Zorgen bij de stichting Texels Museum, want het aantal bezoekers is afgelopen jaar gedaald. Dat blijkt onder meer uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Veel Nederlandse musea hebben last van teruglopende bezoekersaantallen. "Er moet dit jaar wel wat gebeuren", zegt de stichting, waaronder Ecomare en museum Kaap Skil vallen.

Alleen de Vuurtoren Texel bij De Cocksdorp heeft afgelopen jaar meer bezoekers gehad. De andere musea van de stichting Texels Museum, zoals De Oudheidskamer in Den Burg, Ecomare bij De Koog en Kaap Skil in Oudeschild liepen achter op cijfers van voorgaande jaren, "Jammer", zegt artistiek directeur Corina Hordijk.  "Het wordt pas echt zorgelijk als de daling een trend wordt."

Oorzaken zijn onder meer de lange lockdown door corona en mogelijk ook omdat potentiële bezoekers minder te besteden hebben door de energiecrisis. Opvallend als je bedenkt dat er jaarlijks meer dan 4 miljoen mensen overnachten op Texel, en daaronder zijn ook veel Nederlandse toeristen. 

"We hebben wel gezien dat de jurk in de nieuwe tentoonstelling met stukken uit het Palmhoutwrak veel extra bezoekers heeft opgeleverd. Dat hopen we vast te houden. En in Ecomare hebben we het vinvisskelet gepresenteerd."

Artistiek directeur Corina Hordijk van de stichting Texels Museum legt in de video uit wat de plannen voor het komende jaar zijn:

De stichting Texels Museum is ondertussen druk bezig met plannen voor het komende jaar om meer bezoekers aan te trekken voor de musea. Corina Hordijk: "Daar hebben we zin in. We gaan ervoor zorgen dat bezoekers van Texel zullen beseffen dat ze niet weg kunnen gaan zonder ten minste één van onze musea te bezoeken. We gaan hier en daar wat opfrissen om herhaalbezoeken ook aantrekkelijker te maken. Verder wachten we het onderzoek af van de Museumvereniging naar wat er nou precies aan de hand is én wat we er aan kunnen doen."

Tata Steel Chess, in de volksmond het schaaktoernooi van Wijk aan Zee, keert terug in zijn oude gedaante. Na twee jaar afwezigheid mogen de amateurschakers namelijk weer meedoen. Daardoor is het evenement weer waarvoor het ooit bedoeld was: een reünie van huis-, tuin- en keukenschakers. Door corona kwamen twee edities achter elkaar alleen de grootmeesters in actie.

Het is bijzonder dat jaarlijks grootmeesters als Magnus Carlsen, Fabiano Caruana, Wesly So en Ding Liren naar sporthal De Moriaan komen. Toch dankt het toernooi zijn faam meer aan de aanwezigheid van honderden recreanten, die in dezelfde hal als de profs hun partijen spelen. 

Dan kan het zo maar gebeuren dat Ronald Hoekstra van schaakclub Santpoort op een paar meter afstand van wereldkampioen Magnus Carlsen zijn partij speelt.

Hoekstra is daar overigens nog maar nauwelijks van onder de indruk. De Haarlemmer staat op het punt voor de 38ste keer mee te doen en zat al zo vaak vlak bij de Noor. Meer dan het zien van de achtvoudig winnaar van het toernooi, verheugt Hoekstra zich op het begroeten van zijn oude schaakmaten.  

Tekst gaat door onder de video.

Hoekstra: "Al die bekenden één keer per jaar te zien, is voor mij de charme van het toernooi. Het is één grote reünie. Twee jaar mochten we helaas niet meedoen. Ik sta weer te trappelen."

Hoekstra gaat niet alléén voor de gezelligheid naar Wijk aan Zee. Het schaken staat bij hem op één. "Ik probeer er elke keer weer het beste van te maken. Ik speel om te winnen. Ik heb de laatste vier jaar maar twee remises gespeeld. Daarmee wil ik aangeven dat ik altijd speel om te winnen. Ik heb het liefst dat het bord in brand staat: dat je niet weet of je je aandacht aan de linker- of aan de rechterkant moet geven." 

Vrijdagavond is de loting voor de grootmeesters. Zaterdag worden de eerste partijen gespeeld. Het toernooi duurt tot en met 29 januari. 

Dertig jaar lang staan René en Paola Stam vol passie achter de toonbank van hun snackhuis De Poort. Maar: het laatste jaar is ingegaan. De snackbar die zich tot buurthuis van Hoorn-Noord verheven heeft, breidt er een eind aan. "Het is goed zo, we krijgen een stuk privé terug en de jaren beginnen nu toch wel te tellen."

Het is 23 januari 1992 als de deuren van De Poort voor het eerst opengaan. Aan de Koepoortsweg rollen de warme happen en saladeschotels over de toonbank. Frikandellen, kroketten en het beroemde broodje Panne, met een mexicano en zigeunersaus als hoofdingrediënten. Paola: "Verzonnen met onze neef, die Pannekeet heette. Zodoende: broodje Panne."

Horecaondernemers René Stam en zijn echtgenoot Paola zagen generaties Horinezen bij hen over de vloer komen. Zowel collega's als klanten. Van opa naar zoon en kleinkinderen.  "We zijn - als ik dat mag zeggen - toch wel een beetje het buurthuis van Hoorn-Noord geworden in die lange tijd", zegt Stam.

"Als we in de gaten hebben dat mensen een kindje hebben gekregen of een huis hebben gekocht, dan verrassen we hen met een flesje wijn of iets anders. Dat is betrokkenheid en waarom we ooit op het logo 'net even anders' hebben gezet. En dat ga ik zeker missen."

'Zijn geen veertig meer' 

Pakweg negen jaar terug opent het stel een brasserie in de binnenstad, toen al met de intentie om de zaak aan de Koepoortsweg te beëindigen. Corona gooide die plannen in de war. "Dat richtte mentaal en financieel schade aan, dat is nu weggewerkt. Dus nu kwam het juiste moment om te stoppen. En we zijn geen veertig meer", grapt Stam. Paola en hij wonen al hun hele leven achter de zaak. "En eerlijk is eerlijk, dan heb je weinig privé." 

"Privé en zakelijk is natuurlijk heel erg verweven in die 30 jaar", vult Paola aan. "Een vriendje van mijn kinderen vertelde we dat we gingen stoppen, die huilde en zei: 'dit is wel mijn jeugd'. Dat vond ik wel heel emotioneel."

Snackinfluencer

De Hoornse 'snackinfluencer' Esmee Veenstra reageert geschrokken. "Ik ben er kapot van. Dit had ik niet verwacht!" Ze stond op het punt om op haar Instagramkanaal een bericht te plaatsen om mensen op te roepen om naar De Poort te gaan voor een snack. “Mensen moeten lekker meer snacken en de lokale ondernemer steunen. Niet altijd maar die goede voornemens in januari."

De keren dat ze bij De Poort at, schreef de zogeheten snackinfluencer een review over de frikandel XXL. “Ik krijg altijd een nostalgisch en fijn gevoel als ik daar een patatje eet.”

De tekst gaat door onder het beeld.

Touwtrekken

Ook trouwe klanten uit Brabant gaan steevast vanuit Friesland op doortocht langs het snackhuis. "Er is ieder jaar een touwtrekwedstrijd in Friesland. Als het afgelopen is, gaat de groep Brabanders stappen in Amsterdam. Ze komen dan steevast ieder jaar hier om te snacken." 

Al bladerend door het fotoboek met daarin de start van het snackhuis, komen de herinneringen boven. De één nog uitzonderlijker dan de ander. Stam: "Er kwam eens een meneer, die wilde kipsaté. Op het moment dat ik het op de bakplaat leg zegt hij: 'geef 'm maar zo hoor, ik eet het zo op'." René was stomverbaasd. "'Ja', zegt hij. 'Een broodje tartaar eet je toch ook rauw? Dus ik eet mijn kipsaté ook zo', dat zijn legendarische momenten." 

Het stoppen van de snackbar is ook het einde van een ander tijdperk, het pand deed namelijk lange tijd dienst als winkel. Na de oorlog zat er een bakkerswinkeltje van Karsten. René: "Dat was een 'droge bakker', hij bakte niet, maar verkocht het alleen. In de bakkerij werkte meneer Doffer, die het later overgenomen heeft en er een gerenommeerde ijssalon van maakte". En die trend zette door. "Een medewerker van de ijssalon maakte er uiteindelijk snackbar Dol van. Na een tijd van verhuur aan de familie Bakker, namen wij het stokje in 1992 over."

Over één jaar heeft het stel voor het eerst een eigen voordeur en wordt het gebouw verbouwd tot woonhuis. René ziet het al voor zich. "Dan hangt er ineens een naambordje met Stam erop."

Voorlopig kunnen klanten dit jaar nog genieten van de vertrouwde menukaart en de lekkernijen van 'truffelkoningin' Paola. In het najaar komt er nog een reünie voor alle (oud-)collega's. En er komt nog een speciale actie. "We gaan iedere maand aftellen, op posters komt het te staan. Met klassiekers van het menu. Terug naar vroeger, met de prijzen van vroeger." 

‘Verlies elkaar niet als polarisatie dichterbij komt’. In een nieuwe campagne biedt de stichting SIRE twaalf manieren om elkaar niet kwijt te raken tijdens hoogoplopende discussies. Het doel: de scherpe randjes afvijlen van het gekissebis over gevoelige onderwerpen. Dat zijn er anno 2023 best veel: Zwarte Piet, corona, het klimaat, White Lives Matter, vaccinaties, boeren, Oekraïne, stikstof, de schoenen van Hugo de Jonge. De lijst is eindeloos.

De Arbeidsinspectie gaat onderzoek doen naar de werkomstandigheden van het cabinepersoneel van KLM, Transavia en Easyjet. Volgens de Vereniging Nederlands Cabinepersoneel (VNC) is het werken aan boord van moderne vliegtuigen als de Boeing 777, 787 en Airbus A330 sterk verslechterd in verhouding tot eerdere toestellen. De bond spreekt van 'intensieve menshouderij' aan boord, door te krappe gangpaden, nauwe stoeltjes voor de bemanning, gammele opstapjes en een 'familietombe' om in te slapen.

Cabinebond VNC vergelijkt de huidige werkomstandigheden met het werken aan boord van de voormalige vloot van KLM. In de inmiddels afgedankte Boeing 747's en MD-11's hadden stewards, stewardessen en pursers veel meer ruimte in de gangpaden, op de stoelen bedoeld voor de start en landing, in de keukens en in de slaapruimtes voor de bemanning.

In de moderne vloot van de luchtvaartmaatschappij spreekt de bond over onwerkbare situaties die ze vergelijkt met 'intensieve menshouderij' aan boord. "Dit terwijl er wel normen zijn voor het vervoer van levende dieren", stelt VNC. Het cabinepersoneel is bijvoorbeeld de krappe gangpaden zat: "Waar je zijwaarts lopend als een krabbetje doorheen moet om voor ons en de passagiers ongewenst fysiek contact te voorkomen."

Slapen in een familietombe

Bij het starten en landen zitten de stewardessen op stoelen die zo dicht op elkaar staan, dat ze met hun knieën tegen elkaar aan zitten. De bond vindt de keuken te klein en hekelt de 'gammele opstapjes' om bij de hoge keukenkastjes te komen. Over de slaapruimtes wordt ook geklaagd: die worden vergeleken met familietombes, graven waarin meerdere dode familieleden worden begraven. Het betreden en verlaten van die slaapruimtes zou ook moeilijk zijn vanwege de beperkte ruimte.

Het gebrek aan ruimte bemoeilijkt niet alleen het werk, maar kan ook aanzetten tot (meer) agressie aan boord, waarschuwt VNC: "Bij passagiers onderling maar ook richting het cabinepersoneel."

Voorzitter Chris van Elswijk van VNC laat NH Nieuws weten dat er lang is aangedrongen bij het ministerie van Sociale Zaken en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) voor een onderzoek. Binnenkort komen er inspecteurs van de Arbeidsinspectie naar Schiphol om de werkomstandigheden in de vliegtuigen te beoordelen.

Extra stoelrij

Van Elswijk zegt te begrijpen dat personeel vrijwillig voor dit werk kiest, maar dat luchtvaartmaatschappijen ook gewoon aan de Arbowet moeten voldoen. Toch kiezen die liever voor een extra rij stoelen, ten koste van de werkruimte voor de crew.

Ruzie over wc's

De bond en de luchtvaartmaatschappijen liggen vaker overhoop over de indeling van de vliegtuigen. KLM beknibbelt liever ook op het aantal wc's in de toekomstige Airbus A320- en A321neo-vloot, zodat er meer stoelen geplaatst kunnen worden. Met Transavia was er ruzie over de locatie van de wc's in de nieuwe vliegtuigen. Transavia wilde die eerst in de keukens plaatsen, maar het cabinepersoneel was bezorgd over hygiëne, corona en agressieve passagiers.

KLM wil niet reageren en verwijst naar de Nederlandse Arbeidsinpectie.

Hoe zo'n 'familietombe' eruit ziet, kun je bekijken in deze aflevering van Airtime uit 2017 in een toestel van Garuda Indonesia op Schiphol.

"Het spookdorp Lisserbroek hoort eigenlijk bij Lisse", vertelt een man die nét de noodbrug over de Ringvaart is overgestoken. Het ponton is aangelegd zodat, ondanks werkzaamheden aan de Lisserbrug, inwoners van beide dorpen het kanaal kunnen oversteken. En dat is geen overbodige luxe: veel mensen zijn afhankelijk van deze oeververbinding.

"Als je in Lisserbroek woont is het dorpshart van Lisse heel belangrijk. In Lisserbroek zijn geen winkels dus je doet je boodschappen aan de overkant, maar je gaat er bijvoorbeeld ook naar de tandarts", vertelt een andere gebruiker van het ponton over de Ringvaart. 

Een andere voorbijganger vult aan: "Je moet voor de dokter naar Lisse en voor de supermarkten. Maar ook de kinderen uit Lisserbroek zijn wat betreft hun middelbare school aangewezen op de overkant."

Bekijk hier de gesprekken met inwoners van Lisse en Lisserbroek: 

Lisserbroekers zijn niet altijd zo afhankelijk geweest van de voorzieningen in het buurdorp. "Vroeger zat er niet alleen een supermarkt in Lisserbroek, er waren hier verschillende kruidenierswinkels, cafés en bakkers", vertelt Aart Groot, samensteller van het boek 'Zo was het in Lisserbroek' in gesprek met NH Nieuws. 

"De afhankelijkheid is met de jaren gegroeid. De goedkope supermarkten en andere voorzieningen vestigden zich in Lisse en tegen die lage prijzen viel voor de Haarlemmermeerse ondernemers niet op te concurreren. Enkele ondernemers zijn er helemaal mee gestopt, maar sommigen zijn verhuisd naar de overkant", vervolgt hij. 

Basisschool en huisarts verdwenen

Nog steeds verdwijnen voorzieningen uit Lisserbroek. Zo sloot basisschool de Zilvermeeuw vorig jaar de deuren vanwege een tekort aan leerlingen. Huisartsenpraktijk De Gele Lis is sinds corona met haar dependance in het dorp gestopt. 

Toch zijn het niet alleen de Lisserbroekers die baat hebben bij de brug. Kees Baaij runt samen met zijn broer Ad het familiebedrijf Baaij Fresh in het centrum van Lisse. "Wij hebben dagelijks veel klanten uit Lisserbroek", vertelt hij. "Daarom is de brug voor ons ook heel belangrijk. Zij zijn een deel van ons bestaan." 

Veel ondernemers erkennen het belang van de klanten uit Lisserbroek, maar zeggen niet te weten hoe groot die groep is: "Je vraagt niet aan iedereen waar ze vandaan komen. Natuurlijk ken je wel mensen, maar dat geldt lang niet voor iedereen", vertelt de eigenaar van kruidenierswinkel De Haas in de Kanaalstraat. 

Evert Vrijenhoek, voorzitter van ondernemersvereniging Dorpshart Lisse: "We zien Lisserbroek en Lisse als één verzorgingsgebied. Wij maken geen onderscheid. Beide plaatsen liggen natuurlijk wel in andere provincies, maar dat maakt niet uit. De ondernemers beseffen echter wel wat het aandeel van Lisserbroekers is in het winkelcentrum, maar Lissenaren gaan op hun beurt weer graag naar landgoed de Olmenhorst."

Ook de andere kant op 

Voor de dagelijkse gang van zaken is de brug niet alleen voor de inwoners van Lisserbroek essentieel. Ook Lissenaren gebruiken hem regelmatig: "Ik woon in Lisse, maar voor mijn werk moet ik elke dag naar de andere kant van de Ringvaart", vertelt een vrouw. "Ik gebruik de brug twee keer per dag, want ik werk bij een bedrijf aan de Lisserdijk. Ik steek daarom 's ochtends en rond het middaguur over", vertelt een man. "In de zomer is het wel vervelend, dan gaat de brug heel vaak open."

Prijsstijgingen van leveranciers, torenhoge energiekosten én een nijpend tekort aan personeel. Geen gemakkelijke tijden voor de West-Friese horeca. Zeker de komende wintermaanden worden volgens Rob Baltus spannend. "Je gooit niet zomaar je kindje weg."

Hij moet zelf nog even aan het idee wennen. Rob Baltus, van De Nadorst in Blokker, is vanaf volgende week ruim twee weken vrij. Dit door een aantal factoren. "Vooral vanwege het personeel. Die willen we graag behouden en ook zij zijn wel eens toe aan een vakantie. Met meer personeel kun je vakanties opvangen, maar dat gaat nu niet. Dus gaan we dicht. Nu, maar ook in augustus."

Concessies doen

Het gebrek aan personeel is één van de problemen waar de horeca mee worstelt. "Ik heb nog nooit zoveel klussen niet aangenomen als vorig jaar", treurt Baltus. "Omdat we het gewoon niet redden met de mensen die we hebben. Sinds corona zijn we ook op dinsdag en woensdag dicht. Je moet concessies doen, ook al doet het pijn."  

Baltus is ook regiovoorzitter van Koninklijke Horeca Nederland. Hij ziet om zich heen dat steeds meer bedrijven het lastig hebben. "Leveranciers verhogen de prijzen, salarissen zijn gestegen en dan hebben we de energieprijzen nog. Het is voor veel bedrijven vechten om het hoofd boven water te houden."

In Hoorn en Enkhuizen zijn al enkele bedrijven gestopt. "Zeker de wat oudere ondernemers stoppen er eerder dan gepland mee", weet Baltus. "Als jij 60 bent en je stort al een half jaar je pensioengeld in de zaak, dan houdt het een keer op."

Maar hij ziet ook een sterkte overlevingsdrang in de sector. "Die ondernemingen worden gezien als het kindje. En die spoel je niet zomaar met het badwater weg. Het is je eer te na om failliet te gaan. Eerder wordt een oom gevraagd om nog eens 50 duizend euro te lenen, zodat ze weer door kunnen. Dat zie je veel gebeuren." 

Andere bedrijven kiezen ervoor om langere tijd dicht te gaan, zoals 't Ankertje in Enkhuizen. Zij houden van oktober tot 1 april de deuren gesloten. "Zo heb je in ieder geval weinig kosten, qua personeel en energie. En als je jezelf dan ergens anders kunt verhuren, kan dat een goede optie zijn", vindt Baltus. 

Frank Wisse bezit in Hoorn meerdere horecapanden. Ook hij ziet de zorgen om zich heen. "Heineken verhoogt de bierprijs 'even' met 10 procent, en vorig jaar al met 5 procent. Ja, zo blijf je wel de rijkste persoon van Nederland", klinkt het cynisch. 

Maar het bier is niet de enige factor. En volgt een kleine opsomming: "Waterschapsbelasting, huur, personeelskosten, de prijzen van de overige leveranciers: het stijgt allemaal. Het is allemaal nogal wat. Dan ontkom je als ondernemer niet aan prijsstijgingen, hoe vervelend het ook is. Al kunnen we het nooit helemaal doorbereken aan de klant. Een biertje 5 euro maken? In de grote steden is dat al het geval, maar in Hoorn? Dan komt er niemand meer." 

Spannend

De komende twee wintermaanden worden nog spannend voor de horecabranche, weet Baltus. "De koude week in december heeft veel ondernemers pijn gedaan. Waar ze normaal 3.000 euro per maand aan energie kwijt waren, was dit nu soms wel 7.000 euro. Alleen om de tent warm te stoken. Dus ga maar na als er nog een échte vorstperiode komt." 

Grote prijsstijgingen, energiekosten die uit het pan rijzen én een schreeuwend tekort aan personeel. Toch blijven Wisse en Baltus rustig. "Ach, er komen ook vast wel weer betere tijden", zegt Wisse nuchter. Baltus: "Vorig jaar hebben we een heel goed terrasseizoen gedraaid. Als de zon eenmaal gaat schijnen, gaat de kassa voor heel veel bedrijven weer draaien."

Het Tata Steel-schaaktoernooi neemt maatregelen om te voorkomen dat de deelnemers vals spelen. De zetten verschijnen met een kwartier vertraging op het internet, de grootmeesters worden bij binnenkomst gescand, er wordt een extra arbiter ingezet om onregelmatigheden te voorkomen én toeschouwers in de zaal mogen geen gebruik maken van hun mobiele telefoon. Foto's maken is verboden. Het toernooi in Wijk aan Zee begint komend weekeinde. 

Toernooi-directeur Jeroen van den Berg noemt de maatregelen 'noodzakelijk' na de verdachtmaking van wereldkampioen Magnus Carlsen aan het adres van Hans Niemann uit de Verenigde Staten. Carlsen, achtvoudig winnaar in Wijk aan Zee, verliet in september van het vorig jaar een toernooi in Saint Louis nadat hij had verloren van Niemann. Ook brak hij een online-partij tegen de Amerikaan al na één zet af. Hij beschuldigde zijn tegenstander van vals spel. Nieman zou mogelijk via apparatuur die hij naar binnen had gesmokkeld in contact hebben gestaan met een secondant die hem adviezen gaf. Nieman nam de beschuldigingen hoog op. Hij spant een rechtszaak aan tegen de Noor. Niemann eist onder meer een schadevergoeding van 100 miljoen dollar.

Geen bewijs 

Hoewel er geen bewijs is dat de Amerikaan een bedrieger is, wil Tata Steel Chess 'niet naïef' zijn. Jeroen van den Berg: "We zijn niet het eerste toernooi dat maatregelen neemt. Willen we ons toernooi serieus blijven nemen, dan ontkomen we er niet aan."  Nieman doet overigens niet mee aan het 85ste toernooi in Wijk aan Zee. Dat heeft volgens Van den Berg niets te maken met de mogelijke consequentie dat Magnus Carlsen dan zou afzien van deelname. "Dat is speculeren. Daar doe ik niet aan mee. Wij hebben gekozen voor andere spelers (uit Duitsland, Oezbekistan en India) die misschien nog wel sterker zijn dan Niemann. Voor mij zijn er dus andere redenen hem niet uit te nodigen. 

Het toernooi, traditiegetrouw in De Moriaan, is voor het eerst sinds twee jaar ook weer opengesteld voor amateurschakers. Door corona kwamen  de laatste twee edities alleen de grootmeesters en de challengers in actie. 

De tijd van last minute boeken lijkt voorbij. Verschillende onderzoeken en data van reisbedrijven laten zien dat de Nederlander weer ver van te voren de vakantie boekt, waarmee wordt gebroken met een coronatrend.

Voor het eerst waren de ouders van schaatser Merijn Scheperkamp aanwezig bij een wedstrijd waar hij kans maakte op een grote titel. Zij hadden geen twijfels of hun zoon de prijs zou winnen: "Ik voelde dat het ging gebeuren", zegt zijn vader trots. Merijn kroonde zich een paar dagen geleden tot Europees kampioen sprint in Noorwegen.

"Het is zo bijzonder dat je dit kan meemaken na die coronatijd als familie", zegt moeder Engelien tegen NH Nieuws. Het was de afgelopen jaren namelijk niet mogelijk voor de familie om de wedstrijden van hun zoon bij te wonen. Daarom ging de hele familie deze keer mee, waaronder ook zijn zus Floor.

Enorm trots

De wedstrijden van de afgelopen dagen werden op de voet gevolgd door de ouders. Toen hun zoon de Europese titel te pakken had, werden de trotse ouders dan ook erg emotioneel. "Ik kreeg tranen in mijn ogen", vertelt vader Marcel. "En ook nu krijg ik er weer kippenvel van." Volgens zijn moeder zijn de presentaties van hun zoon bijzonder te noemen. "Dat je 22 bent en kampioen sprint bent. Ik vind het gewoon heel erg knap wat hij heeft gedaan,"

"Onze verwachtingen voor dit EK waren sowieso een podium, maar Merijn ging voor goud en dat is gelukt", zegt Marcel. Merijn wil verder en hoopt op een nieuwe kans bij de Olympische Spelen in Milaan in 2026. "Ja daar gaat iedere topsporter voor dat is wel waar je voor wilt gaan", zegt zijn moeder.

Op dit moment is het 22-jarige talent onderweg naar een trainingskamp in Italië.

Vorig jaar kochten 25 miljoen mensen een filmkaartje, een stijging van 75 procent vergeleken met 2021. Dat blijkt uit cijfers die de bioscoop­branche dinsdag bekendmaakte

Voor het eerst sinds oktober stijgt het aantal mensen dat een herhaalprik tegen het coronavirus haalt. In de afgelopen week hebben bijna 50.000 mensen de extra inenting laten zetten, tegen ruim 28.000 in de week ervoor. Vooral bij mensen van 50 tot 85 jaar stijgt de opkomst.

Negen niet-urgente operaties van vandaag en morgen van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk zijn uitgesteld. Er zijn te weinig bedden beschikbaar voor de patiënten. Donderdag zouden de problemen weer opgelost moeten zijn. Patiënt Siem baalt dat zijn maagverkleiningsoperatie vandaag niet doorgaat: "Je werkt er toch naartoe."

Er zijn niet genoeg bedden beschikbaar omdat er te veel patiënten in het ziekenhuis liggen met corona of andere luchtwegaandoeningen, en veel patiënten moet langer dan gemiddeld wachten op een plek in een verzorgingstehuis. 

Alleen niet-urgente operaties zijn uitgesteld. Het ziekenhuis hoopt dat er voor overmorgen niemand afgebeld hoeft te worden: "We kunnen nog niet zeggen of donderdag ook minder operaties plaatshebben. Vooralsnog niet en hopelijk blijft dat zo."

Vorige week tijdens een ICT-storing werden er 12 operaties in het RKZ uitgesteld, en gingen er 11 nog wel door.

Crashdieet

Siem* werd gisteren gebeld door het ziekenhuis: zijn maagverkleiningsoperatie van vandaag om half twee kon niet doorgaan. En één van zijn 'lotgenoten, om het zo maar te zeggen', kreeg dezelfde boodschap te horen. 23 januari of later zijn zij weer aan de beurt, heeft het ziekenhuis hem gezegd.

Best vervelend, omdat aan zo'n operatie veertien dagen 'crashdieet' vooraf gaan, zoals hij het zelf noemt. "Ik heb twee weken shakies gehad. Die beker was morgen ritueel de prullenbak in verdwenen. Nu moet-ie toch nog terug de kast in. Vandaag heb ik gezondigd, hoor, straks ben ik weer twee weken bezig." 

*Siem is niet zijn echte naam. Die is bij de redactie bekend.

De liefde voor de boom leeft weer op: het is goed voor de biodiversiteit, het klimaat en het helpt bij het vergroenen van een gemeente. Ook het verzet tegen de bomenkap groeit en buurtinitiatieven schieten als 'bomen' uit de grond. Hoe is de situatie in West-Friesland? NH Nieuws maakt de bomenbalans op.

Het is nu nog een leeg weiland, omringd door de kerktoren, het pompstation en de waterzuiveringsinstallatie. Dat beeld is over twee jaar wel anders. Door het buurtinitiatief Groener Ursem worden er over twee jaar op dezelfde plek zo'n 2.000 bomen geplant. Een 'dorpsbos' wordt dat ook wel genoemd.

De uitgesproken steun is nog maar het begin: er is nog een lange weg te gaan. In 2017 werd het gemis van een bos in Ursem al kenbaar gemaakt. "De eerste bomen worden pas in 2024 of 2025 geplant. Je moet een lange adem hebben: we zijn er al 5 jaar mee bezig. De vrijwilligers zijn gelukkig ontzettend fanatiek en vasthoudend", zegt Karin van der Gaast, één van de vrijwilligers bij Groener Ursem.

"Ze kunnen er hardlopen, de hond uitlaten, recreëren en buitenspelen. Er komt ook een natuurspeeltuin." Het komt overigens niet volledig uit de lucht vallen. De dorpsbossen in Avenhorn en Berkhout laten zien hoe groot de behoefte hieraan is. "Maar dat komt ook door de hele coronaperiode. Iedereen ging massaal naar buiten, zoals wandelen, fietsen en hardlopen."

Het gaat inmiddels als een lopend vuurtje. Ook Spierdijk heeft inmiddels deze wens uitgesproken. Die willen een dorpsbos om de nieuwbouwwijk Spierland te kunnen compenseren. 

Multifunctioneel

Voordat er überhaupt sprake was van een dorpsbos, ging het buurtinitiatief eerst wensen ophalen. Ook kon het plan op voldoende steun rekenen: bijna 90 procent van de omwonenden ziet het zitten. "We zijn bij iedereen langs geweest om hun meningen op te halen", blikt Van der Gaast terug. Twee wensen liggen min of meer vast: het huttendorp en de plaatselijke ijsbaan krijgen hier een vaste stek. Verder wordt er een oude watergang in ere hersteld. Die moet de ijsbaan voorzien van water tijdens de wintermaanden. "Er had al geschaatst kunnen worden", zegt ze lachend.

Ook de privacy van de omgeving werd onder de loep genomen. "Omwonenden waren eerst bang dat het bos te dicht op hun tuin zou komen. Maar een sloot van zes meter, een bloemenrand en struiken zorgen voor een extra buffer. Dan begint het bos pas", benadrukt Van der Gaast. "Er komen fruitbomen en een trimbaan, Ook krijgt het bos een educatief jasje: er komen bordjes te staan die aangeven waarom deze boom hier is geplant. We hebben er heel veel zin in. Ursem is hier echt aan toe. Het versterkt ook het dorpsgevoel."

Waterschap geeft stokje door

Vorig jaar beheerde Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) nog zo'n 27.000 bomen langs de wegen. Begin dit jaar heeft het waterschap de wegen aan de West-Friese gemeenten overgedragen. Hoorn nam twee jaar geleden al het stokje over, nu volgt de rest. "Een exacte aantal is niet te geven. Dit omdat er - as we speak - wel eens bomen vervallen, of omdat we een rij moeten weghalen na een zware storm en er niet snel herplant kan worden", legt Marko Cortel uit. Deze 'locaties' legt het waterschap vast, zodat ze niet worden vergeten. "Het schommelt heen en weer op. Bij ons is het uitgangspunt: boom eruit, boom erin. Maar omdat het plantseizoen pas in de herfst/begin winter is, lopen we achter de feiten aan. Zo worden bomen die in de februaristormen moesten wijken, nu pas herplant." Om die reden worden er in de winter zo'n 1.700 nieuwe bomen geplant in West-Friesland. "We willen het areaal zo compleet mogelijk overdragen aan de gemeenten."

1.100 bomen erbij na 'drielingstorm' en ziektes

Ook de gemeenten geven aan dat ze nog een inhaalslag moeten maken na de 'drielingstorm' en gevreesde iepenziekte, een veel voorkomende ziekte in West-Friesland. Hoewel Medemblik al 100 bomen heeft teruggeplant, laat een woordvoerder weten dat er bomen tussen zaten die niet meer te herplanten waren. "We hebben een herplantplicht en dat doen we als het kan en anders compenseren we dat elders." In Opmeer (70), Stede Broec (194), Enkhuizen (108), Koggenland (27), Hoorn (200) en Drechterland (407) hebben wél alle gekapte bomen een nieuw plekje gekregen.

Reizigers die vanuit China naar Nederland komen, hebben vanaf dinsdag een negatieve coronatest nodig. Vorige week besloot zorgminister Ernst Kuipers daartoe, nadat andere Europese lidstaten soortgelijke maatregelen hadden genomen. Het land kampt met een grote corona-uitbraak.

De burgemeester van Maastricht hield een nieuwjaarstoespraak. Die subcategorie toespraken hoort doorgaans niet tot de spannendste. Je hoort, zeker na twee coronajaren, iets te zeggen over weer samen kunnen zijn, te wijzen op de huidige ellende in de wereld (of althans een deel ervan, anders duurt zo’n toespraak drie uur), te besluiten met een positief voornemen (goed voor elkaar zorgen, of woorden van die strekking) en er een typisch lokale uitdrukking in te gooien. In Maastricht dus haw pin, een tekst die in coronatijd op menig raam van huizen en winkels hing en die ik twee keer aan vrienden uit de Randstad moest uitleggen: nee, dat betekende niet dat je hier kunt pinnen.

Het aantal leegstaande winkelpanden in Limburg neemt af en zit weer op het niveau van voor de coronacrisis. Dat zegt marktonderzoeker Locatus die juist meer leegstand had verwacht als gevolg van onder meer personeelstekorten en de opgelopen inflatie.

Tijdens corona gingen meer mensen dood dan normaal. Een open deur, zou je zeggen, maar omdat er toch eigenlijk best wel heel veel meer mensen doodgingen dan normaal, heeft het kabinet nu toch maar besloten om die oversterfte eens te laten onderzoeken. Niet door één partij, o nee. Ook niet door twee of drie, kom nou. Vijf? Welnee.

Het aantal reizigers dat vorig jaar via Schiphol vloog is verdubbeld ten opzichte van 2021. In 2022 telde de luchthaven 52.5 miljoen vertrekkende, aankomende en overstappende passagiers. In coronajaar 2021 bleef het aantal reizigers beperkt tot 25.5 miljoen. Vooral in het eerste half jaar van 2022 werd duidelijk dat Schiphol slecht voorbereid was op de drukte. De grote vliegbehoefte in combinatie met het gebrek aan personeel zorgde vanaf de meivakantie voor maandenlange chaos met lange wachtrijen op de luchthaven. 

Veel reizigers grepen het einde van alle coronamaatregelen aan om na meer dan twee jaar een vliegvakantie te boeken. In het eerste half jaar van 2022 zag Schiphol het aantal reizigers met maar liefst 324 procent groeien, ten opzichte van het jaar ervoor. Ondanks waarschuwingen vanuit de Tweede Kamer en de vakbonden over een tekort aan personeel om de drukte het hoofd te bieden, werd de luchthaven overrompeld door de grote vraag naar vliegreizen.

De grote chaos met lange wachtrijen bij de beveiliging die volgde, wijdt Schiphol voornamelijk aan de grote personeelstekorten op de luchthaven en niet aan de eigen tekortkomingen. Bij het bekendmaken van deze cijfers, wordt geen woord gerept over het mismanagement van de directie. Toch bleek Schiphol-topman Dick Benschop niet opgewassen tegen de aanhoudende chaos, die in september aangekondigde op te stappen. Inmiddels is Benschop opgevolgd door Ruud Sondag.

Uitpuilende vertrekhallen

Op Schiphol geldt nog steeds een beperking in het aantal vertrekkende passagiers en vluchten om uitpuilende vertrekhallen zoveel mogelijk te voorkomen. Die noodmaatregel is vorig jaar zomer ingegaan en geldt vooralsnog tot eind maart. Volgende week maakt Schiphol bekend of er genoeg personeel is geworven om vanaf april de beperking te kunnen afschaffen.

Ondanks de verdubbeling van het aantal passagiers in 2022 is Schiphol nog niet op het oude niveau van 2019. In dat jaar handelde 71.1 miljoen passagiers en 497.000 vluchten af. In 2022 waren er 397.646 vluchten op Schiphol. Eind dit jaar kan dat aantal oplopen tot 485.000 vluchten. Daarna moet Schiphol het aantal vluchten terugbrengen naar 440.000.

Thailand heeft de coronamaatregelen die dit weekend werden aangekondigd alweer geschrapt. Dit zegt de Thaise minister van Volksgezondheid Anutin Charnvirakul. Zaterdag kondigde de Thaise luchtvaartautoriteit nog aan dat reizigers een bewijs van vaccinatie moesten leveren. Die verplichting komt te vervallen.

Weet jij al waar je dit jaar op vakantie gaat? Januari is de maand waarin vroege vogels hun slag slaan. Directeur Joyce Fonteijn van de Limburgse reisbureauketen Kupers Reisinfo vertelt wat de vakantietrends zijn voor 2023. Daarbij valt op dat we corona achter ons laten, maar de lessen ervan niet.

Thailand gaat ongevaccineerden opnieuw weren. Vanaf maandag zijn mensen die geen coronabewijs kunnen tonen waarop staat dat ze volledig gevaccineerd óf hersteld zijn van corona in het laatste half jaar, niet meer welkom in het populaire Aziatische vakantieland.

Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers (D66) wilde dat de Eerste Kamer zou terugkeren van het Kerstreces om zijn coronawet met spoed te behandelen. Want anders zou de bewindsman naar eigen zeggen geen reisrestricties voor reizigers uit China kunnen instellen. Onzin, vond de senaat unaniem. Ook zonder die wet kan een negatieve coronatest worden geëist van tot Chinareiziger gemaakten. En zo geschiedde.    

Die commissievergadering waar de senaat zich uitsprak werd vrijdag via Zoom gevoerd. Wat een genot is om te zien. VVD-senator professor Jan Keunen zit in een koffietent, andere bezoekers zijn op de achtergrond scherp in beeld waardoor de liberale senator ongetwijfeld een of meerdere privacyregels overtreedt. Professor Maarten Verkerk (ChristenUnie) moet zo hard gapen dat zijn amandelen zichtbaar zijn. SGP-fractievoorzitter Peter Schalk doet mee aan de vergadering vanaf de bijrijdersstoel van zijn auto op een parkeerplaats. Naarmate de bijeenkomst vordert gaat hij de weg weer op (rijdt zijn vrouw?). Professor Peter Nicolaï (oud-advocaat van prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn) van de Partij voor de Dieren neemt deel aan de vergadering vanuit een chalet gehuld in skipak. Alleen Forum voor Democratie en de OSF schitteren door afwezigheid.

Als u een uurtje overheeft moet u die vergadering maar even terugkijken. Met name het laatste gedeelte is interessant, ik heb het voor u geknipt hieronder. Want als alles in kannen en kruiken lijkt, doet commissievoorzitter Margreet de Boer (GroenLinks) een voorstel om de datum waarop de wet behandeld wordt alsnog naar voren te halen. Klaarblijkelijk om de minister enigszins tegemoet te komen.

De hele coalitie blijkt vervolgens voor, als een duveltje uit een doosje verschijnt PvdA-fractievoorzitter Mei Li Vos in beeld die ook haar steun uitspreekt voor het voorstel. PVV’er Alexander van Hattem is de eerste die doorheeft wat er aan de hand is. Het is een opzetje want het datumvoorstel stond niet op de agenda: “Dit wordt er even tussendoor gefietst”. Ook de rest van de oppositie is onaangenaam verrast. De Boer keert op haar schreden terug. Peter Nicolaï heeft het laatste woord en constateert dat het ‘een gênante vertoning is’.

En gelijk heeft hij. Aan de ene kant spreekt de chambre de reflection zich unaniem uit tegen het voorstel van Kuipers om zijn wet er doorheen te jassen omdat dat de zorgvuldigheid niet ten goede zal komen. Maar vervolgens proberen coalitie en GroenLinks/PvdA alsnog de wetsbehandeling in een stroomversnelling te krijgen. Gênant, goed dat het op video staat.

De Provinciale Statenverkiezingen komen geen dag te laat.

Video

De halve marathon van Egmond wordt vanmiddag na twee jaar weer gelopen. Ondanks de harde wind, verwacht de organisatie zo'n 15.000 deelnemers. NH Nieuws is vanmiddag vanaf 12.00 uur live aanwezig bij de halve marathon.

De afgelopen twee jaar kon 'de halve' in Egmond aan Zee niet doorgaan vanwege coronamaatregelen, maar vandaag is het zover en wordt de 48ste editie gehouden. In 1973 werd de halve marathon voor het eerst georganiseerd in Egmond.

De organisatie en de Egmonders zijn helemaal klaar voor de nieuwe editie. "Je merkt aan alles dat het leeft", zegt woordvoerder Jan Willem Mijderwijk. "We hebben enorm veel inschrijvingen, veel vrijwilligers uit het dorp en ook veel ondernemers dragen een steentje bij."

Marathonweer 

De halve marathon staat bekend om de invloed van de weerelementen. Op het strand waait het hard. "De lopers zullen daar tegenwind hebben, windkracht 5 is voorspeld. Ik denk dat de toppers daarom dicht bij elkaar zullen lopen", zegt Mijderwijk. "De strijd barst dan los in de duinen."

"Het kan zondagochtend af en toe regenen", zegt NH-weerman Jan Visser. "Maar veel zal het niet zijn. De temperatuur is tijdens de marathon zo'n 9 graden." Volgens de weerman een aardige temperatuur om te rennen. "Zorg wel dat je een beetje beschermd tegen de regen aan de start staat", raadt hij aan. "Je kan bijvoorbeeld starten met handschoenen aan, en die gaan tijdens het rennen dan al snel weer uit."

Weer of geen weer, gelopen wordt er. Mijderwijk doet alvast een voorspelling van de uitslag. "Bij de vrouwen wint Nienke Brinkman. Zij is een klasse apart." Wie bij de mannen wint durft Mijderwijk nog niet te zeggen.

Precies honderd jaar speelde Koninklijke HFC voor het eerst een Nieuwjaarswedstrijd tegen oud-spelers van het Nederlands elftal. Destijds won HFC met 4-1. Vanmiddag beten de amateurs met 2-4 in het stof. Ruben Schaken, Danny Koevermans (2x) en Glenn Helder maakten de doelpunten voor de gasten.

Bondscoach Sjaak Swart had in de aanloop naar de wedstrijd in Haarlem moeite om een knappe selectie samen te stellen. Meest ervaren internationals die in actie kwamen waren Frank de Boer (112 interlands) en Aron Winter (84 interlands). Ook Rob Witschge (30 interlands), John van 't Schip (41 interlands) en Simon Tahamata (22 interlands) waren van de partij, maar ook spelers zonder een A-interland achter hun naam zoals Olaf Lindenbergh en Arno Splinter.

Tekst gaat verder onder de FB-samenvatting.

Voor zo'n 1300 toeschouwers opende Ruben Schaken (7 interlands) in de 10e minuut de score. Vijf minuten later maakte Danny Koevermans (4 interlands) de 0-2. Vervolgens zorgde voormalig eerste elftalspeler van HFC Donny Verdam voor de aansluitingstreffer van de Legends, maar vrijwel direct erna bepaalde oud-AZ'er Koevermans op fraaie wijze de ruststand op 1-3. 

Strafschop

In de tweede helft floot scheidsrechter Ruud Bossen, die na vijftien Nieuwjaarswedstrijden afscheid nam, voor  een overtreding in het strafschopgebied van HFC voor een penalty. Net als in 2020 ging Glenn Helder (4 interlands) achter de bal staan en schoot hij raak. Wouter Haarmans zorgde voor de 2-4 eindstand.

Voor de ex-internationals was het de 49e keer dat ze als winnaar uit de strijd kwamen. HFC was 25 keer de sterkste. Vijftien keer werd het een gelijkspel.  De afgelopen twee jaar ging de wedstrijd vanwege de coronapandemie niet door. 

Duitsland, België en Luxemburg raden niet-essentiële reizen naar China af. De reden is de piek in corona-infecties en het overbelaste gezondheidssysteem in het land, meldt het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Precies honderd jaar speelde Koninklijke HFC voor het eerst een NIeuwjaarswedstrijd tegen oud-spelers van het Nederlands elftal. Destijds won HFC met 4-1. Vanmiddag beten de amateurs met 2-4 in het stof. Ruben Schaken, Danny Koevermans (2x) en Glenn Helder maakten de doelpunten voor de gasten.

Bondscoach Sjaak Swart had in de aanloop naar de wedstrijd in Haarlem moeite om een knappe selectie samen te stellen. Meest ervaren internationals die in actie kwamen waren Frank de Boer (112 interlands) en Aron Winter (84 interlands). Ook Rob Witschge (30 interlands), John van 't Schip (41 interlands) en Simon Tahamata (22 interlands) waren van de partij, maar ook spelers zonder een A-interland achter hun naam zoals Olaf Lindenbergh en Arno Splinter.

Voor zo'n 1300 toeschouwers opende Ruben Schaken (7 interlands) in de 10e minuut de score. Vijf minuten later maakte Danny Koevermans (4 interlands) de 0-2. Vervolgens zorgde voormalig eerste elftalspeler van HFC Donny Verdam voor de aansluitingstreffer van de Legends, maar vrijwel direct erna bepaalde oud-AZ'er Koevermans op fraaie wijze de ruststand op 1-3. 

Strafschop

In de tweede helft floot scheidsrechter Ruud Bossen, die na vijftien Nieuwjaarswedstrijden afscheid nam, voor  een overtreding in het strafschopgebied van HFC voor een penalty. Net als in 2020 ging Glenn Helder (4 interlands) achter de bal staan en schoot hij raak. Wouter Haarmans zorgde voor de 2-4 eindstand.

Voor de ex-internationals was het de 49e keer dat ze als winnaar uit de strijd kwamen. HFC was 25 keer de sterkste. Vijftien keer werd het een gelijkspel.  De afgelopen twee jaar ging de wedstrijd vanwege de coronapandemie niet door. 

Reacties en samenvatting volgen later 

Jackass-ster Bam Margera heeft vorige maand op het randje van de dood gebalanceerd. Hij kreeg liefst vijf toevallen, had een bloedinfectie en lag aan de beademing met corona.

De gezondheid van Constantijn, de laatste koning van Griekenland, is ernstig verslechterd. Hij ligt met ademhalingsproblemen op de intensive care van een ziekenhuis in Athene na een coronabesmetting. Volgens Griekse media is zijn toestand kritiek.

De Bond Precaire Woonvormen, een groep krakers, heeft een pand aan de Spuistraat in de binnenstad gekraakt. Tot exact een jaar geleden zat muziekwinkel Hampe er nog, maar sinds die is vertrokken staat het pand op nummer 11 leeg. Tom van Berkel is jarenlang eigenaar geweest van de muziekzaak, en reed vanochtend naar zijn oude pandje om eens een kijkje te nemen: "Er moet wel echt wat mee gebeuren straks."

"Ik ken hier elke traptrede en elke steen", begint Van Berkel als hij het over zijn oude pand heeft. Donderdag maakten de krakers in het pand bekend dat ze er zaten. Van Berkel las het op social media, en stapte op zijn fiets om de krakers eens te ontmoeten.

Hempe was 179 jaar lang in het pand gevestigd. Door de coronacrisis moest de zaak de deuren sluiten en verhuizen naar een andere plek in de stad. "Dat er nu iets gebeurt doet me dus wel wat. Ik vind het zonde als het verpaupert." Inmiddels gebeurt er al een jaar niets in het pand.

Wie er achter de kraak zitten is niet precies bekend. Wel deelt woonrechtenorganisatie BPW op Instagram een bericht waarin ze laten weten de kraak te steunen en zich hard te maken voor het tegengaan van leegstand. "Ik hoop dat het weer een functie krijgt. Het is een raar pandje, dus een horecazaak is lastig en expats kunnen er denk ik ook niet erg goed wonen. Dus ik ben benieuwd wat erin komt", zegt de voormalig eigenaar van de winkel.

De politie laat weten dat er nog geen aangifte is gedaan dat het pand is gekraakt en dat er daarom nog niet is ontruimd.