Er zijn wereldwijd grote zorgen over het hoge aantal met covid-besmette reizigers uit China. De Nederlandse overheid reageert hier vooralsnog op met het aanbieden van een vrijwillige coronatest voor reizigers die op Schiphol aankomen vanuit China. Is dit volgens u genoeg?

De covidpandemie lijkt misschien voltooid verleden tijd voor veel Amsterdammers, maar corona is nog altijd niet de stad uit. Dit blijkt uit gegevens van de GGD Amsterdam. In het nieuws is de laatste dagen te zien dat er op dit moment heftige uitbraken in China zijn, maar over dit soort toestanden, hoeven we ons volgens de diezelfde GGD nog geen zorgen te maken: "Het zijn allemaal varianten die we hier al kennen."

"Iedereen moet naar het toilet, dus we meten de hele stad op die manier", begint Ewout Fanoy van GGD Amsterdam zijn uitleg. "Corona wordt verspreid via bijvoorbeeld hoesten, maar ook in urine zitten covid-deeltjes. Aan de hand van het rioolwater kunnen we dus achterhalen hoeveel corona er in de stad is."

Zelfde niveau als vorig jaar

Het aantal waar het exact om gaat is niet te zeggen, de GGD test alleen kwetsbare groepen nog via een officiële PCR-test en aan de hand van de riooltesten is enkel een trend te laten zien. "Maar er zijn vele tienduizenden mensen met corona op dit moment, we zitten op hetzelfde niveau als vorig jaar."

"Het verschil met vorig jaar is dat het nu de samenleving niet ontwricht", zegt de hoofdarts. Waar er vorig jaar rondom de feestdagen nog risico was dat de ziekenhuizen weer vol zouden lopen, is dat op dit moment niet het geval. "Steeds meer mensen zijn gevaccineerd en hebben het al eens gehad." De vaccinatiegraad in de stad ligt iets onder de 80 procent.

Varianten vanuit China?

Aan de andere kant van de wereld is in China een grote nieuwe uitbraak bezig. Waar het land net uit lockdown was, liggen de ziekenhuizen inmiddels weer vol. "De uitbraken die in China spelen komen door virussen die vanuit Europa komen. Wij zijn al blootgesteld aan meer varianten, zij nog niet. Daarom hebben ze er daar nu zo'n last van."

Voor de coronacrisis had Amsterdam zo'n 151 duizend hotelgasten uit China, laat het onderzoeksbureau van de gemeente weten naar aanleiding van cijfers van het CBS. Dat was zo'n 1,6 procent van alle hotelgasten in de stad. Tijdens de crisis daalde dat naar duizend gasten per maand, maar inmiddels ligt het op maandelijks drie duizend Chinese hotelgasten. De verwachting is dat in de loop van dit jaar en volgend jaar weer terug zal zijn op het oude niveau.

Verschillende landen nemen maatregelen om de Chinese coronabesmettingen niet naar Europa te laten komen, maar Nederland doet dit nog niet. Wel worden er vanaf deze week corona-zelftests uitgedeeld aan reizigers die Schiphol vanuit China binnenkomen. "Het is belangrijk om die zelftests te blijven doen", zegt Fanoy. "Er zijn nog steeds kwetsbare groepen voor wie het heel veel effect heeft, daarbij kunnen er altijd nieuwe varianten opspelen waar de huidige vaccinaties misschien niet geschikt tegen zijn."

Hoewel in bijna alle Noord-Hollandse gemeenten beperkingen werden opgelegd als het gaat om vuurwerk afsteken, werd er volop geknald tijdens Oud en Nieuw. In Amsterdam, Haarlem, Hilversum en Bloemendaal is zelfs het algeheel vuurwerkverbod massaal genegeerd. Gedragspsycholoog Judith Flapper legt uit waarom mensen de nieuwe vuurwerkregels massaal aan hun laars lappen. 

De jaarwisselingen naar 2021 en 2022 verliepen vanwege coronamaatregelen relatief rustig. Dit jaar was dat zoals we gewend zijn: op straat, in de huiskamers en in de horeca werd weer flink feest gevierd. Het kon weer.

"Je ziet de laatste jaren dat steeds mensen de behoefte krijgen om hun eigen vrijheid te bewaken", zegt Judith Flapper gedragspsycholoog van Alles in Balans in Alkmaar. "Dat is een algemene ontwikkeling." De coronapandemie zal daar ook aan hebben bijgedragen, denkt ze. "Mensen willen minder regels opgelegd krijgen en bepalen graag zelf hoe hun vrijheid eruit ziet."

Of een verbod op vuurwerk gaat helpen is nog maar de vraag. "Het afsteken van vuurwerk is een jarenlange traditie waar mensen aan gehecht zijn geraakt", zegt ze. "Als je dat opeens van mensen afpakt, dan kom je aan hun vrijheid." Maar dat is niet het enige, want het beleven en in stand houden van tradities geeft mensen ook het gevoel van saamhorigheid én veiligheid. "Natuurlijk kun je tradities aanpassen of veranderen, maar daar is meestal tijd voor nodig en het besef dat verandering nodig is."

Een voorbeeld van een algeheel verbod waarbij ook traditie moest worden losgelaten, is het rookverbod in openbare ruimtes. Daarbij was het een door de overheid opgelegde regel."We zijn er nu helemaal aan gewend dat je in de horeca niet mag roken, maar dat heeft lang geduurd." 

Volgens de gedragspsycholoog moet bij het aanpassen van een traditie zeer zorgvuldig omgaan. "Als je zoveel mogelijk mensen mee wilt krijgen, dan moet je daarover op een gelijkwaardige manier in gesprek gaan. Zonder een van tevoren vastgestelde uitkomst. Samen kijken naar wat je wilt behouden van bijvoorbeeld zo’n traditie als vuurwerk."

Aanpak voor cultuuromslag

Gedragsverandering is in overleg met de gemeenten volgens Flapper best mogelijk, bijvoorbeeld met een panel. "Zo kun je met vertegenwoordigers uit alle lagen van de bevolking in gesprek gaan. Dan heb je meer kans op een gedragen oplossing dan wanneer het alternatief van bovenaf wordt opgelegd."

Handhaven lijkt een probleem, want er zijn nauwelijks gezagsdragers om iedere overtreder in de gaten te houden. "Dat zouden we niet moeten willen, een wereld waarin steeds meer handhavers nodig zijn om de orde te bewaren", zegt Flapper. "Eigenlijk zouden we natuurlijk een wereld willen waarin handhavers niet nodig zijn omdat we met elkaar voor de samenleving en voor de aarde zorgen. Dat is waarschijnlijk een utopie. Maar wat we wel kunnen doen, is zelf onze verantwoordelijkheid oppakken en hopen dat anderen ons voorbeeld volgen."

Ondanks grote bezorgdheid over het rondgaande coronavirus in China, leidt dit nog niet tot extra paraatheid bij Nederlandse ziekenhuizen, zo laat Mark Kramer, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg weten. De beddenbaas zegt dat daar nog geen aanleiding voor is. Maar benadrukt dat het wel belangrijk is om goed in de gaten te houden welke varianten er van het virus rondgaan. „In andere Europese landen zoals Engeland gebeurt dat nauwgezetter dan hier in Nederland.”

Ondanks grote bezorgdheid over het rondgaande coronavirus in China, leidt dit nog niet tot extra paraatheid bij Nederlandse ziekenhuizen, zo laat Mark Kramer, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg weten.

Een deel van het KLM-personeel vindt het momenteel ’een straf’ om naar China te vliegen. Dat zegt voorman Reinier Castelein van vakbond De Unie. De luchtvaartmaatschappijen en vakbonden laken de ’lappendeken’ aan inreisbeperkingen die momenteel aan het ontstaan is in de Europese Unie als gevolg van de coronagolf die daar is losgebroken.

Een deel van het KLM-personeel vindt het momenteel ‘een straf’ om naar China te vliegen. Dat zegt voorman Reinier Castelein van vakbond De Unie. De luchtvaartmaatschappijen en vakbonden laken de ‘lappendeken’ aan inreisbeperkingen die momenteel aan het ontstaan is in de Europese Unie als gevolg van de coronagolf die daar is losgebroken.

In het Concertgebouw kwamen gisteravond op uitnodiging van de gemeente honderden Amsterdammers samen voor de traditionele nieuwjaarsborrel. Er werd veel gesproken over de zorgen die er zijn rondom de toenemende armoede in de stad, maar er was ook ruimte voor een feestje. "Dit is voorlopig mijn laatste wijntje", aldus burgemeester Femke Halsema, die even daarvoor nog tijdens een optreden van Mick Harren meeliep in een polonaise door de zaal.

Na twee coronajaren kon de nieuwsjaarborrel van de gemeente weer worden gehouden. En dat zoals altijd: op 1 januari. De kater van wethouder Rutger Groot Wassink viel mee, maar goede voornemens heeft hij wel: "Stoppen met roken en gezonder eten." Ook de burgemeester zegt het roer om te gaan gooien: "Ik ga morgen, of overmorgen sporten. En dit is voorlopig mijn laatste wijntje."

Amsterdam

"Ik wens de stad voorspoed toe en dat het elke Amsterdammer goed gaat", zegt Groot Wassink. Halsema: "Vrede en voorspoed. Vooral voor de mensen die het echt moeilijk hebben. Ik hoop dat de prijzen niet blijven stijgen en dat mensen voldoende geld aan het einde van de maand overhouden."

Tijdens de nieuwsjaarborrel waren er optredens van onder andere ZO! Gospel Choir, Mick Harren en Dolly Bellefleur. Burgemeester Halsema hield haar nieuwsjaartoespraak, waarin ze zich met name richtte tot de Amsterdamse jongeren. 

Na twee akelige coronawinters kan er deze kerstvakantie eindelijk weer onbezorgd genoten worden van wintersport in de Alpen. Schlagermuziek knalt door de overvolle après-skihutten en mondkapjes in skiliften lijken slechts overblijfselen uit een boze droom. De bizarre seizoenen hadden overigens één voordeel: de sneeuwcondities waren ideaal. Nu is het ploeteren op overvolle pistes met temperaturen ver boven de nul graden.

Naast mooie plannen en goede voornemens gaat het nieuwe jaar ook gepaard met nieuwe gemeentelijke regels en tarieven. Zo stijgen de gemeentelijke belastingen, veranderen de woonregels en moeten snorfietsers overal een helm op. Vooral voor inwoners van Weesp verandert er veel, omdat de Amsterdamse regels ook voor hen gelden.

Stijgende belastingen

Wie de veranderingen van de gemeente bekijkt ziet dat het leven er in 2023 niet altijd goedkoper op wordt. Omdat de kosten door inflatie omhoog gaan, verhoogt de gemeente ook de belastingen.

Zo rekent de gemeente de stijgende kosten voor de afvalverwerking door in de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht. Ook gaat de onroerendzaakbelasting (OZB) en de roerenderuimtebelasting (RRB) omhoog, stijgen de tarieven voor reclamebelasting en het liggeld voor boten. De precariobelasting op terrassen gaat eveneens omhoog. Die belasting voor terrassen, winterterrassen en passagiersvoertuigen moet vanaf dit jaar ook weer door ondernemers worden betaald nadat dit tijdelijk was stopgezet vanwege corona.

Ook vraagt de gemeente vanaf 2023 een bijdrage aan bezoekers van betaalde evenementen in de openbare ruimte, zoals een festival. Bij evenementen van vijfhonderd betalende bezoekers of meer moet iedere bezoeker 1,50 euro aan de gemeente betalen.

Armoedebestrijding

Daar tegenover staat dat de inkomensgrens voor regelingen voor Amsterdammers met een laag inkomen en weinig vermogen omhoog gaat: van 120 procent naar 130 procent van het wettelijk sociaal minimum. Daarmee komen meer Amsterdammers in aanmerking voor regelingen zoals de Stadspas, de scholierenvergoeding en gratis openbaar vervoer voor ouderen. Verder kunnen huishoudens met een laag inkomen ook dit jaar rekenen op een energietoeslag vanwege de hoge energiekosten.

Nieuwe woonregels

Op het gebied van wonen verandert er eveneens het een en ander. Zo geldt er vanaf 1 januari bij het voorrang geven op een huurwoning een quotum per maatschappelijke beroepsgroep. Om verdrukking tegen te gaan gaat van deze huurwoningen 44 procent naar zorgmedewerkers, 34 procent naar leraren en 22 procent naar de politie. Verder krijgen woningzoekenden in het nieuwe jaar meer kans op een sociale huurwoning. Door veel te reageren bouwen zij punten op en maken zij eerder aanspraak. 

Om speculeren op de woningmarkt verder tegen te gaan gaat de WOZ-waarde van woningen waar opkoopbescherming voor geldt omhoog naar 533.000 euro. Wie een woning onder die prijs koopt, moet er zelf gaan wonen en mag de woning vier jaar lang niet verhuren. Daarnaast mag een huurwoning sinds 1 december 2022 niet langer dan twee maanden leeg staan en moeten eigenaren leegstand melden op straffe van een boete.

Helmplicht en nieuwe pont

Zonder helm met de snorfiets over het fietspad? Dat zit er vanaf dit nieuwe jaar ook buiten de ring niet meer in. De helmplicht die al voor snorfietsers binnen de ring van kracht was, geldt nu voor heel Nederland. In het nieuwe jaar moeten snorfietsers dus ook op het fietspad een helm op en ook overal buiten de A10. 

En er verandert meer op vervoersgebied, want vanaf 9 januari kunnen fietsers en voetgangers gebruikmaken van een nieuwe pont tussen Zeeburgereiland en Sporenburg. De veer gaat zeven jaar lang doordeweeks varen tussen 7.00 en 19.00 uur en vertrekt elke twintig minuten van beide kanten. Daarbij openen er begin dit jaar twee nieuwe grote fietsenstallingen op Centraal Station: een aan de IJ-zijde en een aan de kant van het centrum.

Weesp

Voor de Weespers verandert er extra veel omdat Weesp sinds maart vorig jaar bij Amsterdam hoort. Zo gelden alle lokale belastingen van Amsterdam vanaf 1 januari ook voor inwoners en ondernemers van Weesp. Ondernemers moeten bijvoorbeeld meer gaan betalen voor een horeca- en evenementenvergunning en er moet reclamebelasting aan de gemeente worden afgedragen voor uithangborden, menukaarten en vlaggen die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg. Ook moeten Weespers met een bed & breakfast bij de gemeente een vergunning aanvragen.

Naast mooie plannen en goede voornemens gaat het nieuwe jaar ook gepaard met nieuwe gemeentelijke regels en tarieven. Zo stijgen de gemeentelijke belastingen, veranderen de woonregels en moeten snorfietsers overal een helm op. Vooral voor inwoners van Weesp verandert er veel, omdat de Amsterdamse regels ook voor hen gelden.

Stijgende belastingen

Wie de veranderingen van de gemeente bekijkt ziet dat het leven er in 2023 niet altijd goedkoper op wordt. Omdat de kosten door inflatie omhoog gaan, verhoogt de gemeente ook de belastingen.

Zo rekent de gemeente de stijgende kosten voor de afvalverwerking door in de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht. Ook gaat de onroerendzaakbelasting (OZB) en de roerenderuimtebelasting (RRB) omhoog, stijgen de tarieven voor reclamebelasting en het liggeld voor boten. De precariobelasting op terrassen gaat eveneens omhoog. Die belasting voor terrassen, winterterrassen en passagiersvoertuigen moet vanaf dit jaar ook weer door ondernemers worden betaald nadat dit tijdelijk was stopgezet vanwege corona.

Ook vraagt de gemeente vanaf 2023 een bijdrage aan bezoekers van betaalde evenementen in de openbare ruimte, zoals een festival. Bij evenementen van vijfhonderd betalende bezoekers of meer moet iedere bezoeker 1,50 euro aan de gemeente betalen.

Armoedebestrijding

Daar tegenover staat dat de inkomensgrens voor regelingen voor Amsterdammers met een laag inkomen en weinig vermogen omhoog gaat: van 120 procent naar 130 procent van het wettelijk sociaal minimum. Daarmee komen meer Amsterdammers in aanmerking voor regelingen zoals de Stadspas, de scholierenvergoeding en gratis openbaar vervoer voor ouderen. Verder kunnen huishoudens met een laag inkomen ook dit jaar rekenen op een energietoeslag vanwege de hoge energiekosten.

Nieuwe woonregels

Op het gebied van wonen verandert er eveneens het een en ander. Zo geldt er vanaf 1 januari bij het voorrang geven op een huurwoning een quotum per maatschappelijke beroepsgroep. Om verdrukking tegen te gaan gaat van deze huurwoningen 44 procent naar zorgmedewerkers, 34 procent naar leraren en 22 procent naar de politie. Verder krijgen woningzoekenden in het nieuwe jaar meer kans op een sociale huurwoning. Door veel te reageren bouwen zij punten op en maken zij eerder aanspraak. 

Om speculeren op de woningmarkt verder tegen te gaan gaat de WOZ-waarde van woningen waar opkoopbescherming voor geldt omhoog naar 533.000 euro. Wie een woning onder die prijs koopt, moet er zelf gaan wonen en mag de woning vier jaar lang niet verhuren. Daarnaast mag een huurwoning sinds 1 december 2022 niet langer dan twee maanden leeg staan en moeten eigenaren leegstand melden op straffe van een boete.

Helmplicht en nieuwe pont

Zonder helm met de snorfiets over het fietspad? Dat zit er vanaf dit nieuwe jaar ook buiten de ring niet meer in. De helmplicht die al voor snorfietsers binnen de ring van kracht was, geldt nu voor heel Nederland. In het nieuwe jaar moeten snorfietsers dus ook op het fietspad een helm op en ook overal buiten de A10. 

En er verandert meer op vervoersgebied, want vanaf 9 januari kunnen fietsers en voetgangers gebruikmaken van een nieuwe pont tussen Zeeburgereiland en Sporenburg. De veer gaat zeven jaar lang doordeweeks varen tussen 7.00 en 19.00 uur en vertrekt elke twintig minuten van beide kanten. Daarbij openen er begin dit jaar twee nieuwe grote fietsenstallingen op Centraal Station: een aan de IJ-zijde en een aan de kant van het centrum.

Weesp

Voor de Weespers verandert er extra veel omdat Weesp sinds maart vorig jaar bij Amsterdam hoort. Zo gelden alle lokale belastingen van Amsterdam vanaf 1 januari ook voor inwoners en ondernemers van Weesp. Ondernemers moeten bijvoorbeeld meer gaan betalen voor een horeca- en evenementenvergunning en er moet reclamebelasting aan de gemeente worden afgedragen voor uithangborden, menukaarten en vlaggen die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg. Ook moeten Weespers met een bed & breakfast bij de gemeente een vergunning aanvragen.

Al ruim 25 jaar is Gerard Tesselaar de trotse eigenaar van Bistro Smul en snackbar Smultaria in Schagen, maar daar kan binnen korte tijd een eind aan komen. De horecaondernemer, die afgelopen jaar duidelijk van zich liet horen door de stijgende energieprijzen, zet de boel te koop. 

Zelfs met werkweken van vaak 60 uur en nauwelijks vakantie geniet Gerard Tesselaar nog elke dag van het werk in zijn bistro en snackbar, maar daar gaat een einde aan komen. De ondernemer heeft zijn zaak te koop gezet. "Ik ben toe aan iets anders", vertelt Gerard Tesselaar. 

Dat idee speelt al een tijdje, drie jaar om precies te zijn. Door de coronapandemie en daarop volgend een energiecrisis besloot hij de verkoop nog even uit te stellen. "Maar nu is wel het moment om het in de verkoop te zetten", vertelt Tesselaar. Hij doelt daarbij op de grote renovatie van het winkelcentrum Makado, die volgend jaar klaar moet zijn. 

Maar totdat er een nieuwe eigenaar is gevonden, blijft Tesselaar nog elke dag met veel plezier achter de frituur of in de bediening staan. Zijn bistro zit nog elke dag gezellig vol en de snackbar loopt ook nog goed door. Ondanks de prijsverhoging die Gerard noodgedwongen in moest voeren vanwege de hoge energiekosten. Dat kost hem sinds een aantal maanden namelijk zo'n 5.000 euro per maand meer. 

Actievoeren

Maar bij de pakken neerzitten is niks voor Gerard. Op Prinsjesdag ging hij met NH Nieuws als 'volhouder' mee naar Den Haag, en praatte onder andere met Pieter Omtzigt over de lastige tijd die hij als ondernemer doorgaat. "Dat was hartstikke leuk. Mijn droom was altijd bij Jinek aan tafel, maar dat is niet gelukt", grapt Gerard. 

Gelukkig voor Gerard zorgde de prijsstijging die hij moest doorvoeren niet voor minder bezoekers. Klanten begrepen zijn keuze, want hij kon niet anders. "Het zorgde voor weer een uitdagend jaar, maar ik heb goede beslissingen genomen met de prijsverhogingen", concludeert de horecaondernemer als hij terugkijkt op 2022. 

In 2023 blijft Gerard doorwerken in zijn bistro en snackbar, tot een geschikte opvolger zich meldt. Afscheid nemen van zijn bedrijf, wat hij in 25 heeft opgebouwd tot succesvolle bistro en snackbar, zal voor de altijd vrolijke Tesselaar wel zwaar worden. Maar ook voor zijn vaste gasten, die soms wel meerdere keren per week langskomen. "Sommigen waren boos op me toen ik het vertelde", vertelt Gerard. 

Op adem komen

Maar Gerard moet nu, na al die jaren hard werken, even aan zichzelf denken. "Even niets meer moeten", zoals hij het zelf verwoordt. "Wat meer vrije tijd en meer dingen van de wereld zien", vertelt Gerard. En daarnaast zijn er in huis ook genoeg klusjes waar Gerard zijn vrouw blij mee wil maken. "Ik ga beginnen met de tuin en daar komt een veranda voor mijn vrouw."

Een paar mooie reizen en wat klusjes in huis zijn de plannen van Gerard als hij een geschikte opvolger heeft gevonden. Maar vervroegd met pensioen gaan zit er niet in. Daarna zal hij weer op zoek gaan naar een nieuwe baan. "Ik heb er zelfs al een paar aangeboden gekregen", vertelt hij. "Maar eerst even op adem komen, al zullen ze me na een paar maanden thuis wel weer wegsturen hoor", besluit Gerard met een lach. 

Frankrijk roept andere EU-landen op om ook een coronatest te verplichten voor reizigers uit China. Steeds meer landen komen met reisbeperkingen vanwege de vele besmettingen in het Aziatische land en als voorzorgsmaatregel tegen een eventuele nieuwe virusvariant.

In Volendam werden vannacht brandweerlieden bekogeld met vuurwerk terwijl ze een brand aan het blussen waren in een ondergrondse container. De Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland kijkt verder terug op een rustige nacht zonder grote incidenten. 

De brandweermensen waren bezig met het blussen van een brand, toen er vuurwerk naar hen werd gegooid. De veiligheidsregio laat weten dat er straatcoaches aanwezig waren, maar die konden het gooien niet voorkomen. 

De brandweer en ambulance hebben het in Zaanstreek Waterland drukker gehad dan voorgaande jaren, toen er nog coronamaatregelen golden. Voor de politie was het net zo druk als een gemiddelde horecanacht, alleen in de Zaanse wijk Poelenburg was het even onrustig. De veiligheidsregio meldt dat de rust terugkeerde nadat er extra politiemensen werden ingezet. 

In Zaandam en Purmerend raakten twee basisscholen beschadigd na vandalisme met vuurwerk. De harde wind, waarvoor code geel was afgegeven, heeft ook tot schade geleid. In Purmerend waaide een vuurpot om, waardoor vuurpijlen een woning in schoten, in plaats van in de lucht. "Er brak gelukkig geen brand uit, het vuurwerk leidde wel tot schade aan de woning."

Na twee jaar corona kon Amsterdam afgelopen nacht weer ouderwets oud en nieuw vieren. En dat deed het... Want ondanks het afsteekverbod was er volop vuurwerk, en ook het vreugdevuur in Floradorp brandde weer uitbundig hoewel de driehoek (burgemeester, justitie, politie) dat had verboden. De stad ging juichend, drinkend, zoenend en feestend het nieuwe jaar in.  

AT5-verslaggevers Nadine van Ginkel en Sanne Homan maakten een ronde door de stad en zagen hoe Amsterdam het nieuwe jaar verwelkomde. 

Duizenden mensen rennen zondagochtend de zee in bij het strand van Scheveningen op nieuwjaarsdag. De traditionele nieuwjaarsduik kan weer doorgaan na twee eerdere afgelaste edities door de coronacrisis.

Traditiegetrouw beginnen veel mensen het nieuwe jaar met een nieuwjaarsduik. Na twee coronajaren kan het dit jaar weer: Met z'n allen rennend de zee in om vervolgens samen op te warmen met snert en chocolademelk in badjas mét warme muts. Waar kun je dit jaar weer de zee in plonsen? En wat is de geschiedenis eigenlijk van deze jaarlijkse traditie? 

In de hele provincie rennen mensen op 1 januari weer massaal het water in. Op meer dan 20 plekken kun je terecht voor een frisse start van het nieuwe jaar. Van officiële evenementen tot buurtinitiatieven: door heel de provincie is voor ieder wat wils. Zo kun je in Zandvoort meedoen aan de 'naakte' duik en is er in Overveen zelfs een loop-duik-loop.

Bekijk het interactieve kaartje hieronder voor de plekken en tijden waar op 1 januari nieuwjaarsduiken worden georganiseerd. 

Tekst loopt door onder kaartje 

In Egmond vindt dit jaar met zo'n 6.000 bezoekers en 2.500 deelnemers de grootste duik van het land plaats. NH Nieuws is erbij op 1 januari en zendt de nieuwjaarsduik in Egmond aan Zee live uit van 13.45 tot 14.15 uur.  

Geschiedenis

De nieuwjaarsduik is een typische Hollandse traditie die stamt uit het jaar 1960. Eerder sprak NH Nieuws met -de inmiddels overleden- Ok van Batenburg. Hij was naar eigen zeggen de grondlegger van de duik met nieuwjaar. Samen met andere leden van zwemclub Njord '59, stelde de zwemleraar op 1 januari 1960 voor een duik in de zee te nemen. "Voor de lol, als opening van het nieuwe badseizoen", vertelde Ok daar later over.

NH Nieuws sprak Ok een paar jaar geleden over zijn herinneringen aan het begin van de duik, zie de video uit 2018 hieronder. 

Tekst gaat door onder video 

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, kent de nieuwjaarsduik geen Hollandse oorsprong. Het fenomeen begon ooit in 1920 in Canada. De 'Polar Bear Plunge' (ijsbeerduik) is in honderd jaar van een klein evenement uitgegroeid tot een grootschalig evenement met duizenden 'ijsduikers'. 

In Amsterdam, Heemstede, Haarlem en Bloemendaal gold vannacht een algeheel vuurwerkverbod, toch ging er een hoop vuurwerk de lucht in. De verboden lijken daarmee niet veel indruk te maken. 

Afgelopen twee jaar gold een landelijk vuurwerkverbod vanwege corona, maar dit jaar kon er op de meeste plekken weer geknald worden. In Amsterdam, Heemstede, Haarlem en Bloemendaal gold een verbod en in 16 andere gemeenten waren vuurwerkvrije zones ingesteld. 

In de video is te zien dat er in Amsterdam veel vuurwerk afgestoken is. Op Twitter is te lezen dat de vuurwerkverboden ook in de andere gemeentes weinig indruk hebben gemaakt. Eerder gaf de landelijke politie al aan dat het handhaven geen prioriteit had. 

Tekst gaat door onder de tweets. 

In Bloemendaal werd op meerdere plekken ook flink vuurwerk afgestoken. Maar in Bloemendaal Noord hoorde Richard Kruijswijk verschil met eerdere jaren. 

Tekst gaat door onder de tweet.

Ook in Heemstede werd vuurwerk afgestoken ondanks het algehele verbod. 

Tekst gaat door onder de tweet. 

Vanwege de harde wind konden de vanuit gemeentes georganiseerde vuurwerkshows niet doorgaan. De lichtshows op het Museumplein in Amsterdam ging wel door, maar zonder vuurwerk. 

Na een voor veel Limburgers bewogen jaar kan het vizier nu op 2023. Wordt de energiecrisis bezworen, verdwijnt het coronavirus definitief van het toneel en komt de inflatie eindelijk tot stilstand? We vroegen dertien prominente Limburgers naar hun nieuwjaarsgroet aan de lezer.

Canada en Australië sluiten zich aan bij de steeds langer wordende lijst van landen die van reizigers uit China voor vertrek een verplichte coronatest vragen. De Australische minister van Volksgezondheid Mark Butler zegt deze stap te nemen vanwege „het gebrek aan informatie uit Beijing.” Canada doet dit vanwege „beperkte epidemiologische data.”

Wat gaat 2023 de stad brengen? In ieder geval een hoop fijne wensen voor het nieuwe jaar. AT5 trok kris-kras de stad door om mensen te vragen wat er allemaal mooi gaat zijn en wat er beter moet.

Amsterdammers hebben grote wensen voor hun stad: "Dat het maar een heel mooi jaar mag worden, en met heel veel liefde." Een andere jongen antwoordde daarop: "Heel veel gezelligheid, maar dat is het altijd hier, dus dat komt wel goed." Ook wordt er gehoopt op meer verdraagzaamheid en respect naar elkaar toe. 

Waar jonge Amsterdammers het liefst toeristen en skinny jeans zien verdwijnen, droomt een ondernemer op de Dappermarkt van een stad zonder ratten: "Ongelooflijk, hoeveel je er van ziet." Maar bewoners willen ook graag de oorlog en corona vergeten: "Dat mag allemaal wegblijven." Een ander is zeer stellig in wat hij wenst niet meer terug te zien: "Er heeft laatst een zwerver tegen mijn deur aangekakt, dat hoef ik niet meer." De eigenaresse van café Sonneveld vindt echter dat we minder moeten zeuren: "Alles is altijd teveel en nooit goed, we moeten gewoon blij zijn met wat we hebben."

Traditiegetrouw beginnen veel mensen het nieuwe jaar met een nieuwjaarsduik. Na twee coronajaren kan het dit jaar weer: Met z'n allen rennend de zee in om vervolgens samen op te warmen met snert en chocolademelk in badjas mét warme muts. Waar kun je dit jaar weer de zee in plonsen? En wat is de geschiedenis eigenlijk van deze jaarlijkse traditie? 

In de hele provincie rennen mensen op 1 januari weer massaal het water in. Op meer dan 20 plekken kun je terecht voor een frisse start van het nieuwe jaar. Van officiële evenementen tot buurtinitiatieven: door heel de provincie is voor ieder wat wils. Zo kun je in Zandvoort meedoen aan de 'naakte' duik en is er in Overveen zelfs een loop-duik-loop.

Bekijk het interactieve kaartje hieronder voor de plekken en tijden waar op 1 januari nieuwjaarsduiken worden georganiseerd. 

Tekst loopt door onder kaartje 

In Egmond vindt dit jaar met zo'n 6.000 bezoekers en 2.500 deelnemers de grootste duik van het land plaats. NH Nieuws is erbij op 1 januari en zendt de nieuwjaarsduik in Egmond aan Zee live uit van 13.45 tot 14.15 uur.  

Geschiedenis

De nieuwjaarsduik is een typische Hollandse traditie die stamt uit het jaar 1960. Eerder sprak NH Nieuws met -de inmiddels overleden- Ok van Batenburg. Hij was naar eigen zeggen de grondlegger van de duik met nieuwjaar. Samen met andere leden van zwemclub Njord '59, stelde de zwemleraar op 1 januari 1960 voor een duik in de zee te nemen. "Voor de lol, als opening van het nieuwe badseizoen", vertelde Ok daar later over.

NH Nieuws sprak Ok een paar jaar geleden over zijn herinneringen aan het begin van de duik, zie de video uit 2018 hieronder. 

Tekst gaat door onder video 

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, kent de nieuwjaarsduik geen Hollandse oorsprong. Het fenomeen begon ooit in 1920 in Canada. De 'Polar Bear Plunge' (ijsbeerduik) is in honderd jaar van een klein evenement uitgegroeid tot een grootschalig evenement met duizenden 'ijsduikers'. 

Was 2022 een annus horribilis, een vreselijk jaar? Zoals de coronajaren die eraan voorafgingen? Of is er ook een andere, positievere manier om nieuws te zenden en te ontvangen? Wie wil en zoekt kan ook hoop vinden.

De politie heeft nog geen duidelijke aanknopingspunten voor de vier aanrandingen die de afgelopen maand in Alkmaar plaatsvonden. Na twee weken zijn er welgeteld nul tips binnengekomen. Ook heeft een voorbijfietsende getuige, een man met een blauwe jas, zich nog niet gemeld. "We hebben het signalement van de dader niet verder kunnen aanscherpen dan een manspersoon op een fiets."

Eerder deze maand spreken we met Danielle (21), die in het centrum van Alkmaar bij de Paardenmarkt werd aangerand. Dat gebeurt even na 21.00 uur wanneer ze te voet onderweg is naar een supermarkt op de Paardenmarkt vanaf de Paternosterstraat. "Er remde een fietser naast me af en die greep me in mijn bil. Daarna reed hij keihard door."

Ze blijkt niet de enige te zijn. Aan NH Nieuws laat de politie weten dat er de afgelopen maand nog zeker vier vrouwen, onder wie een meisje van 14, slachtoffer zijn geworden van een aanrander op een fiets. 

De slachtoffers zijn aangerand op verschillende plekken in Alkmaar: bij de Zeswielen op 16 november, rond 21.15 uur, in het Rekerhoutpark op 27 november rond 20.00 uur, de Paternosterstraat op 8 december rond 21.00 uur en in de Hornwaard op 9 december rond 16.15 uur.

Tekst gaat verder.

Volgens slachtoffer Danielle gaat het om een tiener met een witte huidskleur. "Hij reed op een zwarte opoe-herenfiets, en het ging allemaal razendsnel. Hij droeg donkere kleding met een capuchon op. Hij was wit zag ik, want hij droeg geen handschoenen. En verder was hij klein van stuk."

'Man met blauwe jas gezocht'

Van de aanranding van het 14-jarige meisje wordt naar een specifieke getuige gezocht. Het meisje fietste op de kruising van de Koedijkerstraat en de Zeswielen toen een man op een fiets haar in haar billen kneep.

Het meisje schreeuwt en de aanrander rijdt door via de fietstunnel op de Rekerdijk. Op dat moment fietst een man in een blauwe jas ook op de kruising. Hij is mogelijk getuige geweest van de aanranding, maar heeft zich nog niet gemeld. De politie hoopt dat hij dit alsnog doet.

Van binnengekomen tips is tot nu toe ook geen sprake geweest. "Erg jammer", reageert de woordvoerder. "Hopelijk hebben we in het nieuwe jaar wat meer aanknopingspunten en kunnen we contact leggen met de man met de blauwe jas."

39 aanrandingen

De aanrandingen houden regio Alkmaar al even bezig. Tussen 2020 en 2022 zijn er nu zeker 39 meldingen gedaan van vrouwen die door een fietser zijn aangerand. Elke keer werd vrouwen van achter benaderd en werd er op hun billen geslagen of erin geknepen. Steeds rijdt de dader op een fiets. Sommigen spreken van een tiener op een mountainbike, anderen beschrijven een man op een herenfiets. Het gebeurde onder meer in het park de Rekerhout, het Achtergeestpad, langs de Helderseweg maar ook in het centrum van Alkmaar en in Heiloo.

Tekst gaat verder.

Voor twee aanrandingen wordt in november van dit jaar een 17-jarige jongen schuldig bevonden, maar hij krijgt daarvoor geen straf. De kinderrechter oordeelt dat hij sinds de vergrijpen aan zichzelf heeft gewerkt en gelooft dat zijn handelingen niet van seksuele aard waren. Eerder een kwestie van 'verveling en kattenkwaad'.

Het Openbaar Ministerie concludeert dat de tiener betrokken lijkt te zijn geweest bij vier aanrandingen, maar voor de andere aanrandingen is onvoldoende bewijs.

'Dit was dezelfde'

Toch is slachtoffer Daniëlle ervan overtuigd dat het om dezelfde dader gaat, zei ze eerder tegen NH Nieuws. "Als ik het signalement vergelijk, dan is voor mij een plus een twee. Dit was dezelfde."

Maar de advocaat van de 17-jarige jongen gelooft niet dat haar cliënt verantwoordelijk is voor de nieuwe aanrandingen, liet ze al eerder weten aan NH Nieuws. "Kennelijk is er nog iemand actief. Er waren nog heel veel zaken waarbij hij aantoonbaar niet betrokken was. Dat is toen echt uitgesloten.

Europese luchthavens zijn niet te spreken over de maatregelen die sommige landen hebben ingevoerd tegen reizigers uit China, waar het aantal coronabesmettingen hard toeneemt. Onder andere Italië, Frankrijk en Spanje eisen van reizigers uit China dat ze zich testen op het coronavirus.

De eerste landen hebben om 11.00 uur Nederlandse tijd het nieuwe jaar ingeluid. Het gaat om de kleine eilanden Samoa, Tonga en Kiribati in de Grote Oceaan. Voor het eerst in drie jaar gelden bij de vieringen geen coronabeperkingen.

De centrale (kinder)vuurwerkshows van Hilversum Viert om 19.30 uur vanavond en middernacht gaan niet door. De gemeente heeft besloten om de shows te schrappen vanwege de ongunstige weersverwachting. Er wordt namelijk stormachtige wind voorspeld.

Volgens NH Nieuws-weerman Jan Visser is er in onze provincie vanavond namelijk kans op windstoten tot 90 km per uur, gecombineerd met regen. Vanwege die (mogelijk) stormachtige omstandigheden, besloot de gemeente zaterdagochtend in overleg met de organisatie van de shows tot de afgelasting.

Teleurstelling

De Hilversumse burgemeester Gerhard van der Top is teleurgesteld, maar hij zegt dat hij geen andere keuze had. "Het was natuurlijk geweldig om na twee lange coronajaren weer de traditionele centrale vuurwerkshows te mogen organiseren op het Marktplein om samen met inwoners van Hilversum de jaarwisseling te vieren. Maar het risico onder deze slechte weersomstandigheden is helaas te groot."

Het is een grote domper, aldus de burgervader. "Het is voor alle betrokkenen teleurstellend, niet in de laatste plaats voor de inwoners van Hilversum zelf. Maar veiligheid gaat boven alles." Ook de rest van het oudejaarsprogramma komt te vervallen.

Waar de meeste mensen proosten tijdens oud en nieuw, zijn er talloze hulpverleners die een compleet andere avond beleven. Zij staan paraat en komen in actie tijdens de jaarwisseling, zodat iedereen een fijne en vooral veilige avond heeft. NH Nieuws maakte een drieluik van hulpverleners in onze provincie, waarin personeel van de brandweer, ambulance en politie je een inkijkje geeft in hun oud en nieuw.    

Voor hoofdagent Jan* (33) van basisteam Hoorn, is het draaien van een dienst tijdens oud en nieuw inmiddels niks nieuws meer. Bijna vijf jaar werkte hij als centralist op de meldkamer en als verbindingsspecialist van de Mobiele Eenheid (ME), ook tijdens de jaarwisselingen. 

"Ik kan me nog wel een voorval herinneren tijdens een oud en nieuwdienst. Er was toen halverwege de nacht nog veel onrust in een buurt. Een groep van ongeveer 25 jongeren veroorzaakte brandjes en meer. Er werd toen écht zwaar vuurwerk afgestoken, het leken wel explosieven. Het team probeerde de groep uit elkaar te krijgen, maar ze waren erg beweeglijk, dus dat was lastig. Ze bleven zich verspreiden door de wijk. Hierbij is de ME toen ingezet."

"Je probeert geweld te voorkomen, maar het gebeurt dat er collega's en andere collega's worden mishandeld. De meeste mensen zijn in de periode rond de jaarwisseling vrij, gebruiken alcohol, dan wel andere zaken. Grenzen worden verlegd. Zelf ben ik gelukkig nooit slachtoffer geweest van geweld."

Tekst gaat verder onder de foto. 

"We proberen ons zoveel mogelijk open te stellen voor de mensen waar we terechtkomen. Dus low profile het gesprek aangaan als er ergens een feestje is. Zodra we moeten ingrijpen, wordt het begrip vanuit de mensen vaak minder, dat merk je wel. Mijn boodschap naar de mensen zou zijn: ga het feest niet verstoren voor jezelf en voor anderen. Laat de politie zijn werk doen."

Tweede gezin op werk

"Wij zijn er om de ordeverstoring aan te pakken, mensen mogen zich daar eerder in het jaar al bewust van worden. Denk om de hulpverleners die hun werk weer gaan doen en neem afstand als dat gevraagd wordt. Ga geen vuurwerk gooien, ga niet mishandelen. Denk gewoon bij jezelf: we gaan door met het feestje."

"Dit jaar ben ik 's nachts een keer vrij en draai ik een avonddienst met het basisteam in het gebied. Ik hoop om 23.00 uur klaar te zijn, zo kan ik nog wel op tijd thuis zijn voor het proostmoment. Tijdens oudejaarsnacht draai je wel een speciale dienst, zo noemen we dat. Wat je normaal met je gezin doet, doe je nu met je tweede gezin op werk. Als je kijkt naar hoe vaak je je gezin ziet en hoe vaak je je collega's ziet, kun je dit echt wel zo noemen."

Een andere hulpverlener die zich jaarlijks inzet tijdens oud en nieuw is Raymond Bouwer (49). Raymond is al 24 jaar bevelvoerder bij de brandweer en vrijwilliger voor post Zwaag bij de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. 

Weg door vuurwerk banen

"Tijdens de jaarwisseling werken we in Hoorn sowieso met vrijwilligers. Dat houdt in dat wanneer wij vanuit huis naar de kazerne moeten, er eerst een weg moet worden gebaand door het vuurwerk heen. Op het moment dat de pieper gaat is het spannend of we op tijd en veilig bij de kazerne kunnen komen. We hopen dan ook altijd dat mensen de hoofdwegen vrijhouden van vuurwerk, zodat we van en naar de kazerne toe kunnen."

"Er zitten tijdens deze oudejaarsavond zo'n zes vrijwilligers klaar om opgeroepen te worden. We drinken daarom allemaal geen alcohol en hebben precies 4,5 minuut om naar de kazerne te komen en die meteen te verlaten. Mijn auto staat klaar voor de deur, mijn kleding zit in de tas en ik heb mijn schoenen al aan. Binnen 30 seconden zit ik in de auto en rijd ik weg. Gelukkig laat ik mijn vrouw dit jaar niet alleen achter, want we hebben buren over de vloer."  

Tekst gaat verder onder de foto. 

"We zijn tijdens deze avond en nacht extra waakzaam. Alcohol of drugs spelen namelijk wel mee met hoe mensen zich gedragen. Normaal gesproken stappen we met zes man tegelijk uit, maar tijdens oud en nieuw stapt alleen even de bevelvoerder uit, of met twee manschappen. We zitten veiliger in de auto dan op de straat. Het is weleens gebeurd dat we een buitenbrand hadden tijdens een jaarwisseling, en dat mensen vuurwerk begonnen te gooien naar de hulpverleners. Vaak zijn het mensen die iets te vaak in het glaasje hebben gekeken en niet begrijpen waarom we daar zijn."

"Voorgaande jaren was het aardig rustig met het aantal meldingen, ook vanwege de coronatijd en het vuurwerkverbod dat is geweest. Ik durf niet te zeggen hoe het dit jaar gaat worden, want alles mag weer. Misschien vieren de mensen het dit jaar juist daarom wel iets extra. Geniet, heb plezier, maar houd het veilig voor jezelf en voor anderen. Geef hulpdiensten vooral de ruimte om hun werk te doen. We komen omdat iemand hulp nodig heeft of omdat er een onveilige situatie is. Wij zijn ook het liefste thuis."

Tekst gaat verder onder de foto. 

De laatste hulpverlener van het drieluik is ambulanceverpleegkundige Jorin* (31). Hij is inmiddels vijf jaar ambulanceverpleegkundige en draaide voorgaande diensten vanuit post Heemskerk. Dit jaar draait hij dienst vanuit post Velsen. Hij miste tot nu toe maar één dienst, "Vanwege de 60e verjaardag van mijn schoonmoeder, die is op 1 januari jarig."

Grenzen verleggen 

"Oud en nieuw bestaat voor het grote deel uit alcohol, drugs en geweld. Wat je veel ziet ten opzichte van normale diensten, is dat er met oudejaarsavond heel veel mensen zijn die alcohol gebruiken en dat iedereen wakker is. We krijgen te maken met volwassenen die normaal niet zoveel drugs gebruiken of alcohol nuttigen. Ze verleggen hun grenzen. Het gebeurt ook dat we ergens komen om te helpen omdat iemand niet wakker te krijgen is door teveel alcohol. Wij hebben daar een trucje voor. We gebruiken een pijnprikkel om iemand wakker te krijgen en knijpen dan in een specifieke spier. Als iemand niet wakker wordt, nemen we diegene mee naar het ziekenhuis."

"Ook is het opvallend en zorgelijk dat er ook steeds meer jongeren van veertien, vijftien of zestien jaar écht flink diep in het glaasje kijken. Ze zijn dan alleen thuis met hun vriendjes en vaak weten hun ouders dit niet. Soms zitten er zelfs ouders bij die dit drinkgedrag oké vinden, omdat het oud en nieuw is. Daar doen we dan wel wat mee, we maken dan een melding bij Veilig Thuis."

"Gelukkig heeft de ambulance een goede naam. Persoonlijk ben ik ooit getuige geweest van geweld tijdens de jaarwisseling, maar ik ben nooit slachtoffer geweest. Er is toen ook iemand aangehouden. Tijdens deze viering komt het geweld negen van de tien keer doordat mensen al opgefokt zijn, onder invloed zijn van drugs of drank of omdat er sprake is van adrenaline."

"Het houdt echt op als iemand echt over onze grenzen gaat. Dan zeggen we: je gaat je nu gedragen of de hulp houdt nu op. Wij willen mensen helpen, mensen die het echt nodig hebben. Het is niet zo dat we oneindig ambulances hebben om in te zetten. Je merkt dat er mensen zijn die te laat bellen en mensen die je voor een snotneus bellen."

Het is altijd afwachten wat de nacht brengt. Vaak begint het rustig, tot nu toe is dat tijdens mijn voorgaande jaren altijd zo geweest. Tot de klok twaalf uur slaat, dan gaat de pager en rijden we non-stop. Als het meezit en rustig blijft, proberen we samen te komen met ambulance Velsen en Heemskerk in het Rode Kruis Ziekenhuis. Daar proosten we, als het even kan, samen met de mensen van de spoedeisende hulp met een glas alcoholvrije Jip en Janneke-champagne."

Banketbakker Dennis Goemans verkoopt net als veel andere bakkers oliebollen op de laatste dagen van het jaar. Toch doet hij het net even anders: zijn corona-idee van een 'drive-through'-oliebollenkraam blijft ook na de epidemie. 

De bakker verwacht vandaag meer dan tienduizend oliebollen te verkopen. Daar draagt de verkoop via de drive-through behoorlijk aan bij. De bollen, beignets en flappen beginnen wel een kostbaar goed te worden. "We zijn wel iets omhoog gegaan met de prijzen. We hebben geprobeerd om het te beperken tot het noodzakelijke, maar we willen geen concessies doen op onze grondstoffen."

Kijk hier hoe de drive-through van bakkerij Goemans er uit ziet:

Goemans vertelt wat zijn oliebollen zo lekker maken. "Het begint met de beste grondstoffen in huis halen. We hebben eigen receptuur, we maken de oliebollen niet uit een standaard zakje. Het belangrijkste is dat we het vers maken: We bakken vanaf 2 uur 's nachts en dan de hele dag door."

Een man komt toevallig langs de drive-through en slaat zijn oliebollen in. "We kwamen net terug van met de hond wandelen en zagen dat bord staan en ik dacht: ik rijd meteen even langs. Goed hoor!"

De oliebollenafhaalstraat is de hele dag nog open aan de Strengweg 1 in Heemskerk. 

Na het mistroostige 2022 is het tijd om meer te gaan streven naar de economie van het geluk: de happynomie. Het Bruto Nationaal Geluk moet in 2023 net zo belangrijk worden als het Bruto Nationaal Product. We krijgen komend jaar met een recessie te maken, maar net als in 2008 trekt China de wereld daar weer uit. China gaat weer open na de corona-ellende. Chinezen gaan weer consumeren en zichzelf uitlaten. Ze komen hier weer op vakantie en kopen Nederlandse waar.

Alle gelukswensen rond de vorige jaarwisseling ten spijt zal het woord crisis niet zo vaak zijn gevallen als in 2022. Weliswaar ging Nederland weer van het slot na de coronamaatregelen, maar de klappen die mens en samenleving te verwerken kregen op tal van maatschappelijke, politieke, economische en intermenselijke terreinen waren en zijn niet mals.

De dagelijkse files zijn in 2022 teruggekeerd. Nu de coronamaatregelen zijn afgeschaald en we weer op kantoor werken, nemen de opstoppingen toe en staan we weer bumper aan bumper op de vaderlandse wegen.

De dagelijkse files zijn in 2022 teruggekeerd. Nu de coronamaatregelen zijn afgeschaald en we weer veel op kantoor werken, nemen de opstoppingen toe en staan we weer bumper aan bumper op de vaderlandse wegen.

Hij slaat geen dag over. Al 21 jaar lang neemt Texelaar Ruud van Holland (58) iedere dag een frisse duik in zee. In de zomer onder heerlijk warme omstandigheden en in de winterperiode wanneer de temperatuur soms ver onder het vriespunt is. "Sommige voorbijgangers kijken je vreemd aan als je 's morgens vroeg een duik neemt", zegt hij. "Maar neem van mij aan: het is verslavend. Als je uit het water komt, heb je een soort van 'overwinningsroes'."

Hij kan de dag niet beter beginnen. 's Morgens om kwart voor acht staat Ruud op het parkeerterrein van strandslag paal 15 klaar om een zeeduik te nemen. Dat doet hij meestal met een groepje enthousiastelingen die graag met hem mee gaan. "Enige tijd geleden heb ik een oproep geplaatst of mensen er iets voor voelden om mee te doen. Ik had toen ruim 20 reacties. We hebben nu een vast groepje van ongeveer 15 Texelaars die regelmatig de zee in duikt."

Hij houdt van het strand en de zee. "We hadden voorheen een strandhuisje en toen zwom ik iedere dag in zee." Echter, toen de strandhuisjes in de winterperiode van het strand af moesten, bleef Ruud iedere dag zwemmen. "Ik moet wel een keertje stoppen in de maand november, dacht ik destijds. Maar je lichaam raakt gewend aan de kou. En op een gegeven moment is het ook gewoon de 'kick' om iedere dag in zee te zwemmen."

Hij rookte een pakje per dag. "Maar 22 jaar geleden ben ik gestopt met roken. Nu heb ik een andere verslaving. Het is eigenlijk een gezondere verslaving." Dit zit hem in het feit dat het lichaam hormonen aanmaakt, zegt hij zelf. "Endorfine, dat is een soort pijnstiller. En dopamine, dat zorgt ervoor dat je in een stemming komt waarbij je denkt dat je de hele wereld aan kunt."

Na de zeeduik even douchen thuis. Met koud water uiteraard. En daarna aan het werk in de Texelse bierbrouwerij. Daar legt hij aan klanten alles uit over het brouwproces van het Texelse bier.

Hij komt door zijn bijzondere hobby met allerlei mensen in contract. Bijvoorbeeld met de Randall Green uit het Amerikaanse Arizona die boeken schrijft over wat mensen doen in het leven en over extreme sporten. "Hij zei dat hij mij een keer wilde bezoeken op Texel. Dan denk je natuurlijk: dat zal wel. Maar op een gegeven moment appte hij dat hij in Amsterdam was. Daar heb ik hem opgepikt en enkele weken terug toen het zo enorm koud was, zijn we de zee ingedoken. Hij voor de eerste keer. Maar ook hij had een soort euforische stemming toen hij het water uit kwam."

Deze week waren er ook gasten, waaronder de Belg Jelle Rogiers, zijn vrouw en hond. Hij staat in korte zwembroek en t-shirt te wachten met de groep op de parkeerplaats. Jelle neemt regelmatig een ijsbad. Zijn vrouw heeft het een keer geprobeerd, maar gaat niet meer de ijskou in. "Iedere gek heeft zijn gebrek", zegt zij lachend als zij haar man met hond de zee in ziet gaan. "Maar dit is niets voor mij, veel te koud", zegt ze diepgedoken in haar winterjas.

Na de winterduik beoefent Jelle de 'horse stance'. Een soort techniek om de spieren op te warmen. Tweeling Freya en Sarah Eshuijs doen in hun bikini onder het paviljoen een paar minuten mee om ook weer op te warmen. Jelle leerde de techniek van Wim Hof, de 'iceman' die diverse kouderecords op zijn naam heeft staan. Hof ontwikkelde een methode waardoor mensen beter bestand tegen koude zouden kunnen zijn.

Bij het zwemmen in zee is het belangrijk dat je controle hebt over de ademhaling, zegt Ruud. "Als je naar zee loopt kun je twee dingen doen. Het water in gaan of vluchten en je handdoek opzoeken. Belangrijk is dat je controle houdt. Eerst krachtig inademen via buik, borst en neus. En daarna diep uitademen."

Bij geen controle kan men gaan hyperventileren. "Dan raak je in paniek, dat moet je voor zijn. Want anders kun je verdrinken." Hij vindt het ook belangrijk om met een maatje te duiken, zodat er controle is. "Eenmaal in het water kom je in een soort flow. Dat is het goed vol te houden."

Belangrijk is ook dat je op dezelfde plek het water uit gaat als dat je er in bent gegaan. "Voor je het weet drijf je af. En dan is het een lange terugweg naar je handdoek. Vooral die terugweg in een koud windje is niet prettig. En dan heb je ook nog ijskoude voeten zonder gevoel."

Ziek is hij niet geweest in de periode dat hij in zee duikt. "Behalve vorig jaar met Corona. Maar toen was de halve ploeg van de bierbrouwerij ziek. Dit duurde bij mij anderhalve dag, toen lag ik weer in het water." De werking van het immuunsysteem werkt beter, zegt Ruud. "Je bent beter bestand tegen virussen. Je bloedsomloop is beter en je kunt uitstekend slapen." 

Inmiddels is hij ook een 'hit' op Instagram onder de naam Island_iceman. Ruim 66.000 volgers. "Ik ben gemiddeld een dag per week bezig om vragen te beantwoorden." Hij vindt het gewoon leuk om met mensen in zee te duiken. "Niets commercieels, wie mee wilt, gaat gewoon mee." 

Nog bijzondere dingen meegemaakt? "Ja met ijs duiken in de Waddenzee. Een wak maken en dan je er voorzichtig in laten zakken. Toen ik net in het wak lag, kwamen er mensen aangerend. Ze dachten dat er iemand aan het verdrinken was.... " En die keer dat hij niet als enige in het water lag. "Toen spoelden er ineens vijf walvissen aan op het strand. Dat zijn ook van die dagen die je niet snel meer zult vergeten."

Alle reizigers uit China die vanaf 5 januari naar Nederland komen, kunnen op Schiphol gratis een coronazelftest doen. Dat schrijft minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) aan de Tweede Kamer. Als zij positief testen, wordt de reizigers op het hart gedrukt het isolatieadvies na te leven.

Reizigers uit China die op Schiphol aankomen krijgen vanaf 5 januari een gratis coronazelftest aangeboden. Dat heeft minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid vandaag aan de Tweede Kamer laten weten. Bij een positieve testuitslag wordt geadviseerd om in isolatie te gaan. Chinezen mogen na jarenlange lockdowns en strenge coronaregels het land weer verlaten. KLM grijpt de versoepeling aan om het aantal vluchten tussen Schiphol en China te verdubbelen.

Kuipers gaat met de vrijwillige zelftests en isolatieadvies niet zo ver als zijn ambtsgenoten in Spanje en Italië. Die landen eisen van reizigers uit China bij aankomst een negatieve testuitslag. Spanje neemt ook genoegen met een geldig vaccinatiebewijs.

Volgens Kuipers is er in Nederland nog geen wettelijke basis om reizigers uit China te dwingen voor vertrek zich te laten testen of te verplichten in quarantaine te gaan. Bij verslechtering van de situatie in China wil hij het liefst wel naar die maatregelen toe, maar benadrukt dat de Eerste Kamer zich daarvoor eerst over een wetsvoorstel moet buigen. Om die reden vraagt de minister het parlement om haast te maken.

Onderzoek naar riool

Kuipers laat het RIVM meer onderzoek doen naar sporen van het coronavirus in het rioolwater op Schiphol. China heeft momenteel een geel reisadvies. Sinds de versoepelingen in het land neemt de verspreiding van het virus toe en is de druk op de gezondheidszorg hoog.

KLM

KLM heeft na de Chinese versoepelingen aangekondigd het aantal vluchten tussen Schiphol en China te zullen opvoeren van drie naar zes keer per week. Voor de coronacrisis vloog KLM 25 keer per week naar meerdere bestemmingen in China.

Nog een paar uur en dan laten we dit enerverende jaar achter ons. Stonden 2020 en 2021 in het teken van corona en de vernietigende gevolgen van het virus, 2022 zal de geschiedenisboeken halen als het jaar van de verschrikkelijke oorlog.

Er komt een einde aan de stijgende woningprijzen in Amsterdam. Dat is de verwachting van Bureau OIS van de gemeente. Het onderzoeksbureau houdt er zelfs rekening mee dat de prijzen omlaag gaan, maar houdt wel een slag om de arm. 

Dat blijkt uit het document 'Ontwikkeling in woningprijzen in Amsterdam'. Van januari 2015 tot januari 2022 was de prijsstijging in Amsterdam nog +144%, terwijl het in Nederland +95% was. De coronacrisis had nauwelijks invloed op de woningmarkt in de stad, want de huizenprijzen bleven stijgen. 

Kentering

Vanwege de gestegen hypotheekrentes zag Bureau OIS dit jaar wel een kentering op de woningmarkt in Nederland. Kopers kunnen minder lenen en zijn daardoor terughoudender. Dit is overigens nog niet in de Amsterdamse cijfers te zien, want de cijfers die het bureau gebruikte zijn niet ouder dan september van dit jaar.

"De recent ingestelde opkoopbescherming kan bijdragen aan een daling van de vraag naar woningen en daarmee de prijzen meer beteugelen", schrijft het onderzoeksbureau. "Ook de gestegen rente zal helpen om de vraag te verkleinen en de prijzen te drukken. De verwachting is dan ook dat de prijzen in Amsterdam niet verder zullen stijgen, en wellicht iets gaan dalen."

Bureau OIS zag ook dat woningen die voor de Tweede Wereldoorlog zijn gebouwd vaak duurder zijn dan nieuwere woningen. Dit komt vanwege de 'karakteristieke bouwstijl'. Woningen die na 2010 gebouwd zijn, zijn wel relatief duur. "Deze nieuwe woningen hebben vaak veel wooncomfort (isolatie, goede onderhoudsstaat) en beschikken vaak over een eigen buitenruimte en parkeerplaats, waarmee de prijzen hoger liggen."

Kleinere woningen

Verder zijn ook kleinere woningen, van minder dan 60 vierkante meter, relatief duur. In 2021 was de gemiddelde prijs per vierkante meter 9.600 euro en ging het bij grotere woningen om een gemiddelde prijs van 6.800 euro per vierkante meter. De kleinere woningen stegen ook harder in prijs dan de grotere woningen. 

Volgend jaar verwacht Bureau OIS meer cijfers te hebben waaruit blijkt dat de prijzen nu ook daadwerkelijk gelijk blijven of zelfs dalen. 

Het aantal positieve coronatests is in de afgelopen dagen iets gedaald. Ook het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is iets afgenomen.

Op verschillende plekken is het verboden om vuurwerk af te steken en niet iedereen houdt van harde knallen, Micha van Hoorn van Feelgood Vuurwerk in Amsterdam-Noord heeft daar een oplossing voor: virtueel vuurwerk. De opbrengst van de verkoop gaat naar het goede doel. 

"Het is eigenlijk heel simpel", vertelt Micha over de techniek op NH Radio. "Het is een augmented reality techniek, dus dat betekent dat je vuurwerk kunt afsteken op je mobiele telefoon." Feelgood Vuurwerk heeft een aantal designers gevraagd om hun versie van vuurwerk te laten zien. Het verschilt dus per 'vuurwerkpakket' wat je te zien krijgt. "Het initiatief is in coronatijd ontstaan, toen er een algeheel vuurwerkverbod gold." 

NH Radiopresentator Pieter Kok heeft een beetje AR-vuurwerk gekregen van Misha. Hij richt de camera van zijn telefoon op de tafel in de radiostudio en 'steekt het aan'. "Nou, er stijgt een hele raket op zo van de tafel", zegt hij verrast. "Dit is wel leuk om mee te maken inderdaad!"

Jassen 

De opbrengst van het initiatief gaat naar de Sheltersuit Foundation. "Dat is een organisatie die zich inzet voor daklozen in de wereld", zegt Misha. "Dat is een mooi initiatief in deze koude donkere dagen." Zij maken jassen die dichtgeritst kunnen worden tot slaapzak, slaappakken genoemd. De kosten voor zo'n slaappak van gerecycled materiaal zijn 300 euro. "Vorig jaar hebben we 80 jassen naar de Regenboog kunnen brengen en die waren heel snel weg", zegt Micha. "Dit jaar gaan we voor 100!" 

Het doel gaat hem erg aan zijn hart. "Ik vind dat er niemand op straat zou moeten slapen in Nederland, maar als het dan toch zo is, wij willen ze een jas geven zodat er niemand doodvriest." De Sheltersuit Foundation werd opgericht nadat er iemand doodvroor in Enschede in 2014. 

Ludieke actie

Feelgood Vuurwerk wil het echte vuurwerk niet weg hebben. "We zijn gewoon een ludiek alternatief voor consumentenvuurwerk, wat je misschien in je eigen gemeente niet meer mag afsteken." 

Het initiatief heeft niet alleen een webshop, er is ook een standje aan het IJ in Amsterdam-Noord. "Daar kun je je, net als in een echte vuurwerkwinkel, verlekkeren aan allerlei mooie visuele presentaties." Misha geeft toe dat het wel echt iets anders is dan een grote vuurpijl afsteken. "Als je vuurwerk heel leuk vindt, moet je dat ook vooral gaan doen. Het is niet een soort vleesvervanger."