In het eerste kwartaal van dit jaar werden er 42,5 procent minder huizen verkocht dan in het hetzelfde kwartaal vorig jaar. Na overkoken kun je nu spreken van droogkoken. 

In het eerste kwartaal van 2022 werden er in Amsterdam 43.923 woningen verkocht, het laagste aantal sinds zes jaar. Jerry Wijnen, voorzitter van Makelaarsvereniging Amsterdam, kan wel verklaren waarom de woningmarkt is drooggekookt: "We hebben allemaal corona gehad en toen kwam Oekraïne, dus er waren heel veel mensen die even geen actie ondernamen"

Schaarste in aanbod was er altijd al, maar door de pandemie en de oorlog werden mensen dus ook huiveriger, wie het nog kan betalen, om een huis te kopen. Resultaat is ook dat woningen die voor heel veel op Funda staan, zoals een rijtjeshuis van 240 vierkante meter in de Rivierenbuurt voor 2 miljoen euro, voorlopig onverkocht blijven. "Een absolute toplocatie in Zuid", leest dure-huizen-expert Erik Rezelman de advertentie voor, "als je je even omdraait, wij noemden deze buurt vroeger Warschau!"

Ondertussen is het niet alleen oorlog, maar is de rente is ook gestegen van 1,5 naar bijna 3 procent. Rezelman: "Het goede is dat mensen door de stijging van de rente minder kunnen lenen en als mensen minder kunnen betalen zullen de huizenprijzen ook gaan dalen." Volgens Wijnen is die prijsdaling wel mogelijk maar is die kans heel klein: "We hebben relatief weinig woningen en Amsterdam zal altijd een stad blijven waar heel veel mensen willen wonen."

Vooruitzicht

Volgens Wijnen zien de makelaars dat er nu in de lente wel steeds meer woningen op de markt komen. "We zien juist weer een tendens, een soort inhaal-tendens, op het eerste kwartaal." Dus biedt het huidige moment volgens hem ook kansen, voor wie zich dat kan veroorloven: "Ik verwacht niet dat de vraag naar woningen in Amsterdam ooit gaat afnemen. Ik durf te zeggen dat er in Amsterdam altijd een schaarste blijft."

Koningsdag loopt alweer op zijn einde. Na twee sobere jaren werd het eindelijk weer eens écht gevierd in de provincie. Onze verslaggevers waren in alle uithoeken te vinden, op zoek naar de allerleukste Oranje-momenten. We hebben een paar uitblinkers op een rijtje gezet.

Cabriolet Ringsteken in 't Gooi

"Het is natuurlijk kak ten top, maar een beetje mondaniteit mag ook wel op zo'n dag", aldus Leo Janssen over het cabriolet-ringsteken in Laren. Bij deze Gooise 'sport' is het de bedoeling dat dames en heren in dure dakloze auto's met een houten zwaard een ring van een touwtje steken.

Onder aanmoediging van een commentator werden de ringstekers aangemoedigd om hard over de Brink te scheuren. "Tempo alstublieft dames, dat mag wel een beetje harder", schalt er door de speakers. Het ringsteken leverde dan ook spectaculaire beelden op.

De koning van Zaandam

Voor veel mensen is Koningsdag speciaal, helemaal voor Frits Nietse. Hij leeft voor dagen als deze. 'Wim-Lex' is niet de enige koning die vandaag in het centrum van de aandacht staat. Elk jaar hijst ook Frits zich in zijn konings-outfit (inclusief gouden kroon) en begeeft zich onder zijn Zaanse 'onderdanen.' 

Inmiddels is hij al flink bekend in de streek en wij gingen vandaag met hem op pad. Het duurt dan ook nog geen vijf seconden voordat er al talloze selfies en begroetingen moeten worden uitgedeeld. "Het hoort er gewoon bij", merkt de Koning zelf op. "Ik vind het leuk om mensen plezier te geven, te laten lachen. Dan geniet ik zelf ook!"

Klederdracht op Marken

Ook op Marken werd Koningsdag weer als vanouds gevierd. En dan bedoelen we ook echt als vanouds, want Koningsdag is hier een grote traditie. Wat Marken zo uniek maakt, is dat er speciaal voor Koningsdag aparte klederdracht wordt gedragen. 

Bij de mannen is het een tikkeltje sober en beperkt het zich tot het dragen van een oranje boordje. Maar de dames daarentegen zijn prachtig, kleurig uitgedost en voorzien van allerlei oranje details, van het kapje tot de rok.  "De kleding is nog van mijn moeder, die altijd in klederdracht liep. Zij is 93 geworden", vertelde een dame tegen NH Nieuws.

Bekijk hier onze compilatievideo van Koningsdag, tekst loopt door onder de video

Burger Babes van Haarlem

In Haarlem werd Koningsdag gevierd met een lach en met een traan. De zogeheten Burger Babes - wereldberoemd in Haarlem - stoppen na negen jaar met hamburgers bakken. Ieder jaar gaat de opbrengst van de broodjes naar een goed doel, maar daar komt nu een einde aan. 

"Het waren echt heel leuke jaren waarin we hard hebben gewerkt", zegt Burger Babe Marlen. "Maar het is toch mooi dat het hierna klaar is, we willen zelf wel eens dansen of op een bootje varen."

Glimmende oldtimers in Bergen

In alle vroegte reed een stoet oldtimers door Bergen. Een groep autofanaten begon deze feestelijke dag in hun oude bolide. Zo rijdt één van de deelnemers in een Ford Mustang uit 1964. Destijds gemaakt voor Amerikaanse huisvrouwen om boodschappen mee te doen, legt de eigenaar uit. Maar klaarblijkelijk is de auto evengoed te gebruiken voor een feestelijke tocht door het dorp.

Balkoningsdag in Hoofddorp

Balkoningsdag, een Hoofddorpse term, is ontstaan tijdens de coronacrisis en inmiddels een begrip. Toen twee jaar geleden Koningsdag werd omgetoverd tot 'Woningsdag', organiseerde Robbie een klein feestje voor de bewoners aan het Polderplein. Vorig jaar kreeg dat feestje een vervolg en vandaag pakt de Hoofddorper flink uit en heeft hij zelfs een vergunning voor een groot feest.

Tientallen mensen staan met een drankje op de muziek, afkomstig van het balkon van Robbie, te dansen. Het is de derde editie van Balkoningsdag en mogelijk de laatste. Robbie woont volgend jaar niet meer aan het Polderplein. Toch sluit hij een vierde editie niet uit. "Wie weet kunnen we wat organiseren met een podium of kunnen we iets regelen met de nieuwe bewoner van dit appartement", besluit hij.

Na twee jaar verplicht thuiszitten op Koningsdag, verwachten gemeenten dat het vandaag drukker wordt dan in de jaren voor alle corona-ellende. Houden zorgmedewerkers hun hart vast en bereiden ziekenhuizen zich voor op meer opnames? Nemen grote steden extra maatregelen om mensenmassa's en daarmee een mogelijk nieuwe uitbraak te voorkomen? Of is de angst voor het ooit zo gevreesde virus compleet verdwenen en heeft heel Noord-Holland zin in een feestje?

De meeste steden willen er vandaag vooral een gezellige dag van maken en nemen weinig tot geen extra maatregelen om drukte te voorkomen. Dat blijkt uit een rondvraag van NH Nieuws bij verschillende Noord-Hollandse gemeenten. Wel laten een aantal weten het verkeer te zullen reguleren en de drukte te gaan monitoren.

Haarlem

Zo heeft de gemeente Haarlem een verkeersplan gemaakt en zet daarvoor verkeersregelaars in. "De grootste uitdaging is altijd het goed scheiden van lopend en rijdend verkeer, zodat er geen ongevallen gebeuren of stremmingen ontstaan", reageert een woordvoerder van de gemeente Haarlem.

Handhaving monitort daar bovendien vanaf 's ochtends vroeg de drukte in het centrum van Haarlem. "Omdat het de eerste keer is dat er weer Koningsdag gevierd kan worden in de stad, is de verwachting dat het dit jaar drukker wordt dan tijdens vorige edities. Mochten er aanwijzingen zijn dat het te druk gaat worden dat kunnen we bezoekers omleiden naar andere delen naar de stad of met behulp van tekstkarren aangeven dat de een plek te druk is."

Zorgen om een mogelijk nieuwe uitbraak lijken er niet te heersen. "We verwachten – gelet op de huidige stand van zaken in de coronapandemie – geen uitbraak op Koningsdag in Haarlem."

Amsterdam

Om drankoverlast tegen te gaan, mogen bezoekers in Amsterdam niet meer dan één flesje alcohol bij zich hebben. De politie gaat daar ook streng controleren op varen onder invloed of ander gevaarlijk vaargedrag. "Er zal bijzondere aandacht uitgaan naar de illegale verkoop van alcohol en de naleving van de verkoopbeperkingen", laat de gemeente weten.

Om de binnenstad te ontlasten, zijn daar enkel kleinschalige evenementen toegestaan. Alle festiviteiten in het centrum zijn openbaar en vrij toegankelijk. "Voor een goede doorstroming van bezoekers worden evenementen gespreid in locatie en tijd. Daarnaast nemen we maatregelen om de uitstroom van bezoekers via het openbaar vervoer in goede banen te leiden."

Alkmaar

In de gemeente Alkmaar wordt extra handhaving ingezet bij de vrijmarkt en andere festiviteiten vandaag, maar daar hoeven feestvierders weinig van te vrezen, laat een woordvoerder weten. "Alle coronamaatregelen zijn inmiddels niet meer van toepassing, inclusief de anderhalvemetermaatregel. Er zullen in deze zin geen extra maatregelen getroffen worden om mensenmassa’s te voorkomen."

Hilversum

Ook in Hilversum gelden er vandaag geen extra maatregelen. Wel is er meer handhaving ingezet. "Er is meer handhaving op de been dan op Koningsdagen voor corona. Dit staat echter los van het virus. Dit jaar zetten we alleen meer mensen in dan voorgaande jaren, vanwege de verwachte drukte. Vanuit de overheid gelden er geen maatregelen meer. Het is de verantwoordelijkheid van mensen zelf hoe hiermee om te gaan."

Zaandam

In Zaandam wordt ook weer als vanouds feestgevierd. De inzet van handhaving is daar hetzelfde als in de jaren voor de coronacrisis, vertelt een woordvoerder. "Er zijn op dit moment geen landelijke coronamaatregelen van toepassing op evenementen en horeca. Dat betekent dat evenementen kunnen doorgaan en horeca open mag zonder aanvullende voorwaarden. Uiteraard blijft het wel van belang de basisadviezen te volgen."

Ziekenhuizen

Nu alle coronamaatregelen van tafel zijn, lijkt ook de angst voor het ooit zo gevreesde virus te zijn verdwenen. Volgens een woordvoerder van het Noordwest Ziekenhuis, met locaties in Alkmaar en Den Helder is het - ondanks de verwachte drukte - lastig te voorspellen of een viering zonder maatregelen leidt tot nieuwe uitbraken. "Dat hangt af van verschillende factoren. Op dit moment gelden er geen beperkingen meer in de 'buitenwereld' en zijn de coronacijfers al enige tijd redelijk stabiel. We schommelen tussen de 20 à 25 patiënten. We zijn flexibel in de opvang van het aantal coronapatiënten en zullen het dan toch per dag moeten bekijken, zoals we dat nu ook doen."

Verzorgingshuizen

Met gepaste voorzichtigheid trekken ook verzorgingshuizen vandaag alles uit de kast om bewoners van het Oranjespektakel te laten meegenieten, vertelt een woordvoerder van Vivium Zorggroep, met verschillende zorglocaties in de provincie. "Net als in de rest van het land zijn ook bij Vivium de coronamaatregelen afgeschaald. Graag laten we bewoners en cliënten genieten van het Oranjefeest. Op al onze locaties wordt er dan ook aandacht aan besteed."

Zo werd er bijvoorbeeld gistermiddag op locatie Torenhof in Blaricum een Koningsdagactiviteit georganiseerd, met spelletjes, muziek en iets lekkers. "Op Koningsdag zelf gaat de televisie aan om samen naar Koningsdag in Maastricht te kijken."

Ook op locatie Torendael in Amsterdam worden er volgens de woordvoerder in kleine groepjes gezellige activiteiten georganiseerd. Bewoners van De Bolder in Huizen vieren Koningsdag op de woning bij de televisie, met koffie en gebak en oud-Hollandse spelletjes. Bij de Dennen in Laren worden Koningsspelen georganiseerd. "Uiteraard blijven we wel voorzichtig, omdat we de zorg hebben voor kwetsbare mensen. Maar Koningsdag laten we dus zeker niet ongemerkt voorbijgaan!"

Het vieren van Koningsdag is op Marken een grote traditie. En daarom is het weer zo fijn dat het na twee jaar corona weer als vanouds kan, zegt Hein Zondervan van de Christelijke Oranje Vereniging. Het achtkoppige bestuur in klederdracht toost al om half acht met een oranjebitterje op een prachtige dag. Wat Marken zo uniek maakt, is dat er speciaal voor Koningsdag aparte klederdracht wordt gedragen. 

Bij de mannen is het tikkeltje sober en beperkt het zich tot het dragen van een oranje boordje. Maar de dames daarentegen zijn prachtig kleurig uitgedost en voorzien van allerlei oranje details van het kapje tot de rok. En ook de allerkleinsten doen mee: peuters van twee jaar oud die nauwelijks beseffen wat er gebeurt laten zich als makke schapen groeperen voor de talloze camera's.

De tijd dat er op Marken dagelijks in klederdracht werd gelopen, is definitief voorbij. Zondervan: "Tot voor kort waren er nog enkele oude dames in klederdracht die in het verzorgingshuis in Monnickendam woonden. Maar van die generatie is iedereen helaas overleden." Gelukkig wil dat niet zeggen de typische klederdracht van Marken geschiedenis is geworden. Een hele familie, oma en opa, dochter en kleinkinderen zingt uit volle borst in vol ornaat de aubade op het kerkplein mee. "De kleding is nog van mijn moeder, die altijd in klederdracht liep. Zij is 93 geworden", zegt oma die haar kleinzoon een aai of zijn bolletje geeft. En ook de burgemeester Marian van Weele heeft zich voor de gelegenheid gekleed in de lokale klederdracht. 

Oproep

Na de rondgang achter de fanfare, het feliciteren van de koninklijk gedecoreerden en de aubade is het tijd voor de vrijmarkt en later op de dag optredens van de verschillende bandjes. Voorzitter Zondervan van de Oranje Vereniging is meer dan tevreden en hoopt dat het feest nog jaren zo gevierd kan worden. Hij doet nog een oproep: "We zoeken trouwens nog wel nieuwe bestuursleden." Want ook op Marken dreigt er een tekort aan vrijwilligers die zo'n Oranjefeest willen organiseren.

Het begon een beetje aarzelend vanmorgen, Koningsdag in de IJmond. Alsof de mensen niet meer wisten hoe dat ook al weer moest, een oranjefeestje vieren. Maar met het doorbreken van de zon en het stijgen van de temperatuur kwam de stemming er 's middags goed in, vooral in Driehuis en Santpoort-Noord. Koningsdag blijkt er ondanks twee gemste 'edities' nog steeds vast geworteld.  

De vroege ochtend is traditiegetrouw voor de kinderen. "Heerlijk dat het weer mag", zegt een oudere vrouw die met haar kleinkinderen meeloopt met de kinderoptocht door Santpoort-Noord. Een dorp verderop, Driehuis, zijn de mensen er eveneens vroeg bij. Een echtpaar op weg naar het hijsen van de vlag laat weten Koningsdag te hebben gemist. "Een prachtig feest, een heerlijke traditie. Dolblij dat het weer kan." 

IJmuiden en Beverwijk kleuren minder nadrukkelijk oranje dan net onder het Noordzeekanaal, maar op de vrijmarkt op de Lange Nieuwstraat is het al snel filelopen. Opvallend is dat er veel wordt gekocht, alsof de bezoekers een inhaalslag menen te moeten maken.

"Het gaat als een speer", zegt een man vrouw die kinderkleding verkoopt. "Van vóór corona weet ik nog dat we hier altijd al aardig verkochten, maar nu gaat het helemáál goed." Ook het geldbakje van een jonge violiste en de 'uitbaters' van een kijkdoos en een ballengooitentje vullen zich znel. "Vind je het gek", zegt een oudere man achter een rollator. Iedereen heeft er weer zin in, iedereen heeft dit gemist."

Na twee jaar verplicht thuiszitten op Koningsdag, verwachten gemeenten dat het vandaag drukker wordt dan in de jaren voor de coronapleuris uitbrak. Houden zorgmedewerkers hun hart vast en bereiden ziekenhuizen zich voor op meer opnames? Nemen grote steden extra maatregelen om mensenmassa's en daarmee een mogelijk nieuwe uitbraak te voorkomen? Of is de angst voor het ooit zo gevreesde virus compleet verdwenen en heeft heel Noord-Holland keiharde knaldrang?

De meeste steden willen er vandaag vooral een gezellige dag van maken en nemen weinig tot geen extra maatregelen om drukte te voorkomen. Dat blijkt uit een rondvraag van NH Nieuws bij verschillende Noord-Hollandse gemeenten. Wel laten een aantal weten het verkeer te zullen reguleren en de drukte te gaan monitoren.

Haarlem

Zo heeft de gemeente Haarlem een verkeersplan gemaakt en zet daarvoor verkeersregelaars in. "De grootste uitdaging is altijd het goed scheiden van lopend en rijdend verkeer, zodat er geen ongevallen gebeuren of stremmingen ontstaan", reageert een woordvoerder van de gemeente Haarlem.

Handhaving monitort daar bovendien vanaf 's ochtends vroeg de drukte in het centrum van Haarlem. "Omdat het de eerste keer is dat er weer Koningsdag gevierd kan worden in de stad, is de verwachting dat het dit jaar drukker wordt dan tijdens vorige edities. Mochten er aanwijzingen zijn dat het te druk gaat worden dat kunnen we bezoekers omleiden naar andere delen naar de stad of met behulp van tekstkarren aangeven dat de een plek te druk is."

Zorgen om een mogelijk nieuwe uitbraak lijken er niet te heersen. "We verwachten – gelet op de huidige stand van zaken in de coronapandemie – geen uitbraak op Koningsdag in Haarlem."

Amsterdam

Om drankoverlast tegen te gaan, mogen bezoekers in Amsterdam niet meer dan één flesje alcohol bij zich hebben. De politie gaat daar ook streng controleren op varen onder invloed of ander gevaarlijk vaargedrag. "Er zal bijzondere aandacht uitgaan naar de illegale verkoop van alcohol en de naleving van de verkoopbeperkingen", laat de gemeente weten.

Om de binnenstad te ontlasten, zijn daar enkel kleinschalige evenementen toegestaan. Alle festiviteiten in het centrum zijn openbaar en vrij toegankelijk. "Voor een goede doorstroming van bezoekers worden evenementen gespreid in locatie en tijd. Daarnaast nemen we maatregelen om de uitstroom van bezoekers via het openbaar vervoer in goede banen te leiden."

Alkmaar

In de gemeente Alkmaar wordt extra handhaving ingezet bij de vrijmarkt en andere festiviteiten vandaag, maar daar hoeven feestvierders weinig van te vrezen, laat een woordvoerder weten. "Alle coronamaatregelen zijn inmiddels niet meer van toepassing, inclusief de anderhalvemetermaatregel. Er zullen in deze zin geen extra maatregelen getroffen worden om mensenmassa’s te voorkomen."

Hilversum

Ook in Hilversum gelden er vandaag geen extra maatregelen. Wel is er meer handhaving ingezet. "Er is meer handhaving op de been dan op Koningsdagen voor corona. Dit staat echter los van het virus. Dit jaar zetten we alleen meer mensen in dan voorgaande jaren, vanwege de verwachte drukte. Vanuit de overheid gelden er geen maatregelen meer. Het is de verantwoordelijkheid van mensen zelf hoe hiermee om te gaan."

Zaandam

In Zaandam wordt ook weer als vanouds feestgevierd. De inzet van handhaving is daar hetzelfde als in de jaren voor de coronacrisis, vertelt een woordvoerder. "Er zijn op dit moment geen landelijke coronamaatregelen van toepassing op evenementen en horeca. Dat betekent dat evenementen kunnen doorgaan en horeca open mag zonder aanvullende voorwaarden. Uiteraard blijft het wel van belang de basisadviezen te volgen."

Ziekenhuizen

Nu alle coronamaatregelen van tafel zijn, lijkt ook de angst voor het ooit zo gevreesde virus te zijn verdwenen. Volgens een woordvoerder van het Noordwest Ziekenhuis, met locaties in Alkmaar en Den Helder is het - ondanks de verwachte drukte - lastig te voorspellen of een viering zonder maatregelen leidt tot nieuwe uitbraken. "Dat hangt af van verschillende factoren. Op dit moment gelden er geen beperkingen meer in de 'buitenwereld' en zijn de coronacijfers al enige tijd redelijk stabiel. We schommelen tussen de 20 à 25 patiënten. We zijn flexibel in de opvang van het aantal coronapatiënten en zullen het dan toch per dag moeten bekijken, zoals we dat nu ook doen."

Verzorgingshuizen

Met gepaste voorzichtigheid trekken ook verzorgingshuizen vandaag alles uit de kast om bewoners van het Oranjespektakel te laten meegenieten, vertelt een woordvoerder van Vivium Zorggroep, met verschillende zorglocaties in de provincie. "Net als in de rest van het land zijn ook bij Vivium de coronamaatregelen afgeschaald. Graag laten we bewoners en cliënten genieten van het Oranjefeest. Op al onze locaties wordt er dan ook aandacht aan besteed."

Zo werd er bijvoorbeeld gistermiddag op locatie Torenhof in Blaricum een Koningsdagactiviteit georganiseerd, met spelletjes, muziek en iets lekkers. "Op Koningsdag zelf gaat de televisie aan om samen naar Koningsdag in Maastricht te kijken."

Ook op locatie Torendael in Amsterdam worden er volgens de woordvoerder in kleine groepjes gezellige activiteiten georganiseerd. Bewoners van De Bolder in Huizen vieren Koningsdag op de woning bij de televisie, met koffie en gebak en oud-Hollandse spelletjes. Bij de Dennen in Laren worden Koningsspelen georganiseerd. "Uiteraard blijven we wel voorzichtig, omdat we de zorg hebben voor kwetsbare mensen. Maar Koningsdag laten we dus zeker niet ongemerkt voorbijgaan!"

Balkoningsdag, een Hoofddorpse term, ontstaan tijdens de coronacrisis. Toen twee jaar geleden Koningsdag werd omgetoverd tot 'Woningsdag' organiseerde Robbie een klein feestje voor de bewoners aan het Polderplein. Vorig jaar kreeg dat feestje een vervolg en vandaag pakt de Hoofddorper flink uit en heeft hij zelfs een vergunning voor een groot feest.

"Je kan in principe wel zeggen dat het een uit de hand gelopen grap is", vertelt Robbie op Koningsdag aan NH Nieuws. "Het begon klein en inmiddels kun je bijna zeggen dat het een soort evenement of festival is", vervolgt hij.

En geef hem eens ongelijk: tientallen mensen staan met een drankje op de muziek, afkomstig van het balkon van Robbie te dansen. Het is de derde editie van Balkoningsdag, maar tegelijkertijd mogelijk de laatste. Robbie woont volgend jaar niet meer aan het Polderplein, maar sluit een vierde editie niet uit. "Wie weet kunnen we wat organiseren met een podium of kunnen iets regelen met de nieuwe bewoner van ons appartement", besluit hij.

Het feest op het Polderplein gaat in ieder geval tot vanavond 19.00 uur door. Verschillende dj's en zangers treden tot dat tijdstip op.

Het Europees Parlement mag van zijn leden vragen een coronabewijs te laten zien om binnen te mogen. Europarlementariërs van JA21, SGP en enkele medestanders maakten tegen die regel bezwaar, maar hebben ongelijk gekregen van de Europese rechter.

Ondanks dat het vorig jaar ook al best druk was op Koningsdag in de Noord-Hollandse steden, lijken dit jaar echt alle remmen los. Na twee sobere jaren is het weer écht feest. Maar hoe leidt je al die duizenden mensen een beetje in goede banen? Twee crowd control experts vertellen de kneepjes van het vak. "90 procent zit in de voorbereiding."

Wat maakt het zo lastig om de drukte in goede banen te leiden tijdens Koningsdag? Met name de drukke plekken zonder hekwerk of kaartverkoop van tevoren, weet Syan Schaap. "Dat in combinatie met een flinke hoeveelheid alcohol en uitbundig publiek, maakt het in sommige steden echt wel een uitdaging." Schaap is directeur en oprichter van het Event Safety Institute. Hij adviseert vaak gemeenten en veiligheidsregio’s over evenementenbeleid en Crowd Management.

Anti-regels

Schaap verwacht dat zo'n 80 procent van de Koningsdagvierders zich net zo zal gedragen als voor de pandemie. De overige 20 procent valt op te delen in drie verschillende groepen: "Mensen die het altijd al lastig vinden om zicht gedragen, mensen die extra voorzichtig zullen zijn omdat ze nog kwetsbaar zijn en dan is er nog een nieuwe derde groep", legt Schaap uit. "Deze mensen zijn heel erg anti-regels geworden door corona en alle protesten daaromheen."

Deze nieuwe groep is na twee jaar aan diverse corona demonstraties veel prominenter geworden. "Dat zul je ook terugzien op evenementen", vermoedt Schaap. Deze groep wil zich bijvoorbeeld niet laten fouilleren of luisteren naar de politie. "Maar in de massa zullen dat individuen zijn." 

Hotspots

De hotspots zullen vooral liggen in Amsterdam, Alkmaar en Haarlem, vermoedt Schaap. "In Alkmaar gaat bijvoorbeeld het Oranje Koningsdag festival niet door. Dus wat gaan die jongeren nu doen? Daar moet je allemaal rekening mee houden."

Normaliter dienen de organisatoren van de festivals ruim van tevoren de vergunningsaanvragen in. Dat geeft al een beeld van de eventuele drukke hotspots. Maar de onzekerheid of Koningsdag dit jaar überhaupt door kon gaan, zorgde ervoor dat veel vergunning pas later werden verleend. "Dat brengt risico’s met je mee, want dan heb je nu nog niet een goed beeld van tevoren", licht Schaap toe.

Dronken jongeren zijn wel het lastigste om te managen vertelt Schaap. "En Noord-Hollandse jongeren zijn helemaal berucht qua indrinken en het gedrag wat ze vertonen."

Wat als het mis gaat?

In de drukke steden zullen de risico's vooral liggen bij de pleinen/feesten zonder kaartverkoop en de stations. "Als er geen kaartverkoop is, is het eigenlijk heel moeilijk te reguleren hoeveel mensen er op zo’n plein zijn", weet Eric Kant. Kant is eigenaar van het bedrijf Phase01, gespecialiseerd in crowd management. Verder moet je volgens Kant ook altijd rekening houden met een aanslag, snel opkomend noodweer of leeglopende festivals waarvan de bezoekers massaal je centrum in komen. "Maar er kan ook zomaar een frietkraam in de fik vliegen op een druk plein."

De gemeente moet ruim van tevoren al maatregelen treffen en een managementplan opstellen. "Je moet preventief te werk gaan, 90 procent zit in de voorbereiding", vertelt Kant. Een knap staaltje crowd management bestaat volgens Kant uit drie aspecten. Design, informatie en management. "Design: hoe ziet mijn terrein eruit en hoeveel mensen kunnen zich er maximaal op begeven. Informatie: Hoe kan je effectief communiceren met het publiek. Management: Hoe gaan wij de bezoekersstromen en de maximale bezoekersaantallen actief managen."

De voorbereiding kan nog zo goed in elkaar zitten, de kans dat het een keer mis gaat blijft altijd aanwezig. "En dan is het belangrijk om duidelijk te communiceren met het publiek", vertelt Schaap. "Maar om dat effectief te doen, is het handig om al vroeg een band op te bouwen met het publiek." Als je als gemeente al de hele dag aanwezig bent door middel van citymarketing, led-schermen of hosts, dan zal het publiek ook beter luisteren als het mis gaat. 

Expert Kant heeft er wel alle vertrouwen in dat het goed komt deze Koningsdag, maar heeft nog wel een advies voor alle gemeentes: "neem nou geen risico, en neem een expert in de hand."

De laatste échte Koningsnacht met grote feesten en drukke straten dateerde alweer van 2019. Twee jaar lang kon het daarna niet vanwege de coronamaatregelen, maar vannacht was het weer druk als vanouds. En daar was AT5 natuurlijk bij. 

Zo namen we een kijkje bij het homomonument op de Westermarkt, gingen we naar de Westerstraat en bezochten we de Apollolaan, waar mensen zich in het holst van de nacht al aan het voorbereiden waren op de vrijmarkt. Bekijk in de video bovenaan dit bericht de hele reportage.

Ook vandaag is AT5 er de hele dag bij. Van 12.00 tot 16.00 uur doen we live verslag vanuit de hele stad. We gaan naar de leukste feestjes en de gezelligste vrijmarkten op onder meer de NDSM-werf, in Oost, in de Jordaan, in het Vondelpark en in Zuidoost. Volg de live-uitzending op tv, op onze site, op Facebook of op YouTube. Houd verder het liveblog in de gaten voor filmpjes, foto's en ander Koningsdag-nieuws.

Na twee jaar corona-Koningsdag zal de koninklijke familie dit jaar voor de eerste keer Koningsdag in Maastricht vieren. Dat feest speelt zich om te beginnen af langs een ongeveer één kilometer lange wandelroute door Maastricht. De koninklijke familie start om 11 uur in Wyck en wandelt dan al keuvelend, zwaaiend en handenschuddend in twee uur tijd vanaf de Servaasbrug in Wyck naar het Vrijthof.

Geen oranjetompoucen meer op de bank, maar eindelijk weer feestend door de straten. Na twee ingetogen corona-Koningsdagen kan het oranjefeest dit jaar weer uitbundig gevierd worden. We spraken drie vrouwen voor wie deze Koningsdag extra speciaal is.

Topman Glenn Fogel van Booking Holdings krijgt dit jaar 54 miljoen dollar (51 miljoen euro) aan beloningen voor zijn verdiensten tussen 2018 en 2021. Het gaat voor een deel om aanpassingen aan eerdere bonuspakketten in aandelen die door de coronacrisis sterk in waarde waren gedaald, meldt het moederbedrijf van de Nederlandse hotelboekingensite Booking.com

Tel twee jaar geen vrijmarkten en twee jaar klussen en opruimen bij elkaar op, en het resultaat is volle zolders. Het assortiment van de vrijmarkt zal deze Koningsdag ruimer en breder zijn dan andere jaren, zo is de verwachting. Maar hoe kom je zo snel mogelijk van al je handelswaar af? NH Nieuws zet tien tips voor je op een rij. 

1. Zorg voor een goede plek

Een goede plek is essentieel om tot goede verkoop te komen, zegt Ruth Kremer expert op het gebied van Koningsdagverkoop en verbonden aan opleidingsintituut CatchYouTalent uit Alkmaar. Een achterafsteegje zorgt ervoor dat mensen gemakkelijk aan jouw kraampje of kleedje voorbij lopen. "Ga zitten op een open plek." Als voorbeeld noemt zij de Molen in Alkmaar, grenzend aan het park. "Het ligt op de route, maar het is niet te druk en mensen kunnen daarnaast tussendoor lekker in het gras gaan zitten om even bij te komen."

2. Zorg voor een opvallende stand 

Veel mensen kiezen ervoor om tijdens Koningsdag op een kleedje te gaan zitten, maar juist door de hoogte in te gaan trek je mensen aan, zo stelt Kremer. "Als je er toch voor kiest om op een kleedje te gaan zitten, zorg er dan voor dat je bijvoorbeeld een groot spandoek achter je ophangt of bij een boom gaat zitten waar je iets in hangt. Dan val je vanaf een afstandje al op."

3. Wees kritisch op je assortiment 

Mensen zijn volgens Kremer geneigd om alle oude spullen van zolder te verkopen. Denk aan verkleurd speelgoed, oude pannen, GSM's die niet meer worden gebruikt, cassettebandjes of goedkope waxinelichtjes. Doe het niet, waarschuwt de deskundige. "Wanneer je uitsluitend goede spullen verkoopt, raak je sneller uitverkocht. Mensen nemen dan namelijk meer spullen mee." Vooral nieuwe keukenapparatuur, merkspeelgoed voor kinderen, mooie kleding en lego zijn volgens Kremer in trek. 

4. Zorg voor veel publiek

We zijn tenslotte kuddedieren: veel publiek trekt nieuwe mensen aan. Zorg er daarom voor dat je mensen naar jouw kraampje of kleedje lokt. "Bijvoorbeeld door als een marktkoopman: 'Wie maakt mij los?' door de straten te schreeuwen of een gezellig muziekje je op te zetten."

5. Presenteer spullen overzichtelijk 

Het is belangrijk om je spullen overzichtelijk uit te stallen. Vaak lopen mensen namelijk in een stroom langs de kraampjes en kleedjes, legt Kremer uit. Omdat mensen zowel voor als achter je lopen, voel je je onbewust een beetje opgejaagd. Wanneer jij ergens gaat kijken, zorg je ten slotte voor een opstopping. "Mensen zijn daarom geneigd eerst te screenen voordat ze besluiten bij het kraampje te kijken. Als alles dan door elkaar ligt, wordt het screenen moeilijker en is de kans dat mensen doorlopen groter."

6. Prijs je artikelen 

Geef je artikelen vooraf een prijssticker, adviseert Kremer. Het kan voor mensen een drempel zijn om naar de prijs van een product te vragen. "Zorg voor ronde prijzen en categoriseer. Dus bijvoorbeeld al het speelgoed voor 50 cent en vier items voor zoveel."

7. Speel in op behoeftes 

Het gros van de bezoekers heeft vooraf geen plan van wat ze precies willen kopen. Speel daarop in. "Vraag bijvoorbeeld aan degene die voor jouw kraampje staat: Waar valt u oog op?" Ook kan het volgens Kremer helpen om met een persoonlijk verhaal te komen. Als voorbeeld noemt zij de verkoop van een schilderij. "Zeg bijvoorbeeld: 'Dit schilderij is van mijn oma geweest.' Vervolgens moet je de klant in je verhaal betrekken door bijvoorbeeld te vragen waar hij of zij het schilderij in huis op zou hangen." Er ontstaat volgens Kremer dan vanzelf een behoefte het product aan te schaffen.

8. Geef dingen gratis weg

Wij Nederlanders zijn natuurlijk enorm gevoelig voor gratis. Volgens Kremer kan het helpen daarop in te spelen. "Door soms een beetje te geven, kun je meer verkopen." Zij geeft de tip gratis blikjes drinken uit te delen. "Mensen hebben tijdens Koningsdag vaak dorst en weten niet altijd direct een plekje te vinden om drinken te kopen."

9. Doe aan bijverkoop

Bijverkoop helpt enorm, benadrukt Kremer. Zorg er daarom voor dat je bij het product dat de klant wil hebben, iets anders verkoopt dat het product verrijkt. Als voorbeeld noemt zij de verkoop van een elektrisch apparaat voor kinderen. "Verkoop daar bijvoorbeeld ook batterijen bij, zodat de kinderen het product direct kunnen gebruiken."

10. Vraag om de order

De klant op een directe of indirecte manier vragen het product mee naar huis te nemen is volgens de deskundige misschien wel de belangrijkste tip. Wanneer je dit niet doet, lopen mensen namelijk vaak weg. Maar hoe doe je dat? "Je moet even een drempel over, maar vraag dingen als: 'Zal ik er een tasje omheen doen?' of 'Als ik dit voor u inpak, dan krijgt u dat erbij.'"

Na twee jaar corona staat menig Koningsdagfan te trappelen om hun outfit aan te trekken en door de oranje versierde straten te struinen. Zo ook de Zaankanter Frits Nieste. Elk jaar met Koningsdag gaat hij verkleed als koning en loopt hij door de binnenstad van Zaandam. "Het kriebelt al", vertelt hij met enthousiasme tegen NH Nieuws. 

Zijn kleding legt hij in de ochtend al klaar en daarna stapt hij onder de douche. "Je hoopt natuurlijk vooral als je wakker wordt dat de zon schijnt." Dat maakt een dag als deze voor Nietse helemaal leuk.  Na het douchen gaat hij ontbijten en kijkt hij naar het Koningspaar op de televisie.

Met de bus vertrekt hij vervolgens naar de Peperstraat. "Mijn eerste stop is hier en vanaf hier loop ik dan meestal naar het centrum. Ik ga hier eerst langs de kroeg." Het is die gezelligheid wat Nietse zo enthousiast maakt op Koningsdag. "In de kroeg spreek je met bekenden en ook op straat kom je bekenden tegen."

Tekst gaat door onder de foto.

Na zijn kroegbezoek vertrekt hij richting het centrum van Zaandam waar de vrijmarkt is. "Die struin ik altijd af en er willen altijd mensen met mij op de foto." Na de vrijmarkt gaat hij door naar het Damplein. 

Nietse houdt van de muziek, vaste prik op het Damplein. "Het is die feeststemming van iedereen en de gezelligheid die je hier voelt. Ik ben een feestbeest." Hij loopt de hele dag rond, kletst verder met bekenden en gaat zo door tot laat. "Maar ik pas altijd op dat ik niet te veel drink, want ik moet ook nog thuiskomen", grapt hij. 

Dat de afgelopen twee jaar er geen uitbundig Koningsdagfeest is geweest vindt hij jammer. "Ik ben toen alsnog de stad in gegaan met mijn koningoutfit, om voor mezelf toch het idee te geven dat het Koningsdag was." Nietse is inmiddels bekend in de stad. "'Kom je weer?' Roepen ze vaak naar me. Sommige roepen naar me: 'Hey! ik heb een foto met jou!'"

Noord-Hollanders die vandaag weer enthousiast op zoek gaan naar tweedehands aankopen tijdens Koningsdag, kunnen rekenen op een groot aanbod. Dat stelt retaildeskundige Fred Rutgers. Volgens hem hebben mensen in coronatijd veel spullen opgespaard en zullen er extra kleedjes worden bijgelegd. 

De kleedjes zullen deze Koningsdag extra vol liggen. Volgens retaildeskundige Fred Rutgers hebben mensen in coronatijd noodgedwongen allerlei spullen moeten opsparen, omdat we ze nergens kwijt konden. "Ik hoor regelmatig om mij heen dat mensen zeggen: 'Ik heb zoveel spullen, ik denk dat ik er tijdens Koningsdag maar een extra kleedje bij ga leggen."'

Massaal opruimen

Daarbij hebben we afgelopen jaren flink opgeruimd. Ons leven stond in coronatijd vrijwel volledig stil. We konden geen kant op, dus we begonnen massaal met opruimen. Dat constateerden ze onder meer bij de scheidingsstations van de GAB in Gooi en Vechtstreek en het Milieuplein in Haarlem. Ook bij de afvalbrengstations van afvalverwerkingsbedrijf HVC was sprake van een enorme toestroom aan mensen. 

Dat is niet verwonderlijk, verklaarde gedragswetenschapper Inge Merkelbach eerder aan EenVandaag. "We hebben geen controle over de crisis, dus zoeken we naar andere manieren om grip te krijgen op het leven. Bijvoorbeeld door het huis grondig op te ruimen. Dat geeft ook nog eens voldoening."

De opruimdrift werd de milieustraten al snel te veel: op verschillende plekken werden strikte toegangsmaatregelen genomen, in Purmerend werd de locatie zelfs gesloten. De kringloopwinkels liepen tegen hetzelfde probleem aan: uit navraag van de NOS bleek begin vorig jaar dat het overgrote deel van de kringloopwinkels in Nederland geen spullen meer aannam of was gestopt met het ophalen daarvan. 

'Wees kritisch'

De vrijmarkt komt na de afgelopen jaren dus als geroepen om de vele spullen éindelijk te kunnen slijten. Maar volgens retaildeskundige Rutgers moeten we wel kritisch zijn op de spullen die we verkopen. "Anders heb je waarschijnlijk wel een gezellig dag, maar kan je geen omzet maken."

Hij doet een aanbeveling: "Stel jezelf de vraag, is hier iemand enthousiast over te krijgen? Kan ik een goed verkooppraatje houden? Als je dat zelf niet kan verzinnen, dan kan je het product hoogstwaarschijnlijk niet verkopen."

Na twee jaar waarin maar weinig kon worden georganiseerd, barst het feestgedruis dit jaar weer als vanouds los in de stad. En dat begon met een Koningsnacht die in alles weer leek op hoe het voor de coronapandemie was. Bovendien meldt de politie dat de nacht verliep zonder grote incidenten. 

Tijdens een volgende pandemie moet niet alleen het huidige Outbreak Management Team (OMT), met vooral medische wetenschappers, het kabinet advies geven. Rekening houden met andere aspecten in de samenleving is noodzakelijk, zegt OMT-lid Menno de Jong tegen AT5. De viroloog van het Amsterdam UMC blikt in een speciale uitzending terug op ruim twee jaar corona.

Het OMT-lid beantwoordde tijdens de crisis bijna maandelijks kijkersvragen in de Corona Q&A op AT5. Ook gaf De Jong zijn blik op de stand van zaken wat betreft de verspreiding van het virus en de aanpak ervan.

Binnen blijven tijdens demo's

De rol in het OMT en de publieke optredens hadden ook een flinke impact op zijn privéleven. "Ik heb zelf ook aan de lopende band haatmails gekregen met een concentratie op het moment van de optredens bij jullie", vertelt De Jong. "Dat ging soms wel ver en het heeft voor mij betekend dat ik tijdens de demonstraties op het Museumplein, daar woon ik in de buurt, bewust even binnen bleef. Dat is natuurlijk een bizarre situatie."

De viroloog ziet ook een omslagpunt tijdens de crisis. "Wat mij hier geraakt heeft, is de polarisatie. De onvrede die toenam, was begrijpelijk. In het begin was iedereen een beetje bang voor deze infectie, maar in de volgende periode, toen bleek dat een beperkt deel van de bevolking een risico liep, werd het gebrek aan vrijheid en de economische implicaties natuurlijk ook bedreigend. Het was begrijpelijk, maar het werd soms wel heel erg op de de man gespeeld."

Hij vult aan: "En het is nog mild in vergelijking met een aantal andere OMT-leden die op een gegeven moment beveiliging nodig hadden."

Alert blijven

Het OMT-lid denkt dat de crisis inmiddels grotendeels achter ons ligt. "Maar we moeten op onze hoede blijven. We hebben dit nog nooit meegemaakt. Wanneer zeggen we: 'dit coronavirus is het vijfde snotneusvirus uit de coronavirusfamilie'? Misschien is dat al zo, misschien zijn we heel hard op weg en wordt die omikron nog milder en wordt dat inderdaad dat seizoensgebonden snotneusvirus."

De Jong, die positief gestemd is over de toekomst, houdt nog wel een kleine slag om de arm: "We zien nog wel wat opleving in de wereld en dan is er altijd een kans dat er een nieuwe variant ontstaat, die weer makkelijker onder de afweer vandaan kan komen. We moeten dat goed blijven monitoren. Als het nodig is, moeten we klaarstaan en snel kunnen reageren. Hopelijk kunnen we binnenkort boosten met een vaccin tegen omikron."

OMT te beperkt

Tijdens de crisis zijn er voor het OMT-lid veel leermomenten geweest. "We hebben dit nog nooit meegemaakt. We kunnen ons beter voorbereiden op een volgende pandemie voor de samenleving, maar ook met de samenleving. Er is in de crisis heel veel top down geweest vanuit publieke gezondheid en vanuit de capaciteit van de ziekenhuizen. Ik denk dat in de voorbereiding voor de volgende pandemie we als samenleving meer klaar moeten staan. "

De Jong noemt het huidige OMT dan ook te beperkt. "Er moet denk ik een gremia komen die zich ook met andere zaken bezighoudt, die ook van belang zijn tijdens zo'n pandemie en crisis. Wat wel en niet kan, hoe groot het uithoudingsvermogen is. Ik denk dat we daar heel veel van geleerd hebben en kunnen leren."

Achtergebleven troep van de vrijmarkt en het gerinkel van blikjes op straat: tijdens Koningsdag wordt er meer afval geproduceerd dan op een normale dag en dit moet ook allemaal weer opgeruimd worden. Hoe pakken gemeenten dat aan?

Hoe gemeentes hun afval gaan monitoren, hangt af van hoe Koningsdag per gemeente wordt gevierd. Over het algemeen zijn de evenementenorganisaties zelf verantwoordelijk voor het afval dat opgeruimd moet worden, laten veel gemeentes in een reactie weten aan NH Nieuws. 

De hoop van milieuorganisaties is dat de nieuwe regelgeving omtrent het gebruik van plastic, helpt om het plastic afval te laten afnemen tijdens grote landelijke feestdagen als Koningsdag. "Wij verwachten dat het verbod op plastic wegwerpproducten (rietjes, bakjes, bestek etc.) en de invoering van statiegeld op flesjes zal leiden tot minder plastic vervuiling dan normaal", legt Jurjen de Waal uit van de Plastic Soup Foundation.

De Plastic Soup Foundation in Amsterdam zet zich al jaren in om plasticvervuiling te stoppen. Volgens De Waal is het lastig te zeggen of er meer afval geproduceerd wordt tijdens Koningsdag. "Het is de afgelopen jaren natuurlijk ook door corona niet doorgegaan. Maar het is zeer waarschijnlijk dat er op Koningsdag meer zwerfafval is dan op andere dagen van het jaar."

De organisatie hoopt dat gemeenten die activiteiten organiseren of faciliteren dat op een verantwoordelijke manier doen. "Liefst geheel zonder wegwerpplastic, tijdens evenement inzamelsystemen hanteren. En daarnaast geen ballonnen op te laten. Daarin is gelukkig al een positieve trend gaande, maar is zeker iets om op Koningsdag rekening houden."

Maisbekers

Gemeentes waar de Plastic Soup Foundation blij van wordt zijn de gemeente Heemskerk en Purmerend. "De horeca werkt met bekers op basis van mais. Hiervoor staan twaalf aparte inzamelpunten door het centrum opgesteld", zegt woordvoerster Inge Dudink van de gemeente. Ook in Purmerend wordt er dit jaar gebruik gemaakt van biologisch afbreekbaar of recyclebaar plastic door de horeca. 

In het centrum van Heemskerk wordt alleen een vrijmarkt gehouden. "Dat maakt het opruimen overzichtelijk, ook omdat er geen park in het centrum is", zegt Dudink vervolgens. Er staan volgens haar voldoende containers om afval na afloop van de vrijmarkt in te zamelen. Een afvalwerkingsbedrijf ruimt vervolgens het centrum op. "Dat doen we als gemeente niet zelf."

Tekst gaat door onder de foto.

Op Texel schatten ze in dat er in alle dorpen zo'n tien vierkante meter afval bij elkaar wordt geproduceerd. "De evenementenorganisaties zijn zelf verplicht hun afval op te ruimen. Daar hebben we over het algemeen goede ervaringen mee", zegt woordvoerster Muriëlle Bergman.

Tijdens Koningsdag worden er extra minicontainers geplaatst en zullen er veegacties gehouden worden om al het afval zoveel mogelijk te kunnen monitoren. "Gemeentewerken zet de veegwagen extra in, in Den Burg - waar ook een feest wordt georganiseerd in het park - en in de Koog waar nodig." 

Na Koningsdag ligt er in Den Helder niet meer afval dan in een normale week, zegt woordvoerder Nies Schellinger. "De organisaties die een vergunning hebben aangevraagd voor een evenement zijn verantwoordelijk voor het verwijderen van het afval en de winkeliers hebben de verplichting om in een straal van 25 meter het afval te verwijderen."

In Hollands Kroon worden er geen extra maatregelen genomen tijdens Koningsdag. "Dit speelt bij ons niet. Er zijn bij ons een aantal evenementen op Koningsdag. Zij moeten zelf zorgen dat het afval wordt opgeruimd. Dit staat in de vergunningsvoorwaarden", vertelt woordvoerster Noortje Slot.

Afval na de vrijmarkt

In Schagen gaan ze via een aannemer een kraanwagen inzetten na de vrijmarkt. "Voornamelijk voor de spullen die niet verkocht en achtergelaten worden op de markt. Het gaat om ongeveer acht kubieke meter in totaal schatten we in", vertelt woordvoerster Lisa de Graaf. In Purmerend is het meeste afval dat overblijft ook van de vrijmarkt, vertelt woordvoerdster van de gemeente Roos Bell. "Het gaat voornamelijk om niet verkoopbare spullen die achterblijven na afloop van de vrijmarkt in het park. Rond het centrum gaat het veel om bekers."

Er worden in Schagen extra afvalboeien neergezet waar mensen hun afval in kwijt kunnen. "Maar afval scheiden doen we niet omdat dit in de praktijk niet blijkt te werken op zo’n dag. Het grove afval gaat wel apart in de kraakwagen."

Ook in Zaanstad pakken ze het afval inzamelen groots aan. "Wij rijden op diverse plekken in Zaanstad met zes vuilniswagens, twee kraanwagens, drie veegmachines en een aantal kleine wagens. Goed voor ongeveer 115 kuub geperst afval, 50 kuub ongeperst afval en 18 kuub veegafval", vertelt Esther Andoetoe, woordvoerdster bij de gemeente. De afvalverwerker doet volgens haar de na-scheiding.

In de buurt worden er volgens de Graaf ook schoonmaakacties opgezet door bewoners. "Er zijn veel mensen en groepen mensen die vrijwillig zwerfafval opruimen, zij kunnen bij ons gratis prikkers ophalen."

Tekst gaat door na de foto.

Velsen heeft zich in 2021 binnen de Metropoolregio Amsterdam aangesloten bij regionale afspraken over duurzaamheidsambities. Hieronder valt ook plasticvrij maken van evenementen, waaronder Koningsdag. "De ambitie is alleen nog niet gerealiseerd en is ook nog geen voorwaarde in de vergunning voor evenementen", zegt Erik Penning van de gemeente Velsen.  

Bij de vrijmarkt aan de Lange Nieuwstraat in IJmuiden worden grote afzetcontainers neergezet en worden de straten schoongeveegd na afloop. "Voor overige gebieden geldt dat we prullenbakken extra legen, dit betreft enkele kubieke meters afval", vertelt Penning. Voor evenementen op Koningsdag geldt dat ze in de vergunning opnemen dat de organisator de locatie weer schoon oplevert, in de staat als voor het evenement. "Handhaving ziet hier op toe."

Om niet achter het afval aan te lopen, beginnen ze in Haarlemmermeer op de dag zelf al veel schoon te maken. "De jaren vóór corona was de afvalhoeveelheid op Koningsdag van grofvuil ongeveer tussen de 12.000 en 14.00 kilogram en veegvuil rond de 2.000 kilo", zegt Wim Koevoet van gemeente Haarlemmermeer. "Afvalbedrijf Meerlanden staat klaar om reinigingswerkzaamheden te verrichten voor ons."

Enorme vertragingen bij de uitgifte van nieuwe paspoorten dreigen de vakantieplannen van honderdduizenden Britten te verstoren. Door een stroperig proces duurt het soms meer dan drie maanden voor een paspoort kan worden vernieuwd. De chaos wordt versterkt omdat veel Britten hun paspoort hebben laten verlopen in de reisluwte als gevolg van het coronavirus.

Erica (58) en John (61) van den Berg uit Abbenes vieren al jaren Koningsdag met het hele dorp. Samen met een groot aantal vrijwilligers van de Oranje Evenementen Vereniging, "de OEV zoals we het hier noemen", houdt het getrouwde stel die traditie levend in de kleine dorpskern. "We doen het echt met z'n allen, bijna heel het dorp doet mee. Eigenlijk zijn we één grote vriendengroep."

Al twintig jaar zit Erica samen met haar man bij de Oranje vereniging van Abbenes. "John is een echte Abbenesser en ik woon er ook alweer veertig jaar. We hebben zoveel enthousiaste vrijwilligers in onze vereniging. Inmiddels behoren wij tot de oudjes, dus we worden door de jeugd best ontzien. We delegeren vooral en zorgen dat de organisatie in goede banen wordt geleid, maar we doen het samen. Er staan gelukkig genoeg jonge mensen klaar om het stokje van ons over te nemen, als we er ooit mee stoppen."

Koningsgezind zijn ze zeker, maar het gaat Erica en John vooral om de gezelligheid en de saamhorigheid in het dorp. "Terwijl de kinderen lief spelen, genieten de ouders samen van een wijntje en een biertje. Ieder jaar weer moet ik wel een paar dronken ouders naar huis brengen. Als ik hen op de fiets laat gaan, gaat dat natuurlijk helemaal fout", zegt Erica schaterend. "Wij blijven met z'n tweeën de hele dag nuchter en zorgen dat de dag rustig en goed verloopt. Als alles eenmaal is opgeruimd, trekken ook wij gezellig een fles wijn of een biertje open bij ons op het terrein."

Die saamhorigheid in het dorp is ondanks twee coronajaren nog altijd heel sterk. "We hebben een eigen tent, die we ieder jaar op ons terrein zetten. Dat ding heeft tweeënhalf jaar in een container gelegen. Die tent moet dan wel worden schoongemaakt, dus we gooiden dat verzoek in onze App-groep. Toen stonden er direct 15 mannen klaar om de tent schoon te maken en op te zetten."

Hoewel het tijdens de twee voorgaande edities niet mogelijk was iets lijfelijks te organiseren, heeft de vereniging allesbehalve stilgezeten. "Om eerlijk te zijn hebben we twee topjaren gedraaid. We hebben best veel online georganiseerd, zoals pubquizzen en bingo's. Daar werd altijd onwijs goed aan meegedaan. We hebben eigenlijk nog nooit zoveel georganiseerd als de voorgaande twee jaren! We gaan dus ook gewoon door met ons online bingo streamkanaal, waar vooral veel ouderen aan meedoen."

Toch is Erica blij dat Koningsdag eindelijk weer als vanouds mag worden gevierd. Ze somt op wat er vandaag allemaal te beleven valt in Abbenes: "We beginnen vanaf het dorpshuis om 12 uur 's middags met een optocht van oldtimers en zelfgemaakte karren. Voorop loopt de fanfare en een drumband. We gaan het hele dorp door en komen dan een uur later aan op ons terrein, het MFT. Dan zingen we het Wilhelmus en hijsen we de Nederlandse vlag."

Gevulde buikjes

's Middags starten de kinderspelletjes, waar de deelnemende kinderen prijzen kunnen winnen. "Na vieren organiseren we verschillende feesten, die tot tien of elf uur 's avonds duren. "We richten ons vooral op gezinnen, die ook kleine kinderen hebben. Dus er is een dorpsbarbecue, met een groot buffet en natuurlijk patat. We zetten overal barbecues neer, mensen kunnen bij ons vleespakketten kopen en het vervolgens zelf klaarmaken. Om acht uur zijn de buikjes vaak wel gevuld, en gaat iedereen weer richting huis."

De volgende dag loopt het halve dorp weer uit, dit keer om Erica en John te helpen met opruimen. "Daarna gaan de vaders met de kinderen naar huis en helpen de moeders met de laatste klusjes, zoals afwassen. Dan gaat de stereotoren op honderd en staan er tien blèrende vrouwen in mijn keuken. Ik laat de moeders altijd lekker afwassen en trek een fles wijn voor ze open, dan lopen ze me in elk geval niet voor de voeten!"

Na twee jaar corona staat menig Koningsdagfan te trappelen om hun outfit aan te trekken en door de oranje versierde straten te struinen. Zo ook de Zaankanter Frits Nietse. Elk jaar met Koningsdag gaat hij verkleed als koning en loopt hij door de binnenstad van Zaandam. "Het kriebelt al", vertelt hij met enthousiasme tegen NH Nieuws. 

Zijn kleding legt hij in de ochtend al klaar en daarna stapt hij onder de douche. "Je hoopt natuurlijk vooral als je wakker wordt dat de zon schijnt." Dat maakt een dag als deze voor Nietse helemaal leuk.  Na het douchen gaat hij ontbijten en kijkt hij naar het Koningspaar op de televisie.

Met de bus vertrekt hij vervolgens naar de Peperstraat. "Mijn eerste stop is hier en vanaf hier loop ik dan meestal naar het centrum. Ik ga hier eerst langs de kroeg." Het is die gezelligheid wat Nietse zo enthousiast maakt op Koningsdag. "In de kroeg spreek je met bekenden en ook op straat kom je bekenden tegen."

Tekst gaat door onder de foto.

Na zijn kroegbezoek vertrekt hij richting het centrum van Zaandam waar de vrijmarkt is. "Die struin ik altijd af en er willen altijd mensen met mij op de foto." Na de vrijmarkt gaat hij door naar het Damplein. 

Nietse houdt van de muziek, vaste prik op het Damplein. "Het is die feeststemming van iedereen en de gezelligheid die je hier voelt. Ik ben een feestbeest." Hij loopt de hele dag rond, kletst verder met bekenden en gaat zo door tot laat. "Maar ik pas altijd op dat ik niet te veel drink, want ik moet ook nog thuiskomen", grapt hij. 

Dat de afgelopen twee jaar er geen uitbundig Koningsdagfeest is geweest vindt hij jammer. "Ik ben toen alsnog de stad in gegaan met mijn koningoutfit, om voor mezelf toch het idee te geven dat het Koningsdag was." Nietse is inmiddels bekend in de stad. "'Kom je weer?' Roepen ze vaak naar me. Sommige roepen naar me: 'Hey! ik heb een foto met jou!'"

Vanavond speelde de Marinierskapel samen met de Tambours en Pijpers van het Korps Mariniers het 'Taptoe' in Den Helder. Na twee jaar, door coronaregels gedwongen afwezigheid, kon het startsein voor de Koningsdagviering eindelijk weer gegeven worden. Er kwamen honderden mensen op af.

In de Helderse Courant van 1952 is één van de vroege aankondigingen te vinden van de traditie van het Taptoe spelen door de Marinierskapel. Op 26 april van dat jaar vermeld de krant dat de Marinierskapel het taptoe zal spelen in de Buitenhaven. Vanavond werd het stuk opgevoerd bij het Marinemuseum in Den Helder.

"De traditie stamt al uit de tijd van de 80-jarige Oorlog", legt kapitein-luitenant Wilco Kramer van de Koninklijke Marine uit, "Als een garnizoenscommandant 's avonds de poorten liet sluiten, klonk bij de laatste het Taptoe en ging de kurk op de fles, de tap ging echt dicht. En het is niet in Nederland gebleven. In het Duits heet het Zaphenstreich blasen en in het Engels Tattoo, wat een verbastering is van onze Taptoe"

Oekraïne

Alhoewel de Taptoe in Den Helder het officieuze startsein is voor een flink oranjefeest, is er tijdens het optreden rekening gehouden met de situatie in Oekraïne. "Je wilt in een periode waarbij binnen Europa oorlog woedt niet al te feestelijk voor de dag komen", zegt chef-dirigent majoor Arjan Tien van de Marinierskapel, "Natuurlijk gaat het leven door, maar we hebben geprobeerd met respect een programma samen te stellen"

Ook voor de muzikanten bij de marine waren de afgelopen jaren taai om door te komen. Door coronaregels amper optredens en oefenen in beperkt gezelschap. "Ja, fijn dat het eindelijk weer kan. Dit is waar je het voor doet. We mochten ook al 'the closing ceremonie' spelen bij de Invictus Games. Mooi om zo'n uitzinnige volle zaal weer mee te maken. En dat geldt hier ook", vertelt majoor Arjan Tien.

Tekst gaat verder onder de foto...

Publiek

Aan het publiek heeft het niet gelegen. Na het Wilhemus werd her een der een traantje weggepinkt, maar ook het officiële stuk dat wij als 'Land of Hope and Glory' kennen kon op veel goedkeuring rekenen.

"Het stond 4 à 5 rijen mensen dik, ik heb ze niet geteld, maar dat was hartstikke goed", zegt kapitein-luitenant ter zee Wilco Kramer, "En ik heb gevraagd of ze volgend jaar allemaal twee vrienden, vriendinnen, familieleden of buren meenemen. Er is genoeg ruimte voor veel meer mensen om te genieten van al dat moois"

Haal de rommel die je de afgelopen twee jaar hebt verzameld maar weer van zolder, want Koningsdag is terug van weggeweest. Vrijmarkt, foute hits en bakken oranje prullaria: je gaat het allemaal meemaken. NH Nieuws zet de evenementen en activiteiten in de regio voor je op een rij. 

Dat we dit jaan geen 'woningsdag' of 'balkoningsdag' vieren, betekent niet dat alles weer helemaal bij het oude is. 'De grootste reünie van Amstelveen', het koningsdagfeest bij restaurant/hotel Abina, vindt bijvoorbeeld in afgeslankte vorm plaats, omdat de voorbereidingstijd te kort was.

Amstelveen

"Normaal starten de voorbereidingen voor het oranjefeest al in december, maar toen zag het er voor de hele horeca nog somber uit door de corona-lockdown", aldus de organisatie van het festijn. Tel daar een tekort aan personeel en beveiligers bij op en je komt tot de conclusie dat het blik aan volkszangers dit jaar gesloten blijft. Dat betekent ook geen straatbreed podium. 

Maar jong en oud hoeven zich zeker niet te vervelen, want de Amsterdamseweg is ook deze Koningsdag weer the place to be in Amstelveen. Abina verzorgt tijdens Koningsdag- én nacht muziek en er zijn kraampjes met eten en drinken. En je vindt hier ook de grootste vrijmarkt van Amstelveen. Die loopt tot aan de rotonde op de Graaf Aelbrechtlaan. 

Wil je naar een iets kleinere vrijmarkt in Amstelveen? Dan is er genoeg keuze. In het Oude Dorp (Stationsstraat, Dorpsstraat en Dorpsplein) is genoeg te beleven en wordt ook volop muziek gedraaid. Daarnaast kun je terecht bij De Meent in Middenhoven, het Westwijkplein, het Catharina van Clevepark, het Stadsplein en bij de kindermarkt in het Urbanuspark, Bovenkerk. Op het Stadsplein kun je tijdens Koningsnacht ook kijken naar een lasershow onder begeleiding van een dj.

De koninklijke familie doet dit jaar Maastricht aan, maar in Amstelveen kun je de hele dag een glimp opvangen van burgemeester Tjapko Poppens, die in een versierde oranjebus overal zijn gezicht laat zien. 

Ook de Amstelveense ouderen worden niet overgeslagen. Stichting Amstelveen Oranje gaat de verschillende verzorgingshuizen langs met 3000 oranjetompoucen en bij ieder huis kunnen de bewoners genieten van een optreden.

Ouderkerk aan de Amstel

Als het goed is, zit de stemming in Ouderkerk aan de Amstel er al goed in. Voor het eerst sinds 2019 wordt namelijk - traditioneel rond Koningsdag - de feestweek gehouden. Behalve met kermisattracties en feestgedruis vermaakt het dorp zich onder meer met tobbetje steken (variant op ringsteken), kratstapelen en buikschuiven. 

Het kratstapelen staat vanavond op het programma, het buikschuiven volgt morgen. Slecht nieuws voor liefhebbers van het tobbetje steken: dat was afgelopen zaterdag. 

Tekst gaat door onder de post

Verder kunnen liefhebbers deze Koningdag luisteren naar het Harmonieorkest Amstelveen. 

Aalsmeer

In de hele provincie kampen oranjeverenigingen met een tekort aan vrijwilligers die willen helpen met Koningsdag. Ook Aalsmeer snakte naar meer handjes.

Maar het is gelukt. In Aalsmeer staat een Koningsdag voor het hele gezin centraal. Op het Raadhuisplein zijn namelijk de hele dag allerlei spelletjes te doen: van strijkijzerwerpen tot keihard de stormbaan over sjezen. Vanaf 12.30 tot 18.00 uur is hier van alles te beleven. 

Artikel gaat verder onder de afbeelding

Ook jongeren kunnen tijdens Koningsdag hun hart ophalen in Aalsmeer. Voor het eerst vaart er namelijk een heuse partyboot over de Westeinderplassen. Je kan op Koningsnacht van 22.00 uur tot 04.00 uur al varend een feestje bouwen en op Koningsdag van 13.30 uur tot 00.00 uur. Maar alleen als je een kaartje hebt gekocht!

Uithoorn

In Uithoorn zijn ook genoeg plekken om je kleedje uit te spreiden. Als vanouds loopt de vrijmarkt daar vrijwel langs de hele kade aan de Amstel: vanaf de T-splitsing Dorpsstraat en Prinses Irenelaan tot aan de Stationsstraat. En ook vanaf de Koningin Julianalaan tot aan de Clausstraat is plek voor vrijmarkt. 

Daarnaast is er in de Kwakel een waslijst aan activiteiten voor kinderen. 's Ochtends kunnen kleuters hun fiets versieren bij het Dorpshuis en daarna trots een rondje door het dorp rijden. Om 10.45 uur wordt het programma officieel geopend.

Er is een divers programma samengesteld voor kleuters en wat oudere kinderen. Zo zijn er heuse kinderspelen, kun je een Whatsapp speurtocht doen, panna voetbal spelen en tonnetje knuppelen. Van 13.00 tot 15.00 uur is er ruimte voor vrijmarkt en het feestje eindigt met live muziek op het plein voor het Dorpshuis. Wie meer muziek wil horen kan trouwens op Koningsdag en -nacht terecht bij diverse kroegen en cafés die feestjes organiseren. 

Vandaag ontvingen 386 Noord-Hollanders een lintje omdat ze zich al jaren inzetten voor de samenleving. Dat zijn er teveel om allemaal uit te lichten, maar NH Nieuws zette een paar extra gelukkige ontvangers op een rijtje.

Een onderscheiding voor de 'legendarische' keeperstrainer, voor onvermoeibaar zwerfafval opruimen of voor het ontwerpen van een 'batterij-bewaar box': de prestaties zijn van alle soorten en de gedecoreerden van alle leeftijden. Allemaal hebben ze bijzondere verdiensten verleend aan de samenleving.   

De 386 lintjes zijn verdeeld in zes categorieën, twee Noord-Hollanders kregen de hoogste onderscheiding: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Eén daarvan is Haarlemmer Jaap Harlaar. 

De Haarlemse Jaap Harlaar

De Haarlemse Harlaar is onder andere hoogleraar klinische biomechanotronica aan de Technische Universiteit (TU) Delft. Samen met zijn studenten ontwikkelde hij twee jaar geleden een nieuw soort beademingsapparatuur, wat snel in productie genomen kon worden. Een gouden vondst tijdens een pandemie. Dankzij Jaap en zijn studenten kon het dreigende tekort aan beademingsapparatuur tijdens corona worden voorkomen. 

"Ik ben heel blij verrast", vertelde een emotionele Harlaar aan NH Nieuws. "Het is wel iets waar ik heel trots op ben. Ik heb het initiatief genomen, maar het zijn uiteindelijk de studenten geweest die het project met heel veel toewijding hebben gerealiseerd."

John Hagman uit Nieuw-Vennep 

Ook John Hagman uit Haarlemmermeer kreeg vanmiddag een koninklijke onderscheiding op zijn borst gespeld. "Zonder jouw inzet zou de voetbalclub niet bestaan", sprak burgemeester Marianne Schuurmans. Ze heeft het over de Vennepse club FC VVC, waar John al twintig jaar werkzaam is al vrijwilliger. Voorzitter, wedstrijdsecretaris, jeugdtrainer, lid van de technische commissie, coördinator van de kleding en materiaalman. Er is geen hoek van de club die John niet kent als zijn broekzak.

Tot het moment dat Schuurmans op de stoep stond, had John niks door. "Ik was erg verrast", vertelt hij aan NH Nieuws. "Het is uniek, wie overkomt dit nou? Dat zijn er maar een paar. Het geeft in ieder geval de waardering van de club aan voor datgene dat ik al tijd gedaan heb."

Frans Potemans uit Callantsoog

De 80-jarige Frans is geen onbekende in Callantsoog. Al jaren helpt hij alleenstaande, oudere vrouwen die bepaalde klusjes niet zelf meer kunnen uitvoeren. Zo helpt hij ze in de tuin, brengt ze naar het ziekenhuis wanneer dat nodig is en doet de boodschappen. 

Frans had niet verwacht dat hij vandaag een koninklijke onderscheiding zou krijgen. Zelfs toen de grote bus met de burgemeester aan kwam rijden, ging er nog geen belletje bij hem rinkelen. "Ik ben helemaal overdonderd ervan", vertelt hij aan onze verslaggever. "Ik zag die bus wel komen, maar dacht dat het voor de buren was."

Desondanks wordt het hem even teveel tijdens de uitreiking na het openen van een aantal cadeaus met persoonlijke woorden en pinkt hij een traantje weg.

Krystyna in Bergen

Ook de 17-jarige Krystyna Cybulska was totaal verrast wanneer ze vandaag een jeugdlintje ontving. De van oorsprong Oekraïense krijgt de onderscheiding omdat ze een grote inzamelingsactie opzette voor mensen die door de oorlog op de vlucht zijn.

Zelfs bij aankomst in het hotel waar het lintje werd uitgereikt had Krystyna 'nog geen flauw idee' heeft waarom ze moest komen. "Ik wist alleen  dat ik 26 april vrij moest houden en dat ik wat nets aan moest doen", vertelt ze aan NH Nieuws. "Ik dacht nog: misschien ga ik wel naar een bruiloft, of begrafenis. Of misschien iets voor Pasen. Dat vieren wij als orthodox christenen later dan in Nederland." 

Dat blijkt allemaal niet het geval; van kinderburgemeester Thomas Meereboer krijgt ze namelijk het allereerste jeugdlintje van Bergen.

Na twee coronajaren is het eindelijk weer mogelijk: een mooi feestje vieren met koningsnacht. Lees het laatst nieuws over deze feestavond in ons liveblog.

Een zelfstandig taxichauffeur in Maastricht die in België woont krijgt alsnog een Tozo-uitkering als compensatie voor de coronacrisis. Maastricht had zijn aanvraag afgewezen omdat hij over de grens woont, de rechtbank heeft dat teruggedraaid.

Zwembad De Zien kan na de afgelopen jaren met corona gedeald te hebben nu weer zonder beperkingen open. Dat gaat morgen op feestelijke wijze gebeuren, geheel volgens de traditie van het zwembad op Koningsdag. Daarnaast viert het zwembad, dat tegenwoordig door vrijwilligers wordt gerund, dit jaar haar 60-jarig jubileum. 

"Rennen, kleren uit en erin duiken!" Dat kan morgen eindelijk weer in Uitgeest, wanneer de hekken van zwembad De Zien open gaan. De laatste voorbereidingen worden getroffen zodat het water schoon en niet te koud is en de rest van het zwembad er ook netjes uitziet. 

Vrijwilliger Henk van Gelderen is zelf al opa en wordt tijdens het bezoek van NH Nieuws aan het zwembad nog even gebeld door zijn kinderen. Ze zijn trots op hun vader en opa die bij het openluchtbad de waterkwaliteit beheert. "Het draait prima. We zijn er al weken mee bezig. Gelukkig hebben we alles onder controle", zo stelt Henk. 

De vrijwilliger kan niet wachten tot het morgen eindelijk zo ver is. "Dit is hartstikke leuk werk om te doen en bovendien als dat bad straks vol zit en iedereen geniet van het water en je ziet de spetterende kinderen, dan geniet je gewoon. Daar doe je het voor."

Kiek Valkering is ook al een tijd in touw om alles in gereedheid te brengen. Zelf is zij toezichthouder bij het bad en daarnaast staat ze voor de klas. Over de spectaculaire opening van morgen laat ze nog niet veel los. "Er is een speciaal iemand die de opening komt verrichten. We openen de poorten om 14:00 uur en je kan een rondje kijken in het ketelhuis, daar hebben we een open middag."

Sinds 2014 draait het zwembad  volledig op de inzet en toewijding van een club vrijwilligers. Dat gaat gesmeerd, maar er blijft nog wel wat te wensen over, zo vertelt Kiek: "Het puntje langs het bad: de toezichthouders. Bijna alle zwembaden in Nederland hebben er last van en wij ook. Een paar handjes aan het bad zou fijn zijn maar verder hebben we bijna 100 mensen die hun best doen hier voor het zwembad."

Frisse duik

De watertemperatuur loopt een dag voor de echte opening op tot 17,5 graad. Het zwembad wordt zo klimaatbewust mogelijk opgewarmd, met behulp van zogeheten 'heat pipes', die op het dak van de gebouwen van het zwembad zijn geplaatst.

17,5 graad dus. Niet al te warm, maar volgens Kiek en Henk is het dan ook de bedoeling om af te koelen wanneer je een plons in het water waagt. Verslaggever Jasper Leegwater nam de proef op de som en ging kopje-onder. "Het is nog fris, maar je voelt dat het lekker gaat worden", zo concludeert hij. 

Morgen is de officiële opening dus om 14:00 uur, aanmelden voor zwemmen in buitenbad De Zien is niet langer nodig. 

De burgemeesters in ons land en de gezaghebbers op de Nederlandse Antillen hadden het er dinsdagochtend maar druk mee, want maar liefst 3028 mensen ontvingen een koninklijke onderscheiding. Twee jaar op rij vond de lintjesregen door corona in aangepaste vorm plaats, maar dit jaar kregen burgers die een bijzondere bijdrage aan de samenleving leverden, weer traditiegetrouw op locatie een lintje opgespeld.

De coronacrisis heeft voetbalclubs kwetsbaarder gemaakt voor criminelen die uitslagen van wedstrijden willen beïnvloeden. Dat heeft een hoge functionaris van de Europese politieorganisatie Europol gezegd tijdens een conferentie over matchfixing in Den Haag.

Traditiegetrouw. Na maanden van voorbereiding en geheimhouding regende het vandaag weer lintjes, zo ook in West-Friesland. Maar liefst 44 West-Friezen werden dit jaar door hun burgemeester en naasten in het zonnetje gezet. Waarom? Als blijk van waardering voor hun maatschappelijke bijdragen en werk.

Van de 44 West-Friezen die tijdens de traditionele lintjesregen in het zonnetje werden gezet, werden vijf van hen verrast met een benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Eén werd zelfs benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau, een zeer hoge onderscheiding. Ook werden er drie echtparen in Spanbroek, Hoorn en Hoogkarspel beloond, net als vorig jaar. Een overzicht. 

Opmeer

In Opmeer vielen de lintjes stuk voor stuk in Spanbroek, waar drie inwoners werden benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Ze werden thuis opgehaald met de koets. Want het lintje voor Jan en Els Verbruggen, en Jos Konijn werd niet zomaar opgespeld.  

Jan was pastor van meerdere rooms-katholieke parochies. In zijn werk wordt en werd hij altijd bijgestaan door zijn echtgenote Els. Want zelfs na het emeritaat van Jan, waar hij ondanks zijn ’pensioen’ zich bezighield met de Franciscaanse Beweging in Nederland en parochies in De Weere en Spanbroek, bleven ze samen zich inspannen. Ook deed hij de mantelzorg voor de inmiddels overleden pastoor Piet Hoogenboom, die vorig jaar overleed aan corona.  

Jos zet zich al sinds de jaren '80 actief in voor basisschool Bonifatius, tennisvereniging Hoog-Op en het Music Gala, georganiseerd door muziekvereniging Erato. Ook is hij voorzitter van 't Kerkhuys, een laatgotische kerk in Spanbroek.

Koggenland

Ook Koggenland is niet gespaard gebleven. Drie inwoners ontvingen een lintje van burgemeester Monique Bonsen. Trudy Komen uit Obdam en Maria van Ginkel uit Ursem werden benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Cor Grooteman uit Avenhorn werd tot ridder 'geslagen'. 

Bonsen had dan ook lovende woorden voor de drie vrijwilligers: "Vrijwilligers zijn ontzettend belangrijk voor de samenhang in onze dorpen en zij verzetten ongelofelijk veel werk."

De 75-jarige Cor Grooteman heeft zich bijna 40 jaar ingezet als bestuurslid voor de Westerkoggeflora, de bloemenshow. De laatste editie stond in het teken van Tulpen, de kunst van Koggenland. 

Trudy Komen uit Obdam (62) is al meer dan 18 jaar een gedreven vrijwilliger. Zij zette zich onder meer in als coördinator voor het Rode Kruis, ook ging ze elk jaar als collectant de straat op voor ongeveer negen goede doelen, waaronder het Reumafonds, MS fonds, Jongeren voor Afrika en Prinses Beatrixfonds. Als vrijwilliger voor het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) bracht de Obdammer asielzoekers taalbeheersing bij. 

Maria van Ginkel (70) uit Ursem zet zich sinds 1997 in als voorzitter van de EHBO-vereniging in Ursem. Sinds 2013 is zij actief als consulent voor Het Oranje Kruis, waarbij zij de kwaliteit van de EHBO-examens bewaakt. Ook geeft de Ursemmer sinds 2000 op twee basisscholen praktijkles voor groepachters.

Enkhuizen

De Westerkerk in Enkhuizen vormde het decor voor de uitreiking van de Lintjesregen. Mevrouw Schuijt-van Duijn, en de heren Boogaard, Feller en Stomp werden vanochtend benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. De vijf kregen de versierselen opgespeld door burgemeester Eduard van Zuijlen. Maar waarom? 

Schuijt is al sinds 2000 actief binnen de Nationale Vereniging de Zonnebloem, een XX. In veertien jaar tijd heeft  De Enkhuizer wordt omschreven als 'een duizendpoot waar elke afdeling van droomt'.

Boogaard is erg betrokken binnen de kerkelijke gemeenschap. Zo was hij voorzitter van de kerkenraad en het college van Kerkvoogden. Ook was Boogaard veel te vinden op het terrein van voetbalvereniging Dindua. Er kan een hele waslijst worden opgesteld: hij zorgt ervoor dat de velden klip en klaar zijn voor de wedstrijden, houdt de kleedkamers schoon, zorgt voor onderhoud en reparaties van het clubgebouw. 

Feller is al meer dan 16 jaar de spil in de Enkhuizer harddraverij. Hier beheert en onderhoudt het reclamemateriaal, zorgt hij voor voldoende sponsors en verzorgt hij de complete catering voor de dag. Ook was Feller betrokken bij de organisatie van Koningsdag in Enkhuizen. 

Stromp was 12 jaar lang raadslid in Enkhuizen. Ook was hij plaatsvervangend voorzitter in zijn laatste raadsperiode.

Drechterland

In Drechterland werden acht inwoners Koninklijk onderscheiden. Annemarie Sjerps-Feller, Abraham Sluis, Look Kroen, Bram Sluis, Koos Schipper, Marianne Hof-Botman, Wim Reus, en André en Ellen Krieckaert werden door burgemeester Michiel Pijl in het zonnetje gezet voor hun grote verdienste voor de gemeenschap. Hiervoor verdienden zij een koninklijk lintje, een benoeming tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Annemarie Sjerps-Feller uit Oosterleek wordt gezien als 'een verbindster' in het dorp. Ze geeft aandacht, hulp en ondersteuning aan dorpsgenoten die ziek, eenzaam en bejaard zijn. Mede door haar zorg konden enkele alleenstaande ouderen tot het einde van hun leven in hun huis blijven wonen. Ook zet zij zich in voor de leefbaarheid van het dorp. Voor haar verdiensten is de Oosterleeker in 2020 zelfs nog uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar.

Loek Kroon is vrijwilliger bij SKIK, een educatieve kinderboerderij in Hoogkarspel. Hij was dagelijks aanwezig bij de aanleg van de kinderboerderij en bouwt thans alle nieuwe projecten, zoals de dierenhokken en speeltoestellen. Hij breidde de kantine uit en draagt zorg voor het
onderhoud, het schilderen en repareren van de hokken, hekwerken en speeltoestellen.

Stede Broec

In Stede Broec werden vijf inwoners Koninklijk onderscheiden. Karin Brinkkemper-Ruiter, Annie van der Gulik-Groot, Dirk Rood, Jos de Koning en Marry de Ridder-Verdonschot werden door burgemeester Ronald Wortelboer in het zonnetje gezet voor hun grote verdienste voor de gemeenschap. Hiervoor verdienden zij een koninklijk lintje, een benoeming tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Annie van der Gulik was jarenlang actief als secretaris en bestuurslid voor de Sint Nicolaas Parochie in Lutjebroek, waar ze veertig jaar geleden begon als leidster in de kindernevendienst. Daarna bereidde ze als letrice de gezinsvieringen in de kerk voor en was ze lid van Catechese en bloemschikgroep. "Met haar heldere, warme stem was dit een hele mooie aanwinst." 

Jos de Koning heeft volleybalvereniging Simokos in Bovenkarspel weer op de kaart gezet. Zijn actieve rol van besturen, heeft bijgedragen aan de groei en bloei van de vereniging. Zo is hij bestuurslid, trainer en scheidsrechter. 

Dorpsgenoot Karin Brinkkemper bekleedt al sinds de jaren '80 meerdere bestuursfuncties bij Tafeltennisvereniging De Treffers. Maar daar komt nu een einde aan, de oud-voorzitter stopt. "Ze heeft vaak oog voor het lief en leed van een ander, waarbij ze zelf op de achtergrond blijft", vindt een medebestuurslid. 

Een dorp verderop is Dirk Rood een trainer in hart en nieren, door iedereen geliefd. Uitgegroeid tot boegbeeld van de gemeente. Zo komen er bijvoorbeeld elke woensdagavond zo'n 50 leden zijn training bijwonen, met aan het einde een applaus. Hij was onder meer trainer bij Streker Atletiek Vereniging, Streker Survival Vereniging en De Zouaven. 

Marry de Ridder is twaalf jaar lang voorzitter geweest van De Zonnebloem in Grootebroek. "Marry was een graag geziene bezoekster bij de mensen en als bestuur merkten we al snel dat ze haar verantwoording serieus oppakte." 

Hoorn

In Hoorn regende het lintjes, maar liefst dertien inwoners werden verrast. De gedecoreerden werden met een smoesje naar het Statenlogement gelokt, waar ze in een zaal met familie en vrienden de versierselen opgespeld kregen van de burgemeester Jan Nieuwenburg. De gelukkigen zijn: Rijk en Marjan van Bennekom, Anita Eijken, Frans Hoek, Jelke Jacobi, Fred van der Kooij, Margot Kuiper, Cor Lakeman, Karmen Read, Ben Takken, Hans Timmerman en Constant Teunen en Sonja Wonder. 

Jelke Jacobi werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Die medaille aan een lint kreeg hij opgespeld vanwege zijn verdiensten als specialistisch inspecteur bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, waar hij een grote speelde in de bestrijding van criminaliteit in de logistieke sector. 

Frans Hoek is de enige uit West-Friesland die dit jaar werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau, een zeer hoge onderscheiding. Vanwege zijn carriere en verdiensten als keeperstrainer en technisch adviseur bij de Japanse voetbalbond, heeft hij een grote bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het keepersvak. Hoek wordt gezien als een internationaal fenomeen, die aan de slag ging bij Ajax, FC Barcelona, Bayern München en het Nederlands elftal.

Medemblik

De jaarlijkse lintjesregen in Medemblik viel dit jaar voor acht inwoners. Zes werden door het kapittel benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Twee tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Burgemeester Frank Streng bezocht de gedecoreerden thuis, waar hij de versierselen persoonlijk opspeldden. De gelukkigen zijn: Jan Verbeek, Johan Bos, Jos Mathot, Peter van der Molen, Tini Sierkstra, Victor Kersten, Henk Kerkhof en Edo van Hurk. 

Hans Kerkhof uit Benningbroek (92) schreef twee boeken: 'Dag meneer, koud hè, buiten' en 'De Tech'. De ene ging over het leven op zee, de ander over voortbestaan van technisch onderwijs. In 2000 stelde hij zich tot doel het eregraf van de gefusilleerde Oranje Vrijbuiters (Verzetsgroep in WOII) in Utrecht in ere te herstellen.

Edo van Hurk (65) uit Andijk werd als 'pionier' een ervaren en succesvol politieonderhandelaar voor kapers, ontvoerders of mensen met suïcidale gedachten. Van Hurk zorgde naast het onderhandelen, voor de begeleiding van de slachtoffers of familie. Zijn inzet was van
onschatbare waarde in de provincie Noord-Holland.

Victor Kersten (64) uit Wervershoof is een metselaar in hart en nieren. Bijna veertig jaar lang maakt hij zich hard voor het behoud van cultureel erfgoed bij het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. 

Het grootste leed lijkt geleden: de horeca is weer zonder beperkingen open en het weer nodigt uit om in de tuin of op het terras een speciaalbier te drinken. En daarvan was er voor de coronacrisis een ruim regionaal aanbod. Hoe hebben deze Noord-Hollandse brouwers de afgelopen twee jaar de crisis het hoofd geboden?

Met een aantal steekproeven peilden we hoe de vlag erbij hangt in de provincie. Michel Ordeman kijkt met gemengde gevoelens terug op de afgelopen periode. Ordeman is, naast oprichter en algemeen directeur van de Jopen brouwerij in Haarlem, tot voor kort ook voorzitter van Craft: de vereniging van onafhankelijke brouwers Nederland.

Meer beer, minder omzet

Jopen heeft tijdens de crisis gek genoeg méér liters bier verkocht, maar een fors mindere omzet gemaakt. Reden voor die schijnbare tegenstelling ligt in de sluiting van de horeca, waaronder de eigen Jopenkerk. De periodes van lockdown hebben er goed ingehakt. Dat er toch meer liters bier zijn verkocht, verklaart Ordeman door de gestegen supermarktverkoop: consumenten zijn in plaats van uit drinken te gaan, zich in hun privé-omgeving gaan trakteren op speciaalbieren.

Als een brouwer alles al geregeld krijgt, komt de vraag of hij het nog wel kan brouwen voor een prijs die de consument bereid is te betalen. Ordeman legt uit: ieder jaar worden in januari de bierprijzen voor dat jaar bepaald. Normaal is er dan een prijsstijging van 1 á 1,5%. Dit jaar zijn de prijzen met 5% gestegen en het kan goed zijn dat er halverwege het jaar nog een correctie nodig is. Maar daar wil vooralsnog niemand de eerste mee zijn.

Andere brouwers bevestigen het beeld. Zoals ‘Gebrouwen door Vrouwen’ uit Amsterdam. Hun brouwerij is door een goede balans tussen horeca en verkoop aan consumenten gezond gebleven. Ze hebben de pijn vooral gevoeld in het uitbaten van hun eigen bar, die pas sinds 2019 open is. Los van de financiële tegenvaller, zorgde het sluiten van de horeca dat twee nieuwe bieren niet liepen.

Ook een boeklancering en heel veel andere creatieve plannen konden niet doorgaan, wat de afgelopen twee jaar ook mentaal zwaar maakten. Al met al hebben ze het goed overleefd. Ze hebben geen eigen brouwerij (en dus geen kosten als ze niet brouwen) en prijzen ze zich gelukkig dat ze relatief klein zijn, waardoor de stijgende graan- en verpakkingsprijzen hen niet op enorme extra kosten jagen. Dat is fijn, want cashflow is op dit moment het voornaamste probleem.

De manier waarop de Hoofddorpse brouwer Edwin de Redelijkheid, van BE+ER Brouwers, nu brouwt, is de afgelopen twee jaar veranderd. Hij heeft weinig vaste kosten en geen fysieke brouwerij, wat hem flexibel maakt. Nadat in de eerste coronamaanden alle orders geannuleerd werden, heeft hij twee maanden ondersteuning aangevraagd. Daarna hadden veel van de locaties waar hij aan levert hun insteek aangepast. De verkoop ging niet meer vanuit de tap, maar op fles voor thuisgebruik: cafés werden afhaalwinkel. Intussen heeft hij zijn werkzaamheden iets verlegd: 80% van zijn tijd verhuurt hij zich als brouwer aan anderen. De overige 20% zet hij in voor zijn eigen merk.

Wispe Brouwerij uit Weesp heeft niet het geluk van lage vaste kosten en geen eigen brouwerij. Integendeel: na vijf jaar werken aan een eigen locatie (de Sint Laurentiuskerk, die in 2016 tijdens de verbouwing in brand vloog) openden ze in 2020 op Valentijnsdag eindelijk de deuren van hun Grand Café. Om na 5 weken alweer dicht te gaan. Dat was heel zwaar, want de steunmaatregelen zijn gebaseerd op omzet van eerdere jaren en die had de brouwerij nauwelijks. Terwijl ze wel hoge investeringskosten hadden. 

Remko Vellenga, een van de oprichters van Wispe, heeft goede hoop op de toekomst: “we bestaan nog. En nu het weer wat beter wordt, trekt het meteen ook alweer aan.” Hij ziet net als zijn collega’s de prijzen van ingrediënten en verpakkingen stijgen en is bij het inkopen scherp op verhoogde prijzen: “We zijn er kritisch op. Leveranciers moeten hun prijsstijging wel onderbouwen, anders jagen we met z’n allen de prijs onnodig op.” Hij is benieuwd wat de inflatie gaat betekenen: “Het zou zomaar kunnen dat een consument de hand op de knip houdt als het om ambachtelijk speciaalbier gaat. Dat is toch een luxeproduct."

Nu is het beeld dat de brouwerijen het overleefd hebben. Maar dat is volgens Vellenga te vroeg gejuicht: “Veel brouwerijen hebben aan het infuus gelegen en nu komen er mooie maanden aan. Pas daarna zal duidelijk zijn wie het hoofd structureel boven water houdt.”

Het aantal mensen dat positief is getest op het coronavirus in de teststraten van de GGD ging vorige week opnieuw hard omlaag. Ook het aantal afgenomen testen is verder gedaald.

Officieel mogen verkopers vandaag eigenlijk pas om 15.00 uur hun plekje in nemen, maar als je nu een rondje in het Kennemerpark in Alkmaar loopt, lijkt de vrijmarkt al in volle gang. Het lijkt erop dat de coronacrisis ook een rol heeft gespeeld. "We hebben voor twee jaar aan spulletjes", vertelt een van de verkopers. "Als je een mooi plekje wil hebben, moet je er vroeg bij zijn." 

Al om zes uur stond Lien van den Berg uit Alkmaar op haar vaste plek vlakbij de Molen van Piet haar kleedjes uit te rollen. "Alles voor het beste plekje", vertelt ze aan NH Nieuws. "Vanavond komt het avondzonnetje en dan sta ik hier fantastisch. Koningsdag is mijn lust en mijn leven."

En als alle spulletjes al uitgestald op de kleedjes liggen, kun je natuurlijk wachten op de kopers. Hier en daar worden ook al wat spulletjes stiekem verkocht. "Ik heb net iets verkocht voor vijftig cent, een mevrouw wilde een Playmobil-poppetje hebben. Ze vroeg het ook zo lief."

Handhavers

Twee handhavers lopen de kleedjes langs om te kijken of alles wel volgens de regels verloopt, maar als ze doorlopen is de volgende verkoop alweer een feit. "Ze kunnen het natuurlijk nooit helemaal voorkomen en ik heb het idee dat ze veel gedogen. Het is ook alweer twee jaar geleden en ook de verkopers hebben het ontzettend gemist", vertelt een van de verkopers. 

De vrijmarkt duurt tot morgenmiddag 17.00 uur, maar de ervaring leert dat de meeste verkopers dan al zijn vertrokken. De 11-jarige Job Grondhuis weet al waar hij zijn zuurverdiende geld aan gaat besteden...  

Na twee jaar corona-Koningsdag is het eindelijk weer zo ver: vrijmarkt! De hoogste tijd om van alle oude spullen af te komen. En een perfecte kans om schatten te vinden. Welke tweedehands mode, gadgets en speelgoed moet je echt niet laten liggen? En hoe zorg je dat de oranje bezoeker jouw kraampje niet overslaat? Tips van experts!

Met gezonde spanning, maar vooral veel zin kijkt de politie in Utrecht uit naar Koningsnacht en Koningsdag. Na een onderbreking van twee edities door corona is het weer zover. Een sambaband wordt als foefje ingezet om de bezoekersstromen te reguleren.

Noord-Holland maakt zich, na twee jaar geen feestelijkheden door corona, op voor Koningsdag. Verschillende gemeenten komen met maatregelen om het feestgedruis onder controle te houden. In Amsterdam geldt morgen de 1-blikje-regel meldt de gemeente op hun site.

De regel geldt van zes uur 's ochtends tot middernacht. De stad wil overmatig alcoholgebruik beperken omdat het onveilige situaties en problemen kan opleveren. Je mag dus niet meer dan één stuk alcohol bij je hebben. Een voorraadje blikjes inslaan in de supermarkt zit er ook niet in want winkels verkopen maximaal één blikje of flesje alcohol per persoon. Een sixpack of thuistap geldt als meerdere stuks.

Geen alcohol

De NS meldt op haar website ook een aantal maatregelen met betrekking tot alcohol. Zo is het tijdens Koningsnacht en Koningsdag in het hele land niet toegestaan om alcohol op het station of in de trein mee te nemen. De stationswinkels zullen geen alcohol verkopen.

Wat vind jij?

Is de 1-blikje-regel een goede manier om ongeregeldheden te voorkomen? Of is het betutteling van de gemeente Amsterdam?