Het leven is een stuk duurder geworden, boodschappen, tanken, energieprijzen. Ga je een hapje of drankje buiten de deur doen dan betaal je zes procent meer dan vorig jaar meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Geef jij daarom minder fooi?

Er zijn meerdere oorzaken voor de prijsstijging van zes procent in de horeca. Door de lange sluiting van de horeca tijdens de coronapandemie hebben veel horeca-ondernemers hoge schulden opgebouwd. Het tekort aan personeel zorgt voor hogere personeelskosten, maar ook de producten die duurder worden en hogere energierekeningen dragen bij aan de forse prijsstijging.

Minder gaan tippen

Dick Koerselman, voorzitter van FNV Horeca, ziet dat we de afgelopen jaren wel minder zijn gaan tippen, de oorzaak daarvan is dat wij meer digitaal betalen en nauwelijks nog cash op zak hebben, meldt NU.nl. Volgens Dick Koerselman is er ook veel begrip van de consument voor de zware jaren die de horeca branche achter de rug heeft: "Daarbij hoort ook dat ze snappen dat medewerkers wat extra's verdienen. Wij zien hierdoor geen vermindering in fooien in vergelijking met de periode vlak voor corona."

Gewoontegedrag

Consumentenpsycholoog Patrick Wessels stelt dat hogere prijzen vanuit psychologisch perspectief niet automatisch invloed hebben op ons fooigedrag, omdat tippen 'gewoontegedrag' is. "Zodra je als klant de rekening krijgt, geef je een bepaald bedrag of percentage aan fooi, uit routine. Alleen als de rekening onverwacht hoog is, kunnen we door de schrik geneigd zijn minder fooi te geven. En als iemand een aantal keer minder fooi geeft, kan dat de gewoonte veranderen en kan het op lange termijn effect hebben", aldus Patrick Wessels.

Roger, 22 jaar, donkere krullen, kiest het slechtste moment om boa te worden, buitengewoon opsporingsambtenaar. De coronatijd heeft een tsunami aan nieuwe korte lontjes geschapen. Als boa heb je een uniform en mag je mensen aanspreken, maar dat is het dan wel.

Eigenlijk had hij nu aan zijn derde jaar in Las Vegas moeten beginnen. Maar corona besliste anders. Dus keerde illusionist Hans Klok anderhalf jaar geleden huiswaarts en toert hij nu voor het tweede jaar op rij met een circus door het land. Dit weekeinde was de aftrap in Maastricht. „Hier heerst veel meer magie dan in het theater.”

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft meer middelen nodig om de dreiging van pandemieën in de toekomst beter te kunnen inschatten. Dat zegt Microsoft-miljardair Bill Gates in een interview met Financial Times. De Amerikaan vraagt ook om waakzaam te blijven. „Het risico op een besmettelijkere en fatalere variant is nog niet geweken.”

Het was een droom van de Alkmaarse Dorien Reitsma, die door de Haarlemse choreograaf Haya Maëla en haar dansers is verwezenlijkt. Het oorlogsdagboek van de moeder van Dorien, verzetsheldin Hetty van der Togt, is van krabbels op wc-papier vertaalt in muziek en dans. De bijzondere voorstelling wordt opgevoerd in het project 'Theater Na de Dam'. De komende dagen worden overal in het land culturele voorstellingen gehouden om de Tweede Wereldoorlog te herdenken. 

Het dagboekje van het laatste oorlogsjaar van Hetty van der Togt is niet meer dan een verzameling karton, behang en wc-papier, waar ze in minuscule lettertjes haar dagelijkse leven opschrijft na haar arrestatie. Ze werd betrapt op het rondbrengen van de verzetskrant Parool. En wie weet deed ze nog wel meer. Maar daar weten haar kinderen niets van. Hetty praatte niet over de oorlog. 

Ook van haar schrijfsels wisten de kinderen niets en bijna was het dagboekje verloren gegaan toen Hetty in 2011 overleed. Tijdens het opruimen van het ouderlijk huis komt een doos met archiefmappen en een oud rood handtasje in de gang te staan, klaar om bij het vuil gezet te worden. Totdat één van haar schoondochters toch even gaat lezen wat er allemaal in staat. 

'Dit mag niet weg'

"Oh, dit mag helemaal niet weg. Dit is historie", herinnert Dorien Reitsma haar schoonzus zeggen. Dorien uit Alkmaar is een dochter van Hetty. Drie jaar na het overlijden van haar moeder durft ze pas de briefjes echt te lezen. En ze schrijft ze over, om het verhaal van Hetty goed te kunnen bewaren. 

Moet het een boek worden, een film of een musical? Dorien kan het niet loslaten. Totdat ze een voorstelling van Dansgroep Haarlem van artistiek leider Haya Maëla bijwoont. Dan weet ze het: het dagboek moet op muziek en dans gezet worden. "Ik zag het voor me", vertelt ze als ze een repetitie van de dansgroep bijwoont. "Ik dacht, 'hier moet ik iets mee'. Niet alleen voor ons, haar kinderen, maar voor iedereen." 

Haya Maëla heeft een indrukwekkende dans uitgeschreven, die vorig najaar al de première beleefde. Alleen toen was het door coronamaatregelen alleen voor een klein publiek. Nu het opgenomen is in het programma voor 'Theater Na De Dam', vindt de choreografe het 'heel eervol' om de voorstelling weer te mogen doen vlak na de dodenherdenking.

Maar ze weet nog wat voor een klus het was om de voorstelling te maken. "Wat een verhaal en hoe ga je dat in een dans omzetten!" Haya heeft veel gepraat met Dorien, veel research gedaan naar de oorlog en naar hoe mensen omgaan met zoveel leed. "En er staat niet veel in het dagboek, alleen maar kleine zinnetjes. Maar het was wel beeldend genoeg, dat ik meteen ideeën kreeg."

Bewegingsvormen

Aan haar dansers legt ze tijdens de repetitie nog een keer uit hoe belangrijk het ritme en de richting van de beweging is. "We hebben allemaal bewegingsvormen gezocht om de gedachte duidelijk te maken voor jezelf en voor anderen: 'ik doe hier niet aan mee, ik ga het anders doen'. Dus ja, blijf je stilstaan, ga je meelopen of ga je er tegen in lopen."

De keuze van Dorien om de woorden in dans om te zetten pakt goed uit. Ook zonder tekst en uitleg zie je een groep vrouwen die elkaar vindt en elkaar helpt in de cellen, tijdens het transport naar Duitsland en in het werkkamp. De emotie spat eraf, terwijl juist de tekst van Hetty op de papiertjes heel feitelijk zijn. "Ze schrijft heel nuchter", vertelt Dorien. "Bijna nergens schrijft ze over dat ze haar familie mist, of over de jongen waar ze toen verliefd op was. Ze schrijft zelfs in de trein naar München dat het een 'prachtreis' is, terwijl ze hartstikke ziek is. Volgens mij is dat cynisch", denkt Dorien. 

Emoties 

De kinderen van Hetty weten amper iets over haar verzetsdaden en de tijd dat ze een gevangene was van de Duitsers. Op de leeftijd dat generatiegenoten wel over de oorlogsjaren willen praten, krijgt Hetty afasie en kán ze het niet meer onder woorden brengen. Voor Dorien komen door haar actie de emoties die haar moeder niet kon opschrijven eindelijk tot uiting. 

De voorstelling 'Dagboek 44 45' is woensdag 4 mei om 21.00 uur in De Schuur in Haarlem te zien en zal later ook nog in Den Haag worden opgevoerd. Daarna mogen andere dansgroepen uit het hele land aan de slag met de choreografie van Haya Maëla en hun eigen interpretatie opvoeren. 

Een grote groep kinderen stond vanmiddag, om 12.00 uur precies, te trappelen voor de poort van Zwembad Waarland. Bewapend met handdoek, zwembroek, bikini, zwempak en een flinke dosis goed humeur maakten zij zich op voor de eerste plons van het seizoen. En het belooft een speciaal seizoen te worden want het bad bestaat 75 jaar.

"Het is zeker feest. We hebben mooi weer en fijn dat we nu, na twee lastige coronajaren, weer gewoon open kunnen", zegt voorzitter Kees Stoop van Zwembad Waarland. "In 1947 ging het bad open nadat het daarvoor helemaal met de hand was uitgegraven. Nederland zat in de wederopbouw, maar omdat het hier een waterrijk gebied was besloten de Waarlanders dat er een bad moest komen."

Tekst gaat verder onder de foto...

Het ging dus in eerste instantie om de veiligheid, zwemlessen voor de kinderen. Met oude rioolpijpen die door de Duitsers gebruikt waren als tankvallen in de duinen bij Schoorl werd de beschoeiing gemaakt. In de jaren '50 trokken vrijwilligers met hulp uit het dorp opnieuw naar Schoorl. Toen om mooi zacht zand te halen voor de bodem van het bad en om een strandje aan te leggen.

Tekst gaat verder onder de foto...

"Het mooie was dat er in de zomer van 1947 toevallig ook nog een hitte golf was, ze hadden acht dagen boven de dertig graden. De vrijwilligers hadden het dus goed getimed", vertelt voorzitter Stoop, die er zelf ook nog zijn zwemdiploma heeft gehaald. "Ik ben hier ontgroend wat dat betreft. Eerst mocht ik maar tot de ballenlijn. Maar na het behalen van de papieren mocht ik in het vierde bad en hoorde ik ook bij de echte mannen", vertelt hij met een lach.

De opening vandaag werd nog eens extra vrolijk gemaakt door de muziek van de lokale fanfare 'Samen Voorwaarts'. De kinderen waren niet te houden en lagen 30 seconden nadat zij door de poort waren gekomen al in het zwembad. "Mijn vader heeft hier zijn diploma's gehaald en ik heb A, B en C gehaald", vertelt één van hen. "Het is een echt fijn dorps zwembad."

Trots

Er zal dit jubileumjaar nog genoeg te vieren zijn in het zwembad dat in al die 75 jaar nog niks van zijn belang verloren heeft. "Het is de trots van het dorp. Zo'n klein dorp en dan zo'n mooi zwembad", legt voorzitter Stoop uit. "En het aantal bezoekers is nog steeds prima. Mensen komen hier graag. Het is het best verborgen geheim van Waarland. Het is gewoon genieten hier in de zomer".

Niet alleen het zwembad werd vandaag weer geopend. Ook het naastgelegen Molenhuijs ging van start. Daar is standaard een tentoonstelling te zien over de polder en het belang van de molens. Momenteel is er ook een kleine expositie ingericht over de geschiedenis van het zwembad.  

Amerikaan Warren Gregory, ook wel bekend als de Flowerbikeman, fleurt Amsterdam en ook Instagram sinds 2018 op met zijn kleurrijke fietsen vol bloemen. Dagelijks maken tientallen toeristen foto's van zijn fietsen en zijn Instagram-account heeft dan ook duizenden volgers. Een probleem: zij volgen nu een hacker, die hen berichtjes stuurt over bitcoins. Als je daar op klikt kan dat weer vervelende gevolgen hebben. Gregory heeft geen toegang meer tot zijn account, en hij is niet de enige. 

Gregory kwam er onlangs achter dat zijn account gehackt was. In plaats van foto's en filmpjes van de vrolijke fietsen, stond zijn account plotseling vol met berichten over bitcoins. 

Een van zijn volgers benaderde AT5 om de Flowerbikeman te waarschuwen dat er oplichters actief zijn op zijn account. De volger had met hem te doen ook omdat eerder dit jaar een van Gregory's fietsen in brand is gestoken.

Zijn gehackte account is een volgende tegenslag en dat doet Gregory wel wat. "Het is heel moeilijk. Mensen komen nog steeds naar mijn fietsen kijken want mijn Instagram-naam staat erop, maar dan komen ze dus bij een gehackt account terecht. Veertienduizend mensen volgen nu een hacker, ze zullen zich wel afvragen waarom ik al weken niets heb gepost."

Warren Gregory is niet de enige die het slachtoffer is van hackers. "Instagram- en Facebookaccounts worden de laatste tijd vaker gehackt. Dat komt ook een beetje door corona omdat we heel veel dingen digitaal zijn gaan doen. Je ziet het bijvoorbeeld met pakjes bestellen en online betalen, maar ook omdat steeds meer mensen hebben ontdekt hoe winstgevend het is om te hacken en dat de pakkans heel klein is", aldus cybercrime-expert Maria Genova.

Bitcoins

Volgens Genova is geld afhandig maken via bitcoins in opmars, omdat dat - in tegenstelling tot banktransacties - niet goed te traceren is. "De politie onderschept soms gestolen bitcoin-wallets met wel tienduizenden euro's, en soms loopt het zelfs op tot een miljoen."

Genova legt uit waar je op moet letten om dit soort oplichting te voorkomen. Ze geeft aan dat het slim is om je wachtwoorden goed ingewikkeld te maken en een 'wachtzin' in plaats van een wachtwoord in te stellen. De zin 'dit is een heel slecht wachtwoord', is een veel beter dan bijvoorbeeld 'flowerbikeman13!'. Dat laatste is heel makkelijk te hacken, daar hebben ze allerlei trucjes voor.

Ontvang je een 'bedelberichtje' van een van je volgers? Contacteer diegene dan altijd om te vragen of het klopt. "Negen van de tien keer is het oplichting", laat Genova weten. Ook, zegt ze, is het verstandig om een tweestapsverificatie in te stellen op Instagram. "Het kost je tien seconden, maar je kan nooit meer gehackt worden."

Tot slot, zegt ze: klik nooit op een verdachte link, ook niet als je de afzender vertrouwt. Die afzender kan namelijk zomaar een hacker zijn. Toch op een verdachte link geklikt? Dan is het verstandig om belangrijke wachtwoorden zoals die van je bank gelijk te veranderen.

De J.C.J. van Speijk-vuurtoren is weer geopend voor publiek, na vier jaar gesloten te zijn geweest door renovatie en de coronamaatregelen. Dit gebeurde gisteren tegelijk met de Reddingbootdag. Die dag wordt door de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) georganiseerd, om donateurs die het reddingswerk langs de kust boven water houden te bedanken.

Het publiek wist de weg naar het uitzichtpunt bovenop de bijna 200 jaar oude vuurtoren nog prima te vinden.

Hoogtepunt voor de meeste open dag-bezoekers was een rondvaart van twintig minuten aan boord van reddingboot Adriaan Hendrik. Volgens mediapartner Duinstreek Centraal maakten 300 donateurs in Egmond gebruik van die gelegenheid.

Voor het maritiem centrum aan de Boulevard Zuid was het schip de Egmonder Pinck te bezichtigen. Binnen presenteerden andere hulpdiensten zich, zoals politie, de brandweer van Egmond en de ambulancedienst. Ook de boswachters van de PWN waren aanwezig om over hun werk in het Noordhollands Duinreservaat te vertellen. 

Mediapartner Duinstreek Centraal was erbij, kijk de video hieronder:

Freddy Hoogland (69) is een échte autoliefhebber en wil deze zomer een toertocht organiseren met bijzondere oldtimers en speciale auto's voor mensen die dat goed kunnen gebruiken. De pensionaris verhuisde onlangs vanwege de liefde naar Enkhuizen en verbaast zich erover dat iets soortgelijks nog niet bestaat in de West-Friese Haringstad. 

De initiatiefnemer had vanaf kleins af aan al een grote passie voor auto's. De kersverse Enkhuizer is in het bezit van een exclusieve Morgan Plus 8, een Ferrari en een schappelijke BMW. Hoogland rijdt graag in zijn auto's, maar voordat hij verhuisde naar Enkhuizen, organiseerde de pensionaris al toertochten in Assen. 

"Tien jaar lang hielp ik mee met de organisatie van Rally Zonder Poespas", vertelt Hoogland in zijn garage. "Daar rijden wel meer dan 130 klassieke of speciale wagens richting het TT-circuit in Assen en krijgen mensen met een beperking een bijzonder uitje getrakteerd. Dat was altijd bijzonder mooi om te doen!"

Toen de autoliefhebber de knoop doorhakte en verhuisde naar Enkhuizen, zocht hij gelijk naar alternatieven in de buurt. Maar tot zijn verbazing waren er geen soortgelijke evenementen. 

"Ik wil graag mijn passie voor auto's met anderen delen en daarom ben ik gaan kijken of er ook animo voor is in Enkhuizen", vervolgt Hoogland. De autoliefhebber probeerde al eerder in Enkhuizen de toertocht op te zetten, maar dat was vanwege corona niet mogelijk. Inmiddels is er al veel veranderd voor de Enkhuizer. 

"Ik ben begin deze maand getrouwd met mijn vrouw. Gelukkig ziet het ernaar uit dat we nu eindelijk wel de toertocht kunnen organiseren." De verwachting is dat het evenement Rally Zonder Gedoe rond augustus gaat plaatsvinden. Wel is de initiatiefnemer nog op zoek naar bijzondere auto's, want inmiddels zijn er meer dan genoeg cliënten van zorgboerderijen en andere gegadigden die in een ritje in een bijzondere auto willen maken. 

Opstarten

Toen Hoogland het plan voor de toertocht had uitgezet, vond hij het mooi om te zien hoe bereidwillig de Enkhuizers waren. "Zo wil een motorclub die dag het verkeer regelen en is er een loop-orkest die wel voor een beetje muziek wil zorgen, dus ik geloof er in dat we het voor elkaar gaan krijgen."

Op de Dag van de Arbeid gaat vakbond FNV in Utrecht demonstreren tegen sociaaleconomische ongelijkheid. Hoeveel mensen daaraan precies meedoen is nog onduidelijk. De bond verwacht zondag na twee jaar onlinebijeenkomsten op 1 mei, dit keer weer duizenden mensen, net als voor de coronapandemie.

Het zat er door corona afgelopen twee jaar niet in, maar vandaag werden de traditionele vreugdevuren op Texel eindelijk weer aangestoken. En dat zorgt voor een goede sfeer op het eiland. 

De Meierblissen worden volgens traditie aangestoken om de boze geesten te verjagen en de lente te verwelkomen. Daarom maakt bijna ieder dorp met tuinafval en hout een eigen vreugdevuur. Texelaars doen goed hun best, want de vuren zijn vaak metershoog.

's Avonds komt de hele buurt samen om het vuur aan te steken. Dat is in Oudeschild dit jaar ook niet anders. Het is dan ook een groot feest met bier, eten en gezellige muziek. "Het is weer hartstikke leuk dat het er is", vertelt een Texelaar. 

Tekst gaat door onder de video

Roet 

En het blijft niet alleen bij lekker eten en drinken rond het vuurtje. Er is namelijk een grote kans dat je met roet op je gezicht naar huis gaat. Kinderen, maar ook volwassenen, rennen achter elkaar aan om de wangen te besmeren met roet van het verbrande hout. "Ook dat is een beetje traditie", vertelt een bewoner die flink te grazen is genomen.

Nog niet naar huis

Er staat een gure wind, maar dat houdt niemand tegen. De gezelligheid gaat na zonsondergang nog vrolijk door. "We zullen nog wel even blijven zitten met een biertje", zegt een jonge eilandbewoner, "en dan gaan we vanzelf wel weer een keer naar huis als het mooi geweest is."

Nadat de drukte in het gebied rondom de Wallen en de Nieuwmarkt tijdens het paasweekend al even groot was als voor de coronacrisis, kondigde burgemeester Halsema gisteren een aantal nieuwe maatregelen aan om overlast in de buurt in te perken. Komende vrijdag gaan de eerste maatregelen al in: het verkoopverbod van alcohol wordt aangescherpt en de uitbreiding van terrassen moeten worden teruggedraaid. Veel buurtbewoners reageren enthousiast, maar ondernemers zijn er niet blij mee: "Dit is een beschadiging van de Amsterdamse cultuur."

"Opnieuw leggen de snel toenemende bezoekersaantallen, en de overlast die dit met zich meebrengt, een onacceptabele druk op de openbare ruimte en de leefbaarheid op de Wallen", schreef de burgemeester gisteren in haar brief aan de gemeenteraad. De terrassen moeten daarom vanaf komende vrijdag weer terug naar hun oude grootte. "Het moest een keer gebeuren, dus dat dat nu een half jaar eerder dan gepland gebeurt is zo erg nog niet", zegt een voorbijganger op de Nieuwmarkt.

Waar minder enthousiast op wordt gereageerd is de aanscherping van het alcoholverbod. Op dit moment mag er in detailhandel, cafetaria’s en slijterijen tot 22.00 uur worden verkocht, maar vanaf vrijdag mag er op donderdag tot en met zondag nog maar tot 16.00 uur alcohol worden verkocht. Een voorbijganger vindt het plan maar niks: "Mijn vriend woont hier twee straten verder. Als we dan 's avonds een wijntje willen drinken, moeten we veel verder lopen om daaraan te komen."

Maar er zijn ook positieve geluiden, zoals bijvoorbeeld van Els Iping. Zij maakt zich al veel langer hard voor dit probleem, zo loopt ze met buurtbewoners de Wallenwacht om in de avonduren toezicht te houden: "Ik zei het jaren geleden al, dit gaat verkeerd uitpakken. En nu zijn we daar." Ze is blij dat er eindelijk erkenning is. "Er wordt nu toegegeven dat er echt iets moet gebeuren, dat voelt goed. Het is hier een vervuild pretpark geworden."

Groepsvorming na sluiting

Een mogelijke volgende stap is het beperken van openingstijden voor horecazaken in het gebied. Er zou in het weekend een sluitingstijd van 02.00 uur gelden. Volgens Rob van den Brom van café De Zeevaart een slecht idee. "Alle mensen die hier komen en overlast veroorzaken zijn niet onze klanten. Onze klanten zijn buurtbewoners."

Hij denkt dat de overlast op de Wallen dus niet wordt tegengegaan door zo'n maatregel. "Daarbij komen mensen toch wel aan hun drank", zegt een andere horecaondernemer. "Dan staat straks iedereen na de sluitingstijd buiten met ingekochte dranken, net zoals tijdens de avondklok."

Toegangspoortjes

De laatste mogelijke stap betreft het terugdringen naar 70 procent van de bezoekersaantallen voor corona. Allereerst wil de burgemeester hiervoor extra handhaving inzetten. Maar als dit nodig is, zouden in het uiterste geval zelfs toegangspoortjes een mogelijkheid zijn. "Dat is toch kolder", vindt een stamgast van het café van Van den Brom, "Dan staan er straks rijen om dit gebied in te komen, dat levert alleen maar meer overlast op."

Ook Els Iping heeft hier haar vraagtekens bij. "Het kan ook dat mensen dan nog meer uit hun dak gaan omdat ze denken dat ze in het pretpark zijn." Maar een vrouw die al meer dan vijftig jaar in de stad woont, denkt dat ook dat een prima idee is: "Amsterdam is zo veel meer dan stoned en dronken feest vieren, als dat nodig is kunnen ze het best proberen."

Oprah Winfrey is tijdens de coronacrisis 322 dagen achter elkaar haar huis niet uitgekomen uit angst om het coronavirus op te lopen. Dat vertelt de 68-jarige presentatrice in een interview met The Los Angeles Times.

Je hebt flink wat zeebenen nodig om de deinende zee de baas te zijn. De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) houdt vandaag haar open dag en dat betekent dat alle donateurs een stukje mee mogen varen op het reddingsschip. Bij sommigen levert dat natte broeken op.

De KNRM is financieel afhankelijk van giften, legaten en donaties. Daarom zetten ze een keer per jaar al hun weldoeners in het zonnetje door ze mee te laten varen met hun reddingsschip.

"Zo'n dag is belangrijk voor ons", zegt Hein Schrama plaatsvervangend schipper van de KNRM. "We doen financieel alles zelf. We krijgen geen overheidssubsidie. We moeten het dus hebben van giften, donateurs en legaten. Deze dag is een bedankje voor onze donateurs en om te laten zien: dit is het werk dat we doen dankzij jullie."

Eerste keer

Omdat de man van Nikkie van Essen een van de dertig vrijwilligers is bij de Redding Maatschappij is het voor haar leuk om een mee te varen. "Dit is de eerste keer voor mij, het kon steeds niet door corona."

Tekst gaat door onder de foto

Vooral tijdens de zomer rukt de boot uit en ze is er inmiddels helemaal aan gewend dat haar man wordt opgepiept. "We zijn er op ingesteld. Als zijn pieper gaan is het van: dit en dat heb je nodig. Nou succes ermee en gaan."

Droge broek

Ze vindt het leuk om nu zelf een keer mee te varen en ze heeft een droge broek gehouden. "Ik had inside information waar ik ongeveer moest gaan staan om geen natte sokken te krijgen", lacht ze.

Iedereen die zeker geen droge broek heeft, is Mariet van den Boogaard. "Och wat was dit leuk. Ik stond heel even met mijn been buiten het stuurhuis en hup, een plas water tegen mijn been. Mijn broek is behoorlijk nat. Nu snel naar huis een kop thee drinken en een droge broek aantrekken", aldus Mariet.

De KNRM rukt ongeveer veertig keer per jaar uit om onder andere stuurloze zeilboten te redden, afgedreven suppers terug te halen of meehelpen met vermiste zwemmers.

Het onderlinge teamverband is belangrijk, volgens Schrama, omdat sommige situaties heftig kunnen zijn voor de vrijwilligers. "Het hele team heeft dan ook veel steun aan elkaar en we krijgen de nodige mentale ondersteuning. Los daarvan is het dankbaar werk. Fijn om nu wat terug te kunnen doen", aldus Schrama.

Nederlanders boeken minder vaak last minute in de meivakantie en vertoeven vooral in Limburg. Dit blijkt uit data van boekingsplatform BungalowSpecials. Dat platform analyseerde verschillende data van zowel de afgelopen twee jaren als vóór de coronacrisis.

PvdA, GroenLinks en D66 liggen op schema om begin juni klaar te zijn met hun onderhandelingen over een nieuwe coalitie. De partijen zijn inmiddels een maand bezig met de vorming van een nieuw stadsbestuur.

Dat melden informateurs Roos Vermeij en Lodewijk Asscher, die het proces begeleiden, in een brief aan de gemeenteraad.

PvdA, GroenLinks en D66 hebben de afgelopen weken verder gesproken over de financiële situatie en de financiële maatregelen die nodig zijn om aan de ene kant de tekorten en aan de andere kant de ambities te  kunnen dekken. "Dat is een gesprek met elkaar, met de ambtelijke top, maar ook met financiële experts van buiten en een gesprek met leden van het kabinet."

De opgaven en de onzekerheden zijn groot, aldus de informateurs. "Dat maakt dat de
gesprekken intensief zijn en de keuzes niet gemakkelijk." De afgelopen vrijdagen is het onderhandelteam op bezoek geweest in Weesp, Noord, Oost, Nieuw-West en Zuidoost om kennis te maken met de nieuw gevormde stadsdeelcommissies. Met hen is gesproken over de opgaven in de verschillende gebieden. Na het meireces volgt een bezoek aan Centrum en Zuid.

Door de coronacrisis, de oorlog in Oekraïne en de inflatie heeft het nieuwe stadsbestuur weinig financiële ruimte. In 2021 gaf het college nog ruim 1 miljard euro uit om de crisis te bestrijden, en werd er een flinke greep in de reserves gedaan. 

De melkprijs voor boeren schiet omhoog, naar zo'n 50 cent per liter. Maar wie denkt dat de veehouders hiervan de vruchten plukken, heeft het mis. Door de oorlog in Oekraïne rijzen de prijzen voor veevoer, kunstmest, brandstof en energie de pan uit. Soms tot wel vier keer zoveel. "Uiteindelijk zal de consument het voelen in zijn portemonnee."

Veehouder Remco Rotteveel herkent het verhaal. Samen met zijn vader en broer houdt hij zo'n 250 koeien in Ursem. Hij rekent uit: "Twee jaar geleden betaalde je nog 27 euro per 100 kilo kunstmest, dat is nu 110 euro. Bij veevoer is dat net zo, wel ietsje minder. Toen betaalde je 30 euro per 100 kilo, nu 55 euro. De prijzen blijven stijgen, dat is een zorg. Wanneer stopt het?”

Want Nederland haalt jaarlijks ongeveer 3,7 miljoen ton voermaïs uit Oekraïne, zo'n 60 procent van de totale import. Iets dat dus nu wegvalt. En afgelopen najaar sprong de prijs voor kunstmest in Nederland omhoog als gevolg van de hoge gasprijs - door de Russische inval in Oekraïne.

 "De prijzen van veevoer en kunstmest stijgen sinds oktober, de melkprijzen pas sinds februari. Dat gat moet je zelf opvangen en dat doet best zeer. Hoewel de melkprijs nu historisch hoog is, blijft de kostprijs hoger uitvallen. Je houdt zo bijna niets over."

Eerlijke boterham

LTO-bestuurder Trude Buysman roept afnemers - melkfabrieken en supermarkten - dan ook op de prijs die de veehouder krijgt te indexeren en waar het kan contracten open te breken. Zo kan de stijging van bijvoorbeeld veevoer, kunstmest en energie worden doorberekend. "Zo verdienen ze een eerlijke boterham", vindt zij.

Maar nu melkveebedrijven worden geconfronteerd met extra kosten, kunnen ze na een coronapandemie van twee jaar ervoor kiezen om alsnog de handdoek in de ring te gooien. Om dat te voorkomen, is het belangrijk dat alle schakels die tussen de boer en de consument zitten, hun verantwoordelijkheid nemen. "Het zijn onzekere tijden voor melkveehouders", concludeert Buysman. "Toch is de situatie in West-Friesland nog te overzien, maar dit moet niet te lang duren."

Want de melkprijs is wel iets gestegen. De teller staat momenteel op zo'n 50 cent per liter, paar jaar terug zat de prijs nog onder de 40 cent. Maar een veehouder pakt hiermee geen winst. "De veehouder, die blijft de sigaar. Aangezien die onderaan de keten staat. De burger wil wel, maar de consument kiest vaak voor het goedkoopste. Dat is ook niet gek, als je kijkt naar de energieprijzen en inflatie. Maar linksom of rechtsom, de consument zal het uiteindelijk voelen in zijn portemonnee."

Efficiënter rijden

Dat ziet veehouder Ad Baltus uit Zuidschermer ook. Voor een melkveebedrijf met 100 koeien, maakt een stijging van 10 cent per liter veel uit. Toch rekent hij zich niet rijk, want hoge kosten romen zijn winst af. "Ik probeer aan alle kanten al te besparen. Zoals efficiënter rijden met de trekker of minder krachtvoer geven. Maar er is een grens. Ik heb bijvoorbeeld een shovel nodig om mijn koeien te voeren, dat kan ik niet met een kruiwagen. We moeten ook realistisch blijven."

Geen keus

Maar dat is niet het enige, ziet Buysman. Vanuit de politiek krijgen veehouders ook 'wensen' op het bordje voorgeschoteld. "We rollen van crisis naar crisis. Er loopt een stikstofaanpak, boeren worden uitgekocht. Iets waardoor ze niet meer durven te investeren. Overal hangt een prijskaartje aan, dat vergeten mensen vaak."

Dat herkennen Rotteveel en Baltus ook. "De politiek wil dat we als sector verduurzamen, dat willen we zelf ook. Maar we houden zo geen cent over. We zeggen altijd: ‘We kunnen niet groen denken als we rood staan’. Het is echt overleven."

Veel veehouders gaan bijvoorbeeld minder strooien, merkt Buysman op. "Er wordt minder kunstmest gestrooid, wat resulteert in minder gras of maïs. Dus ook minder veevoer, alles hangt met elkaar samen."

Maar moet je dat wel willen? "Nee", stelt Baltus. "Een koe levert per jaar zo'n 10.000 liter melk. Om dat te bewerkstelligen, heeft zij krachtvoer nodig. Een koe kan niet alleen toe met ruwvoer als maïs en gras. Als wij geen krachtvoer geven, dan krijgen we minder gezonde koeien. En dan daalt de melkproductie en daarmee ook onze opbrengst. We zijn daar helaas afhankelijk van."

Na twee jaar wachten, door de coronaregels, kunnen de vrijwilligers van de KNRM weer laten zien waarom ze er zijn. Op praktisch alle KNRM-stations wordt vandaag de Reddingsbootdag gehouden. In Petten zijn ze er helemaal klaar voor. Daar krijgen bezoekers meteen een rondleiding bij het nieuwe pand dat momenteel wordt gebouwd, samen met de Reddingsbrigade.

"We hebben gemiddeld zo'n 20 tot 25 uitrukken per jaar", vertelt Marco Visser van de KNRM in Petten. "De Reddingsbrigade bedient het strand en de kustlijn. Wij zitten normaal gesproken iets verder op zee en helpen bijvoorbeeld de scheepvaart. Maar er is ook een kruispunt tussen onze organisaties. Zwemmers die te ver zijn gegaan of vermiste surfers, die schieten we samen te hulp."

De Reddingbootdag begint, net als bij de andere KNRM-stations, om 10.00 uur. Bij het huidige gebouw aan de Strandweg in Petten kunnen mensen uitleg krijgen over het werk. "We laten ons materiaal zien, maar besteden ook veel aandacht aan de nieuwbouw. Het is een groot gebouw en we laten zien waarom dat nodig is. Al onze materialen komen daar, er komt een theorielokaal waar we les kunnen geven over bijvoorbeeld navigatie. We willen graag laten zien waarom de samenwerking met de Reddingsbrigade zo belangrijk is", zegt Visser.

Die samenwerking betaalt zich straks uit in korte communicatielijnen in noodsituaties, maar ook bij de opleiding van nieuwe vrijwilligers. "De Reddingsbrigade is echt een kweekvijver. Je ziet dat heel veel jongeren uiteindelijk doorstromen naar de KNRM. Dat nieuwe gebouw helpt daar absoluut bij. Ik ben er van overtuigd dat het de veiligheid langs de kust ten goede komt", legt Marco Visser uit.

Tijdens de Open Dag is er voor kinderen van alles georganiseerd en kunnen donateurs meevaren. Daar zijn wel allemaal regels voor, maar die worden ter plekke duidelijk uitgelegd. Visser hoopt dat de mensen het belang van het reddingswerk inzien en zelf de helpende hand willen toeschieten. "We hebben voor de inrichting van het pand nog wel geld nodig. Het zou natuurlijk prachtig zijn als mensen ons daarbij kunnen helpen. 'Redden doe je samen', zeggen we op veel reddingsstations."

Na twee jaar wachten, door de coronaregels, kunnen de vrijwilligers van de KNRM weer laten zien waarom ze er zijn. Op praktisch alle KNRM-stations wordt vandaag de Reddingsbootdag gehouden. In Petten zijn ze er helemaal klaar voor. Daar krijgen bezoekers meteen een rondleiding bij het nieuwe pand dat momenteel wordt gebouwd, samen met de Reddingsbrigade.

"We hebben gemiddeld zo'n 20 tot 25 uitrukken per jaar", vertelt Marco Visser van de KNRM in Petten. "De Reddingsbrigade bedient het strand en de kustlijn. Wij zitten normaal gesproken iets verder op zee en helpen bijvoorbeeld de scheepvaart. Maar er is ook een kruispunt tussen onze organisaties. Zwemmers die te ver zijn gegaan of vermiste surfers, die schieten we samen te hulp."

De Reddingbootdag begint, net als bij de andere KNRM-stations, om 10.00 uur. Bij het huidige gebouw aan de Strandweg in Petten kunnen mensen uitleg krijgen over het werk. "We laten ons materiaal zien, maar besteden ook veel aandacht aan de nieuwbouw. Het is een groot gebouw en we laten zien waarom dat nodig is. Al onze materialen komen daar, er komt een theorielokaal waar we les kunnen geven over bijvoorbeeld navigatie. We willen graag laten zien waarom de samenwerking met de Reddingsbrigade zo belangrijk is", zegt Visser.

Die samenwerking betaalt zich straks uit in korte communicatielijnen in noodsituaties, maar ook bij de opleiding van nieuwe vrijwilligers. "De Reddingsbrigade is echt een kweekvijver. Je ziet dat heel veel jongeren uiteindelijk doorstromen naar de KNRM. Dat nieuwe gebouw helpt daar absoluut bij. Ik ben er van overtuigd dat het de veiligheid langs de kust ten goede komt", legt Marco Visser uit.

Tijdens de Open Dag is er voor kinderen van alles georganiseerd en kunnen donateurs meevaren. Daar zijn wel allemaal regels voor, maar die worden ter plekke duidelijk uitgelegd. Visser hoopt dat de mensen het belang van het reddingswerk inzien en zelf de helpende hand willen toeschieten. "We hebben voor de inrichting van het pand nog wel geld nodig. Het zou natuurlijk prachtig zijn als mensen ons daarbij kunnen helpen. 'Redden doe je samen', zeggen we op veel reddingsstations."

De recente uitbraak van het coronavirus in de Chinese stad Shanghai vertoont tekenen van stabilisatie, blijkt uit de laatste cijfers die zaterdag (lokale tijd) zijn gepubliceerd.

Even terug naar 1980: uit onvrede over de invulling van 5 mei bedenkt Ilco van der Linde met wat vrienden een festival. Ze vinden de festiviteiten die toen plaatsvonden op 5 mei te veel op ouderen gericht. 42 jaar later is dat feestje uitgegroeid tot wat Bevrijdingspop nu is: veertien podia door het land en vele honderdduizenden bezoekers. 

Dat eerste festival wordt georganiseerd in wat toen Patronaat was. Daarna heeft het muziekfeest een bijna niet te stoppen ontwikkeling doorgemaakt. Het bevrijdingsfestival dook in die beginfase in wisselende gedaantes en op verschillende plekken in de stad op. Toch is er alle jaren een centrale boodschap: 'Vrijheid is niet vanzelfsprekend'.

In 1990 vindt Bevrijdingspop door groeiende populariteit voor de eerste keer in de Haarlemmer Hout plaats. Daarvoor waren achtereenvolgens (onder andere) de Prinsenhof, de Botermarkt en het Kenaupark het toneel van het feest voor de vrijheid. 

Tekst gaat door onder de fotocollage. 

Nadat Haarlem de aftrap heeft gegeven voor dergelijke festiviteiten, volgen er snel andere steden. Zo organiseren ze ook een bevrijdingsfestival in Wageningen en Amsterdam. Door de jaren heen zijn er steeds meer steden bijgekomen. Dit jaar kunnen mensen naast onder andere Roermond, Groningen en Vlissingen in totaal in veertien steden feestvieren. 

Storm, Caro Emerald? 

Voor de gemiddelde festivalbezoeker is het bekend: het weer op 'B-pop' hoeft bij lange na niet zonnig te zijn. In 2015 is het behoorlijk stormachtig, maar worden de deuren toch geopend. Na verloop verslechtert de situatie en grijpt de organisatie in. Het terrein wordt tijdelijk afgesloten om aan de veiligheid te kunnen werken. 

Ook heeft die storm gevolgen voor andere bevrijdingsfestivals door het land. Zo kan Caro Emerald zich onmogelijk verder verplaatsen en besluiten ze haar te laten optreden in Haarlem, terwijl zij niet in de line-up stond.

Oorlog 

Door corona kon het immense festival twee jaar fysiek niet door gaan. Afgelopen februari maakte de organisatie bekend dat het festival dit jaar wel door zal gaan.  Dit tot vreugde van voorzitter van de stichting Bernt Schneiders: "Het besluit om dit jaar weer een festival op locatie te organiseren, hebben we eenduidig en met instemmend applaus en zelfs gejuich genomen."

Tekst gaat door onder video: een van de meest hilarische momenten van Bevrijdingspop 2010.

Dat er na corona nu oorlog woedt in Oekraïne, is voor de organisatie een extra stimulans om het feest door te zetten. Het is volgens Bevrijdingspop in tijden van oorlog belangrijk om vrijheid te vieren, maar ook juist om stil te staan bij het feit dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.

5 voor 5-moment 

Het moment van vijf minuten voor vijf uur staat dan ook in het teken van de oorlog. Om 16.55 uur staan de bezoekers van alle festivals tegelijk stil en speelt de Oekraïense zanger Aleksey Gorbunov een nummer. De vluchteling verblijft met zijn gezin sinds enkele weken bij een gast gezin in Overveen. Hij zal in Haarlem alleen op het podium staan, zijn eigen bandleden moesten achterblijven in Oekraïne. 

De stad is klaar om aankomende donderdag de 150.000 bezoekers van het festival welkom te heten. Zij kunnen onder andere genieten van Rilan & the Bombardiers ft. Gallowstreet, Goldband, Krezip en Feest DJ Ruud. Nu maar hopen dat de zon gaat schijnen. 

Burgemeester Femke Halsema kondigt vergaande maatregelen aan om de drukte en overlast op het Wallengebied de kop in te drukken. Nu al wordt het alcoholverbod aangescherpt en de vergunningen van de tijdelijke terrasuitbreidingen ingetrokken, maar de stad overweegt ook sluitingstijden voor de horeca in het weekend om 02:00 uur en zelfs toegangspoortjes in het gebied. 

Dat schrijft Halsema in een brief aan de gemeenteraad. Ze noemt de maatregelen een trendbreuk, maar noodzakelijk. "Opnieuw constateren we dat de drukte nóg sneller dan verwacht terugkeert, zoals we dit eerder zagen in de zomer van 2020 en 2021."

Volgens de gemeente waren tijdens het paasweekend de bezoekersaantallen en overlastmeldingen vergelijkbaar met de periode voor corona. "Opnieuw leggen de snel toenemende bezoekersaantallen, en de overlast die dit met zich meebrengt, een onacceptabele druk op de openbare ruimte en de leefbaarheid op de Wallen."

Terrassen

De burgemeester stelt dat ingrijpende maatregelen noodzakelijk zijn. Volgende week vrijdag, op 6 mei, worden al de tijdelijk vergunde terrasuitbreidingen in een groot deel van de Burgwallen-Oude Zijde en de gehele Nieuwmarkt ingetrokken. Deze vergunningen waren onder voorwaarden verlengd tot eind oktober van dit jaar, maar de gemeente komt hier nu dus op terug. In de vergunningen is daar volgens Halsema ook ruimte voor: deze kunnen worden ingetrokken als de leefbaarheid in de buurt te veel onder druk komt te staan.

Ook volgende week vrijdag wordt er een alcoholverkoopverbod ingevoerd op de donderdagen, vrijdagen, zaterdagen en zondagen vanaf 16:00 uur. Op dit moment mag alcohol nog in detailhandel, cafetaria’s en slijterijen tot 22:00 uur worden verkocht. Verder wordt de crowdmanagement opgeschaald, de maatregelen tegen straatdealen geïntensiveerd en seksondernemers worden gemaand om de wachtrijen op straat voor hun ondernemingen aan te pakken.

Toeganspoortjes

Op het stadhuis worden ook maatregelen voorbereid die nog verder gaan. Die zullen worden ingezet als de situatie erom vraagt, zo belooft de burgemeester. 

Halsema denkt hierbij aan een nog verdere uitbreiding van het alcoholverkoopverbod en de invoering van zogeheten venstertijden, waarbij geen nieuwe bezoekers meer worden toegelaten in horecazaken na een bepaald tijdstip.

Verder moet de horeca op de Wallen vrezen voor minder ruime openingstijden: op tafel ligt een plan om de sluitingstijden in het weekend naar 03:00 terug te brengen, of indien noodzakelijk naar 02:00 uur. Op piekmomenten wil de burgemeester de toegang tot het gebied afsluiten en bezoekersaantallen doseren tot zeventig procent van het niveau pre-corona. Om dit te bereiken is in het uiterste geval zelfs het plaatsen van tourniquets - toegangspoortjes - een mogelijkheid. 

De maatregelen worden op dit moment door de gemeente verder uitgewerkt met onder andere de politie en handhaving. Ook wordt er gekeken naar de logistieke en juridische gevolgen. "Om de situatie op korte termijn te verbeteren achten wij de aangekondigde maatregelen noodzakelijk. Perspectief op de langere termijn vraagt om nader uitgewerkte vervolgstappen, en een helder en gedeeld beeld van de stappen op de maatregelenladder", aldus Halsema.

Tijdelijke woonprojecten met snel te bouwen flexwoningen: het is misschien wel de ideale, snelle verlichting van de woningnood. Maar, zegt stadmaker Floor Ziegler, het is dan wel belangrijk om bewoners van die tijdelijke woonprojecten te laten meepraten over hoe ze daar willen samenleven. Tijmen woont bij Startblok Elzenhagen, een van die tijdelijke woonprojecten in Amsterdam. Hij vindt dat de sociale cohesie onder medebewoners van zijn gebouw nog teveel uitblijft.

Met Startblok Elzenhagen hebben Eigen Haard, De Key en de gemeente Amsterdam 540 woonplekken gerealiseerd. De helft daarvan is bestemd voor Amsterdamse jongeren, de andere helft voor jonge statushouders. Bewoners kunnen er maximaal vijf jaar blijven wonen. Rond 2028 krijgt het terrein een nieuwe, permanente bestemming. 

Volgens de initiatiefnemers is het de bedoeling dat de bewoners van Elzenhagen een community vormen, elkaar ontmoeten en samen activiteiten ondernemen. Volgens Tijmen wordt er dan ook van alles georganiseerd om de bewoners nader tot elkaar te brengen: ''Laatst hadden we nog een Iftar diner, er wordt gesport en er zijn yogalessen.'' Toch wil dat er nog niet echt toe leiden dat er onderling goede sociale contacten ontstaan: ''Ik denk dat mensen het slechts als iets tijdelijks zien en daardoor minder de drive hebben om het echt hun eigen te maken.''

Een woordvoerder van Woonstichting De Key geeft aan bekend te zijn met de problemen rond Startblok Elzenhagen: ''We herkennen dat het de afgelopen periode wat moeilijker was, onder meer vanwege corona. Begin dit jaar zijn we daarom in gesprek gegaan met de bewoners over wat zij belangrijk vinden. Zij geven aan dat ze meer aandacht willen voor de mentale gezondheid van bewoners, het verbeteren van de veiligheid en het versterken van de community bij het Startblok.''

Het zou goed kunnen dat een volgende pandemie opnieuw veroorzaakt wordt door een nog onbekend coronavirus, maar ook een nieuwe grieppandemie is volgens experts kansrijk. Een uitbraak van een gevaarlijk, voor de meeste mensen nog onbekend ‘paramyxovirus’ ligt eveneens op de loer.

Hoge kosten en tegenvallende inkomsten: zo vat het Amsterdamse college de financien van 2021 samen. In totaal investeerde Amsterdam ruim 1 miljard euro in de stad. Nog nooit was dat bedrag zo hoog. Tegelijkertijd waren de inkomsten bij de gemeente lager dan normaal.

Het heeft, zo geeft waarnemend wethouder Simone Kukenheim (Financiën) aan, voor een groot deel te maken met de impact van de corona-crisis. De stad investeerde in 2021 veel geld in steunpakketten voor ondernemers en kunst-, cultuur- en sportsector en zag tegelijkertijd dat corona minder geld in het laatje bracht.

Hard geraakt

"Ik ben tevreden dat we ondanks de tegenvallende inkomsten meer dan ooit hebben kunnen investeren in Amsterdam", zegt Kukenheim. "Want juist in een crisis moet je anticyclisch investeren, de stad de crisis uit investeren. Daarnaast hebben we ons zo veel mogelijk ingezet om Amsterdammers en ondernemers te helpen om de gevolgen van de corona-crisis op te vangen.”

In het jaarverslag is te lezen dat de 'aard' van de Amsterdamse economie - met veel eigen inkomsten - en het wegvallen van die inkomsten, ervoor zorgen dat de stad hard is geraakt. Volgens de schrijvers van het jaarverslag heeft vooral de de culturele en creatieve sector last gehad van de maatregelen die in Nederland en daarbuiten golden.

Gederfde inkomsten

Door corona liep Amsterdam veel inkomsten mis die er zonder de pandemie wel waren geweest: in totaal zo'n 308 miljoen euro. Dat is zo'n 50 miljoen euro meer dan vooraf werd gedacht.

Vooral aan toeristenbelasting werd veel misgelopen. Kwam er in 2019 nog 133,6 miljoen euro via die post binnen; vorig jaar was dat bedrag slechts 42,4 miljoen. De gemeente berekende dat er in 2021 zo'n 154,5 miljoen euro aan toeristenbelasting is misgelopen. Aan parkeergeld werd er 235,8 miljoen euro opgehaald, aan onroerendezaakbelastingen 231,6 miljoen.

Twee andere belangrijke kostenposten die te makken hadden met corona waren de TOZO (220 miljoen) en de GGD 141 miljoen euro.

Onder de streep

Al met al kwam er in 2021 zo'n 80 miljoen euro meer binnen dan er uitgegeven werd. Dat komt voor een belangrijk deel doordat een afwaardering van het AEB (55 miljoen euro) door een overname uiteindelijk toch niet nodig bleek te zijn. Tegelijkertijd nam de externe schuld van de stad met 550 miljoen euro toe naar een totaalbedrag van 6,7 miljard euro.

De financiële opgaven en onzekerheden zijn de komende jaren groot, concludeert het college. Volgens de burgemeester en wethouders wordt Amsterdam fors geraakt door toenemende inflatie en stijgende lonen en kosten. Daarnaast moet de gemeente de komende jaren naar eigen zeggen veel investeren, terwijl er minder inkomsten zullen zijn.

Het is zoeken naar een speld in een hooiberg voor eigenaren van campers en caravans om een stalling te vinden. Vrijwel nergens is meer plaats voor hun huisje op wielen, die nu vaak noodgedwongen op straat voor de deur geparkeerd wordt of wekenlang op de oprit staat. Vaak tot afgrijzen van de buren...

"Maak hier nou eens echt werk van, gemeente!" De openbare toiletvoorziening in het centrum van Beverwijk laat al te lang te wensen over, zeggen Facebookleden in de groep 'Je bent Beverwijker als...'. Zeker voor ouderen en mindervaliden is dat een probleem.

Ali Bal, de voorman van de grootste partij Samen Lokaal, kan zich de ergernis heel goed voorstellen. "Het liefst gaan we hier zo snel mogelijk na het coalitieakkoord en nog voor de zomer mee aan de slag."

Bal begrijpt de Beverwijkse zorgen, ook uit eigen ervaring. "Ik heb een kleine van een paar maanden, dus ik kan me voorstellen dat je, als je uit Heemskerk of Haarlem naar Beverwijk komt om te winkelen, wel ergens een luier wilt kunnen verschonen."

Toch kan hij op wat ideeën na nog geen concrete oplossing of termijn noemen, deels omdat de vorming van een nieuwe coalitie nog niet rond is. "Ik vind zeker dat we dit in de nieuwe bestuursperiode moeten oppakken. Maar het is ook heel lastig om te zeggen: over een paar maanden zijn er toiletten."

Nood is hoog

Of Beverwijkers dat snel genoeg gaan vinden, is de vraag. De nood is namelijk hoog. "De ouderen en gehandicapten kunnen nergens terecht", zegt Theo de Bot vandaag in zijn cris de coeur in de Facebookgroep. "Gemeente, maak hier nou eens écht werk van."

Ook elders in onze provincie heerst het toiletprobleem: in Huizen is de gemeente bijvoorbeeld al bezig met een plan. Tekst gaat verder.

En binnen een mum van tijd zijn veel van de ruim vijftig reacties eensluidend: "Het zal tijd worden", "Ik vind het onbegrijpelijk" en "Nog steeds mis ik de toiletten bij V&D en Hema": een kleine greep uit de antwoorden op Bots post.

Budget vrijmaken zag de gemeente niet zitten

De kwestie speelt namelijk al een tijdje. In november 2020 leek het de goede kant op te gaan toen de gemeenteraad van Beverwijk een motie aannam om openbare toiletten te plaatsen in het centrum van de stad. De Vereniging van Eigenaren (VvE) van Beverwijk Centrum en de Stichting Beverwijk stelden voor om die te betalen uit het Corona Herstelfonds.

Dat kon niet, volgens burgemeester Martijn Smit en toenmalig wethouder Esther Loenen. En budget binnen de gemeentebegroting vrijmaken zagen zij ook niet zitten, schreven zij in een brief.

De gemeente Amsterdam stelde vorig jaar wel extra geld beschikbaar voor openbare toiletten. Tekst loopt door.

"Voor de hand ligt de (horeca)ondernemers van het centrum te verzoeken dit op te pakken", luidt de tekst van de burgemeester in Beverwijk. "Een toilet is bij uitstek dienend aan de dienstenlevering van hen." En daarmee was de kous af.

Schot in de zaak

Maar daar is Hans Visser, voorzitter van de VvE Beverwijk Centrum, het niet mee eens. De gemeente had wél eerder al meer moeten doen, vindt hij. Toch is hij nog positief: met Bals partij Samen Lokaal zeer waarschijnlijk aan het roer in de gemeente, komt er misschien wel schot in de zaak, denkt hij. 

"Dat het eerdere college de plannen afschoot, doet niets af aan onze wens openbare toiletten in het centrum te openen, integendeel. Het is helder dat die er moeten komen. Een nieuw college kan nieuwe mogelijkheden creëren. Samen Lokaal heeft toiletvoorziening zelfs in het programma opgenomen.

D-reizen, ING, Beverhof of losse unit

Ideeën heeft Visser ook, bijvoorbeeld wc's in het pand van D-reizen of in dat van de ING, die daar weggaat. Maar ook een losstaande wc-unit op een van de plantsoenen tegenover de Hema is volgens hem een optie.

Bal blaast voorlopig nog iets minder hoog van de toren, maar ziet in ieder geval één mogelijke optie: "Ik denk voor de korte klap aan het − misschien met hulp van de gemeente − heropenen van publieke toiletten in het Beverhof. Maar daar zullen we met de eigenaar over moeten praten, want die heeft ze een tijdje geleden gesloten."

Pinkpop heeft de twee jaar in wachtstand door corona benut om de indeling van het festivalterrein tegen het licht te houden en verbeteringen door te voeren. Meest opvallende wijziging: het Noord- en het Zuidpodium draaien nu naar elkaar toe. Daardoor hoeft de bezoeker na een optreden alleen maar 180 graden te draaien voor het volgende optreden.

Lege flessen, plastic bekertjes en niet-verkochte spullen van de vrijmarkt: Koningsdag zorgt voor flink wat afval in de provincie. Het gaat voor veel gemeenten om zeker 10.000 kilo, zo blijkt uit een rondgang van NH Nieuws langs de grootste steden van Noord-Holland. "Koningsdag is voor de reiniging de drukste dag van het jaar", aldus een woordvoerder van de gemeente Amsterdam. 

600 extra vuilnismannen, 97 veegwagens en nog eens 100 overige afvalwagens waren er nodig om in Amsterdam de boel weer schoon te krijgen. In totaal is er in de hoofdstad zo'n 2.500 kuub afval opgehaald, wat ongeveer gelijk staat aan zo'n 10.000 kliko's.

Dat had nog veel meer kunnen zijn: "Wat dit jaar opviel, is dat mensen op de vrijmarkt hun onverkochte waar en kleding netjes naar de inzamelcontainers voor de kringloop brachten", aldus een woordvoerder van de gemeente.

NH Nieuws maakte vanochtend nog beelden van een zeer vervuild Amsterdam. Tekst loopt door onder de video.

12.000 kilo Haarlems grofvuil

Ook in andere Noord-Hollandse gemeenten lagen de straten vol. Volgens Spaarnelanden, het bedrijf dat afval ophaalt in Haarlem, is er totaal zo'n 12.000 kilo grof afval opgehaald. Dat zijn voornamelijk spullen die bleven liggen na de vrijmarkten. Naast het grofvuil is er ook nog ongeveer 4.000 kilo veegvuil opgehaald. "Dat komt neer op acht volle veegwagens", aldus een woordvoerder.

Tekst gaat verder.

In Alkmaar is de beleving dat er dit jaar meer vuil op straat lag dan andere jaren, zegt een woordvoerder van Stadswerk072. Andere steden zeggen juist dat er minder afval op straat lag na Koningsdag, een trend van vóór corona die zich dit jaar voort lijkt te zetten.

In de gemeente Hoorn is er 7.000 kilo grof vuil opgehaald en in totaal 20 kuub 'veegvuil'. Bij dat laatste gaat het vooral om blikjes, plastic bekers en ander afval dat in de prullenbak hoort.

Er werd de afgelopen drie maanden nog gesproken over de toekomst, maar het HDMZ-museum in Zandvoort stopt ermee. Sinds de opening in 2020 trok het museum al te weinig bezoekers en draaide het verlies. Afgelopen winter trok Frits van Loenen Martinet, voorzitter van Werkstichting HDMZ, er drie maanden voor uit om het museum op koers te zetten. Tevergeefs, zo blijkt. Het is niet gelukt om een sluitende begroting te krijgen. "Helaas stopt voor ons dit droomproject", zegt hij.

Door corona moest het museum vanaf de start, regelmatig dicht en dat heeft het museum niet veel goeds gedaan. Het oorspronkelijke idee voor het HDMZ-museum komt van de overleden kunstenaar Jan van Beelen. Het was zijn droom en hij was ook mede-oprichter. Een paar maanden voor de opening overleed Van Beelen en daarmee viel de kapitein van het schip, weg. Volgens Van Loenen Martinet had niemand autoriteit op dat moment en ontstonden er conflicten op de werkvloer.

Die liepen zo op dat de beoogde directeur, Anne Marion Cense, uiteindelijk weg is gegaan. Daarna zetten de vrijwilligers alles op alles om het museum op poten te zetten. "We vlogen alle kanten op en we vergaten de fantastische uitdaging die dit project ons had moeten geven", zo vertelt Van Loenen Martinet. Het wegblijven van succes ligt volgens hem vooral aan het ontbreken van kennis voor het opzetten van een particulier museum.

Gebouw

"Maar weinig musea weten zelfstandig een positieve balans te halen. En het was handig geweest als we dat hadden geweten voordat we een museum gingen opzetten."

In de praktijk kwam het erop neer dat er een nieuw gebouw was neergezet voor het HDMZ-museum, maar de invulling van het museum moest grotendeels nog vorm krijgen en bedacht worden.

Het gebouw is nu in handen van Stichting Geneviève, die ook eigenaar is van de kunstcollectie van Van Beelen. Wat ermee gaat gebeuren is nog niet duidelijk. Het gebouw krijgt in ieder geval wel een maatschappelijke of sociale functie. Frits van Loenen Martinet gaat bekijken hoe zoveel mogelijk Zandvoorters alsnog het werk van de overleden kunstenaarJan van Beelen kunnen zien in de toekomst. "Het einde van de exploitatie van het gebouw, betekent niet een einde aan de uitvoering van het gedachtengoed van kunstenaar Jan van Beelen."

De agent die vorig jaar maart optrad tegen betogers op het Malieveld in Den Haag, wordt niet vervolgd. Deze hondengeleider zette zijn diensthond in om een man aan te houden die een bierblik naar de ME had gegooid. Vervolgens werden de agent en zijn hond door omstanders aangevallen.

Het aantal mensen dat zich vorig jaar liet testen op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) is met 30 procent gestegen tot 138.436, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is nog wel lager dan in 2019, het jaar voor de uitbraak van het coronavirus.

In het eerste kwartaal van dit jaar werden er in Amsterdam 42,5 procent minder huizen verkocht dan in het hetzelfde kwartaal vorig jaar. Na overkoken kun je nu spreken van droogkoken. 

In het eerste kwartaal van 2022 werden er in Amsterdam 43.923 woningen verkocht, het laagste aantal sinds zes jaar. Jerry Wijnen, voorzitter van Makelaarsvereniging Amsterdam, kan wel verklaren waarom de woningmarkt is drooggekookt: "We hebben allemaal corona gehad en toen kwam Oekraïne, dus er waren heel veel mensen die even geen actie ondernamen"

Schaarste in aanbod was er altijd al, maar door de pandemie en de oorlog werden mensen dus ook huiveriger, wie het nog kan betalen, om een huis te kopen. Resultaat is ook dat woningen die voor heel veel op Funda staan, zoals een rijtjeshuis van 240 vierkante meter in de Rivierenbuurt voor 2 miljoen euro, voorlopig onverkocht blijven. "Een absolute toplocatie in Zuid", leest dure-huizen-expert Erik Rezelman de advertentie voor, "als je je even omdraait, wij noemden deze buurt vroeger Warschau!"

Ondertussen is het niet alleen oorlog, maar is de rente is ook gestegen van 1,5 naar bijna 3 procent. Rezelman: "Het goede is dat mensen door de stijging van de rente minder kunnen lenen en als mensen minder kunnen betalen zullen de huizenprijzen ook gaan dalen." Volgens Wijnen is die prijsdaling wel mogelijk maar is die kans heel klein: "We hebben relatief weinig woningen en Amsterdam zal altijd een stad blijven waar heel veel mensen willen wonen."

Vooruitzicht

Volgens Wijnen zien de makelaars dat er nu in de lente wel steeds meer woningen op de markt komen. "We zien juist weer een tendens, een soort inhaal-tendens, op het eerste kwartaal." Dus biedt het huidige moment volgens hem ook kansen, voor wie zich dat kan veroorloven: "Ik verwacht niet dat de vraag naar woningen in Amsterdam ooit gaat afnemen. Ik durf te zeggen dat er in Amsterdam altijd een schaarste blijft."