Bioscoopexploitant Pathé heeft besloten om de première van de documentaire van Forum voor Democratie Kamerlid Gideon van Meijeren niet door te laten gaan. De première kwam in ophef omdat Van Meijeren opmerkingen maakte over de Holocaust en oprichter Abraham Tuschinski een Joods Holocaustslachtoffer is. 

De documentaire van Van Meijeren genaamd 'GIDEON' zou maandag 14 maart besloten in première gaan en gaat over het Kamerlid en zijn zoektocht naar antwoorden op vragen over het coronabeleid, waar hij in de Kamer naar eigen zeggen geen antwoord op krijgt. 

Van Meijeren huurde de zaal af voor 14 maart en Pathé ging daarmee akkoord. Maar eerder deze week kwam het Kamerlid in opspraak nadat hij zei dat een debat over de omvang van de Holocaust mogelijk moet zijn in de Kamer. 

Abraham Tuschinski

De première van zijn documentaire in de bioscoop die vernoemd is naar zijn Joodse oprichter Abraham Tuschinski kwam daardoor ook in opspraak. Veel mensen op het internet vonden dat de première niet door mocht gaan omdat Tuschinski zelf om het leven kwam tijdens de Holocaust. 

"We hebben achteraf onvoldoende doorgevraagd over de inhoud van de documentaire", laat de bioscoop weten via Twitter. "In het licht van de nagedachtenis van Abraham Tuschinski, die zelf tijdens de Holocaust is vermoord, vinden we het niet passend de première van deze documentaire te vertonen. We hebben de organisator van dit evenement daarom verzocht op zoek te gaan naar een andere locatie."

In de Bogortuin in Amsterdam werden vandaag witte vlaggetjes in het gras gezet als aandenken aan de coronacrisis. Uiteindelijk komen er tienduizenden vlaggetjes te staan, die elk symbool staan voor een overleden slachtoffer van het coronavirus. "We laten de maatregelen los, maar de mensen die overleden zijn komen nooit meer terug."

Ongeveer vijf mensen zitten op hun knieën in het gras. Ze prikken de kleine, witte vlaggetjes in rechte lijnen in de grond. De herdenking is opgezet door de Stichting Protect Everybody. "Als ik naar de vlaggetjes kijk, denk ik aan mijn moeder", zegt Berthe van Soest van de organisatie. "Één week voor ze haar prik zou krijgen, overleed zij aan corona."

"Ik denk aan papa", zegt Aleksandra Gil. "En dat zijn dood niet voor niets is geweest, omdat hij wordt herdacht."

Aleksandra's vader moest naar het ziekenhuis voor een behandeling voor longkanker. Daar liep hij corona op en dat werd hem fataal. "Het heeft tien dagen geduurd", zegt ze. "We hebben geen afscheid van hem kunnen nemen in het ziekenhuis. Bij het laatste telefoontje zei hij wel dat hij van ons houdt en dat we er voor elkaar moesten zijn."

Tekst gaat verder onder informatieblokje. 

"Ik vind het een mooi gezicht dat we zo aan mensen kunnen laten zien wat die cijfers die je steeds leest betekenen", zegt Aleksandra. "Het zijn mensenlevens."

Minuut stilte

Om 16.00 uur is het monument officieel geopend met een aantal speeches en een minuut stilte. Een aantal mensen legt bloemen in het midden van een aantal brandende kaarsen. Berthe: "Omdat we ze niet vergeten. Ze zijn nog aanwezig, en we rouwen om ze."

Het ziet er rooskleurig uit voor de festivalbranche. Na twee door corona geteisterde jaren en veel noodgedwongen annuleringen lijkt dit jaar niets nog een zorgeloze festivalzomer in de weg te staan. Zeker nu het kabinet volgende week waarschijnlijk het 1G-testbeleid overboord gooit.

In de Bogortuin in Amsterdam werden vandaag witte vlaggetjes in het gras gezet als aandenken aan de coronacrisis. Uiteindelijk komen er tienduizenden vlaggetjes te staan, die elk symbool staan voor een overleden slachtoffer van het coronavirus. "We laten de maatregelen los, maar de mensen die overleden zijn komen nooit meer terug."

Ongeveer vijf mensen zitten op hun knieën in het gras. Ze prikken de kleine, witte vlaggetjes in rechte lijnen in de grond. De herdenking is opgezet door de Stichting Protect Everybody. "Als ik naar de vlaggetjes kijk, denk ik aan mijn moeder", zegt Berthe van Soest van de organisatie. "Één week voor ze haar prik zou krijgen, overleed zij aan corona."

"Ik denk aan papa", zegt Aleksandra Gil. "En dat zijn dood niet voor niets is geweest, omdat hij wordt herdacht."

Aleksandra's vader moest naar het ziekenhuis voor een behandeling voor longkanker. Daar liep hij corona op en dat werd hem fataal. "Het heeft tien dagen geduurd", zegt ze. "We hebben geen afscheid van hem kunnen nemen in het ziekenhuis. Bij het laatste telefoontje zei hij wel dat hij van ons houdt en dat we er voor elkaar moesten zijn."

Tekst gaat verder onder informatieblokje. 

"Ik vind het een mooi gezicht dat we zo aan mensen kunnen laten zien wat die cijfers die je steeds leest betekenen", zegt Aleksandra. "Het zijn mensenlevens."

Minuut stilte

Om 16.00 uur is het monument officieel geopend met een aantal speeches en een minuut stilte. Een aantal mensen legt bloemen in het midden van een aantal brandende kaarsen. Berthe: "Omdat we ze niet vergeten. Ze zijn nog aanwezig, en we rouwen om ze."

Wat gaan de politici aan de verkeersveiligheid in het dorp doen en waarom kan de oude uitkijktoren Belvedère niet in oorspronkelijke staat worden herbouwd? Het zijn een paar vragen die Heemstedenaren zaterdagmiddag stelden aan de zeven lokale verkiesbare partijen tijdens een heus zeepkistendebat. Gewoon in de buitenlucht, tussen het winkelend publiek.

Om 14.45 uur roept iemand nog maar eens door een microfoon dat er ieder moment een zeepkistendebat plaats gaat vinden. Alhoewel, het zijn officieel geen zeepkisten, maar veilingkistjes. "Opgehaald bij een bollenbedrijf in Lisserbroek en verstevigd door mijn schoonvader", aldus een VVD-politicus. "Anders zakken ze er doorheen", lacht de schoonvader. Uit een speaker klinkt rustige jazz. De eerste geïnteresseerden nemen plaats op de klapstoeltjes. Snel wordt er nog iets meer uptempo-muziek gedraaid om het allemaal wat energieker te maken. 

Het debat is georganiseerd door de Facebook-groep 'Politiek Café Heemstede', een groep politiek betrokken Heemstedenaren. Aangezien het laatste debat vanwege een aantal coronabesmettingen zonder publiek moest doorgaan, móest er een alternatief komen, vonden ze. 

Om 15.00 uur is het zover. De zeven partijen presenteren zich op hun kistjes. Ze hebben hun clubkleuren allemaal aangetrokken, inmiddels staan er zo'n zestig geïnteresseerden te wachten op wat komen gaat. De partijen krijgen allemaal dertig seconden om zich voor te stellen en hun belangrijkste speerpunten te vertellen voor de komende vier jaar. Woningbouw, participatie, de zorg en 30 km/uur-zones bijvoorbeeld. En dan is het de beurt aan het publiek om vragen te stellen.

Tekst loopt door na foto

"Wat is uw grootste wapenfeit geweest de afgelopen vier jaar?", vraagt een mevrouw als eerste. Even later is het de beurt aan Brannagh. Hij is 20 jaar en woont sinds 2009 in Heemstede. Hij is de jongste in het publiek. Zijn familie zit ook in de lokale politiek, maar hij wil graag van alle partijen horen wat ze voor de jongeren in het dorp kunnen betekenen.

"Het is hier goed en veilig, maar ook echt heel saai. En dat vinden al mijn vrienden", vertelt Brannagh. Hij wil graag dat het voor hem en zijn leeftijdsgenoten sprankelender wordt in het dorp. "Kijk naar de winkels hier. Het zijn alleen maar oubollige merken. Het moet echt aantrekkelijker worden voor jonge starters, ook qua verkoop van woningen."

Een zwembad, jeugdraad en betaalbare woningen

GroenLinks vertelt Brannagh over de plannen om een ecologisch zwembad te bouwen voor jongeren. "Want nu springen ze allemaal in slootjes." Of wat te denken van de nieuwe skatebaan bij het sportpark. D66 vertelt over het opstarten van een jeugdraad. Heemsteeds Burger Belang verwijst Brannagh naar de verkiesbare jongeren op hun lijst. Daar kunnen de jonge Heemstedenaren hun wensen aan overbrengen. En er moeten meer betaalbare woningen komen voor starters, daar zijn de meeste partijen het wel over eens. "Waar ga je ze dan in hemelsnaam bouwen?", vraagt een wat oudere Heemstedenaar zich hardop af. 

Tekst loopt door na foto

Brannagh hoort het allemaal aan. "Ik vind dit wel een cool initiatief, ze hadden dit afgelopen weekenden ook wel mogen doen zo tussen het winkelend publiek. De opkomst onder jongeren vind ik overigens wel beschamend. Ik hoop wel dat ze komende dagen gaan stemmen."

'Meer op toekomst richten dan op monumenten' 

Hét antwoord op zijn vraag heeft Brannagh vandaag helaas niet gehoord. "Same shit, different day", lacht hij. "Ik merk aan veel mensen dat ze het hier liever wat oubolliger laten, dat is echt jammer." Hij geeft de politici nog een laatste persoonlijk advies mee door de microfoon. "Stimuleer de jongeren om hier naartoe te komen. Heemstede staat vaak onderaan de lijst bij ze. Ze gaan nu toch eerder naar Haarlem, Amsterdam of Zandvoort. Misschien moeten jullie toch iets meer met de toekomst bezig zijn dan met de monumenten."

De organisatie heeft de Invictus Games twee keer moeten uitstellen, maar het ziet er naar uit dat de ‘Olympische Spelen voor oud-militairen met een beperking’ over 35 dagen toch echt van start gaan in het Haagse Zuiderpark. Toch blijft het billenknijpen en duimendraaien. Want was corona de afgelopen twee jaar spelbreker voor het evenement, dat in 2014 voor het eerst werd georganiseerd door prins Harry, sinds drie weken hangt de oorlog in Oekraïne als een donkere wolk boven de Games. Toch hoopt de organisatie zo’n vijfhonderd sporters uit twintig landen worden te verwelkomen.

Het aantal patiënten met corona in de Nederlandse ziekenhuizen blijft oplopen. Momenteel liggen er 1682 mensen met een coronabesmetting in een ziekenhuis, zo komt naar voren uit de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat zijn er 19 meer dan vrijdag en ruim 300 meer dan een week geleden.

Op 1 maart ging het strandseizoen weer van start. Uitbaters van strandpaviljoens hopen vurig op een mooie zomer, na de twee zware coronajaren. Wat verdient het eigenlijk om op het strand te werken?

Hoewel de met corona besmette Daniel Ricciardo alweer aan de betere hand is, heeft McLaren wel een plan B klaarliggen voor het geval de Australiër langer uit de roulatie ligt. Dat maakte teambaas Andreas Seidl zaterdag bekend. Nyck de Vries en Stoffel Vandoorne zijn in beeld als mogelijke vervangers.

Tommy Panis (27), Forum voor Democratie lijsttrekker in Velsen, gaat vol goede moed de eerste lokale verkiezingen in. Het woningtekort, vrijheid en schoonheid zijn voor hem belangrijke thema's. Maar het gaat ook altijd nog over de 'borrelwhatsappgroep', opgericht in 2017, waarin extreemrechtse ideeën, racistische en antisemitische teksten werden gedeeld. Panis zat daar niet alleen bij, sommige uitspraken komen van hem.  

Zelfs tijdens interview over Zoom zit hij strak in het pak. "Eigenlijk loopt niemand in Forum voor Democratie (FvD) er zo bij. Ja, Thierry. En Hiddema natuurlijk!" IJmuidenaar Tommy Panis (27), noemt Baudet bij zijn voornaam, want ook hij loopt al even mee binnen de partij, vanaf 2015, toen FvD nog een denktank was.

Daarna werkte Panis er mee als vrijwilliger, hielp hij bij campagnes, flyerde hij en was hij betrokken bij de oprichting van jeugdafdelingen (JFvD) in Haarlem, Utrecht, IJmuiden, alle plaatsen waar hij gewoond heeft. "Zo heb ik me bewezen binnen de partij. Toen zeiden ze: we kennen je, we vertrouwen je. " 

En zo werd hij de eerste lijsttrekker van de Velsense tak. De landelijke partijpolitici houden zich bij uitstek bezig met (inter)nationale thema's als terugtreding uit de EU, het aanpakken van migratie en met kritiek op klimaat- en coronabeleid. Dus hoe ziet de gemeentelijke agenda eruit? De IJmuidenaar zegt de 'kernwaarden van de partij: vrijheid, schoonheid en leefbaarheid' verdedigen. 

Vrijheid

"Ik denk dat wij het woordje vrijheid beter vertalen dan andere partijen op lokaal niveau", zegt hij. Niet verrassend voor wie zich ook verdiept heeft in het landelijke partijprogramma: "Wij willen bijvoorbeeld een QR-loze samenleving." 

"De QR-code wordt namelijk ook lokaal geforceerd. Uiteindelijk bepalen raad en college wat de boa's wel en niet doen. Het college heeft afgelopen jaar besloten dat boa's toch echt horeca-ondernemers moesten lastigvallen, zoals bij TV-kok René Pluijm is gebeurd."

Pluijm overtrad de corona-regels op dat moment, maar de manier waarop dat werd opgelost, zint Panis niet: "Nu staat de Halkade leeg. Leegstand is een belangrijk thema voor de gemeente, en als reactie op hoe leeg het daar is, pesten ze een horeca-ondernemer weg. Een tv-kok die veel toeristen en mensen met zich meebracht." 

Defend IJmuiden

Wat wel weg mag, zijn de twee kunstwerken, Domestikator ('pervers schroot') en de bikinibar, beide van kunstenaar Joep van Lieshout. Kunst mag wat de lokale FvD-voorman betreft meer gaan over "schoonheid, helden en trots".

En, over trots gesproken, dat mag best wat meer in onze cultuur naar voren komen, vindt Panis. Een 'prachtig' voorbeeld daarvan vindt Panis de groep Defend IJmuiden. Een groep die onderzocht werd door de politie wegens misdragingen bij demonstraties.

"Zij vonden dus echt dat mensen te veel ingeperkt werden in hun vrijheden. Te veel druk kwam vanuit de gemeente om zaken te sluiten en met corona te veel vrijheden in te leveren. Zij stonden daar tegen op. Met Oekraïne heb ik daar ook over teruggedacht: dit zijn de mensen die voor Velsen sterven aan het front als er wel een conflict zou komen."

Tekst loopt verder.

Dat sommigen toch ook een andere, negatieve kant zien bij de groep, ziet Panis niet. Spandoeken met QAnon hashtags? "Geloof het of niet, ik ken QAnon niet echt." Intimiderend gedrag, zwarte kleding, doodskoppen, gezichtsbedekking? Daar heeft Panis begrip voor. "Mensen die zich uitspreken tegen corona of het coronabeleid, zoals Willem Engel, daar wordt wel tegen opgetreden op een manier die we al heel lang niet meer gezien hebben. Zoals het blokkeren van rekeningen." Misinformatie? "Niet gehoord toen ik ze op het Plein 1945 zag."

Hypocriet

Maar maakt nieuwkomer FvD kans mee te mogen doen in de lokale coalitie? Als het aan Panis ligt wel, het hoe en met wie, dat komt na de uitslag wel. De huidige grootste partij, Velsen Lokaal steekt Forum achter de schermen alvast de helpende hand toe met praktische zaken, laat Panis weten. "Zij laten zien hoe alles werkt, zorgen ervoor dat we als nieuwkomer op de hoogte zijn. Erg sportief."

Zoveel kan nog niet gezegd worden voor CDA en VVD. "Die hebben ons al in de media uitgesloten." Het heeft hem misschien niet verrast, maar wel verontwaardigd. "Ik vind het hypocriet en ondemocratisch."

Panis zou graag zien dat de vragen van de interviewers alleen over politiek zouden gaan, over het partijprogramma. Maar zeg 'JFvD' en veel mensen denken terug aan screenshots uit een appgroep uit 2017 met radicaal rechtse en racistische opmerkingen, die in handen waren gekomen van HP/De Tijd. 

"Geintjes", zegt Panis daarover. "Daar moet ik me elke week wel een keer voor verantwoorden. Ik snap het wel, maar ik word er ook moe van. Het was een borrelgroep, bedoeld voor memes en grappen. Ik zat daar ook in. Met tweehonderd anderen, van JFvD, maar ook van JOVD, Jonge Democraten (De jeugdafdelingen van VVD en D66) en veel andere mensen."

Dat kan kloppen: de naam van de appgroep was: 'Borrelvd', en zou slaan op meer partijen met het woord 'democratie' in de naam. Én benadrukt Panis: "Er zijn nog meer van dit soort schandalen geweest, met een aan de JOVD-gelieerde appgroep bijvoorbeeld. Het is niet alleen JFvD bij wie dit gebeurd is."

Jonge gasten

Ook moeten we niet te veel zoeken achter die zogenaamde geintjes in appgroepen, vindt de lokale lijsttrekker. "Met een borrel op, stuurt iemand wel eens een grappige afbeelding die écht niet kan, iets goors, of maakt iemand wel eens een beetje een te fout grapje", verklaart hij. "We waren allemaal jonge gasten! En dan probeerden we elkaar te overtreffen, dat kan voor een buitenstaander misschien hard overkomen."

Maar ging het niet ver? 85 uitgelekte A4'tjes met schuttingtaal, is niet niks. Panis: "Jongeren onder elkaar vinden dat grappig en die kunnen dan écht wel uit elkaar trekken wat gemeend is, of ironisch en grappig, of een beetje tegen de edgy meme kant aan. Maar zet je dat onder een vergrootglas in het nieuws, dan denken ouderen echt wel van: 'wat gebeurt daar?'"

Op de gelekte screenshots is bijvoorbeeld een meme van Anders Breivik te zien, die in 2011 in Noorwegen 77 mensen doodde, en van Brenton Tarrant die in twee Nieuw-Zeelandse moskeeën 51 mensen vermoordde en veertig verwondde. Beide handelden uit rechtsextremistische motieven.

'95% blank'

"Het punt is", vervolgt Panis: "Er zijn in de appgroep nooit oproepen naar geweld geweest, er is nooit geweld verheerlijkt. Het is altijd een beetje een fout geintje geweest. Het zou antisemitisch, racistisch en seksistisch zijn, maar er zaten veel mensen in met een joodse afkomst, mensen van kleur, en veel vrouwen."

Toch: op de gelekte screenshots is een paar keer een 'Tommy' te zien. Als ene 'Bart (met twee emoji's van de Nederlandse vlag)' zegt: "Ik zou letterlijk iedere ideologie aanhangen die Nederland weer 95% blank maakt met 0% moslims", zegt deze Tommy: "Oke soort van same (hetzelfde, red)", meteen gevolgd door "Oke same gewoon".

Nog een voorbeeld: dezelfde Bart vraagt: "En wat vind je belangrijker? De godsdienstvrijheid of dat moslims weggaan?" Waarop Tommy weer antwoordt: "Witte ethnostaat."

Ernaar gevraagd zegt Panis: "Ik ben me niet bewust van die appjes. Er is veel gezegd en gedaan in die groep, het zou kunnen zijn dat ik dat vergeten ben. Maar ik kan me niet voorstellen dat ik dat gezegd heb over die witte ethnostaat en over moslims. Maar als ik dat gezegd heb, als mijn hele naam daarbij staat, dan ja. Dan moet ik die screenshots zien."

Maar hij neemt er ook geen afstand van. "Nee, want als ik er nu afstand van neem, dan beken ik de ernst van de uitspraken, en ik geloof echt niet dat er sprake was van ernst bij die afbeeldingen en uitspraken. Het is namelijk gewoon echt een meme groep geweest van een klein beetje vrienden onder elkaar en een beetje lollig doen."

Vier Tommy's

En dat zijn naam er bij staat, zegt niet veel, zegt Panis: Tommy is volgens hem geen ongewone naam in deze whatsappgroep met tweehonderd leden. "Er zaten vier leden in die Tommy heten. Ik herinner me niet dat ik ooit iets in die groepschat gezegd heb. Ik weet wel dat ik er heel lang in gezeten heb en dat ik het allemaal voorbij heb zien komen."

Toch blijkt uit een analyse van NH Nieuws dat de apps wel degelijk van hem afkomstig zijn. 

Overigens lijkt hij ook in één gelekt geval de toon van een medelid een keer te willen matigen. Als iemand met de uitspraak "als Thierry koning wordt komt er duizend jaar vrede" aan Hitlers duizendjarige rijk refereert, zegt Panis: "normaal doen". 

En als een ander Tommy na een twistpunt heeft uitgemaakt voor 'normie', een term voor iemand die de heersende mening voetstoots aanneemt en geen vragen stelt, reageert hij met een met drie puntjes uitgebeelde stilte "...", en: "niet terminaal autisme hebben maakt je nog geen normie".

Op de man af

En nu op de man af gevraagd: wil je een witte ethnostaat?, zegt hij: "Nee zeker niet, ik denk dat diversiteit ook belangrijk is voor een gemeenschap."

Dat raakt aan een ander politiek onderwerp in het hier en nu waarover op nationaal partijniveau scherpe woorden vallen: wat vindt Panis als lokale lijsttrekker eigenlijk van de opvang van Oekraïense vluchtelingen?

"Dat zijn wel echt oorlogsvluchtelingen natuurlijk. We zien elke dag de bombardementen. Ik vind eigenlijk dat we steun moeten sturen aan buurlanden, zodat die de Oekraïners kunnen opvangen. Maar ook Velsen zal een deel van de 2.000 Oekraïners in de regio Kennemerland moeten opvangen. Dat zal in tijdelijke huizen moeten, maar waar? We lopen tegen onze eigen grenzen aan."

"Het vervelende is ook dat we hier een enorme woningnood hebben die nog nooit zo hoog geweest is. Ik zal ook te allen tijde de belangen van de Velsenaren proberen te behartigen, en me dus focussen op de woningnood aan de jongeren die hier wonen en blijven wonen."

Vanwege uitgestelde zorg tijdens de coronapandemie zijn de wachtlijsten flink opgelopen. En dat blijft voorlopig nog zo: slechts ruim een kwart van alle ziekenhuizen zit weer op de volledige capaciteit. 113.000 uitgestelde zorgbehandelingen; dat valt niet meer in te halen, verwacht Sjoerd Bulstra van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging. „We kunnen niet nog harder gaan werken.”

Ook Thea Bloemer uit Bloemendaal had het sterke gevoel dat ze iets moest doen voor de mensen in Oekraïne. Daarom heeft ze zich verkleed als levend standbeeld om geld in te zamelen om medicijnen voor Oekraïense kinderen te kunnen kopen. Vanmiddag stond ze als 'het Nederlandse Vrijheidsbeeld' in het centrum van Bloemendaal. 

Daar staat ze, stokstijf met een vredesduif in haar linkerhand en in haar rechterhand een boekwerk met daarop in het blauw en geel 'Make Peace Not War'. Als iemand langsloopt, maakt ze een piepend geluidje. Voorbijgangers schrikken, lachen soms even of lopen stug door. Een enkeling doet een paar euro's in het potje naast haar voeten. "Ze mogen ook een tikkie sturen, hoor", lacht Thea, die zichzelf 'amateurkunstenares' noemt. 

"Ik ben veel met de situatie in Oekraïne bezig. Iedereen bij ons thuis en op het werk. Het is heel triest allemaal. Alle narigheid die je ziet. Iedereen klaagt over corona, maar dat valt in het niet hierbij", vertelt ze.

Ze staat er een paar uurtjes, in de winkelstraat van Bloemendaal. Met het verzamelde geld gaat ze naar de naastgelegen winkel om zoveel mogelijk neusspray en paracetamol te kopen voor de getroffen Oekraïense kinderen. "Vorige week stond ik, op mijn verjaardag, op de Grote Markt in Haarlem. Ik heb daar zo'n zestig euro opgehaald en ingeleverd bij het inzamelpunt voor Oekraïne van Anna Roelofs. Daar vertelden ze dat ze nu heel goed medicijnen kunnen gebruiken."

Voorbijganger met Oekraïense pet

Een jongen loopt langs en neemt een foto van Thea. "Ik weet nou niet of het een persoon is of een robot", lacht hij. Boven op zijn hoofd zit een geel-blauwe pet met daarop 'Oekraïne'. Ook hij is veel met de situatie bezig. "Ik ben ook gaan protesteren vorige week in Amsterdam. Het is vreselijk in Oekraïne. Mensen moeten vluchten en er worden kinderziekenhuizen gebombardeerd."

Thea hoopt ondertussen dat de Bloemendalers haar geldpotje komen vullen. "Ik sta hier tot half vier. Ik heb een flesje water bij me, mét een rietje. Want ik moet wel oppassen dat de verf er niet afgaat", lacht ze.

Het zat de cast van Soldaat van Oranje - De musical afgelopen jaren niet mee, toen het coronavirus de ’herstart’ van de langstlopende Nederlandse musical onmogelijk maakte. Nu, na ruim twee jaar – met tussendoor enkele voorstellingen – zou het spektakelstuk afgelopen week weer van start gaan. „We zijn gewoon verslaafd aan deze bijzondere musical”, vertellen Sylvia Poorta en Kevin Schoonderbeek, die beiden al ruim tien jaar meewerken aan de productie. „De oorlog in Oekraïne maakt het verhaal helaas actueler dan ooit.”

Bierbrouwerijen in Noord-Holland lopen tegen steeds meer problemen aan. Na de bierbrouwexplosie van de afgelopen jaren, staat de industrie nu onder druk. De verwoestende oorlog in Oekraïne zorgt voor een flinke stijging van de graanprijs en vanaf 2024 schieten ook de accijns op speciaalbier omhoog. "Er staan ook een paar glasfabrieken in Rusland en Oekraïne die nu niet kunnen leveren."

"Tien procent van mijn klanten is al gestopt", vertelt brouwer Kees Schouten van de Noord-Hollandse Bierbrouwerij aan NH Nieuws. Schouten verhuurt zijn brouwerij aan kleine hobbybrouwers die zelf geen brouwketels hebben. "De lol is er vanaf, alles wordt steeds zakelijker." En daar gaat het volgens Schouten niet om bij het brouwen. "Het gesprek begint nu steeds met 'wat kost het?'. Voor veel hobbyisten is het te duur geworden." 

Speciaalbier is de afgelopen jaar ontzettend populair geworden en de brouwerijen schoten als paddestoelen uit de grond. Het aantal brouwerijen is in Nederland de afgelopen vijf jaar met 126% gestegen. Noord-Holland telt maar liefst 188 brouwerijen, blijkt uit cijfers van de KvK in 2021. Dit komt neer op 6,5 brouwerijen per honderdduizend inwoners. Alleen Noord-Brabant heeft er meer.

Oorlogsprijs

Schouten betaalt 18 euro voor een zak graan. Koopt hij een hele pallet, dan krijgt hij korting en zakt de prijs naar 14 euro per zak. "Maar die korting is nu al vanaf", vertelt hij. Dat lijkt nog niet zo ingrijpend, maar de echte klap moet volgens Schouten nog komen. "Er lopen nu nog allerlei contracten met de leveranciers. Maar als die aflopen, klapt de oorlogsprijs erin. Dan kan de graanprijs in één keer met twintig procent omhoog gaan."

Niet alleen de graanprijs stijgt door de oorlog in Oekraïne. "Er staan ook een paar glasfabrieken in Rusland en Oekraïne die nu niet kunnen leveren", vertelt een brouwer van de Jopenkerk in Haarlem. "Dus de flesprijzen schieten ook omhoog."

Voordat de oorlog uitbrak zaten de graanprijzen al in de lift. "Eerder dit jaar mislukte al een oogst in Oekraïne en China wil nu ook graan uit Europa." De oorlog is de nekslag, er is nu veel meer vraag dan aanbod. "De moutprijzen gaan niet dertig procent omhoog, maar zullen gaan verdubbelen", verwacht de Haarlemse brouwer. "Het is zo'n extreme situatie, ik zit al 27 jaar in het bier, maar ik heb dit nog nooit meegemaakt."

'Vredespijpje'

Roy de Vries van Brouwerij Hoop in Zaandijk ziet op de korte termijn nog geen enorme problemen. "We hebben de mout al ingekocht, maar bij elke inkoop gaat de prijs omhoog." Bij de Zaanse brouwerij spelen eerst nog andere uitdagingen, voordat ze zich echt zorgen maken over de graanprijs. "Na twee jaar corona hebben we nog pallets met fusten hier staan. De grootste uitdaging is nu om het bestaande bier niet te verspillen en naar de horeca te krijgen."

Tekst gaat verder onder de foto.

Tussen die pallets staat er een die eigenlijk voor Rusland was bedoeld. Maar wegens overduidelijke redenen zal die niet richting het oosten gaan. "Wij hebben besloten om die fusten volgende week woensdag op te tappen in ons café, en de opbrengsten te doneren aan Giro 555." Saillant detail: het gaat om een biertje genaamd 'Vredespijpje'.

Hoe sterker, hoe duurder

Vanaf 1 januari 2024 gaan de accijns op alcohol op de schop. De hoogte van de accijns hangt dan af van het alcoholpercentage in het biertje. In de praktijk betekent dit dat er met de prijs van pils weinig zal veranderen, maar bij het speciaalbier gaan de accijns wel omhoog, want daar zit vaak meer alcohol in. Nu hangt de hoogte nog af van het stamwortelgehalte in het bier, voor speciaalbieren komt dat uit tussen de 37,96 en 47,48 euro per 100 liter.

Met de nieuwe regels zullen brouwers voor bijvoorbeeld een bier van zeven procent alcohol, 52,43 euro per 100 liter moeten betalen, vertelt een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Brouwers. "Dit veroorzaakt wel zorgen onder de brouwers, met name degenen die speciaalbier brouwen natuurlijk."

Effect op de bierprijs

"De graanprijs en de accijns zullen er vooral voor zorgen dat de consumentenprijs toeneemt", voorspelt Rob Alphenaar. Alphenaar is brouwer, heeft een eigen biercafé en is voorzitter van de Alliantie van Biertapperijen. "We moeten nog maar zien wat de horeca gaat doen en wat ze meenemen in het assortiment."

Cafés moeten de aankomende tijd de verliezen van twee jaar aan lockdowns inhalen. Ze zullen wellicht niet een risico willen nemen met de minder bekende bieren en eerder kiezen voor de grote namen als Texels en Brouwerij 't IJ. "Er zal altijd wel een markt zijn voor de specialere biertjes van kwaliteit", stelt Alphenaar ons gerust. "Speciaalbier gaat het winnen van de prijs."

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft vrijdag 69.215 positieve coronatests geregistreerd, zo'n 5000 minder dan een dag eerder. Daarmee steeg het weekgemiddelde nog licht naar 68.938 positieve tests per dag. Een etmaal geleden lag dit gemiddelde op 68.821.

Het kabinet komt toch met een steunregeling voor startende ondernemers die het afgelopen halfjaar last hebben gehad van coronabeperkingen, maar niet in aanmerking kwamen voor de tegemoetkoming in de vaste lasten (TVL). Dat meldt minister Micky Adriaansens (Economische Zaken). Voor de regeling is 35 miljoen euro beschikbaar.

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is van donderdag op vrijdag met vijf nauwelijks gestegen.

Het kabinet blijft de koopkrachtontwikkeling in de gaten houden, maar kan niet beloven dat het nog meer compensatie kan bieden als de prijzen blijven stijgen.

De massale instroom van vluchtelingen uit Oekraïne vraagt niet alleen om fysieke opvang en geestelijke steun. Omdat Oekraïners veel minder gevaccineerd zijn tegen corona en andere ziekten, ligt er ook een nieuwe taak voor de GGD’s.

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is van donderdag op vrijdag met vijf nauwelijks gestegen. Er liggen nu 1663 patiënten in het ziekenhuis die besmet zijn met het coronavirus. Maar voor de zesde dag op rij is het aantal opgenomen coronapatiënten dus nog wel omhooggegaan, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Terwijl in ons land de laatste coronamaatregelen waarschijnlijk snel worden afgeschaft, is de Chinese miljoenenstad Changchun vrijdag weer in lockdown gegaan. Moet Nederland zich zorgen maken of is dit enkel een Chinees probleem? Vier vragen.

Sinds kort gaat Pablo van de Poel (28) uit Geleen met een oude Nokia 105 door het leven. De zanger en gitarist van bluesrockband DeWolff wil terug naar de basis, weg van de snelheid en van de onrust. Het is een besef dat de coronatijd hem bracht. Want behalve dat hij door de pandemie minstens tweehonderd concerten en dus veel geld misliep, bracht die ook mooie inzichten.

Alle 9 miljoen inwoners van de Chinese stad Changchun moeten vanwege een toenemend aantal coronabesmettingen in lockdown. De maatregel is vrijdag ingegaan, de dag waarop China voor het eerst in twee jaar weer meer dan duizend nieuwe besmettingen rapporteerde.

Jutta Leerdam neemt komend weekeinde niet deel aan de finales van de wereldbeker in Heerenveen. Ze heeft positief getest op corona.

Na een lange coronapauze neemt Gert Verhulst (54) dan eíndelijk afscheid van Samson en wordt zijn dochter Marie (26) voorgesteld als het ’nieuwe’ baasje van de pratende tv-hond. Een bizarre beleving, aangezien Samson en Marie samen al ruim twee jaar een ’stel’ zijn. „Toch wilden we de show niet veranderen.”

This is Putin’s war, dit is Poetins oorlog. De zin echoot over de wereld: de oorlog van één gek – hoe is het mogelijk, zoveel leed veroorzaakt door één man. Een fanaat, afgesloten van elk emotioneel contact volgens de kenners. Vooral sinds corona – doodsbang om onverwachts het loodje te leggen, ja, voordat hij zijn grand project heeft voltooid: eerherstel voor Rusland.

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is van woensdag op donderdag met 28 licht gestegen. Er liggen nu 1658 patiënten in het ziekenhuis die besmet zijn met het coronavirus. Voor de vijfde dag op rij is het aantal opgenomen coronapatiënten omhooggegaan, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Vanaf woensdag 23 maart is het waarschijnlijk niet meer nodig om een mondkapje te dragen in het openbaar vervoer en een coronatest te doen voor het bezoeken van concerten of feesten met meer dan 500 aanwezigen. Het kabinet zou dan de laatste coronaregels willen schrappen. 

Dat melden meerdere media, waaronder de NOS. Aanstaande dinsdag zou het kabinet dit besluit nemen. Over twee weken zouden mondkapjes alleen nog in het vliegtuig gedragen hoeven worden. Het advies om in de elleboog te hoesten en handen te wassen blijft nog wel gelden. 

De laatste dagen loopt het aantal coronabesmettingen wel op. Het aantal ziekenhuisopnames blijft echter nog steeds relatief laag.

Het GVB vroeg ongeveer een maand geleden al om de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer te schrappen. Volgens directeur Claudia Zuiderwijk leidt het tot weerstand, verzet en agressie, omdat het op andere plekken nu al niet meer hoeft. 

Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over de parlementaire omgangsvormen. Volgens Kamervoorzitter Vera Bergkamp moet 'de geest weer in de fles'. Gemeenteraadsleden in Noord-Holland merken op dat toon in debatten richting de verkiezingen verhardt, maar er is geen sprake van een structureel patroon. 

Ter voorbereiding op het debat had Kamervoorzitter Vera Bergkamp een notitie met de opiniërende toevoeging 'De geest moet weer in de fles' rondgestuurd. Volgens Bergkamp is de grens van wat nog respectvol of toelaatbaar is de afgelopen jaren steeds verder opgerekt. "Elkaar, bewindslieden en zelfs ambtenaren beledigen: ik kan dat met de beste wil van de wereld niet zien als waardig en in dienst van het vrije woord. Sterker nog: beledigingen en ruwe taal beperken het vrije woord."

Lokale politiek

Waar Bergkamp stelt dat er binnen én buiten de Kamer een groeiend gevoel van onbehagen over de verruwing in het parlementaire debat is, heeft GroenLinks-fractievoorzitter Lennart de Looze niet het idee dat de afgelopen vier jaar de debatten in de gemeenteraad van Amstelveen zijn verhard. "Waar dat precies door komt, weet ik niet. Er kunnen meerdere redenen zijn. Maar het zou ermee te kunnen maken hebben dat wij in Amstelveen geen massapartijen in de raad hebben."

Angelique Bootsman van Fractie Volendam in de gemeente Edam-Volendam ervaart de sfeer in de gemeenteraad als harmonieus. "Niet alleen met de raadsleden die je tegen het lijf loopt in het dorp, maar ook met de raadsleden uit andere kernen." Toch maakt Bootsman zich weleens zorgen. "We hadden vlak voor de verkiezingen een heel zwaar dossier. Partijen stonden lijnrecht tegenover elkaar en de gemoederen liepen hoog op. Op een gegeven moment werd het echt persoonlijk. Dat kan niet. Je moet elkaar in altijd blijven vinden." Volgens Bootsman past die verharding in de tijdgeest; ze ervaart dat mensen korte lontjes hebben.

Ook Meis de Jongh, fractievoorzitter van de VVD in Bergen, is het opgevallen dat de toon veranderd is in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. "Opeens vallen er dan harde woorden, zoals 'onbetrouwbaar'. Ook merkte ik persoonlijk dat er dingen op de vrouw werden gespeeld. Vooral op social media." 

Ons kent ons

De Jongh heeft niet het idee dat de sfeer in de raad positief beïnvloed wordt doordat een raadslid van een andere partij je buurman zou kunnen zijn. "Integendeel! We zien elkaar bij raads- en commisievergaderingen, maar verder niet. Ik zou haast zeggen: laten we elkaar wat vaker in de supermarkt tegenkomen. Want dan leer je de mens achter het standpunt kennen." Volgens De Jongh zijn in het verleden wel heisessies met de hele raad geweest, maar afgelopen periode niet.

Zowel De Looze, Bootsman als De Jongh erkennen hoe fijn het is dat je andere raadsleden na een vergadering in het echt kunt spreken. Corona heeft dan ook voor een andere dynamiek gezorgd. De Looze: "Als we online vergaderden en het ging er wat harder aan toe, dan klap je je laptop met een minder fijn gevoel dicht. Bij fysieke vergaderingen bestaat de mogelijkheid een borrel met elkaar te drinken en er een grap over te maken." 

Voorbeeldfunctie 

Bergkamp heeft de Kamerleden gewezen op de steeds grotere wisselwerking tussen wat er gezegd wordt in Kamerdebatten met sociale media, én de voorbeeldfunctie die Kamerleden hebben. "De omgang in de Tweede Kamer kan ook het vertrouwen van mensen raken in een goede omgang met elkaar in onze samenleving." 

De Jongh kan zich vinden in die woorden: "Rust in de raad straalt uit op het College, op de ambtenaren, op de bewoners. Dan kun je stappen met elkaar zetten."