Zorgmedewerkers met langdurige covid die arbeidsongeschikt zijn geraakt, kunnen een vergoeding van 15.000 euro per persoon krijgen. Minister Conny Helder (Langdurige Zorg) laat weten dat zorgpersoneel eenmalig dat bedrag kan ontvangen. Het gaat om mensen die in de eerste coronagolf in 2020 voor covidpatiënten hebben gezorgd en daardoor zelf ook ziek werden.

Aan Oranjesfeer geen gebrek in Amstelveen vandaag: voor de tiende keer wordt de verjaardag van Willem-Alexander uitgebreid gevierd, al is het dit jaar voor het eerst weer vergelijkbaar met de sfeer pre-corona. En dus barstte de handel op de vrijmarkt aan de Amsterdamseweg vanochtend al vroeg los. 

Veel bewoners van de Amsterdamseweg hadden de afgelopen dagen hun Koningsdag-territorium al afgebakend met tape of stoepkrijt. De schaarse ruimte daartussen was gewild bij verkopers die van verder komen. 

Tien over half vijf

Velen waren er daarom bijzonder vroeg bij, vertellen ze aan NH-verslaggever Celine Sulsters. "We stonden hier om tien over half vijf, en daarna werd het al heel rap drukker, dus we hebben geluk gehad." 

Vanaf zeven uur struinde een mensenmassa de lommerrijke weg af op jacht naar koopjes. Alleen rond hotel/café/restaurant Abina was het nog stil. Daar barst het feest vanmiddag los. 

Als ware markthandelaren schreeuwen drie jongens het passerende publiek toe. "Jullie willen wel snoep kopen, toch?", probeert één hen twee passerende meisjes te verleiden. Met succes, want niet veel later cashen de jongens opnieuw. 

Met hun andere business oogsten ze minder succes. "Een jongen heeft al drie keer raak gegooid", vertellen ze over het spelletje dat ze aanbieden. Deelnemers moeten een muntje in een glas gooien dat volledig onder water staat. "Dus daar zijn we geld op verloren. Dat was niet de bedoeling."  

Parkeren

Noemenswaardige incidenten hebben zich (nog) niet voorgedaan. Wel lijkt het erop dat de oproep van de gemeente aan vrijmarkthandelaren en -bezoekers om zoveel mogelijk met het openbaar vervoer te komen, niet bij iedereen is aangekomen. De parkeerplaatsen in de buurt van het Raadhuis waren rond een uur of 9:30 uur al overvol.

De Duitse bezorger van maaltijdboxen HelloFresh heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een recordomzet gerealiseerd. Dat komt onder meer doordat klanten voor een hoger bedrag bestelden. Het aantal klanten nam wereldwijd wel af, iets wat HelloFresh toeschrijft aan de invloed die de coronacrisis nog had op de cijfers van vorig jaar.

Spijkerpoepen met in je ene hand een biertje en in je andere hand een zak met troep: morgen is het weer Koningsdag! Ook in Amstelland is natuurlijk weer van alles te doen. NH heeft per gemeente de leukste activiteiten voor je op een rijtje gezet.

Na twee jaar coronateleurstelling en een afgeslankte vorm vorig jaar wordt 'de grootste reünie van Amstelveen' dit jaar gewoon weer als vanouds gevierd. Hotel/café/restaurant Abina aan de Amsterdamseweg heeft weer een groot podium opgebouwd waar de hele dag artiesten optreden.  

Genoeg te doen in Amstelveen

Waar met Koningsnacht het feestje binnen plaatsvindt, is tijdens Koningsdag alles buiten. Dat betekent overal buitenbars en tentjes waar eten wordt verkocht. Toch heeft het feest dit jaar een zwart randje. Clown Hoky Poky (Jan Wilhelmis) die normaal gesproken tijdens Koningsdag de kinderharten sneller liet kloppen met verschillende optredens bij Abina, is vorige week overleden.

Natuurlijk is er langs de Amsterdamseweg ook weer een grote vrijmarkt, waar je heerlijk kunt kijken, kijken en eventueel kopen. De grootste vrijmarkt van Amstelveen loopt tot de Graaf Aelbrechtlaan. In het Oude Dorp van Amstrelveen is ook een grote vrijmarkt, live muziek en je kunt neerploffen bij een van de cafés. 

Zo zag de grootste vrijmarkt van Amstelveen er vorig jaar uit. Tekst gaat verder onder video.

Wil je op iets kleinere schaal koningsdag vieren in Amstelveen? Er zijn ook vrijmarkten bij De Meent in Middenhoven, op het Westwijkplein, in het Urbanuspark in Bovenkerk, in het Catharina van Clevepark in de wijk Randwijck en op het Stadsplein. Daar kun je tijdens Koningsnacht tussen 18.00 uur en 23:00 uur ook terecht voor verschillende optredens en een licht- en vuurshow.

Dorpsfeest in Aalsmeer

Aalsmeerders trekken naar verwachting weer massaal naar het Raadhuisplein. Aalsmeer Oranje moet er dit jaar best hard aan trekken om het feestje rond te krijgen. "Er zijn nog twee of drie vrijwilligers nodig en we hebben een financiële tegenvaller gehad, dus we hopen dat mensen morgen nog wat doneren", vertelt organisator Rob. 

Het feest op het Raadhuisplein is echt een 'dorpsfeest' zag NH Nieuws vorig jaar. Kinderen kunnen overal spelletjes doen, terwijl de ouders toekijken met een biertje. De beelden van vorig jaar bekijk je hieronder.

Tekst gaat verder onder video

Natuurlijk zijn in de straten en wijken van Aalsmeer ook verschillende vrijmarkten te vinden. Jongeren trekken met koningsnacht en -dag vaak de Westeinderplassen op. Politie en handhaving worden ruim ingezet om in de gaten te houden of er geen feesten worden gegeven terwijl daar geen vergunning voor is, of er niet te hard of onder invloed wordt gevaren en of de muziek niet te hard staat. 

Feestweek in Ouderkerk

In Ouderkerk aan de Amstel is het eigenlijk al de hele week feest. De feestweek werd afgelopen zaterdag afgetrapt met het ringsteken te paard of met de koets. De traditionele kermis is vanaf dinsdag geopend. Op de hoek Dorpsstraat/Raadhuislaan wordt vanavond vanaf 19.30 uur Koningsnacht gevierd met een spelletje kratstapelen.

Tekst gaat verder onder post

Met Koningsdag zelf is het hele dorp al vroeg wakker. Om 07:30 uur rijdt namelijk een geluidswagen door de straten. "Goedemorgen Ouderkerk!", klinkt het dan en iedere inwoner wordt gevraagd naar het Raadhuis te komen. De echte lawaaioptocht begint om 08:45 uur. 

Fiets versieren in Uithoorn

Ook in de gemeente Uithoorn is voor Koningsdag een heel programma in elkaar gedraaid. Bij het Dorpshuis in de Kwakel kunnen kleuters vanaf 09:30 uur hun fiets versieren en rijden dan om 10.00 uur een rondje door het dorp. Vanaf 11.00 uur tot 18:30 uur zijn hier allemaal spelletjes te doen en om 13.00 uur begint de vrijmarkt. 

Volwassenen kunnen zich 's middags en 's avonds vermaken tijdens feestjes bij verschillende horecagelegenheden. Op het Evenemententerrein Legmeer-West is een Foodtruckfestival. 

Vanwege de coronapandemie kon Het Beloofde Varkensland in Amstelveen vorig jaar niet uitgebreid stilstaan bij haar 25-jarig bestaan. Dit jaar wordt die schade ingehaald, met een andere gebeurtenis als ijkpunt. "Het is 25 jaar geleden dat mijn eerste biggetje gekomen is", vertelt oprichter Dafne Westerhof in het NH-radioprogramma Lunchroom. "Dat was Aagje. Die heb ik in Middelie opgehaald." 

"Het was een belevenis natuurlijk", vertelt ze over het eerste jaar van de Familie Bofkont op Het Beloofde Varkensland. "Er zijn inmiddels veel varkens geweest, maar de allereerste is de grootste herinnering."  

In de jaren daarvoor werkt Dafne als communicatieadviseur in de Amsterdamse  P.C. Hooftstraat, maar ze wilde 'op een positieve manier tegenwicht bieden aan de bio-industrie', vertelt ze. "Toen ben ik op mijn hoge hakken naar een landbouwschool in Barneveld gegaan, en een van de eerste lessen die ik daar kreeg was 'geboortezorg biggen'." 

Staartjes, tandjes en balletjes

Een sterke maag was daarbij geen overbodige luxe. "We moesten bij de pasgeboren biggetjes de staartjes eraf branden, de tandjes eruit slijpen en de mannelijke biggetjes ontdoen van hun balletjes, en dat allemaal zonder narcose. Dat heb ik geweigerd. Ik heb tegen die leraar gezegd: dat doe ik geen duizend jaar."  

Ondanks haar aversie tegen de gangbare productiemethoden besluit ze te blijven. En van de leraar mag ze ook blijven. "Hij zag dat het menens was", vertelt Dafne, "dat ik er iets mee wilde."

Dafne moest beloven dat ze niet voortdurend in discussie zou gaan en zijn les zou saboteren, maar kon haar studie dan wel voortzetten. "Ik wist dat ik niet meer zo dicht bij de bio-industrie zou komen, en ik moest wel zien hoe het gaat, anders had ik geen recht van spreken." 

Ze droomt er dan al van om ten dode opgeschreven biggetjes en kalfjes vrij te kopen op de veemarkt, vertelt ze. Een ideale plek had ze toen ook al op het oog. "Wat zou het prachtig zijn als ik een boerderij onder de rook van Amsterdam kon vinden. En dat is allemaal uitgekomen."  

Band met varkens

Aagje leeft niet meer, maar Het Beloofde Varkensland biedt inmiddels onderdak aan zo'n zestig soortgenoten. En die gaan pas weg als 'ze omvallen van ouderdom', vertelt Dafne, die met veel varkens een band heeft opgebouwd. "Als je ze vanaf biggetje aan hebt, groei je hun leven mee. Dat is ontzettend mooi om mee te maken, die hele ontwikkeling." 

Varkens die van jongs af aan vrij opgroeien hebben een heel ander karakter dan de opgesloten varkens in de bio-industrie, vertelt Dafne."Ik kan je vertellen: het zijn rauwdouwers", waarschuwt Dafne. Denk twee keer na voordat je een varkentje vrijkoopt, is haar advies. "Want voor je het weet staat er een joekel van een varken naast je, en ze slopen alles."  

Hoogsensitief

Varkens zijn niet alleen superintelligent, ze zijn volgens Dafne ook erg gevoelig. Dat ontdekte ze per toeval toen ze haar massagetechnieken bij de angstige big Aagje toepaste. Inmiddels heeft ze ruim 900 workshops varkens masseren achter de rug. 

"Als je het plekje bij de oksel hebt gestimuleerd vallen ze om en geven ze zich voor honderd procent over, en als jij je dan voor honderd procent terug kunt geven, en je gaat ze masseren, dan lopen bij sommige mensen de tranen over de wangen. Je raakt zen, je gaat helemaal in elkaar over."

Bekijk hieronder beelden van de zorgboerderij, daags na de brand in 2017. Lees door onder video

De meeste mensen die de workshops volgen zijn geen vegetariër, vertelt de varkenshoudster. En dat veroordeelt ze niet. "Ik hoop dat de varkens ze verleiden, maar wat er daarna gebeurt heb ik geen zicht op en daar wil ik me ook niet mee bemoeien."

Hoewel er nog steeds veel winst valt te behalen, is er ook al veel verbeterd, benadrukt Dafne. Dat drachtige zeugen tegenwoordig niet meer vast staan in kooien, maar tussen andere drachtige zeugen kunnen rondlopen bijvoorbeeld. "Dat is een fantastische vooruitgang, want varkens zijn sociale wezens." 

Varkensverpleeghuis

Omdat ze zelf ook ouder wordt, zal Dafne haar varkens strenger gaan selecteren. "Ze worden ouder, ze hebben steeds meer medicijnen nodig, dus je hebt een heel varkensverpleeghuis. Dat gaat op termijn niet meer. Maar ik blijf de moedervarkens vrij kopen, want die werken zo verschrikkelijk hard en hebben dan ook hun pensioen. Maar dan wel kleine aantallen."

Luister hieronder het volledige interview terug.

De NS kampt nog steeds met de naweeën van de coronajaren. Het aantal reizigers zit anno 2023 nog steeds niet op het niveau van voor de virusuitbraak. Dat betekent niet alleen een financiële domper voor de vervoersmaatschappij, maar doorkruist ook het streven om het gebruik van de auto terug te dringen en dat van het openbaar vervoer te stimuleren.

Ozzy Osbourne (74) lijdt al jaren aan de ziekte van Parkinson. Toen zijn gezondheid vorig jaar nog meer achteruit ging nadat hij werd gevloerd door het coronavirus, moest Sharon Osbourne (70) noodgedwongen haar tv-werkzaamheden neerleggen om voor haar man te zorgen. De vrouw van de rockster doet nu voor het eerst een boekje open over zijn verslechterde gezondheid. „Het is heel moeilijk geweest.”

Holland Casino heeft afgelopen jaar 17 miljoen euro winst gemaakt na twee lastige coronajaren met verlies te hebben gedraaid. Dit meldt het staatsgokbedrijf dinsdag bij het bekendmaken van de jaarcijfers. Onder de streep resteerde in 2021 nog een verlies van 45,7 miljoen euro.

De meeste onderscheiden vrijwilligers hebben hun lintje pas na hun vijftigste en decennia loyaal buffelen gekregen, maar dat geldt niet voor Cynthia (26) en Jamie (31) Chua. De jonge Hoofddorpers zijn zijn sinds gisteravond Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Al vijftien jaar zetten ze zich in voor maatschappelijke doelen, onder meer met het jaarlijkse benefietconcert GIG Haarlemmermeer. "Ik voel me ontzettend vereerd", aldus Cynthia.

Cynthia en Jamie zijn nog maar 7 en 12  jaar oud als ze in 2004 besluiten een podium voor lokaal talent te organiseren waarvan de opbrengst naar een goed doel moet gaan. De keuze valt op het Adamas Centrum en het Hospice Bardo, waarvan de barakken destijds met flinke lekkage kampten.

Zeventien jaar later is GIG Haarlemmermeer uitgegroeid tot een 'waar fenomeen in de regio', aldus de gemeente in een persbericht.  Daarom heeft het Zijne Majesteit de Koning behaagd om broer en zus te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De twee werden gisteravond - na afloop van de vijftiende editie van de benefietshow - onderscheiden door Commissaris van de Koning Arthur van Dijk. 

Dat Cynthia en Jamie op hun jonge leeftijd al Ridder in de Orde van Oranje Nassau zijn, hebben ze te danken aan het feit dat ze zich op jonge leeftijd  "Ik was nog wethouder in Haarlemmermeer toen er een jongen van 12 aan mijn bureau stond", aldus Commissaris van de Koning Van Dijk. "Ik kon toen bijna niet geloven dat een jongen van die leeftijd zo'n goed idee had en dat daadwerkelijk tot ontwikkeling kon brengen." 

"Maar jong als hij was wist hij me te overtuigen dat het oprichten van een podium voor jong talent een goed idee was. En toen bleek dat hij een vijf jaar jonger zusje had dat hem met alles ging helpen, viel ik helemaal van mijn stoel." 

Jamie had het 'totaal niet verwacht', vertelt hij als NH Nieuws hem om een reactie vraagt. Toch voelde hij naarmate de avond vorderde, dat er iets bijzonders stond te gebeuren. "De Commissaris van de Koning had veel details in zijn speech waarvan ik dacht: hoe kan hij dat weten?" 

Sinds 2017 hebben broer en zus een adviserende rol binnen hun stichting, vertelt Jamie. Sindsdien wordt de jaarlijkse benefietavond op poten gezet door jongeren, van wie een deel nog naar de middelbare school gaat. Omdat de show de afgelopen jaren vanwege corona niet kon doorgaan, hebben die jongeren nauwelijks ervaring kunnen opdoen, en stonden Jamie en Cynthia hen dit jaar ook in de uitvoering bij.  

"De hele wereld is veranderd", zegt Jamie, die in het dagelijks leven arts is. In die hoedanigheid stond hij aan het begin van de covid-pandemie veel zieken, familieleden en nabestaanden bij. "Het was een pittige periode waarin veel onbekend was en veel  mensen stierven, maar ik heb mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat mensen waardig afscheid konden nemen." 

Toelichting backstage

Uit de toelichting die de Commissaris van de Koning backstage gaf, bleek dat Jamie niet uitsluitend is onderscheiden vanwege zijn inspanningen voor GIG, maar ook voor zijn inspanningen tijdens corona om de gevolgen van het virus dragelijker te maken. Ook ander werk, waaronder het voorzitterschap van de promovendivereniging van de Universiteit van Leiden en als judotrainer, hebben volgens hem aan de onderscheiding bijgedragen.  

"Ik probeer onderzoek, onderwijs, gezondheidszorg en kunst en cultuur met elkaar te combineren, maar de rode draad is bruggen bouwen", vertelt hij, "mensen bij elkaar brengen, en creatieve oplossingen te bedenken als mensen vastlopen."  

Steun voor kwetsbaren

Cynthia benadrukt dat zij en haar broer altijd een goed team zijn geweest en veel samen hebben opgepakt. "Voor ons is het vanzelfsprekend", zegt ze "maar ik zit in het onderwijs en weet daarom dat het ook anders kan." 

Behalve voor haar inspanningen voor GIG is ze net als haar broer onderscheiden voor tal van andere functies waarmee ze de maatschappij iets beter maakt. Zo heeft ze onder meer het Eerste Digitale Orkest opgericht, om kwetsbare jongeren weerbaarder te maken, en werkte ze met vluchtelingen en verslaafden. "Het komt er op neer dat ik altijd mijn best heb gedaan om kwetsbaren in de samenleving", vat ze de toelichting op haar onderscheiding samen.

"AAAAAAAA", roepen zo’n dertig expats. "OOOOOOO", oefenen ze de uitspraak van de Nederlandse klinkers hardop. Zij zitten op zaterdagmiddag in een ruimte in de Westergas in Amsterdam op de IamExpat-fair. Tijdens een workshop Practical Dutch leren deze buitenlanders die hier werken dat het woord peen 'very important is in de Dutch cuisine'. En dat 'buur' erg belangrijk is in onze cultuur. Zij schrijven gretig mee en maken foto's van de sheets.

Over Nederlandse cultuur gesproken, buiten spelen Amsterdammers korfbal op de velden van Sporting West. Binnen, in een parallelle wereld, is de voertaal Engels en laten expats zich informeren over geldzaken, het kopen van huizen, maar ook over scholing van de kinderen en de Nederlandse taal. In workshops komen ook zaken als integratie aan bod. Met het uitschreeuwen van de Nederlandstalige klinkers hebben de expats in de workshop hun eerste stappen naar integratie gezet.

Dikke onvoldoende

Over die inburgering bestaan er klachten bij Amsterdamse en andere Noord-Hollandse deelnemers aan de panels van AT5 en NH. Zij geven een dikke onvoldoende aan het alsmaar stijgende aantal expats. En de panelleden zijn het in meerderheid beu dat de internationale werknemers vaak met de rug naar de samenleving leven, geen Nederlands spreken en niet sociaal zijn naar de buren.

Ook de burgemeester van de stad heeft een oproep voor de expats. Vorige week bleek uit een rapport van de Rabobank dat Amsterdammers de stad steeds meer verlaten en dat eigenlijk alleen nog expats nieuw in de stad komen. Dat baart haar zorgen. "Zit niet in je bubbel en zet je in voor de buurt", zegt Femke Halsema via AT5 tegen de nieuwkomers. "Het is een deugd als je de taal van jouw land leert spreken. Word Amsterdammer."

Boze blikken

Werk aan de winkel dus voor de internationals, zoals de expats zijn gaan heten vanwege een slecht imago dat kleeft aan het woord expat. Uit een andere peiling, die onder de leden van het panel van Omroep Flevoland, blijkt dat ze daar veel positiever zijn over de groei van het aantal expats. Dus lijkt daar nog ruimte te zijn om heen te gaan en de boze blikken in Amsterdam te ontlopen.

De ervaren expatcoach Michel Daenen heeft daarnaast een positieve boodschap wat betreft de expats. Want de nieuwe expat is steeds vaker een blijvertje, en niet iemand die even een paar jaar als een God in Amsterdam komt leven en daarna weer vertrekt. Er komen steeds meer 'stay-pats' zoals hij dat noemt. Zoals het Pakistaanse gezin in Almere dat we in de video hieronder interviewden.

De tekst gaat door onder de video.

Het zijn niet meer alleen de klassieke expats die Daenen ook jarenlang begeleidde van de top 50 multinationals via een internationaal relocation-bureau. Nu begeleidt hij expats die nog in hun eigen land wonen via de site 'Your move to the Netherlands'. Hij heeft een kentering gezien. "De klassieke expat van vroeger werd een paar jaar uitgezonden en dan ging die weer door naar een volgend land. Daar werd alles voor georganiseerd en daar ontbrak het aan niets. Met flinke toelages het er eens flink van nemen in Europa. Die mensen zetten een behoorlijke druk op de huizenmarkt en de huizenprijzen."

Hij begrijpt dat die vreemdelingen met gefronste wenkbrauwen zijn ontvangen. "De plaatselijke bevolking voelt dat als een overname. Deze mensen zijn ook niet per se gericht op integratie. Die leven een parallel leven in de stad."

Maar er is ook een groep ontstaan die heel anders in de wedstrijd zit. "Dat is een andere categorie, die wel wat tegemoetkoming krijgt in de kosten voor een huis en een belastingvoordeel. Soms worden ze de eerste drie maanden gehuisvest. Maar daarna moeten ze zichzelf redden. En die wijken dus uit naar andere plekken. Die komen in Lelystad, Almere, Diemen of Purmerend terecht. Die hebben vaak ook kinderen op Nederlandse scholen en zijn meer geïnteresseerd in Nederland."

Burgemeester Halsema en de panelleden kunnen dus enigszins rustig ademhalen, het kan beter worden, zegt Daenen. "Deze mensen willen de taal leren, een bestaan opbouwen hier. Daar is ook meer behoefte aan vriendschappen sluiten en zo. Je aanpassen, Nederlands leren. Dat is een andere sfeer."

Melting pot

De coronapandemie heeft de grote multinationals volgens Daenen geleerd dat het ook anders kan. "Covid heeft iets gedaan met de wereld van de expat. We hebben geleerd dat mensen best op afstand kunnen werken. Die bedrijven gaan ook rekensommetjes maken en dan kijken: kunnen we niet een lokaal iemand aannemen, of iemand op afstand laten werken. De nieuwe expats hebben vaak ook een Nederlands arbeidscontract. Er kwam met covid een soort bewustzijn."

Misschien ook wel als inwoner van Almere begrijpt Daenen het maar al te goed dat expats uitwijken naar Flevoland. De expatcoach is socioloog, een wetenschapper die het gedrag van groepen en de maatschappij bestudeert. Hij vergelijkt Flevoland graag met het Amerika, dat na de ontdekking door Columbus begon als een melting pot van diverse nationaliteiten. Het nieuwe land waar nog ruimte is. "Iedereen in Flevoland was ooit nieuwkomer. In Flevoland zit iets fris en iets nieuws."

Pioniers

Hij heeft een theorie, niet gestoeld op onderzoek, dat in de oude wereld van Amsterdam en Haarlem minder ruimte is voor nieuwkomers. "Amsterdam gaat terug tot 1600, er zit iets van oudheid in die stad. Dat heb je ook met Haarlem. Oudste spoorlijn van Nederland, ook daar zit heel veel historie. Nieuwe mensen krijgen dan toch snel het stempel van: die zijn nieuw, horen niet bij de oorspronkelijke bevolking, maar ze zijn de boel hier wel een beetje aan het overnemen. Dat is een ander sentiment dan in Flevoland."

In Flevoland heeft nog bijna niemand een echte historie, daar kunnen makkelijker nieuwelingen bij. "Iedereen boven de 40 is niet in Almere geboren. We zijn allemaal nieuwkomers en pioniers en proberen er iets van te maken. Iedereen komt ergens anders vandaan. Het is een hypothese, maar ik vind hem wel plausibel. Je voelt het ook, hier zit iets avontuurlijks. Er zijn nog geen geijkte patronen, alles is mogelijk. In een nieuwe wereld is er nog geen gevestigde cultuur en een wij/zij-gevoel. Er is geen echte Almeerder."

En over hoe gewenst expats of vreemdelingen zijn, wil hij nog wel een stapje dieper gaan. "In de kern ervaren mensen de komst van nieuwe culturen als iets bedreigends. De mens houdt van veiligheid en zoekt zijn eigen groep op. Dat zou wel eens diep in ons kunnen zitten. De Amerikaanse socioloog Milton Bennett is beroemd vanwege een model over hoe om te gaan met die verschillen. Het laat zien dat de mens kan groeien in het vermogen om op een goede manier om te gaan met culturele verschillen. Veel mensen hebben dat niet vanuit zichzelf en maken daarin al dan niet een ontwikkeling door."

"AAAAAAAA", roepen zo’n dertig expats. "OOOOOOO", oefenen ze de uitspraak van de Nederlandse klinkers hardop. Zij zitten op zaterdagmiddag in een ruimte in de Westergas in Amsterdam op de IamExpat-fair. Tijdens een workshop Practical Dutch leren ze dat het woord peen 'very important is in de Dutch cuisine'. En dat 'buur' erg belangrijk is in onze cultuur. Zij schrijven gretig mee en maken foto's van de sheets.

Over Nederlandse cultuur gesproken, buiten spelen Amsterdammers korfbal op de velden van Sporting West. Binnen, in een parallelle wereld, is de voertaal Engels en laten expats zich informeren over geldzaken, het kopen van huizen, maar ook over scholing van de kinderen en de Nederlandse taal. In workshops komen ook zaken als integratie aan bod. Met het uitschreeuwen van de Nederlandstalige klinkers hebben de expats in de workshop hun eerste stappen naar integratie gezet.

Dikke onvoldoende

Over die inburgering bestaan er klachten bij Amsterdamse en andere Noord-Hollandse deelnemers aan de panels van AT5 en NH. Zij geven een dikke onvoldoende aan het alsmaar stijgende aantal expats. En de panelleden zijn het in meerderheid beu dat de internationale werknemers vaak met de rug naar de samenleving leven, geen Nederlands spreken en niet sociaal zijn naar de buren.

Ook de burgemeester van de stad heeft een oproep voor de expats. Vorige week bleek uit een rapport van de Rabobank dat Amsterdammers de stad steeds meer verlaten en dat eigenlijk alleen nog expats nieuw in de stad komen. Dat baart haar zorgen. "Zit niet in je bubbel en zet je in voor de buurt", zegt Femke Halsema via AT5 tegen de nieuwkomers. "Het is een deugd als je de taal van jouw land leert spreken. Word Amsterdammer."

Boze blikken

Werk aan de winkel dus voor de internationals, zoals de expats zijn gaan heten vanwege een slecht imago dat kleeft aan het woord expat. Uit een andere peiling, die onder de leden van het panel van Omroep Flevoland, blijkt dat ze daar veel positiever zijn over de groei van het aantal expats. Dus lijkt daar nog ruimte te zijn om heen te gaan en de boze blikken in Amsterdam te ontlopen.

De ervaren expatcoach Michel Daenen heeft daarnaast een positieve boodschap wat betreft de expats. Want de nieuwe expat is steeds vaker een blijvertje, en niet iemand die even een paar jaar als een God in Amsterdam komt leven en daarna weer vertrekt. Er komen steeds meer 'stay-pats' zoals hij dat noemt. Zoals het Pakistaanse gezin in Almere dat we in de video hieronder interviewden.

De tekst gaat door onder de video.

Het zijn niet meer alleen de klassieke expats die Daenen ook jarenlang begeleidde van de top 50 multinationals via een internationaal relocation-bureau. Nu begeleidt hij expats die nog in hun eigen land wonen via de site 'Your move to the Netherlands'. Hij heeft een kentering gezien. "De klassieke expat van vroeger werd een paar jaar uitgezonden en dan ging die weer door naar een volgend land. Daar werd alles voor georganiseerd en daar ontbrak het aan niets. Met flinke toelages het er eens flink van nemen in Europa. Die mensen zetten een behoorlijke druk op de huizenmarkt en de huizenprijzen."

Hij begrijpt dat die vreemdelingen met gefronste wenkbrauwen zijn ontvangen. "De plaatselijke bevolking voelt dat als een overname. Deze mensen zijn ook niet per se gericht op integratie. Die leven een parallel leven in de stad."

Maar er is ook een groep ontstaan die heel anders in de wedstrijd zit. "Dat is een andere categorie, die wel wat tegemoetkoming krijgt in de kosten voor een huis en een belastingvoordeel. Soms worden ze de eerste drie maanden gehuisvest. Maar daarna moeten ze zichzelf redden. En die wijken dus uit naar andere plekken. Die komen in Lelystad, Almere, Diemen of Purmerend terecht. Die hebben vaak ook kinderen op Nederlandse scholen en zijn meer geïnteresseerd in Nederland."

Burgemeester Halsema en de panelleden kunnen dus enigszins rustig ademhalen, het kan beter worden, zegt Daenen. "Deze mensen willen de taal leren, een bestaan opbouwen hier. Daar is ook meer behoefte aan vriendschappen sluiten en zo. Je aanpassen, Nederlands leren. Dat is een andere sfeer."

Melting pot

De corona-pandemie heeft de grote multinationals volgens Daenen geleerd dat het ook anders kan. "Covid heeft iets gedaan met de wereld van de expat. We hebben geleerd dat mensen best op afstand kunnen werken. Die bedrijven gaan ook rekensommetjes maken en dan kijken: kunnen we niet een lokaal iemand aannemen, of iemand op afstand laten werken. De nieuwe expats hebben vaak ook een Nederlands arbeidscontract. Er kwam met covid een soort bewustzijn."

Misschien ook wel als inwoner van Almere begrijpt Daenen het maar al te goed dat expats uitwijken naar Flevoland. De expatcoach is socioloog, een wetenschapper die het gedrag van groepen en de maatschappij bestudeert. Hij vergelijkt Flevoland graag met het Amerika, dat na de ontdekking door Columbus begon als een melting pot van diverse nationaliteiten. Het nieuwe land waar nog ruimte is. "Iedereen in Flevoland was ooit nieuwkomer. In Flevoland zit iets fris en iets nieuws."

Pioniers

Hij heeft een theorie, niet gestoeld op onderzoek, dat in de oude wereld van Amsterdam en Haarlem minder ruimte is voor nieuwkomers. "Amsterdam gaat terug tot 1600, er zit iets van oudheid in die stad. Dat heb je ook met Haarlem. Oudste spoorlijn van Nederland, ook daar zit heel veel historie. Nieuwe mensen krijgen dan toch snel het stempel van: die zijn nieuw, horen niet bij de oorspronkelijke bevolking, maar ze zijn de boel hier wel een beetje aan het overnemen. Dat is een ander sentiment dan in Flevoland."

In Flevoland heeft nog bijna niemand een echte historie, daar kunnen makkelijker nieuwelingen bij. "Iedereen boven de 40 is niet in Almere geboren. We zijn allemaal nieuwkomers en pioniers en proberen er iets van te maken. Iedereen komt ergens anders vandaan. Het is een hypothese, maar ik vind hem wel plausibel. Je voelt het ook, hier zit iets avontuurlijks. Er zijn nog geen geijkte patronen, alles is mogelijk. In een nieuwe wereld is er nog geen gevestigde cultuur en een wij/zij-gevoel. Er is geen echte Almeerder."

En over hoe gewenst expats of vreemdelingen zijn, wil hij nog wel een stapje dieper gaan. "In de kern ervaren mensen de komst van nieuwe culturen als iets bedreigends. De mens houdt van veiligheid en zoekt zijn eigen groep op. Dat zou wel eens diep in ons kunnen zitten. De Amerikaanse socioloog Milton Bennett is beroemd vanwege een model over hoe om te gaan met die verschillen. Het laat zien dat de mens kan groeien in het vermogen om op een goede manier om te gaan met culturele verschillen. Veel mensen hebben dat niet vanuit zichzelf en maken daarin al dan niet een ontwikkeling door."

Na een lange periode van onthouding door corona mag het weer: uitgaan, tot in de kleinste uurtjes. Ze hebben genoten. ’s Nachts om vier uur rijden Chloe en Iris in feeststemming op één fiets naar huis, Chloe aan het stuur, Iris achterop. Iris ziet dat een fietser nadert. Een jonge man op een witte elektrische fiets, zwart petje op, joggingbroek. Hij komt vlak langs de twee meisjes rijden. Opeens haalt hij uit met zijn rechterhand naar de billen van Iris en knijpt er stevig in.

Ursem kan zich na vijf jaar weer opmaken voor een nieuw Bevrijdingsfestival op 5 mei. Na de vorige editie in 2018 werd het feest niet meer gehouden. De organisatie is er klaar voor. "Het leeft enorm, dat ervaren we zeker", zegt Sonja Vet. "En dat is heel leuk om te zien."

Het enthousiasme spat er vanaf als we bellen met Sonja Vet, een van de vier organisatoren van het Bevrijdingsfestival in Ursem. En dat is niet zo gek, want na een lange afwezigheid kan het dorp eindelijk het einde van de Tweede Wereldoorlog vieren.

De laatste keer dat Bevrijdingsdag uitbundig gevierd werd in Ursem was in 2018. Twee jaar later zou er opnieuw een festival georganiseerd worden, maar corona gooide roet in het eten. "We hebben een te grote organisatie om dit ieder jaar te doen", legt Sonja uit. "Vandaar dat we het in ieder geval elke vijf jaar vieren. Maar omdat we de periode ertussen te lang vinden is ook besloten om na twee of drie jaar iets te organiseren."

Grote bereidwilligheid

Na alle coronaperikelen kan het vierkoppige organisatiecomité weer aan de bak. Zo wordt het Batterplein in Ursem omgedoopt tot hét feestcentrum van het dorp. Omdat het mogelijk slecht weer kan worden is de organisatie van plan om een zogeheten stretch-tent neer te zetten.

Naast de vrijmarkt zijn er allerlei activiteiten voor jong en oud, en zullen er verschillende optredens zijn op het podium. “We zijn enorm trots dat we met onze korte voorbereidingstijd zo’n mooie line-up konden boeken,” zegt Sonja. En er staat ook nog een verrassingsact op de planning.

De opbrengst van de verkoop op de vrijmarkt gaat geheel naar een kleinschalige woonvorm voor jongeren met een verstandelijke beperking. Via de kraam kunnen feestgangers even kennismaken met hun nieuwe buurtgenoten; bewoners en medewerkers van Wonen Bij Anders.

Het uitgangspunt van de organisatie is om het festival 'voor en door Ursem' te laten zijn. En dat blijkt, want na een rondgang langs verschillende bedrijven is gebleken dat iedereen graag wil meewerken. "Het leeft enorm, dat ervaren we zeker. En dat is heel leuk om te zien."

"Het programma was snel rond, en ook willen veel mensen als vrijwilliger helpen. Er zijn zeker 30 vrijwilligers aanwezig op 5 mei", legt Sonja uit. "Zeker na de afwezigheid van vijf jaar is de bereidwilligheid van Ursemmers groot. En het scheelt misschien ook dat mensen niet elke week of maand als vrijwilliger hoeven te helpen, zoals soms gebeurt bij verenigingen."

Vrijheidsvuur

Naast het Bevrijdingsfestival keert mogelijk ook het officiële Vrijheidsvuur terug naar Ursem. In 2018 werd het vuur naar het dorp gebracht door iemand uit Heerhugowaard, die na ontsteking van het vuur in Wageningen in estafettevorm naar Noord-Holland was gelopen. Ook voor dit jaar heeft Sonja goede hoop dat het vuur weer in Ursem komt.

"Daar zij we nog hard voor aan het werk. Want ook het Vrijheidsvuur hoort bij de viering in Ursem", licht ze toe. "Degene die toen omgelopen is naar Ursem loopt dit jaar niet mee. Dus we hopen dat iemand anders uit Heerhugowaard, of Broek op Langedijk waar het vuur naartoe gaat, naar Ursem wil komen. Maar iemand uit het dorp zelf is natuurlijk ook van harte welkom om de officiële vlam op te halen."

Mocht het Vrijheidsvuur naar het dorp komen, zijn er twee ceremonies waarbij de vlam een prominente plaats krijgt. Een vindt 's ochtends plaats op de Elf Oktoberstraat in Ursem, de andere is op het festivalterrein op het Batterplein. Bij beide momenten zal er een speech zijn van wethouder Rosalie den Dolder, en ook van een 'mystery guest'. 

Het Bevrijdingsfestival in Ursem wordt op 5 mei gehouden op het Batterplein. Entreegeld hoeft "zeker weten" niet betaald te worden, want zo zegt Sonja: "Iedereen moet gewoon komen."

Na de magere coronajaren waar de stoelen in de filmhuizen lang leeg bleven, lijken mensen hun weg naar de film weer terug te hebben gevonden. Bij Studio/K in Oost en Rialto in De Pijp zijn er in de eerste maanden van dit jaar al meer bezoekers dan het jaar voor corona. "Dit hadden we niet durven hopen."

Het gaat weer de goede kant op met de filmhuizen.  Bij Studio/K in Oost ziet programmeur Thomas Streekstra dat de bezoekersaantallen van januari tot en met maart van dit jaar, hoger zijn dan diezelfde maanden in 2019, het jaar voor corona. "En dat terwijl 2019 ons beste jaar was sinds de opening in 2007", vertelt Streekstra. 

Volgens hem komt de toename van bezoekers voor een groot deel doordat er meer nieuwe films uitkomen. "Vorig jaar zagen we een filmdroogte. Veel films zijn doorgeschoven door corona en die lading komt nu onze kant op. In juni en juli komen er ook een aantal grote studiofilms uit zoals Barbie en Oppenheimer, dus ik verwacht ook wel een goede zomer." 

Jonger publiek

Bij Rialto in de Pijp is er ook reden tot vrolijkheid. De bezoekers nemen ook hier toe en er komt een opvallend jonger publiek, zeker overdag. "Voor corona waren het voornamelijk oudere bezoekers die overdag films kwamen kijken. Tijdens corona waren we een van de weinige plekken waar je nog  naartoe kon en een drankje kon krijgen. Dat hebben toen veel jongeren ontdekt en nu zien we dat die blijven hangen", vertelt directeur Raymond Walravens. 

Ook de populariteit van de Cineville-pas, een abonnement waarmee je onbeperkt naar filmhuizen kan, zien de heren als oorzaak dat het publiek blijft toenemen. Landelijk namen de abonnementen de afgelopen drie jaar met 35% toe, in Amsterdam was dat 15%. "Cineville is voor ons altijd al belangrijk geweest", vertelt Streekstra. "Maar nu is meer dan de helft van onze bezoekers lid."

Heeft justitie met de vervolging van 41-jarige Terrence de K. een terrorist net op tijd ontmanteld of is de Hilversummer een intelligente nerd die zich in coronatijd voorbereidde op slechtere tijden om zijn gezin te beschermen?

Het tweede boksgala in Oostzaan trok gisteravond een volle zaal: met 350 verkochte kaarten was het evenement uitverkocht. Voor organisator Gilbert Hallie was het een speciale avond. Zijn zoon Kilat stond in de ring, opa en voorbeeld Cees keek trots toe.  

In 2019 werd het eerste boksgala georganiseerd in Oostzaan. Na de coronajaren kan het dit jaar weer doorgaan. Het gala is vernoemd naar de vaders van Gilbert Hallie en Mario Walda: het Cees Hallie en Mat Walda boksevent. De twee families zijn zeer bekend in de bokswereld. 

Kilat is voor zijn partij vol goede moed, gesterkt door het feit dat zijn opa meekijkt. "Mijn opa is er in de amateurboksen bij elke wedstrijd bij geweest. Helaas heeft hij door zijn gezondheid niet bij mijn profwedstrijden kunnen zijn. Dit is de eerste profwedstrijd waar hij bij is, dus ik moet goed m'n best doen."
 
Bekijk in de reportage hieronder hoe de partij van Kilat afloopt. Tekst loopt door onder de video 

Gilbert is de hele avond wat gespannen, maar in een prima humeur. "Het is dan ook een hele speciale dag, echt iets unieks. We hebben naast alle toppers ook nog het Nederlandse team dat bokst tegen het Schotse team. Het is een kampioenenbal."

Het organiseren van zo'n avond moet niet worden onderschat. "Deze keer gaat het iets beter, ik ben er beter op voorbereid." Grijnzend: "De eerste keer was ik helemaal van de kaart, kreeg ik een black-out. Toen heeft mijn vrouw het overgenomen de laatste week. Maar nu heb ik alles onder controle."

Jaarlijks gala

De organisator heeft genoeg plannen om dit gala tot een jaarlijks succes te maken: "Ik hoop dat we hiermee door kunnen gaan. Dat ik met Kilat mee ga groeien: ik met het organiseren van dit soort programma's en hij met het boksen." 

“Ik voel me nu al beter dan voor de behandeling en ik ben nog aan het herstellen, zegt Iris Weststrate uit Heemskerk met een klaterende lach. Ze is nog maar twee weken terug van haar reis naar Mexico, waar ze een zware stamcelbehandeling onderging. De 65 duizend euro die nodig waren om reis en behandeling te kunnen betalen werd via crowdfunding door vrienden en familie bij elkaar gebracht.

We hebben Iris aan de telefoon. Ze ontvangt nog geen mensen, omdat haar gezondheid na de behandeling nog kwetsbaar is. Ze klinkt blij en is heel optimistisch: “Ik denk dat ik er heel goed uit ga komen, ik ben alle mensen die dit mogelijk gemaakt hebben zo ontzettend dankbaar”.

MS

Iris lijdt sinds haar 22ste aan Multiple Sclerose (MS) en onderging begin maart een stamcelbehandeling in Mexico. Deze behandeling wordt in Nederland niet toegepast en in het buitenland wordt die niet vergoed door de verzekering.

Om toch, dan maar op eigen kosten, voor de operatie naar Mexico te kunnen reizen was 65 duizend euro nodig. Vrienden en familie brachten dat geld bij elkaar. Onder het motto Iris verslaat MS verzonnen ze allerlei inzamelacties. Een pubquiz, een gesponsorde muurschildering, een rommelmarkt; alles was goed, als het maar geld in het laatje bracht.

Iris kijkt met enige verbazing terug op die periode. In een maand of drie was het bedrag bij elkaar gebracht. “Het ging allemaal zo snel en zo makkelijk dat ik het me amper realiseerde. Pas toen ik in Mexico was realiseerde ik me hoe bijzonder dat eigenlijk allemaal was, hoe lief mensen eigenlijk zijn. Het lijkt soms wel alsof mensen sinds Corona wat afstand van elkaar hebben genomen maar als dit je overkomt blijkt dat mensen toch voor elkaar klaar staan als de nood aan de man is”.

Iris vertelt hoe verbaasd ze was over de stortvloed aan donaties die binnenkwamen na publicatie van haar verhaal op NH Nieuws. Sommige lieve teksten die erbij geschreven werden zijn haar bijgebleven. “Een mevrouw schreef dat ze weinig geld had en in de schuldsanering zat maar toch wilde helpen, die maakte twee euro vijftig over, hoe ontzettend lief is dat?”, aldus een ontroerde Iris.

Behandeling

Ze was vier weken in Mexico samen met haar partner Mo die 24/7 aan haar bed waakte. Hun zoontje Semih van twee logeerde bij Iris’ moeder. Dat vond Iris nog het moeilijkste, om hem zo lang te moeten missen. De behandeling zelf begon onmiddellijk na aankomst en verliep voorspoedig.

Iris: "Ik heb geluk gehad met mijn lichaam; ik heb eigenlijk maar één dag echt pijn gehad. In de kliniek waar ik lag zag ik dat ook anders kon, er waren mensen met ontzettend veel pijn.”

Inmiddels is Iris twee weken thuis en kan ze terugkijken op een succesvolle behandeling. “Volgens de artsen is mijn immuunsysteem gereset en komt de ziekte nu zeker tien tot vijftien jaar tot stilstand.” Een heel verschil met de situatie zonder behandeling in Mexico: "ik zou dan heel snel en definitief in een rolstoel terecht zijn gekomen", zegt Iris.

Nu de behandeling zo goed lijkt aan te slaan durft Iris voorzichtig naar de toekomst te kijken. “Ik verheug me vooral op kleine, gewone dingen. Het lijkt me geweldig om Semih straks lopend naar de peuterspeelzaal te kunnen brengen. Het is maar een paar straten hiervandaan maar vroeger kon dat echt niet." 

Verder kijkt ze ernaar uit om met haar oogappel van twee naar de kermis te gaan “Dat is echt een ding hier in Heemskerk. Ik wil er bij zijn als hij daar voor het eerst van geniet.”

Maar zover is het nog niet. Het is eerst nog wachten op uitslagen van het onderzoek naar haar bloedwaarden. Als die goed genoeg zijn kan de quarantaine worden opgeheven en kan ze weer een enigszins normaal leven gaan leiden. 

Daarna kan ze met hulp van een fysiotherapeut keihard gaan werken aan volledig herstel. Ze streeft naar een vakantie in de zon gezin volgend jaar zomer. Ook hoopt ze volgend jaar haar 35ste verjaardag, op 22 april, precies vandaag over een jaar, met een knalfuif te kunnen vieren.

Sinds begin dit jaar neemt het aantal faillissementen weer toe. Moeten we ons opmaken voor een flinke faillissementsgolf? „Veel bedrijven hebben het zwaar.”

Het rijexameninstituut CBR stelt nog altijd te kampen met de naweeën van de coronatijd, omdat door de lockdowns zo’n 300.000 praktijkexamens niet konden doorgaan. In sommige grote steden lopen de wachttijden zo op tot meer dan twintig weken.

Hoewel covid-patiënten vaak langdurig kampen met concentratieverlies of vergeetachtigheid, zijn er geen aanwijzingen dat hersenschade door het coronavirus daarvan de oorzaak is.

Nu de mensen na de coronacrisis weer onbezorgd op reis kunnen, verhogen veel vliegvelden de parkeertarieven fors, meldt Vliegveldinfo.nl. Een week parkeren in Antwerpen is tweemaal zo duur als in Beek.

"Het is niet echt een dag voor een zonneauto", lacht Tijn van Weel (23), terwijl de regen uit de hemel neerdaalt. Hij is teruggekomen naar zijn oude middelbare school Het Eerste Christelijk Lyceum in Haarlem om te laten zien aan welk project hij nu werkt. Daarom heeft hij ook de Nuna 11 meegenomen. Het is de zonneauto die vorig jaar in Zuid-Afrika een grote racewedstrijd won, de Sasol Solar Challenge.

De hele ochtend heeft Tijn, die deel uitmaakt van het Brunel Solar Team, leerlingen uitgelegd hoe de zonneauto werkt. Ze staan buiten om de auto heen en luisteren aandachtig naar zijn verhaal. "Ik kan mij de eerste keer dat ik een zonneauto zag nog goed herinneren", vertelt Tijn. Het leek wel een soort ruimteschip, een echte 'eyecatcher'. Die indruk wil ik de leerlingen nu ook geven."

De scholieren van het ECL zijn onder de indruk van Tijn zijn woorden en hoe de zonneauto eruit ziet. Inmiddels is het Brunel Solar Team al druk bezig met het ontwikkelen van de opvolger, de Nuna 12. Hij legt uit dat dat de coureur straks best een beetje oncomfortabel in de auto zal zitten. "Dat is de paradox van een zonneauto. Je heb de nieuwste technologieën, maar er moet zoveel mogelijk gewicht bespaard worden en dat gaat dan ten koste van het comfort."

De Nuna 11 kwam vorig jaar in september als eerste over de finish in Zuid-Afrika. Traditioneel zou de race eigenlijk in Australië gehouden worden, maar vanwege corona moesten de zonneauto's uitwijken naar het Afrikaanse continent. 

Of ze dit jaar met een nieuwe wagen ook weer mee kunnen doen om de prijzen, is nog onzeker. Aan hun inzet zal het zeker niet liggen. "We gebruiken de nieuwste technologieën en werken ontzettend hard", verteld Stefan Loen (22), één van de andere teamleden. "Maar we gaan, net zoals alle andere teams, natuurlijk wel voor de winst."

Teamgevoel

Ook Stefan vertelt vol vuur over het bouwen van de zonnewagen en houdt ook erg van het teamgevoel. "Je doet dit als een soort tussenstation van je studie. Ik heb nu drie jaar gestudeerd aan de TU Delft en maximaal geleend. Dat geld heb ik gespaard en maak ik nu langzaam op. Dit is namelijk geen studie en je krijgt ook niet betaald. Het is allemaal passie. Wij zijn met een gemotiveerd team bezig aan het einddoel, winnen in Australië", legt Stefan uit.

In oktober staat de race in Australië op de agenda. Tot die tijd gaan Tijn en Stefan samen met de Nuna 11 op tournee langs middelbare scholen, om meer jongeren te inspireren. "Nu gaan we eerst naar Purmerend om mijn oude middelbare school te bezoeken", vertelt Stefan. Hij weet nog niet hoe zijn toekomst er precies uit zal gaan zien. "Het is niet dat ik straks per se in de auto-industrie wil werken. Al zijn er wel meerdere mensen uit andere teams in de Formule 1-wereld terecht gekomen." Wie weet, eerst maar naar Purmerend.

De verdachte die het OM maandag arresteerde voor betrokkenheid bij de dood van coronapatiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen, is de 30-jarige V. uit de gemeente Noordenveld. V. werkte bij meerdere ziekenhuizen in Noord-Nederland. Dat bevestigen meerdere bronnen aan Dagblad van het Noorden.

Theater en filmhuis de Schuur in Haarlem zit in zwaar weer. Er is een tekort van een half miljoen euro per jaar. De reden: eerst corona en daarna de komst van twee nieuwe bioscopen: de Filmkoepel en Kinepolis in Schalkwijk. De gedroomde oplossing: meer bioscoopstoelen in De Schuur zelf. Hoe zit dat?

Het gaat financieel gezien dus niet goed met de Schuur. Sinds vorig jaar lijdt de culturele instelling in het centrum van de stad structureel een half miljoen euro per jaar verlies. De bezoekersaantallen bij het filmhuis daalden eerst door corona en later door de komst van de Filmkoepel en Kinepolis. 

Kinepolis in Schalkwijk ging eind 2020 open en heeft zes bioscoopzalen met in totaal 937 stoelen. Begin vorig jaar kwam daar nog de Filmkoepel bij op een steenworp afstand van de Schuur. De Filmkoepel heeft ook zes zalen en telt ruim 600 stoelen.

Met name de Filmkoepel is een concurrent met een vergelijkbaar filmaanbod als de Schuur. Toch hoort de Schuur nog wel bij de filmhuizen met de hoogste stoelbezetting van het land en komen er dit jaar naar verwachting zo'n 100.000 mensen een film bekijken.

Nog meer zalen?

De Schuur wil uitbreiden met twee zalen: een filmzaal met 70 stoelen en een multifunctionele zaal waar plek is voor 60 bezoekers. Dat klinkt tegenstrijdig. Maar het klopt wel, zegt woordvoerder Sunniva Matla van de Schuur: "Het is een filmwet dat het publiek weer groeit met kleine zalen erbij. Je kunt simpelweg een bredere programmering aanbieden, meer titels op dezelfde tijd vertonen dus."

Verder komt er dan meer plek voor nieuwe activiteiten. "Denk aan de Filmeducatiehub Noord-Holland, die nu ook in de Schuur zit. Met die hub en extra plek voor educatie kunnen we straks twee keer zoveel kinderen bereiken als nu."

Flinke investering

De wens voor die twee extra zalen leefde al langer bij de Schuur, maar door de tekorten is haast nu geboden. Cultuurwethouder Diana van Loenen is voorstander van de uitbreiding, vertelt haar woordvoerder. "Zonder uitbreiding komt de Schuur in grote financiële problemen. Dan kan het in de toekomst niet meer de huidige functie uitoefenen."

Voor de gemeente is de Schuur een belangrijk podium en productiehuis met als vaste bespeler Toneelschuur Producties. "Met de uitbreiding kan de Schuur het tekort terugdringen. De investering die nodig is - zo'n 2,5 miljoen euro - verdient zich in tien tot twaalf jaar terug."

De gemeente heeft overigens een 'second opinion' onderzoek laten doen, waaruit blijkt dat er inderdaad meer bezoekers komen als er straks meer zalen zijn. Het pand waar de nieuwe zalen moeten komen - pal naast de Schuur - is van de gemeente zelf.

Uiteraard gaat de gemeenteraad uiteindelijk over zo'n grote investering. Wethouder van Loenen hoopt dat de raadscommissie Ontwikkeling zich al in mei over de mogelijke uitbreiding buigt.

Als de raad niet akkoord gaat met de uitbreiding blijven er twee scenario's over. In het eerste moet de gemeente het jaarlijkse tekort van een half miljoen euro bijpassen met een extra subsidie. In het zwartste scenario komt er helemaal geen extra geld voor de Schuur en dreigt het einde voor de culturele instelling.

Medewerkers en patiënten van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen reageren donderdagmiddag geschrokken op de verdenking tegen een 30-jarige ziekenhuismedewerker. De man zou betrokken zijn geweest bij de dood van verpleegde patiënten in coronatijd.

Prins Maurits van Oranje heeft kritiek op het beleid rond zonne-energie in Amsterdam. Volgens hem worden door de gemeente en de haven kansen gemist. De prins vertelt in het programma Gesprek aan de Amstel ook hoe het is om met media-aandacht te leven, en wat de afgenomen populariteit van de monarchie voor hem betekent.

Maurits, de oudste neef van koning Willem-Alexander, is vrijdagavond om 21.00 te gast in Gesprek aan de Amstel dat te zien is op AT5. Daarin wordt hij geïnterviewd door schrijver Kemal Rijken.

Potentie
In het dagelijks leven onderneemt Maurits voor Sunrock, een Amsterdams bedrijf dat op grote schaal zonnepanelen levert. In de hoofdstad is het volgens hem lastiger dan in bijvoorbeeld Rotterdam of Zaandam. “Ik heb de indruk dat mensen hier niet echt met elkaar praten,” zegt hij, doelend op belangrijke spelers zoals de gemeente. “Het grootste gebied waar je de meeste energie vandaan kan halen, is het havengebied van Amsterdam. Maar daar is nog geen tiende van de potentie benut. De vraag van ondernemers in het havengebied is er, maar de medewerking vanuit de gemeente en het havenbedrijf is beperkt.”

De ‘groene’ prins, die stelt dat dit voorlopig zijn laatste grote interview is, vertelt ook over ‘ondernemen als Oranje’. Hij begrijpt dat mensen kritischer zijn geworden over de monarchie. “Het is eigenlijk fiftyfifty geworden,” zegt hij. Uit de Koningsdag-enquête 2023 blijkt dat nog ruim de helft van de Nederlanders de monarchie steunt. Hij heeft er als ondernemer geen last van dat de populariteit van de monarchie afneemt. Wel zijn de tijden veranderd. “Mensen zeiden vroeger: ‘O wat leuk, kijk eens wie er belt!’, die tijd is nu voorbij.”

Emotie

Op de vraag ‘wat is geluk?’ reageert de prins met emotie. De Coronatijd deed hem extra beseffen dat gezin en gezondheid belangrijk zijn. Maurits is zich ervan bewust dat anderen minder geluk hebben. “Ik zie dat als het anders loopt, wat voor een enorme pijn dat doet. Ik besef dat het met elkaar zijn het geluk is.” In zijn vriendenkring zijn kinderen overleden, en er zijn andere vreselijke dingen gebeurd. “Dat doet me heel veel.”

 Maurits ziet echter ook te veel mensen om zich heen die ‘alleen maar meer willen’. Tegelijkertijd beseft de prins zich dat hijzelf ‘een ongelooflijk goed leven’ heeft en dat weer anderen in de samenleving het financieel moeilijk hebben. Maurits woont en werkt in Amsterdam en heeft drie kinderen.

 Gesprek aan de Amstel is vanaf morgen maandelijks op AT5 te zien. 

Een 30-jarige man is aangehouden omdat hij verdacht wordt van betrokkenheid bij het overlijden van patiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen (WZA), ten tijde van de coronapandemie.

Een 30-jarige man is afgelopen maandag aangehouden omdat hij verdacht wordt van betrokkenheid bij het overlijden van patiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen, ten tijde van de coronapandemie.

Hier en daar nog flink wat groen, maar verder volop kleur in het grootste aaneengesloten bollengebied ter wereld: de Zijpe. Vanaf komende weekeinde kun je wandelen, fietsen, schilderen en schrijven tussen de talloze tulpen, narcissen en hyacinten. Het is dan weer tijd voor het jaarlijkse evenement Bloeiend Zijpe. "Nog twee dagen zon en alles staat in bloei hoor!"

Een kleurrijker gebied is er bijna niet in Nederland: van Burgerbrug tot 't Zand en van Callantsoog tot Oudesluis liggen de bollenvelden klaar om in kleuren uit te barsten. Bloeiend Zijpe is er klaar voor, vertelt Marijke Baltus van de organisatie: "We missen nog een beetje kleur en we vinden het best spannend, maar de bollenkwekers hebben maar één of twee dagen warmte en zon nodig en dan gaat het goedkomen."

(Tekst gaat verder onder de video)

Sinds de coronaperikelen kan het jaarlijkse evenement weer compleet uitpakken met een wandel- en fietstocht, een hardlooptocht en schrijven en schilderen tussen de tulpen. Baltus: "Ja, gewoon in het veld midden tussen de tulpen. We willen iedereen laten genieten van de prachtige kleuren."

Sparren

En 'iedereen' moet iedereen zijn, vindt Monique Weijers van Bloeiend Zijpe. Zij heeft daarom speciaal voor kinderen een soort puzzeltocht gemaakt: "Als ze een vraag zien op de borden bij de bollenvelden en rustpunten kunnen ze met hun ouders sparren, of met elkaar, over wat het antwoord kan zijn. En daarnaast: al die kleuren, voor kinderen is dat natuurlijk een heel mooi gezicht."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Bloeiend Zijpe duurt nog tot en met 7 mei. Komende zaterdag is de hardlooptocht 'TulpenCross' en zondag vanaf 8 uur zijn de routes voor de wandeltocht open. Weijers verklapt alvast één vraag voor de kinderen voor bij de foto hierboven: "Je ziet prachtige, gele pioentulpen: Wanneer worden de bollen geplant?"

Air France-KLM heeft het laatste deel van de coronastaatssteun van de Franse overheid afgelost. Topman Ben Smith spreekt in een verklaring van een „belangrijke mijlpaal” voor het luchtvaartconcern. „Ik ben blij dat we nu alle staatssteun volledig hebben terugbetaald, wat ons verlost van de bijbehorende voorwaarden. Ik wil de Franse en Nederlandse overheden nogmaals bedanken voor hun onschatbare steun tijdens deze ongekende Covid-19-crisis.”

Een strop voor klussend West-Friesland, want Bakker de Houthandel in Hoogkarspel is failliet. De rechtbank heeft gisteren het faillissement uitgesproken. Zo'n 20 werknemers zijn inmiddels op non-actief gesteld en de winkel aan de Oosterwijzend is gesloten vanwege 'omstandigheden'.

Het terrein van Bakker Bouwen en Wonen - in de volksmond bekend als Bakker de Houthandel - ligt er verlaten bij. Dat was tot voor kort wel anders. Al zo'n 30 jaar was de leverancier een begrip voor klussend West-Friesland. Zowel ondernemers als particulieren uit de hele regio kwamen er met regelmaat over de vloer om hout op te halen voor hun verbouwingswerkzaamheden. 

21 werknemers

Ondanks de positieve coronajaren - toen West-Friezen massaal hun woningen gingen verbouwen - dreigen 21 werknemers op straat te komen. De rechtbank heeft gisteren het faillissement van het houtbedrijf uitgesproken. 

Directeur Fred Jansen wil niet reageren en verwijst naar curator Kuno Cerutti. Die voert sinds vandaag gesprekken met overnamekandidaten om het houtbedrijf een doorstart te kunnen geven.

Volgens hem hebben inmiddels twee bedrijven concrete belangstelling getoond om het houtbedrijf 'volledig over te nemen'. "De gesprekken zijn in een goede sfeer verlopen. Ze zijn nu aan het bestuderen of een overname mogelijk en zinvol is. De belangstellenden komen niet uit de regio, maar willen hun netwerk versterken met een afzetlocatie in Noord-Holland", zegt hij.

Dalende omzet

Een dalende omzet en particulieren die terughoudend zijn met grote uitgaven, heeft de directie doen besluiten om de handdoek in de ring te gooien. Cerutti: "De coronajaren zijn voor de houtbranche enorm goed geweest. Sinds de uitbraak zijn we massaal aan het klussen geslagen en dat valt nu weg omdat de verbouwingswerkzaamheden klaar zijn. En ondanks dat de houtprijs is gedaald, zijn we toch terughoudender geworden door een duurder leven. Ook dat heeft meegespeeld."

Om het financiële gat te dichten moest de directie geld bijleggen, maar dat lukte niet. "De bank vond het onverantwoord om door te gaan en heeft de financiering opgezegd, waardoor salarissen niet meer uitbetaald konden worden."

De werknemers zijn naar huis gestuurd, de winkel is gesloten en betalingen worden geweigerd. "We willen zo snel mogelijk met perspectief komen, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Lopende bestellingen worden door de overnemende partij doorgezet of worden uiteindelijk gecanceld."