Mogelijkerwijs worden de coronamaatregelen weer opgeschaald. Het aantal besmettingen neemt weer toe en dus moet er misschien opnieuw veel van de mensen worden gevraagd. Maar, zo stelt Esther Fenema: „In alle bevolkingsgroepen heeft corona in psychisch opzicht zijn sporen nagelaten.”

De herinvoering van mondkapjes op bepaalde plekken, het strikter naleven van het advies om thuis te werken, de uitbreiding van plekken waar de coronapas voor nodig is, lokale coronamaatregelen: het zit vooralsnog allemaal nog in de ‘gereedschapskist’ van het kabinet. En die maatregelen zijn mogelijk nodig: de coronacijfers lopen weer op: het RIVM heeft tussen donderdagochtend en vrijdagochtend j.l. 7439 meldingen van positieve coronatests gekregen.

Opnieuw kunnen er maatregelen getroffen worden om het toenemende aantal besmettingen van het coronavirus te remmen. Prima mogelijk, stelt Hans van de Sande: „Als het de mensen duidelijk is dat er een dringende reden voor is, dan schikt men zich ernaar.”

Jongvolwassenen uit Noord-Holland Noord hebben vaker last van psychische problemen dan twee jaar geleden. Dat blijkt uit de 'Jongvolwassenenmonitor 2021' van de GGD Hollands Noorden, die de resultaten 'verontrustend' noemt.

Ruim 24 procent van de ondervraagde jongeren gaf aan te lijden aan een pychische aandoening, zoals angst en depressie. Dat is vier procent meer dan bij het vorige onderzoek twee jaar geleden. Daarnaast denken meer jongeren aan zelfdoding: 25 procent van de ondervraagden, tegenover 19 procent in 2019.

De GGD noemt het 'waarschijnlijk' dat de coronacrisis de mentale gezondheid van de jongvolwassenen in de afgelopen anderhalf jaar heeft beïnvloed. Van de ondervraagden ervaart 39 procent (veel) meer stress dan voor de crisis; 23 procent geeft aan dat de stress door de crisis is veroorzaakt. 

Bingedrinkers en dronkenschap 

Maar er zijn ook positieve uitkomsten te melden. Zo is het percentage jongvolwassenen uit Noord-Holland Noord dat weleens alcohol heeft gedronken met 4 procent gedaald: van ruim 85 procent in 2019 naar 81 procent nu. Ook doen minder personen uit de doelgroep aan 'bingedrinken' (meer dan vijf drankjes per gelegenheid drinken) en is het aantal jongvolwassenen dat weleens dronken is geweest afgenomen.

Ook op dit gebied heeft de GGD gekeken naar de mogelijke invloed van de coronacrisis. Van de jongvolwassenen die alcohol drinken, drinkt 18 procent nu meer dan voor de crisis. 40 procent drinkt evenveel alcohol; 42 procent geeft aan minder alcohol te consumeren.

Minder harddrugs en lachgas, maar evenveel rokers 

Een ander positief resultaat is het feit dat het gebruik van harddrugs onder de jongvolwassenen met twee procent is gedaald: van 26 procent in 2019 naar 24 procent nu. Verder gebruiken minder personen uit de doelgroep lachgas: slechts 2 procent, tegenover 6 procent twee jaar geleden.

Het gebruik van softdrugs is over het geheel genomen 'redelijk stabiel' gebleven, aldus de GGD. Van de personen die weleens geblowd hebben, is 41 procent tijdens de coronapandemie meer gaan blowen. 36 procent van deze groep geeft aan evenveel te blowen; 23 procent is minder gaan blowen. 

De GGD noemt het 'opvallend' dat de resultaten voor roken geen echte verbetering laten zien. Ongeveer 19 procent van de jongvolwassenen rookt regelmatig: hetzelfde percentage als in 2019.

Door corona moest ze haar theaterprogramma afzeggen, maar ze maakte wel haar eerste film én beviel van dochtertje Ida. Eva Crutzen (34) had dat graag willen delen met haar veel te jong overleden moeder. ’Ik had haar nog duizend dingen willen vragen.’

Met een jaar coronavertraging viert De Volewijckers zondag het 100-jarig bestaan. Dankzij de bekende trainers Co Adriaanse (74) en Andries Jonker (59), die de ten dode opgeschreven, roemruchte volksclub uit Amsterdam-Noord in 2019 reanimeerden. Daardoor is de landskampioen van 1944 weliswaar stokoud, maar inmiddels weer springlevend.

De Vlaamse regering is voornemens iedereen van twaalf jaar en ouder de mogelijkheid te geven een boosterprik van het coronavaccin te krijgen, maar de Hoge Gezondheidsraad ziet onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat het nut daarvan aantoont, meldt De Standaard.

Een ruime meerderheid van het AT5-panel is voorstander van nieuwe maatregelen nu de coronabesmettingen weer flink toenemen en de ziekenhuizen het steeds zwaarder krijgen. Ook vinden de meeste ondervraagden dat er bij die maatregelen onderscheid gemaakt mag worden tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. 

Nu de coronabesmettingen snel oplopen overweegt het kabinet weer nieuwe maatregelen te nemen om de verspreiding van het virus te beperken. Uit een enquête van het AT5-panel, die door ruim 1700 Amsterdammers werd ingevuld, blijkt dat nieuwe maatregelen op ruime steun kunnen rekenen. Vier van de vijf van de ondervraagden wil dat er geprobeerd wordt de verspreiding te beperken, en drie van de vijf panelleden vindt dat daar extra maatregelen voor nodig zijn.

"Ik ben geen voorstander van extra maatregelen, maar als de druk op de zorg te groot wordt dan moet je wel", verzucht een panellid. "We moeten voorkomen dat er weer een lockdown komt en we terug bij af zijn", aldus een ander. Maar een kleine 30% wijst nieuwe maatregelen af. "We kunnen niet aan de gang blijven. Er dient meer geld en middelen naar de zorg te gaan", aldus een tegenstander. "Het virus gaat niet meer weg, dus we kunnen het beter krijgen en weerstand opbouwen."

Welke maatregelen?

We vroegen onze panelleden voor welke maatregelen zij open zouden staan, en welke ze liever niet zien terugkomen. Bijna driekwart geeft aan dat als het moet de anderhalve meter afstand weer aangehouden zou kunnen worden. Eenzelfde aantal vindt verplicht thuiswerken als dat mogelijk is, ook weer aanvaardbaar. Andere maatregelen, zoals nieuwe horecabeperkingen of een maximum aan het aantal gasten thuis, daar voelt een meerderheid van het AT5-panel juist niet veel voor.

Demissionair minister De Jonge opperde de mogelijkheid om bij het treffen van maatregelen onderscheid te maken tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. "In hoeverre is het gerechtvaardigd om maatregelen te nemen voor de gehele groep, als er een groep is die een risico is voor zichzelf en voor anderen", vroeg hij zich openlijk af.

Ruim 60% van de ondervraagden steunt dat idee. "Ik ben tegen vaccinatieplicht, maar vind ook dat mensen die het niet willen dan wat vrijheid in moeten leveren. Dat is dan de consequentie van hun keuze", zegt één van de respondenten. "Kwetsbare mensen moeten lijden onder hun 'recht' op vrijheid", aldus een ander.

Maar de kwestie ligt zeer gevoelig, blijkt ook uit deze enquête. "Het zou werkelijk absurd zijn en alle perken van vrijheid méér dan te buiten gaan", zegt één van de tegenstanders. "Onderscheid gaat in tegen de grondwet en zal niet effectief zijn. Gevaccineerden kunnen ook ziek worden en anderen besmetten."

Ook al vinden velen het een begrijpelijk idee, toch wordt een onderscheid maken door een aanzienlijke groep niet als een oplossing gezien.  "Dan neemt polarisatie toe", is een veelgehoorde mening. "Je moet mensen niet tegen elkaar uitspelen. Leef en laat leven."

Volgens cijfers van het RIVM is zo'n driekwart van de comapatiënten in het ziekenhuis ongevaccineerd. Er gaan stemmen op om ook in de ziekenhuiszorg onderscheid te maken op basis van de vaccinatiestatus.

Maar dat idee kan op veel minder bijval rekenen: 43% zou daar voorstander van zijn, 44% vindt dat juist een heel slecht idee. "Je mag niemand zorg onthouden", is daarbij een veelgehoorde mening. "Ethisch echt een stap te ver."  Maar anderen zouden toch begrip hebben voor zo'n maatregel: "Niet vaccineren is een keus., dan moet je ook accepteren dat er voor jou soms geen plek is in een ziekenhuis."

Ten slotte vroegen we de panelleden ook wat ze vinden van het coronatoegangsbewijs, dat getoond moet worden in onder meer de horeca en theaters. Terwijl 20% de QR-codes liever ziet verdwijnen, vindt 70% het wel een goede maatregel. "Wat is het voor moeite je QR-code te laten zien", is een veelgehoord antwoord.

Deze groep vindt wel dat er beter gehandhaafd zou moeten worden. "Als ik 's ochtends koffie ga drinken in de binnenstad wordt er op bepaalde plekken niet gecontroleerd. Daar ga ik dan niet meer naar terug", aldus één van de panelleden. Maar er is ook begrip voor de horeca-eigenaren die de controles moeten uitvoeren. "De ondernemers willen ook weer graag wat verdienen."

Aanstaande dinsdag is er weer een corona-persconferentie. Dan zal duidelijk worden wat voor soort maatregelen er weer van kracht worden. 

In Het Gesprek met de Burgemeester: Amsterdam gaat strenger controleren of horecabezoekers wel goed gecontroleerd worden op het in bezit hebben van een coronatoegangsbewijs. En binnen 15 dagen tijd zijn er maar liefst vijf telefoonwinkels overvallen in Amsterdam. Wat doen gemeente en politie om deze overvalgolf een halt toe te roepen? 

Een groep van tien Amerikaanse staten wil via de rechter afdwingen dat medewerkers van bedrijven die voor de federale overheid willen werken niet langer gevaccineerd hoeven te zijn tegen het coronavirus. President Joe Biden stelde die vaccinplicht eerder dit jaar per decreet in voor alle bedrijven die een dienst of product leveren aan de nationale overheid.

De gemeente gaat strenger controleren op de naleving van het coronatoegangsbewijs. Dat zei burgemeester Femke Halsema vrijdagavond in gesprek met AT5.

De burgemeester acht de strengere controles noodzakelijk nu de besmettingscijfers in de stad oplopen. Daarnaast is duidelijk dat bezoekers van horecazaken niet in alle gevallen goed worden gecontroleerd of ze wel een geldige QR-code hebben. 

Volgens Halsema is het voor de veiligheid en gezondheid van horecabezoekers noodzakelijk dat de horeca de coronaregels goed naleeft. Ze doet een dringend beroep op de branche om de coronatoegangsbewijzen te controleren en ziet zich daarnaast genoodzaakt om de handhaving te intensiveren en zwaarder in te grijpen bij plekken waar de regels na waarschuwing nog steeds niet gevolgd worden. Dat betekent dat horecaondernemingen dit weekend een bezoek van handhavers kunnen verwachten. "De horeca zou zich dondersgoed moeten realiseren dat als ze niet zelf de verantwoordelijkheid nemen ze weer met maatregelen worden geconfronteerd die ze verafschuwen", zo zegt ze in AT5's Het Gesprek met de Burgemeester.

Waarschuwingen

Halsema gaf eerder aan alleen in te grijpen bij excessen, maar gaat dus nu een stap verder. "We hebben een groot aantal waarschuwingen afgegeven. Maar nu zien wij met oplopende cijfers ons genoodzaakt om dat aan te scherpen. Omdat wij vinden, en daar spreek ik ook Koninklijke Horeca Nederland op aan, dat zij te weinig eigen verantwoordelijkheid nemen." 

Verder roept de gemeente alle Amsterdammers en bezoekers van de stad op zich aan de coronaregels te blijven houden. Dat betekent onder meer dat zij drukke plekken vermijden als daar geen controle op de QR-code plaatsvindt, thuisblijven bij klachten en zich laten testen. 

Kritiek

Ze reageerde verder nog fel op de kritiek die D66-Kamerlid Jan Paternotte eerder vandaag uitte op Twitter. Paternotte haalde aan dat Amsterdam nog geen boetes heeft uitgedeeld voor het niet handhaven van de coronachecks, 'terwijl de vaccinatiegraad laag is en de ziekenhuizen volstromen'. "Ik heb langzaam maar zeker wel mijn buik vol van Kamerleden die iets roepen zonder even hun licht op te komen steken. Wij volgen het landelijk beleid. Overal in Nederland geldt precies dezelfde handhavingsstrategie."

Halsema sprak verder over makkelijke kritiek'. "Ik zou zeggen: kom eens langs, kom eens praten. Dan hoor je met welke schaarste wij te maken hebben en waar de verantwoordelijkheid van de horeca zelf ligt." In een reactie laat Paternotte weten haar uitnodiging om eens langs te komen aan te nemen.

Kijk hieronder het hele Gesprek met de Burgemeester:

De oplopende coronacijfers zorgden deze week voor de nodige discussie op de redactie. Vanuit de hoek van ziekenhuizen werd alarm geslagen, maar was daar nou echt aanleiding toe? En hoe zit het eigenlijk met dat terugkerende beeld in de media dat de zogeheten Biblebelt een voorname boosdoener is?

Khloe Kardashian en haar 3-jarige dochtertje True hebben het coronavirus onder de leden, dat schrijft de realityster vrijdag op Instagram Stories. Ook meldt ze de komende tijd rust te nemen, waardoor een aantal verplichtingen in Khloe’s agenda niet door kunnen gaan.

De openingszetten hebben ze al uitgedacht en in hun kladblok geschreven. Schakers van S.V. de Wijker Toren zijn laaiend enthousiast over de aankondiging dat amateurs zich - na een jaar afwezigheid - weer kunnen inschrijven voor het wereldwijd vermaarde Tata Chess Tournament in Wijk aan Zee.

Dolende schakers die voorovergebogen door het kustdorp lopen, de indringende geur van snert in Dorpshuis De Moriaan en het zicht op de partijen van grootmeesters zoals Magnus Carlsen en Anish Giri. Schaakspeler Camile Hol kan niet wachten om weer deel te nemen aan het schaaktoernooi dat door kenners ook wel eens het Wimbledon van het schaken wordt genoemd. "Dáár spelen is fantastisch; het is de magie om in dezelfde zaal te spelen als de grootmeesters", zo vertelt hij op de oefenavond van de club in Beverwijk.

Jeroen van den Berg, directeur van het Tata Chess Tournament, meldde zich eerder deze week met het groene licht voor de schaakspelers. "Het is bijzonder verheugend dat we de komende editie ook weer amateurtoernooien kunnen organiseren en bezoekers mogen toelaten. De mix van amateurs en grootmeesters die samen in de Moriaan hun partijen spelen is uniek in de wereld en creëert een heel bijzondere sfeer."

Tekst gaat verder onder de video.

Ook Ron Lameris uit Beverwijk schuift donderdagavond de schaakstukken over het bord. De speler van vereniging De Wijker Toren is vergroeid geraakt met het schaaktoernooi. Hij doet in januari voor de 38e keer mee. "Het toernooi bindt ook mensen, want je komt elkaar ieder jaar wel weer tegen", lacht hij op de clubavond in de Grote Kerk. "Zodra het kan dan schrijf ik me in en ga ik trainen."

Tata Chess biedt dit jaar plaats aan 70 procent van het aantal amateurs dat heeft deelgenomen aan de editie van voor de corona-uitbraak. Spelers en bezoekers worden toegelaten op vertoon van de CoronaCheck-app of een negatief testbewijs (PCR-test). Er geldt in De Moriaan geen mondkapjesplicht. Wel zijn er aparte in- en uitgangen voor de grootmeesters uitgestippeld.

Hans van den Berg, directeur van Tata Steel Nederland, hoopt met het toernooi op bijzondere weken in het dorp. "Daar kijk ik enorm naar uit. Afgelopen editie was bijzonder succesvol, met zelfs een Nederlandse winnaar, maar door de coronabeperkingen ontbrak de bijzondere sfeer in Wijk aan Zee. Die willen we nu weer terugbrengen. Vanzelfsprekend conformeren we ons aan het overheidsbeleid. Mochten er nieuwe maatregelen komen omtrent corona, dan zullen we de opzet van het toernooi daaraan aanpassen."

Inschrijven

De inschrijving voor de amateurtoernooien van het Tata Steel Chess Tournament start op 1 november. Het toernooi begint op 14 januari 2022.

Het kan snel gaan in Amsterdam. Riep burgemeester Halsema eerder nog dat ze de coronapas niet ging handhaven. De gemeente laat vandaag weten dat de controle zal worden opgeschroefd.

Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht stelt alle niet-spoedeisende geplande operaties vanaf maandag gedurende twee weken uit, zo schrijft het ziekenhuis op de website. Reden is het hoge aantal opgenomen coronapatiënten in het ziekenhuis. Het uitstel geldt alleen voor de locatie in Dordrecht, in Zwijndrecht gaan alle operaties wel door.

De gemeente gaat vanaf vanavond strenger controleren op de naleving van het coronatoegangsbewijs. Dat zei burgemeester Femke Halsema zojuist in gesprek met AT5.

De burgemeester acht de strengere controles noodzakelijk nu de besmettingscijfers in de stad oplopen. Daarnaast is duidelijk dat bezoekers van horecazaken niet in alle gevallen worden getest.

Volgens Halsema is het voor de veiligheid en gezondheid van horecabezoekers noodzakelijk dat de horeca de coronaregels goed naleeft. Ze doet een dringend beroep op de branche om de coronatoegangsbewijzen te controleren en ziet zich daarnaast genoodzaakt om de handhaving te intensiveren en zwaarder in te grijpen bij plekken waar de regels na waarschuwing nog steeds niet gevolgd worden. Dat betekent dat horecaondernemingen dit weekend een bezoek van handhavers kunnen verwachten. "De horeca zou zich dondersgoed moeten realiseren dat als ze niet zelf de verantwoordelijkheid nemen ze weer met maatregelen worden geconfronteerd die ze verafschuwen", zo zegt ze in AT5's Het Gesprek met de Burgemeester.

Waarschuwingen

Halsema gaf eerder aan alleen in te grijpen bij excessen, maar gaat dus nu een stap verder. "We hebben een groot aantal waarschuwingen afgegeven. Maar nu zien wij met oplopende cijfers ons genoodzaakt om dat aan te scherpen. Omdat wij vinden, en daar spreek ik ook Koninklijke Horeca Nederland op aan, dat zij te weinig eigen verantwoordelijkheid nemen."  

Verder roept de gemeente alle Amsterdammers en bezoekers van de stad op zich aan de coronaregels te blijven houden. Dat betekent onder meer dat zij drukke plekken vermijden als daar geen controle op de QR-code plaatsvindt, thuisblijven bij klachten en zich laten testen. 

De gemeente gaat vanaf vanavond strenger controleren op de naleving van het coronatoegangsbewijs. Dat zei burgemeester Femke Halsema zojuist in gesprek met AT5.

De burgemeester acht de strengere controles noodzakelijk nu de besmettingscijfers in de stad oplopen. Daarnaast is duidelijk dat bezoekers van horecazaken niet in alle gevallen worden getest.

Volgens Halsema is het voor de veiligheid en gezondheid van horecabezoekers noodzakelijk dat de horeca de coronaregels goed naleeft. Ze doet een dringend beroep op de branche om de coronatoegangsbewijzen te controleren en ziet zich daarnaast genoodzaakt om de handhaving te intensiveren en zwaarder in te grijpen bij plekken waar de regels na waarschuwing nog steeds niet gevolgd worden. Dat betekent dat horecaondernemingen dit weekend een bezoek van handhavers kunnen verwachten. "De horeca zou zich dondersgoed moeten realiseren dat als ze niet zelf de verantwoordelijkheid nemen ze weer met maatregelen worden geconfronteerd die ze verafschuwen", zo zegt ze in AT5's Het Gesprek met de Burgemeester.

Waarschuwingen

Halsema gaf eerder aan alleen in te grijpen bij excessen, maar gaat dus nu een stap verder. "We hebben een groot aantal waarschuwingen afgegeven. Maar nu zien wij met oplopende cijfers ons genoodzaakt om dat aan te scherpen. Omdat wij vinden, en daar spreek ik ook Koninklijke Horeca Nederland op aan, dat zij te weinig eigen verantwoordelijkheid nemen."  

Verder roept de gemeente alle Amsterdammers en bezoekers van de stad op zich aan de coronaregels te blijven houden. Dat betekent onder meer dat zij drukke plekken vermijden als daar geen controle op de QR-code plaatsvindt, thuisblijven bij klachten en zich laten testen. 

Het lukte Hugo de Jonge weer om verwarring en verdeeldheid te zaaien over coronabeleid. Een week voor de persconferentie over verscherping van maatregelen liet hij zich wazig uit over beperkingen voor ongevaccineerden. Om de geesten rijp te maken, heette het. Alsof de samenleving eerst speculaties, roddels en gelekte ministeriële mijmeringen nodig heeft om nieuw beleid te aanvaarden. Wat een blijk van disrespect naar de burger toe.

Agressievere criminelen en minder personeel op de afdeling leiden tot een toenemende werkdruk onder de werknemers van Justitieel Complex Zaanstad. Dit zegt directeur Obe Veldman in een gesprek met NH Nieuws. Toch ziet hij geen noodzaak om drastische maatregelen te nemen: het is volgens hem niet onveilig in de bajes. Hij wil wel dat klokkenluider 'Dave' zich bij hem meldt.

Het gesprek met Veldman tijdens een bezoek aan de gevangenis is naar aanleiding van een pijpende juriste, opnieuw een ontslagen vrouwelijke cipier en de grote zorgen van 'Dave' (een gefingeerde naam) over zware werkdruk en onervaren personeel. "Als je de opsomming zo hoort, denk je inderdaad: dat is een hoop."

Het was een roerige week voor de gevangenisdirecteur (62) uit Friesland, die sinds 1 oktober 2018 aan het roer staat van het duizend bedden tellende complex in Westzaan. Het is best andere koek dan de kleinere Penitentiaire Inrichting Lelystad, waar Veldman hiervoor bijna een decennium de baas was.

"Met de grote afdelingen heb hier je eigenlijk gewoon vijf gevangenissen in één", legt Veldman uit. Hij stuurt vijf clusterdirecteuren (noord, oost, zuid en west en Penitentiair Psychiatrisch Centrum, PPC) aan en onder hen werken nog ongeveer vijfhonderd bewakers en Penitentiair Inrichtingswerkers (PIW'ers) en andere medewerkers. Zij begeleiden op dit moment zo'n 750 gevangenen. 

Vijfde suïcide achter de tralies

Met een diversiteit aan de gepleegde delicten, achtergronden en psyche van gedetineerden is er volgens Veldman een grote complexiteit aan problematiek binnen zijn muren. Het zou één van de redenen zijn dat er ogenschijnlijk zo vaak wat aan de hand is, met afgelopen zondagnacht een nieuw dieptepunt: een gevangene van de PPC berooft zichzelf van het leven.

"Hij is de vijfde keer dit jaar. Vijf. Dat is niet niets." Volgens Veldman pleegde vorig jaar één gevangene in Zaanstad zelfmoord, in 2019 nul. Ondanks de grote stijging is er geen sprake van een trend, verzekerd hij. 

Elke suïcide wordt volgens hem intern onderzocht en keer op keer zou niets erop wijzen dat er structureel (dezelfde) fouten worden gemaakt, of overeenkomsten zijn. Wat dan de reden is dat dit kan gebeuren? "Gewoon pech. Vrees ik. Je kan nu eenmaal niet iedereen 24 uur per dag in de gaten houden. Maar het raakt ons wel allemaal."

Klokkenluider Dave

Hoewel klokkenluider 'Dave' in een nieuw gesprek met NH Nieuws niet naar dit laatste zelfmoordincident verwijst - wat op de relatief gesloten PPC gebeurt ontgaat veel PIW'ers van andere clusters - uit hij wel alweer zijn zorgen over onderbezetting en onervaren personeel op de afdelingen.

"Ik mis belangrijke signalen, doordat ik soms te druk ben met bijvoorbeeld administratieve handelingen. We hadden een tijdje vier mensen op een groep. Dat was net goed. Als we nu een zieke hebben, is er een probleem." Er staan op dit moment namelijk gemiddeld drie PIW'ers op een groep van 48 gevangenen.

Formeel, volgens richtlijnen van Dienst Justitiële Inrichtingen, moet er één medewerker op twaalf gedetineerden (die buiten hun cel zijn) staan, twee op 24 en drie op 36. Vanwege kosten en efficiëntie heeft Veldman één PIW’er minder op een groep gezet.

"We hebben gemerkt dat dit wel kan. Het is in andere gevangenissen ook het geval", stelt hij. En toch, als we hem vragen naar hoe dit vroeger bij Veldman in de gevangenis in Lelystad was, fronst hij. "Ja, toen stonden er wel meer PIW'ers op minder gedetineerden." 

Verharding criminelen

Tijdens het gesprek met NH Nieuws benoemt Veldman meermaals de verharding van de criminaliteit en hoe dit zich op dagelijkse basis uit in zijn bajes. "Gedetineerden zijn brutaler en ook agressiever naar elkaar maar ook naar de medewerkers." 

Het vermeende schrikbewind van motorbendeleider Lysander de R., die na intimidatie van personeel en een mogelijke dodenlijst is overgeplaatst, is een voorbeeld van de bruutheid van criminelen. 

Op de vraag of er dan juist niet meer cipiers nodig zijn is Veldman even stil. "De werkdruk is inderdaad hoog en we hebben te maken met een doelgroep die complexer is geworden." Maar, stelt hij, als een PIW'er zich niet veilig voelt, is hij bevoegd om gedetineerden in kleinere groepen te laten luchten. Of cipiers zo'n gevoel van onveiligheid snel zouden toegeven? "Dat durf ik niet te zeggen. Dat hoop ik." 

En dan het opleidingsniveau: volgens Veldman voldoen alle PIW'ers aan de scholing. In de kritiek dat in een penitiarie inrichting medewerkers minimaal hbo-opleidingsniveau moeten hebben, kan hij zich absoluut niet vinden. "Ieder persoon is anders. Ik ken mbo'ers die dit werk fantastisch doen, en hbo'ers die dit nooit zouden kunnen."

Daarbij is JZC volgens hem een plek van kansen. "Mannen en vrouwen die hier beginnen als Bewa (bewaker, red.) en willen doorgroeien tot PIW'er, krijgen die mogelijkheid. Ze proeven eerst van contact met een gedetineerden en als dit ze ligt en ze het in zich hebben, kunnen ze doorgroeien en uiteindelijk PIW'er worden."

Dit blijkt ook uit gesprekken van NH Nieuws met medewerkers, als we rondlopen in de lange gangen. Een PIW'er van rond de dertig, van origine marinier, vertelt dat hij in een andere PI begon als bewaker en zich de afgelopen jaren heeft opgewerkt naar zijn droombaan op cluster west. "Ik vergeet alles van buiten als ik aan het werk ben: dit zit in me."

Ook een andere medewerker, onderweg al zijn collega's en een aantal gevangenen groetend, heeft inmiddels een leidinggevende functie binnen de bajes. "Ik begon ooit in het bedrijfsleven, in de bloemenveiling in Aalsmeer, kan je nagaan."

Door corona geen klassen

Justitie heeft meerdere opleidingen, maar corona stak de afgelopen twee jaar wel een spaak in het wiel: PIW'ers in opleiding hebben veel praktijklessen niet kunnen volgen. Hoewel NH Nieuws nog geen officiële cijfers heeft, is er sinds het begin van de crisis geen klassikale scholing. Maar er wordt wel gewoon gewerkt.

Dave: "Ze belanden van straat zo op de etage bij de gedetineerden. Diegene weet helemaal niet hoe je met agressie en verslavingsproblematiek om moet gaan. Hoe praat je met gedetineerden? Dat is essentieel voor wat we doen: als eentje boos is, moeten we niet boos terug doen, maar eronder (de emotie, red.) gaat zitten."

Nieuwe medewerkers doorlopen volgens Veldman eerst een inwerkprogramma voordat ze ingezet worden. "Zodat ze goed zijn voorbereid op hun werk. Bovendien is er altijd sprake van een mix van ervaren en minder ervaren personeel in een team."

Smokkelwaar

Zogenoemde contrabande (smokkelwaar) is ook aan de orde van de dag: regelmatig worden afdelingen en cellen in de gevangenis overhoop gehaald door de Landelijke Bijzondere Bijstandseenheid: een team dat klaar zit om in actie te komen. Eigenlijk altijd worden er wel drugs of telefoons gevonden.

"We kennen gevallen van drones, die dingen droppen over de muur", zegt Veldman. Maar ook tennisballen en vanmorgen berichtte NH Nieuws nog over een muur geschoten voetbal met brokken hasj, xtc en telefoonspullen. 

Het zorgt voor grote onrust bij gevangenen, want goed gedrag wordt in de vorm van een plusprogramma beloont in de bajes - ze krijgen een avondprogramma, meer vrije tijd en meer bezoekuren. Vorige week nog vernielden gevangenen de recreatieruimte tijdens een grote controle: twaalf mannen belandden in de isoleercel.

Veldman is er trots op dat al die smokkelwaar wordt gepakt. Maar dit betekent dan wel dat er bepaalde structuren zijn waar JZC blijkbaar nog geen zicht op heeft: het komt tenslotte toch binnen. "Dat is zo. We weten niet wat we niet vinden. Maar in de afgelopen jaren hebben we een hoop manieren ontmanteld."

Op dit moment zijn er volgens Dave op afdeling oost weer coronabesmettingen, wat betekent dat de gevangenen in zelfquarantaine moeten en afzonderlijk moeten luchten. "Geen bezoek, geen sport en dat frustreert ze natuurlijk. Daardoor zijn er weer spanningen en meer agressie."

Al met al ziet Veldman op dit moment geen noodzaak voor bijvoorbeeld een brandbrief naar het ministerie. Dat is 'sowieso niet zijn stijl', zegt hij. 

Noodkreet van Dave

"Ik ga liever met mensen zoals Dave in gesprek. Waarom heeft hij niet bij mij aangeklopt?", zegt de directeur over de klokkenluider. Veldman vindt het kwalijk dat de PIW'er de weg van de media heeft gekozen om alarm te slaan: een schending van de integriteit.

In een brief aan het personeel vraagt de gevangenis aan 'Dave' om zijn verhaal bij de directie te doen. Die reageert daarop tegen NH Nieuws dat hij, maar ook collega's, eerder wel degelijk meermaals aan de bel hebben getrokken bij leidinggevenden. "Veldman belooft sinds zijn aanstelling al verbetering, maar er komt gewoon niets van terecht. Ik zag geen andere manier."

Als Dave zich nu nog meldt, wordt hij zeker ontslagen? Veldman richt zich tot de klokkenluider: "Je kan naar me toekomen en dan hebben we gewoon een gesprek, maar als we er achter komen wie je bent zonder dat je zelf naar voren treedt, volgen er wel consequenties." Er is ook een onderzoek gestart naar het lekken van de rapportage over de orale bevrediging.

Heb je tips over mogelijke misstanden in een gevangenis in Noord-Holland? Mail dan naar maaike.polder@nhmedia.nl.

Agressievere criminelen en minder personeel op de afdeling leiden tot een toenemende werkdruk onder de werknemers van Justitieel Complex Zaanstad. Dit zegt directeur Obe Veldman in een gesprek met NH Nieuws. Toch ziet hij geen noodzaak om drastische maatregelen te nemen: het is volgens hem niet onveilig in de bajes. Hij wil wel dat klokkenluider 'Dave' zich bij hem meldt.

Het gesprek met Veldman tijdens een bezoek aan de gevangenis is naar aanleiding van een pijpende juriste, opnieuw een ontslagen vrouwelijke cipier en de grote zorgen van 'Dave' (een gefingeerde naam) over zware werkdruk en onervaren personeel. "Als je de opsomming zo hoort, denk je inderdaad: dat is een hoop."

Het was een roerige week voor de gevangenisdirecteur (62) uit Friesland, die sinds 1 oktober 2018 aan het roer staat van het duizend bedden tellende complex in Westzaan. Het is best andere koek dan de kleinere Penitentiaire Inrichting Lelystad, waar Veldman hiervoor bijna een decennium de baas was.

"Met de grote afdelingen heb hier je eigenlijk gewoon vijf gevangenissen in één", legt Veldman uit. Hij stuurt vijf clusterdirecteuren (noord, oost, zuid en west en Penitentiair Psychiatrisch Centrum, PPC) aan en onder hen werken nog ongeveer vijfhonderd bewakers en Penitentiair Inrichtingswerkers (PIW'ers) en andere medewerkers. Zij begeleiden op dit moment zo'n 750 gevangenen. 

Vijfde suïcide achter de tralies

Met een diversiteit aan de gepleegde delicten, achtergronden en psyche van gedetineerden is er volgens Veldman een grote complexiteit aan problematiek binnen zijn muren. Het zou één van de redenen zijn dat er ogenschijnlijk zo vaak wat aan de hand is, met afgelopen zondagnacht een nieuw dieptepunt: een gevangene van de PPC berooft zichzelf van het leven.

"Hij is de vijfde keer dit jaar. Vijf. Dat is niet niets." Volgens Veldman pleegde vorig jaar één gevangene in Zaanstad zelfmoord, in 2019 nul. Ondanks de grote stijging is er geen sprake van een trend, verzekerd hij. 

Elke suïcide wordt volgens hem intern onderzocht en keer op keer zou niets erop wijzen dat er structureel (dezelfde) fouten worden gemaakt, of overeenkomsten zijn. Wat dan de reden is dat dit kan gebeuren? "Gewoon pech. Vrees ik. Je kan nu eenmaal niet iedereen 24 uur per dag in de gaten houden. Maar het raakt ons wel allemaal."

Klokkenluider Dave

Hoewel klokkenluider 'Dave' in een nieuw gesprek met NH Nieuws niet naar dit laatste zelfmoordincident verwijst - wat op de relatief gesloten PPC gebeurt ontgaat veel PIW'ers van andere clusters - uit hij wel alweer zijn zorgen over onderbezetting en onervaren personeel op de afdelingen.

"Ik mis belangrijke signalen, doordat ik soms te druk ben met bijvoorbeeld administratieve handelingen. We hadden een tijdje vier mensen op een groep. Dat was net goed. Als we nu een zieke hebben, is er een probleem." Er staan op dit moment namelijk gemiddeld drie PIW'ers op een groep van 48 gevangenen.

Formeel, volgens richtlijnen van Dienst Justitiële Inrichtingen, moet er één medewerker op twaalf gedetineerden (die buiten hun cel zijn) staan, twee op 24 en drie op 36. Vanwege kosten en efficiëntie heeft Veldman één PIW’er minder op een groep gezet.

"We hebben gemerkt dat dit wel kan. Het is in andere gevangenissen ook het geval", stelt hij. En toch, als we hem vragen naar hoe dit vroeger bij Veldman in de gevangenis in Lelystad was, fronst hij. "Ja, toen stonden er wel meer PIW'ers op minder gedetineerden." 

Verharding criminelen

Tijdens het gesprek met NH Nieuws benoemt Veldman meermaals de verharding van de criminaliteit en hoe dit zich op dagelijkse basis uit in zijn bajes. "Gedetineerden zijn brutaler en ook agressiever naar elkaar maar ook naar de medewerkers." 

Het vermeende schrikbewind van motorbendeleider Lysander de R., die na intimidatie van personeel en een mogelijke dodenlijst is overgeplaatst, is een voorbeeld van de bruutheid van criminelen. 

Op de vraag of er dan juist niet meer cipiers nodig zijn is Veldman even stil. "De werkdruk is inderdaad hoog en we hebben te maken met een doelgroep die complexer is geworden." Maar, stelt hij, als een PIW'er zich niet veilig voelt, is hij bevoegd om gedetineerden in kleinere groepen te laten luchten. Of cipiers zo'n gevoel van onveiligheid snel zouden toegeven? "Dat durf ik niet te zeggen. Dat hoop ik." 

En dan het opleidingsniveau: volgens Veldman voldoen alle PIW'ers aan de scholing. In de kritiek dat in een penitiarie inrichting medewerkers minimaal hbo-opleidingsniveau moeten hebben, kan hij zich absoluut niet vinden. "Ieder persoon is anders. Ik ken mbo'ers die dit werk fantastisch doen, en hbo'ers die dit nooit zouden kunnen."

Daarbij is JZC volgens hem een plek van kansen. "Mannen en vrouwen die hier beginnen als Bewa (bewaker, red.) en willen doorgroeien tot PIW'er, krijgen die mogelijkheid. Ze proeven eerst van contact met een gedetineerden en als dit ze ligt en ze het in zich hebben, kunnen ze doorgroeien en uiteindelijk PIW'er worden."

Dit blijkt ook uit gesprekken van NH Nieuws met medewerkers, als we rondlopen in de lange gangen. Een PIW'er van rond de dertig, van origine marinier, vertelt dat hij in een andere PI begon als bewaker en zich de afgelopen jaren heeft opgewerkt naar zijn droombaan op cluster west. "Ik vergeet alles van buiten als ik aan het werk ben: dit zit in me."

Ook een andere medewerker, onderweg al zijn collega's en een aantal gevangenen groetend, heeft inmiddels een leidinggevende functie binnen de bajes. "Ik begon ooit in het bedrijfsleven, in de bloemenveiling in Aalsmeer, kan je nagaan."

Door corona geen klassen

Justitie heeft meerdere opleidingen, maar corona stak de afgelopen twee jaar wel een spaak in het wiel: PIW'ers in opleiding hebben veel praktijklessen niet kunnen volgen. Hoewel NH Nieuws nog geen officiële cijfers heeft, is er sinds het begin van de crisis geen klassikale scholing. Maar er wordt wel gewoon gewerkt.

Dave: "Ze belanden van straat zo op de etage bij de gedetineerden. Diegene weet helemaal niet hoe je met agressie en verslavingsproblematiek om moet gaan. Hoe praat je met gedetineerden? Dat is essentieel voor wat we doen: als eentje boos is, moeten we niet boos terug doen, maar eronder (de emotie, red.) gaat zitten."

Nieuwe medewerkers doorlopen volgens Veldman eerst een inwerkprogramma voordat ze ingezet worden. "Zodat ze goed zijn voorbereid op hun werk. Bovendien is er altijd sprake van een mix van ervaren en minder ervaren personeel in een team."

Smokkelwaar

Zogenoemde contrabande (smokkelwaar) is ook aan de orde van de dag: regelmatig worden afdelingen en cellen in de gevangenis overhoop gehaald door de Landelijke Bijzondere Bijstandseenheid: een team dat klaar zit om in actie te komen. Eigenlijk altijd worden er wel drugs of telefoons gevonden.

"We kennen gevallen van drones, die dingen droppen over de muur", zegt Veldman. Maar ook tennisballen en vanmorgen berichtte NH Nieuws nog over een muur geschoten voetbal met brokken hasj, xtc en telefoonspullen. 

Het zorgt voor grote onrust bij gevangenen, want goed gedrag wordt in de vorm van een plusprogramma beloont in de bajes - ze krijgen een avondprogramma, meer vrije tijd en meer bezoekuren. Vorige week nog vernielden gevangenen de recreatieruimte tijdens een grote controle: twaalf mannen belandden in de isoleercel.

Veldman is er trots op dat al die smokkelwaar wordt gepakt. Maar dit betekent dan wel dat er bepaalde structuren zijn waar JZC blijkbaar nog geen zicht op heeft: het komt tenslotte toch binnen. "Dat is zo. We weten niet wat we niet vinden. Maar in de afgelopen jaren hebben we een hoop manieren ontmanteld."

Op dit moment zijn er volgens Dave op afdeling oost weer coronabesmettingen, wat betekent dat de gevangenen in zelfquarantaine moeten en afzonderlijk moeten luchten. "Geen bezoek, geen sport en dat frustreert ze natuurlijk. Daardoor zijn er weer spanningen en meer agressie."

Al met al ziet Veldman op dit moment geen noodzaak voor bijvoorbeeld een brandbrief naar het ministerie. Dat is 'sowieso niet zijn stijl', zegt hij. 

Noodkreet van Dave

"Ik ga liever met mensen zoals Dave in gesprek. Waarom heeft hij niet bij mij aangeklopt?", zegt de directeur over de klokkenluider. Veldman vindt het kwalijk dat de PIW'er de weg van de media heeft gekozen om alarm te slaan: een schending van de integriteit.

In een brief aan het personeel vraagt de gevangenis aan 'Dave' om zijn verhaal bij de directie te doen. Die reageert daarop tegen NH Nieuws dat hij, maar ook collega's, eerder wel degelijk meermaals aan de bel hebben getrokken bij leidinggevenden. "Veldman belooft sinds zijn aanstelling al verbetering, maar er komt gewoon niets van terecht. Ik zag geen andere manier."

Als Dave zich nu nog meldt, wordt hij zeker ontslagen? Veldman richt zich tot de klokkenluider: "Je kan naar me toekomen en dan hebben we gewoon een gesprek, maar als we er achter komen wie je bent zonder dat je zelf naar voren treedt, volgen er wel consequenties." Er is ook een onderzoek gestart naar het lekken van de rapportage over de orale bevrediging.

Heb je tips over mogelijke misstanden in een gevangenis in Noord-Holland? Mail dan naar maaike.polder@nhmedia.nl.

De vraag is al lang niet meer of er opnieuw coronaregels worden ingevoerd, maar welke. De besmettings-cijfers – met in het kielzog het aantal ziekenhuisopnames – lopen zo hard op dat elke dag wachten eigenlijk te veel is. Verschillende ziekenhuizen, ook in Limburg, zijn alweer begonnen met het afschalen van de reguliere zorg. Dat is een zware, noodgedwongen concessie die iedereen had willen voorkomen. De wachttijden voor ingrepen en operaties dreigen zo onaanvaardbaar lang te worden.

Het terrasmeubilair staat binnen opgestapeld en houten schotten worden tegen de ramen geschroefd. Op het strand van Zandvoort worden de zomerpaviljoens deze dagen helemaal 'winterproof' gemaakt. Omdat het financiëel lastige tijden zijn, hoeven ze deze winter niet geheel af te bouwen. Met gemixte gevoelens blikken de paviljoenhouders terug op afgelopen zomer.

"Nu je er toch bent. Kan jij die plank even tegenhouden, dan schroef ik 'm vast", vraagt Fred van Veenstra aan de verslaggever. Hij is bedrijfsleider van strandpaviljoen Tam Tam Beach en  bijna klaar met het winterklaar maken van zijn pand. "Alles wat kan drijven en weg kan waaien, moet weg. De gebouwen mogen blijven staan en timmeren we dicht met houten schotten. De apparatuur is weggebracht. En de drank ook", lacht hij. 

Van Veenstra is blij dat hij van de gemeente, het hoogheemraadschap en Rijkswaterstaat nog één winter op het strand mag blijven staan, ondanks dat hij niets mag verkopen. "Het scheelt me tienduizenden euro's aan opbouw- en afbreekkosten."

Tekst loopt door onder de foto.

En dat komt goed uit na een voor hem wederom teleurstellende zomer. "Corona én maar vier echte zomerse dagen. Dubbel matig dus. Maar ik ben positief, volgend jaar wordt het vast een topzomer."

Open tot het laatst

Maandag moeten de zomerpaviljoens allemaal dichtgetimmerd zijn. Opvallend is dat het op het terras bij zomerpaviljoen Meijer nog flink druk is. Terwijl de gasten van de zon genieten, wordt het pand stap voor stap winterklaar gemaakt. "We blijven lekker tot het allerlaatst open met dit mooie weer", vertelt eigenaar Kees Meijer. Om hem heen zijn collega's druk bezig met zagen en schroeven.

Meijer is een stuk positiever over afgelopen zomer dan zijn buurman. "Ik mag niet klagen, mensen wisten ons toch wel te vinden. Maar ik ben ook blij dat we kunnen blijven staan komende winter. Het scheelt toch een hoop geld en werk."

Tekst loopt door onder de foto.

Volgens Niels Priester, die het woord voert namens alle paviljoenhouders in Zandvoort, zijn de verschillende emoties over afgelopen zomer goed te verklaren. "Als je alleen een restaurant hebt om te draaien, dan is het redelijk meegevallen. Maar als je erg afhankelijk bent van feesten en partijen, dan was het een zwaar jaar. We zijn blij dat we ook deze zomer kunnen blijven staan, anders had een enkeling misschien niet eens meer kunnen openen komend voorjaar."

Overwinteren in ruil voor verplaatsen

Ruim twintig zomerpaviljoens maken van het aanbod gebruik om op het strand te blijven staan. Maar er staat wel wat tegenover. Het Hoogheemraadschap van Rijnland wil namelijk dat de paviljoenhouders in ruil hun paviljoens, vanaf het voorjaar 2024, naar voren gaan verplaatsen. Zo kan het achterliggende duin natuurlijk versterkt worden door aanwaaiend zand. De paviljoenhouders en de gemeente Zandvoort hebben zich daar altijd fel tegen verzet, omdat verplaatsen vooral veel kosten met zich meebrengt. 

Volgens Niels Priester is er de afgelopen maanden veel overleg gevoerd met het Hoogheemraadschap over het verplaatsen van de paviljoens. Het idee van 'overwinteren betekent verplaatsen' gaat ze namelijk veel te kort door de bocht. "De afspraak is nu dat er eerst goed onderzoek moet worden verricht naar wat het verplaatsen voor elk paviljoen afzonderlijk gaat betekenen. Misschien hoeft de één niet eens naar voren, de ander wellicht maar een paar meter. De juiste procedures moeten worden doorlopen, zodat alle betrokken partijen nog bezwaar kunnen maken, mocht dat nodig zijn", aldus Priester.

'Verplaatsing wordt onderschat'

Bedrijfsleider Fred van Veenstra denkt dat het hoogheemraadschap het verplaatsen van een paviljoen onderschat: "Ze moeten ons in ieder geval ruim de tijd geven om daar goed op voor te bereiden. Het is niet niks namelijk. De betonnen vloer, de riolering, de leidingen, de hele infrastructuur onder de grond moet dan ook verplaatst worden."

Tekst gaat verder onder het artikel.

Zijn buurman Kees Meijer wacht het rustig af. "Ik heb me er eerlijk gezegd ook nog niet heel erg in verdiept wat de kosten betreft. Ik blijf natuurlijk liever gewoon staan waar ik sta, maar als het een vereiste wordt, dan hebben we daar toch mee te dealen." Het hoogheemraadschap mag namelijk éénzijdig bepalen dat de paviljoens verplaatst moeten worden.

De gemeente Zandvoort maakt zich ook zorgen over de breedte van het strand als de panden een aantal meter richting zee verhuizen. Bij vloed zouden de hulpdiensten dan hun werk niet goed kunnen doen en er blijft ook minder ruimte over voor de strandbezoekers. Het college wil daarom met Rijkswaterstaat bespreken wat de mogelijkheden zijn om het strand te kunnen verbreden, mochten de paviljoens toch naar voren verhuizen.

KLM heeft zichzelf een ambitieuzer klimaatdoel opgelegd. De luchtvaartmaatschappij baarde voor de coronacrisis al opzien door een campagne voor bewust vliegen. Nu heeft KLM zich gecommitteerd aan de doelen van het klimaatakkoord van Parijs, dat ten doel heeft om de opwarming van de aarde beneden de 2 graden te houden.

Het kabinet wil de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar weer ’coronaproof’ organiseren. Kwetsbare kiezers hebben dan - net als bij de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen maart - twee extra dagen om hun stem uit te brengen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft tussen donderdagochtend en vrijdagochtend 7439 meldingen van positieve coronatests gekregen. Dat is min of meer vergelijkbaar met donderdag (bijna 7700) en woensdag (bijna 7300). Het is wel aanzienlijk meer dan vorige week vrijdag.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft tussen donderdagochtend en vrijdagochtend 7439 meldingen van positieve coronatests gekregen. Dat is min of meer vergelijkbaar met donderdag (bijna 7700) en woensdag (bijna 7300). Het is wel aanzienlijk meer dan vorige week vrijdag.

Er moet veel beter worden gehandhaafd op de naleving van de coronatoegangsbewijzen en niet alleen worden opgetreden bij excessen. Dat vindt D66. De coalitiepartij roept burgemeester Halsema op om de handhaving te intensiveren.

De  partij stelt dat de coronapas de mogelijkheid geeft om onze maatschappij op een verantwoorde wijze weer te openen zonder dat het coronavirus enorm kan verspreiden. Maar dan moet er wel worden gehandhaafd, aldus D66. "Heb je een prik, herstelbewijs of negatieve testuitslag, dan kan je verantwoord zonder 1,5 meter in de kroeg staan", zegt raadslid Marijn Bosman. "Deze methode is echter alleen effectief als het ook wordt nageleefd. Daar gaat het mis. Als je maatregelen niet handhaaft, dan zijn ze niet effectief."

Frustrerend

Bosman stelt verder dat het voor horecazaken die wél streng controleren op de coronapas frustrerend is dat andere zaken dat niet doen en er niet voor gestraft worden. Daarnaast heeft ze signalen ontvangen van Amsterdammers die er niet meer op uit willen trekken omdat ze bang zijn besmet  te worden in ongecontroleerde omgevingen.

Halsema zei vorige maand, voor de nieuwe regels in gingen, dat er alleen opgetreden zou worden bij excessen. Die beslissing was volgens de burgemeester het gevolg van het tekort aan handhavers, agenten en andere handhavingsprioriteiten.

D66-kamerlid Jan Paternotte uitte zich eerder vandaag al kritisch op het handhavingsbeleid van de gemeente.

Alle opties voor mogelijke coronamaatregelen liggen nog op tafel. Een Catshuisberaad tussen demissionaire kabinet en het Outbreak Management Team (OMT) vrijdagochtend heeft nog geen definitieve besluiten opgeleverd. Het kabinet zoekt naar een manier om het aantal ziekenhuisopnames in te dammen zonder al te vergaande maatregelen te nemen.

2% groei in het derde kwartaal voor de eurozone, 2,6% groei in Italië en zelfs 3% in Frankrijk: het regende vrijdag mooie cijfers. Maar economen waarschuwen dat de groeipiek wel bereikt is, terwijl de inflatie en andere tegenwind steeds zwaarder wegen.

Luchtvaartconcern Air France KLM heeft in het derde kwartaal het nettoverlies sterk teruggedrongen. Zonder rentes en belastingen boekte het bedrijf zelfs zijn eerste operationele winst sinds de uitbraak van het coronavirus. Toch blijven de zorgen groot, stelt luchtvaartverslaggever Yteke de Jong.

Door de oplopende coronacijfers gaan politici opnieuw met de pet langs de bevolking voor draagvlak. In tegenstelling tot sommige andere landen leren wij maar niet met dit virus leven, stelt politiek commentator Wouter de Winther in een nieuwe podcast Afhameren. „De politiek verschuilt zicht achter het Outbreak Management Team (OMT). Er is sprake van een Twitterkamer der Staten-Generaal, waar angst voor de sociale media overheerst.”

Voor het eerst sinds 5 juni van dit jaar liggen er meer dan 1000 coronapatiënten in de ziekenhuizen.

Ad de Jong, supermarktmanager in Schoonrewoerd, wacht de persconferentie over de coronamaatregelen van aanstaande dinsdag niet af. Hij ziet het aantal ziekenhuisopnames groeien en vraagt iedereen in zijn supermarkt zich alvast weer aan de oude regels te houden.

Het is nog onduidelijk wat voor maatregelen het kabinet wil nemen om het oplopende aantal coronabesmettingen terug te dringen. In het Catshuis werden vrijdag nog geen beslissingen genomen, meldden ingewijden.

Joodse organisaties drongen er vijf weken geleden met klem op aan: stop met misplaatste Holocaust-vergelijkingen in het coronadebat. Nu maakt een vooraanstaand rabbijn zich daar zelf aan schuldig. Joodse organisaties zijn boos over de toespraak van rabbijn Tamarah Benima in Friesland, waarin ze een verband legt tussen ongevaccineerden en jodenvervolging. „Een misselijkmakende vergelijking.”

Een nieuwe studie, gepubliceerd in het medisch tijdschrift The Lancet, heeft onderzoek gedaan naar de besmettelijkheid van gevaccineerden en de dalende bescherming van de vaccins. „Dit is slecht nieuws als je denkt aan het scenario dat we corona gingen temmen en de wereld uit gingen helpen”, zegt de Vlaamse vaccinoloog Geert-Leroux Roels (UGent).

Een toespraak van rabbijn Tamarah Benima heeft donderdagavond voor de nodige opschudding gezorgd in Leeuwarden. In de jaarlijkse Rede van Fryslân uitte de Joodse journalist en columniste scherpe kritiek op het coronabeleid.

De eilandengroep Tonga heeft een eerste besmetting met het coronavirus vastgesteld. Een reiziger testte positief na repatriëring uit Nieuw-Zeeland. De kleine natie met zo’n 106.000 inwoners sloot de landsgrenzen aan het begin van de coronapandemie.

Tijdens een recent concert in cultuurtempel ’t Kerkhuys in het Noord-Hollandse dorp Spanbroek blijken veel bezoekers besmet geraakt met het coronavirus. Dit ondanks strenge controle met QR-codes bij de entree.