Steeds meer economische ongelijkheid door inflatie en hoge gasprijzen: Denise Harleman kan het niet meer aanzien. Met een aantal andere burgers stopt zij vrijwillig 80.000 euro in een pot om een jaar lang vijf Amsterdammers van een basisinkomen te voorzien. "Nederland is een rijk land, blijkbaar kiezen we er bewust voor om meer dan een miljoen Nederlanders iedere dag te laten overleven."

"Het is in coronatijd begonnen als een vraag", vertelt Harleman. "Wat betekent solidariteit nog in deze tijd? Het viel mij op dat er veel over het woord werd gesproken, maar altijd in de context van een keer boodschappen doen voor iemand anders." Volgens Harleman is solidariteit veel meer dan dat, hoe aardig het gebaar ook is.

Zij dacht aan het effect van de coronacrisis op mensen hun portemonnee, en wilde niet meer wachten tot de overheid de kloof tussen rijk en arm zou dichten. Ze trommelde een aantal burgers op die maandelijks een bedrag wilden afstaan om anderen die het financieel zwaarder hebben te ondersteunen. Zo kwam 'de zachtmoedige protestbeweging' Collectief Kapitaal tot stand.

Geen voorwaarden of verantwoording

Het geld dat de particulieren in een pot stoppen, wordt verdeeld via loting onder mensen die bestaansonzeker zijn. Collectief Kapitaal is een initiatief dat gelooft in een betere samenleving, zegt Harleman. "Ik denk dat een sociaal-rechtvaardige samenleving absoluut maakbaar is. Daar ben ik alvast aan gaan bouwen."

Inmiddels is het idee uitgegroeid tot een groot sociaal project. Door middel van onderzoek proberen de initiatiefnemers in kaart te brengen wat het effect is van iets meer financiële middelen. Voor 2022 hoopt Harleman in Amsterdam en Rotterdam met een bedrag van 160.000 euro op basis van particuliere donaties, in totaal 12 maanden lang 10 mensen een collectief kapitaal te geven. Zonder voorwaarden, verantwoording en verplichting. 

Met het protest hoopt Harleman te zorgen voor systeemverandering: het bewustzijn moet groeien dat geld voor meer zingeving zorgt en voor de mogelijkheid om jezelf te ontplooien.

Volwaardig mens

Een van de Amsterdamse deelnemers die het basisinkomen gaat ontvangen en graag anoniem wil blijven, laat weten dat het veel vertrouwen geeft om je gezien te voelen. "Dat je een volwaardig mens bent."

Bij veel andere instanties ervaarde die persoon dat wel anders. "Je wordt vaak met veel wantrouwen bejegend. Instanties gaan ervan uit dat je slechte bedoelingen hebt. Dat je iets wilt waar je geen recht op hebt. Dat doet wat met je."

Tekst gaat verder.

Harleman noemt het 'schandalig' dat meer dan een miljoen Nederlanders onder de armoedegrens leeft. "Nederland is een rijk land, blijkbaar kiezen we er bewust voor om meer dan een miljoen Nederlanders iedere dag te laten overleven in plaats van te laten leven. En dan zijn we ook nog verbaasd dat ze niet participeren."

Het tot stand brengen van Collectief Kapitaal ging niet zonder slag of stoot. Regelmatig liep het team van Collectief Kapitaal tegen de muur van bureaucratie op. Mensen in de bijstand mogen bijvoorbeeld maar tot een bepaald bedrag aan extra geld ontvangen, legt Harleman teleurgesteld uit. "Alles wat daarbij komt, wordt in mindering gebracht. Anders krijgen zij een boete. Mensen die op bijstandsniveau leven zijn meer dan welkom, maar we vinden het belangrijk om hen wel op de negatieve economische effecten te wijzen."

Voor de Amsterdamse deelnemers betekent het beetje extra geld veel, vertelt er een. "Zorgen maken over geld kost heel veel energie. Het werkt verlammend. Met het extra bedrag ben je niet opeens rijk, maar het geeft ruimte om bijvoorbeeld ergens eens een drankje te doen na een stressvolle week." En dat geeft weer energie. "Ik kan weer dromen over de toekomst en plannetjes smeden. Positieve impulsen, dat is waar ik mij mee oplaad."

Harleman vult aan: "Het zorgt voor bestaanszekerheid, meer waardigheid en zelfvertrouwen. Geloof dat de wereld er voor hen is. Men vindt gemakkelijker aansluiting bij de maatschappij, mensen gaan eerder solliciteren doordat ze zelfverzekerder zijn en hebben ruimte om te investeren in sociale relaties." Maar bovenal, zo zegt Harleman, maakt het mensen echt gelukkiger. 

Vandaag publiceert NH Nieuws verschillende verhalen over het basisinkomen. Nieuwsgierig? Houd onze website in de gaten. 

Astrid Joosten en haar partner Rob Peters zijn deze maand eindelijk in het huwelijk getreden. De 2 voor 12-presentatrice moest het huwelijk twee jaar uitstellen vanwege de geldende coronamaatregelen.

De Michelinsterren zijn vandaag uitgereikt: de beste restaurants uit de provincie van dit jaar zijn bekend. Maar deze luxueuze eetervaringen zijn niet voor iedereen te betalen. Goedkope alternatieven om een hapje te scoren in onze provincie zijn er ook. Zo kookt 'thuiskok' Marieke Henselmans via Stichting Thuisgekookt betaalbare maaltijden voor haar buren in Haarlemmermeer.

Marieke is schrijfster van beroep, maar koken is haar passie. Sinds haar drie zonen uit huis zijn, mist ze het koken voor een volle tafel. Sinds anderhalf jaar maakt ze daarom maaltijden voor de buurtbewoners.

Twee keer per week gaat de hobbychef bij de 90-jarige Janny langs met een tas volgepakt met potten en pannen met eten. "De vrouw doet me denken aan mijn moeder", vertelt Marieke. "Ze zijn van dezelfde generatie, er hangen zelfs dezelfde soort spulletjes aan de muur." 

Voor de kwetsbaren

Via het online platform van Stichting Thuisgekookt kunnen mensen aangeven dat zij voor iemand willen koken óf een maaltijd willen krijgen. "Door het delen van eten willen we kwetsbaren helpen", legt Krista Strik van Thuisgekookt uit. "Het is bijvoorbeeld voor mensen die eenzaam zijn, die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen of voor iemand met een kleine beurs."

Marieke heeft zelf een tijd moeite gehad rond te komen. Ze snapt daardoor hoe moeilijk het is om in die situatie voor jezelf te koken, vooral om een gezonde maaltijd te maken. "Je doet hiermee iets terug voor anderen, zonder dat het gedwongen voelt."

Sinds de coronapandemie focust Thuisgekookt zich op de kwetsbare doelgroep. Er kwamen veel aanvragen binnen bij de stichting van mensen die bijvoorbeeld slecht ter been zijn. "We merken dat deze groep de maaltijden goed kan gebruiken. Thuiskoks halen er ook meer plezier uit als ze koken voor iemand die dat nodig heeft", verklaart Krista.

Thuisgekookt koppelt de hobbykoks aan mensen die hulp kunnen gebruiken bij het koken. Zo is Marieke dus gekoppeld aan Janny − zij is minder goed ter been − en aan Sophie en Marcel (deze laatste twee willen niet bij hun echte naam genoemd worden). 

Koken en een praatje

Sophie is ziek en kan zelf niet voor lange tijd in de keuken staan, maar komt wel zelf het eten bij Marieke ophalen. Ze krijgt acht maaltijden per week en voor vanavond heeft Marieke nasi gemaakt. "Dit is een match made in heaven", zegt Marieke tevreden. Ze kan volledig in haar passie opgaan wanneer ze maaltijden maakt voor het vegetarische stel. "Ze lusten geen vleesvervangers, dus alle alternatieven daarvoor maak ik zelf."

Naast het kokkerellen, vindt Marieke het fijn om een praatje te maken met de mensen. "Als Sophie het eten komt ophalen, praten we altijd even bij. Ik vraag naar Marcel, zij naar mijn kleinkind." En ook Janny, die op leeftijd is, helpt ze graag op meer manieren dan alleen met koken. "Ze is een beetje vergeetachtig, dat was mijn moeder ook. Ze heeft een speciale klok waarvan ze zelf niet de batterij kan vervangen, dus laatst deed ik dat voor haar."

Marieke spendeert vele uren in de keuken, maar dat doet ze met plezier en passie. Voor de kookpurist is het een manier om net als vroeger − toen haar zonen nog bij haar aan tafel zaten − weer eten te maken voor niet alleen haarzelf. Want eten moet je met elkaar delen. Dan ervaar je er het meeste plezier van, vindt ze.  

Door de chemo's veranderde haar uiterlijk in korte tijd drastisch, maar des te fijner vond de 38-jarige Judith Hubers uit Hoorn het om deel te nemen aan de workshop uiterlijke verzorging in het Dijklander Ziekenhuis. "Het is voor mij heel belangrijk dat, ondanks dat je heel ziek bent, je je toch nog een beetje vrouw voelt."

"Ik vond het geweldig om te doen", zegt Judith vanmiddag na afloop. "Je leert stap voor stap hoe je je gezicht moet reinigen, je make-up moet doen en met welke producten. Ook wat wél en niet kan wanneer je een chemo hebt gehad."

Judith heeft triple-negatieve borstkanker, een hele aggresieve vorm. Afgelopen december rond de kerst begint zij kaal te worden. Een behandeling van hoofdhuidkoeling om de haaruitval tegen te gaan, slaat niet aan. Haar wenkbrauwen verdwijnen en zo ook haar wimpers. "Het meest schrikbarende was dat ik binnen twee tot drie weken eigenlijk al kaal werd. Het proces dat je ineens plukken haar verliest, is heel erg schrikken. "

Samen met haar 'chemo-buddy' Angela en nog zes andere vrouwen nam ze vandaag deel aan de workshop uiterlijke verzorging in het Dijklander Ziekenhuis. Daar gaven speciaal getrainde schoonheidspecialisten, visagisten en een kapper adviezen. "Als je er goed uitziet, dan voel je je ook beter. Dat is echt zo. En ook het lotgenotencontact wordt als fijn ervaren", zegt workshopleider en huidtherapeut Judith Doodeman van praktijk ParaDerma uit De Goorn.

Na twee jaar corona kon het nu voor het eerst weer doorgaan. Ook al is het meedoen soms best een stap, merkt Doodeman. "Vanmorgen vroeg iemand zich ook af of het wel wat voor haar was. Ze was achteraf heel blij dat ze geweest was." Want ook schaamte speelt een rol. "Soms komen dames 's morgens binnen met een muts of haarwerk die ze aan het einde afgedaan hebben, de schaamte is dan een beetje voorbij. Dat vind ik heel mooi om te zien."

Iedere deelnemer krijgt een toilettas met verschillende producten en merken. Judith: "Mijn wenkbrauwen waren bij mij de grootste struggle. En ik dacht: als ik mijn pruik en bril af zet en mijn lenzen in, dan wil ik wel weten hoe ik dat goed aanbreng. Het is voor mij heel belangrijk, dat ondanks dat je heel ziek bent, je toch nog een beetje vrouw voelt."

Door de chemo behandelingen is Judiths huid er slechter aan toe en reageert anders. "Ik heb nu allemaal rode uitslag in mijn gezicht dat je kan camoufleren met een groene ondertoon, daar kan je bij wijze van spreke oogschaduw voor gebruiken. Dat klinkt heel vreemd, maar dat heb ik geleerd vandaag. Dat daardoor je huid effener wordt."

En zo ook het epileren van de wenkbrauwen. Judith: "Niet doen! Luidt het advies. Velen doen dat wel, maar je huid is daar al zo kwetsbaar en de kans is dan nog groter dat je ontstekingen krijgt. Heel gevaarlijk."

Momenteel is Judith nog onder behandeling. Haar chemo's zijn net afgerond. Binnenkort ondergaat ze een borstbesparende operatie. "Ik merk dat mijn haargroei nu weer terugkomt, maar ik ben nog steeds herstellende van de chemo, dat merk je aan alles dat dat nog in mijn lichaam zit."

Met bewondering kijkt ze ook naar de vrouwen die meededen voor wie de toekomst er niet goed uitziet. "Ik vind dat heel knap. Ondanks dat je misschien terminaal bent, dat je toch zegt: ik ga naar een workshop, want dat doet mij goed. Je kan weer even jezelf zijn, ik denk dat dat het belangrijkste is. Even jezelf als persoon te voelen en niet als zieke patiënt."

Prinses Amalia van Oranje gaat in Amsterdam studeren. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) laat weten dat de troonopvolger van de koning is toegelaten voor de bachelor Politics, Psychology, Law and Economics (PPLE) aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).

Die studie kent een  aanmeld- en selectieprocedure, maar de RVD verzekert dat ze die het afgelopen jaar 'in zijn geheel' heeft doorlopen. Amalia verhuist in september naar Amsterdam. Er wordt een woonruimte gehuurd die ze gaat delen met meerdere medestudenten.

Een aantal UvA-studenten op de campus hadden het nieuws al gehoord. Ze vinden het een leuk idee dat de toekomstig koningin van Nederland in de stad komt studeren. De 19-jarige Milan hoopt haar een keer te treffen in een kroeg. "Als we allebei onze tentamens goed hebben gemaakt, zou het leuk zijn als we hier een pilsemannetje kunnen drinken." En ook de 25-jarige Wytze, die de studie die prinses gaat doen al afrondde, denkt dat het haar zal bevallen. "We hebben een ontzettend leuke studievereniging die ontzettend veel trips organiseren, zoals liftweekenden dus ik denk zeker dat er wel wat gepilst gaat worden door Amalia."

'Trots'

De UvA zegt in een reactie 'trots' te zijn op het feit dat Amalia voor de 'uitdagende en veelzijdige opleiding'' aan de universiteit heeft gekozen. Ook burgemeester Femke Halsema heeft inmiddels op het nieuws gereageerd. "Amsterdam heet prinses Amalia van harte welkom. We hopen dat ze een mooie studententijd tegemoet gaat.'

Volgens decaan Radboud Winkels leren studenten tijdens de studie 'vanuit meerdere kanten naar onderwerpen te kijken.' "Denk aan de coronacrisis: het ging niet alleen over gezondheid, maar ook over belangen van ondernemers, over eenzaamheid en over fundamentele rechten."

Speciale bijeenkomst

Amalia en haar 220 medestudenten starten in september met een speciale bijeenkomst waarbij ze geïnformeerd worden over de situatie, zo laat een woordvoerder van de UvA weten. Of er tijdens de studie van Amalia speciale maatregelen worden getroffen, is aan de RVD, aldus de UvA.

De keuze van Amalia om in Amsterdam te studeren, is binnen de lijn van troonopvolging geen gebruikelijke. Koning Willem-Alexander, prinses Beatrix en Juliana (koningin tussen 1948 en 1980) studeerden alledrie in Leiden.

‘Peace of mind’ heet het recent verschenen, tweede album van Simon Oslender. Alle twaalf composities daarop zijn van zijn hand. De toetsenist schreef ze tijdens de coronalockdowns, een periode die voor hem iets heilzaams had.

De lockdown tegen het coronavirus in de Chinese stad Shanghai wordt op 1 juni opgeheven. Mensen mogen dan weer zonder reden de straat op en het openbaar vervoer wordt ook weer opgestart.

De criminelen worden harder, de werkdruk is er hoog, maar toch zouden Mark en Mohamed voor geen goud van baan willen veranderen. Al jaren werken zij in de veelbesproken gevangenis van Zaanstad. "Iedereen verdient een tweede kans en ik ben blij dat ik de jongens daarbij kan helpen."

Het is rond het middaguur als we te midden van de noordvleugel staan. Links en rechts lopen gedetineerden achter glas hun cel in en uit. Sommige zwaaien of tikken. Altijd interessant als er vreemde gezichten op de afdeling komen. 

Mark, geboren in Amsterdam, zwaait hier met de scepter als afdelingshoofd. "In alle cellen is plek voor twee gedetineerden en de meesten zitten dus ook samen. Soms, bij zaken die veel in de media zijn of als iemand vrouwen of kinderen heeft misbruikt, zit een gedetineerde alleen."

Afgelopen jaar was 'Marcs gevangenis' veelvoudig in de media. Zo werd een gedetineerde oraal bevredigd rechtsbijstandsverlener, zijn medewerkers en stagiaires ontslagen vanwege (amoreus) contact met criminelen en klaagde zijn anonieme collega Dave over het personeelsbeleid.

"Ik had daar wel een beetje moeite mee. Ik volg altijd nieuws, maar als het dan ineens over mijn eigen werk gaat, denk ik toch: het ligt ietsjes anders. Er wordt ook heel hard en goed gewerkt."

Opstanden en zware criminelen

Ooit begon Mark als bewaker in de Bijlmer Bajes en daarna werkte hij als Penitentiair inrichtingswerker in de gevangenissen van Haarlem en Heerhugowaard.

Als lid van het met stok bewapende bijstandsteam was hij oproepbaar bij bijvoorbeeld opstanden – zoals vorig jaar vanwege de coronabeperkingen – of het overbrengen van de zware of vluchtgevaarlijke criminelen.

"Dat vond ik ontzettend leuk, zeker als jonge jongen. We waren redelijk goed getraind. Helmpjes op, schilden voor en optreden", blikt hij terug. 

De gevangenis in Zaanstad heeft plek voor duizend gedetineerden, die als onderdeel van hun re-integratie in de maatschappij ook de kans krijgen om te werken als fietsenmaker of in de bouw. Tien minuten lopen van Marcs afdeling is 'de arbeid', waar we Mohamed spreken. 

Hij werkt al 26 jaar in de gevangenis. Nu als werkbegeleider van de gedetineerden op de koffiebranderij, die in 2018 is gestart. "De jongens zijn hier erg gemotiveerd. Ze beseffen dat ze een tweede kans krijgen. Ze willen zelf echt werken." 

'Werken aan de toekomst'

Er klinkt gemaal en een stuk of zeven gedetineerden staan verspreid door de ruimte. Mohamed lacht met ze, maar communiceert ook duidelijk. 'Ja is ja, en nee is nee', is zijn credo. Hij probeert te kijken naar wat de gedetineerden kúnnen, in plaats van wat voor strafbaar feit ze hebben gepleegd.

"Ik weet meestal ook niet waarom ze hier zitten, alleen als ze het uit zichzelf vertellen. Ik zit hier dan ook niet op de stoel van de rechter: ik moet juist in ze investeren. Vaak hebben de jongens al het gevoel dat ze uitgesloten worden."

De Zaanbajes opende in 2016 en sindsdien heeft Mohamed wel dingen zien veranderen. "Er worden nieuwe afdelingen geopend en daarmee worden meer mensen geholpen. En ik ben blij dat ik daaraan een steentje kan bijdragen."

De mannen die hij de afgelopen jaren begeleidde, is hij weleens tegengekomen buiten de muren van de bajes. Ook criminelen uit de Top600, veelplegers uit de regio Amsterdam. Dat vindt hij niet spannend of intimiderend. "Het maakt me juist blij als ik zie dat van de tien jongens waarmee ik werkte, er zes goed terecht zijn gekomen."

Hij voelt dan dat hij iets heeft bereikt met zijn begeleiding. "Als ik één iemand heb geholpen die op zijn eigen benen kan staan, maakt dat ik me meer inzet en meer gemotiveerd ben om het beste uit ze te halen. Iedereen verdient een tweede kans."

'Hij wilde mijn kind geld geven'

Ook Amsterdammer Mark komt boeven die hun straf hebben uitgezeten weleens buiten de bajes tegen. "Op Koningsdag bijvoorbeeld. En dan drinken we even een biertje", vertelt hij. Maar er is één moment waarop hij wel even nerveus werd.

"Ik liep met mijn vrouw en jonge kind en toen stopte er een auto naast ons. De ex-gevangene stapte uit en was erg enthousiast. De eerste seconden dacht ik: 'Shit, hoe gaat dit aflopen'." De man wil Mark groeten en knuffelen.

"Maar ook mijn kind geld geven. Dat accepteerde ik niet, ik drukte het weg. Even later liepen we in het Amstelpark en vond mijn vrouw ineens het geld in de kinderwagen. Had hij het er gewoon in gestopt. Dat mag natuurlijk niet. Maar echt bang? Nee, mijn moeder zei altijd: 'Als ze je bij je voornaam blijven noemen, doen ze je niet zo snel wat'."

Humane gevangenis

De bajes in Zaanstad dealt, net zoals het hele gevangeniswezen, met een personeelstekort. Daarnaast zijn er tijdens de coronacrisis veel mensen uitgevallen en vergrootte dit de werkdruk. Een van de taken van Mark is om nieuw personeel op te leiden. Ook voor zijn eigen team op de cluster Noord, waar zo'n 150 gevangenen zitten.

"De eerste tip die ik geef aan nieuwe collega's is: wees open, transparant en eerlijk. En die eerlijkheid moet naar iedereen toe, naar elkaar, naar gedetineerden. Als je in een team werkt, moet je elkaar sterk maken en een team is zo sterk als je zwakste schakel. Ga diegene niet afzeiken."

Verder zweert hij erbij dat iedereen aandacht verdient. "Net zoals hoe dat werkt in een gezin: iedereen, elke gedetineerde, wil gezien worden. Kijk, als je buiten bent en je hebt een probleem, kan je het zo oplossen. Als je binnen zit, kan het groter en groter worden. Het is daarom belangrijk dat je goed luistert."

"En als je dat met je team voor elkaar krijgt", stelt hij. "Dan wordt je werk leuk. Ik vind dat we dat hier op Noord goed voor elkaar hebben. Het is een humane omgeving, daarom voel ik me als een vis in het water. En daarbij: ik was vroeger ook niet zo'n lieve jongen en ben weleens in een stoeipartij beland. Ik realiseer me dat het zo de andere kant op had kunnen gaan. Dan had ik vastgezeten."

Fysiek grijpt hij niet meer in, maar mondig is Mark wel. "Ik ben niet snel boos, dus áls ik verbaal uithaal, schrikken de gevangenen wel. Dan zijn zelfs de grote jongens onder de indruk. Maar ik wil niet de hele dag als een politieagent optreden. Ik wil juist in gesprek gaan met gedetineerden en zien dat ze het juiste pad bewandelen."

Prinses Amalia van Oranje gaat in Amsterdam studeren. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) laat weten dat de troonopvolger van de koning is toegelaten voor de bachelor Politics, Psychology, Law and Economics (PPLE) aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).

Die studie kent een  aanmeld- en selectieprocedure, maar de RVD verzekert dat ze die het afgelopen jaar 'in zijn geheel' heeft doorlopen. Amalia verhuist in september naar Amsterdam. Er wordt een woonruimte gehuurd die ze gaat delen met meerdere medestudenten.

'Trots'

De UvA zegt in een reactie 'trots' te zijn op het feit dat Amalia voor de 'uitdagende en veelzijdige opleiding'' aan de universiteit heeft gekozen.

Volgens decaan Radboud Winkels, leren studenten tijdens deze studie 'vanuit meerdere kanten naar onderwerpen te kijken.' "Denk aan de coronacrisis: het ging niet alleen over gezondheid, maar ook over belangen van ondernemers, over eenzaamheid en over fundamentele rechten."

Speciale bijeenkomst

Amalia en haar 220 medestudenten starten in september met een speciale bijeenkomst waarbij ze geïnformeerd worden over de situatie, zo laat een woordvoerder van de UvA weten. Of er tijdens de studie van Amalia speciale maatregelen worden getroffen, is aan de RVD, aldus de UvA.

KLM krijgt een flinke tik op de vingers van de staatsagent die namens het kabinet toeziet of het luchtvaartbedrijf wel voldoet aan de voorwaarden van de coronasteun die het bedrijf kreeg. Bij de loonsverhogingen die het bedrijf recent uitdeelde zou daar geen sprake van zijn, en het bedrijf zou ook niks meer doen aan de belastingontwijking door piloten.

Den Haag KLM krijgt een flinke tik op de vingers van de staatsagent die namens het kabinet toeziet of het luchtvaartbedrijf wel voldoet aan de voorwaarden van de coronasteun die het bedrijf kreeg. Bij de loonsverhogingen die het bedrijf recent uitdeelde zou daar geen sprake van zijn, en het bedrijf zou ook niks meer doen aan de belastingontwijking door piloten.

De popsector maakt zich zorgen: het publiek is na corona nog niet terug, terwijl vrijwilligers en technici afhaakten. Zelfs gratis entree, zoals zaterdag bij Zuiderstorm in Heerlen, helpt dan soms niet.

Passagiers hoeven van de zomer geen 'ellenlange' rijen meer op Schiphol te verwachten. Die toezegging deed topman Dick Benschop vanmiddag in het programma Buitenhof. "Maar er zullen altijd rijen zijn, die zijn er overal." Volgens Benschop zal de kwaliteit van Schiphol voortaan weer centraal staan, en niet meer het drukken van kosten. Woensdag moet er een akkoord liggen met de vakbonden voor hogere lonen.

Benschop ligt al weken onder vuur vanwege de aanhoudende chaos op Schiphol. Sinds het begin van de meivakantie op 23 april is het dagelijks druk, met een rij voor de beveiliging die soms tot ver buiten de vertrekhal begint. Niet alleen reizigers en personeel zijn de chaos zat, ook de Tweede Kamer eist van Benschop dat hij nog voor de zomer orde op zaken stelt.

Stakingen

Komende dinsdag wordt de Schiphol-directeur in Den Haag verwacht om tekst en uitleg te geven aan de Kamer. Daar is ook vakbond FNV bij aanwezig. Intussen zijn Schiphol en de vakbonden in overleg over hogere lonen voor het huidige en potentieel nieuw personeel. Als er woensdag geen akkoord ligt, volgen er werkonderbrekingen en stakingen.

Het artikel gaat verder onder de tweet.

Doorstroming

Benschop denkt de grootste chaos het hoofd te kunnen bieden met betere arbeidsvoorwaarden, maar ook door personeel in te zetten voor een betere doorstroming in de rijen.

Luchtvaartmaatschappijen houden deze zomer hun start- en landingsrechten, als zij daar tijdelijk afstand van doen. Schiphol hoopt zo dat maatschappijen vrijwillig vluchten gaan schrappen.

Benschop in een bootje

Benschop schitterde de afgelopen weken regelmatig in afwezigheid. Tijdens de meivakantiechaos had de topman corona, maar De Telegraaf onthulde vrijdag dat hij desondanks op vakantie naar Portugal was gegaan en in een bootje door het Westbroekpark in Den Haag dobberde. Bovendien trok hij ook tijd uit voor een gala in de VS en het World Economic Forum in Davos.

Volgens Benschop betekende dat niet dat hij niet voortdurend aan het werk was: "24/7 mag je wel zeggen. Altijd beschikbaar, altijd bereikbaar. Online is oneindig veel beter dan het was."

Boven de dertig en weer terug bij je ouders… Je moet wat als je in deze tijden geen eigen woning kunt vinden. Milou Kempen (33) opende net voor corona haar nieuwe kapsalon, moest drie keer sluiten en zag al haar spaargeld verdampen. Milou woont alweer een half jaar bij haar moeder.

Van onderwijsassistent, via logopedist en fotograaf tot uiteindelijk schoenmaker in Hilversum. Femke Dix (33) koos een bijzondere route, maar heeft nu haar passie helemaal gevonden. "Als ik oude schoenen weer draagbaar kan maken, daar word ik blij van!"

Ze liep een dagje mee met de vorige eigenaar en wist: dát wil ik ook. "Ik zag die transformatie van afgesleten schoen naar weer bijna als nieuw en ik dacht: hier wil ik alles over leren, dit vind ik geweldig," vertelt Femke.

Zo gezegd, zo gedaan. Ze volgde de opleiding tot schoenhersteller en nam ruim een jaar geleden de schoenmakerij aan de Gijsbrecht van Amstelstraat in Hilversum over. "De nieuwe naam is Schoenmakerij Sole," vertelt Femke. "Sole staat voor zool, maar klinkt ook als het Engelse woord voor ziel."

Want ze doet haar werk met hart en ziel. "Dit is echt mijn passie. Elke schoen heeft een verhaal," zegt Femke. "Sommige mensen brengen hun favoriete schoenen waar ze al vijftien jaar op lopen en een andere keer repareer ik iemands trouwschoenen. Dat maakt dit werk zo bijzonder."

Tekst gaat verder na de video

Voor jezelf beginnen midden in coronatijd, dat is best een beetje spannend. "Ja, enorm. Maar ik kan gelukkig zeggen dat het goed gaat," zegt Femke. "Dit is een heel leuke buurt en ik krijg mooie reparaties. Klanten blijven terugkomen. En ik geniet er erg van, dat is het belangrijkste."

En wat is haar specialiteit? "Sneakers, honderd procent," zegt Femke resoluut. "Ik ben zelf groot sneakerfan, maar in de meeste schoenenzaken draait het veelal om tradionele schoenen. Mensen denken vaak dat sneakers niet te repareren zijn, maar dat kan prima. Dus zodra hier een paar sneakers binnenkomt, ben ik blij."

Haar loopbaan volgde een interessante route. "Van onderwijsassistent, tot logopedist en fotograaf tot schoenmaker, dat lijkt niet heel logisch," zegt Femke. "Maar ik heb van huis uit meegekregen: doe wat je leuk vindt en het is niet erg om te switchen en je plan te wijzigen." Ze ziet haar eerdere studies dan ook niet als verloren tijd. "Mijn ervaring als fotograaf komt goed van pas, bijvoorbeeld voor de promotie op sociale media."

Er zijn niet veel vrouwelijke schoenmakers in Nederland, maar volgens Femke is dit het mooiste vak wat er is. "Als ik na het weekend binnenkom en ik ruik de typische geur van de schoenmakerij, dan voelt het als thuiskomen." En wat is het leukste aan haar werk? "Dat ik mensen blij kan maken en hun geliefde schoenen weer een tweede leven kan geven."

Femke wil graag meer bekendheid geven aan een stukje zwarte schoenmakergeschiedenis. In onderstaande video vertelt ze over een belangrijke Surinaamse uitvinder: Jan Ernst Matzeliger. 

Voor de een zitten de examens er al op, de ander moet nog aan de bak. De eindexamens zijn voor elke scholier spannend, maar voor sommigen net iets meer. Zo gaat Mare voor een tweede diploma, maar doet ze toch voor het eerst examen. En Flok doet gespreid examen vanwege een chronische ziekte. Voor deze leerlingen van de Helderse scholengemeenschap Scholen aan Zee verlopen de examens anders dan anders.

In haar examenjaar heeft de 15-jarige Whitney* veel veranderingen moeten ondergaan. Afgelopen zomer is ze, vanuit Zuid-Holland, in Den Helder komen wonen. Negen maanden heeft ze, vanwege huiselijk geweld in haar gezin, met haar moeder en twee broertjes in een blijf-van-mijn-lijfhuis gewoond. Slechts twee weken voor de eindexamens kreeg het gezin de sleutels van een nieuwe woning. Nu zijn ze nog druk bezig met schilderen en inrichten.

"Vooral de overgang van mijn oude school naar mijn nieuwe in Den Helder was moeilijk. Daar had ik drie jaar op school gezeten, ik wist hoe het er werkte en hier kende ik niemand. En hier waren ook al groepjes. Langzaam heb ik me bij een groep gevormd. Het was moeilijk om opnieuw te beginnen, maar ik ben blij dat het is gebeurd en dat ik hier mijn rust kan pakken."

Ritme

Hoewel ze snel wende in het blijf-van-mijn-lijfhuis vond ze de verhuizing naar weer een andere woning wel lastig. "Ik had net een bepaald ritme gecreëerd - met een plek waar ik kon leren, kende de omgeving en toen werd het weer anders. En dat net voor de examens."

Toch denkt ze dat ze de examens wel goed heeft gemaakt. "Als ik me beter had voorbereid, had ik misschien betere resultaten gehaald. Maar ik denk wel dat ik ga slagen." Na de mavo wil ze beginnen aan de mbo-opleiding gespecialiseerd pedagogisch medewerker in Schagen.

Voor de tweede keer kan de 17-jarige Mare van Loo uit Den Helder een diploma behalen, maar toch doet ze nu voor het eerst examen. Als corona er niet tussendoor was gekomen, had ze al in 2020 eindexamen kunnen doen voor de mavo. Toen werden echter alle eindexamens geschrapt en kregen de leerlingen een diploma op basis van hun al behaalde resultaten bij de schoolexamens. Nu krijgt ze een tweede kans, als ze eindexamen voor de havo doet.

"Het was toen erg onduidelijk. In maart zeiden ze dat er misschien geen eindexamens zouden zijn en in april werd het definitief bekend. Maar we zouden nog wel toetsweken krijgen, en toen gingen die ook niet meer door. Elke keer had ik geleerd, zonder echt iets te bereiken. Wel had ik hard gewerkt om mijn cijfers op niveau te houden, uiteraard."

Te jong

Nadat ze haar mavo-diploma had gehaald, besloot ze door te leren voor de havo. "Ik kon geen leuke mbo-studie vinden en vond mezelf met vijftien ook nog te jong om al te gaan studeren." Haar examens zijn goed gegaan, vindt ze. "Ik wist van tevoren natuurlijk niet wat ik kon verwachten. De eerste dag was wel pittig. Verder ging het goed. En als je het hebt ingeleverd, kun je er toch niets meer aan veranderen. Meer dan je best kun je niet doen." Na de zomer wil ze beginnen aan de hbo-opleiding creative business aan de Hogeschool van Amsterdam.

De 16-jarige Amber Schoenmakers uit Den Helder had dit jaar weinig zin om haar vmbo kader-opleiding nog af te maken. "Veel van wat ik moest leren, vond ik heel makkelijk. Ik had daarom weinig motivatie om naar school te gaan. Veel lessen spijbelde ik en ik was amper nog op school." Dat kon zo niet langer en daarom is speciaal voor Amber iets anders bedacht.

Als enige vmbo kader-leerling werd ze in een klas met vmbo basis-leerlingen gezet en ging ze een leerwerktraject beginnen. Ze liep daarin drie dagen stage op een bedrijf en ging nog maar twee dagen naar school. En dat bleek een schot in de roos. Nu lijkt ze alsnog te gaan slagen.

Licht en geluid

"In de uren dat ik op school zat had ik alleen Nederlands en rekenen, de rest leerde ik in de praktijk." Ze kon aan de slag bij een licht en geluidsbedrijf in Den Helder die festivals opbouwt. Daar leerde ze over geluidsboxen, lichtapparatuur en hoe dat te bevestigen.

Op 3 juni heeft ze haar examen Nederlands. Na de zomer wil ze beginnen met de mbo-opleiding servicemedewerker in Schagen. "Mijn stagebedrijf blijft hetzelfde. Daar wil ik blijven werken en later, als ik klaar ben en ouder ben, hoop ik het bedrijf over te kunnen nemen."

Woensdag had Tyrell George (16) uit Den Helder zijn laatste examen, Engels. Hij maakte zich er totaal geen zorgen om. "Het is zowat mijn moedertaal. Ik spreek het heel veel." Tyrell heeft meer talenten: zo heeft hij zichzelf piano leren spelen. "Ik heb nooit les gehad en lees ook geen noten. Zelf vind ik het geen wereldwonder, maar op school werd ik ervoor geprezen."

In het eerste jaar kreeg hij het vak muziek en toen is hij ook begonnen met pianospelen. Niet heel gek als je weet dat zijn opa een orgel in huis had en dirigent was in een kerk. "Ik oefende op mijn opa's orgel tot ik een eigen piano had." Lessen wil hij niet. "Ik ben er te koppig voor."

Als een van de weinige leerlingen lijkt hij wel in een keer te gaan slagen voor havo op Scholen aan Zee. Bijzonder, aangezien de school een aantal jaar geleden onvoldoende presteerde en vooral de havo onder de maat was. "Voor onze school is het daarom bijzonder dat ik als een van de weinige havo-leerlingen waarschijnlijk in één keer, zonder herkansingen, ga slagen."

Marine

Het schoot wel even door zijn hoofd om naar het conservatorium te gaan, maar toch gaat Tyrell een heel andere kant op met zijn studie. "Ik wil bij de marine werken en ga daar de opleiding mechatronica volgen. Mijn vader en opa hebben ook bij de marine gezeten. Zij zijn er ook niet slechter van geworden en het lijkt me leuk om op een schip te varen."

Door chronische pijn in haar voet, waar ze al sinds haar tiende last van heeft, was het vorig jaar voor de 19-jarige Flok Heijkoop uit Den Helder fysiek niet mogelijk om met haar klasgenoten alle eindexamens doen. Daarom werd besloten om haar examens te spreiden. Voor een deel van de vakken deed ze in 2021 al eindexamen, het andere deel deed ze dit jaar.

"Mijn enkel was al een zwakke plek, maar nadat ik in Italië was gevallen is de pijn nooit opgehouden. Het afgelopen jaar heb ik amper pijn gehad, maar daarvoor had ik wel veel pijn. Vooral in de winter en dan met name in de winter van 2020/2021." Door de klachten had ze al veel gemist van vwo-5 en om zowel de achterstand in te halen als te zorgen dat ze haar eindexamens zou kunnen halen is daarom besloten om haar examens te spreiden.

"Ik ben heel blij dat dit kon. Ik liep eerder veel achter; de informatie bleef bij mij niet hangen door de pijn, mijn rooster werd ingekort en ik viel vaak uit tijdens toetsweken. Doordat ik dit jaar maar vier vakken hoefde te volgen, was het fysiek voor mij beter vol te houden."

Scheikunde

Ook de examens zelf zijn gespreid, zodat ze niet alles in één week heeft. In het eerste tijdvak deed ze alleen examen in scheikunde en wiskunde, in het tweede tijdvak volgen natuurkunde en Engels. Ze verwacht dat ze gaat slagen. Na de zomer wil ze beginnen aan de studie scheikunde, een joint degree aan de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam.

Nu de zomervakantie nadert schaffen steeds meer landen de laatste inreisregels af. Slechts een handjevol EU-landen verplicht nog het 3G-bewijs om het land binnen te komen. We zetten de landen met én zonder coronapaspoort op een rijtje.

Net als zijn vader en opa beklimt de 11-jarige Boris dit jaar de mythische Alpe d'Huez. De loeizware Franse kol wordt al jaren door zijn familie beklommen tijdens de Alpe d'HuZes, maar door corona kon Boris nog nooit eerder meedoen. Nu denkt hij klaar te zijn voor de ruim duizend hoogtemeters die hem te wachten staan: "Ik heb goed getraind", lacht hij.

In 2014 begon zijn vader, Wouter Tjeenk Willink, samen met zijn oom aan het avontuur in Zuid-Frankrijk. "Toen als eerbetoon aan mijn overleden schoonmoeder", vertelt Wouter. "Die heb ik nooit gekend, zij was al overleden voor ik mijn vriendin leerde kennen." Opa Erik sloot uiteindelijk ook aan in de traditie en nu dus ook kleinzoon Boris.

Die met een vergelijkbare reden aan de start verschijnt als zijn vader acht jaar geleden. "Ik heb door kanker mijn oma nooit gekend, daarom ga ik fietsen."

Eigenlijk wilde Boris al twee jaar geleden opstappen, maar toen gooide corona roet in het eten. "Toen hebben we als alternatief de Stichtse Brug zo vaak mogelijk beklommen." De brug tussen Noord-Holland en Flevoland ligt praktisch in de achtertuin van de familie. "Ik hoop dat dat een beetje vergelijkbaar is, maar ik denk het niet", aldus Boris.

Opa Erik klimt inmiddels de Franse berg op met een bredere motivatie dan de eerste paar keren. "Ik vind het toch wel heel erg belangrijk dat je straks kan zeggen: vroeger gingen mensen nog dood aan kanker, maar nu niet meer. Ik hoop dat Boris dat straks kan zeggen", gloeit hij van trots.

De komende jaren krijgt Noord-Holland er veel inwoners bij. Tot 2030 komen er, volgens de plannen, zo'n 250.000 extra woningen en 200.000 extra banen. De drukte op onze wegen neemt steeds verder toe. Bereikbaarheid én duurzaamheid worden daarom steeds belangrijker. In 'Expeditie Noord-Holland onderweg' zoekt onze presentator Koen Bugter in deze aflevering uit wat NS en de Provincie doen om het spoor en de weg ook in de nabije toekomst toegankelijk te houden.

55 procent minder Co2-uitstoot in 2030. Dat is het klimaatdoel van ons land, maar om dat te behalen is duurzaam reizen een must. Want de komende acht jaar moeten er ook 200.000 banen én 250.000 woningen bij komen. Het wordt daarmee druk op de weg en het spoor. De NS ziet het gebeuren.

Irma Winkenius is regiodirecteur bij NS: "Het is natuurlijk hartstikke mooi dat alle reizigers weer terug aan het komen zijn (na de coronacrisis red.) We zitten op 80 procent nu. De reizigers in de spits werken veel thuis, maar ze gaan vervolgens wel allemaal reizen op maandag en dinsdag. Daarom voeren we ook gesprekken met werkgevers.  We kijken hoe we mensen kunnen helpen dat ze niet in te drukke treinen zitten."

Geen zitplek

Presentator Koen Bugter klaagt dat hij weleens geen zitplek heeft in de trein. Winkenius van de NS kaatst de bal terug: "daar kun jij ook wat aan doen, door in de NS-app te kijken en dan je zelf afvragen of je niet wat later kan gaan of je reis kan combineren met bijvoorbeeld een elektrische fiets."

Deelfiets

Er is ruimte door verschillende vormen van vervoer bij elkaar te brengen. Buiten, bij de entree van het station Zaandam is er ruim baan voor fietsers. "We hebben hier een overbouwing gemaakt, zodat fietsers over het spoor heen kunnen fietsen. De bereikbaarheid is daarmee enorm verbeterd," aldus stationsmanager Jouri Kaan.

We pakken nog steeds massaal de auto en de wegen slibben dicht. De Provincie ziet net als de NS dat het cruciaal is om vervoer te delen. Met zogenaamde mobipunten brengt het deelauto's, deelbrommers en deelfietsen bij elkaar. Zoals in Anna Palowna. Maurice van der Meche is directeur Mobipunten. "Als je de laatste of eerste kilometers van je reis wilt fietsen, dan is een deelfiets ontzettend handig. Je kunt hem op 16 verschillende plaatsen in de kop van Noord-Holland weer inleveren."

Bamboe verkeersbord

Met alleen het delen van vervoer is de drukte op de weg en het spoor nog niet opgelost. De Provincie test ook duurzame oplossingen in een zogenaamde proeftuin. Asfalt met hars, plantenbakken van gras en verkeersborden van bamboe: het wordt er allemaal getest.

"Verkeersborden worden nu nog van aluminium gemaakt en bij dat maakproces komt veel Co2 vrij," aldus projectmanager Arthur Scheffer. "De bamboe groeit snel en het product is goed vervangbaar en het materiaal is voorradig. Zoals je ziet op het bordje: het moet meegaan tot 2039. Dan zie ik je graag terug," aldus Scheffer tegenover presentator Koen Bugter.

De komende jaren krijgt Noord-Holland er veel inwoners bij. Tot 2030 komen er, volgens de plannen, zo'n 250.000 extra woningen en 200.000 extra banen. De drukte op onze wegen neemt steeds verder toe. Bereikbaarheid én duurzaamheid worden daarom steeds belangrijker. In 'Expeditie Noord-Holland onderweg' zoekt onze presentator Koen Bugter in deze aflevering uit wat NS en de Provincie doen om het spoor en de weg ook in de nabije toekomst toegankelijk te houden.

55 procent minder Co2-uitstoot in 2030. Dat is het klimaatdoel van ons land, maar om dat te behalen is duurzaam reizen een must. Want de komende acht jaar moeten er ook 200.000 banen én 250.000 woningen bij komen. Het wordt daarmee druk op de weg en het spoor. De NS ziet het gebeuren.

Irma Winkenius is regiodirecteur bij NS: "Het is natuurlijk hartstikke mooi dat alle reizigers weer terug aan het komen zijn (na de coronacrisis red.) We zitten op 80 procent nu. De reizigers in de spits werken veel thuis, maar ze gaan vervolgens wel allemaal reizen op maandag en dinsdag. Daarom voeren we ook gesprekken met werkgevers.  We kijken hoe we mensen kunnen helpen dat ze niet in te drukke treinen zitten."

Geen zitplek

Presentator Koen Bugter klaagt dat hij weleens geen zitplek heeft in de trein. Winkenius van de NS kaatst de bal terug: "daar kun jij ook wat aan doen, door in de NS-app te kijken en dan je zelf afvragen of je niet wat later kan gaan of je reis kan combineren met bijvoorbeeld een elektrische fiets."

Deelfiets

Er is ruimte door verschillende vormen van vervoer bij elkaar te brengen. Buiten, bij de entree van het station Zaandam is er ruim baan voor fietsers. "We hebben hier een overbouwing gemaakt, zodat fietsers over het spoor heen kunnen fietsen. De bereikbaarheid is daarmee enorm verbeterd," aldus stationsmanager Jouri Kaan.

We pakken nog steeds massaal de auto en de wegen slibben dicht. De Provincie ziet net als de NS dat het cruciaal is om vervoer te delen. Met zogenaamde mobipunten brengt het deelauto's, deelbrommers en deelfietsen bij elkaar. Zoals in Anna Palowna. Maurice van der Meche is directeur Mobipunten. "Als je de laatste of eerste kilometers van je reis wilt fietsen, dan is een deelfiets ontzettend handig. Je kunt hem op 16 verschillende plaatsen in de kop van Noord-Holland weer inleveren."

Bamboe verkeersbord

Met alleen het delen van vervoer is de drukte op de weg en het spoor nog niet opgelost. De Provincie test ook duurzame oplossingen in een zogenaamde proeftuin. Asfalt met hars, plantenbakken van gras en verkeersborden van bamboe: het wordt er allemaal getest.

"Verkeersborden worden nu nog van aluminium gemaakt en bij dat maakproces komt veel Co2 vrij," aldus projectmanager Arthur Scheffer. "De bamboe groeit snel en het product is goed vervangbaar en het materiaal is voorradig. Zoals je ziet op het bordje: het moet meegaan tot 2039. Dan zie ik je graag terug," aldus Scheffer tegenover presentator Koen Bugter.

Tot en met maandag 6 juni wordt het meerdaagse festival Yes In My Backyard in het Alkmaarse Victoriepark gehouden. Karavaan en Podium Victorie bieden in het park een grote verscheidenheid aan theater, cabaret, circusacts en muzikale optredens voor jong en oud. Van korte gratis acts, tot volle voorstellingen geserveerd met een maaltijd.

"Toen we hier in 2019 voor het eerst in het park kwamen met Karavaan, toen dachten we 'ja dit is het, dit is wel echt dé plek waar je wilt zijn'", vertelt organisator Ilse van Dijk aan Alkmaar Centraal.

Het begon volgens Van Dijk 'met een beetje muziek': "We deden gewoon dat wat we zelf leuk vinden." De organisatie vond dat het 'veel beter' kon en wist dat 'Podium Victorie heel graag buiten wilde spelen'.

Samenwerking met Victorie

Tobías Huveneers van Podium Victorie vult enthousiast aan: "Vorig jaar zijn we de eerste samenwerking dan ook werkelijk aangegaan. Dat smaakte meteen naar meer. Een prachtig podium, een prachtige plek, we hadden een goede line-up, de opkomst was vorig jaar heel goed."

En dat terwijl corona nog hot topic was en toeschouwers moesten zitten bij de diverse acts. "We hebben geëvalueerd en gezegd 'laten we dit alsjeblieft nog een keer doen', want het was heel fijn en de samenwerking voelde fijn. Dus, tweede keer dit jaar en wat mij betreft gaan we volgend jaar verder."

NH Radio doet morgen tussen 17.00 en 18.00 uur live verslag vanaf Yes In My Backyard. 

Eigen verantwoordelijkheid. Dat begrip kwam in een geheel ander daglicht te staan tijdens de coronacrisis, die twee jaar lang een zware wissel trok op ons land.

Noord-Korea heeft in de maanden voordat de eerste corona-uitbraak in het land officieel werd gemeld miljoenen mondkapjes, duizend beademingsapparaten en mogelijk ook coronavaccins geïmporteerd vanuit China. Dat blijkt uit handelsdata die de Chinese regering openbaar heeft gemaakt.

Zweethanden, trillende benen en een droge mond. Angst voor de tandarts weerhoudt één op de tien Nederlanders ervan om niet naar de tandarts te gaan, meldt de Telegraaf.  Ook vermijden veel mensen een bezoekje uit angst voor pijn in de portemonnee. 

De drempel om naar de tandarts te gaan was voor veel mensen bovendien hoger uit angst voor besmetting met corona.

Basispakket

Sinds 2006 maakt mondzorg geen onderdeel meer uit van het basispakket, wat betekent dat je of zelf voor de kosten van de tandarts opdraait, of een aanvullende verzekering moet afsluiten. Voor veel mensen reden genoeg om een bezoekje uit- of zelfs af te stellen. De gevolgen daarvan kunnen groot zijn, problemen met het gebit kunnen zorgen voor het gebruik van pijnstillers, en dat kan weer leiden tot trombose of nierschade.

Kosten

De zorgkosten voor de tandarts lopen door het uitstellen van een bezoekje alleen maar op, blijkt uit onderzoek van het Radboudumc. Tandziektes kosten de maatschappij zo'n drie miljard euro per jaar. De Patiëntenfederatie roept tandartsen op om transparanter te zijn over de kosten van hun behandelingen, zodat patiënten niet worden verrast door een torenhoge rekening.

"Mensen moeten weten wat ze kunnen verwachten", zegt directeur Dianda Veldman van de Patiëntenfederatie. "Zo moeilijk kan het toch niet zijn om een redelijke schatting van de verwachte kosten te maken. Het gaat immers voor veel mensen om een hoop geld."

Wat vind jij?

Sla jij wel eens een bezoekje aan de tandarts over uit angst voor de pijn? Of wil je wel, maar kan je de rekening van de tandarts gewoonweg niet betalen?

Volgens onderzoek van de Patiëntefederatie gaat bijna tien procent van de Nederlanders al twee jaar of langer niet meer naar de tandarts. Zij gaan niet vanwege de hoge kosten, angst voor pijn of vanwege de corona. Ga jij twee keer per jaar naar de tandarts?

‘Peace of mind’ heet het recent verschenen, tweede album van Simon Oslender. Alle twaalf composities daarop zijn van zijn hand. De toetsenist schreef ze tijdens de coronalockdowns, een periode die voor hem iets heilzaams had.

Veel mensen hebben hun plan voor de zomervakantie al rond. Voor de coronacrisis telde ons land zo’n drie miljoen kampeerders en door de pandemie is kamperen alleen maar nog populairder geworden. Wij zijn daarom benieuwd: gaat u dit jaar kamperen?

In travestie is Kees Wijgergangs (51) een van de boegbeelden van Alkmaar Pride. Tijdens de grachtenparade morgenmiddag hoopt hij weer veel bekijks te trekken. "Heerlijk die interactie met de mensen aan de kant. Ik heb er echt erg veel zin in."

In en om Alkmaar is Kees bij velen beter bekend als 'Kees van de WC's'. En één keer per jaar pakt de toilet-gastheer flink uit: tijdens de grachtenparade van Alkmaar Pride is hij een van de smaakmakers. De Pride viert inmiddels haar 13e editie en elfde botenparade. Kees heeft aan bijna allemaal meegedaan.

Goed zoals je bent

Na twee jaar coronapauze kan de parade dus weer gehouden worden in Alkmaar. Vanaf 14.00 uur trekt een bonte stoet van zo'n vijftien boten door de binnenstad. Thema dit jaar is 'Free to be... Equality'. Iets wat Kees van harte ondersteunt: "Ik doe mee voor de lol, maar ik wil ook uitstralen dat je goed bent zoals je bent. Punt uit."

Veel wil Kees niet kwijt over hoe hij er morgen uit zal zien. "Iets met 'trots', maar ik hou het geheim." In onderstaande video proberen we een glimp op te vangen:

Tekst gaat onder video verder

Kees staat dit jaar alleen op de boot. "Mijn goede vriend Bram is geëmigreerd naar Spanje, en vliegt niet terug voor dit feest, dus ik heb nu alle ruimte voor mezelf. Hij doet jullie wel allemaal de hartelijke groeten", aldus een lachende Kees.

Zelf kan hij het overigens niet 'te gek' maken tijdens de parade. "Twee borrels, meer niet." Want 's avonds moet 'ie gewoon aan het werk. En dat vindt hij helemaal niet erg. "Ik sta bij de wc's op een voetbalfeest in Limmen. Af en toe is het leuk dat optreden. Lekker extravagant, helemaal te gek. Maar ik ben het blijst bij m'n wc'tjes."

Bijna tien procent van de Nederlanders heeft de tandarts twee jaar of langer niet gezien. Dat blijkt uit een onderzoek van de Patiëntenfederatie onder ruim 9000 deelnemers. Die durfden niet naar de tandarts, waren bang voor corona of konden het geld niet missen.

Ruim een maand duurt de chaos op Schiphol en het einde lijkt niet in zicht. Vanuit de luchtvaart- en reiswereld klinken kanttekeningen bij een plan dat Schiphol de zomer door moet helpen. Onderwijl blijkt topman Dick Benschop regelmatig het schip te verlaten voor een bezoek aan Davos of een galadiner in de VS. Een vakantie met het gezin naar Portugal verzweeg hij; hij verschool zich achter een eerdere coronabesmetting. Schiphol bevestigt alle vertrekken van zijn topman.

Er zijn dus foto’s. Van partygate, de bijeenkomsten in Downing Street 10 die vanwege corona eigenlijk niet hadden mogen plaatsvinden. En ook niet plaats hébben gevonden, aldus de Britse premier Boris Johnson een tijdje geleden, toen er nog geen foto’s waren. En áls ze al plaatsvonden zijn er geen regels overtreden, aldus de Britse premier Boris Johnson. En áls er al regels overtreden zijn, dan zonder dat de Britse premier Boris Johnson er weet van had. Of herinneringen aan heeft, aldus de Britse premier Boris Johnson.

De luchtvaartsector is nog niet overtuigd van het ’actieplan’ van Schiphol om de chaos en ellenlange rijen op de luchthaven te bezweren.

De luchtvaartsector is nog niet overtuigd van het ’actieplan’ van Schiphol om de chaos en ellenlange rijen op de luchthaven te bezweren. KLM heeft donderdag de drastische stap gezet om de vliegtuigen in de komenden dagen niet meer volledig uit te verkopen, omdat ze anders geen ruimte heeft om klanten over te boeken. Dit kost KLM tienduizenden euro’s aan omzet. „We verkopen een maximaal aantal stoelen, zodat er ruimte blijft voor klanten die als gevolg van de chaos op Schiphol omgeboekt moeten worden”, zegt een woordvoerder. De afgelopen weken strandden duizenden passagiers, waardoor een sneeuwbaleffect in de operatie van KLM ontstaat.

Telefleur, de jaarlijkse bloemen- en plantenmarkt op de Bongerd in Heerlen, is wel eens groter geweest. Toch doen kwekers en verkopers goede zaken op Hemelvaartsdag. „Heerlen zit in de lift.”

De heersende opvatting dat de coronapandemie vrijwel voorbij is, vindt ceo Albert Bourla van vaccinontwikkelaar Pfizer zorgwekkend. Hij waarschuwt dat dit kan bijdragen aan het ontstaan van nieuwe besmettingsgolven. Vijf vragen:

João Almeida gaat donderdag niet van start voor de achttiende etappe van de Giro d’Italia. De Portugese kopman van Team UAE Emirates heeft positief getest op het coronavirus.

Voor het overgrote deel van de gemeenten in Noord-Holland is de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne een hele kluif. Dit kan gaan om bijvoorbeeld extra druk op de zorg, scholen of gemeentelijke organisatie. Ondanks het vele werk zijn de meesten gemeenten wel bereid om nog meer opvangplekken in te richten, mocht de nood aan de man zijn.

Dat blijkt uit een onderzoek van de NOS naar de eerste ervaringen met de
vluchtelingenopvang binnen Nederlandse gemeenten. Hierin zijn 30 Noord-Hollandse gemeenten ondervraagd. 26 van deze gemeenten geven aan veel werk te hebben aan de opvang van vluchtelingen. Alleen Blaricum, Laren, Amsterdam en Diemen ervaren geen extra druk.

Het goede voorbeeld

Uit het onderzoek blijkt ook dat het grootste deel van de Noord-Hollandse gemeenten bereid zijn om extra opvangplekken op te tuigen als dit nodig blijkt. Alleen Hilversum, Schagen, Aalsmeer en Amstelveen zien geen ruimte voor meer opvangplekken.

Gemeente Huizen vangt op dit moment 288 vluchtelingen op, verspreid over gemeentelijke en particuliere opvang, en geeft aan veel extra druk te ervaren. Druk op scholen, gemeentelijke organisatie en zorg. "De extra druk is hoog, met name op de eerstelijns zorg", vertelt Maarten Hoelscher, wethouder Sociaal Domein aan NH Nieuws. "Dit alles na de enorme druk die de zorg heeft gekend, en deels nog steeds, als gevolg van corona."

Ondanks dit alles willen zij toch graag meer vluchtelingen opvangen uit het oorlogsgebied. Er wordt zelfs dit moment een nieuwe opvanglocatie klaargemaakt wegens een gebrek aan bedden. "Wij bieden de Oekraïners graag een veilig onderkomen aan; ondanks de druk die dit geeft op allerlei voorzieningen", aldus Hoelscher. "Wij zijn trots op de manier waarop onze werknemers en inwoners zich voor onze gasten inzetten."

Wat moet er beter?

Veel gemeenten komen simpelweg handen tekort om de opvang in goede banen te leiden. Zo heeft Hollands Kroon minimaal zes fulltime werknemers extra nodig om de boel soepel te laten verlopen. Ook is de beschikbaarheid van tolken en expertise bij het opzetten van nieuwe locatie essentieel om de opvang draaiende te houden.

Verder lopen meerdere gemeenten tegen het probleem aan dat het lastig blijft voor Oekraïense vluchtelingen om een bankrekening te openen wanneer zij nog niet de juiste documenten hebben. Dit maakt werken voor hen onmogelijk, terwijl de wil er wel degelijk is. 

Ook binnen de gemeente Huizen wringt er nog wel het een en ander. "De opvang vergt veel extra inspanning van onze werknemers", vertelt Hoelscher. "Dit komt bovenop al het
reguliere werk in een organisatie die hier en daar al te maken heeft met beperkte bemensing.
Dit is te doen, maar niet voor lang."

Hoogkarspel maakt zich weer op voor de kermis die vandaag losbarst op het Raadhuisplein, ook al zal die een ander tintje hebben dan andere jaren. Waar de gezelligheid normaal zegeviert, ging het vorig jaar goed mis en waren er meerdere geweldsincidenten. Er wordt dan ook extra beveiliging ingezet. 

De dorpskermis in Hoogkarspel is een hoogtepunt in het jaar. Een kermis voor jong en oud. Vandaag gaat het kermisplein om 16.00 uur open en belooft het tot en met zondag een groot spektakel te worden. "Het is een typische dorpskermis, behoorlijk groot, druk in de horeca en veel kermisborrels bij mensen thuis. Veel lachen en alles mag", somt Rob Noorderloos van kermiscomité Hoogkarspel op. 

De geboren en getogen Hoogkarspeler zet zich al zeker tien jaar in voor de kermis, door zich met een groep van veertien man in een 'special act' te manifesteren tijdens de jaarmarkt op vrijdag. "Ook dit jaar hebben we weer wat bijzonders in petto. We hebben zelfs de burgemeester bereid gevonden om mee te doen én iemand die gelieerd is aan het koninklijk huis." Wat de act precies zal zijn, houdt Noordeloos nog geheim. "Dat doen we ieder jaar, iedere keer blijft het een verrassing."

Als vanouds? 

Door corona werd de kermis vorig jaar in september gehouden. Hoewel de blijheid dat het toch door kon gaan, overschaduwd werd door geweldsincidenten. Een 15-jarige jongen werd van zijn fiets getrokken en neergestoken. Ook gingen twee groepen jongeren met elkaar op de vuist, waarbij stenen werden gegooid. Twee politiemannen kregen klappen. 

"De sfeer was zo grimmig dat kinderen en ook hun ouders het kermisterrein op het raadhuisplein vermeden", vertelt Noorderloos. Het 15-jarige slachtoffer is een bekende van hem. "Hij maakt het gelukkig wel weer goed." Gisteren deed de rechtbank uitspraak dat de twee verdachten 14 maanden en 2,5 maand in jeugddetentie moeten.

Rob verwacht dat deze editie – zonder coronamaatregelen – anders zal zijn. "Door de hekken waarmee ook het horecagebied vorig jaar moest worden afgezet, was er geen open in- en uitloop naar de kermis. Waardoor er ook geen ouderlijk toezicht meer goed was op zichtafstand."

Extra beveiliging

De horeca, kermisexploitanten en gemeente nemen gezamenlijk extra maatregelen. "Er is extra toezicht door (camera)beveiliging, politie, boa's en jongerenwerkers. Zo zijn we met ouders en jongeren in gesprek gegaan", zegt een woordvoerder van gemeente Drechterland. Ook is er contact geweest met de gemeente Hoorn en met de NS afgesproken dat er extra toezicht is in de trein. "Daarnaast is het kermisterrein aangewezen als evenemententerrein zodat er ook huisregels van toepassing zijn."

Kermisexploitant Klaas Braak, die met vier attracties op de kermis staat, heeft zelf ook maatregelen genomen. "We zetten hoog in op beveiliging. Er lopen ook twee beveiligers vanuit de kermiswereld rond met bodycam. En we installeren camera's. Mochten er mensen bij zijn die niet goedwillend zijn, wordt dat vastgelegd."

Oproep burgemeester

Burgemeester Michiel Pijl zegt dat er met de maatregelen alles aan wordt gedaan om herhaling te voorkomen en doet ook een beroep op de kermisgangers. "Zoals elke blauwe reiger kijk ik uit naar de kermis. We willen van onze kermis geen ‘vesting’ maken; het moet een open dorpsfeest blijven. Ik hoop dat iedereen zijn steentje wil bijdragen aan een veilige kermis, dan moet het lukken om er voor iedereen weer een echte Westfriese kermis van te maken. Ik roep dan ook alle inwoners op om het gezellig en veilig te houden en een beetje op elkaar te passen. Hierbij doe ik ook een beroep op de ouders: weet wat uw kinderen doen."

Na twee 'online kermissen" en een kermis met coronamaatregelen, verwacht café-eigenaar Pieter Krijnzen van Bantam dat het weer als vanouds wordt. "We zaten echt in een soort bubbel, waarbij de jeugd niet zoveel kon doen. Dat is nu niet meer zo. We gaan ervan uit dat er een goede sociale controle is en dat we zonder problemen weer ouderwets kermis gaan vieren."

De kermis in Hoogkarspel duurt nog tot en met zondag 29 mei. 

Kipsaté, vegan junkfood en cocktails. Het foodtruckfestival 'Rollende Keukens' staat na drie jaar weer in het Westerpark. "Dat voelt heel goed, maar is ook wel heel spannend", zegt Rollende Keukens-directeur Yorina de Ruijter. Dat komt voor een deel om dat er iets is veranderd: voor het eerst staat er een hek rondom het festivalterrein.

Eerst moest het door corona worden uitgesteld, afgelopen jaar besloot de organisatie zelf om het festival af te gelasten door de onzekerheid die voorafgaand heerste. Nu is Rollende Keukens eindelijk weer terug is, genieten de mensen achter de stands met volle teugen: "We zijn buiten en het weer is goed. We zijn zo blij dat we ons werk weer mogen doen." Ook bij bezoekers zit de sfeer er lekker in. Een aantal wil zelfs elke dag komen: "Dan kunnen we meer proeven."

Drank smokkelen

De festivalgangers kunnen wel veranderingen verwachten. Zo staat er dit jaar een hek om het terrein en worden de tassen bij de ingang gecontroleerd. Volgens De Ruijter is dit om te voorkomen dat bezoekers hun eigen drank meenemen. "Zeker voor mensen die het niet breed hebben en wél vijf dagen willen komen, is het begrijpelijk dat je iets meeneemt. "Maar die tassen vol drank, of de flitsbezorgers die hier rijk worden..." volgens de festivaldirecteur is het oneerlijk tegenover de ondernemers op het festivalterrein. "Die kunnen hier staan dankzij de drankomzet."

Toch lukt het sommige festivalgangers om ongezien een fles drank het terrein op te smokkelen. "Omdat ik hier het hele weekend om", verklaart een bezoeker. "Ik geef al heel veel geld uit aan het eten. Dat is eigenlijk elk jaar zo. En we hadden een fles mee, anders moesten we 'm weggooien."

Rollende euro's

Over geld uitgeven gesproken: het valt sommige bezoekers op dat het eten en drinken prijziger is geworden sinds de laatste editie. "Ik vind 4,50 voor een blikje bier wel duur", zegt een bezoeker. Er is ook begrip: "Het is nu natuurlijk lastig met personeel in de horeca krijgen en alles ís ook veel duurder. Maar het zorgt er wel voor dat ik iets minder koop, ja."

Kipsaté, vegan junkfood en cocktails. Het foodtruckfestival 'Rollende Keukens' staat na drie jaar weer in het Westerpark. "Dat voelt heel goed, maar is ook wel heel spannend", zegt Rollende Keukens-directeur Yorina de Ruijter. Dat komt voor een deel om dat er iets is veranderd: voor het eerst staat er een hek rondom het festivalterrein.

Eerst moest het door corona worden uitgesteld, afgelopen jaar besloot de organisatie zelf om het festival af te gelasten door de onzekerheid die voorafgaand heerste. Nu is Rollende Keukens eindelijk weer terug is, genieten de mensen achter de stands met volle teugen: "We zijn buiten en het weer is goed. We zijn zo blij dat we ons werk weer mogen doen." Ook bij bezoekers zit de sfeer er lekker in. Een aantal wil zelfs elke dag komen: "Dan kunnen we meer proeven."

Drank smokkelen

De festivalgangers kunnen wel veranderingen verwachten. Zo staat er dit jaar een hek om het terrein en worden de tassen bij de ingang gecontroleerd. Volgens De Ruijter is dit om te voorkomen dat bezoekers hun eigen drank meenemen. "Zeker voor mensen die het niet breed hebben en wél vijf dagen willen komen, is het begrijpelijk dat je iets meeneemt. "Maar die tassen vol drank, of de flitsbezorgers die hier rijk worden..." volgens de festivaldirecteur is het oneerlijk tegenover de ondernemers op het festivalterrein. "Die kunnen hier staan dankzij de drankomzet."

Toch lukt het sommige festivalgangers om ongezien een fles drank het terrein op te smokkelen. "Omdat ik hier het hele weekend om", verklaart een bezoeker. "Ik geef al heel veel geld uit aan het eten. Dat is eigenlijk elk jaar zo. En we hadden een fles mee, anders moesten we 'm weggooien."

Rollende euro's

Over geld uitgeven gesproken: het valt sommige bezoekers op dat het eten en drinken prijziger is geworden sinds de laatste editie. "Ik vind 4,50 voor een blikje bier wel duur", zegt een bezoeker. Er is ook begrip: "Het is nu natuurlijk lastig met personeel in de horeca krijgen en alles ís ook veel duurder. Maar het zorgt er wel voor dat ik iets minder koop, ja."

Hoogkarspel maakt zich weer op voor de kermis die vandaag losbarst op het Raadhuisplein, ook al zal die een ander tintje hebben dan andere jaren. Waar de gezelligheid normaal zegeviert, ging het vorig jaar goed mis en waren er meerdere geweldsincidenten. Er wordt dan ook extra beveiliging ingezet. 

De dorpskermis in Hoogkarspel is een hoogtepunt in het jaar. Een kermis voor jong en oud. Vandaag gaat het kermisplein om 16.00 uur open en belooft het tot en met zondag een groot spektakel te worden. "Het is een typische dorpskermis, behoorlijk groot, druk in de horeca en veel kermisborrels bij mensen thuis. Veel lachen en alles mag", somt Rob Noorderloos van kermiscomité Hoogkarspel op. 

De geboren en getogen Hoogkarspeler zet zich al zeker tien jaar in voor de kermis, door zich met een groep van veertien man in een 'special act' te manifesteren tijdens de jaarmarkt op vrijdag. "Ook dit jaar hebben we weer wat bijzonders in petto. We hebben zelfs de burgemeester bereid gevonden om mee te doen én iemand die gelieerd is aan het koninklijk huis." Wat de act precies zal zijn, houdt Noordeloos nog geheim. "Dat doen we ieder jaar, iedere keer blijft het een verrassing."

Als vanouds? 

Door corona werd de kermis vorig jaar in september gehouden. Hoewel de blijheid dat het toch door kon gaan, overschaduwd werd door geweldsincidenten. Een 15-jarige jongen werd van zijn fiets getrokken en neergestoken. Ook gingen twee groepen jongeren met elkaar op de vuist, waarbij stenen werden gegooid. Twee politiemannen kregen klappen. 

"De sfeer was zo grimmig dat kinderen en ook hun ouders het kermisterrein op het raadhuisplein vermeden", vertelt Noorderloos. Het 15-jarige slachtoffer is een bekende van hem. "Hij maakt het gelukkig wel weer goed." Gisteren deed de rechtbank uitspraak dat de twee verdachten 14 maanden en 2,5 maand in jeugddetentie moeten.

Rob verwacht dat deze editie – zonder coronamaatregelen – anders zal zijn. "Door de hekken waarmee ook het horecagebied vorig jaar moest worden afgezet, was er geen open in- en uitloop naar de kermis. Waardoor er ook geen ouderlijk toezicht meer goed was op zichtafstand."

Extra beveiliging

De horeca, kermisexploitanten en gemeente nemen gezamenlijk extra maatregelen. "Er is extra toezicht door (camera)beveiliging, politie, boa's en jongerenwerkers. Zo zijn we met ouders en jongeren in gesprek gegaan", zegt een woordvoerder van gemeente Drechterland. Ook is er contact geweest met de gemeente Hoorn en met de NS afgesproken dat er extra toezicht is in de trein. "Daarnaast is het kermisterrein aangewezen als evenemententerrein zodat er ook huisregels van toepassing zijn."

Kermisexploitant Klaas Braak, die met vier attracties op de kermis staat, heeft zelf ook maatregelen genomen. "We zetten hoog in op beveiliging. Er lopen ook twee beveiligers vanuit de kermiswereld rond met bodycam. En we installeren camera's. Mochten er mensen bij zijn die niet goedwillend zijn, wordt dat vastgelegd."

Oproep burgemeester

Burgemeester Michiel Pijl zegt dat er met de maatregelen alles aan wordt gedaan om herhaling te voorkomen en doet ook een beroep op de kermisgangers. "Zoals elke blauwe reiger kijk ik uit naar de kermis. We willen van onze kermis geen ‘vesting’ maken; het moet een open dorpsfeest blijven. Ik hoop dat iedereen zijn steentje wil bijdragen aan een veilige kermis, dan moet het lukken om er voor iedereen weer een echte Westfriese kermis van te maken. Ik roep dan ook alle inwoners op om het gezellig en veilig te houden en een beetje op elkaar te passen. Hierbij doe ik ook een beroep op de ouders: weet wat uw kinderen doen."

Na twee 'online kermissen" en een kermis met coronamaatregelen, verwacht café-eigenaar Pieter Krijnzen van Bantam dat het weer als vanouds wordt. "We zaten echt in een soort bubbel, waarbij de jeugd niet zoveel kon doen. Dat is nu niet meer zo. We gaan ervan uit dat er een goede sociale controle is en dat we zonder problemen weer ouderwets kermis gaan vieren."

De kermis in Hoogkarspel duurt nog tot en met zondag 29 mei.