben, maar dat die vernield werden. En boomstammen vormen geen onoverbrugbare hinder. "Zo'n boomstam over het pad is juist vaak voor kinderen een leuke uitdaging om overheen te klauteren. Of mensen lopen er gewoon omheen en zo ontstaat er een tweede pad."

Rafal, een dagelijkse bezoeker van het wandelbos, vind dat je de illegale paden best kan herkennen. "Ik weet dat die er zijn, dat zie je omdat die paden veel wilder zijn en er ligt ook zeker wel eens een balk voor. De gewone wandelpaden hier zijn heel goed zichtbaar, dat kan je echt niet missen."

Oplossing

De boswachters zouden de paden meer dan een jaar compleet moeten afsluiten om de schade te herstellen. "Maar dat is hier echt niet te doen", zegt Veldhuizen. "Eigenlijk is het probleem dat er te veel mensen zijn, dus blijf vooral thuis."

Nu de coronaregels weer strenger worden, maakt boswachter Rogier Veldhuizen zich zorgen over Wandelbos Groenendaal in Heemstede. Bezoekers wandelen van de gebaande paden, op stroken die daar eigenlijk helemaal niet voor bedoeld zijn. Zo ontstaan illegale paden. 

"Eigenlijk is het probleem dat er te veel mensen zijn", zegt Rogier Veldhuizen, terwijl hij door een ruimtelijk, kleurrijk bos loopt. "Tja, vandaag is het dan niet zo druk vanwege het weer, maar soms lopen hier, vooral tijdens de vakantie, duizenden mensen."

Het bos aan de rand van Heemstede is volgens Veldhuizen niet berekend op zoveel bezoekers. "Mensen gaan bijvoorbeeld de boel afsnijden en lopen dwars door een bosvak heen. Juist die bosvakken willen we heel laten voor de fauna."

Soms ontstaat zo'n nieuw pad omdat eerst wilde grazers, die vrij in het bos rondlopen, een begin hebben gemaakt. "Die grote grazers maken een olifantenpaadje en binnen een jaar kan zo'n begin uitgroeien tot een wandelpad. Bezoekers kunnen dan uiteindelijk nauwelijks meer zien dat het geen officiële wandelroute is."

Degene die dat ook niet hebben gezien, zijn Willeke en Michael. Ze hadden geen enkel idee op een pad te lopen, waar ze eigenlijk niet overheen mochten.

"Maar hoe kon ik dan zien dat ik hier niet mocht lopen", vraagt Willeke zich af. "Er hangen geen bordjes en er is al helemaal geen prikkeldraad." Michael vervolgt: "Ze hadden het ook kunnen afzetten met een boom, dan was ik niet doorgelopen."

Bordjes en boomstammen

Veldhuizen legt aan de bezoekers uit dat ze bordjes geplaatst hebben, maar dat die vernield werden. En boomstammen vormen geen onoverbrugbare hinder. "Zo'n boomstam over het pad is juist vaak voor kinderen een leuke uitdaging om overheen te klauteren. Of mensen lopen er gewoon omheen en zo ontstaat er een tweede pad."

Rafal, een dagelijkse bezoeker van het wandelbos, vind dat je de illegale paden best kan herkennen. "Ik weet dat die er zijn, dat zie je omdat die paden veel wilder zijn en er ligt ook zeker wel eens een balk voor. De gewone wandelpaden hier zijn heel goed zichtbaar, dat kan je echt niet missen."

Oplossing

De boswachters zouden de paden meer dan een jaar compleet moeten afsluiten om de schade te herstellen. "Maar dat is hier echt niet te doen", zegt Veldhuizen. "Eigenlijk is het probleem dat er te veel mensen zijn, dus blijf vooral thuis."

Rob Dumont werd samen met zijn organisatie: Dierenhulpdienst Nederland verkozen tot hulpdienstverlener van het jaar. Een prijs dat hard nodig is volgens Rob. Want naast een trofee kreeg hij ook een mooi geldbedrag die hij goed kan gebruiken om de reserves in zijn dierenopvang in Zwanenburg bij te vullen.

Vorig jaar werd Rob al verkozen door Stichting Dierenlot als hulpverlener van het jaar, maar door corona kon het niet doorgaan. "Ik had eigenlijk niet gedacht dat ik alsnog dit jaar verkozen werd, dus het was een hele verrassing", vertelt Rob aan NH Nieuws

In het juryrapport wordt Dumont onder andere geroemd om zijn kennis. Ook kunnen politie en gemeente altijd terecht bij Rob en zijn organisatie als er vragen en problemen zijn met reptielen. Door het hele land rijdt hij om dieren op te halen en zelfs de meest gevaarlijke reptielen zijn bij hem welkom. Naast een groot hart voor de dieren is hij volgens de jury ook erg betrokken bij al zijn medewerkers en vrijwilligers.

Reserves op

38 jaar geleden begon Rob zijn reptielenopvang. Een geldbedrag van 10.000 euro, dat de opvang nu gewonnen heeft, kan hij heel goed gebruiken. "Afgelopen jaar heeft er bij ons flink ingehakt. Onze reserves zitten momenteel op nul." Door corona is het dierenvervoer, wat de opvang onder andere doet, enorm gedaald. Daarnaast zijn er ook veel meer dieren binnengekomen bij de opvang.

"Er zijn dit jaar verschrikkelijk veel dieren binnengekomen. In 2020 werden er 182 dieren bij ons opgevangen en dit jaar zijn het er al 254 en het jaar is nog niet voorbij." Rob hoop dan ook dat, mocht er een nieuwe lockdown komen, mensen niet massaal weer huisdieren gaan inkopen. "Mensen moeten daar echt beter over gaan nadenken."

Met het gewonnen geld kan de organisatie in ieder geval de komende tijd weer wat vooruit. Ook zal Rob zijn collega's in het zonnetje zetten. "Met een mooi kerstpakket dit jaar."

De meeste hardlopers houden ervan om door de natuur te hollen, maar van de natuur is tijdens de Urban trail Haarlem nauwelijks sprake. Zo’n 2500 hardlopers rennen namelijk door het centrum van die stad waarbij ze ook door gebouwen rennen.

Ondanks er ook fanatiekere hardlopers bij zijn, gaat het er bij de organisatie om dat de deelnemers zoveel mogelijk lol hebben. “Dit is een hardloopevenement voor de fun”, legt Rozemarijn Heyman van Urban trail uit.

Weinig afmeldingen 

De run vindt niet alleen plaats in Haarlem, maar is verdeeld over het jaar ook nog te beleven in andere steden in Nederland. De strengere coronamaatregelen hebben er niet voor gezorgd dat de afmeldingen binnenstroomden.

“Ik geloof dat we iets van drie officiële mailtjes hebben ontvangen, maar het kan natuurlijk wel zo zijn dat mensen gewoon niet komen opdagen,” zegt Heyman.

Voor de start staan de jongens Mees en Beau te wachten. Ze hebben er niet heel veel zin in om dat stuk te rennen. “Ik moest eigenlijk van mijn vader meedoen”, zegt Mees. “Ik had liever iets anders gedaan.”

Het enthousiasme is bij Marjan en Marinka een stuk groter. Ook zij staan in de Grote of Sint Bavo kerk te wachten op het startschot. Het is voor mij de eerste keer”, zegt Marinka. “Marjan heeft hem wel al vaker gelopen en die was zo enthousiast, dat mee ben gaan doen.”

Het toffe aan de loop is volgens Marjan dat je door gebouwen kunt lopen, waar je normaal niet inkomt. “Dat is gewoon een heel unieke ervaring, zo zie je de stad op een andere manier.”

Na de eerste startgroep gaan verschillende groepen in wisselende tijdsloten starten om de deelnemers zo gespreid mogelijk over het parcours te verdelen. Er is een vijf en tien kilometer route en je rent onder andere door Patronaat, de Doopsgezinde kerk (waar een mis bezig is), het Kenaupark (toch wat groen) en winkels.

Tekst gaat door onder de foto.

Bij de finish druppelen de sporters na anderhalf uur binnen, waaronder ook Marjanne. “Dit was echt heerlijk, het is heel lang geleden dat ik pijn vrij heb kunnen lopen.”

Marjanne heeft in mei een operatie ondergaan. “Afgelopen januari kon ik niet meer lopen door een versleten heup en in mei ben ik geopereerd. Vandaag heb ik mijn eerste vijf kilometer onafgebroken gelopen. Echt fantastisch.”

Feestje 

De neven Rob en Ron komen al dansend over de finishlijn. “Dit is toch fantastisch, moet je al die mensen langs de kant zien staan”, zegt Ron. Rob vervolgt glimlachend: “Haarlem is een prachtige stad, wat wil je nog meer.”

Huib komt met opvallend groene sokken met erop sjoelstenen aangelopen. Hij zegt lachend: “Het is toch waanzinnig om in zo’n mooie kerk te mogen beginnen, al was ik zeker voor het zingen de kerk uit hoor.”

Mees die eigenlijk geen zin had in deze run en van zijn vader mee moest doen, staat ook uit te puffen. Hij kijkt naar zijn versleten gympen. “Het was eigenlijk best wel leuk”, zegt hij tevreden. “Alleen kreeg ik na acht kilometer last van mijn voeten. Ik heb ook echt nieuwe schoenen nodig.”

Die schoenen zitten er nu waarschijnlijk wel in. De vader van Mees staat er namelijk naast: “Nou, nieuwe schoenen heb je nu zeker wel verdiend.”

Met die nieuwe schoenen, ziet Mees zich de komende jaren vaker hardlopen. “Misschien ga ik wel een marathon doen, maar wel als ik twintig ben en met mijn vader. Ja, ik denk dat ik dit wel vaker ga doen.”

De Koninklijke Marechaussee heeft vanmorgen acht Poolse mannen uit een vliegtuig op Schiphol gehaald omdat ze geen mondkapje op wilden tijdens een vlucht van Polen naar Amsterdam. Bovendien volgden de mannen aanwijzingen van het personeel niet op en zorgden ze voor overlast aan boord, zo meldt de Marechaussee. 

Ook liepen de mannen veelvuldig door het gangpad, en weigerden ze op hun eigen plek te gaan zitten. Iets wat vanwege de coronamaatregelen wel wordt gevraagd van passagiers. 

De mannen zijn op Schiphol aangehouden en verhoord. Ze hebben hun aansluitende vlucht gemist. De gezagvoerder van de vlucht gaat aangifte doen tegen de mannen, zo laat een woordvoerder van de Marechaussee weten. 

Het Openbaar Ministerie beslist wat voor boete de mannen krijgen. Waarschijnlijk zullen ze later vandaag hun reis kunnen vervolgen. 

Meerdere afdelingen van Justitieel Complex Zaanstad zijn op dit moment in quarantaine vanwege coronabesmettingen onder gevangenen en personeel. Ongeveer 700 gevangenen moeten op hun afdeling blijven, mogen geen bezoek ontvangen of zitten de hele dag op hun cel. De Zaanbajes is op dit moment de gevangenis met relatief het hoogste aantal coronagevallen.

Dat bevestigt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) na navraag aan NH Nieuws. Op dit moment zijn 37 van de zevenhonderd gevangenen in JCZ positief getest op corona. Het is niet duidelijk hoe het virus binnen de gevangenismuren is gekomen.

De megagevangenis in Westzaan bestaat uit vijf clusters: noord, oost, zuid, west en het Penitentiair Psychiatrisch Centrum. Elk cluster heeft weer afdelingen, zes daarvan hebben op dit moment een afdelingsquarantaine. Dit protocol gaat in bij meerdere besmettingen op één afdeling.

Gevangenen kunnen de afdeling niet verlaten, kunnen niet naar hun werk (arbeid) of meedoen aan activiteiten, zoals sport. Ook mogen ze geen bezoek ontvangen. Ze kunnen wel recreëren, koken en luchten. Het personeel, de Penitentiair Inrichtingswerkers, van die afdeling dragen geen beschermde kleding, maar horen wel binnen hun afdeling te blijven. 

Opgesloten in hun cel

Bij cluster oost is een hele afdeling tot en met 7 november in celquarantaine: alle gevangenen die daar zitten mogen hun cel dus niet uit, alleen om dagelijks een keer (alleen) te luchten. "Het is een ingrijpende maatregel, maar ook noodzakelijk om verder verspreiding te voorkomen", zegt woordvoerder Robert Meijer van de DJI tegen NH Nieuws.

Volgens hem is de sfeer op dit moment 'over het algemeen rustig' in de gevangenis. "Het gros van de gedetineerden hebben begrip voor de situatie. Ze zien het belang ervan voor hun eigen veiligheid en gezondheid. Onze medewerkers doen hard hun best om de sfeer goed te houden. De situatie vraagt veel van ons personeel." 

Een bron meldt dat ook meerdere collega's zich hebben ziek gemeld omdat ze positief getest zijn op corona. In algemene zin kon de woordvoerder bevestigen dat ook personeel van de gevangenissen weleens thuisblijven.

De uitbraak van besmettingen zou ook hebben geleid tot een opnamestop. Dat betekent dat er geen nieuwe gevangenen worden aangenomen of verplaatst. Zo zouden verpleegkundigen geen avonddiensten hoeven te draaien omdat er geen 'nieuwe inkomers' zijn, aldus een bron. Volgens de DJI is daarvan op dit moment geen sprake.

Het is niet de eerste keer dat er coronagevallen zijn in JCZ: in 2020 meldde NH Nieuws meermaals dat er (enkele) gevangenen positief waren getest. Toen moesten ook bepaalde afdelingen in lockdown.

Vaccinatiegraad gevangenen 

De directeur van de gevangenis Obe Veldman schat in dat ongeveer dertig procent van de gevangenen is gevaccineerd. Dit zei hij eerder in gesprek met NH Nieuws.

Officiële cijfers daarover zijn volgens de DJI niet bekend, omdat alleen gedetineerden die ín de gevangenis een vaccinatie hebben gekregen worden geregistreerd. Daarnaast is ook de in- en uitstroom 'groot'. Personeel van de bajes is niet verplicht om zich te vaccineren, maar dit wordt wel door de DJI geadviseerd.

Door de zware coronalockdown stopten veel West-Friezen met vrijwilligerswerk. Hierdoor staan veel organisaties en musea, zoals het Stoomtreinmuseum in Medemblik, onder druk. Om de stoom wat af te blazen, organiseert Vrijwilligerspunt West-Friesland daarom de vrijwilligersmarkt. Zo hoopt de organisatie mensen te inspireren en informeren over vrijwilligerswerk. 

Zo'n 25 organisaties staan in Hoorn sinds gisteravond met een stand op de vrijwilligersmarkt, het aanbod voor de bezoeker is erg divers. Niet alleen organisaties zoals Amnesty International zijn aanwezig, ook kleinere musea uit de regio, zoals het Oorlogsmuseum en het Stoomtreinmuseum, proberen dankzij folders en gesprekken nieuwe vrijwilligers te regelen. 

Doordat musea weer open mogen zijn, snakken ze opnieuw naar vrijwilligers. Maar doordat veel vrijwilligers noodgedwongen door de lockdown moesten stoppen, moeten de organisaties opnieuw op zoek naar vrijwilligers.

"Tijdens de zware coronalockdown zagen we dat veel vrijwilligers niet meer hun werk konden uitvoeren", vertelt organisator Nancy Alders aan WEEFF/NH Nieuws. "We merkten toen dat er een omslag kwam naar de zoektocht naar vrijwilligers. Heel veel musea gingen dicht en heel veel verenigingen mochten hun deuren niet meer openen."

Hierdoor veranderde volgens Alders de vraag. "Je zag dat een-op-een-hulp ineens veel noodzakelijker werd. Gelukkig zitten we niet meer in die zware lockdown, maar hierdoor verandert wel weer opnieuw de vraag naar het soort vrijwilliger."

Zo zag de vrijwilligersmarkt eruit:

Ook het Stoomtreinmuseum heeft een stand op de vrijwilligersmarkt. De 22-jarige Erik Paskamp geeft sinds zijn zeventiende rondleidingen door het museum en probeert vandaag nieuwe vrijwilligers te werven.

"Volgens mij heb ik net een jonger iemand weten te strikken om vrijwilligerswerk te komen doen", lacht Paskamp. "Er hangt jammer genoeg een stigma om 'vrijwilligerswerk' heen, want mensen denken vaak dat het saai is. Maar het zijn juist de dingen die het leven eigenlijk heel erg mooi maken."

Ook Vincent Schoonderwoert begrijpt niet goed waarom mensen vaak neerkijken op vrijwilligerswerk. Zelf voert Schoonderwoert al meer dan twintig jaar vrijwilligerswerk uit bij het Stoomtreinmuseum in Medemblik.

"Het is gewoon het werken met oude techniek: dat maakt het gewoon leuk", vertelt de vrijwilliger trots, terwijl hij de oven van de stoomlocomotief aanvult met blokken hout. Dit doet hij zodat uiteindelijk het water wordt gekookt en de stoom uit de pijp omhoog stijgt. 

De vrijwilliger woont zelf in de buurt van Leiden, maar gaat regelmatig naar Medemblik om zijn hobby uit te voeren. "Vrijwilligerswerk is meer dan koffie schenken", vindt Schoonderwoert. "Je moet gewoon iets vinden dat je tof vindt en dan moet je het gewoon proberen. Ik doe dit al twintig jaar, maar het verveelt nog steeds niet."

Meerdere afdelingen van Justitieel Complex Zaanstad zijn op dit moment in quarantaine vanwege coronabesmettingen onder gevangenen en personeel. Honderden gevangenen moeten op hun afdeling blijven, mogen geen bezoek ontvangen of zitten de hele dag op hun cel. De Zaanbajes is op dit moment de gevangenis met het hoogste aantal coronagevallen.

Dat bevestigt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) na navraag aan NH Nieuws. Op dit moment zijn 37 van de zevenhonderd gevangenen in JCZ positief getest op corona. Het is niet duidelijk hoe het virus binnen de gevangenismuren is gekomen.

De megagevangenis in Westzaan bestaat uit vijf clusters: noord, oost, zuid, west en het Penitentiair Psychiatrisch Centrum. Elk cluster heeft weer afdelingen, zes daarvan hebben op dit moment een afdelingsquarantaine. Dit protocol gaat in bij meerdere besmettingen op één afdeling.

Gevangenen kunnen de afdeling niet verlaten, kunnen niet naar hun werk (arbeid) of meedoen aan activiteiten, zoals sport. Ook mogen ze geen bezoek ontvangen. Ze kunnen wel recreëren, koken en luchten. Het personeel, de Penitentiair Inrichtingswerkers, van die afdeling dragen geen beschermde kleding, maar horen wel binnen hun afdeling te blijven. 

Opgesloten in hun cel

Bij cluster oost is een hele afdeling tot en met 7 november in celquarantaine: alle gevangenen die daar zitten mogen hun cel dus niet uit, alleen om dagelijks een keer (alleen) te luchten. "Het is een ingrijpende maatregel, maar ook noodzakelijk om verder verspreiding te voorkomen", zegt woordvoerder Robert Meijer van de DJI tegen NH Nieuws.

Volgens hem is de sfeer op dit moment 'over het algemeen rustig' in de gevangenis. "Het gros van de gedetineerden hebben begrip voor de situatie. Ze zien het belang ervan voor hun eigen veiligheid en gezondheid. Onze medewerkers doen hard hun best om de sfeer goed te houden. De situatie vraagt veel van ons personeel." 

Een bron meldt dat ook meerdere collega's zich hebben ziek gemeld omdat ze positief getest zijn op corona. In algemene zin kon de woordvoerder bevestigen dat ook personeel van de gevangenissen weleens thuisblijven.

De uitbraak van besmettingen zou ook hebben geleid tot een opnamestop. Dat betekent dat er geen nieuwe gevangenen worden aangenomen of verplaatst. Zo zouden verpleegkundigen geen avonddiensten hoeven te draaien omdat er geen 'nieuwe inkomers' zijn, aldus een bron. Volgens de DJI is daarvan op dit moment geen sprake.

Het is niet de eerste keer dat er coronagevallen zijn in JCZ: in 2020 meldde NH Nieuws meermaals dat er (enkele) gevangenen positief waren getest. Toen moesten ook bepaalde afdelingen in lockdown.

Vaccinatiegraad gevangenen 

De directeur van de gevangenis Obe Veldman schat in dat ongeveer dertig procent van de gevangenen is gevaccineerd. Dit zei hij eerder in gesprek met NH Nieuws.

Officiële cijfers daarover zijn volgens de DJI niet bekend, omdat alleen gedetineerden die ín de gevangenis een vaccinatie hebben gekregen worden geregistreerd. Daarnaast is ook de in- en uitstroom 'groot'. Personeel van de bajes is niet verplicht om zich te vaccineren, maar dit wordt wel door de DJI geadviseerd.

Sportclubs in Amsterdam zijn opgelucht dat de coronacheck voor sportparken deels niet door is gegaan. Het demissionaire kabinet zag na kritiek uit de Tweede Kamer af van de maatregel dat de sportclubs op een geldige QR-code moesten controleren bij de ingang van het sportpark. De verenigingen moeten nu alleen controleren voor toegang tot het terras, de kantine en de kleedkamers.

Bij voetbalclub WV-HEDW in Amsterdam-Oost zagen ze eveneens op tegen de maatregel: "We hebben 4 ingangen en die zouden we dan allemaal moeten bewaken, dat is niet te doen" vertelde voorzitter Ronald Nijssen afgelopen woensdag aan AT5/HN Amsterdam.

Als we nu, drie dagen later. langskomen bij Nijssen, is het optimisme wedergekeerd: "Ik ben heel erg opgelucht, want als het zo gebleven zou zijn als dat aanvankelijk de bedoeling was, dan was dit niet te handhaven geweest." Ook ziet hij dat de maatregelen die wel door zijn gevoerd, namelijk de controle op terrassen en kleedkamers, goed te regelen zijn en dat er geen bezwaar komt vanuit de bezoekers en sporters."Iedereen is heel braaf, er is hier geen enkel probleem."

Al dertig keer voer stoomboot Adelaar, beter bekend als de Beverwijkse pakjesboot van Sinterklaas, de haven van de stad binnen. Maar door het coronavirus blijft het er voor het tweede achtereenvolgende jaar oorverdovend stil. Het zijn daarmee ook uitdagende tijden voor de familie Van Gulik, eigenaar van de stoomboot. "Inkomsten drogen op, en het onderhoud gaat door."

Bart van Gulik loopt met een rood oliespuitje door de machinekamer van stoomboot Adelaar. Hij haalt zijn schouders op. "Het is overleven. Er zijn geen inkomsten en ondertussen moeten we wel de machine laten draaien, sleutelen en de boot blijven schilderen. Dat maakt het lastig. Maar belangrijker: we missen ook vooral de lachende gezichten van kinderen op de kade in de haven. Dat is toch waar je uiteindelijk allemaal voor doet."

Vergroeid met Beverwijkse haven

De Adelaar en Sinterklaas zijn na dertig officiële intochten vergroeid geraakt met de Beverwijkse haven. En dat is de familie Van Gulik met de Adelaar: al sinds 1977 stoppen ze hun liefde in het onderhoud van de markante stoomboot uit 1925. Je kan ze 's nachts wakker maken voor het zien, ruiken en beluisteren van de ronddraaiende motoronderdelen in warme olie. "Dit is het mooiste wat er is", lacht Bart. "Maar het zou mooier zijn als we onderweg zijn naar activiteiten in de havens."

Dat nu de stilte overheerst maakt Ina, de partner van Bart, mistroostig. "Het is zo zonde. Maar we moeten wel verder. Het is schrapen om alle eindjes aan elkaar vast te knopen, maar het zal moeten."

Kim Lemmers van café Spaarne66 gooit haar terras vanaf zaterdag dicht. Ze is namelijk principiëel tegen de coronapas en daarom wil ze ook geen QR-checks uitvoeren bij haar gasten. Dat ze daardoor straks minder inkomsten heeft, neemt ze op de koop toe. "Ik kan mezelf tenminste recht in de spiegel blijven aankijken."

Het is druk vrijdag tijdens de lunch op het terras van café Spaarne66. De gasten genieten van het zonnetje, terwijl Kim ondertussen binnen op haar computer bezig is. Ze is de 'take away'- menukaart maar aan het bijwerken, want dat wordt vanaf morgen weer de realiteit. Om haar heen zijn de tafeltjes leeg, want eerder besloot ze al om haar gasten alleen op het terras te laten plaatsnemen. Daar kon namelijk iedereen komen en gaan en hoefde ze niemand op een QR-code te controleren. Want die QR-code, daar stoort ze zich mateloos aan. 

 "Ik wil de QR-code niet checken, omdat ik geen mensen wil uitsluiten. Ik zie het ook als een middel om mensen te dwingen om zich te laten vaccineren. De manier waarop dat nu gaat, vind ik fout. Je moet het uit vrije wil doen, omdat je het gevoel hebt dat het goed is voor je gezondheid en niet omdat het je vrijheid kan geven."

Ze zou gasten zonder QR-code ook om een negatief testbewijs kunnen vragen, maar daar heeft ze ook weinig vertrouwen in. "Ik weet namelijk zeker dat dat straks ook gaat vervallen. We gaan naar een '2G-systeem', dat je op den duur alleen 'gevaccineerd of genezen' ergens binnenkomt."

Liever tafels uit elkaar

In plaats QR-codes checken, had Kim liever gezien dat de tafels weer anderhalve meter uit elkaar moesten worden gezet. Maar daar is niet voor gekozen en nu zit er voor haar gevoel niets anders op dan het terras te sluiten. Inmiddels is ze zo klaar met de hele situatie, dat zij en haar familie hebben besloten om de zaak te verkopen. Er wordt al met een nieuwe eigenaar onderhandeld. 

Begrip

De gasten van Spaarne66 vinden het jammer dat ze voorlopig niet meer op het terras kunnen zitten. Een Haarlemse heeft toch veel begrip voor Kim haar keuze. "Ze wil geen mensen uitsluiten en daar heb ik enorm veel respect voor."

Ze zegt zelf ook niet gevaccineerd te zijn en dit zal voorlopig haar laatste bezoek aan een terras zijn. "Ik ga me toch niet iedere keer weer laten testen? Dan ga ik wel naar een park. We worden op een verschrikkelijke manier uit elkaar gedreven op dit moment. Het is triest." Ze stoort zich ook aan het beeld dat het lijkt alsof alleen lageropgeleiden zich niet laten vaccineren. "Ik heb zelf verschillende universitaire studies gedaan."

Vinkje

Haar vriendin is net hersteld van een coronabesmetting. "Ik heb nu dus 'een vinkje'. Maar ik vraag me heel erg af of ik er aan mee wil werken en ik wil dat dus niet. Ik ga niet meer naar het terras, misschien alleen bij bijzondere gelegenheden."

Een andere gast vindt het vooral jammer dat hij niet meer op deze fijne plek kan lunchen. "Het is zo'n mooi centraal punt, met dat bruggetje." Hij snapt dat Kim geen QR-codes wil checken, maar zet er ook zijn vraagtekens bij. "Ik snap dat ze geen politie-agent wil spelen. Aan de andere kant denk ik 'houd het lekker open', dit is nu eenmaal het beleid. We moeten allemaal een beetje meeveren."

Vanaf morgen kunnen bezoekers van onder meer café De Slof in Enkhuizen zelf hun QR-code scannen bij de deur, daar staat een zuil met een tablet klaar. Het is een uitkomst voor café-eigenaar Cees Klein die veelal in zijn eentje achter de bar staat. "Je kunt je moeilijk bier tappen en aan de deur staan tegelijk."

Gemeentes hebben vanuit het Rijk geld gekregen voor de inzet van extra handhavers om de coronatoegangsbewijzen te kunnen controleren nu dat op meer plekken wordt ingevoerd. Enkhuizen kiest voor een andere route, omdat er te weinig handhavers zijn om in te zetten. Cees: "De burgemeester kwam ermee, want je trekt niet zomaar een blik handhavers open. Die zijn er gewoon niet."

Sinds de horeca om middernacht moet sluiten, staat Cees alleen achter de bar. "En dan moet je kiezen of je dat biertje moet tappen of moet gaan scannen bij de deur, dat maakt het lastig. Zeker als er een groep mensen binnenkomt, het neemt te veel tijd in beslag."

Nu kan hij vanaf achter de bar de QR-scanner controleren. "Je kunt vanaf hier zien als hij op groen springt." En als het drukker wordt? Dan is het mogelijk om het scherm te delen zodat hij op zijn kassa achter de bar mee kan kijken. 

'Handhavers te duur'

Burgemeester Eduard van Zuijlen ging vanmiddag op bezoek in het café om de eerste 'coronazuil' uit te proberen. "We hebben in deze stad drie handhavers, en dat is voor de hoeveelheid horeca totaal niet toereikend als zij het allemaal moeten gaan controleren. De gedachte erachter is dat we het geld zo besteden, dat de horeca er zelf ook wat aan heeft."

Bedrijven en instellingen met een horecavergunning hebben het als optie aangeboden gekregen. Daar hebben al 33 organisaties een beroep op gedaan, waaronder ook het zwembad en sportverenigingen. "En dat kan nog steeds", gaat van Zuijlen verder. Hij roept dan ook de andere horeca-ondernemers op om kosteloos eentje aan te vragen. Want het geld uit het Rijk is er volledig voor gereserveerd. 

Fraudegevoelig? 

Ook in andere steden wordt er gebruikgemaakt van een 'zelfscanner'. "Ik zag het in Leeuwarden, toen is ook het idee ontstaan", zegt Van Zuijlen. Of het systeem fraudegevoelig is voor gebruik van valse coronapassen? "Dat is niet aan mij, maar een verantwoordelijkheid die we landelijk moeten aanpakken. Dat lijkt me ook niet eenvoudig om dat vals te doen", aldus Van Zuijlen. 

Volgens de kroegbaas blijft het hoe dan ook een heikel punt:  "Als ik zelf bij de deur ga staan om te scannen met mijn telefoon, kan ik het ook niet achterhalen of het juist is of niet." De zelfscanner is volgens hem wel écht een uitkomst. "Het zal gerust even wennen zijn, maar ik hoop dat mensen het ook gewoon zelf leuk vinden om te doen."

Burgemeester Jos Wienen gaat bij het Rijk vragen of Haarlem ongebruikte mondkapjes over kan nemen. Deze kunnen dan worden verspreid onder winkels, horeca en sportclubs.

Dat zei de burgervader gisteren op vragen van de fractie van Hart voor Haarlem. Die partij stelde voor dat Wienen, gezien de nieuwe coronamaatregelen, één procent van de mondkapjes opeist die nu ongebruikt in magazijnen liggen.

Naar verluidt zou dat gaan om elf magazijnen waar misschien wel twee miljard mondkapjes liggen. Hart voor Haarlem gaat ervan uit dat het er minder zijn en vindt dat de Spaarnestad er best één procent van kan opeisen. Dat zouden er zomaar tienduizenden of meer kunnen zijn.

Ongebruikt

Dat 'eisen' vindt Wienen geen goed idee, maar vragen of minister Hugo de Jonge ze beschikbaar wil stellen vindt Wienen wel schappelijk. Ze in Haarlem gebruiken is beter dan de mondkapjes 'ongebruikt te laten liggen in de opslag', meent ook Wienen.

De burgemeester laat vandaag weten dat hij bereid is om te vragen wat er met de mondkapjes wordt gedaan, maar hij gaat 'niet een specifieke hoeveelheid opvragen'.

"Als ik een positief antwoord krijg, kom ik bij u terug", meldde hij gisteren aan de gemeenteraad.

Sinterklaas nadert en dat merken organisaties die zich inzetten voor minder gestelde gezinnen ook: gedoneerde cadeaus stromen binnen. Voor speciale Sinterklaasbanken schieten de aanmeldingen alleen niet de pan uit, in plaats daarvan gaan de cadeaus naar voedselbanken. "In tegenstelling tot wat wij hadden verwacht, ook met het oog op corona, hebben wij de 5.000 kinderen dit jaar niet eens aangetikt", vertelt Elisa Nuij, voorzitter van de Sinterklaasbank in Bussum. 

Door corona en stijgende energieprijzen is het aannemelijk dat meer mensen een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken rond Sinterklaastijd. Waar er bij inzamelacties voor minder gestelde gezinnen een flinke stijging in het aantal cadeaus wordt opgemerkt, blijkt dat het aantal aanmeldingen voor Sinterklaasbanken niet stijgt. Deze organisaties zetten zich tijdens sinterklaas in voor kansarme kinderen door cadeautjes in te zamelen.

'Bijna verdubbeld'

In Haarlem en IJmuiden zijn vrijwilligers en werknemers van de kringloop Zolder023 de afgelopen drie weken hard bezig met het verzamelen van Sinterklaascadeaus voor gezinnen die het financieel niet voor elkaar krijgen om cadeaus te kopen. Sinds twee jaar zet Zolder023 zich in voor de landelijke Sinterklaas-speelgoed-inzamelactie.

"Ten opzichte van vorig jaar is het nu bijna verdubbeld met wat we binnenkrijgen, met wat ik op de vloer alleen al zie en wat we doorzetten", vertelt storemanager Jan van Buren trots. "Ik kan me voorstellen dat dit ook een gevolg is van corona en de stijgende prijzen. Wij zijn echter gewoon begonnen met de inzamelactie, omdat wij dit mooie initiatief willen ondersteunen en willen oppakken."

De Sinterklaasbank Bussum verwachtte vanwege corona en stijgende energieprijzen dit jaar ook meer aanmeldingen, maar tegen verwachting in bleven de aanmeldingen steken. De doelgroep voor de Sinterklaascadeaus verschilt dan ook ten opzichte van voedselbanken. Van voedselbanken tot aan sinterklaasbanken: niet iedere instantie stelt dezelfde eisen om in aanmerking te komen. 

'Privacywet werkt tegen'

Sinterklaasbank Bussum zet zich inmiddels al vijftien jaar in voor gezinnen die het niet zo ruim hebben. De laatste jaren liepen de aanmeldingen tegen de verwachtingen in flink terug en ook dit jaar bleven de aanmelding achter. "Dit jaar hadden we wel 6.000 of 7.000 aanmeldingen willen behandelen, maar hebben we de 5.000 niet eens aangetikt. Ondanks oproepen en reminders wilde het niet baten", aldus voorzitter Elisa Nuij. 

"We hebben enorm veel intermediairs, nieuwe bronnen aangeboord en oproepen gedaan, ook via social media. De intermediairs willen er niet aan, voor velen is het de privacywet die in de weg zit en dat geven ze dan ook aan", aldus Nuij. Als gevolg ontstaan hierdoor verdubbelingen in acties. "Je ziet dat er veel initiatieven zijn die spontaan aan het einde van het jaar ontstaan: minder geregel en een korte klap."

"We zagen dat het de afgelopen jaren al zo was, dat we elke keer dezelfde groep kregen die zich aanmeldde", vertelt Nuij. Volgens haar ligt dit 'probleem' deels bij de privacywet, waar veel intermediairs als huisartsen op afhaken. Er is volgens haar dan ook een verschuiving onder banken, waarbij voedselbanken centraal komen te staan. 

Doelgericht

De ingezamelde cadeaus door de kringlopen in IJmuiden en Haarlem zullen naar Utrecht worden vervoerd, waar ze landelijk over verschillende voedselbanken worden verdeeld. Vandaag is de laatste 'inpakdag' en worden de handen ineen geslagen: "We hebben op dit moment bijna dertig pellets vol met speelgoed, die zaterdag in een grote truck zullen worden ingeladen", vertelt Van Buren. "Dan zwaaien we niet de boot, maar de grote truck uit, zullen we maar zeggen", zegt hij al lachend.

Nuij is voor Sinterklaasbank Bussum een tijd op zoek gegaan naar de betreffende doelgroep – die volgens Nuij 'net overal buiten valt en niet gezien wordt' – om daar een 'vinger tussen te krijgen'. "Voorheen waren er veel dubbelingen in aanmeldingen, dat kan nu niet meer. We zijn lang op zoek gegaan naar mensen met weinig inkomen en overal buitenvallen, maar die kunnen we niet helpen." 

Volgens haar stagneert het zoekproces naar de juiste doelgroep voor het ondersteunen in cadeaus dan ook. "Het ligt eigenlijk aan het systeem: werken moet lonen en ik zie dat werken eigenlijk vaak niet loont. Je kunt beter achterover gaan leunen en dat infuus van hulpverlening nemen", spreekt ze uit. "Iemand vertelde mij ooit: 'Aan de ellende van een ander is veel geld te verdienen'. Dat zie ik ook om me heen gebeuren."

Humanitas biedt alleen aan gezinnen die al voor meerdere programma's binnen de organisaties staan ingeschreven cadeaus aan. Zij zien een duidelijke ontwikkeling: "Dit project heeft een hele tijd, zo rond 1997, weinig belangstelling gehad, dan hadden we hooguit 30 kinderen. Daarin hebben wij wel echt een stijging gezien, mensen vinden cadeaus toch wel belangrijker dan vroeger. We tellen de laatste jaren zo'n 120 kinderen", aldus Bart van Rooijen, organisator van de Humanitas Sinterklaasactie. 

'Even slikken'

Humanitas kiest in dit geval voor een specifieke doelgroep. En zo luidde ook de wens van Nuij, maar inmiddels ziet zij in dat ze dat doel zal moeten loslaten. "Ik wil het geld van de mensen die gedoneerd hebben zoveel mogelijk bij de juiste groep terecht zien komen en dat gebeurt niet", vertelt zij overtuigd.

Dat is ook de reden dat dit het laatste jaar is dat deze Sinterklaasbank zich inzet, dat hebben ze als organisatie besloten. "Het voelt als wanneer je kind de deur uitgaat en je levert het goed af: even slikken, maar het is goed", besluit Nuij. 

Ondanks dat de cijfers bij de Sinterklaasbank in Bussum teruglopen, blijkt dat veel mensen zich inzetten. "Het doel is om cadeaus zo goed, zo schoon en zo compleet mogelijk in te zamelen. Een aantal mensen hier aan boord, weet dat het ook echt gebeurt dat kinderen geen cadeau krijgen tijdens Sinterklaas. Wij proberen dat te veranderen", besluit Van Buren. 

Het totale aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is opnieuw gestegen.