De Fjoertoer, het verlichte wandelevenement van Le Champion, kan dit weekend na twee coronajaren eindelijk weer doorgaan. Deze achtste editie is verdeeld over twee dagen en inmiddels stijf uitverkocht, maar er blijft ook voor toeschouwers genoeg moois te zien.

Vrijdag en zaterdag doen ruim 15.000 wandelaars mee; een record aantal. De organisatie van het avondwandel-evenement heeft voor hen routes uitgezet van 6, 12, 16 en 20 kilometer door de Egmonden en Heiloo.

Verlichte beestenboel

Onderweg zijn er - vaak spectaculaire - acts met licht, geluid en vuur te zien. Ook is bewoners langs de route gevraagd hun huizen en tuinen te versieren. Het thema dit jaar is 'wildlife'. "We hopen Egmond aan Zee en omgeving om te toveren tot één groot lichtgevend dierenrijk", aldus Le Champion.

Er valt dus genoeg te zien langs de routes, ook voor toeschouwers. Het goede doel van het evenement is zoals gebruikelijk de Reddingsbrigade/KNRM Egmond. Bij NH Nieuws en Duinstreek Centraal is zaterdag een reportage over de eerste wandelavond te zien.

Wegafsluitingen

Ben je deelnemer, bezoeker of bewoner? Houd dan rekening met drukte in en om Egmond en met een aantal wegafsluitingen op beide dagen. Het gaat dan onder andere om de Zeeweg in Egmond aan Zee en de Slotweg in Egmond aan den Hoef. Kijk hier voor meer informatie.

Praktijken voor kinderpsychologie in Noord-Holland hebben te maken met steeds langere wachtrijen. De nasleep van de onrustige, vaak eenzame coronaperiode én de prestatiemaatschappij zorgen voor veel klachten. "Er komen steeds meer jongeren en kinderen in de zorg terecht. Wij hebben nog nooit zulke lange wachtrijen gehad", vertelt praktijkhouder en regiebehandelaar Christel Bos van kinderpsychologen Noord-Holland Noord aan NH Nieuws.

De wachtlijsten voor kinder- en jeugdpsychologie (0-18 jaar) in Noord-Holland lopen op. Na een belronde van NH Nieuws aan kinderpsychologiepraktijken blijkt dat sommige zelfs te druk zijn om ons überhaupt te woord te staan. Andere praktijken erkennen het probleem, zo ook Christel Bos van Kinderpsychologen Noord-Holland Noord. 

Bos laat weten dat het personeelstekort binnen de specialistische zorg groot is. Door de decentralisatie van de zorg zijn er veel losse zorgaanbieders op de markt gekomen. Hierdoor is volgens haar een flink gat ontstaan in het aanbod. "Heel veel medewerkers uit jeugdzorg en de specialistische zorg zijn weggegaan en hebben kleinere organisaties opgezet. De wachttijden in die zorg zijn nu langer dan ooit."

Bij Kinderpsychologen NHN is de wachttijd meer dan verdubbeld. Bos: "Binnen onze praktijk behandelen wij mensen van 2 tot 18 jaar. Normaal hadden we een wachtrij van vijf weken, dat is inmiddels opgelopen naar tien tot twaalf weken, gewoon meer dan het dubbele."

Verwachtingen

De coronaperiode is deels debet aan de klachten die jongeren vandaag de dag ervaren. Voor veel jongere gezinnen is er in de 'isolerende periode' veel thuis gebeurd. "Kwetsbare gezinnen werden nog kwetsbaarder: jonge kinderen kwamen veel onrust en spanning tegen, vaak vanuit hun ouders. Adolescenten zaten veel te lang op hun kamer."

Door het COVID-19 virus heeft de jeugd een 'deel van hun leven misgelopen', vult zij aan. "Corona was een angst waar ze mee opgroeiden. Ze zagen niemand en waren somber, of depressief. "

Bovendien ligt er vandaag de dag heel veel druk op jongeren, vertelt Bos. "Er wordt van alles verwacht: je moet er goed uitzien, een goede relatie hebben én het moet op werk of school goed gaan. Ook groeit de jeugd op met veel blijvende angsten. De wereld is onveilig geworden."

Tekst gaat verder. 

Het is de prestatiemaatschappij waardoor veel jongeren met klachten bij Raquel Abrahams terechtkomen. Abrahams is jeugdarts en vice-voorzitter van AJN Jeugdartsen Nederland. De jongeren die met haar in gesprek gaan, hebben vaak beginnende klachten en hoeven nog geen specialistische zorg.

En precies dat is volgens Abrahams zo belangrijk: om vroegtijdig klachten te signaleren en jongeren preventief te helpen. Daarmee ontlast je volgens haar de specialistische zorg én zorg je dat klachten bij de jongeren niet onnodig ontsporen. "Het heeft grote impact op iemands leven", benadrukt ze.

Toenemende wachtrij

Het secretariaat van Invivo Kids Amstelveen behandelt jeugd van 4 tot 18 jaar. De praktijk heeft het zorgteam noodgedwongen uitgebreid, want ook hier neemt de wachtlijst toe. "Kinderen die zich op dit moment aanmelden, zijn eind maart, begin april aan de beurt", zegt de praktijk. 

De redenen voor aanmelding lopen uiteen van angststoornissen, depressiviteit, traumaverwerking tot ADHD. Tussen de aanmeldingen zitten opvallend veel pubers. "Die melden zich in groten getale aan. De grootste groep is in de leeftijd van de middelbare school." 

Een praktijk in Amsterdamse-Noord - gespecialiseerd in kind en jeugd - geeft aan dat de wachtrijen 'enorm' zijn. De praktijk wil niet dat de naam wordt genoemd, omdat het de toegankelijkheid van de praktijk voor klanten niet in de weg wil zitten. 

"Op dit moment zijn de wachtrijen ongeveer vijf maanden, voor corona was dat zo'n twee maanden", vertelt een medewerkster. "Ook het aantal medewerkers is verdubbeld, maar dat maakt niet uit. Het blijft druk. We kunnen het proces niet versnellen, je wilt de kwaliteit geven die nodig is."

Preventieve zorg

Abrahams spreekt veel jongeren met diverse klachten. Een groot deel kan je volgens haar helpen met laagdrempelige zorg. Slechts een deel heeft specialistische hulp nodig. Daarom pleit ze voor meer preventieve zorg. Scholen kunnen daarin een belangrijke rol spelen.

"We hebben partijen nodig die op tijd zorg inschakelen voor de jongeren." Sinds de decentralisatie van de zorg zijn dergelijke poortwachters verspreid geraakt. Vaak wordt ook te laat aan de bel getrokken. "We moeten als maatschappij eerder hulp verlenen. Nu krijg je pas zorg als je al ziek bent", concludeert ze.

Tienduizenden werkgevers die tussen juni en eind september 2020 loonsteun ontvingen van de overheid wegens de coronacrisis moeten geld terugbetalen.

Een bruine kroeg met een lange en rijke historie aan de Spuistraat. Café de Zwart viert zijn honderdste verjaardag met een boek, muziek en natuurlijk een drankje voor alle gasten.

Het café opende in 1921 de deuren, dus voor de oplettende teller betekent dat eigenlijk dat het 101-jarig bestaan. Door de coronapandemie kon die mijlpaal vorig jaar niet naar wens gevierd worden en dus is er gisteravond in stijl bij stil gestaan. Stamgast Loek Dikker, pianist en filmcomponist, maakte speciaal een lied en ook werd een boek gepresenteerd over het honderdjarig bestaan. Onno de Zwart, de kleinzoon van oprichter Willem de Zwart, nam het eerste exemplaar in ontvangst. 

Literaire klantenkring

Volgens hem heeft de plek nog altijd hetzelfde karakter. "Het zijn nog steeds veel schrijvers en journalisten", doelt hij op de bezoekers. "Daarmee hadden wij ook een bekend café in Amsterdam en dat is het eigenlijk gebleven. Dus dat is erg leuk."

Het is een plek die erom bekend stond schrijvers aan te trekken. Grote namen als Adri van der Heijden, culinair journalist Johannes van Dam en schrijver en essayist Joost Zwagerman dronken er regelmatig een drankje. Ook scheikundige en publicist André Klukhuhn komt er regelmatig en heeft zijn eigen tafel. "Het café bestaat 100 jaar en ik kom er een jaar of vijftig", vertelt hij. "We hebben van heel veel mensen afscheid moeten nemen. Dat waren allemaal mensen die deel uitmaakten van het gezelschap, maar het vult zich nu weer op een hele andere manier aan en dat is leuk. Dat is spannend."

Nieuwe eigenaar

Het café was lange tijd bezit van de familie De Zwart, maar nadat Onno de Zwart in 2000 stopte, draagt de eigenaar niet meer de familienaam. Twintig jaar lang werd het bestierd door Bram Volkers en Evelien van Huiten, maar inmiddels is het al twee jaar in nieuwe handen.

Onder de nieuwe eigenaars Jeroen van Huffel en zijn zus Mireille is café De Zwart meer en meer een kroeg geworden waar niet alleen de taalkunstenaars aan de bar zitten. Het publiek is meer gemengd dan dat het vroeger was, maar toch is het café onder Van Huffel de aantrekkingskracht op de beroepsgroep niet verloren. "Het is je vaste klantenkring die gelieerd is aan schrijven en uitgeven, in die hoek, en dat is leuk", geeft hij aan. 

Van Huffel nam het café in 2020 over en geniet nog altijd van zijn keuze om zich aan de Spuistraat te vestigen. Ook zijn gasten genieten van zijn enthousiasme en de unieke sfeer. "Het is de plek waar ik het allerliefst, zoals de Belgen zeggen, op café ga", vertelt een dame die er al vijftien jaar komt. "Café De Zwart is thuiskomen. Het is wel een feit dat het bruine café uitstervend is. Ik kan echt alleen maar hopen, ik ben nu 48, dat ik hier over 20, 25 jaar nog steeds mag zitten."

De periode dat Nederlanders massaal hun geld besteedden in de horeca na het einde van de coronabeperkingen is echt voorbij. Dat stelt ABN Amro. Volgens de bank is de verhouding tussen de uitgaven in supermarkten en de horeca weer gelijk aan de verhouding van voor corona.

Toch een mijlpaal: het coronavirus waart vandaag duizend dagen rond in Nederland. Hoe staan we ervoor? „Het wordt een mooiere sint- en kerstperiode dan afgelopen twee jaar. We kunnen weer echt ontspannen samenzijn”, zegt epidemioloog Amrish Baidjoe.

In China zorgt een nieuwe virusgolf ervoor dat de geplande versoepeling van het zero-Covidbeleid voor onbepaalde tijd wordt uitgesteld. Lokale autoriteiten die onlangs maatregelen hadden afgeschaft, moeten deze nu weer van stal halen. Chinese stedelingen zetten zich schrap voor een winter met zeer beperkte bewegingsvrijheid.

De overstap van dieselbussen naar elektrische bussen in 't Gooi verloopt allesbehalve op rolletjes: er is weer vertraging. Nog maar de helft van de vervuilende dieselbussen is vervangen door elektrische exemplaren. Die vertraging wordt volgens vervoersbedrijf Transdev onder andere veroorzaakt door problemen in de productie van onderdelen voor de bussen.

Transdev, het moederbedrijf van busvervoerder Connexxion, is ruim een jaar na de beoogde overstap van dieselbussen naar elektrisch nog altijd bezig om de vloot compleet om te ruilen.

Twee jaar geleden maakte de provincie de plannen bekend: per vorig jaar zomer zou het openbaar busvervoer in 't Gooi elektrisch zijn. Hoewel de eerste nieuwe milieuvriendelijke bus destijds alvast werd gepresenteerd, werd de planning daarna onder meer door het coronavirus in de war geschopt.

Rekbaar begrip

"Door corona is de investering nu onmogelijk", vertelde een woordvoerder van het vervoersbedrijf destijds. De overstap werd verplaatst naar afgelopen zomer. Overigens met een slag om de arm: de zomer werd gelijk al 'een rekbaar begrip' genoemd.

De planning blijkt ook deze keer te enthousiast. Volgens Rick de Vries, woordvoerder van Transdev, rijdt inmiddels ongeveer de helft van circa dertig bussen in 't Gooi elektrisch.

De andere helft stapt in het eerste kwartaal van volgend jaar over. "Het probleem is onder andere het wereldwijde chiptekort en de productie van onderdelen. Deze kunnen niet tijdig worden geleverd, waardoor de bussen niet kunnen worden afgebouwd", aldus de woordvoerder.

Veilige vooruitzichten

Wel belooft Transdev straks niet alleen een 'schonere', maar ook een veiligere reis voor busreizigers in 't Gooi. Weg zijn de angstige ogenblikken dat je weg moest duiken voor buitenspiegels van bussen die aankomen bij een bushalte.

"Chauffeurs hebben in de nieuwe elektrische bussen geen buitenspiegels meer maar camera's, waardoor ze veel beter zien wat er om de bus heen gebeurt", vertelt De Vries. Dit zorgt er volgens hem ook voor dat een groot deel van de dode hoek verdwijnt.  "Buschauffeurs in de regio's Schiphol, Amstelveen en Haarlemmermeer werken er al mee en zijn ontzettend enthousiast."

Het Duitse luchtvaartconcern Lufthansa wil 20.000 extra werknemers in dienst nemen nu de luchtvaartindustrie sterk herstel laat zien van de coronacrisis. De extra werknemers moeten ook helpen tegen de personeelstekorten bij het bedrijf.

Deze week, van 21 tot en met 27 november, kunnen Amsterdammers op verschillende plekken een gratis hiv-zelftest ophalen. Daarnaast is het tot het eind van het jaar mogelijk om bij de huisarts een gratis test te laten afnemen.

Het initiatief is van de Amsterdamse GGD en de gemeente en staat in het teken van de European Testing Week. Daarin wordt extra aandacht wordt gevraagd op het stigma en het belang van testen op hiv. Amsterdam heeft de ambitie uitgesproken om het aantal hiv-infecties in de stad in 2026 terug te brengen naar nul.

Voorkomen

Volgens de gezondheidsdienst kan dat doel gehaald worden als mensen die hiv hebben opgelopen op tijd gediagnosticeerd worden, zodat voorkomen kan worden dat ze het virus aan anderen overdragen. 

Op dit moment worden er jaarlijks nog 150 Amsterdammers geïnfecteerd met hiv. De meeste infecties komen voor bij mannen die seks hebben met mannen, transgender personen en ongedocumenteerden. Volgens de GGD is het bij andere bekende doelgroepen, zoals sekswerkers of mensen die drugs injecteren, al gelukt om hiv-infecties te stoppen.

Stigma

De GGD deed ook onderzoek naar het stigma rond hiv. Daaruit zou blijken dat de vooroordelen kunnen leiden tot angst om geen baan te kunnen krijgen of angst om door de partner te worden verlaten. Ook laten hetero-mannen zich niet laten testen omdat ze denken dat het virus alleen voorkomt onder mannen die seks hebben met mannen.

De zelftesten zijn bij verschillende corona-vaccinatielocaties in de stad op te halen. Een test laten afnemen kan tijdens een spreekuur met de huisarts.

PrEP

Eerder maakte de gemeente al bekend dat er de komende twee jaar 250 duizend euro in PrEP-behandelingen, waarmee je een hiv-infectie kunt voorkomen, wordt geïnvesteerd. Dat betekent dat op dit moment 200 mensen zo'n behandeling kunnen krijgen. Het zal de wachtlijst die er is op het middel bij lange na niet wegwerken: op dit moment wachten 1600 mensen op de medicatie.

De overstap van dieselbussen naar elektrische bussen in 't Gooi verloopt allesbehalve op rolletjes: er is weer vertraging. Nog maar de helft van de vervuilende dieselbussen is vervangen door elektrische exemplaren. Die vertraging wordt volgens vervoersbedrijf Transdev onder andere veroorzaakt door problemen in de productie van onderdelen voor de bussen.

Transdev, het moederbedrijf van busvervoerder Connexxion, is ruim een jaar na de beoogde overstap van dieselbussen naar elektrisch nog altijd bezig om de vloot compleet om te ruilen.

Twee jaar geleden maakte de provincie Noord-Holland de plannen bekend: per vorig jaar zomer zou het openbaar busvervoer in 't Gooi elektrisch zijn. Hoewel de eerste nieuwe milieuvriendelijke bus destijds alvast werd gepresenteerd, werd de planning daarna onder meer door het coronavirus in de war geschopt.

Rekbaar begrip

"Door corona is de investering nu onmogelijk", vertelde een woordvoerder van het vervoersbedrijf destijds. De overstap werd verplaatst naar afgelopen zomer. Overigens met een slag om de arm: de zomer werd gelijk al 'een rekbaar begrip' genoemd.

De planning blijkt ook deze keer te enthousiast. Volgens Rick de Vries, woordvoerder van Transdev, rijdt inmiddels ongeveer de helft van de in totaal circa dertig bussen in 't Gooi elektrisch.

De andere helft stapt in het eerste kwartaal van volgend jaar over. "Het probleem is onder andere het wereldwijde chiptekort en de productie van onderdelen. Deze kunnen niet tijdig worden geleverd, waardoor de bussen niet kunnen worden afgebouwd", aldus de woordvoerder.

Veilige vooruitzichten

Wel belooft Transdev straks niet alleen een 'schonere', maar ook een veiligere reis voor busreizigers in 't Gooi. Weg zijn de angstige ogenblikken dat je weg moest duiken voor buitenspiegels van bussen die aankomen bij een bushalte.

"Chauffeurs hebben in de nieuwe elektrische bussen geen buitenspiegels meer maar camera's, waardoor ze veel beter zien wat er om de bus heen gebeurt", vertelt De Vries. Dit zorgt er volgens hem ook voor dat een groot deel van de dode hoek verdwijnt.  "Buschauffeurs in de regio's Schiphol, Amstelveen en Haarlemmermeer werken er al mee en zijn ontzettend enthousiast."

Gistermiddag was de grote opening van het WK voetbal in Qatar met een feestelijke opening in het Al Bayt Stadium in Al Khor.  Ook is de eerste wedstrijd gespeeld tussen gastland Qatar en Ecuador (0-2). 

Arbeidsmigranten

Over het aantal arbeidsmigranten dat is omgekomen bij de voorbereidingen van WK in Qatar gaan verschillende getallen de ronde. Zo spreekt een onderzoek van de Engelse krant The Guardian over 6500 doden. FIFA-baas Gianni Infantino heeft het over drie omgekomen arbeidsmigranten, meldt RTLNieuws.

Dilemma

Veel uitbaters voelen het ongemak over de mensenrechtensituatie in Qatar. Dat stelt hen voor een dilemma, want de horeca kan wel wat extra omzet gebruiken na de magere coronajaren. In Amsterdam heeft Café Brecht gekozen voor een tussenoplossing. Voor elke bezoeker dragen ze 1 euro af aan de FNV. De vakbond gebruikt het geld voor het versterken van de positie van arbeiders in Qatar.

Wat vind jij?

Voel jij ongemak bij het kijken naar het WK voetbal? Of kijk je wel maar laat je alle oranje versieringen dit keer op zolder liggen? Of wellicht doneer jij een bedrag bij ieder doelpunt dat Oranje scoort? 

De economie van Thailand is in het derde kwartaal sterker gegroeid dan verwacht, geholpen door de heropleving van het toerisme in Thailand in combinatie met de goedkope Thaise baht. Thailand had eerder sterk te lijden onder de coronacrisis, die de toeristische sector in het land aan banden legde.

De kleine beestjes die onder je huid kruipen, oftewel schurft, zijn met grote aantallen aanwezig in de stad. Sinds eind 2021 is het aantal schurftgevallen landelijk met vier keer verdubbeld en daar moeten we iets aan doen, vindt de GGD. Daarom ontwikkelt de GGD nu onder andere een PCR-test en bron- en contactonderzoek om de huidaandoening eerder op te sporen.

"Ik werd helemaal gek, dit wil ik echt niet nog eens meemaken", vertelt Sam. Hij heeft eind vorig jaar schurft gehad en liep er in totaal elf maanden mee rond. "Ik krabte mezelf helemaal open." Scabies, in de volksmond schurft genoemd, komt in minder dan een jaar tijd vier keer zo veel voor. Waar eind vorig jaar nog vijf op de 100 duizend mensen met schurft rondliep, is dat inmiddels twintig op de 100 duizend. "Het is niet dodelijk, maar wel heel vervelend. Dat maakt dat we er gericht iets aan moeten doen", zegt GGD-dermatoloog Henry de Vries.

Dit voorjaar leek er een begin van de piek te ontstaan. Die is dus doorgezet en blijft inmiddels constant. "Het is iets wat veel voorkomt bij studenten die samen in een huis wonen en veel wisselende intieme contacten hebben." Amsterdam als grote stad is een plek waar dit vaker voor komt: "Als mensen dicht langs elkaar lopen en leven, komt het ook meer voor", vertelt de arts.

Sam Luxembourg liep bijna een jaar rond met jeuk. "Het was het einde van de winter, dus ik dacht aan een droge huid. Maar een vriendin van me had het ook en dat was wel toevallig, want we sliepen in hetzelfde bed. En toen kwam langzaam wel het besef dat het waarschijnlijk geen droge huid was."

Het bleek dus schurft. Sam en zijn twee huisgenoten begonnen met de standaard riedel: smeren met anti-schurftcrème, alle kleding en beddengoed op 60 graden wassen of drie dagen in een vuilniszak om de beestjes te doden. "Maar het bleef maar terugkomen. Het is heel moeilijk om je leven helemaal van je huisgenoten te scheiden, dan ligt mijn handdoek weer per ongeluk op die van mijn huisgenoot en is er meteen kans dat het blijft bestaan."

Een nieuwe campagne

"De GGD neemt deze trend heel serieus", begint De Vries. "Daarom gaan we vanaf januari meer spreekuren organiseren." Die spreekuren zijn er al op woensdagochtenden, maar de GGD gaat het uitbreiden zodat meer mensen langs kunnen komen als ze niet van hun klachten afkomen. "Zo willen we meer inzicht krijgen in wie het heeft en bron- en contactonderzoek vergroten."

Een ander middel in ontwikkeling is de PCR-test. "Die kennen we natuurlijk van de coronapandemie. Schurft laat schilfertjes achter op de huid, en we kunnen die schilfertjes in een lab onderzoeken en kijken of er DNA van de schurftmijten in zit." Op die manier zou er secuurder op schurft kunnen worden gezocht. Wanneer die test beschikbaar is voor de Amsterdammer is nog niet bekend.

Voor Sam zou het te laat zijn, maar dit soort ontwikkelingen hoopt hij snel te zien lukken: "Ik werd helemaal gek en paranoia toen het maar niet wegging." De GGD-arts hoopt dat het de piek doet dalen. "Je ziet dat het soms ineens spontaan afneemt. Dus we hopen, zeker met de inspanning die we met de GGD nu van plan zijn, dat we die curve weer naar beneden krijgen naar het oude peil. Want er helemaal vanaf raken zal niet lukken."

De gemeente overtreedt de regels rondom het verstrekken van evenementenvergunningen. Uit een steekproef van AT5 onder beeldbepalende festivals in 2022 blijkt dat Amsterdam regelmatig vergunningen te laat verstrekt, en soms pas maanden na afloop van het evenement publiceert. Bezwaar maken als omwonenden heeft door het handelen van de gemeente praktisch gezien geen nut, omdat de feestende massa al is vertrokken. "Dat betekent eigenlijk dat Amsterdammers onvoldoende rechtsbescherming hebben", zegt advocaat Mark van Weeren, gespecialiseerd in dit thema.

Officieel moeten grote evenementen met meer dan tweeduizend bezoekers uiterlijk zes weken van te voren vergund worden. Een organisator is verplicht om op 1 oktober in het jaar vóór het evenement plaatsvindt al een vooraankondiging te doen bij de gemeente. De daadwerkelijke vergunningsaanvraag moet 16 weken voordat de opbouw start ingediend worden. 

Bij het verlenen en publiceren van een vergunning houdt de gemeente zich regelmatig niet aan de termijnen, zo blijkt uit onderzoek van AT5. Uit een steekproef onder beeldbepalende festivals in de stad die dit jaar plaatsvonden, blijkt dat vergunningen in veel gevallen veel te laat worden verleend en vaak nog later worden gepubliceerd. In sommige gevallen was de publicatie pas maanden ná het evenement. Organisatoren houden zich wél aan de regels en vragen in bijna alle gevallen op tijd een vergunning aan, zo blijkt uit de steekproef.

Paarden

Het ging dit jaar onder andere fout op het Museumplein. Vanaf vrijdag 30 september galoppeerden drie dagen lang paarden over het veld tijdens het evenement Polo Amsterdam. Op het drukste moment werden er maximaal 3000 bezoekers verwacht en dus moest er een vergunning worden verleend door de gemeente. Maar die verleende vergunning wordt pas ná afloop van het evenement gepubliceerd. Bezwaar maken als omwonenden was hierdoor kansloos.

"Dat betekent eigenlijk dat ze onvoldoende rechtsbescherming hebben. Iedereen heeft het recht om een bezwaar in te dienen tegen een besluit van de overheid. Dat kan eigenlijk niet als een dag voor het evenement de vergunning er pas is", reageert Van Weeren, werkzaam bij advocatenkantoor Blenheim.

Ook op het NDSM-terrein ging het dit jaar fout: daar vond van 15 tot en met 17 april het festival DGTL plaats. Een dag voor het feest losbarst, verleent de gemeente de vergunning aan de organisator. Begin oktober, bijna zes maanden na het festival, publiceert de gemeente de vergunning pas online. 

Het maanden te laat publiceren is geen uitzondering blijkt uit onze steekproef: dat gebeurde ook bij onder meer festival de ZON, Pleinvrees én Festifest. Ook bij onder meer Loveland, Guilty Pleasure, Amsterdams Verbond en Het Vrije Westen worden de termijnen rondom verstrekken en publiceren overschreden.

Westerpark

Bewoners rondom het Westerpark zijn het inmiddels goed zat. "Bij de grote drie ging het dit jaar fout: Milkshake was wel zes weken vooraf gepubliceerd, maar wij kregen de vergunning pas twee maanden later nadat we deze hadden opgevraagd. Bij de Rollende Keukens en Awakenings kwamen de vergunning een paar dagen voor het evenement. Dat betekent dat bezwaar maken geen enkele zin heeft want het evenement is al voorbij", zegt Diego Pos van Vrienden van het Westerpark.

Advocaat Van Weeren pleit voor een nieuwe aanpak bij de gemeente. "Ik denk dat de gemeente eerder kenbaar moet maken dat er een vergunning aan zit te komen. Publiceer bijvoorbeeld 30 dagen vooraf  dat je bezig bent met het voorbereiden van een vergunning. Geef aan wat de geluidsbelasting is, hoe lang het evenement duurt. Zo kunnen mensen hun zienswijze indienen. Dan weet de gemeente ook wie die mensen zijn en zodra de vergunning verleend wordt, kunnen ze de deze ontvangen en bezwaar maken als ze dat willen."

Pos: "Je wordt moedeloos. Ik ben niet van de complotten, maar dit speelt al jaren. Doen ze dit met opzet? Ik denk dat het onkunde of onderbemanning is. Wat je wel ziet is dat de overheid wel luistert naar de evenementenbranche, die heeft veel betere toegang tot de Stopera. Wij komen altijd te laat, omdat die vergunningen te laat worden gepubliceerd. Het voelt als rechtsongelijkheid."

Evaluatie

De gemeente zegt in een reactie het te laat verlenen en publiceren van vergunningen voor evenementen onwenselijk te vinden. Wel zegt een woordvoerder dat het in de meeste gevallen goed gaat. Corona, personeelstekorten en enorme hoeveelheden vergunningen zijn de oorzaak van de problemen. Binnenkort komt de gemeente met een evaluatie van het vergunningenbeleid.

Terwijl ondernemers zich zorgen maken over het terugbetalen van de coronasteun en burgers willen weten hoe het zit met bijvoorbeeld de spaartaks of andere belastingvragen hebben, was de Belastingtelefoon twee dagen lang onbereikbaar.

Dansschooleigenaar Miriam de Boer ontdekte dat veel Zaanse jongeren behoefte hebben aan een plek waar zij elkaar kunnen ontmoeten, maar dat zo'n plek er niet was. Ze besloot dit daarom zelf te realiseren. The Next Level Chill Academy in Wormerveer is bedoeld om een veilige plek te bieden waar jongeren kunnen chillen, tafeltennissen of gamen zonder alcohol en drugs. Ondertussen houdt Miriam een oogje in het zeil: "Je moet wel streng zijn."

Het valt niet mee om Miriam te pakken te krijgen deze vrijdagavond om even rustig mee te praten. De stroom is uitgevallen in het oude schoolgebouw aan de Wandelweg 196 in Wormerveer en de initiatiefnemer van de Next Level Chill Academy loopt druk heen en weer. Tussendoor met jongeren pratend legt ze de toegesnelde elektricien uit waar volgens haar het probleem zit. En weg is ze weer, om in een andere ruimte poolshoogte te nemen.

Het zijn Zaanse jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar die op initiatief van Miriam de Boer bij elkaar zijn gekomen om leeftijdsgenoten te ontmoeten. Miriam constateerde dat daar behoefte aan was bij jongeren. "Wij konden toen we 16 waren overal heen. Je mocht naar de discotheek en de buurthuizen. Tegenwoordig is dat of op straat of bij iemand thuis. Maar als de groepen groter worden en er is geen toezicht, dan gaan ze soms hele rare dingen doen." 

Vrijwilliger Donna Kloeze is er elke vrijdagavond. Ze vult aan: "Als je naar de middelbare school gaat, ben je niet meer dat kleine kind thuis, maar ga je een zelfstandiger leven leiden. Dan wil je niet meer thuis bij je ouders op de bank zitten, maar je wil wel op een bank zitten die veilig en droog is." 

Veilige plek

Leerlingen van Miriams dansschool waren vaak al een halfuur van tevoren aanwezig om alvast bij elkaar te komen. Vier jaar geleden ontstond het idee van een jongerenontmoetingsplek al in het hoofd van Miriam. Een plek waar alcohol en drugsgebruik niet zijn toegestaan en jongeren op een veilige manier samen kunnen komen. De coronapandemie zorgde ervoor dat het project sneller van de grond kwam.

De wijkmanager van Wormerveer Monica Briefjes zag de potentie van het idee en was vanuit daar een stuwende kracht, looft Miriam haar. "Zij is iemand van 'niet lullen maar poetsen'. Zonder haar hadden we nu niet aan de Wandelweg gezeten."

Het ultieme doel van deze plek? Donna: "Ze van de straat te houden. En te zorgen dat ze andere dingen interessanter vinden dan drank, drugs of roken." 

Ze vervolgt: "Er is in Zaanstad best een probleem met messengebruik vanaf jonge leeftijd. Scholen waar veel incidenten zijn, waar toezicht is met beveiliging. We willen hier wel die gezellige en vriendelijke plek zijn. We zijn er niet zozeer voor probleemjongeren, maar voor alle jongeren, juist om problemen te voorkomen in deze kwetsbare leeftijd." 

Inmiddels is het initiatief The Next Level Chill Academy bijna 1,5 jaar actief. Begonnen in de oude Menebafabriek en nu in het oude schoolgebouw aan de Wandelweg. Jongeren kunnen er gratis terecht voor huiswerkbegeleiding of om gewoon te chillen. Zo kan er gedart, getafeltennist en samen gegamed worden. Er zijn geregeld jongerenwerkers aanwezig waarmee eventuele problemen besproken kunnen worden.

Tekst loopt door onder de foto's.

"Dit is volgens mij de derde keer dat ik hier ben", vertelt de 17-jarige Mickael. Hij voelt zich zo op zijn gemak dat hij zich door zijn vrienden heeft laten opmaken tot clown. "Het is echt heel leuk... vorige keer heb ik ook armpje gedrukt met een van de vrijwilligers. Ik won bijna!"

De 13-jarige Kaan vertelt dat deze plek veilig voelt. Ook hij is hier nog niet vaak geweest, maar als hij wordt uitgenodigd zal hij zeker vaker gaan. "Ik vind het wel een mooie plek, ook omdat ze het hier vrijwillig doen. Er is gratis eten en drinken. Ik vind het bijzonder dat ze dat doen." 

Lange termijn

Of haar initiatief echt helpt om jongeren op het rechte pad te houden durft Miriam niet te zeggen. Daarvoor moet je volgens haar naar de lange termijn kijken. Ook is de invloed van uitsluitend haar initiatief volgens Miriam te klein. "Dit moet op minstens twintig plekken in de Zaanstreek zijn. Het zou bijvoorbeeld fijn zijn als sportclubs willen meewerken aan alcoholvrije ruimtes en leuke chillruimtes voor jongeren. Niet elke jongere heeft dit nodig. Mijn doel is om hier tegen de zomer driehonderd bekende gezichten binnen te hebben." 

Trots

Ze spreken het niet echt uit, maar het is duidelijk dat Miriam en Donna trots zijn op wat hier gebeurt. Donna: "Je weet dat het werkt en dat je de goede plek biedt omdat jongeren terug komen. In die zin werkt het. Of het ook helpt om ze uiteindelijk andere keuzes te laten maken; dat weet je pas veel later. Maar we doen er wel alles aan om dat te bevorderen."

Miriam is er van overtuigd dat ze dit naast haar dansschool nog lang kan blijven doen. "Of ik hier over tien jaar nog steeds rondloop? Bij leven en welzijn wel."

In een loods in Nijmegen heeft de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) een miljoen valse coronatesten in beslag genomen.

De ongekende geweldsorgie die de geschiedenisboeken ingaat als de Coolsingelrellen, heeft een jaar later nog steeds een enorme impact op de Rotterdamse politie. Een demonstratie tegen coronamaatregelen werd gekaapt door een groep doorgedraaide relschoppers die maar op één ding uit was: een confrontatie. Agenten moesten vluchten voor hun leven en stonden doodsangsten uit.

In een loods in Nijmegen heeft de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) een miljoen valse coronatesten in beslag genomen. Het gaat volgens de FIOD om coronatesten die in China zijn gemaakt en die bestemd waren voor de Duitse markt.

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

Wetenschappers kunnen toch persoonsgegevens krijgen om onderzoek te doen naar de oversterfte in Nederland. Er is lang gediscussieerd over privacybezwaren tegen het koppelen van gegevens over coronavaccinaties en -testuitslagen, maar na een advies van de landsadvocaat zegt minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid dat het onderzoek toch voortgezet kan worden.

Een ouderwets oranjefeest? Of de boel boycotten? Veel kroegen en clubs staan tijdens het WK in Qatar, dat dit weekend begint, voor een dilemma. Veel uitbaters voelen het ongemak over de mensenrechtensituatie in het gastland, maar de horeca kan wat extra omzet prima gebruiken na de magere coronajaren. Twee Amsterdamse kroegen vertellen over hun afweging.

Argumenten om niet uit te zenden liggen deze editie voor de hand: de vele doden onder de arbeiders die de stadions bouwden, de mensenrechtensituatie in het Arabische land en dan is er natuurlijk nog het druilerige najaarsweer in eigen land. Niet echt feestelijke omstandigheden, al met al.

Maar ja. De bal rolt toch wel en als je niet uitzendt kijken ze wel thuis of bij een andere kroeg. Van de circa vijftig kroegbazen die AT5 sprak, kiest geen één kroeg voor een boycot van het WK. Behalve Checkpoint Charlie in de Staatsliedenbuurt - maar die zonden het WK en EK in het verleden sowieso al niet uit.

Ongemak

"We hebben het wel over zo'n boycot gehad", vertelt Joris Houtman van Café Brecht. Het was één van de drie opties die op tafel lagen. Een tweede optie: gewoon uitzenden zoals gebruikelijk. 
"Uiteindelijk kozen we voor een tussenoplossing. Voor elke bezoeker dragen we 1 euro af aan de FNV." De vakbond gebruikt het geld voor het versterken van de positie van arbeiders in Qatar. 

Maar uitzenden of niet, écht leven doet het WK nog niet in het café aan de Weteringschans. "Dat voelt iedereen geloof ik wel", zegt Houtman. "Er is zo'n ongemak over de situatie daar. Maar een lege kroeg: tsja, daar heeft ook niemand wat aan."

Amnesty

Bij club Westerunie keken ze voorgaande toernooien de wedstrijden vaak buiten op het terras. Deze editie wordt Oranje binnen gevolgd. "Net zoals we al deden bij wedstrijden van Ajax", vertelt Bart Elshof. Ook hij voelt hoe het dit toernooi wringt. "Wij hebben daarom contact opgenomen met Amnesty. Elke gast betaalt 5 euro voor een toegangskaartje, dat rechtstreeks naar Amnesty International gaat." Een prima oplossing, vindt Elshof. Ook hangt hij posters van Amnesty, met QR codes die bezoekers naar meer informatie leidt over de mensenrechtensituatie.

Dus laat de oranjekoorts nou maar oplopen. Houtman hoopt ook op Duits succes: traditioneel komen er in zijn biercafé ook veel Duitsers kijken. Ook hun groepswedstrijden staan dan op het programma.

Elshof weet zeker dat het Nederlands elftal ver gaat komen. "Sowieso heb ik vertrouwen in Van Gaal. Al zou het me wel goed uitkomen als Nederland tweede wordt in de poule. December staat al vol met kerstborrels en feestjes en als we tweede worden passen de wedstrijden in de volgende ronde net wat lekkerder in onze agenda."

Het is erop of eronder voor de 33-jarige Iris Weststrate uit Heemskerk: de jonge vrouw heeft een agressieve vorm van de zenuwziekte multiple sclerose (MS) en heeft 29.000 euro nodig voor een speciale stamceltherapie in Mexico. Met deze speciale therapie worden haar kansen op een leven zonder MS vergroot. Onlangs is er al 36.000 euro ingezameld, maar zonder extra donaties is er een grote kans dat ze in een rolstoel belandt. "Ik wil gewoon met mijn zoontje naar de speeltuin." 

Voordat ze MS kreeg − de diagnose kwam in 2011 − volgde Iris Weststrate (33) een opleiding tot schoonheidsspecialist en had ze een druk sociaal leven. Inmiddels is haar wereld een stuk kleiner geworden. Ze heeft haar beroep nooit kunnen uitoefenen en zit de hele dag binnen. "Het liefst doe ik leuke dingen met mijn zoontje, net als andere ouders, maar dat is gewoon te zwaar", zegt Iris. "Ik kan hem niet in en uit een auto tillen en de hele tijd meenemen."

Hem oppakken kan wel, al doet dat veel pijn. Ook (trap)lopen in huis gaat nog, maar zodra ze naar buiten zou willen, moet ze in een rolstoel. En dat vertikt ze voorlopig nog. "Maar als ik nu weer een aanval zou krijgen, dan zit ik er permanent in."

(Tekst gaat verder door onder de video)

NH Nieuws spreekt met Iris als ze net corona onder de leden heeft gehad. "Dan spelen alle MS-klachten extra op. Ik was zelfs helemaal verlamd van mijn tenen tot mijn middel, ik kon 's nachts niet uit bed komen om te plassen." Gelukkig heeft Iris hulp van haar moeder, die een aantal ochtenden per week langskomt.

Kans

Voor 65.000 euro kan ze stamceltherapie in Mexico ondergaan, waardoor de kans vergroot zou worden dat de MS enige tijd uit haar lichaam verdwijnt en ze niet in die rolstoel belandt. Deze behandeling is in Nederland nog niet beschikbaar en wordt ook niet vergoed door de zorgverzekeraar. Daarom is er voor Iris een stichting opgezet om het geld voor de behandeling mee in te zamelen.

(Tekst gaat verder onder het kader)

Op allerlei manieren is er door familie en vrienden aandacht gevraagd voor de inzamelingsactie in de buurt. "De vriend van mijn moeder heeft op graffitimuur De Oever in Beverwijk een muurschildering gemaakt", vertelt Iris. "Maar die is helaas nu alweer overgespoten."

Wel staat er nog een donatiezuil in de supermarkt op de Beverwijkse Wijkerbaan, waarin mensen hun statiegeldbonnetje kunnen gooien voor Iris. Op meerdere plekken in Heemskerk en Beverwijk staan er ook donatieboxen en liggen er flyers.

"En mijn moeder heeft een rommelmarkt georganiseerd met tweedehands babykleren en speelgoed in Uitgeest en in Zaandam, in de munitiefabriek", zegt Iris. "Daar hebben we 600 euro mee opgehaald."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Inmiddels is er met deze acties en de steun van de omgeving 36.000 euro ingezameld, wat betekent dat er nog 29.000 euro te gaan is. Dat geld moet eind december bij de kliniek in Mexico binnen zijn, waar Iris ingepland is voor de therapie in maart. "Als ik deze behandeling kan krijgen, is er een hele grote kans op vooruitgang. En dat wil ik gewoon. Ik wil van dat stomme MS af."

Dat de behandeling zwaar zal zijn en ze waarschijnlijk haar haren zal verliezen, vindt Iris niet erg. "Ik zit in een appgroepje met mensen die ook die therapie gaan doen in maart, en we kunnen alleen maar positief daarover zijn. Natuurlijk zal het zwaar zijn, en ik moet wel 28 dagen mijn zoontje missen, maar wat is die ene maand vergeleken met de rest van je leven?"

Het aantal acute gezondheidsincidenten na drugsgebruik is sinds de heropening van het uitgaansleven in de zomer en najaar van 2021 toegenomen. Volgens kennisinstituut Trimbos waren er opvallend veel xtc-incidenten op feesten.

Dat blijkt uit de factsheet 2021 van de Monitor Drugsincidenten. Het aantal incidenten tijdens de lockdowns af, maar inmiddels zijn de drugsincidenten in het uitgaansleven weer terug. "Tussen juli en november 2021 heropenden nachthoreca en -clubs hun deuren en gingen evenementen weer door. Daarmee kwamen de drugsincidenten in het uitgaansleven terug", aldus het Trimbos.

Volgens het kennisinstituut waren er in de zomer en najaar van 2021 opvallend veel xtc-incidenten op feesten: in twee derde van alle gemelde incidenten hadden patiënten xtc gebruikt. Dat is meer dan voor de coronapandemie, toen ruim de helft van de incidenten op feesten xtc-gerelateerd waren.

Het afgelopen jaar waren het vooral incidenten onder jonge en ervaren gebruikers van zo'n 18 tot 21 jaar. Het is volgens het Trimbos aannemelijk dat zij voor het eerst xtc gebruikten na de coronamaatregelen. Verder waren xtc-patiënten in alle leeftijdsgroepen na de heropening van het uitgaansleven relatief zwaarder onder invloed dan voor de pandemie. "Mogelijk is dit het gevolg van een toename in risicovol xtc-gebruik."

Ook nam het aantal incidenten met 3/4-MMC, lachgas en ketamine het afgelopen jaar toe.

De 33-jarige Iris Weststrate uit Heemskerk heeft een agressieve vorm van de zenuwziekte multiple sclerose (MS) en zamelt geld in voor een behandeling in Mexico. Deze stamceltherapie zou haar kansen op een leven zonder MS kunnen vergroten. Nu zit ze door haar ziekte vierentwintig uur per dag binnen. "Ik wil gewoon met mijn zoontje naar de speeltuin."

Vóórdat ze MS kreeg − de diagnose kwam in 2011 − volgde Iris Weststrate (33) een opleiding tot schoonheidsspecialist en had ze een druk sociaal leven. Inmiddels is haar wereld een stuk kleiner geworden. Ze heeft haar beroep nooit kunnen uitoefenen en zit de hele dag binnen.

"Het liefst doe ik leuke dingen met mijn zoontje, net als andere ouders, maar dat is gewoon te zwaar", zegt Iris. "Ik kan hem niet in en uit een auto tillen en de hele tijd meenemen."

Hem oppakken kan wel, al doet dat veel pijn. Ook (trap)lopen in huis gaat nog, maar zodra ze naar buiten zou willen, moet ze in een rolstoel. En dat vertikt ze voorlopig nog. "Maar als ik nu weer een aanval zou krijgen, dan zit ik er permanent in."

(Tekst gaat verder door onder de video)

NH Nieuws spreekt met Iris als ze net corona onder de leden heeft gehad. "Dan spelen alle MS-klachten extra op. Ik was zelfs helemaal verlamd van mijn tenen tot mijn middel, ik kon 's nachts niet uit bed komen om te plassen." Gelukkig heeft Iris hulp van haar moeder, die een aantal ochtenden per week langskomt. 

Kans

Voor 65.000 euro kan ze stamceltherapie in Mexico ondergaan, waardoor de kans vergroot zou worden dat de MS enige tijd uit haar lichaam verdwijnt en ze niet in die rolstoel belandt. Deze behandeling is in Nederland nog niet beschikbaar en wordt ook niet vergoed door de zorgverzekeraar. Daarom is er voor Iris een stichting opgezet om het geld voor de behandeling mee in te zamelen.

(Tekst gaat verder onder het kader)

Op allerlei manieren is er door familie en vrienden aandacht gevraagd voor de inzamelingsactie in de buurt. "De vriend van mijn moeder heeft op graffitimuur De Oever in Beverwijk een muurschildering gemaakt", vertelt Iris. "Maar die is helaas nu alweer overgespoten."

Wel staat er nog een donatiezuil in de supermarkt op de Beverwijkse Wijkerbaan, waarin mensen hun statiegeldbonnetje kunnen gooien voor Iris. Op meerdere plekken in Heemskerk en Beverwijk staan er ook donatieboxen en liggen er flyers.

"En mijn moeder heeft een rommelmarkt georganiseerd met tweedehands babykleren en speelgoed in Uitgeest en in Zaandam, in de munitiefabriek", zegt Iris. "Daar hebben we 600 euro mee opgehaald."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Inmiddels is er met deze acties en de steun van de omgeving 36.000 euro ingezameld, wat betekent dat er nog 29.000 euro te gaan is. Dat geld moet eind december bij de kliniek in Mexico binnen zijn, waar Iris ingepland is voor de therapie in maart. "Als ik deze behandeling kan krijgen, is er een hele grote kans op vooruitgang. En dat wil ik gewoon. Ik wil van dat stomme MS af."

Dat de behandeling zwaar zal zijn en ze waarschijnlijk haar haren zal verliezen, vindt Iris niet erg. "Ik zit in een appgroepje met mensen die ook die therapie gaan doen in maart, en we kunnen alleen maar positief daarover zijn. Natuurlijk zal het zwaar zijn, en ik moet wel 28 dagen mijn zoontje missen, maar wat is die ene maand vergeleken met de rest van je leven?"

Een ouderwets oranjefeest? Of de boel boycotten? Veel kroegen en clubs staan tijdens het WK in Qatar, dat dit weekend begint, voor een dilemma. Veel uitbaters voelen het ongemak over de mensenrechtensituatie in het gastland, maar de horeca kan wat extra omzet prima gebruiken na de magere coronajaren. Twee Amsterdamse kroegen vertellen over hun afweging.

Argumenten om niet uit te zenden liggen deze editie voor de hand: de vele doden onder de arbeiders die de stadions bouwden, de mensenrechtensituatie in het Arabische land en dan is er natuurlijk nog het druilerige najaarsweer in eigen land. Niet echt feestelijke omstandigheden, al met al.

Maar ja. De bal rolt toch wel en als je niet uitzendt kijken ze wel thuis of bij een andere kroeg. Van de circa vijftig kroegbazen die AT5 sprak, kiest geen één kroeg voor een boycot van het WK. Behalve Checkpoint Charlie in de Staatsliedenbuurt - maar die zonden het WK en EK in het verleden sowieso al niet uit.

Ongemak

"We hebben het wel over zo'n boycot gehad", vertelt Joris Houtman van Café Brecht. Het was één van de drie opties die op tafel lagen. Een tweede optie: gewoon uitzenden zoals gebruikelijk. 
"Uiteindelijk kozen we voor een tussenoplossing. Voor elke bezoeker dragen we 1 euro af aan de FNV." De vakbond gebruikt het geld voor het versterken van de positie van arbeiders in Qatar. 

Maar uitzenden of niet, écht leven doet het WK nog niet in het café aan de Weteringschans. "Dat voelt iedereen geloof ik wel", zegt Houtman. "Er is zo'n ongemak over de situatie daar. Maar een lege kroeg: tsja, daar heeft ook niemand wat aan."

Amnesty

Bij club Westerunie keken ze voorgaande toernooien de wedstrijden vaak buiten op het terras. Deze editie wordt Oranje binnen gevolgd. "Net zoals we al deden bij wedstrijden van Ajax", vertelt Bart Elshof. Ook hij voelt hoe het dit toernooi wringt. "Wij hebben daarom contact opgenomen met Amnesty. Elke gast betaalt 5 euro voor een toegangskaartje, dat rechtstreeks naar Amnesty International gaat." Een prima oplossing, vindt Elshof. Ook hangt hij posters van Amnesty, met QR codes die bezoekers naar meer informatie leidt over de mensenrechtensituatie.

Dus laat de oranjekoorts nou maar oplopen. Houtman hoopt ook op Duits succes: traditioneel komen er in zijn biercafé ook veel Duitsers kijken. Ook hun groepswedstrijden staan dan ook op het programma.

Elshof weet zeker dat het Nederlands elftal ver gaat komen. "Sowieso heb ik vertrouwen in Van Gaal. Al zou het me wel goed uitkomen als Nederland tweede wordt in de poule. December staat al vol met kerstborrels en feestjes en als we tweede worden passen de wedstrijden in de volgende ronde net wat lekkerder in onze agenda."

De gemeente Haarlemmermeer wil het voormalig Crowne Plaza-hotel aan de Hoofddorpse Planeetbaan kopen om daar voor langere tijd asielzoekers, statushouders, jongeren en studenten te huisvesten. Het voorlopige koopcontract is getekend, en als ook de gemeenteraad akkoord gaat, kan het pand worden omgebouwd. 

Dat blijkt uit de raadsbrief die het college zojuist heeft vrijgegeven, en wordt bevestigd door een woordvoerder. Het pand telt 242 kamers en is sinds 2020 niet meer in gebruik als hotel. In dat jaar werd eigenaar Tidal Operations failliet verklaard, mede ingeleid door de coronacrisis en de terugval in toerisme en zakelijke reizen als gevolg daarvan.

Met de koop van het hotel wil de gemeente een bijdrage leveren aan het verlichten van de vluchtelingencrisis. Door een gebrek aan beschikbare woningen, blijven veel statushouders in asielzoekerscentra wonen, en kunnen asielzoekers die zich bijvoorbeeld in Ter Apel hebben aangemeld niet doorstromen naar die asielzoekerscentra.

De gemeente heeft met het COA afgesproken dat die organisatie in ieder geval tot 2027 de vleugels of verdiepingen met asielzoekers beheert. "Daarna zien we verder", aldus de woordvoerder. De gemeente verzorgt zelf de huisvesting van andere doelgroepen.

Zo moet Haarlemmermeer net als alle andere gemeenten ieder jaar al statushouders huisvesten, waarvoor het hotel kan worden gebruikt. En omdat veel jongeren en studenten door de hoge huizenprijzen en kamernood nog altijd geen betaalbare zelfstandige woonruimte kunnen vinden, hoopt de gemeente ook daar de druk te verlichten.  

Het pand valt niet alleen vanwege de ligging - op vijf minuten lopen van station Hoofddorp - in de smaak bij de gemeente. De kamers zijn ook relatief eenvoudig om te bouwen tot zelfstandige woonruimtes. In veel kamers zullen nog wel keukens moeten worden aangebracht. 

Recht van eerste koop

Hoe diep de gemeente in de buidel tast voor het hotel is niet bekendgemaakt. Wel benadrukt Haarlemmermeer dat ze het recht van eerste koop had, en daar gebruik van heeft gemaakt.

Dat recht heeft de gemeente ook voor andere te koop staande gebouwen én stukken grond in het Stationsgebied, waaronder het Stationskwartier en Graan voor Visch Zuid. "Omdat we dit gebied willen ontwikkelen met 15.000 woningen", licht de woordvoerder de wens van de gemeente om op de voorste rij te zitten als er grond op onroerend goed wordt aangeboden toe. 

De gemeente Haarlemmermeer wil het voormalig Crowne Plaza-hotel aan de Hoofddorpse Planeetbaan kopen om daar voor langere tijd asielzoekers, statushouders, jongeren en studenten te huisvesten. Het voorlopige koopcontract is getekend, en als ook de gemeenteraad akkoord gaat, kan het pand worden omgebouwd. 

Dat blijkt uit de raadsbrief die het college zojuist heeft vrijgegeven, en wordt bevestigd door een woordvoerder. Het pand telt 242 kamers en is sinds 2020 niet meer in gebruik als hotel. In dat jaar werd eigenaar Tidal Operations failliet verklaard, mede ingeleid door de coronacrisis en de terugval in toerisme en zakelijke reizen als gevolg daarvan.

Met de koop van het hotel wil de gemeente een bijdrage leveren aan het verlichten van de vluchtelingencrisis. Door een gebrek aan beschikbare woningen, blijven veel statushouders in asielzoekerscentra wonen, en kunnen asielzoekers die zich bijvoorbeeld in Ter Apel hebben aangemeld niet doorstromen naar die asielzoekerscentra.

De gemeente heeft met het COA afgesproken dat die organisatie in ieder geval tot 2027 de vleugels of verdiepingen met asielzoekers beheert. "Daarna zien we verder", aldus de woordvoerder. De gemeente verzorgt zelf de huisvesting van andere doelgroepen.

Zo moet Haarlemmermeer net als alle andere gemeenten ieder jaar al statushouders huisvesten, waarvoor het hotel kan worden gebruikt. En omdat veel jongeren en studenten door de hoge huizenprijzen en kamernood nog altijd geen betaalbare zelfstandige woonruimte kunnen vinden, hoopt de gemeente ook daar de druk te verlichten.  

Het pand valt niet alleen vanwege de ligging - op vijf minuten lopen van station Hoofddorp - in de smaak bij de gemeente. De kamers zijn ook relatief eenvoudig om te bouwen tot zelfstandige woonruimtes. In veel kamers zullen nog wel keukens moeten worden aangebracht. 

Recht van eerste koop

Hoe diep de gemeente in de buidel tast voor het hotel is niet bekendgemaakt. Wel benadrukt Haarlemmermeer dat ze het recht van eerste koop had, en daar gebruik van heeft gemaakt.

Dat recht heeft de gemeente ook voor andere te koop staande gebouwen én stukken grond in het Stationsgebied, waaronder het Stationskwartier en Graan voor Visch Zuid. "Omdat we dit gebied willen ontwikkelen met 15.000 woningen", licht de woordvoerder de wens van de gemeente om op de voorste rij te zitten als er grond op onroerend goed wordt aangeboden toe. 

Thuis uit eten gaan is sinds corona een stuk makkelijker geworden en het aanbod is flink gegroeid, ook na alle lockdowns. Bij Gossimijne in Meijel, Horst en Venray zetten ze daar, naast eten in het restaurant, ook op in. Prima voor als je niet naar een restaurant wilt en ook geen zin hebt om in de keuken te staan?

Nog één weekend gaan ze knallen, daarna valt het theaterdoek definitief. Na bijna 160 jaar repeteren en honderden voorstellingen verder stopt toneelvereniging De Klimop uit Venhuizen ermee. Omdat er geen nieuwe leden bijkomen, werd besloten er een punt achter te zetten. "Dat gaat me aan het hart, het doet zeer."

Ver in de vorige eeuw speelde de toneelgroep voor volle zalen. Een televisie was er nog niet en een kaartje voor een voorstelling kostte 35 cent. Na afloop was 'de toneel' het gesprek van de dag in Venhuizen. Maar de tijden zijn veranderd. "We hebben te weinig spelende leden", zegt Ans de Lange, voorzitter van De Klimop. "De laatste jaren werd het steeds moeilijker om de bezetting van een toneelstuk rond te krijgen."

Vroeger bestond de toneelgroep in Venhuizen uit veertien spelers en waren er wachtlijsten. Nu is het ledental teruggelopen tot zes. "Met nog zes spelende leden is het niet langer haalbaar om tweemaal per jaar een voorstelling te houden. Ook gaan spelers met pensioen of haken ze af, omdat het repeteren lastiger wordt. Op een gegeven moment houdt het op, dan is het trekken aan een dood paard." 

Vers bloed nodig

Het vinden van versterking bleek lastig. "Vroeger had de jeugd zijn vertier alleen op het dorp. Hier hadden we onze verjaardagen en het verenigingsleven. Nu gaan ze verderop studeren, komen ze niet meer terug en blijven de ouderen achter. Het leven is veranderd en dus zullen we er mee moeten omgaan."

Om het bestaan van De Klimop toch een beetje feestelijk af te sluiten, brengt de toneelgroep nog één keer een blijspel op de planken: 'Achtergrondmuziek' van James Smith. Dit vindt plaats op 18 en 19 november in dorpshuis Het Centrum.

Doek valt definitief

Na komend weekend valt het doek definitief en telt de gemeente Drechterland weer een toneelvereniging minder. "Het stuk nog op de plank. Vanwege corona konden we dat blijspel niet spelen. Na de voorstelling is er ook livemuziek, net als vroeger. Bal na."

Ans gaat het toneelleven missen, na 40 jaar. "Het geeft mij een fijn gevoel als toeschouwers van de voorstelling hebben genoten. Dat je wordt aangesproken tijdens het boodschappen doen. We zijn een hechte groep geworden, net familie. Je werkt samen heel lang naar de voorstelling toe. Het is leuk om in de huid van iemand anders te kruipen." Eerst richt Ans zich op komend weekend. Of ze ooit nog nog ergens anders op het toneel te zien zal zijn? "Zeg nooit, nooit."

Winkelpersoneel heeft sinds de coronapandemie vaker te maken met scheldpartijen en agressie door klanten.