Door het wegvallen van de ruis hoorde sound designer Arnoud Traa ineens veel meer. Hij wist: dit moet bewaard blijven. Arnoud verwerkte de Amsterdamse klanken van de coronamaanden in zogeheten soundscapes: indrukken van geluid van een ongewoon kalme stad. Het Instituut voor Beeld en Geluid bewaart zijn werk voor toekomstige generaties.

Natuurlijk - het was vreselijk, de stille maanden van de coronapandemie. Maar de bewoners van de drukke binnenstad weten dat het ook zijn voordelen had. Geen toeristenherrie maar vogelgekwetter, geen rolkoffers maar een roestig fietsje dat langskachelt, en klokken die galmen over lege pleinen en grachten. Door de afwezigheid van het gebruikelijke rumoer kregen de overgebleven geluiden ineens alle ruimte.

Historisch

Dat viel geluidsontwerper Arnoud Tra ook op. "Ik woon dan in Noord, maar daar viel het me ineens op dat ik het verkeer van de Ring niet meer hoorde." Eerst begon hij het geluid van de vogels op te nemen in zijn tuin. Maar hij wist: dit is historisch. En historie moet vastgelegd worden.

Het Instituut voor Beeld en Geluid vond dat ook, en gaf Arnoud de opdracht om wekenlang het geluid en de stilte van de stad vast te leggen. Het resultaat: een Amsterdamse audiobiografie voor de volgende generaties. "Als audioprofessionals zoals ik het geluid van die jaren willen hebben, dan is dat beschikbaar", legt Arnoud uit. Handig voor bijvoorbeeld filmmakers.

Reuring

Nu zijn de toeristen en het rumoer weer terug en legt Arnoud weer eens zijn oor te luister in de stad. Tijdens een wandeling over de Wallen en de Dam lijken zijn oren wel te tuiten. "Ik hoor vliegtuigen, brandweer, sirenes - dit is wel zeer levendig  te noemen."

En hoewel sommige Amsterdammers misschien heimelijk terugverlangen naar de rust, verkiest Arnoud toch het rumoer. "Er is weer reuring, er gebeuren weer dingen in de stad. Zo hoort het." Al geeft hij toe: de lallende Britse toeristen is hij ook liever kwijt dan rijk. "Die rolkoffers vind ik meer een internationaal geluid. Wat wel typisch Amsterdams is: door de keien in de binnenstad klinken ze hier zoals nergens anders."

Voor wie weer ouderwets gek wordt van de herrie, heeft Arnoud nog een tip: gewoon op met moois letten. "Dan zijn de ellendige, nare geluiden veel minder opvallend." En voor wie dat geen optie is, rest niets anders dan Arnouds opnames bij Beeld en Geluid eens te beluisteren.

Dat ratten voor overlast zorgen in de stad is niet nieuw, maar tussen 2019 en 2021 is het aantal meldingen over ratten meer dan verdubbeld. Dit blijkt uit door AT5/NH Amsterdam opgevraagde cijfers bij de GGD, de overlast groeit dus behoorlijk. Buurtbewoners doen daar zelf van alles aan, zoals het plaatsen van vallen. Maar dat is volgens rattenbestrijder Johnson niet genoeg: "De gemeente moet hierin actiever zijn."

Iemand die dagelijkst overlast van ratten heeft, is Johnson Adesida. Hij woont in Holendrecht in Zuidoost waar het van de ratten krioelt: "Ik heb een schuurtje in m'n huis met veel spullen waarin ze zaten. Ze plasten en poepten over de spullen heen, dus dat heb ik moeten weggooien." Zijn buurvrouw Erika Weerle beaamt dit probleem: "Toen mijn zoon laatst naar zijn auto liep, zaten er twee ratten voor de deur te eten. Hij moest ze zelfs wegschoppen."

Inzet van de gemeente

Het aantal meldingen lag in 2019 nog op 3.409. Twee jaar later was dat aantal meer dan verdubbeld, in 2021 werden bij de GGD namelijk 7.329 meldingen van rattenoverlast gedaan in de stad. Volgens de GGD is dit een logische ontwikkeling die te maken heeft met de coronacrisis. Door de pandemie zouden mensen meer thuis hebben gezeten. Hierdoor wordt er allereerst meer afval geproduceerd door huishoudens, maar valt het rattenprobleem mensen ook meer op.

In een brief aan de gemeenteraad spreekt de Wethouder van openbare ruimte en groen Jakob Wedemeijer van een  zorgelijke stijging. "Er wordt nog geen alarmerende plaagdruk waargenomen, maar er is duidelijk een toename", schrijft Wedemeijer.

Een rattenplaag kan gevaarlijk zijn omdat je ziek kunt worden als je met een rat in aanraking komt doordat ze gevaarlijke bacteriën bij zich kunnen dragen. Daarbij knagen ze aan kabels, waardoor kortsluiting of zelfs brand kan ontstaan.

Op dit moment is rattengif verboden in de openbare ruimte. Hier zouden ratten resistent tegen kunnen worden, het is slecht voor de natuur en andere dieren wiens voer uit ratten bestaat zouden hierdoor kunnen overlijden. Mechanische vallen zijn wel toegestaan, dat is dan ook wat Johnson gebruikt om ze weg te krijgen uit zijn buurt. Wekelijks vangt hij zo'n drie tot vijf ratten per val.

Maar dat is niet genoeg om de plaag uit Holendrecht te verdrijven. Daarom vindt Johnson dat de gemeente actiever moet optreden, nu ligt de verantwoordelijk te veel bij de Amsterdammers: "De gemeente moet meer afvalcontainers plaatsen, deze veel vaker legen en veel meer gaan schoonmaken."

Voerverbod

Johnson maakt iedere keer als hij van huis weggaat of thuiskomt de vallen rondom zijn huis: "Als er ratten in zitten, heb ik spullen in mijn tas om ze mee op te pakken." Hij begraaft ze, maar vaak vriest hij ze eerst in: "Zo begraaf ik ze met meerderen tegelijk, maar dit is ook bewijs voor de gemeente om te kunnen laten zien dat het probleem er echt nog steeds is. Ze zijn wel eens langs geweest, maar het wordt alleen maar erger."

Als oplossing van het probleem wil de gemeente dat er minder voedsel en troep op straat terechtkomt. Daarom voerde de gemeente per april een voerverbod in. Wie vogels toch te eten geeft,  riskeert een boete van 70 euro.

Of het voerverbod effect gaat hebben, is echter de vraag. Dat heeft te maken met de handhaving ervan. Zo werd er in anderhalve maand tijd nog geen enkele boete uitgedeeld. "Dat is natuurlijk best ingewikkeld, omdat je iemand op heterdaad moet betrappen", laat een woordvoerder van de gemeente weten.

Gedurende de coronapandemie werd regelmatig het boek La peste van Albert Camus aangehaald. Het vertelt het verhaal van de Algerijnse stad Oran waar de pest toeslaat. Aan de hand van diverse personages wordt beschreven hoe mensen hiermee omgaan.

De Partij van de Arbeid, GroenLinks en D66 zijn al weken aan het onderhandelen voor een nieuw coalitieakkoord, maar verwachten begin juni hun handtekeningen eronder te zetten. Het blijkt een lastige opgave: de formerende partijen hebben grote ambities, maar kunnen niet alles waarmaken door financiële tekorten. 

Marjolein Moorman (PvdA), Rutger Groot Wassink (GroenLinks) en Reinier van Dantzig (D66) waren vandaag op pad in De Pijp. De afgelopen paar vrijdagen bezochten de onderhandelaars een stadsdeel en Zuid is de laatste op de lijst. "Dat doen we om in de stadsdelen, en ook stadsgebied Weesp, te horen wat er allemaal speelt en om kennis te maken met de bestuurscommissies", legt Moorman uit. 

De thema's die worden besproken worden meegenomen in de onderhandelingen voor een nieuw stadsbestuur. Die onderhandelingen gaan goed, laten alle drie de kopstukken weten. "We zijn nu echt druk bezig om een stap vooruit te zetten", aldus Van Dantzig. "We hebben ons ten doel gesteld dat het begin juni af is en dat is het binnenkort. Dus we moeten aan de bak."

Tekorten

Die onderhandelingen zijn dit jaar extra uitdagend. De stad kampt met grote financiële tekorten door onder andere de aanpak van de bruggen en kades, de energietransitie en de oorlog in Oekraïne. Vorig jaar gaf het voormalige college nog vier miljard uit om gezond uit de coronacrisis te komen. Daarvoor moesten ze diep in de reserves duiken. 

"Dus moeten er nu harde keuzes gemaakt worden", aldus GroenLinks-voorman Groot Wassink. Wat die harde keuzes dan precies zijn, kan hij nog niet kwijt. "Maar we zullen echt moeten kiezen want de financiële situatie is gewoon echt niet goed. En je wil toch blijven investeren in de stad en de uitdagingen die er zijn. Neem klimaatverandering, ongelijkheid en de woningnood."

Ook Moorman, de grote winnaar van de gemeenteraadsverkiezingen, benadrukt dat er weinig geld te besteden is. "Laten we daar duidelijk over zijn: er is niet genoeg geld om alles, ook wat we hier in de stadsdelen horen waarvan we heel goed begrijpen dat die noden er zijn, om dat allemaal te doen. Als we dat allemaal zouden doen, dan zou Amsterdam morgen failliet zijn."

En dat betekent dat er ergens geld gevonden moet worden. Op de vraag of de lasten worden verhoogd of dat er bezuinigingen zullen komen reageert Van Dantzig (D66) stellig: "Volgens mij moet je het allemaal doen, zo eerlijk moet je zijn. Je komt er niet zonder de lasten te verhogen en je komt er niet zonder bezuinigingen. Daarnaast moet je ook investeren, want de stad moet door."

Wethoudersposten

De partijen zeggen op schema te liggen om begin juni het coalitieakkoord te finaliseren. "Het wordt een mooi rood akkoord", zegt Moorman. "Maar zeker ook met een groen randje, want we moeten ook echt gaan nadenken over klimaat en toekomst. Ja, dat zit er wel aan te komen."

Met welke portefeuilles ze zich bezig wil houden de komende vier jaar wil Moorman nog niet kwijt, maar ze laat weten dat Onderwijs zomaar een optie zou kunnen zijn. Ook Groot Wassink en Van Dantzig laten hun ambities voor wethoudersposten nog even geheim.

Op Schiphol hoeft vanaf volgende week zaterdag 21 mei nergens meer een mondkapje worden gedragen. Dat maakt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bekend. Reizigers moeten nu nog een mondkapje op vanaf het moment dat ze hun instapkaart scannen tot in het vliegtuig. De Europese luchtvaartautoriteit EASA heeft de coronaregels voor alle lidstaten versoepeld.

Ook aan boord van Nederlandse luchtvaartmaatschappijen hoeven passagiers en bemanningsleden geen mondkapjes meer te dragen. KLM, Transavia, TUI en Corendon hadden de mondkapjesregel twee maanden geleden zelf al afgeschaft, tegen de richtlijnen van de overheid in.

De maatschappijen waren bang voor meer agressie aan boord, omdat in de rest van het land nergens meer mondkapjes hoefden te worden gedragen.

Zwakkere gezondheid

Het ministerie adviseert reizigers met een zwakkere gezondheid alsnog een mondkapje te dragen op luchthavens en in vliegtuigen.

Het kabinet voorziet een nieuwe miljardentegenvaller doordat sommige bedrijven hun in de coronacrisis opgebouwde belastingschuld niet terug kunnen betalen.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is vrijdag gedaald naar 555. Dat blijkt uit een opgave van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Maaltijdbezorgers, webshops en aanbieders van thuisentertainment profiteerden van de coronacrisis. Luchtvaart en reissector verloren juist fors. Hoe zit dat nu, na de lockdowns?

Er is een behoorlijke uitbraak van waterpokken in ons land. Niet alleen bij zuigelingen en kleuters, maar ook bij kinderen tussen de 5 en 15 jaar. Experts vermoeden dat dit een inhaaleffect is na de coronajaren, waarin kinderen door de maatregelen waren afgeschermd en weinig met elkaar in contact kwamen.

Nog steeds leven mensen in afzondering om besmetting met corona te voorkomen, ook nu officiële maatregelen tegen de ziekte niet meer gelden. Ze gaan niet op bezoek, niet naar het theater of een restaurant. Dat zegt het gezondheidsinstituut RIVM op basis van nader onderzoek naar de uitkomsten van het gedragsonderzoek van maart. Het gaat om 2 procent van de 35.000 deelnemers.

Het hele jaar in het verwarmde buitenbad van De Crommenije zwemmen: dat is de wens van Zaankanter David Sluis, die via een petitie al 1000 medestanders heeft. Maar door de hoge gasprijzen wil de gemeente Zaanstad er niet aan. Volgens David kan het wel als je het echt wil. Met twee raadsleden ging hij naar Bennekom, waar De Vrije Slag duurzaam wordt verwarmd en bijna zonder gasverbruik. Waterpompen en zonnecollectoren verwarmen het water op. Een voorbeeld voor Zaanstad, vindt David. 

Bedrijfsleider Alex van Hunen van De Vrije Slag neemt uitgebreid de tijd om de Zaanse missie te vertellen hoe ze al jaren proberen het zwembad duurzaam te krijgen. "We kunnen ook op gas verwarmen, maar dat is alleen voor als het niet anders kan." En nu de gas de pan uit rijzen willen prijzen ze helemaal geen gas meer gebruiken. De 23 zonnecollectoren en twee waterpompen zijn om de 50 meter buitenbad voldoende te verwarmen. Alleen als het vriest lukt het niet om het water op temperatuur te krijgen.

Waterpomp

David en de raadsleden Geert Rijken van de PvdA en Flip Hoedemaeker van D66 vinden ook dat duurzame energiebronnen de toekomst hebben. "We moeten een totaal van het gas af", zegt Hoedemaeker en zijn collega Rijken vindt een investering in waterpompen een interessant. "Als je ziet hoe ze dat hier in drie jaar terugverdienen moeten we er zeker eens goed naar kijken." 

En volgens de beide raadsleden is het ook noodzakelijk om duurzaam te gaan verwarmen. Uit recente cijfers blijkt dat vooral de zwembaden en sporthallen in Zaanstad verantwoordelijk zijn voor de grootste uitstoot van CO2 door gasverwarming.

Goed voor de gezondheid

Voor David is van belang dat er ook in de winter kan worden gezwommen. "Het is van belang dat mensen kunnen blijven sporten. Stel je voor dat de corona uitbreekt en de sporthallen weer dicht gaan. Dan is buiten zwemmen een laatste optie en goed voor de sociale en weer geestelijke gezondheid."

De twee raadsleden zijn nog niet helemaal overtuigd van het winterzwemmen, maar wel van een duurzame verwarming van het zwemwater. David gaat in ieder geval net zo lang door tot hij weer in de winter baantjes kan trekken in een verwarmd buitenbad in Zaanstad.

Een dag nadat het land voor het eerst een coronabesmetting naar buiten bracht, meldde Noord-Korea vrijdag ook de eerste dode door het virus. Van vijf andere mensen die met koorts overleden wordt de doodsoorzaak onderzocht, aldus het staatspersbureau KCNA.

De voetgangersvereniging is boos op de gemeente. Ze vinden dat ze vergeten worden in de steeds drukker wordende mêlée van terrassen en andere obstakels op de stoep en daardoor de straat op worden gejaagd. 

"Je moet gewoon met een totaalblik kijken en niet alleen maar met een soort van verkokering en alleen maar naar die horeca. Hoezeer ik het ook de horeca gun dat ze even een extra centje maken, maar gemeentebestuur, denk nou eens even na met wat je doet. Dat kan veel beter dan wat je nu in die terrassennota hebt verzonnen", zegt Patty Muller van de voetgangersvereniging.

Hoewel de coronaterrassen sinds vorige week in het Wallengebied al niet meer zijn toegestaan, zorgt de toenemende drukte, werkopbrekingen, fietsen en dus ook terrassen ervoor dat er volgens de vereniging gevaarlijke situaties ontstaan. Berry den Brinker, ook van de vereniging en slechtziend, gaat in zijn eentje niet meer zonder helm de straat op.

Een week na het einde van de meivakantie is het nog steeds iedere dag heel druk op Schiphol. De luchthaven verwacht tot aan de zomer passagiersaantallen die vergelijkbaar zijn met in de meivakantie. Drie uur in de rij staan voor het inchecken en de beveiligingscontrole zullen de komende maanden geen uitzondering zijn.

In de meivakantie reisden 2.6 miljoen passagiers van, naar of via Schiphol. Vorig jaar waren dat er 500.000. In 2020, het eerste jaar van de coronacrisis, vlogen slechts 90.000 reizigers in de periode van de meivakantie via Schiphol. In het jaar voor de crisis waren dat er 3.3 miljoen.

Zomerchaos

Er is nog altijd veel te weinig personeel bij de incheckbalies, beveiliging en afhandeling van de vluchten, waardoor er nu nog steeds lange rijen met wachtende reizigers ontstaan. De meivakantie is al bijna een week achter de rug, maar de dagelijkse drukte zal naar verwachting nog zeker tot aan de zomervakantie aanhouden. Het is bovendien nog maar de vraag of het Schiphol lukt om genoeg nieuw personeel te werven om een zomerchaos te voorkomen.

Een reiziger stuurde de redactie van NH Nieuws foto's van tergend lange wachtrijen voor de beveiliging. Het artikel gaat verder onder de foto's.

Ook gisteravond was het afzien voor reizigers op Schiphol. Een passagier van de avondvlucht van Norwegian Air naar Oslo (naam bekend bij redactie) meldde een wachttijd van maar liefst 3.5 uur vanaf het inchecken tot het instappen. Volgens de reiziger was er in Vertrekhal 1 rond 21.45 uur ook maar één beveiligingspunt geopend.

Vertraging

De vlucht liep een uur vertraging op, mede omdat bagagepersoneel eerst de opdracht kreeg om de koffers van de laatkomers uit het vliegtuig te halen, maar later alsnog terug in het vliegtuig te laden.

Als het Schiphol niet lukt om voor de zomervakantie voldoende nieuwe medewerkers aan te trekken, wil het bedrijf luchtvaartmaatschappijen vragen om minder tickets te verkopen en vluchten te schrappen. Vooralsnog lijkt de kans klein dat maatschappijen daarmee akkoord gaan.

Op Schiphol vertrekken en landen er momenteel zo'n 1.275 vluchten per dag, bijna net zoveel als voor de coronacrisis. Toen lag dat gemiddelde op zo'n 1.400 vluchten per dag.

De klachtenlijn van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) heeft op de eerste dag van de centrale eindexamens ruim 31.000 klachten binnengekregen. „Dat zijn er bovengemiddeld veel, zeker voor een niet-coronajaar”, aldus een woordvoerster van het LAKS. De meeste klachten gingen over het examen Nederlands voor vwo, gevolgd door het examen Duits voor havo.

Bingo, Klaverjassen en zelfs oosterse vechtsporten: bij buurtcentrum de Bovenkruier kan het allemaal. Nog wel, want na 10 jaar stopt het bestuur ermee. "Ik kreeg er buikpijn van", zegt het nieuwe bestuurslid Lonneke van Soest, toen ze besefte dat het buurthuis dreigde te verdwijnen. Daarom besloot ze de stoute schoenen aan te trekken en dan maar zelf in het bestuur te stappen.

Na een speurtocht van een half jaar lijkt er een nieuw bestuur gevonden te zijn die het buurthuis kan laten voortbestaan. Maar daarmee is het voortbestaan nog niet helemaal in kannen en kruiken.

"Er zijn nog wel wat stapjes die we moeten nemen, zoals het huurcontract afsluiten en nog wat van dat soort zaken", zegt scheidend bestuurslid Marieke Rijk. Ze hoopt dat ze op 20 mei echt kan zeggen dat het buurthuis open blijft.

Bruisend gebeuren

Ondertussen wachten de bezoekers met spanning af. "Ik zit hier op biljarten en klaverjassen en bij het eetcafé", zegt Gijs Smit. Hij kan zich niet voorstellen dat het buurthuis zou moeten sluiten.

Ook bij het klaverjassen vragen mensen zich af waar ze dan naar toe moeten gaan. Het is voor Lonneke ook een van de redenen om in het bestuur te stappen. "We hebben het met corona gezien, mensen zijn dan eenzaam en zitten dan thuis. Het is toch het bruisende gebeuren in de wijk. " 

De Amsterdamse binnenstad is binnenkort een snoepwinkel rijker, in de Leidsestraat. Tot anderhalf jaar geleden zat daar The Seafood Shop, een viszaak die in trek was in de buurt. De gemeente vond de winkel te toeristisch en wilde hem sluiten. Maar de komst van de snoepwinkel, de twintigste in de binnenstad, kan níet worden gestopt. 

Het was zo'n aangename afwisseling in de overwegend toeristische Leidsestraat, vonden buurtbewoners. Tussen de kleding- en kaaswinkels, vooral gericht op dagjesmensen en toeristen, was op de hoek van de Kerkstraat een viswinkel gevestigd: The Seafood Shop. Een familiezaak, gerund door een van oorsprong Helmondse familie.

Droom

In Amsterdam zette de familie, met de toepasselijke achternaam De Visscher, een aantal succesvolle visrestaurants op: The Seafood Bar. Toch bestond de wens om ook een ouderwetse viszaak te beginnen, vertelt Pepijn de Visscher. "Wij zijn visboer in hart en nieren. Mijn vader Fons heeft 28 jaar lang een viswinkel in Helmond gehad. Ik en m'n zussen hebben daar als kind veel gewerkt." Om in Amsterdam terug te keren naar de toonbank was voor Pepijn dan ook een droom. In de Leidsestraat werd een geschikt pand gevonden, en zo runde de familie achter The Seafood Bar weer een klassieke viswinkel: The Seafood Shop.

Aanvankelijk gingen de zaken goed en lag de winkel goed bij toeristen, dagjesmensen en vooral de buurt. Maar doordat de familie ook vis verkocht die direct opgegeten kon worden, ontstond een probleem. Dat paste namelijk niet in het bestemmingsplan.

Toeristen weren

Dit plan stamt uit 2017, bedoeld om de overlast van toeristen in de Amsterdamse binnenstad te beperken. "Op grond van het bestemmingsplan is daar uitsluitend detailhandel toegestaan", schrijft een woordvoerder van stadsdeel Centrum in een reactie. Winkels waar het eten direct opgegeten kan worden, mochten er niet meer bijkomen. Dit beleid richt zich op zaken die veel toeristen trekken, zoals snackbars, wafelwinkels en ijssalons.

Maar door dit beleid ging ook The Seafood Shop over de schreef, ook al is het in viszaken niet ongebruikelijk een portie kibbeling of een haring direct in de zaak en op straat op te eten. De gemeente sommeerde de familie in mei 2018 de zaak te sluiten. 

De familie was verbijsterd. "Het kwam als een mega-verrassing." Het verweer dat de bordjes in de zaak allemaal in het Nederlands waren en dat de zaak veel vaste klanten in de buurt had, mocht niet baten. Tussen de gemeente en de familie De Visscher zou het uiteindelijk tot een lange serie rechtszaken komen. Door de broodjes haring die je in de zaak op kon eten en de stoelen voor klanten om te zitten, had de zaak meer weg van een horeca-uitspanning, vond de gemeente. En het bestemmingsplan voor het centrum is duidelijk: alleen detailhandel.

Pyrrusoverwinning

De Raad van State gaf de gemeente op dat punt gelijk, maar op een ander belangrijk punt besloot het in het voordeel van de viszaak: een bakje kibbeling of haring eten in de winkel mag best. Het was een pyrrusoverwinning: de familie had toen al besloten de zaak te sluiten. "Door de juridische strijd waren alle reserves op", vertelt Pepijn. De lege straten tijdens de coronapandemie waren het laatste zetje.

De familie De Visscher besloot zich te richten op The Seafood Bar, en is nu gefocust op het uitbreiden van de zaak naar Londen. Dat gaat uitstekend, vertelt Pepijn. "We hebben een restaurant geopend in een prachtig pand, midden in Soho! We hebben een mooie recensie gehad in de Financial Times en we staan op dit moment in de top 1 procent op Tripadvisor."

"Schandalig"

In hun voormalige pand aan de Leidsestraat wordt nu gewerkt aan een snoepwinkel, tot ergernis van sommige Amsterdammers. "Schandalig voor die familie", reageert een winkelende man uit Nieuw-West. "Die mensen hebben erin geïnvesteerd, en hadden een goede naam." Een dame uit de Jordaan reageert afgemeten. "Ik heb daar geen behoefte aan." Ze wijst erop dat het in het centrum steeds moeilijker wordt om goede slagers en visboeren te vinden.

Ook de gemeente baalt van de komst van de snoepwinkel, maar kan met het huidige beleid weinig doen om de komst van de snoepwinkel te stoppen: het valt onder de toegestane detailhandel. Wel zegt de gemeente de wildgroei van snoepwinkels scherp in de gaten te houden. "In het kader van gezond eten vinden wij het snel groeiende aandeel van snoepwinkels in de binnenstad geen goede ontwikkeling." Eerder dit voorjaar telde AT5 in de binnenstad al negentien snoepwinkels, met deze nieuwste zaak staat de teller dus op twintig.

Toch mixwinkels?

De VVD-fractie hoopt dat het beleid snel kan worden aangepast. "Het beleid dat we hebben bedacht, pakt in de praktijk toch anders uit", zegt fractievoorzitter Claire Martens. "De mengformule, bijvoorbeeld de viswinkel waar je iets kan opeten of de kapper die een wijntje schenkt, is nu uit het bestemmingsplan gehaald." Martens stelt voor om te kijken of de mixwinkels terug kunnen komen in het bestemmingsplan. "Want ook Amsterdammers halen graag een broodje kaas bij de kaasboer." 

Het stadsdeel Centrum staat in elk geval niet onwelwillend tegen zo'n aanpassing. "De huidige instrumenten die de gemeente heeft schieten in deze tekort", schrijft de woordvoerder. Uiteindelijk is het aan het nieuwe stadsbestuur of zulk beleid er ook gaat komen. Winkelende Amsterdammers in de Leidsestraat hopen in elk geval van wel: "Eén Jamin vind ik wel genoeg."

De Amsterdamse binnenstad is binnenkort een snoepwinkel rijker, in de Leidsestraat. Tot anderhalf jaar geleden zat daar The Seafood Shop, een viszaak die in trek was in de buurt. De gemeente vond de winkel te toeristisch en wilde hem sluiten. Maar de komst van de snoepwinkel, de twintigste in de binnenstad, kan níet worden gestopt. 

Het was zo'n aangename afwisseling in de overwegend toeristische Leidsestraat, vonden buurtbewoners. Tussen de kleding- en kaaswinkels, vooral gericht op dagjesmensen en toeristen, was op de hoek van de Kerkstraat een viswinkel gevestigd: The Seafood Shop. Een familiezaak, gerund door een van oorsprong Helmondse familie.

Droom

In Amsterdam zette de familie, met de toepasselijke achternaam De Visscher, een aantal succesvolle visrestaurants op: The Seafood Bar. Toch bestond de wens om ook een ouderwetse viszaak te beginnen, vertelt Pepijn de Visscher. "Wij zijn visboer in hart en nieren. Mijn vader Fons heeft 28 jaar lang een viswinkel in Helmond gehad. Ik en m'n zussen hebben daar als kind veel gewerkt." Om in Amsterdam terug te keren naar de toonbank was voor Pepijn dan ook een droom. In de Leidsestraat werd een geschikt pand gevonden, en zo runde de familie achter The Seafood Bar weer een klassieke viswinkel: The Seafood Shop.

Aanvankelijk gingen de zaken goed en lag de winkel goed bij toeristen, dagjesmensen en vooral de buurt. Maar doordat de familie ook vis verkocht die direct opgegeten kon worden, ontstond een probleem. Dat paste namelijk niet in het bestemmingsplan.

Toeristen weren

Dit plan stamt uit 2017, bedoeld om de overlast van toeristen in de Amsterdamse binnenstad te beperken. "Op grond van het bestemmingsplan is daar uitsluitend detailhandel toegestaan", schrijft een woordvoerder van stadsdeel Centrum in een reactie. Winkels waar het eten direct opgegeten kan worden, mochten er niet meer bijkomen. Dit beleid richt zich op zaken die veel toeristen trekken, zoals snackbars, wafelwinkels en ijssalons.

Maar door dit beleid ging ook The Seafood Shop over de schreef, ook al is het in viszaken niet ongebruikelijk een portie kibbeling of een haring direct in de zaak en op straat op te eten. De gemeente sommeerde de familie in mei 2018 de zaak te sluiten. 

De familie was verbijsterd. "Het kwam als een mega-verrassing." Het verweer dat de bordjes in de zaak allemaal in het Nederlands waren en dat de zaak veel vaste klanten in de buurt had, mocht niet baten. Tussen de gemeente en de familie De Visscher zou het uiteindelijk tot een lange serie rechtszaken komen. Door de broodjes haring die je in de zaak op kon eten en de stoelen voor klanten om te zitten, had de zaak meer weg van een horeca-uitspanning, vond de gemeente. En het bestemmingsplan voor het centrum is duidelijk: alleen detailhandel.

Pyrrusoverwinning

De Raad van State gaf de gemeente op dat punt gelijk, maar op een ander belangrijk punt besloot het in het voordeel van de viszaak: een bakje kibbeling of haring eten in de winkel mag best. Het was een pyrrusoverwinning: de familie had toen al besloten de zaak te sluiten. "Door de juridische strijd waren alle reserves op", vertelt Pepijn. De lege straten tijdens de coronapandemie waren het laatste zetje.

De familie De Visscher besloot zich te richten op The Seafood Bar, en is nu gefocust op het uitbreiden van de zaak naar Londen. Dat gaat uitstekend, vertelt Pepijn. "We hebben een restaurant geopend in een prachtig pand, midden in Soho! We hebben een mooie recensie gehad in de Financial Times en we staan op dit moment in de top 1 procent op Tripadvisor."

"Schandalig"

In hun voormalige pand aan de Leidsestraat wordt nu gewerkt aan een snoepwinkel, tot ergernis van sommige Amsterdammers. "Schandalig voor die familie", reageert een winkelende man uit Nieuw-West. "Die mensen hebben erin geïnvesteerd, en hadden een goede naam." Een dame uit de Jordaan reageert afgemeten. "Ik heb daar geen behoefte aan." Ze wijst erop dat het in het centrum steeds moeilijker wordt om goede slagers en visboeren te vinden.

Ook de gemeente baalt van de komst van de snoepwinkel, maar kan met het huidige beleid weinig doen om de komst van de snoepwinkel te stoppen: het valt onder de toegestane detailhandel. Wel zegt de gemeente de wildgroei van snoepwinkels scherp in de gaten te houden. "In het kader van gezond eten vinden wij het snel groeiende aandeel van snoepwinkels in de binnenstad geen goede ontwikkeling." Eerder dit voorjaar telde AT5 in de binnenstad al negentien snoepwinkels, met deze nieuwste zaak staat de teller dus op twintig.

Toch mixwinkels?

De VVD-fractie hoopt dat het beleid snel kan worden aangepast. "Het beleid dat we hebben bedacht, pakt in de praktijk toch anders uit", zegt fractievoorzitter Claire Martens. "De mengformule, bijvoorbeeld de viswinkel waar je iets kan opeten of de kapper die een wijntje schenkt, is nu uit het bestemmingsplan gehaald." Martens stelt voor om te kijken of de mixwinkels terug kunnen komen in het bestemmingsplan. "Want ook Amsterdammers halen graag een broodje kaas bij de kaasboer." 

Het stadsdeel Centrum staat in elk geval niet onwelwillend tegen zo'n aanpassing. "De huidige instrumenten die de gemeente heeft schieten in deze tekort", schrijft de woordvoerder. Uiteindelijk is het aan het nieuwe stadsbestuur of zulk beleid er ook gaat komen. Winkelende Amsterdammers in de Leidsestraat hopen in elk geval van wel: "Eén Jamin vind ik wel genoeg."

Nu de coronacrisis heeft laten zien hoe makkelijk het is om vanuit huis of andere plek te werken, besluit een groeiende groep werkenden om hun laptop voor een langere periode in het buitenland open te klappen. Waar de digitale nomade voor corona voornamelijk jong en freelancer was, kiezen nu ook stellen met kinderen en vaste baan er vaker voor om reizen en werken te combineren, blijkt uit onderzoek van freelance platform Fiverr en reismediabedrijf Lonely Planet.

Duizenden middelbare scholieren beginnen vandaag aan hun eindexamens. Rijen aan tafels in de gymzaal en gespannen gezichten bij de leerlingen. Het is voor veel mensen één van de stressvolste momenten in hun leven. Krijg jij nog zweethanden als je aan jouw middelbare schoolexamen terugdenkt? Of was het appeltje-eitje?

Coronatijd

Ook dit jaar zijn de examens aangepast vanwege corona. Zo krijgen leerlingen meer tijd om de examen te kunnen in spreiden. Leerlingen van het Tabor College d'Ampte in Hoorn hoeven alleen examen te doen in theorievakken. Het praktijkexamen voor de beroepsgerichte vakken is dit jaar afgeschaft, omdat het tijdens het examen te lastig is om afstand te houden. Om het vak toch af te ronden hebben de leerlingen voor deze vakken alleen een schoolexamen gedaan.

Zenuwen

Ondanks de versoepelde examenregels zullen de zenuwen bij de leerlingen er niet minder om zijn. Zeker als je nog wat punten moet compenseren om dat diploma te halen. En na je examens moet je ook nog eens een paar weken vol spanning wachten op dat verlossende telefoontje.

Hoe was dat bij jou?

Was jij goed voorbereid voor je examens? Of  maakte je je zorgen omdat je toch nét te weinig had geleerd? Die onvoldoendes die je op moet halen. We gaan terug naar je schooltijd met de stelling: ik was bloednerveus voor mijn eindexamen. 

Hij heeft gerekend, gerekend en nog eens gerekend. Corona heeft er bij duizenden ondernemers financieel behoorlijk ingehakt. Ger Quaden besloot zijn eetcafé Chriske in Margraten te verkopen. „Ik ga niet tot ver na mijn zeventigste doorwerken om de verliezen terug te verdienen.”

Het ministerie van Volksgezondheid en ziekenhuizen lagen tijdens de coronapandemie met elkaar in de clinch over de financiering van extra bedden op de intensive cares. Een woordvoerder van het departement bevestigt naar aanleiding van berichtgeving in NRC hierover dat er inderdaad discussie was ontstaan over een regeling om het aantal ic-bedden op te schalen.

Zenuwachtige leerlingen en ouders die nog een extra keer vragen of er genoeg geleerd is: vandaag starten de eindexamens voor het voortgezet onderwijs. Ook de middelbare scholen in West-Friesland maken zich op voor een nieuwe examenperiode.

Nadat de examens de afgelopen twee jaar werden aangepast vanwege de coronapandemie is ook dit jaar besloten om de leerlingen van vmbo-, mavo- en havoklassen extra tijd te geven om de laatste toetsen voor het behalen van een diploma te maken. Deze 'duimregeling' werd al voor de kerstvakantie aangekondigd door Dennis Wiersma, de minister voor Primair- en Voortgezet Onderwijs.

"Wij geven alle leerlingen de keuze of zij examen doen in tijdvak 1 of toch liever spreiden. Of hier gebruik van wordt gemaakt, verschilt per leerling", zegt de examencoördinator van Copernicus SG in Hoorn. 

Vak wegstrepen

Voor de leerlingen van het Tabor College d'Ampte in Hoorn betekent dit dat zij alleen examen hoeven te doen voor de theorievakken. "Het praktijkexamen voor de beroepsgerichte vakken is dit jaar afgeschaft", licht directeur Stef Macke toe. "Net als vorig jaar is het lastig tijdens dat examen om een afstand tussen de leerkracht en de leerlingen te houden." Om het vak toch af te ronden hebben de leerlingen voor deze vakken alleen een schoolexamen gedaan.

Daarnaast betekent deze regeling voor de leerlingen van de Hoornse school dat zij één vak weg mogen strepen. Dit mag echter geen kernvak zijn als Nederlands, Engels of Wiskunde. Binnen de examens die nog wel gegeven worden geldt een normale onderwijssetting, vertelt Macke. Tijdens een digitaal examen worden de leerlingen extra uit elkaar gehouden met hulp van schermen.

"Alle examens worden gemaakt met dezelfde regeling als vorig jaar", zegt de directeur van het Tabor College d'Ampte. "Dat ging toen goed. We gaan er van uit dat het dit jaar ook weer goed gaat komen."

Ook de leerlingen van het Martinuscollege in Grootebroek maken zich vandaag klaar voor de start van de centrale schoolexamens. Volgens bestuurder en algemeen directeur Kees van Bergeijk gelden tijdens de examens wel algemene hygiëneregels maar hoeven de leerlingen – in tegenstelling tot vorig jaar – geen extra afstand te houden voordat zij het examen maken, of tijdens het examen in een van de gymlokalen.

"Het is wat dat betreft weer de normale gang van zaken", vertelt Van Bergeijk aan WEEFF/NH Nieuws. Op de vraag or er veel spanning heerst onder de leerlingen antwoordt hij: "Een examen maken is altijd spannend, maar de spanning is niet anders dan andere jaren."

Leshulp

Extra tijd voor de examens lijken de leerlingen van SG De Dijk in Medemblik weinig oren naar te hebben. "Onze leerlingen hebben net als alle leerlingen in Nederland recht op een extra tijdvak maar daar wordt amper gebruik van gemaakt. Onze basis- en kaderleerlingen kunnen hun theorie-examens gespreid doen, omdat we die zelf mogen inplannen", laat de examencoördinator weten.

Wel hebben de examenleerlingen extra hulp aangeboden gekregen. "Zij kregen extra lessen in de vakken waar ze eventuele achterstanden hebben opgelopen."

Bij SG Newton in Hoorn zitten de examenkandidaten op een anderhalve meter afstand van elkaar, laat de examencoördinator daar weten. "Echter hoeft dit helemaal niet meer toegepast te worden in de schoolsituatie. Leerlingen komen dan ook niet binnen met afstand van elkaar, maar verzamelen gewoon voor het lokaal en gaan daarna wel op afstand zitten. Dit heeft meer te maken met de rust die je in een examenzaal wilt creëren."

Ook daar is bewust gekozen voor het spreiden van de examens zodat er vaak meerdere dagen tussen de examens zitten. "Bij mavo kan dat niet, deze data zijn vastgesteld door de overheid en liggen dus dichter bij elkaar."

Examendata

Het eerste tijdvak voor de centrale schoolexamens in het voortgezet onderwijs en het volwassenenonderwijs (vavo) start vandaag en duurt tot en met maandag 30 mei. Het tweede tijdvak, waarin ook herkansingen afgenomen kunnen worden, start op maandag 13 juni en duurt tot en met de 24ste. 

De staatsexamens starten vanaf volgende week maandag 16 mei en duren eveneens tot en met de 30ste. Voor het tweede tijdvak geldt hetzelfde principe als bij de centrale examens. Voor alle examens is er tussen 5 juli en 8 juli nog een extra mogelijkheid om te herkansen.

De theaters zijn sinds 23 maart weer zonder beperkingen open. De speellijsten zijn gevuld, maar de stoelen blijven, vaker dan voorheen, leeg. 

Voor het Polanentheater in de Spaarndammerbuurt betekent het wegblijven van publiek dat er nu wekelijks zalen niet volledig gevuld zijn. Ik denk dat het iets meer dan de helft is, maar nog zeker geen 100%", aldus mede-bedrijfsleider Mitchell Raijmakers. "En wat kun je eraan doen? Ik zou het echt eigenlijk niet meer weten, want het is er. Alleen de bezoekers komen nog niet in groten getale. Dat is gewoon een probleem."

Andere manier

Bij Theater Bellevue zijn de zalen ook niet gevuld zoals voor de pandemie, gemiddeld voor 60 à 65 procent. Daarom worstelen ze daar nu met de vraag: "Hoe lukt het ons om het publiek weer naar de zaal te krijgen?" Directeur Eve Hopkins denkt dat een andere benadering nodig is.

"Ik denk dat het idee van 'we hebben een voorstelling en het publiek komt wel', die werkt wel, maar voor een bepaald gedeelte van het publiek", legt ze uit. "Het leuke is dat we door corona, als een soort fijne bijvangst, nu na moeten denken om op een andere manier je publiek te gaan bereiken. Die wil veel meer betrokken zijn, dan alleen maar 'koop een kaartje, ga erin en ga erna weer uit'."

Op doordeweekse dagen zijn er ook voorstellingen overdag in Theater Bellevue. De liefhebbers die zich daar melden zien ook dat de stoelen om hen heen vaker leeg zijn. "Het is een beetje uit het systeem geraakt door corona." Een ander vult aan: "Of mensen zijn bang weer voor een besmetting, je weet het niet."

Goochelen

Bij het Polanentheater maken ze zich zorgen over de toekomst. De steunregelingen van de overheid zijn gestopt en de sluiting van twee jaar heeft financieel pijn gedaan. "Dat we nu open zijn, daar kunnen we net de kosten mee dekken allemaal, alleen er zit niks extra's bij dus je verdient eigenlijk niks", legt Raijmakers uit.

"Ook ben je financieel tien jaar terug in de tijd geslingerd als bedrijf zijnde. Het is nog wel nog steeds goochelen om het allemaal rond te krijgen. Hoe je dat nu nog kunt oplossen? Ik zou het niet weten, want we zijn er. De voorstellingen zijn er. Alleen de mensen moeten komen."

Zenuwachtige leerlingen en ouders die nog een extra keer vragen of er genoeg geleerd is: vandaag starten de eindexamens voor het voortgezet onderwijs. Ook de middelbare scholen in West-Friesland maken zich op voor een nieuwe examenperiode.

Nadat de examens de afgelopen twee jaar werden aangepast vanwege de coronapandemie is ook dit jaar besloten om de leerlingen van vmbo-, mavo- en havoklassen extra tijd te geven om de laatste toetsen voor het behalen van een diploma te maken. Deze 'duimregeling' werd al voor de kerstvakantie aangekondigd door Dennis Wiersma, de minister voor Primair- en Voortgezet Onderwijs.

"Wij geven alle leerlingen de keuze of zij examen doen in tijdvak 1 of toch liever spreiden. Of hier gebruik van wordt gemaakt, verschilt per leerling", zegt de examencoördinator van Copernicus SG in Hoorn. 

Vak wegstrepen

Voor de leerlingen van het Tabor College d'Ampte in Hoorn betekent dit dat zij alleen examen hoeven te doen voor de theorievakken. "Het praktijkexamen voor de beroepsgerichte vakken is dit jaar afgeschaft", licht directeur Stef Macke toe. "Net als vorig jaar is het lastig tijdens dat examen om een afstand tussen de leerkracht en de leerlingen te houden." Om het vak toch af te ronden hebben de leerlingen voor deze vakken alleen een schoolexamen gedaan.

Daarnaast betekent deze regeling voor de leerlingen van de Hoornse school dat zij één vak weg mogen strepen. Dit mag echter geen kernvak zijn als Nederlands, Engels of Wiskunde. Binnen de examens die nog wel gegeven worden geldt een normale onderwijssetting, vertelt Macke. Tijdens een digitaal examen worden de leerlingen extra uit elkaar gehouden met hulp van schermen.

"Alle examens worden gemaakt met dezelfde regeling als vorig jaar", zegt de directeur van het Tabor College d'Ampte. "Dat ging toen goed. We gaan er van uit dat het dit jaar ook weer goed gaat komen."

Ook de leerlingen van het Martinuscollege in Grootebroek maken zich vandaag klaar voor de start van de centrale schoolexamens. Volgens bestuurder en algemeen directeur Kees van Bergeijk gelden tijdens de examens wel algemene hygiëneregels maar hoeven de leerlingen -  in tegenstelling tot vorig jaar - geen extra afstand te houden voordat zij het examen maken, of tijdens het examen in een van de gymlokalen.

"Het is wat dat betreft weer de normale gang van zaken", vertelt Van Bergeijk aan WEEFF/NH Nieuws. Op de vraag or er veel spanning heerst onder de leerlingen antwoordt hij: "Een examen maken is altijd spannend, maar de spanning is niet anders dan andere jaren."

Leshulp

Extra tijd voor de examens lijken de leerlingen van SG De Dijk in Medemblik weinig oren naar te hebben. "Onze leerlingen hebben net als alle leerlingen in Nederland recht op een extra tijdvak maar daar wordt amper gebruik van gemaakt. Onze basis- en kaderleerlingen kunnen hun theorie-examens gespreid doen, omdat we die zelf mogen inplannen", laat de examencoördinator weten.

Wel hebben de examenleerlingen extra hulp aangeboden gekregen. "Zij kregen extra lessen in de vakken waar ze eventuele achterstanden hebben opgelopen."

Bij SG Newton in Hoorn zitten de examenkandidaten op een 1,5 meter afstand van elkaar, laat de examencoördinator daar weten. "Echter hoeft dit helemaal niet meer toegepast te worden in de schoolsituatie. Leerlingen komen dan ook niet binnen met afstand van elkaar, maar verzamelen gewoon voor het lokaal en gaan daarna wel op afstand zitten. Dit heeft meer te maken met de rust die je in een examenzaal wilt creëren."

Ook daar is bewust gekozen voor het spreiden van de examens zodat er vaak meerdere dagen tussen de examens zitten. "Bij mavo kan dat niet, deze data zijn vastgesteld door de overheid en liggen dus dichter bij elkaar."

Examendata

Het eerste tijdvak voor de centrale schoolexamens in het voortgezet onderwijs en het volwassenenonderwijs (vavo) start vandaag en duurt tot en met maandag 30 mei. Het tweede tijdvak, waarin ook herkansingen afgenomen kunnen worden, start op maandag 13 juni en duurt tot en met de 24ste. 

De staatsexamens starten vanaf volgende week maandag 16 mei en duren eveneens tot en met de 30ste. Voor het tweede tijdvak geldt hetzelfde principe als bij de centrale examens. Voor alle examens is er tussen 5 juli en 8 juli nog een extra mogelijkheid om te herkansen.

De theaters zijn sinds 23 maart weer zonder beperkingen open. De speellijsten zijn gevuld, maar de stoelen blijven, vaker dan voorheen, leeg. 

Voor het Polanentheater in de Spaarndammerbuurt betekent het wegblijven van publiek dat er nu wekelijks zalen niet volledig gevuld zijn. Ik denk dat het iets meer dan de helft is, maar nog zeker geen 100%", aldus mede-bedrijfsleider Mitchell Raijmakers. "En wat kun je eraan doen? Ik zou het echt eigenlijk niet meer weten, want het is er. Alleen de bezoekers komen nog niet in groten getale. Dat is gewoon een probleem."

Andere manier

Bij Theater Bellevue zijn de zalen ook niet gevuld zoals voor de pandemie, gemiddeld voor 60 à 65 procent. Daarom worstelen ze daar nu met de vraag: "Hoe lukt het ons om het publiek weer naar de zaal te krijgen?" Directeur Eve Hopkins denkt dat een andere benadering nodig is.

"Ik denk dat het idee van 'we hebben een voorstelling en het publiek komt wel', die werkt wel, maar voor een bepaald gedeelte van het publiek", legt ze uit. "Het leuke is dat we door corona, als een soort fijne bijvangst, nu na moeten denken om op een andere manier je publiek te gaan bereiken. Die wil veel meer betrokken zijn, dan alleen maar 'koop een kaartje, ga erin en ga erna weer uit'."

Op doordeweekse dagen zijn er ook voorstellingen overdag in Theater Bellevue. De liefhebbers die zich daar melden zien ook dat de stoelen om hen heen vaker leeg zijn. "Het is een beetje uit het systeem geraakt door corona." Een ander vult aan: "Of mensen zijn bang weer voor een besmetting, je weet het niet."

Goochelen

Bij het Polanentheater maken ze zich zorgen over de toekomst. De steunregelingen van de overheid zijn gestopt en de sluiting van twee jaar heeft financieel pijn gedaan. "Dat we nu open zijn, daar kunnen we net de kosten mee dekken allemaal, alleen er zit niks extra's bij dus je verdient eigenlijk niks", legt Raijmakers uit.

"Ook ben je financieel tien jaar terug in de tijd geslingerd als bedrijf zijnde. Het is nog wel nog steeds goochelen om het allemaal rond te krijgen. Hoe je dat nu nog kunt oplossen? Ik zou het niet weten, want we zijn er. De voorstellingen zijn er. Alleen de mensen moeten komen."

Noord-Korea heeft donderdag voor het eerst officieel een besmetting met het coronavirus gemeld. Tot dusverre was het internationaal geïsoleerde land volgens de autoriteiten gevrijwaard gebleven van de pandemie. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un kondigde een lockdown aan.

Oud-Kamervoorzitter Khadija Arib wordt getipt als de voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie naar het coronabeleid. De PvdA’er zal in dat geval aan het hoofd staan van het onderzoek dat de Tweede Kamer gaat houden over de crisis die het virus ook in ons land aanrichtte.

Twee jaar geleden, in coronatijd, kwam er al een gedenksteen, maar vandaag konden de 44 doden en 79 gewonden die vielen bij het bombardement op de Blauwburgwal voor het eerst worden herdacht.

Waarschijnlijk werd de Duitse bommenwerper op 11 mei 1940 na een aanval op Schiphol geraakt door Nederlandse luchtafweer bij Sloterdijk. Op weg naar zijn crash in het IJ loosde hij zijn bommen die op zaterdagmorgen 11 uur een ravage aanrichtten op de Blauwburgwal. 

Lange tijd was er geen tot weinig aandacht voor de tragedie. Een paar dagen later werd Rotterdam gebombardeerd en de oorlogsjaren moesten nog komen. Vijf jaar geleden bij een algemeen onderzoek naar doodsoorzaken onder Amsterdammers in de periode 1850 tot 1940 stuitte Fred Geukes Foppen op tientallen merkwaardige overlijdensaktes: "Overal stond als doodsoorzaak: een bomaanslag. En toen ben ik gaan vragen, wat is dat dan? En niemand wist er eigenlijk iets van te vertellen."

Het mondde uiteindelijk uit in de gedenksteen op de plek die 82 jaar geleden compleet werd weggeslagen. Ook de 92-jarige Louise Holthuijsen legde vandaag een bloem voor haar vriendinnetje Cecilia met wie zij die ochtend op de hoek met de Herengracht aan het spelen was. Louise ging even naar huis om ander speelgoed te halen, Cecilia bleef, met fatale gevolgen.

"Ik vind het ook verschrikkelijk om te zien wat er nu gebeurt in Oekraïne. Ik heb medelijden met die kinderen, want ik weet wat het met je doet", aldus mevrouw Holthuijsen. 

Is jouw vriendenkring sinds de start van de coronacrisis een beetje uitgedund? Geen zorgen: je bent niet alleen en het is niet erg. Zolang je jezelf niet eenzaam voelt, kan een kleinere inner circle je perfect gelukkig maken. Meer nog: sommige connecties ben je beter kwijt dan rijk. Maar hoe groot moet die vriendenkring dan precies zijn?

De XL-teststraat en vaccinatielocatie op Schiphol is dicht. Vlak voor 16.00 uur werden er nog de laatste coronatests afgenomen en prikken gezet. De GGD Kennemerland heeft de ruimte niet meer nodig en verhuist naar kleinere locaties. P4 wordt weer een langparkeerterrein voor reizigers op Schiphol.

De XL-teststraat op Schiphol werd op 1 december 2020 in gebruik genomen, gevolgd door het vaccinatiepaviljoen op 15 januari 2021. Tussen december 2020 en vandaag zijn bij elkaar opgeteld ruim een miljoen prikken gezet en tests afgenomen.

Bloemen

Voor de laatste bezoekers en medewerkers van de test- en prikstraat op Schiphol had de GGD bloemen geregeld. De 12-jarige Lente uit Nieuw-Vennep kreeg de allerlaatste vaccinatie toegediend, nummer 381.187.

Het artikel gaat verder onder de video.

Wie sinds 11 april een coronabesmetting vermoedt of positief blijkt met een zelftest, hoeft niet meer naar een GGD-locatie voor een PCR-test. Daardoor kan de gezondheidsdienst in heel Nederland afschalen. In de regio Kennemerland worden alleen de XL-paviljoens op Schiphol gesloten. Daarvoor komen kleinere test- en vaccinatielocaties voor in de plaats.

Ahold Delhaize heeft meer verkocht in de eerste drie maanden van dit jaar. Het supermarktconcern had minder te maken met coronalockdowns, maar consumenten bleven relatief veel uitgeven in de supermarkt. Ook zijn de prijzen van veel producten gestegen, maar Ahold Delhaize maakt niet bekend hoeveel de inflatie meespeelde in de omzetplus.

We zitten nog een jaar langer vast aan het coronareisbewijs (DCC). Dat betekent dat je ook deze zomer weer moet aantonen dat je gevaccineerd, hersteld of getest bent als je binnen Europa reist. Maar waar kun je nog testen? Moet je nog een mondkapje dragen op de luchthaven? En zijn de regels door de hele EU eigenlijk hetzelfde? De Telegraaf zet alle ins en outs op een rijtje.