De solidariteit richting de zorg en het zorgpersoneel is het afgelopen jaar flink gekanteld. Waar mensen zich eerst buiten verzamelden om te klappen voor de zorg, worden er nu beveiligers in ziekenhuizen ingezet om te zorgen dat alles vlekkeloos verloopt. 

Steeds vaker vinden incidenten rondom of in ziekenhuizen plaats. Er is veel kritiek op de zorg en mensen zijn 'coronamoe'. Afgelopen september werd duidelijk dat de agressiviteit richting het zorgpersoneel zijn tol eist: de verbale agressie van patiënten en bezoekers kan het personeel niet langer verdragen. Zo legden enkele tientallen corona-vrijwilligers van de Noordwest Ziekenhuisgroep (NWZ) in september hun functie neer.

Uit een onderzoek van beroepsvereniging NU91 en BNR bleek dat het bij het NWZ niet ging om een uitzondering. Bijna twee derde (60%) van de 1.200 door de NU91 geënquêteerde zorgprofessionals gaf aan dat verbale agressie de afgelopen maanden is toegenomen. Daarnaast zouden bijna driehonderd respondenten (24%) zeggen de afgelopen maanden ook fysiek geweld te hebben ervaren. Schoppen, slaan en bijten werden hierbij het vaakst genoemd.

De woordvoerder van NWZ laat aan NH Nieuws weten: "Sinds dat wij in september een beveiliger bij de deur hebben staan, merken we dat dit wel werkt. Af en toe zijn er mensen die ook hier tegenin gaan, maar ook die mensen handelen vaak uit emotie, en dat begrijpen wij ook. Een ziekenhuis is toch ook een plek, waar je niet altijd goed nieuws hoort."

Tanneke Goverse, verpleegkundige in hetzelfde ziekenhuis, merkt inderdaad verschil sinds de beveiliging bij de deur staat. "Er mag maar één persoon op bezoek komen, maar we hebben meerdere ingangen en mensen probeerden dan op een gewiekste manier toch met meerdere personen naar binnen te komen", vertelt ze. "Dat kan nu niet meer. Ook wilden er soms hele families naar binnen. Er is maar een heel klein percentage dat het allemaal onzin vindt."

Zelf heeft Goverse geen vervelende incidenten meegemaakt, maar ze heeft wel verhalen van collega's gehoord die te maken kregen met lastige situaties. Ze vindt het heel fijn dat ze nu direct de beveiliging kunnen inschakelen als er iets aan de hand is. "Het is heel naar als je je op je werk niet veilig voelt."

Veiligheid

Ook bij het Dijklander Ziekenhuis neemt agressie onder patiënten en bezoekers toe. Een woordvoerder laat weten dat het met name hoog oploopt over de coronamaatregelen. "Hier is niet altijd begrip voor, we zien dat de discussies steeds feller worden", vertelt ze. "We dragen als ziekenhuis niet alleen zorg voor onze patiënten, maar staan ook voor de veiligheid van onze medewerkers."

Daarom heeft ook het Dijklander Ziekenhuis de beveiliging opgeschroefd. "De bewaking kan 24 uur per dag worden gebeld voor ondersteuning. Hiernaast loopt de bewaking extra rondes door het ziekenhuis." Ook als bezoekers of patiënten geen mondkapje willen dragen wordt de beveiliging er gelijk bijgehaald. Voor mensen die daarvoor een ontheffing hebben, heeft het ziekenhuis spatmaskers. 

'Homogeniteit en ondertoon'

Socioloog Christian Bröer, actief bij 'Violent Interactions' en verbonden aan de afdeling sociologie van de Universiteit Amsterdam, doet onderzoek naar gezondheid en naar de omgang met coronamaatregelen. Hij erkent de toegenomen agressiviteit in de zorg. Waar volgens hem tijdens de eerste golf een 'breed gedragen solidariteit jegens het zorgpersoneel' heerste, draaide deze 'bijna homogeniteit' om in gematigde kritiek en complete samenzweringstheorieën.

"Ook tijdens de eerste fase was er al een ondertoon, maar de solidariteit domineerde. Daardoor leek het alsof iedereen achter de zorg stond", benadrukt hij. 

Hierbij benoemt hij ook de verschillende kritische lagen binnen de maatschappij. "In de middengroep wordt de twijfel gevoed door wisselende maatregelen. Voor de mensen die in het begin al kritisch waren, wordt alleen maar bevestigd wat ze al dachten", aldus Bröer.

Als voorbeeld draagt hij het vaccinatiebeleid aan, waarbij aan het begin al twijfels heersten over een eventuele vaccinatieverplichting. "Tot voor kort stelden politici dat vaccinatieplicht niet aan de orde is. Nu gaan we daar toch een beetje naartoe."

Ondertussen wordt volgens Bröer de kritische groep weinig betrokken in het 'mainstream beleid'. "Dat leidt dit tot uitsluiting, de mensen die kritiek leveren voelen zich niet gehoord, en dit resulteert in woede. In dat kader is het zorgpersoneel de aard van verkeerd beleid." 

Vertrouwen en legitimering

Bröer benadrukt dat agressie een 'langlopende ontwikkeling is' dat in alle takken binnen de maatschappij opkomt. "We moeten niet vergeten dat agressie jegens gezagsdragers al zo'n twintig jaar toeneemt. Je ziet dat politici nu ook meer gaan schreeuwen en dit gelegitimeerd wordt. Als agressie overal opkomt, dan zijn de condities voor agressief gedrag makkelijker."

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is dinsdag voor de tweede dag op rij iets gedaald. Voor de vijfde opeenvolgende dag liggen er minder dan 2800 mensen met Covid-19, zo valt op te maken uit de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

42 coronagevallen in één week, minstens vijf clubs met besmettingen en al twee wedstrijden uitgesteld binnen twee dagen tijd. De Premier League houdt de adem in nu na Brighton-Tottenham ook Brentford-Manchester United uitgesteld moest worden door de oprukkende omicronvariant. Verregaande maatregelen moeten erger voorkomen. De klok tikt, want de commercieel belangrijke eindejaarsperiode komt eraan.

In een uitgebrachte verklaring heeft de KNVB nog voor de persconferentie van het kabinet dinsdag de maatregelen ter bestrijding van het coronavirus waar het sport en voetbal betreft niet zinvol genoemd. „Nederland wordt niet gestimuleerd om te sporten”, aldus de voetbalbond.

Horeca dicht, anderhalve meter afstand en de mondkapjesplicht die weer een nieuw leven ingeblazen is: de coronamaatregelen blijven veranderen. In september mochten we veel maatregelen loslaten, terwijl we nu met spanning kijken naar de nieuwe regels voor tijdens de feestdagen. Wat doet dit met ons en hoe gaan we hier het best mee om volgens VROUW-huispsycholoog Jeffrey Wijnberg?

Avondlockdown, mondkapjes op scholen en een beperking op het aantal mensen dat thuis op bezoek komt; we zijn nog niet van corona af. Wereldwijd blijft het virus het gesprek van de dag bepalen. In Nederland richt de aandacht zich vooral op het traag op gang komen van de boostercampagne.

Nederland moet zich schrap zetten tegen de omicronvariant van het coronavirus. Dat is een van de argumenten die premier Rutte en minister De Jonge (Volksgezondheid) dinsdagavond geven voor het verlengen van de avondlockdown met nog eens drie weken.

Alle reizigers uit de Europese Unie die Italië binnen willen moeten vanaf donderdag een negatieve coronatest kunnen overleggen. Dit heeft premier Mario Draghi bekendgemaakt. Reizigers die niet gevaccineerd zijn, moeten na aankomst vijf dagen in quarantaine. De maatregelen gelden tot 31 januari.

De naderende sloop van het Blaricumse Tergooiziekenhuis moet koste wat kost voorkomen worden. Sterker nog: het ziekenhuis zou een speciaal coronaziekenhuis moeten worden. Dat stelt althans de Stichting Natuur en Landschap Het Gooi (SNLG), dat demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister van volksgezondheid Hugo de Jonge vraagt om naar hun plan te kijken. 

Het Blaricumse ziekenhuis komt over een jaar leeg te staan, omdat Tergooi haar twee ziekenhuizen dan samenvoegt in een nieuw ziekenhuis aan de rand van Hilversum. Het Blaricumse ziekenhuisterrein wordt dan herontwikkeld. Er komen onder meer zorgwoningen met enkele zorgfuncties. 

Dat betekent dat het oude ziekenhuis tegen de vlakte moet, maar dat zien de natuurbeschermers niet zitten. Volgens hen zou het ziekenhuis een speciaal coronaziekenhuis moeten worden, voor de zorg aan coronapatiënten. Dat zou het landelijke probleem van het tekort aan ziekenhuisbedden voor coronapatiënten kunnen oplossen, maar zou er ook voor zorgen dat de natuur op het ziekenhuisterrein intact blijft. Dat eerste zou volgens de stichting een schot in de roos kunnen zijn, nu landelijke de discussie wordt aangezwengeld over de komst van zulke ziekenhuizen waar alleen coronapatiënten kunnen worden behandeld.

De stichting heeft een brief gestuurd aan de regering met het verzoek om over hun plan na te denken en bovenal de sloop van het ziekenhuis tegen te houden. Eerder deden de natuurbeschermers eenzelfde verzoek aan de Blaricumse gemeenteraad. De mogelijke sloop noemt de stichting 'kapitaalvernietiging'.

Natuur als drijfveer

Het belangrijkste punt van de Gooise stichting is echter de natuur, zo laat het de Blaricumse gemeenteraad weten. De stichting maakt zich zorgen over de gevolgen van de sloop van het ziekenhuisgebouw voor de aangrenzende natuur. 

De natuur op het ziekenhuisterrein wordt nu - onder meer door het ontwerp voor het ziekenhuis - zo veel mogelijk met rust te laten. Dat zou volgens hen veranderen als het terrein anders wordt ingericht. 

Toekomstplannen

Deze week werd bekend dat het Blaricumse ziekenhuis met sloop wordt bedreigd. Hoewel de herinrichting van het ziekenhuisterrein na het vertrek vast staat, werd lang geprobeerd het ziekenhuis gebouw juist te behouden om het te hergebruiken. Volgens projectontwikkelaar Inspire Real Estate blijkt dat nu toch niet mogelijk, omdat het financieel niet haalbaar is. 

De projectontwikkelaar heeft de Blaricumse gemeenteraad het verzoek gedaan wat soepeler met de gestelde eisen om te gaan, om haar project toch mogelijk te kunnen maken. 

Moet een patiënt van een huisarts eerst een coronatest doen voordat er een visite bij corona-achtige klachten wordt afgelegd? Een huisarts uit Wildervank stond dinsdagmiddag voor het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Zwolle vanwege nalatigheid na een casus met een fatale afloop.

Farmaceut Pfizer meldt dat een nieuwe pil tegen corona boven verwachting goed presteert. Het middel Paxlovid beschermt voor 89 procent tegen ziekenhuisopname of dood, zo maakte het concern dinsdag bekend.

Een buisje bomvol coronavirus dat op de deurmat ploft. De zorgen zijn groot nu een verdachte is opgepakt die de ziekteverwekkers in een envelop promootte: Covid comfortabel bij u aan huis bezorgd door de postbode. Het eerste onrustbarende aanbod is het bepaald niet; maar wat waar is en wat niet, is in de schimmige wereld van coronafraude lastig aan te wijzen.

De verkoop van reis- en annuleringsverzekeringen lag lange tijd stil. Maar in november werden bij marktleider ANWB ruim 50% meer reisverzekeringen verkocht dan in diezelfde maand in 2019. Independer meldt verkopen op het pre-coronaniveau van 2019. Maar de consument moet geen dekking voor coronagevolgen verwachten.

Het demissionaire kabinet maakt dinsdagavond tijdens de persconferentie bekend wat er met de coronamaatregelen gebeurt. Naar verluidt wordt de avondlockdown verlengd tot 14 januari en gaat de kerstvakantie voor basisscholen eerder in.

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is dinsdag voor de tweede dag op rij iets gedaald.

In de afgelopen week zijn 116.477 positieve coronatests geregistreerd. Dat is het laagste aantal in ongeveer een maand tijd.

In de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen zijn alle binnenevenementen voor carnaval volgend jaar afgelast.

De Duitse economie zal volgend jaar minder hard groeien dan eerder werd voorspeld. Het coronavirus zorgt voor vertraging en er zijn problemen met de levering van onderdelen.

Alle burgemeesters van Nederland tegen Rutte: ’Er ontstaat moedeloosheid.’ Nu corona misschien wel altijd op de achtergrond in de samenleving zal sluimeren, moet de overheid niet langer over, maar met de inwoners van dit land gaan praten.

Nederland moet zich schrap zetten tegen de omicronvariant van het coronavirus. Dat is een van de argumenten die premier Rutte en minister De Jonge (Volksgezondheid) dinsdagavond geven voor het verlengen van de avondlockdown met nog eens drie weken.

Alle 18-plussers krijgen vanaf januari een uitnodiging voor een extra vaccinatie, de zogeheten booster. Die kan drie maanden na de eerdere vaccinatie of een eerdere besmetting gegeven worden.

Dat zei minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) vanavond tijdens de persconferentie over de coronamaatregelen. Nu kunnen gevaccineerden nog niet eerder dan zes maanden na de laatste vaccinatie een booster krijgen, maar dat verandert dus.

Volgens De Jonge is de Omikron-variant de reden voor ongevaccineerden om opnieuw over vaccinatie na te denken. "De twijfel kan nooit groter zijn dan de wens om gezond te blijven", vond hij. 

Mochten mensen alsnog de vrijheid wilde houden om zich niet te laten vaccineren, dan legt De Jonge zich daar "niet bij neer". "Want de vrijheid van de een kan nooit groter zijn dan de vrijheid van de ander." Hij doelde dan onder meer op de vrijdheid om niet ziek te worden of te kunnen ondernemn.  

Wat het besluit om de boosters na drie maanden al aan te bieden betekent voor de coronapas is op dit moment nog niet duidelijk. 

De verlening van de huidige coronamaatregelen met vier weken was volgens premier Mark Rutte "echt onvermijdelijk". Dat zei hij vanavond tijdens de persconferentie over de maatregelen. 

Dat komt volgens Rutte door de hoge bezetting in de ziekenhuizen en de nieuwe Omikron-variant, die besmettelijker is dan de Deltavariant. "Er is echt reden tot zorg en grote voorzichtigheid", zei Rutte. "Ook daarom is er nu een verlenging van het hudige maatregelenpakket."

Ook moeten basisscholen volgende week dicht. Rutte zei dat daar "intensieve en moeilijke gesprekken" over zijn gevoerd en dat hij het zich beseft dat het tot leervertraging en praktische problemen leidt. "Maar het signaal over de Omikron-variant konden we niet negeren." De deskundigen van het Outbreak Management Team zullen vrijdag met een nieuw advies komen over de nieuwe variant. 

Rutte zei te begrijpen dat de verlenging van de maatregelen hard aankomt. "Het is niet de blijde boodschap in de kersttijd waar je op hoopt. Ja, een tegenvaller, maar misschien geen hele verrassing."

De persconferentie is tussen 19.00 uur en 20.00 uur ook bij AT5 op televisie en via de site te zien.

Vanaf 19.00 uur geven demissionair premier Rutte en minister De Jonge opnieuw een persconferentie over de status rondom corona. Eerder vandaag werd al bekend dat de maatregelen die nu gelden, een avondlockdown met strenge beperkingen in onder andere de horeca, verlengd worden tot 14 januari. Ook krijgen de basisscholen een week eerder kerstvakantie. 

Premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) geven om 19.00 uur een persconferentie over de coronamaatregelen. 

Er is al uitgelekt dat de huidige maatregelen met vier weken verlengd worden, tot en met 14 januari dus. Daarnaast zullen de basisscholen een week voor de kerstvakantie, volgende week al dus, sluiten. 

Door het huidige maatregelenpakket, dat ook de avondlockdown wordt genoemd, moeten onder meer de horeca, winkels en sportclubs om 17.00 uur de deuren sluiten. 

De persconferentie is tussen 19.00 uur en 20.00 uur ook bij AT5 op televisie en via de site te zien.

Beveiligers op Schiphol willen dat de luchthaven ingrijpt om een uitbraak van de omikronvariant te voorkomen. Volgens vakbond CNV neemt het risico op verspreiding toe, omdat lang niet iedereen zich aan de coronamaatregelen houdt en Schiphol zich schuil zou houden achter de uitzonderingspositie voor luchthavens.

Op de Nederlandse luchthavens, waaronder Schiphol, mag van de anderhalvemeterregel afgeweken worden als het er te druk is. Zo wordt voorkomen dat wachtende passagiers vluchtroutes en nooduitgangen blokkeren. Ook mogen winkels en restaurants achter de beveilings- en paspoortcontrole na 17.00 uur 's middag langer open blijven. Voor het dragen van mondkapjes geldt geen uitzondering.

Wie de laatste tijd op Schiphol is geweest, kan met eigen ogen zien dat die mondkapjes bij veel mensen onder de neus of kin bungelen, of helemaal niet gedragen worden. Ook onder medewerkers. Vanwege het gebrek aan maatregelen en de toegenomen drukte, vindt CNV dat de 'poort voor omikron wagenwijd openstaat'.

Kerstdrukte

De bond richt zich op de politiek met het verzoek Schiphol te dwingen om maatregelen te nemen. CNV-bestuurder Erik Maas is er met de verwachte kerstdrukte niet gerust op dat beveiligers gespaard worden van besmetting. In november telde Schiphol 3.1 miljoen reizigers. Ter vergelijking: in dezelfde maand vorig jaar waren dat er 900.000.

De beveiligers willen dat er ook bij drukte afstand gehouden wordt. Er moet meer ruimte komen door het sluiten van een deel van de beveiligingspoorten en scanapparaten. De bakken waar passagiers hun handbagage in plaatsen moeten van het personeel meer dan een keer per week gewassen worden.

Minder vluchten en boetes uitdelen

Het beveiligingspersoneel wil bovendien dat er voortaan beter gehandhaafd wordt op de mondkapjesplicht en afstandsregels. CNV pleit niet voor werkonderbrekingen als Schiphol de maatregelen niet aanscherpt. De bond vindt wel dat er boetes zouden mogen worden uitgedeeld aan notoire mondkapweigeraars. Minder vluchten dan er nu zijn zouden volgens CNV bijdragen aan minder verspreiding van de omikronvariant.

Schiphol is nog niet teruggekomen op het verzoek van NH Nieuws om te reageren.

De dood is waar we allemaal mee te maken krijgen in ons leven, maar toch wordt er vaak nog niet veel over gesproken. Het is een zwaar en lastig onderwerp om te bespreken, terwijl dat vaak essentieel is voor het rouwproces. De Hilversumse begraafplaats Bosdrift doorbreekt dit taboe en heeft een rouwcafé geopend. Een cafeetje om na het bezoek aan een graf te kunnen napraten.

In het café staat een grote houten tafel, waaraan je gemakkelijk je verhaal kwijt kunt. Een vrijwilliger die de koffie of thee inschenkt, staat klaar om een luisterend oor te bieden. "Nu je elkaar weer geen hand mag geven en je alleen maar mondkapjes ziet, kun je hier gewoon een gesprekje voeren", aldus bedenker Anita van Loon. "Een plek waar je kunt napraten na het bezoeken van je geliefden is uniek in Nederland."

Verliezen in coronatijd

De gesprekken kunnen in het café in alle rust gevoerd worden. Juist nu we weer met meer maatregelen te maken hebben door corona, zijn dit soort plekken extra belangrijk volgens directeur Van Loon.

Toch hoeven niet alle gesprekken te gaan over de dood van een naasten. "Misschien is verlies ook wel het continu thuis zitten achter je laptop en het missen van sociale contacten", stelt Van Loon vragend. "Zo'n plek is veel meer dan alleen voor mensen die de begraafplaats bezoeken. Al doen we dit alles voor maar tien mensen, dan is het meer dan waard."

Het Amsterdamse lerarentekort in het primair onderwijs is in het afgelopen half jaar flink gestegen met 2,8 procent ten opzichte van dit voorjaar. Het tekort is nu 15,3 procent, dat betekent dat er in de stad in de ideale situatie nog 563 fulltimebanen ingevuld zouden moeten worden. Dit liet Marjolein Moorman, wethouder Onderwijs, vandaag weten in een brief aan de gemeenteraad.

Amsterdam staat onder Almere en Den Haag op de derde plek als het gaat om lerarentekorten, het landelijke gemiddelde is 8,5 procent. Het is niet zo dat al die 563 banen op dit moment open staan. Het gaat om het ideale aantal. Het tekort is verdeeld over openstaande vacatures en 'verborgen tekorten' die nu worden opgevuld met onderwijsondersteuners of zij-instromers. "Het tekort stijgt, maar dat komt ook door mensen die met pensioen gaan. De middelen die we inzetten werken wel degelijk, anders was het tekort nóg hoger geweest", zegt een woordvoerder van de gemeente.

Ook is het gebrek aan leraren ongelijk verdeeld over de stad. Het tekort is het grootst bij scholen waar veel kinderen een risico op leerachterstand hebben, en dit verschil is alleen maar groter geworden sinds februari. "Dit vormt een rechtstreekse bedreiging voor de toekomst van de kinderen die goed onderwijs het hardst nodig hebben", zegt Moorman. De verwachting is dat het tekort in 2025 op deze manier stijgt naar 20,9 procent.

Noodplan

De reden van de stijging is onder andere een inhaaleffect. In het begin van de coronacrisis zouden minder mensen van baan zijn gewisseld, de inhaalslag daarvan zie je nu terug in de cijfers. Ook blijft de woningmarkt een belangrijke oorzaak van de afname van leraren. Wonen buiten de stad is vaak goedkoper en dus aantrekkelijker voor onderwijspersoneel. Om die redenen werden voorrangsregelingen ingevoerd en extra woningen gebouwd voor deze groep.

Eerder dit jaar werd bekend dat onderwijspersoneel in wijken met meer risico op leerachterstand extra salaris krijgen. De invloed hiervan moet nog worden onderzocht. Om onder andere die laatste reden is in 2020 het Noodplan Lerarentekort Amsterdam opgesteld. In 2023 dienen er 500 fte meer leraren te zijn en moet het tekort teruggedrongen zijn naar 5 procent. Ook nu laat de wethouder weten te willen inzetten op onder andere extra woningen, arbeidsvoorwaarden van schoolleiders en het inzetten van zij-instromers.

Ondanks dat het met deze stijging moeilijk lijkt om het tekort terug te dringen naar 5 procent, wil de wethouder alles doen om dit toch te bereiken. Ze benoemt in haar brief nadrukkelijk de verantwoordelijkheid van het rijk: "Ik hoop dat we er samen met de schoolbesturen, de G4 en Almere en het Rijk voor kunnen zorgen dat de tekorten niet hoger oplopen." Nieuwe resultaten wat betreft het lerarentekort worden in mei 2022 verwacht.

Het lerarentekort in het primair onderwijs is in Amsterdam het afgelopen half jaar flink gestegen met 2,8 procent ten opzichte van dit voorjaar. Het tekort is nu 15,3 procent, dat betekent dat er in de stad in de ideale situatie nog 563 fulltimebanen ingevuld zouden moeten worden. Dit liet Marjolein Moorman, wethouder Onderwijs, vandaag weten in een brief aan de gemeenteraad.

Amsterdam staat onder Almere en Den Haag op de derde plek als het gaat om lerarentekorten, het landelijke gemiddelde is 8,5 procent. Het is niet zo dat al die 563 banen op dit moment open staan. Het gaat om het ideale aantal. Het tekort is verdeeld over openstaande vacatures en 'verborgen tekorten' die nu worden opgevuld met onderwijsondersteuners of zij-instromers. "Het tekort stijgt, maar dat komt ook door mensen die met pensioen gaan. De middelen die we inzetten werken wel degelijk, anders was het tekort nóg hoger geweest", zegt een woordvoerder van de gemeente.

Ook is het gebrek aan leraren ongelijk verdeeld over de stad. Het tekort is het grootst bij scholen waar veel kinderen een risico op leerachterstand hebben, en dit verschil is alleen maar groter geworden sinds februari. "Dit vormt een rechtstreekse bedreiging voor de toekomst van de kinderen die goed onderwijs het hardst nodig hebben", zegt Moorman. De verwachting is dat het tekort in 2025 op deze manier stijgt naar 20,9 procent.

Noodplan

De reden van de stijging is onder andere een inhaaleffect. In het begin van de coronacrisis zouden minder mensen van baan zijn gewisseld, de inhaalslag daarvan zie je nu terug in de cijfers. Ook blijft de woningmarkt een belangrijke oorzaak van de afname van leraren. Wonen buiten de stad is vaak goedkoper en dus aantrekkelijker voor onderwijspersoneel. Om die redenen werden voorrangsregelingen ingevoerd en extra woningen gebouwd voor deze groep.

Eerder dit jaar werd bekend dat onderwijspersoneel in wijken met meer risico op leerachterstand extra salaris krijgen. De invloed hiervan moet nog worden onderzocht. Om onder andere die laatste reden is in 2020 het Noodplan Lerarentekort Amsterdam opgesteld. In 2023 dienen er 500 fte meer leraren te zijn en moet het tekort teruggedrongen zijn naar 5 procent. Ook nu laat de wethouder weten te willen inzetten op onder andere extra woningen, arbeidsvoorwaarden van schoolleiders en het inzetten van zij-instromers.

Ondanks dat het met deze stijging moeilijk lijkt om het tekort terug te dringen naar 5 procent, wil de wethouder alles doen om dit toch te bereiken. Ze benoemt in haar brief nadrukkelijk de verantwoordelijkheid van het rijk: "Ik hoop dat we er samen met de schoolbesturen, de G4 en Almere en het Rijk voor kunnen zorgen dat de tekorten niet hoger oplopen." Nieuwe resultaten wat betreft het lerarentekort worden in mei 2022 verwacht.

Waar de economie in alle Noord-Hollandse regio's net zo groot of zelfs groter is dan voor de coronacrisis, geldt dat niet voor Haarlemmermeer. In de periode juli tot en met september van dit jaar was de economie in die regio nog bijna een tiende kleiner dan in dezelfde periode in 2019, vóór de coronacrisis. 

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Door de aanwezigheid van Schiphol én de gevolgen van de coronacrisis voor de luchtvaart, kromp de economie in Haarlemmermeer in 2020 met 18 procent harder dan in welke andere regio dan ook. Zeker aan het begin van de coronacrisis, tussen maart en juli vorig jaar, waren de aankomst- en vertrekhallen geregeld zo leeg dat je er een speld kon horen vallen. 

Toen de reisrestricties (gedeeltelijk) werden opgeheven, trok de vraag naar vluchten weer aan en krabbelde de economie in Haarlemmermeer in sneltreinvaart op. Van juni tot en met september was de economie in Haarlemmermeer zelfs 17 procent groter dan in dezelfde periode in 2020. 

Ondanks die recente opleving is de regionale economie dus nog niet terug op het niveau van voor de coronacrisis. Sterker nog: Haarlemmermeer en omgeving (-9 procent) is één van de twee CBS-regio's waar de economie in het derde kwartaal van 2021 nog kleiner was dan voor de crisis. De andere regio is 'overig Groningen', waar de economie nog 2 procent kleiner is dan in het derde kwartaal van 2019.  

Provinciale economie snel hersteld

Vergeleken met andere provincies is de economie in Noord-Holland het snelst hersteld. In de periode juli tot en met september was de economie hier 8 procent groter dan in het derde kwartaal van 2019. Een flinke heropleving, want vorig jaar noteerde de Noord-Hollandse economie nog een krimp van 7 procent ten opzichte van een jaar eerder. 

Die wederopstanding van de Noord-Hollandse economie is vooral te danken aan de IJmond, waar de economie in het derde kwartaal van dit jaar 7 procent groter is dan in het derde kwartaal van 2019.

Daarmee is de regio niet alleen het beste jongetje van de Noord-Hollandse klas, maar scoort het ook landelijk hoge ogen. De enige andere regio waar de economie net zo hard groeide als in de IJmond, is Zeeuws-Vlaanderen. Volgens het CBS is de sterke economie groei in die regio's vooral te danken aan de aanwezigheid van industrie. 

Gesteund of niet

Van de Noord-Hollandse bedrijven die geen aanspraak maakten of wilden maken op coronasteunpakketten, is tussen het tweede kwartaal van 2020 en het tweede kwartaal van 2021 iets meer dan één op de tien opgeheven of failliet verklaard. Daarmee is Noord-Holland koploper. Ter vergelijking: in Friesland ging het om iets minder dan één op de acht bedrijven. 

Van de Noord-Hollandse bedrijven die wel coronasteun ontvingen, is ongeveer 3 procent opgeheven. Ook in de rest van Nederland ligt het aantal opgeheven bedrijven in deze categorie tussen de 2 en 3 procent. Het CBS concludeert dat de coronasteun effect lijkt te hebben gehad op het aantal faillissementen. 

Meer vertrouwen

In de eerste drie kwartalen van dit jaar is in onze provincie de helft minder bedrijven failliet gegaan ten opzichte van een jaar eerder. Uit de cijfers van het CBS blijkt ook dat het vertrouwen van Noord-Hollandse ondernemers weer is toegenomen.

Alkmaar moet er de komende tijd voor zorgen dat er extra opvangplekken komen voor asielzoekers. Dat heeft het demissionaire kabinet besloten. Hiervoor zal een pand verbouwd worden dat in handen is van het Rijk.

Dat is vanmorgen bekendgemaakt in een persbericht. Venray, regio Rotterdam, Gorinchem en Enschede moeten acuut extra opvangplekken beschikbaar stellen. Aanvankelijk stond Alkmaar ook op dat lijstje, maar nu moet de gemeente zich gereedmaken 'zodat deze locatie ook snel ingezet kan worden voor de opvang van asielzoekers als dat aan de orde is'.

Hierbij gaat het mogelijk over het leegstaande belastingkantoor aan de Robonsbosweg. Dit heeft eerder als asielzoekerscentrum (azc) gediend. Eerder dit jaar oordeelde de gemeente dat het pand niet in gebruik wordt genomen als opvanglocatie voor honderden statushouders, omdat 'het risico voor de gemeente te groot' zou zijn.  

Pand staat te koop

Een meerderheid van de Alkmaarse gemeenteraad is ook tegen het plan om het gebouw opnieuw in gebruik nemen als asielzoekerscentrum. Vorige maand maakte het Rijksvastgoedbedrijf bekend dat het pand wordt verkocht aan één of meerdere bedrijven, maar dat er van Alkmaar geen woningen in gerealiseerd mogen worden. 

Staatssecretaris Broekers-Knol schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat er vanwege de 'noodsituatie geen andere mogelijkheid meer is'. De betrokken gemeenteraden hebben volgens mediapartner NOS niets over het besluit te zeggen en kunnen het ook niet terugdraaien.

Tweeduizend extra plekken

Voor het einde van het jaar zijn er 2000 extra plekken nodig. Of dat met de nu aangewezen gemeenten wordt gehaald, is niet duidelijk. "Het valt niet uit te sluiten dat mogelijk binnenkort ook aan andere gemeenten een aanwijzing gegeven zal worden", kondigt Broekers-Knol aan.

Gemeenten en provincies hebben de afgelopen maanden duizenden extra opvangplekken geregeld en meer dan 10.000 woningen voor mensen met een verblijfsvergunning aangewezen. Broekers noemt dat 'een grote prestatie' waar zij 'erg dankbaar' voor is. Toch is dat nog niet genoeg, zegt ze.

Meer asielzoekers

De asielinstroom is in de loop van dit jaar toegenomen doordat de coronareisbeperkingen gedeeltelijk zijn opgeheven. Ook komen er meer asielzoekers naar Nederland in het kader van gezinshereniging. Daarnaast zijn er meer dan 2.000 Afghaanse evacués opgevangen.

Ondertussen zitten er in de asielopvang al meer mensen dan gepland. Broekers zegt dat er nog 12.000 vergunninghouders zouden moeten doorstromen naar een woning in een gemeente. Ook is het lastig om mensen die geen recht hebben op verblijf in Nederland uit te zetten.

Twee gevangenen zijn door de directie van Justitieel Complex Zaanstad gestraft voor het bellen naar NH Nieuws over de overleden Felisinio S. (21). De afdelingsgenoten van de Amsterdammer uitten hun zorgen: hij had met zijn epilepsie niet alleen op cel gemogen. Sanctie: negen dagen in de isolatiecel. Ook kan één van hen kerst niet doorbrengen met zijn gezin. "Ik ben juist trots dat hij jullie heeft gebeld."

Dit zegt de geliefde van één van de gesanctioneerde gevangenen. Haar vriend leeft, zo vertelt ze aan NH Nieuws, 'nu op een broodje kaas en een glas melk per dag'. Ook zou hij binnenkort met enkelband vrijkomen, maar omdat hij zich niet aan de huisregels heeft gehouden, gaat dit niet door.

Reconstructie: 'Hallo, ik bel vanuit de gevangenis'

Op dinsdag 30 november gaat de redactietelefoon van NH Nieuws. Een gevangene (zijn naam is bij ons bekend) zegt tegen de redacteur die opneemt: "Hallo, ik wil graag zeggen dat er iemand van mijn afdeling is overleden vannacht. Hij had epilepsie en zat in z'n eentje op een cel. Volgens mij had dat niet gemogen."

Het gaat over de 21-jarige Felisinio die sinds dit voorjaar in de bajes een celstraf voor doodslag uitzat. Hij kreeg corona en werd van afdeling zuid naar west overgeplaatst: daar gaan gevangenen 'in hun eentje op cel' in quarantaine. In de nacht van 30 november stikt hij daar in zijn tong, vermoedelijk na een epileptische aanval. Hulp kwam te laat. 

De redacteur van NH Nieuws noteert het verhaal en de zorgen van de aan de telefoon hangende gedetineerde, en belt alles snel door naar een verslaggever - tevens auteur van dit artikel. Zij is op dat moment namelijk toevallig al in de gevangenis van Westzaan voor een interview over de corona-opstand. Vlak na het telefoongesprek met haar collega loopt ze de ruimte in waar directeur Obe Veldman met een betreurd gezicht staat.

Uit zichzelf begint hij: "Misschien heb je het al gehoord, maar er is een gevangene overleden vannacht." In verband met de privacy kan de directeur alleen zeggen dat hij 'jong' is, 'in z'n eentje op cel' op de corona-afdeling van de bajes zat en dat zijn dood een natuurlijke oorzaak betreft.

Op vragen van de verslaggever of het klopt dat hij epilepsie had - dat had ze tenslotte net gehoord van haar collega - krijgt ze dus geen antwoord. Na het interview met de directeur rijdt ze naar de redactie en wordt er weer gebeld door de gedetineerde: er volgt een gesprek waarin de gevangene vertelt meermaals geschreeuw in de zuid-gang te hebben gehoord, omdat Felisinio een aanval kreeg. Aangezien gevangenen daar wél met z'n tweeën op cel zitten, kon er toen hulp worden geroepen.

De informatie uit het gesprek en een daaropvolgend interview met de vader en advocaat van Felisinio, die beiden ook hun zorgen uiten over dat hij alleen op zijn cel zat, resulteren in onderstaand artikel. En dan krijgt de gedetineerde die belde een brief met de mededeling dat hij wordt gestraft door de bajesdirectie. Tekst gaat door onder het artikel.

De sanctie voor het praten met de media is negen dagen isolatiecel (waarvan vier voorwaardelijk). Ook zijn celgenoot krijgt de straf, naar verluidt omdat hij op de achtergrond van het telefoongesprek aanvullende informatie gaf.

"Ze moeten alle telefoontjes van gevangenen op die afdeling hebben uitgeluisterd, want hoe weten ze anders wie heeft gebeld?" Stelt de vriendin van een van de gestrafte gedetineerden geschrokken. Inmiddels is haar ook gemeld dat haar vriends gedetineerdenstatus van 'groen' (dat krijg je bij goed gedrag) naar 'rood' (slecht gedrag) wordt overgezet, wat betekent dat zijn vrijlating met enkelband volgende week niet door gaat.

'Gevangenis mag dit doen'

"We hebben net een dochtertje gekregen, we zouden samen een huis zoeken. Nu kunnen we kerst ook niet samen vieren", aldus de vriendin. Maar: de gevangenisdirectie staat juridisch gezien op dit moment volledig in haar recht, stelt hoogleraar Penitentiair recht aan de Radboud Universiteit Sonja Meijer tegen NH Nieuws.

"Om contact te mogen hebben met de media moet een gedetineerde toestemming vragen aan de directie: dit staat in de Penitentiaire beginselen wet. In die wet staan de rechten van gedetineerden genoemd, zoals het recht op contact met de buitenwereld, en de mogelijke beperkingen daarop."

Een gevangene kan disciplinair gestraft worden als hij dit niet doet en verblijf in een strafcel (zoals de 'iso' wordt genoemd) kan zo'n sanctie zijn. Hoewel Meijer niet precies weet wat de directies overwegingen waren, kan ze zich voorstellen dat het feit dat het onderzoek naar de dood van Felisinio nog niet was afgerond op het moment van bellen mee heeft gespeeld. 

"Dan naar de media stappen is, naar mijn mening, niet de goede weg: hij heeft daarmee mogelijk gezorgd voor onrust in de gevangenis en het is de verantwoordelijkheid van een directeur om orde en veiligheid binnen de muren te bewaren", stelt Meijer.

Klacht van gevangene

Een gevangene kan zich op meerdere andere manieren beklagen over de gang van zaken in een gevangenis, zoals bij een beklagcommissie. Wat betreft het voorwaardelijke gedeelte van de straf: Meijer denkt dat die vooral preventief is: om een voorbeeld te stellen voor deze en andere gevangenen dat praten met de media gevolgen heeft.

Maar wat volgens haar óók weer zo is: de directeur heeft, omdat een gevangene in een afhankelijkheidspositie verkeert, ook een zorgplicht. "Als hier in het geval van Felisinio met zijn epilepsie bijvoorbeeld is gefaald, zou dit uit het onderzoek naar zijn dood moeten blijken." (Bij elk overlijden doet een onafhankelijke commissie, samensteld door Dienst Justitiele Inrichtingen, onderzoek)

De partner van de lekkende gevangene is in ieder geval boos en verdrietig. "Mijn vriend kaartte juist iets belangrijks aan: hij maakte zich zorgen over de overleden gevangene. Het ging volgens hem te ver en hij heeft ingegrepen. Ik vind dat ze daar niet goed omgaan met gevangenen."

Dit jaar geldt er met oud en nieuw, net als vorig jaar, een vuurwerkverbod. Er is voor dit verbod gekozen om een extra belasting van de zorg, handhavers én hulpverleners zo veel mogelijk te voorkomen. Niet al het vuurwerk is verboden, het zogeheten F1-vuurwerk, zoals sterretjes en knalerwten mogen nog wel. 

Niet knallend maar knetterend het nieuwe jaar in dus, aldus vuurwerkverkoper Raymond Berkhout. Hij loopt samen met zijn collega's door het verbod op het F2 vuurwerk opnieuw veel inkomen mis. "Er is vanuit de overheid een compensatie toegezegd, maar goed, dat is een compensatie om de kosten die je al gemaakt hebt, denk aan folders en reclame uitingen, om die te compenseren."

De reacties op het vuurwerkverbod zijn verdeeld. Een voorbijganger snapt het wel: "Ik snap wel dat ze het doen, want het veroorzaakt best wel veel schade, maar het haalt wel iets weg van oud en nieuw." 

Teleurstelling voor jongeren

Omar Tissoudali is jongerencoach en wordt gezien als rolmodel voor jongeren in West en Nieuw West. Hij is onderdeel van stichting IMD. Bij deze stichting worden jongeren van tien jaar begeleid en gecoacht op meerdere gebieden. Zo leert hij jongeren onder andere de gevaren van vuurwerk. Volgens Omar is het vuurwerkverbod voor jongeren dit jaar opnieuw een flinke domper. "Het vuurwerkverbod is voor jongeren een grote teleurstelling. De jongeren vinden het heel erg jammer. Ze moeten het even laten bezinken en een plekje geven". 

De gemeente Amsterdam had als alternatief voor het vuurwerkverbod een vuurwerkshow op het Museumplein geregeld. Deze gaat helaas toch niet door vanwege de toenemende coronabesmettingen. 

Een cafeetje om na het bezoek van het graf van een geliefde warm te kunnen napraten. Een simpel idee uit de koker van begraafplaats Bosdrift in de Bloemenbuurt in Hilversum, die juist deze lockdown erg nodig blijkt. "Nu je elkaar weer geen hand mag geven en je alleen maar mondkapjes ziet, kun je hier gewoon een gesprekje voeren", aldus bedenker Anita van Loon.

Jarenlang stond het pand aan de Bosdrift leeg. Nu is het leven teruggegeven aan de begraafplaats, zegt Anita van Loon van Uitvaartstichting HIlversum. "Hier is nu ons hoofdkantoor te vinden, maar ook een afscheidsruimte, een 24-uurskamer, het rijke archief en een klein 'rouwcafé'", vertelt ze trots. "Een plek waar je kunt napraten na het bezoeken van je geliefden is uniek in Nederland."

Het cafeetje is bewust simpel opgezet. Een grote houten tafel moet dienen als keukentafel, waaraan je gemakkelijk je verhaal kwijt kunt. Een vrijwilliger die de koffie inschenkt en er een zelf gebakken koekje bij komt brengen, staat klaar om een luisterend oor te bieden. 

Bankjes

"We hebben genoeg vaste gasten op de begraafplaats", legt Van Loon uit. "Mensen komen op vaste dagen een graf bezoeken of onderhouden. Daarbij ontmoet je dan anderen. Ik ken verhalen dat mensen tijdens vakanties elkaars graf verzorgen."

Die ontmoetingen vinden volgens de directeur vaak plaats op bankjes verdeeld over de begraafplaats. "Maar in de winter ga je daar minder vaak zitten, dat kan nu dus warm en droog in dit rouwcafé."

Bekijk hieronder een korte sfeerimpressie van het rouwcafé.

Praten over de dood

Een van de vrijwilligers, die liever niet bij naam genoemd wil worden, praat met weinig schroom over de dood met een bezoeker die de begraafplaats kwam bekijken. "Ik heb op mijn computer een bestand staan voor mijn kinderen als ik kom te overlijden. Daarin staat: dit zijn mijn wensen, maar jullie moeten de dag uiteindelijk zelf plannen."

"Dat zijn de gesprekken die hier in alle rust gevoerd kunnen worden", aldus directeur Van Loon. "Laatst kwam er een mevrouw die hier bijna wekelijks komt, die zei: Weet je waar ik het Rouwcafé voor gebruik? Na het graf te hebben gezien heb ik even een tussenfase nodig voor ik de samenleving weer in kan. Een soort brug naar het gewone leven."

Verliezen in coronatijd

Juist nu we weer met meer maatregelen te maken hebben door corona, zijn dit soort plekken extra belangrijk aldus Van Loon. "Als je rouw, als je verlies kent, ben je toch al verdrietig. Hier kun je een simpel luisterend oor krijgen om daarin stappen te maken."

Misschien is verlies ook wel het continu thuis zitten achter je laptop en het missen van sociale contacten", stelt Van Loon vragend. "Zo'n plek is veel meer dan alleen voor mensen die de begraafplaats bezoeken. Al doen we dit alles voor maar tien mensen, dan is het meer dan waard."

Op de Amstelring Transferafdeling naast het ziekenhuis, waar normaal mensen na een operatie wachten op een verpleeghuis of revalidatieplek, zijn tien van de 24 bedden ingeruimd voor covidzorg. De afdelingen zijn strikt gescheiden door een sluisdeur. "Deze afdeling is bedoeld voor patiënten die in het VUmc verblijven", legt Bode uit. "Maar we hebben ook oudere patiënten waarbij de thuiszorg teveel wordt en die dan hier komen. Het ontlast de zorg eigenlijk aan twee kanten."

Verpleegkundige Eefje Bode, die normaliter als algemeen verpleegkundige werkt, heeft nu met specifieke covidzorg te maken. "Het is natuurlijk anders want je bent op de covid unit volledig in pak",  vertelt ze. "Dat maakt het zwaar. Het klinische beeld is complexer wisselt heel snel, dus daar moet je op kunnen reageren. Maar je leert er ook veel van dus ik vind het fijn om te mogen doen."

Pieken en dalen

De covid-unit is in een speciaal gebouw ondergebracht naast de spoedeisende hulp van het VUmc. Het is de enige extra covid-unit in Amsterdam buiten het ziekenhuis. Vorig jaar om deze tijd was de hele transferafdeling met 24 bedden ingericht voor de covidzorg, Nu is de afdeling gesplitst en kan een deel van de normale zorg ook doorgaan.  Jeroen de Dijker, manager covid afdeling Amstelring: "Er zijn nu vijf van de tien bedden bezet, maar wat we vorig jaar zagen is dat het heel erg kan pieken en dalen. Soms kunnen we wel zes, zeven aanmeldingen binnenkrijgen en soms even niks, dus het kan zomaar helemaal vol liggen."

De covid unit blijft zo lang open als nodig is. Het Amsterdam UMC en het OLVG onderzoeken op dit moment of ze de coronazorg bijvoorbeeld in één ziekenhuis kunnen onderbrengen. 

Al bijna twee jaar lang vullen ze elke maand meer dan 200 tasjes vol met leuke spullen en ook nu is het weer tijd voor een nieuw exemplaar. De kersteditie gaat de deur uit en daar zitten een kaart in, koeken en een zelfgemaakt boek met activiteiten. Het tasje zorgt voor een praatje aan de deur en een lach op het gezicht van de ontvanger.

Niet alleen voor de ontvangers, ook voor de makers is het fijn om samen zo bezig te zijn. Vrijwilliger Luciana Gomes vertelt: "Het is toch een soort kindje, je laat het niet meer gauw los. We doen het met plezier."

In onderstaande reportage is in iets meer dan een minuut te zien hoe de tassenactie er aan toegaat. Tekst gaat door onder de video. 

De tas is in het leven geroepen in het begin van de pandemie om Zaankanters die extra getroffen zijn door het coronavirus iet leuks te geven.  "We zitten hier allemaal in", vertelt Luciana. "Het is belangrijk dat ze weten dat er iemand naar hen omkijkt." 

Minder vaak rondbrengen

De decembereditie is voorlopig de laatste tas die de deur uitgaat. De vrijwilligers hopen dat het eind in het zicht is en het gebaar minder nodig zal zijn. Het is bovendien steeds moeilijker om donateurs te vinden.

Het is niet zeker hoe vaak de tas de komende tijd rondgebracht gaat worden. Hoogstwaarschijnlijk zal dit elk kwartaal zijn. Een mevrouw die de decembereditie ontvangt, is blij: "Ik vind het leuk. Ik vind het hartstikke leuk dat ik het krijg."

Via verschillende sociale media probeerden 'Defend'-groepen uit onder andere IJmuiden en Amsterdam hun achterban te mobiliseren voor een onaangekondigd protest tegen de coronamaatregelen op zondagmiddag. Die strategie leidde tot veel onnodige politie-inzet in Hilversum en Den Haag, wat door aanhangers van de groepen als winst gezien wordt, maar ook tot een korte demonstratie in IJmuiden.

Een groep van zo'n dertig tot veertig mannen (en enkele vrouwen) gaan deze maandag allen in donkere kleding en verhulde gezichten op een verhoogd deel van het Plein 1945 in IJmuiden staan, vlak voor het gemeentehuis. Het is dan rond vier uur in de middag.

Een voorman pakt een speech uit zijn zak. Een ander houdt een microfoon voor zijn bedekte gezicht, weer iemand anders houdt vlak voor hem wijdbeens een speaker vast. Er is slechts een handvol toeschouwers op het plein. "Kom dichterbij", zegt de voorman door zijn microfoon.

'Operation D'

Het hadden veel meer mensen kunnen zijn, maar de groep gaf de uiteindelijke locatie van de demonstratie, oftewel 'Operation D', pas een half uur eerder door op de Facebookpagina van Defend IJmuiden.

Tekst gaat verder onder de post.

Of die tactiek, het late delen van de demonstratie, een succes kan worden genoemd, daar kunnen de meningen over verschillen. Er zijn dan niet al te veel mensen op Plein 1945, maar eerder bracht de groepering de politie en ME op een dwaalspoor door het te laten lijken alsof de demonstratie in Den Haag of Hilversum zou zijn.

Eén doel is van de demonstranten was daarmee behaald: een groot aantal ordehandhavers was voor niets op de been.

Negen gelieerde Defend-groepen

Naast een IJmuidense afdeling, lijken er nog zeker negen gelieerde Defend-groepen te bestaan. Niet al die afdelingen bevinden zich in de buurt van de IJmondse stad. Er zouden ook takken van Defend bestaan in Alkmaar, Amsterdam, Eindhoven, Den Haag, Den Helder, Friesland, Limburg, Utrecht (volgens het spandoek: Utreg) en Rotterdam.

Daar spelen de organisatoren van het protest op in. Vanaf zes uur 's ochtends post Defend Amsterdam op Facebook aanwijzingen over de locatie, maar nog niet de precieze. Volgens een bericht om half twaalf, zou de demonstratie zeker in het noordwesten van het land zijn.

Tekst gaat verder onder de post.

Dit soort 'broodkruimels' ontgaat ook de politie niet, die niet onbekend is met de groepen. Zij grepen eerder in bij Defend-acties en protesten. Sterker nog: deze demonstratie werd via verschillende kanalen al begin december aangekondigd, zoals op het Instagramkanaal van de Amsterdamse Defend-tak.

Tekst gaat verder onder de post.

De politie en burgemeester Frank Dales hadden dit snel in de smiezen en waren enigszins voorbereid op de komst van Defend-aanhangers, hoewel zij tot zondag half vier niet zéker wisten of het protest daadwerkelijk in IJmuiden zou plaatsvinden.

De burgemeester schrijft aan de gemeenteraad zondagavond als de demonstratie begint: "Begin december kondigden verschillende Defend-groepen via sociale media een actie aan op 12 december 2021. Om die reden kwam de lokale gezagsdriehoek (burgemeester, politie en OM, red.) meerdere keren samen, waarbij vooraf beleids- en tolerantiegrenzen zijn vastgesteld. Ook hebben we de aanwijzing van een veiligheidsrisicogebied voorbereid."

Mondkappen, maar niet om regels te volgen

En dus hebben de dertig tot veertig 'defenders', 'strijders', of 'soldaten' uiteindelijk slechts een kwartier om hun punt te maken. Er worden vlaggen uitgerold van Nijmegen, Utrecht, Den Helder en Eindhoven. Allemaal hebben ze een capuchon of andere hoeden op, soms een zonnebril over hun ogen en allemaal dragen ze mondkappen over lippen en neus. Op veel kledingstukken zijn doodshoofden te zien. 

De betogen van twee voormannen gaan eerst over oneerlijke coronaregels die de vrijheid te veel zouden beperken, maar gaan daarna over in doemscenario's van een totalitaire staat, waarvan deze maatregelen het begin zouden zijn.

Controversieel symbool

De keuze voor de plek, Plein 1945, kan ook gezien worden als een symbool voor de Defend-groepen. Zoals Nederland toen van een oorlog bevrijd werd, zou het land nu ook moeten worden bevrijd van de coronamaatregelen, is het idee. Dat soort ideeën is zeer controversieel: Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet is onlangs door Joodse belangenorganisaties aangeklaagd om Holocaust-vergelijkingen.

Voordat de politie en ME rond kwart over vier met veel bussen en agenten het plein omsingelen, verzamelen zich in die tijd zo'n honderd tot honderdvijftig mensen op het plein. Het duurt niet lang voordat het plein weer leeg is, hoewel de onrust zich daarna enigszins verplaatst naar andere delen van IJmuiden.

Tekst gaat verder onder de 'lees ook'.

Burgemeester Dales verklaarde in zijn brief naar de raad waarom hij geen halve maatregelen nam om de demonstratie te beëindigen: "De politie gaf aan dat er sprake was van een spoedeisende situatie waarbij ernstige vrees bestond voor verstoring van de openbare orde. In onderling overleg besloot ik een noodbevel af te geven. Hierbij gaf ik toestemming voor de inzet van de Mobiele Eenheid."

De politie meldde vandaag dat er één persoon is opgepakt voor het gooien van vuurwerk. Ook Defend IJmuiden kwam 's avonds met een reactie.

Het demissionaire kabinet is nog aan het overleggen over de optie om basisscholen een week te sluiten. Morgen moet daarover een besluit genomen worden.

Dat meldt de NOS. De deskundigen van het Outbreak Management Team (OMT)  adviseerden een paar weken gelden al om te overwegen de scholen de week voor de kerstvakantie te sluiten en benadrukte vorige week dat het "nuttig kan zijn" om te voorkomen dat oudere familieleden tijdens de kerstdagen besmet zouden worden.

Toch liet minister Arie Slob (Onderwijs) een paar weken geleden via Twitter nog weten dat het open houden van de scholen rond de kerstvakantie de inzet bleef. Vanwege het blijvende hoge aantal coronabesmettingen en de omikron-variant, die meer besmettelijk is en aan een opmars bezig is in Nederland, komt daar dus mogelijk verandering in.

Morgenavond geven premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) weer een persconferentie over de nieuwe maatregelen. Er is al uitgelekt dat het huidige pakket aan maatregelen, de avondlockdown, waarschijnlijk blijft. 

Dit jaar geldt er met oud en nieuw, net als vorig jaar, een vuurwerkverbod. Er is voor dit verbod gekozen om een extra belasting van de zorg, handhavers én hulpverleners zo veel mogelijk te voorkomen. Niet al het vuurwerk is verboden, het zogeheten F1-vuurwerk, zoals sterretjes en knalerwten mogen nog wel. 

Niet knallend maar knetterend het nieuwe jaar in dus, aldus vuurwerkverkoper Raymond Berkhout. Hij loopt samen met zijn collega's door het verbod op het F2 vuurwerk opnieuw veel inkomen mis. "Er is vanuit de overheid een compensatie toegezegd, maar goed, dat is een compensatie om de kosten die je al gemaakt hebt, denk aan folders en reclame uitingen, om die te compenseren."

De reacties op het vuurwerkverbod zijn verdeeld. Een voorbijganger snapt het wel: "Ik snap wel dat ze het doen, want het veroorzaakt best wel veel schade, maar het haalt wel iets weg van oud en nieuw." 

Domper voor jongeren

Omar Tissoudali is jongerencoach en wordt gezien als rolmodel voor jongeren in West en Nieuw West. Hij is onderdeel van stichting IMD. Bij deze stichting worden jongeren van tien jaar begeleid en gecoacht op meerdere gebieden. Zo leert hij jongeren onder andere de gevaren van vuurwerk. Volgens Omar is het vuurwerkverbod voor jongeren dit jaar opnieuw een flinke domper. "Het vuurwerkverbod is voor jongeren een grote teleurstelling. De jongeren vinden het heel erg jammer. Ze moeten het even laten bezinken en een plekje geven". 

De gemeente Amsterdam had als alternatief voor het vuurwerkverbod een vuurwerkshow op het Museumplein geregeld. Deze gaat helaas toch niet door vanwege de toenemende coronabesmettingen.