Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is donderdag praktisch onveranderd vergeleken met een dag eerder, zo valt te lezen in de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is donderdag praktisch onveranderd vergeleken met een dag eerder, zo valt te lezen in de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). In totaal liggen er nu 2830 mensen met Covid-19 in het ziekenhuis. Dat zijn er 6 meer dan woensdag.

Het open duinlandschap heeft er baat bij en 'verser' kun je je kerstboom niet krijgen. Wat is er mooier dan zelf je ideale boom uitzoeken in de natuur, deze omzagen en thuis versieren? Het 'kerstboom zagen' in de Schoorlse Duinen is dan ook een jaarlijkse hit. Vorig jaar afgeblazen wegens corona, maar voor deze kerst zitten de drie zaagdagen alweer helemaal vol.    

Overigens is het niet de bedoeling om op eigen houtje het bos in te gaan om een kerstboom te halen. Voor wie zich nog niet heeft opgegeven bij de boswachter in Schoorl, zit er voor deze kerst dus helaas niets anders op dan een kant-en-klare boom aan te schaffen.

Begin volgend jaar kunnen Amsterdammers met een laag inkomen tegen betaling van 20 euro statiegeld een laptop ophalen. Dat laat de gemeente weten. 

De laptops worden uitgegeven in een 'soort voedselbank voor laptops en digitale ondersteuning', de Cyberbank van de organisatie Cybersoek. Wie een laptop wil meenemen moet ook een stadspas hebben. Het gaat volgens een woordvoerder van de gemeente niet om lenen. Als ze de laptops niet meer gebruiken en terugbrengen, worden ze gerecycled en krijgen ze hun 20 euro terug. 

Opgeknapt

Organisaties en particulieren kunnen hun laptops doneren. Die worden dan opgeknapt door jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. 

Wethouder Touria Meliani (Digitale Stad) hoopt dat er veel laptops gedoneerd worden. "Onze stad digitaliseert in hoog tempo, een ontwikkeling die door corona is versneld. Daarmee groeit ook de kloof tussen Amsterdammers die wel met internet en alle digitale mogelijkheden kunnen omgaan, en Amsterdammers die dat niet kunnen."

Eerste laptop

Morgen zal Meliani symbolisch een eerste laptop doneren. Dat doet ze ook omdat het de gemeente vanwege de Internationale Dag van de Mensenrechten dan aandacht vraagt voor privacy en toegang tot digitale apparaten en internet.

Volgens de gemeente kan op dit moment zo'n 13 procent van de Amsterdammers niet overweg met digitale apparaten. 

Voor de tweede keer moeten we kerstmis vieren in barre coronatijden. Blijft het maximum van vier bezoekers gehandhaafd? Vooraf een sneltest doen of niet? En lopen restaurantgangers warm voor een ’dunch’, een combinatie van lunch en diner vóór 17.00 uur?

Sekswerkers in Arnhem kunnen toch hun werk doen. De tippelzone aan de Oude Veerweg in Arnhem gaat overdag open. Door de coronamaatregelen was de zone, die normaal gesproken op 20.00 opent, volledig gesloten. De gemeenteraad vond dat onacceptabel.

Voor de tweede keer moeten we kerstmis vieren in barre coronatijden. Blijft het maximum van vier bezoekers gehandhaafd? Vooraf een sneltest doen of niet? En lopen restaurantgangers warm voor een ‘dunch’, een combinatie van lunch en diner vóór 17.00 uur?

Jelle Vriens wist kaartjes te bemachtigen voor de Grand Prix van Abu Dhabi. Tot zijn grote frustratie testte hij vorige week ineens positief op corona. „Ik kan het nog steeds niet geloven.’

De correctionele rechtbank in Mechelen heeft viroloog Marc Van Ranst vrijgesproken voor feiten van laster ten aanzien van de coronascepticus Willem Engel. Die had Van Ranst rechtstreeks gedagvaard omdat hij het woord ’virusontkenner’ in de mond had genomen tijdens een televisie-interview na een vorig proces. Opvallend: de rechtbank kende Van Ranst een schadevergoeding van 4.000 euro toe voor tergend en roekeloos geding.

’Samen tegen corona’, was het voornemen, maar verdeeldheid heerst in Nederland. Hoe keert de verbinding terug in de samenleving? „Laat andere mensen de kar trekken.”

Begin volgend jaar kunnen Amsterdammers met een laag inkomen tegen betaling van 20 euro statiegeld een laptop lenen. Dat laat de gemeente weten. 

De laptops worden uitgegeven in een 'soort voedselbank voor laptops en digitale ondersteuning', de Cyberbank van de organisatie Cybersoek. Wie een laptop wil lenen moet ook een stadspas hebben. 

Opgeknapt

Organisaties en particulieren kunnen hun laptops doneren. Die worden dan opgeknapt door jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. 

Wethouder Touria Meliani (Digitale Stad) hoopt dat er veel laptops gedoneerd worden. "Onze stad digitaliseert in hoog tempo, een ontwikkeling die door corona is versneld. Daarmee groeit ook de kloof tussen Amsterdammers die wel met internet en alle digitale mogelijkheden kunnen omgaan, en Amsterdammers die dat niet kunnen."

Eerste laptop

Morgen zal Meliani symbolisch een eerste laptop doneren. Dat doet ze ook omdat het de gemeente vanwege de Internationale Dag van de Mensenrechten dan aandacht vraagt voor privacy en toegang tot digitale apparaten en internet.

Volgens de gemeente kan op dit moment zo'n 13 procent van de Amsterdammers niet overweg met digitale apparaten. 

Door de coronamaatregelen mag er niet meer na 17.00 uur gesport worden. Maar daar heeft het eerste vrouwenelftal van GeuzenMiddenmeer geen boodschap aan; de dames trainen nu om 6.00 uur in de ochtend. 

Vanmorgen stonden de dames voor het eerst zo vroeg op het veld, en dat was best even wennen: "Maar we willen gewoon lekker voetballen. Het is een passie voor iedereen. En anders zit je de hele dag maar wat thuis", vertelt Livia.

Vijf wekkers

Aanvoerder Mara had moeite met opstaan: "Ik had vijf wekkers gezet. De eerste ging om 5.15 uur en uiteindelijk ben ik pas om 5.50 uur uit bed gekomen. Ik was ook wel een beetje laat", grapt ze. 

Zolang er niet na 17.00 gesport mag worden zullen de dames vroeg op blijven staan: "Tenzij het nog een jaar gaat duren."

Het was Hugo de Jonge zelf die bij de laatste persconferentie in een zeldzaam moment van zelfkritiek bekende dat het virus zich niet zo veel aantrekt van zijn stelligheid. Dat is nogal eens gebleken tijdens de negentien maanden dat hij de coronacrisis inmiddels moet managen.

Avondlockdown, mondkapjes op scholen en een beperking op het aantal mensen dat thuis op bezoek komt; we zijn nog niet van corona af. Wereldwijd blijft het virus het gesprek van de dag bepalen. In Nederland richt de aandacht zich vooral op het traag op gang komen van de boostercampagne.

Minister De Jonge (Volksgezondheid) belooft dat alle Nederlanders bijtijds een boosterprik kunnen krijgen. Dat is van belang nu zich in de EU overeenstemming aftekent dat burgers uiterlijk negen maanden na hun laatste reguliere coronaprik deze booster moeten hebben gehad om vrij te kunnen reizen.

Door de coronamaatregelen mag er niet meer na 17.00 uur gesport worden. Maar daar heeft het eerste vrouwenelftal van GeuzenMiddenmeer geen boodschap aan; de dames trainen nu om 6.00 uur in de ochtend. 

Vanmorgen stonden de dames voor het eerst zo vroeg op het veld, en dat was best even wennen: "Maar we willen gewoon lekker voetballen. Het is een passie voor iedereen. En anders zit je de hele dag maar wat thuis", vertelt Livia.

Vijf wekkers

Aanvoerder Mara had moeite met opstaan: "Ik had vijf wekkers gezet. De eerste ging om 5.15 uur en uiteindelijk ben ik pas om 5.50 uur uit bed gekomen. Ik was ook wel een beetje laat", grapt ze. 

Zolang er niet na 17.00 gesport mag worden zullen de dames vroeg op blijven staan: "Tenzij het nog een jaar gaat duren."

Wie langer dan negen maanden geleden de laatste prik heeft gehad, raakt waarschijnlijk vanaf 1 februari zijn Europese coronareisbewijs kwijt. Maar volgens demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) hoeven Nederlanders daarvoor niet te vrezen: „We zullen iedereen op tijd geboosterd hebben.” Daarmee doet hij niet voor de eerste keer deze coronacrisis een belofte.

Schiphol en KLM zijn al vijftien jaar geleden door hun eigen arbodiensten op de hoogte gebracht van de gezondheidsrisico's voor het platformpersoneel. De medewerkers zouden een verhoogde kans hebben op hartproblemen en longkanker door de uitstoot van vliegtuigen en dieselvoertuigen. Dat blijkt uit vertrouwelijke rapporten in handen van onderzoeksprogramma Zembla.

Arbo-experts van KLM en Schiphol adviseerden in 2007 om de blootstelling van het platformpersoneel aan de uitstoot 'zo ver mogelijk terug te dringen'. Uit de Zembla-uitzending van vanavond zou blijken dat dat niet is gebeurd.

Vakbond FNV stelt Schiphol en de afhandelingsbedrijven aansprakelijk voor de gezondsheidsschade. Campagneleider Joost van Doesburg van FNV Schiphol trok twee jaar geleden bij NH Nieuws al aan de bel. De bond opende toen een meldpunt waar platformmedewerkers hun zorgen en klachten kwijt konden.

Nooit gerookt

Volgens van Doesburg zaten daar mensen tussen die longklachten hadden gekregen en zelfs collega's waren kwijtgeraakt. "Het is bijzonder als je collega's verliest aan longkanker, terwijl ze nooit gerookt hebben", aldus Van Doesburg in 2019. In de uitzending van Zembla herhaalt hij die stelling. Schiphol moet nu van FNV opdraaien voor schadevergoedingen.

Bang voor represailles

Zembla sprak de afgelopen maanden met tientallen medewerkers, waaronder met Gerben de Jong, die voor KLM als leidinggevende dagelijks op het platform staat. "Je ziet gewoon dat collega’s hier ziek worden. Ik ken geen collega of werknemer op Schiphol met een andere doodsoorzaak dan kanker", aldus De Jong. Veruit de meeste medewerkers waarmee de programmamakers spraken willen anoniem blijven, uit angst voor represailles van hun werkgever.

Onderzoek

De Tweede Kamer vraagt al twee jaar om een onafhankelijk onderzoek naar de gezondheidssituatie van het platformpersoneel. Demissionair minister Visser van Infrastructuur en Waterstaat zegde dat onderzoek in september eindelijk toe. Tegen NH Nieuws zei Visser toen dat er zo lang gewacht moest worden vanwege de complexiteit van een dergelijk onderzoek.

Intussen heeft Schiphol zelf onderzoek laten doen naar de gevolgen van ultrafijnstof voor het personeel op het platform van de luchthaven. Omdat Schiphol zelf opdrachtgever is van dat onderzoek, ontbreekt de onafhankelijkheid. Bovendien is het uitgevoerd tijdens de coronacrisis, toen het vliegverkeer "op slechts 40 procent zat", aldus Joost van Doesburg van FNV.

Reactie Schiphol en KLM

Schiphol en KLM hebben Zembla laten weten te willen gaan onderzoeken op welke manier ze de medewerkers beter kunnen beschermen en hoe de uitstoot van ultrafijnstof terug valt te dringen. KLM zeg

Er zijn miljarden euro’s nodig voor de groei van het treinverkeer en modernisering van het spoor. Komt dat er niet, dan loopt Nederland straks helemaal vast met de verwachte toename van de bevolking met meer dan anderhalf miljoen mensen in 2040.

Niet de ziekte die hem na een serie bestralingen zijn bekende stem kostte, maar corona werd Arie Ribbens vorige week fataal. De feestzanger had een lang ziekbed en werd de laatste jaren geplaagd door veel medische tegenslagen, maar zoals zijn goede vriend Jacques Herb aan Privé vertelde, gaf corona hem ’het laatste zetje’. Ook zijn vrouw Cea liep het virus op. Zij verbleef de afgelopen dagen nog in quarantaine, maar is op tijd hersteld, en daarvan verlost, om donderdag aanwezig te zijn bij het afscheid van Arie in Emmeloord.

Tijdens de eerste coronagolf mochten familieleden van de patiënten de intensive care niet op. Om hen toch op de hoogte te houden vormden artsen van het Amsterdam UMC een belteam. Documentairemakers Meral Uslu en Maria Mok hebben het team toen van dichtbij gevolgd.

Uslu en Mok waren onder meer bij de telefoongesprekken die Karolina Szadek (Anesthesioloog / Pijnspecialist) met familieleden voerde. Dat waren volgens Szadek pittige gesprekken. "Soms heel erg emotioneel. Waardoor ik zelf moest huilen."

De patiënten lagen vaak weken op de Intensive Care en al die tijd kon de familie hen dus niet zien. Dat kwam doordat er in het begin van de coronacrisis geen mondkapjes, handschoenen en beschermende kleding voor hen was. Szadek: "Je zou nu zeggen, een belachelijk iets. Want we hebben voldoende persoonlijke beschermingsmaterialen. Maar toen, in die tijd, niet."

Daarbij waren de familieleden zelf soms ook besmet met het virus, vertelt Monique Steegers, die ook Anesthesioloog / Pijnspecialist bij het Amsterdam UMC is. "Ze waren afhankelijk van de informatie die degene aan de telefoon bracht." Ook Steegers zat in het inmiddels opgeheven belteam.

Volgens Uslu krijgen de kijkers een bijzondere band met de leden van het team en degenen die gebeld worden. Mok vult aan: "Achter die telefoontjes zit de hele wereld en al dat drama van covid, de pijn, het verdriet, de onzekerheid, dat zat allemaal in die kleine kamertjes." 

De documentaire De Bellers is morgen om 22.35 uur te zien op NPO 2 en komt ook online. 

Er zijn zeker twee Amsterdammers positief getest op de Omikronvariant van het coronavirus zonder dat ze gereisd hadden. Dit betekent dat ze deze besmetting hier hebben opgelopen en de nieuwe variant lokaal aan het verspreiden. Dat blijkt uit onderzoek van de GGD en het Amsterdam UMC. Mogelijk is dit het begin van een opmars van de omikron variant in Amsterdam en Nederland, zo stelt OMT-lid en viroloog Menno de Jong.

Het zat er aan te komen en deskundigen zijn dan ook niet verbaasd: de nieuwe zorgelijke variant van het coronavirus, die de naam Omikron heeft gekregen, verspreidt zich inmiddels tussen Amsterdammers. Dat is vandaag, na onderzoek op monsters van maandag, vast komen te staan.

Zuid-Afrika

Zo'n twee weken geleden maakte Zuid-Afrika voor het eerst melding van de nieuwe variant, die vermoedelijk een stuk besmettelijker is dan de huidige dominante Deltavariant. Het luchtruim in Nederland werd voor zuidelijk Afrika snel na de ontdekking gesloten. ''Gezien het aantal positieve reizigers van de afgelopen weken is het toch de verwachting dat het op een gegeven moment binnen de gemeenschap gaat verspreiden, sluiten van het luchtruim vertraagt dit hooguit'', zegt viroloog van het Amsterdam UMC en OMT-lid Menno de Jong, die betrokken is bij het onderzoek. 

Onderzoek

Toen de nieuwe variant opdook in Zuid-Afrika werd in Amsterdam besloten de zogeheten variantsurveillance op te schalen, om zo een eventuele Omikronbesmetting in Amsterdam vroegtijdig te signaleren. De Jong: ''In nauwe samenwerking met de GGD bekeken we de afgelopen maanden zo’n tweehonderd willekeurige monsters per week om de opkomst van de Delta variant en andere bekende varianten te volgen, maar in de afgelopen weken hebben we dat opgehoogd naar zo’n 200 per dag. Om de pakkans zo groot mogelijk te maken en dus zo vroeg mogelijk te kunnen constateren wanneer de verspreiding zich zou inzetten.''

Volgens de viroloog is ’t belangrijk om dit te doen omdat Amsterdam vaak een graadmeter is voor wat er in de rest van het land gaat gebeuren. ''Net zoals we dat voor eerdere varianten hebben gezien, grijpt ‘t hier wat sneller om zich heen omdat we dichter op elkaar leven. We zijn nu ruim een week verder en uit materialen van eergisteren hebben we met deze intensievere surveillance dus twee monsters geïdentificeerd van mensen zonder reishistorie.''

Toename 

De komende tijd wordt in de gaten gehouden of het aantal Omikronbesmettingen toeneemt. “Beschikbare data suggereren dat deze variant besmettelijker is en misschien werkt het vaccin ook wat minder goed dan tegen de andere varianten. De kans is dan dus groot dat het de Delta-variant gaat wegdrukken. Het is van groot belang om een vinger aan de pols te houden en zo de snelheid van verspreiding in de gaten te houden. In landen om ons heen, zoals in Denemarken en Engeland, neemt het aantal Omikronbesmettingen flink toe. Ook daar zie je verspreiding in de community'', aldus het OMT-lid.

Uit eerste resultaten van onderzoek op de monsters van gisteren - dinsdag – lijken de twee gevallen van maandag geen toevalsbevindingen te zijn: uit die steekproef komen vijf mogelijke nieuwe Omikronbesmettingen. Bevestiging van deze gevallen, inclusief uitsluitsel over eventuele reishistorie,  wordt morgen verwacht.

Op het moment dat Omikron zich inderdaad flink lijkt te verspreiden zal ook goed in de gaten worden gehouden met welke variant mensen in het ziekenhuis worden opgenomen. Verhalen dat Omikron minder ziek zou maken dan de andere varianten, zijn nog verre van zeker. De Jong: ''Het risico op ernstige ziekte is in ieder geval niet groter, zo lijkt het. Maar in Zuid-Afrika nemen naast het aantal Omikron besmettingen ook het aantal ziekenhuisopnames toe.''

Maatregelen

Volgens De Jong is het nuttig dat we vroeg constateren dat Omikron in Amsterdam is. ''Het is een besmettelijkere variant en dus is het nog belangrijker dat mensen zich aan de basismaatregelen - afstand houden, handen wassen, ventileren en testen - houden. Dat werkt goed om de verspreiding te remmen. Hopelijk dat de bewustwording dat Omikron “onder ons” de naleving van deze maatregelen verhoogt '' De huidige avondlockdown is weliswaar ingesteld voordat we wisten over het bestaan van deze variant maar is in het licht van deze variant achteraf wel erg goed getimed om te snelle verspreiding hiervan te voorkomen, zo stelt het OMT-lid.

Een traumahelikopter werd vandaag voor het eerst sinds april ingezet voor het vervoer van een coronapatiënt. "Het is een lange tijd geleden dat we een helikopter hebben gehad, omdat de aantallen daar geen aanleiding toe gaven", vertelt de woordvoerder van het Noordwest Ziekenhuisgroep in Alkmaar, terwijl hij naast de opstijgende helikopter staat. 

Binnen Noordwest (NWZ) worden er op dit moment 51 Covid-patiënten verpleegd. Hiervan liggen 13 personen op de intensive care en 38 in de kliniek.

Sinds de eerste coronagolf was het inzetten van een helikopter niet meer nodig laat NWZ-woordvoerder Job Leeuwerke weten aan NH Nieuws. "Het is druk in het ziekenhuis, ook bij de covid-patiënten." Het ziekenhuis laat liever geen patiënten overbrengen naar andere ziekenhuizen, 'maar wat nodig is nodig'.

Spreiding

De helikopter werd ingezet om het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen beter te spreiden, legt Leeuwerke uit. "We proberen elkaar binnen de zorg te helpen in Nederland. Zo kijken we naar waar patiënten terecht kunnen. Dat hangt af van de landelijke spreiding die er op dat moment is."

'Buiten de regio'

Waar de helikopter naartoe gaat, deelt het ziekenhuis niet. Leeuwerke: "We doen geen uitspraken over waar de patiënt naartoe wordt vervoerd, dat vinden we geen meerwaarde hebben. Wel kan ik zeggen dat het ergens buiten de regio is."

Een traumahelikopter werd vandaag voor het eerst sinds april ingezet voor het vervoer van een coronapatiënt. "Het is een lange tijd geleden dat we een helikopter hebben gehad, omdat de aantallen daar geen aanleiding toe gaven", vertelt de woordvoerder van het Noordwest Ziekenhuisgroep in Alkmaar, terwijl hij naast de opstijgende helikopter staat. 

Binnen Noordwest (NWZ) worden er op dit moment 51 Covid-patiënten verpleegd. Hiervan liggen 13 personen op de intensive care en 38 in de kliniek.

Sinds de eerste coronagolf was het inzetten van een helikopter niet meer nodig laat NWZ-woordvoerder Job Leeuwerke weten aan NH Nieuws. "Het is druk in het ziekenhuis, ook bij de covid-patiënten." Het ziekenhuis laat liever geen patiënten overbrengen naar andere ziekenhuizen, 'maar wat nodig is nodig'.

Spreiding

De helikopter werd ingezet om het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen beter te spreiden, legt Leeuwerke uit. "We proberen elkaar binnen de zorg te helpen in Nederland. Zo kijken we naar waar patiënten terecht kunnen. Dat hangt af van de landelijke spreiding die er op dat moment is."

'Buiten de regio'

Waar de helikopter naartoe gaat, deelt het ziekenhuis niet. Leeuwerke: "We doen geen uitspraken over waar de patiënt naartoe wordt vervoerd, dat vinden we geen meerwaarde hebben. Wel kan ik zeggen dat het ergens buiten de regio is."