Soepterrines met vrolijke dierenkoppen, kitcherige porseleinen beeldjes met een Big Mac in hun hand, het Coronavirus met beentjes; in het Haarlemse atelier van Chrystl Rijkeboer staat het vol met werk in uitvoering. Culture Club ging bij haar op bezoek.

'Feestbeesten', zo noemt Rijkeboer haar servies met vrolijke dierenkoppen. Net zoals de porseleinen beeldjes is het idee ontstaan in Coronatijd. "Ik had behoefte aan iets vrolijks, werk waarbij ik niet al teveel na hoefde te denken en wat er leuk uitzag."

Na de dood van haar ouders had Chrystl er opeens heel veel nieuw materiaal bij. "Porseleinen beeldjes zijn altijd mijn 'guilty pleasure' geweest. Al toen ik heel klein was vond ik de figuurtjes die bij mijn oma in de kast stonden prachtig, maar ik mocht er alleen naar kijken met mijn handen op mijn rug. Toen ik het huis van mijn ouders opruimde, kwam ik zoveel oude schatten tegen dat ik dacht: die zijn nu van mij en ik doe ermee wat ik wil. Eigenlijk maak ik recycle-kunst."

Geen lief klein boertje

Toch zijn de werken niet alleen maar vrolijk en grappig. Rijkeboer heeft ook iets te zeggen. "Kijk", wijst ze op een beeldje van een Delfts blauw boertje met een omgekeerde vlag als sjerp: "hier ga ik nog lappen vlees bij maken en slachtafval, het is ook een soort kritiek, zo van: dit is niet alleen maar een lief klein boertje. Kunst moet esthetisch zijn, maar het moet ook schuren."

Menselijk haar

En schuren doet haar werk al decennia. Voordat Chrystl zich op porselein en aardewerk stortte, maakte zij kunst van menselijk haar. Nadat ze het haar, dat haar vaak werd opgestuurd, gesponnen had, breide of haakte ze er figuren of objecten van. "Ik snap dat het een duister kantje heeft. Als mensen mijn werk zagen dachten ze vaak dat het paardenhaar was. Als ik dan vertelde dat ik met mensenhaar werkte, schrokken ze heel erg."

 "Al mijn werk gaat over identiteit, maar de haarkunst heeft veel meer impact dan het keramiek. Ik heb lang niet met haar gewerkt omdat het te somber en te arbeidsintensief was, maar nu ben ik toe aan een combinatie. Wie weet wat de toekomst brengt"

Het werk van Chrystl is komend weekend en 12 en 13 oktober te zien tijdens de Kunstlijn Haarlem in het pand onder haar atelier aan de Smedestraat 9.

Iedereen die in de knel zit of dreigt te komen door de hoge energierekening, kan sinds deze week terecht bij een van de buurthuiskamers van het Leger des Heils. De buurthuiskamers zitten in Zuidoost, West, Centrum, Oost en Noord.

De buurthuiskamers worden de laatste tijd steeds drukker bezocht, laat Jan Pieter van As, coördinator van huiskamer 'De Kandelaar' weten. "Na de coronaperiode kwam het eerst moeilijk op gang, maar die angst is nu helemaal verdwenen. Sinds september is het weer goed gaan lopen." Wie er allemaal langskomen? "Jonge mensen hebben meestal een migratie-achtergrond en oudere mensen die behoefte hebben aan sociale contacten."

De openingstijden waren aanvankelijk van 9.00 uur tot 14.00 uur, maar sinds deze week zijn de buurthuizen tot 17.00 uur open. "Het idee is dat alle buurthuiskamers hun openingstijden verruimen, zodat mensen die thuis in de problemen komen, hun kachel laag kunnen zetten." Ook is er gratis koffie en thee en kunnen de Amsterdammers voor laag bedrag een lunch krijgen. 

Wat dat betekent voor hun eigen energierekening? "Ons vaste contract loopt tot maart 2023, daarna gaat het ook variëren. Dan zien we wel weer verder. Gelukkig hebben we sinds een half jaar ook zonnepanelen op het dak."

Kledingbank 

Daarnaast heeft de locatie in West ook een eigen winkel. Die wordt al jaren bestierd door Olga en sinds een paar maanden ook door vrijwilliger Femmy.

"Met onze kledingbank financieren we de activiteiten", zegt Van As. Toch heeft de winkel ook vooral een  andere functie. "Kijk, mensen kennen het Leger des Heils alleen van een dakloze opvang, dat geeft best een drempel, maar door onze activiteiten en door de winkel kunnen we mensen beter bereiken."

Tot nu toe is nog maar 78.000 euro schade geïnd bij de daders van de coronarellen, die na de invoering van de avondklok in verschillende steden uitbraken.

De coronacijfers zijn voor de derde week op rij gedaald. Volgens het RIVM zwakt de najaarsgolf af. En dat leidt tot optimisme bij experts. „Ik ben niet meer zo bezorgd over corona.”

Op één na zijn alle mannen verdacht van rellen bij het AZ-stadion een jaar geleden door de politierechter schuldig bevonden. Ze krijgen een taakstraf en voorwaardelijke celstraf. "Een aantal had wél goede bedoelingen en was niet in het stadion", aldus een advocaat. Een paar verdachten beraadt zich dan ook op hoger beroep. 

De rechtszaken, met in totaal veertien verdachten van 18 tot 35 jaar, waren vorige week donderdag en gisteren. De mannen stonden terecht voor geweldpleging, lokaalvredebreuk en één voor bedreiging.

Kort terug: op 20 november 2021 trekt een groep van 100-200 mensen naar het stadion tijdens de wedstrijd AZ-NEC, op dat moment afgesloten voor supporters vanwege de coronamaatregelen. Er wordt vuurwerk afgestoken en in de zevende minuut breekt een deel van de groep met geweld het stadion in.

Tot grote schrik van agenten en stewards, zeggen zij tegen de politie. Veertien mannen worden in de maanden daarna getraceerd, volgens het Openbaar Ministerie op basis van videobeelden, getuigenissen en WhatsApp-gesprekken.

Tegen allemaal zijn deze week taakstraffen van 240 uur, voorwaardelijke celstraffen van drie maanden van en een strafrechtelijk stadionverbod geëist, omdat zij volgens het OM die avond 'bewust de confrontatie opzochten en meegingen in een aanvalsgolf'. De politierechter ging daar niet helemaal in mee.

Volgens het NHD veroordeelde die een 24-jarige Alkmaarder tot 180 uur taakstraf, twee weken voorwaardelijke celstraf met een proeftijd van twee jaar. Twaalf anderen krijgen een taakstraf van 120 uur, twee weken voorwaardelijke celstraf - en géén strafrechtelijk stadionverbod. Eén alleen een boete. 

"Wij beraden ons op hoger beroep, omdat een paar echt niet in het stadion zijn geweest en daar nu wel voor zijn veroordeeld." Dat zegt de advocaat van negen verdachten Joost Kleiman tegen NH Nieuws. Zijn cliënten komen uit Alkmaar, Egmond aan den Hoef, Heerhugowaard en Limmen. Een aantal reageert volgens de raadsman 'gelaten' op de uitspraak, die volgens hem 'stevig' is. 

'Strafrecht is voor individu'

"Zij denken: waarom krijg ik voor mijn kleinere aandeel dezelfde straf als de mannen die wel in het stadion zijn geweest? Ze hebben van tevoren niet gefantaseerd over rellen of zich bemoeid met de groeps-app en waren alleen bíj het stadion, zonder kwade bedoelingen. Net zoals zoveel anderen die daar óók waren die avond."

Ook advocaat Christian Visser van een andere Alkmaarse verdachte overweegt hoger beroep. Zijn cliënt is vrijgesproken van geweldpleging, maar volgens de rechter schuldig aan lokaalvredebreuk en krijgt een boete van 450 euro.

"Dat vind ik wel problematisch: hij is namelijk alleen even op de parkeerplaats van AZ geweest en dat is volgens mij vrij toegankelijk." Visser erkent dat wat er die avond heeft plaatsgevonden 'ernstig' is. "En het politieonderzoek lastig, maar dat is geen criterium. Dan moeten ze beter hun werk doen."

Volgens hem zit in het dossier niets over de individuele rol van de verdachten bij de geweldpleging. "En daar is het strafrecht wel voor. Ik denk dat er angst is om mensen vrij te spreken. Dat zou dan namelijk wel wat teweegbrengen."

Omdat zijn cliënt er relatief met een lage straf vanaf komt, gaat hij overleggen of die in hoger beroep wil gaan. Mogelijk gaat dat proces namelijk weer een jaar duren.

De andere twee advocaten van twee verdachten waren deze middag niet bereikbaar voor een reactie. OM en verdachten hebben nog een kleine twee weken om hoger beroep in te dienen. 

Het aantal mensen dat met een coronabesmetting in een ziekenhuis ligt, is gedaald naar het laagste niveau in bijna een maand. Ziekenhuizen behandelen momenteel 1010 positief geteste mensen, het kleinste aantal sinds 7 oktober. In de afgelopen dag zijn 61 bedden vrijgekomen.

Het aantal boekingen voor vliegvakanties naar bestemmingen aan de Middellandse Zee ligt tot nu toe dit jaar hoger dan in dezelfde periode in topjaar 2019, het jaar voor de coronapandemie.

Duizenden ondernemers staan nog in het krijt bij de Belastingdienst. Die meldde eind september dat 267.000 ondernemers nog €19,6 miljard aan vanwege corona uitgestelde belasting moeten betalen. De betalingsregeling hiervoor loopt nu een maand. Onder deze ondernemers zitten ook veel winkeliers die – als ze het bijltje er niet bij neergooien – moeilijke jaren voor de boeg hebben.

Eva Jinek presenteert maandagavond weer haar RTL 4-talkshow Jinek. De presentatrice, die geveld was door het coronavirus en daarom vorige week moest missen, is weer terug. Dat laat de redactie van het programma weten.

De herfstvakantie op Schiphol is nagenoeg zonder chaos verlopen. De afgelopen twee weken was de gemiddelde wachttijd voor de beveiliging veertien minuten, meldt de luchthaven. Bijna elke dag werd niet langer dan een uur in de rij gewacht, behalve tijdens een piekmoment op de eerste zaterdag van de vakantie. Toen werd anderhalf uur gewacht voor de beveiligingscontrole.

Het goede nieuws is volgens Schiphol te danken aan de beperking van het aantal vertrekkende reizigers, het inzetten van kantoorpersoneel en zogenaamde securitycoaches, die de doorstroming in de wachtrijen helpen bevorderen. Schiphol beperkt het aantal vertrekkende vluchten en passagiers nog zeker tot eind maart, in de strijd tegen de chaos op de luchthaven.

De chaos op Schiphol begon een half jaar geleden aan het begin van de meivakantie. De luchthaven werd overrompeld door het grote aantal reizigers dat na de coronacrisis weer wilde vliegen.

Woedend

Enthousiasme is er niet bij mensen die op Schiphol willen werken. Door het aanhoudende personeelstekort nam de luchthaven onorthodoxe maatregelen tegen de drukte, zoals het verplicht schrappen van vluchten. Dat leidde tot woede van luchtvaartmaatschappijen, reisorganisaties en passagiers.

Schiphol steekt 100 miljoen euro in maatregelen voor het oplossen van het personeelstekort bij onder andere beveiligingsbedrijven. Begin deze maand werd bekend dat beveiligers er financieel op vooruitgaan.

Dick's laatste dag

Na de aanhoudende chaos werd de positie van Schiphol-baas Dick Benschop onhoudbaar. Vandaag is Benschop's laatste dag. Morgen neemt oud-Enecobaas Ruud Sondag tijdelijk het stokje over. Sondag heeft een contract tot 1 september 2023.

De maatregelen die de NS neemt om personeelstekorten op te vangen hebben in heel Noord-Holland een fikse impact op de dienstregeling. Zo verdwijnt de extra spitstrein tussen Schagen en Alkmaar en stopt er straks 's avonds en in het weekend nog maar één keer per uur een trein in Purmerend.

Ook de sprinter tussen Hoofddorp en Hoorn, die onder andere Schiphol en de Zaanstreek aandoet, rijdt straks 's avonds en in het weekend nog maar een keer per uur.

Dienstregeling

Het is niet de eerste keer dat de NS de dienstregeling uitkleedt. Eerder dit jaar zette het spoorbedrijf ook al stappen om de uitval van treinen zo veel mogelijk te beperken. De NS kampt met grote personeelstekorten en is bang dat er, als er een nieuwe coronagolf komt, al helemaal grote gaten gaan vallen in de bezetting.

Bekijk hieronder welke invloed de aangepaste dienstregeling heeft bij jou in de buurt

De NS hoopt door het snijden in de huidige dienstregeling een stap te zetten richting december, wanneer de definitieve dienstregeling voor volgend jaar gepresenteerd wordt.

Meer klachten

Reizigersorganisatie Rover heeft in oktober 2.750 klachten gekregen over overvolle treinen, ruim dertig procent meer dan in september. Volgens Rover is september juist een traditioneel drukke maand op het spoor.

De organisatie is daarnaast niet te spreken over het feit dat de NS kortere treinen inzet als gevolg van het tekort aan conducteurs. Volgens de organisatie zou de NS ervoor moeten kiezen om de regels over de conducteurs in verhouding tot de lengte van de treinen los te laten.

Een woordvoerder van Rover laat aan NH Nieuws weten de situatie tussen Den Helder en Alkmaar in ieder geval de komende tijd in de gaten te houden. "Het kan in de spits drukker worden op dit traject, maar het kan ook meevallen."

De maatregelen die de NS neemt om treinuitval te beperken hebben in heel Noord-Holland een fikse impact op de dienstregeling. Zo verdwijnt de extra spitstrein tussen Schagen en Alkmaar en stopt er straks 's avonds en in het weekend nog maar één keer per uur een trein in Purmerend.

Ook de sprinter tussen Hoofddorp en Hoorn, die onder andere Schiphol en de Zaanstreek aandoet, rijdt straks 's avonds en in het weekend nog maar een keer per uur.

Dienstregeling

Het is niet de eerste keer dat de NS de dienstregeling uitkleedt. Eerder dit jaar zette het spoorbedrijf ook al stappen om de uitval van treinen zo veel mogelijk te beperken. De NS kampt met grote personeelstekorten en is bang dat er, als er een nieuwe coronagolf komt, al helemaal grote gaten gaan vallen in de bezetting.

Bekijk hieronder welke invloed de aangepaste dienstregeling heeft bij jou in de buurt

De NS hoopt door het snijden in de huidige dienstregeling een stap te zetten richting december, wanneer de definitieve dienstregeling voor volgend jaar gepresenteerd wordt.

Meer klachten

Reizigersorganisatie Rover heeft in oktober 2.750 klachten gekregen over overvolle treinen, ruim dertig procent meer dan in september. Volgens Rover is september juist een traditioneel drukke maand op het spoor.

De organisatie is daarnaast niet te spreken over het feit dat de NS kortere treinen inzet als gevolg van het tekort aan conducteurs. Volgens de organisatie zou de NS ervoor moeten kiezen om de regels over de conducteurs in verhouding tot de lengte van de treinen los te laten.

Een woordvoerder van Rover laat aan NH Nieuws weten de situatie tussen Den Helder en Alkmaar in ieder geval de komende tijd in de gaten te houden. "Het kan in de spits drukker worden op dit traject, maar het kan ook meevallen."

Shanghai Disney Resort is onverwachts op slot gegaan vanwege de strenge preventieve coronaregels in China. Bezoekers zijn vast komen te zitten in het attractiepark en omliggende gebieden zoals een winkelstraat. Zij mogen pas naar huis als ze negatief hebben getest op het coronavirus.

De NS snijdt vanwege personeelstekort opnieuw fors in de dienstregeling met als gevolg nog vollere treinen. Het advies van de NS luidt om kort voor vertrek de reis te plannen. Ondertussen regent het klachten van reizigers die niet kunnen zitten vanwege de volle wagons, of soms zelfs niet eens mee kunnen.

De aanpassingen aan de dienstregelingen treffen een groot deel van het land. Zo zijn er in de daluren en op vrijdagen minder intercity's op de traject Den Haag Centraal - Amsterdam Centraal, Rotterdam Centraal - Utrecht Centraal en op de routes Schagen - Alkmaar en Alkmaar - Haarlem.

Drukker

"Het laatste wat wij willen, is minder treinen rijden", schrijft de NS op zijn website. "Toch is het nodig: reizigers krijgen nu te vaak te maken met uitvallende treinen. Vanaf 7 november zetten wij de volgende stap op weg naar de nieuwe dienstregeling die 11 december start. Zo zorgen we er voor dat treinen minder vaak op het laatste moment uitvallen. En krijgen onze collega's meer ademruimte."

De NS waarschuwt verder dat de treinen drukker zijn dan normaal de afgelopen tijd en dat reizigers mogelijk vaker moeten overstappen, vooral in de weekenden en avond. Dit zorgt voor een toename van 60 procent aan klachten, ten opzichte van 2019, bij de reizigersbelangenvereniging Rover.

Niet populair

Ondertussen concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving dat de auto nemen op veel plekken in Nederland nog altijd de snelste manier is om op de bestemming te komen. De reistijden naar ziekenhuizen of scholen zijn vaak veel korter met de auto dan met het ov of de fiets.

In juni waarschuwden provinciebesturen dat als het kabinet te snel stopt met de financiële steun voor het openbaar vervoer, veel lijnen zouden moeten sluiten. Ze merkten op dat het ov nog steeds niet zo populair is als voor de coronacrisis en dat het nog tot 2026 duurt voordat alle reizigers zijn teruggekeerd.

Wat vind jij?

Sta jij ook iedere ochtend als sardientjes in een blik in een overvolle trein? Of heb je het weleens meegemaakt dat het zo druk is dat je niet meer mee kan reizen? En wat betekent de nieuwe dienstregeling voor jou? Ben jij nog gemotiveerd om de auto te laten staan?

Opnieuw gaat NS meer treinen uit de dienstregeling halen. Vanaf 6 november zal er weer op vele tientallen trajecten minder gereden worden. Het is de zoveelste keer dat de vervoerder een verdere verschraling van het aanbod aankondigt. Op 11 december moet de ’operatie’ voorlopig zijn afgerond en dan rijden er in vergelijking met 2019 - het pre-corona tijdperk - in totaal tien procent minder treinen dan toen.

Na enkele verlengingen zet de gemeente vanaf dinsdag een punt achter de vergunningen voor tijdelijke terrassen in de stad, de zogeheten coronaterrassen. Tegenstanders van de grote terrassen zijn blij, maar de strijd is nog niet beslecht. De gemeente onderzoekt namelijk of sommige terrassen geen permanente status kunnen krijgen. 

Het was met het uitzonderlijk mooie weer eind oktober goed toeven op de terrassen dit weekend en veel cafés deden dan ook goede zaken. Boca's op de Westerstraat zat eind van de ochtend al goed vol. "Vanaf twaalf uur loopt het bij ons standaard goed door", zegt Maarten Saarberg achter de bar. Hij tapt acht halve liters vol voor een tafel bij het raam, de enige gasten die binnen zitten.

Zo halverwege 2020 kreeg Boca's, net als veel andere zaken in coronatijd, toestemming om het terras uit te breiden. Op twee parkeerplekken toverde Saarberg en zijn team een klein houten terras tevoorschijn. "Zelf in elkaar getimmerd", glundert hij. Er zijn daardoor 25 plekken en dat is flink meer dan zijn gebruikelijke terrasje van vier tafels .

Corona

Het is voorlopig het laatste weekend dat het zo uitgebreid kan dus: per 1 november hebben de extra grote terrassen niet meer de benodigde vergunning van de gemeente. Die gaf horecaondernemers in 2020, tijdens de coronapandemie, de ruimte om het terras tijdelijk uit te breiden. De extra grote terrassen waren nodig om de anderhalve meter afstand te kunnen waarborgen. Ook gaf het cafés en kroegen de ruimte om extra omzet te draaien.

Het plan werd meerdere keren verlengd, maar per 1 november is het einde oefening. Ironisch genoeg moet Saarberg op dezelfde dag beginnen met het terugbetalen van een belastingschuld die hij door de pandemie heeft opgelopen. Het terugbrengen van het terras naar zijn oorspronkelijke omvang is dan ook een strop voor de sector. "Het is niet zo dat het terras de enige  reden is dat we tijdens corona het hoofd boven het water hebben gehouden. We hebben ontzettend veel acties gehouden om klandizie te genereren. Maar het terras was zeker een factor."

Strijd om de straat

De gemeente zegt het leed van de ondernemers te begrijpen, maar wil opnieuw de belangen afwegen tussen de horeca en omwonenden. Sommige buurtbewoners klagen al langer over de herrie en de drukte die de grotere terrassen met zich meebrachten. "Die terrassen faciliteren de drukte in de stad", vindt Henk van Dijk. Hij startte een petitie tegen de coronaterrassen om de gemeentepolitiek aan de tijdelijke aard van de vergunningen. "Het is een beetje als met de snelweg: als je die gaat verbreden, trekt dat alleen maar meer verkeer aan. Veel Amsterdammers willen juist een rustigere stad. De terrassen moeten wat mij betreft juist kleiner worden."

Van Dijk is al langer aan het strijden voor 'meer balans' in het terrassenbeleid. "Het is de taak van de gemeente om de drukte te beperken. Dan kan je niet besluiten extra terrassen toe te laten." Het intrekken van de vergunningen ziet Van Dijk als een prima besluit. De petitie heeft hij inmiddels offline gehaald.

Permanent

Voor Saarberg en andere horecaondernemers rest niet anders dan de uitbreidingen op te doeken - voor nu. Want er is een kans dat ze volgend terrasseizoen weer van stal kunnen worden gehaald: de gemeente onderzoekt of de tijdelijke terrassen geen permanente status kunnen krijgen, mits dit geen overlast geeft. Ook de 'toegankelijkheid van de openbare ruimte' is een factor - sommige terrassen blokkeerden de stoepen voor voetgangers. "Het onderzoek is op dit moment gaande", zegt een woordvoerder. "Ondernemers en bewoners zullen geïnformeerd worden als bekend is welk type locaties in aanmerking komen voor permanente terrasuitbreiding."

Nadat het onderzoek is afgerond, kunnen kroegen en cafés een aanvraag doen voor zo'n permanente vergunning. De gemeente hoopt deze vergunningen vóór 1 maart 2023 te verstrekken.

Politieke partijen hebben vorig jaar, ondanks de coronabeperkingen, veel meer geld uitgegeven aan hun campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen dan in 2017. Het gaat om enkele tonnen per partij, en soms zelfs één tot twee miljoen euro. De partijen konden het geld onder meer uitgeven omdat ze meer subsidie kregen.

Politieke partijen hebben vorig jaar, ondanks de coronabeperkingen, veel meer geld uitgegeven aan hun campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen dan in 2017. Het gaat om enkele tonnen per partij, en soms zelfs 1 tot 2 miljoen euro, die de partijen onder meer konden uitgeven omdat ze meer subsidie kregen. Vooral GL, CDA en D66 trokken flink de beurs, met wisselend succes.

Wie teelt de zwaarste voederbiet en wordt de wereldkampioen van 2022? Vandaag zijn alle bieten uit de grond gehaald en op de weegschaal gelegd. Voor de honderden leden van vereniging De Dorstige Biet begint de spannendste week van het jaar, want pas over een week is de uitslag tijdens het jaarlijkse Bietenbal. Een vriendenclub in Sint Maarten doet dit jaar voor het eerst mee. Nikita: "De mijne is hoog, maar ik hoop dat er onder de grond ook nog wat zit." 

Het is weer zover; het is de rooidag van vereniging De Dorstige Biet. Dat betekent de hele dag sjorren en snijden, wassen en wegen voor de rooiploegen. Op het veldje naast het bedrijf van Niels Bleeker in Sint Maarten staan zo'n zestig voederbieten van hem en de vriendenclub. "Ik heb jaren niet meegedaan en het werd wel weer eens tijd", vertelt Bleeker. 

Zestig bieten

Er zijn ruim 300 deelnemers in het gebied binnen de Westfriese Omringdijk - de grens van het wedstrijdgebied. Van de vriendenclub in Sint Maarten staan zo'n zestig voederbieten klaar om gerooid te worden. Zo op het eerst oog staat de biet van Nikita er goed bij. "Het lijkt heel wat. Hij is in ieder geval niet hol van binnen", zegt Nikita opgelucht. Zij doet voor het eerst mee: "Ik was benieuwd hoe het allemaal zou gaan, maar ik doe natuurlijk mee om te winnen."

Tekst gaat door onder de video.

Het record staat nog altijd op naam van Piet de Goede: een biet 71.2 kilo in 2005. De bieten van Marijn Kossen uit Sint Maarten gaan dat niet halen. "Ik denk dat ze in de middenmoot zitten. We doen gewoon mee voor de lol, want we hadden in coronatijd niet veel anders te doen." Meer is het ook niet, zegt Niels Bleeker: "Het is voor de lol. Je kunt wereldkampioen worden en een beker winnen. Maar er is evengoed wel veel competitie hoor." 

Niks gedaan

De rooiploeg neemt van elke deelnemer de zwaarste biet mee. Die worden in Schagen verzameld waar ze achter gesloten deuren tot achter de komma worden gewogen. Hans van de vriendengroep uit Sint Maarten maakt weinig kans met zijn eerste biet. Die is net een handvol. "Ik heb helemaal niks gedaan. Dat zou Niels op zich nemen, maar ja, je hebt zijn bieten gezien, dus je kunt wel zien hoeveel aandacht hij aan mijn bieten besteed heeft."

De klusmannen die dankzij MET Heemskerk vrijwilligerswerk doen helpen waar ze kunnen. Dat levert blijdschap op bij hun 'klanten', de klussers uit Syrië en Polen hebben meer sociaal contact én leren de taal beter spreken. 

Henk Huisman is namens MET Heemskerk verantwoordelijk geweest voor de oprichting van het klusteam. "Het is ooit begonnen bij een tuin bij het buurtcentrum. Die tuin vroeg om onderhoud en toen zei een van de mannen: we kunnen ook mensen helpen. Oude mensen die het moeilijk hebben om zelf de tuin te doen bijvoorbeeld."

Voor mannen uit alle windstreken heeft Henk Huisman eerder al 'de wereldmannen' in het leven geroepen. Toen kwamen zij samen in het buurtcentrum om over typische mannendingen te praten. Door corona is de groep uit elkaar gevallen, maar er wordt wel nog volop geklust. 

Kijk hier hoe Walid, Jamal en Gregor aan de klus gaan in een tuin in Heemskerk:

Gregor Sklazewics werd geboren in Polen maar woont al 13 jaar in Nederland. Hij is vereerd om mensen te kunnen helpen. "Ik vind het super om mensen te helpen. De glimlach van andere mensen die hulp nodig hebben, bijvoorbeeld ouderen. Ook vluchtelingen uit Oekraïne en voor mensen met lage inkomsten, dat is perfect!"

Henk Huisman vertelt dat de dynamiek tussen de drie klussende mannen erg belangrijk is. "Kunnen ze goed samenwerken, kunnen ze met elkaar lachen en kunnen ze dingen met elkaar delen. Nou deze mannen hebben dat en zijn daarom ook zo'n mooi team."

Volgens Henk werkt de positieve energie van de klussers aanstekelijk. "Je kan het eigenlijk het beste afmeten aan Facebook, ik plaats altijd even een foto als de mannen ergens hebben geklust. Dan is de tendens 'wat is dit geweldig'."

De coronapandemie, torenhoge inflatie en grote personeelstekorten. Dat is volgens de Amsterdamse horecabond een zeer zorgelijke cocktail voor de toekomst van de sector in de stad. Maar niet iedereen ziet het zo somber in, volgens ondernemer Tijn Verstappen blijven Amsterdammers altijd wel uit eten gaan, ook in economische zwaardere tijden. Alleen is de klant kritischer, zegt hij. Dus is het eten of gegeten worden als horecaondernemer, oftewel survival of the fittest. 

Na twee jaar corona gingen Amsterdammers het afgelopen jaar maar al te graag weer uit eten blijkt uit cijfers van het tweede en derde kwartaal. Toch maakt de Amsterdamse afdeling van Koninklijke Horeca Nederland zich zorgen over de toekomst.

"Ook in Amsterdam ervaren we dat het consumentenvertrouwen afneemt. De gast is steeds kritischer. Niet iedereen wordt even hard geraakt door de inflatie, maar de horeca wordt toch gezien als een dienst waarop je als eerste kunt bezuinigen als het bestedingsbudget afneemt. Er zijn daarom ook zorgen voor de toekomst hoe zich dit ontwikkelt als de koopkrachtreparatie voor de consument tegen valt", laat een woordvoerder weten. 

Ondanks de crisis opent Tijn Verstappen binnenkort weer twee nieuwe zaken. "Ik denk dat Amsterdammers altijd uit eten blijven gaan, maar ze zijn wel kieskeurig, daarom moet alles kloppen. Het eten moet goed zijn, de service moet goed zijn, de uitstraling moet goed zijn."

Met de komst van deze zaken staat de teller voor Verstappen straks op 12. Zijn geheim? "Ik stop veel liefde in een zaak." Zo rijdt hij stad en land af voor het perfecte interieur. Horecapersoneel haalt de ondernemer uit het buitenland. "Voor onze nieuwe Spaanse restaurantje ging ik samen met mijn partner eten in Madrid. Daar hebben we een kok gevonden die bereid is voor ons te komen koken in Amsterdam. Gewoon weggekaapt. Dat is niet heel bijzonder maar je stopt er wel veel tijd en energie in, dat is wat de klant merkt denk ik bij ons."

Hard werken 

Maar niet elke ondernemer zal mee kunnen doen in de strijd om de kritische klant. Volgens KHN Amsterdam lopen sommige bedrijven nu al een tijdje op de tenen.

"De effecten van twee jaar corona, hoge belastingschuld, enorme kostenstijgingen met een torenhoge inflatie als gevolg, grote personeelstekorten, maakt dat de horeca nog steeds onder druk staat. Ook in Amsterdam. Steeds meer ondernemers berekenen dat met de marges van nu het geen zin heeft om op dezelfde voet door te gaan. We zien dat veel bedrijven te koop staan en wisselen van eigenaar, veel ondernemers nieuwe zaken erbij starten of hun concepten aanpassen", laat een woordvoerder weten. 

Ook horecamakelaar Lukas Arends ziet veel wisselingen van de wacht. Al lijkt de interesse om een horecazaak te starten, af te nemen. "We hebben minder bezichtigingen, maar de geïnteresseerden die er zijn hebben een betere kwaliteit en zijn meer gericht op horeca-overnames." 

Hoe dat komt? Door corona zijn banken minder happig om horecaprojecten te financieren. Daarbij is er door de arbeidskrapte meer zekerheid voor werkgevers, waardoor mensen zonder ervaring minder snel een horeca avontuur aangaan, laat Arends weten. Volgens hem is dat geen slechte ontwikkeling. "Het scheidt gelukszoekers van de serieuzere-ondernemers. Dat zorgt ervoor dat de horeca betere kwaliteit krijgt, mensen minder snel stoppen en meer stabiliteit in de markt."

Kan je zonder ervaring dan niets starten in deze tijd? "Gelukszoekers kunnen een poging doen maar het wordt wel minder. Ze komen met name in lichtere horeca terecht. Als de meneer of mevrouw die thuis zo goed kan bakken, een taartjeszaak begint. Daar heb je minder geld voor nodig maar dan toch merk je nog vaak dat ze het toch wel hard werken vinden en er na 2/3 jaar overwegen om te stopen."

Maar zijn dan straks alle zaken in handen van de grote jongens? "Dat kan, maar dat is van alle tijden", zegt Arends. Verstappen laat weten dat dat niet aan hem is, maar aan de markt: "Ik snap wel waar je naartoe wilt, dat er een soort monopolie komt door de gevestigde orde, waar ik mezelf overigens niet toe reken hoor, maar ja de markt bepaalt."

Ook Arends geeft aan dat het uiteindelijk de Amsterdammers zelf zijn die bepalen welk concept werkt en welke niet. "Gelukkig zie je wel dat er altijd genoeg concepten naast elkaar blijven bestaan in een stad", aldus Arends. 

En ook al ben je als ondernemer nu in trek, zelfs dan kan het morgen weer anders zijn. "Het kan zijn dat mensen mijn concepten over tien jaar ook beu zijn, ik hoop het niet natuurlijk maar je weet het niet. Misschien moet ik dan wel wat nieuws bedenken of concepten doorontwikkelen. Je moet gewoon scherp blijven."

Met stip mijn favoriete tijdverdrijf: een dagje museum. Ik vind het heerlijk om er rond te dwalen en me te laten verrassen door oude en nieuwe werken. Je vindt er altijd inspiratie, kunst is voedsel voor de ziel. Zeker post corona maakt mijn Museumkaart overuren.

Zwaar vuurwerk, breken door stadionhekken en belaagde stewards: een jaar geleden wordt AZ-NEC stilgelegd vanwege een geweldsexplosie door hooligans. Gisteren hoorde een tiental, van tussen de 18 en 24 jaar, een taakstraf en stadionverbod tegen zich eisen, sommigen in het bijzijn van hun ouders. "Toen ik de beelden zag, huilde mijn moederhart."

Verdachten uit Alkmaar, Heiloo, Egmond aan den Hoef, Heerhugowaard en Limmen kijken tegelijk naar de beelden op het scherm in de rechtbank. Voor allen is het de eerste keer dat ze berecht worden. Ze hebben een baan, of studeren nog. 'Alkmaar, hooligans' klinkt door de speakers.

Dankzij de bodycams van politieagenten, camera's buiten het stadion en de filmploeg van de NOS die binnen was, kunnen we meekijken bij de gebeurtenissen van 20 november vorig jaar. Zo'n 150 hooligans met hoodies, mondkapjes en sjaals lopen op het stadion af, dat vanwege corona voor supporters is afgesloten.

De groep wil 'een statement' maken en volgens de aanklager maakt een groot deel zich die avond schuldig aan geweldpleging en huisvredebreuk. Dankzij beelden, getuigenissen, maar ook uit een Whatsapp-groep genaamd Alkmaar Locals 2018, kon de officier van justitie naar eigen zeggen veertien van die relschoppers herkennen. Tien kwamen gisteren voor, vier maandag.

Op de bewuste zaterdag van de wedstrijd AZ-NEC is de groep AZ-fans eerst bij de vaste supporterskroeg aan het Scharloo. Ook de meeste verdachten worden daar op camerabeelden gespot. Twee anderen gaan eerst naar het Waagplein voor een Tinderdate. Volgens het OM stuurt iemand in de groepsapp op een zeker moment: We gaan.

In een stoet gaan ze naar het stadion, steken veel vuurwerk af en gooien dit ook richting agenten en stewards. In de 14e minuut weet een groep hooligans via ingang C het stadion binnen te dringen. Sommigen lopen zelfs over de boarding het veld op, armen gespreid, leuzen schreeuwend. De wedstrijd wordt stilgelegd.

(Tekst gaat door onder de beelden)

De voorzitter van de rechtbank kijkt na het tonen van de video naar de groep jongemannen. "En? Wat vonden jullie ervan?" Niemand zegt iets. "Er wordt gezegd dat jullie AZ-supporter zijn, maar je ziet ook spelers op de beelden. Het lijkt er niet op dat zij dit op prijs stellen. Dat wilde ik even gezegd hebben." 

Volgens de officier van justitie hebben de rellen tot op de dag van vandaag grote impact op de politie en stewards: ze werden bekogeld met vuurwerk, hard geduwd en één bedreigd met Eerdaags ben je van mij en ik weet je te vinden.

"Het leek wel een oorlogsgebied. Ik heb in 42 jaar bij de politie nog nooit zoiets meegemaakt. Als de groep zich tegen ons had gericht, had er misschien geschoten moeten worden", verklaart een politieagent. 

Een aantal verdachten ontkent bij de rellen aanwezig te zijn geweest. Anderen zeggen bij het stadion te zijn geweest, maar niet er ín. Weer anderen zeggen pas binnen te zijn geweest toen het eigenlijk al af was. Eén zegt 'zwijgrecht'. 

Na de actie legde de KNVB de meesten al een stadionverbod van vijf jaar of meer op, maar volgens de officier van justitie is dat niet genoeg. "De maatschappij stond in die periode onder spanning en deze mannen verzamelden bij het café met een doel, zochten bewust de confrontatie op en zijn meegegaan in een aanvalsgolf."

Ook haalt hij aan dat het dat seizoen met AZ-supporters vaker fout ging en een 20-jarige supporter recent nog is veroordeeld voor het afsteken van een bom.

Celstraf bij negeren stadionverbod

De eis: een strafrechtelijk stadionverbod van vijf jaar (als ze zich daar niet aan houden moeten ze twee weken de cel in), een voorwaardelijke celstraf van drie maanden en een taakstraf van 240 uur. Daarnaast een schadevergoeding voor de aangevers en AZ.

Als hun advocaat begint met pleiten, draaien de hoofden van de verdachten naar rechts. Joost Kleiman vindt dat de telefoons van zijn cliënten onrechtmatig zijn uitgelezen en gekopieerd, óók privégesprekken en foto's van familie en vrienden.

"Dat is een zware inbreuk op hun privacy." Ook rijmen de getuigenissen van de stewards en agenten volgens hem niet altijd. Hij wil vrijspraak. "En ik vind het een gezellige, leuke groep jongens. Ik vind ook dat ze hier allemaal open hebben verklaard over wat ze wel en niet gedaan hebben. Ze hebben hier echt van geleerd en het zal niet meer gebeuren."

'Gesprekken met zoon'

Ook de ouders van twee verdachten konden vanaf de tribune van de rechtszaal voor het eerst zien wat zich die avond van 20 november heeft afgespeeld. "Ik vind het wel beschamend, mijn zoon wordt niet verdacht van zweetvoeten. En het deed me ook wat om te zien hoe die stewards, ondanks alles, zo stevig bleven staan", zegt een moeder.

"Zelf heb ik een heel ander idee van voetbalsupporters. En daar heb ik thuis ook gesprekken over met mijn zoon. Ik zal dit nooit snappen." Een vader van een andere verdachte is verbaasd over de strafeis. "Dit is nog hoger dan wat Glennis Grace gisteren kreeg."

Beiden denken dat het beter was geweest als de rechtszaak korter op het incident had plaatsgevonden. "Dit moet sneller worden aangepakt, want het gaat gewoon door, je ziet het bij alle voetbalclubs."

Maandag komen er nog vier verdachten voor bij de politierechter, drie uit Alkmaar, één uit Leeuwarden. De uitspraak volgt dan ook na die zaken. 

De coronacrisis lijkt voor veel mensen bijna ten einde, maar voor sommige ondernemers begint de daadwerkelijke crisis nu pas echt. Veel winkeleigenaren hebben hun buffers zien opdrogen. Daarmee staat de stad nu aan het begin van een failissementsgolf, waarschuwt MKB-Amsterdam.

De bakker, de slager, de kapper, de sportwinkel, de muziekwinkel. Allemaal zaken die de afgelopen jaren hun deuren hebben moeten sluiten. De coronacrisis deed ze de das om. De afgelopen twee jaar lag ieder kwartaal het aantal 'stoppers' volgens de KvK ongeveer tussen de 30 en 60 zaken, maar volgens het MKB zal dit nog doorzetten en de komende tijd hoger worden.

"Het is echt klap op klap wat er nu gebeurt", vertelt Pien Thate, bestuurslid van MKB-Amsterdam. "De problemen stapelen zich op." Het begon volgens haar tijdens de coronacrisis, winkels liepen inkomsten mis. "En nu hebben we een nijpend personeelstekort, de energierekeningen gaan gigantisch omhoog en nu komt er ook nog huurinflatie van meer dan tien procent in Amsterdam."

Alleen nog vaste klanten

Friederike Joppen had tot afgelopen dinsdag twee winkels in de stad. 'De Balkonie' verkoopt balkonbegroeiing en -meubilair. "We begonnen 7,5 jaar geleden, en nu gaan we dicht. Dat voelt heel spannend." Haar locatie in Oost behoudt ze, maar twee winkels tijdens de coronatijd noemt ze "te stressvol". "Voor nu hebben we vooral nog vaste klanten, de rest van de mensen is naar online gegaan."

Die trend is ook voor Hein de Wit te zien. Zijn kledingwinkel bestaat inmiddels 72 jaar, maar ook bij moet eraan gaan geloven dat vanaf nu zijn winkel gesloten zal zijn. "Voor ons zijn het nieuwe contract en de verandering van de buurt de doorslaggevende factor." Net als Joppen koos De Wit er zelf voor om de stekker uit zijn zaak te trekken, om zo een eventueel faillissement voor te blijven.

Volgens MKB-Nederland is sinds corona vooral de concurrentie met de webshops zwaar geworden voor de winkels in de winkelstraat. "Je bent eigenlijk aan het concurreren tegen iets waar je geen tegenstand tegen kunt bieden", zegt Thate. "Alles wat je ziet in de stad, denk aan lichtjes en schone straten, daar betalen winkeleigenaren aan mee. De 'online market' betaalt dat niet."

Voor Joppen is online verkopen niet mogelijk. "Met mijn producten moet je investeren in bijvoorbeeld hele grote transportdozen. Online is echt een veel grotere investering dan mensen denken, dus voorlopig sowieso niet."

Veranderende straten

Volgens Hein verdwijnen zijn soort zaken al langer uit het straatbeeld. "Wij zijn speciaalzaken, wij zijn detaillisten. "De manier waarop wij het deden, met een hoge servicegraad, wordt steeds lastiger. Hier in het centrum moet je bijvoorbeeld veel aanbod hebben. De meeste winkels hebben de financiële middelen niet om daaraan te voldoen." 

Als het zo doorgaat, denkt Thate van MKB-Amsterdam dat de straten echt zullen veranderen. "Zo veel winkels zijn nu al een paar dagen per week terug."

Dat meer klanten ervoor kiezen om producten online te kopen, betekent volgens Thate niet dat er geen behoefte is aan fysieke winkels. Ze denkt dat winkels veel meer zijn dan een plek met producten. "Het is een sociale ontmoetingsplek voor sommige mensen, dat is heel belangrijk."

Wat De Wit gaat doen als straks het Werkmanspaleis is gesloten, weet hij nog niet. Joppen heeft al wel een duidelijk plan: "Nu kan ik alle focus leggen op mijn locatie in Oost. Want daar gaan we gewoon mee door!"

Zwaar vuurwerk, breken door stadionhekken en belaagde stewards: een jaar geleden wordt AZ-NEC stilgelegd vanwege een geweldsexplosie door hooligans. Gisteren hoorde een tiental, van tussen de 18 en 24 jaar, een taakstraf en stadionverbod tegen zich eisen, sommigen in het bijzijn van hun ouders. "Toen ik de beelden zag, huilde mijn moederhart."

Verdachten uit Alkmaar, Heiloo, Egmond aan den Hoef, Heerhugowaard en Limmen kijken tegelijk naar de beelden op het scherm in de rechtbank. Voor allen is het de eerste keer dat ze berecht worden. Ze hebben een baan, of studeren nog. 'Alkmaar, hooligans' klinkt door de speakers.

Dankzij de bodycams van politieagenten, camera's buiten het stadion en de filmploeg van de NOS die binnen was, kunnen we meekijken bij de gebeurtenissen van 20 november vorig jaar. Zo'n 150 hooligans met hoodies, mondkapjes en sjaals lopen op het stadion af, dat vanwege corona voor supporters is afgesloten.

De groep wil 'een statement' maken en volgens de aanklager maakt een groot deel zich die avond schuldig aan geweldpleging en huisvredebreuk. Dankzij beelden, getuigenissen, maar ook uit een Whatsapp-groep genaamd Alkmaar Locals 2018, kon de officier van justitie naar eigen zeggen veertien van die relschoppers herkennen. Tien kwamen gisteren voor, vier maandag.

Op de bewuste zaterdag van de wedstrijd AZ-NEC is de groep AZ-fans eerst bij de vaste supporterskroeg aan het Scharloo. Ook de meeste verdachten worden daar op camerabeelden gespot. Twee anderen gaan eerst naar het Waagplein voor een Tinderdate. Volgens het OM stuurt iemand in de groepsapp op een zeker moment: We gaan.

In een stoet gaan ze naar het stadion, steken veel vuurwerk af en gooien dit ook richting agenten en stewards. In de 14e minuut weet een groep hooligans via ingang C het stadion binnen te dringen. Sommigen lopen zelfs over de boarding het veld op, armen gespreid, leuzen schreeuwend. De wedstrijd wordt stilgelegd.

Tekst gaat door onder de beelden

De voorzitter van de rechtbank kijkt na het tonen van de video naar de groep jongemannen. "En? Wat vonden jullie ervan?" Niemand zegt iets. "Er wordt gezegd dat jullie AZ-supporter zijn, maar je ziet ook spelers op de beelden. Het lijkt er niet op dat zij dit op prijs stellen. Dat wilde ik even gezegd hebben." 

Volgens de officier van justitie hebben de rellen tot op de dag van vandaag grote impact op de politie en stewards: ze werden bekogeld met vuurwerk, hard geduwd en één bedreigd met Eerdaags ben je van mij en ik weet je te vinden.

"Het leek wel een oorlogsgebied. Ik heb in 42 jaar bij de politie nog nooit zoiets meegemaakt. Als de groep zich tegen ons had gericht, had er misschien geschoten moeten worden", verklaart een politieagent. 

Een aantal verdachten ontkent bij de rellen aanwezig te zijn geweest. Anderen zeggen bij het stadion te zijn geweest, maar niet er ín. Weer  anderen zeggen pas binnen te zijn geweest toen het eigenlijk al af was. Één zegt 'zwijgrecht'. 

Na de actie legde de KNVB de meesten al een stadionverbod van vijf jaar of meer op, maar volgens de officier van justitie is dat niet genoeg. "De maatschappij stond in die periode onder spanning en deze mannen verzamelden bij het café met een doel, zochten bewust de confrontatie op en zijn meegegaan in een aanvalsgolf."

Ook haalt hij aan dat het dat seizoen met AZ-supporters vaker fout ging en een 20-jarige supporter recent nog is veroordeeld voor het afsteken van een bom.

Celstraf bij negeren stadionverbod

De eis: een strafrechtelijk stadionverbod van vijf jaar (als ze zich daar niet aan houden moeten ze twee weken de cel in), een voorwaardelijke celstraf van drie maanden en een taakstraf van 240 uur. Daarnaast een schadevergoeding voor de aangevers en AZ.

Als hun advocaat begint met pleiten, draaien de hoofden van de verdachten naar rechts. Joost Kleiman vindt dat de telefoons van zijn cliënten onrechtmatig zijn uitgelezen en gekopieerd, óók privégesprekken en foto's van familie en vrienden.

"Dat is een zware inbreuk op hun privacy." Ook rijmen de getuigenissen van de stewards en agenten volgens hem niet altijd. Hij wil vrijspraak. "En ik vind het een gezellige, leuke groep jongens. Ik vind ook dat ze hier allemaal open hebben verklaard over wat ze wel en niet gedaan hebben. Ze hebben hier echt van geleerd en het zal niet meer gebeuren."

'Gesprekken met zoon'

Ook de ouders van twee verdachten konden vanaf de tribune van de rechtszaal voor het eerst zien wat zich die avond van 20 november heeft afgespeeld. "Ik vind het wel beschamend, mijn zoon wordt niet verdacht van zweetvoeten. En het deed me ook wat om te zien hoe die stewards, ondanks alles, zo stevig bleven staan", zegt een moeder.

"Zelf heb ik een heel ander idee van voetbalsupporters. En daar heb ik thuis ook gesprekken over met mijn zoon. Ik zal dit nooit snappen." Een vader van een andere verdachte is verbaasd over de strafeis. "Dit is nog hoger dan wat Glennis Grace gisteren kreeg."

Beiden denken dat het beter was geweest als de rechtszaak korter op het incident had plaatsgevonden. "Dit moet sneller worden aangepakt, want het gaat gewoon door, je ziet het bij alle voetbalclubs." Maandag komen er nog vier verdachten voor bij de politierechter, drie uit Alkmaar, één uit Leeuwarden. De uitspraak volgt dan ook na die zaken. 

De Buurtmobi is een begrip in de wijk Kerkelanden. Maar het wagentje staat al tijden kapot in de garage. Nu gloort er eindelijk licht aan het einde van de tunnel. "Als alles meezit, gaan we half november weer rijden."

Even pinnen, naar de tandarts of een boodschap doen. De Buurtmobi vervoert ouderen in Kerkelanden gratis van en naar hun bestemming in de buurt. Maar na een succesvolle start, kende het wagentje een hoop tegenslagen. 

"We zijn allereerst twee jaar uit de running geweest door corona. En toen we dit voorjaar weer mochten rijden, ging na een paar weken de accu kapot", vertelt coördinator Monique Gijsman. Ze baalde flink van alle tegenslag. "Veel ouderen zijn afhankelijk van ons en we werden dan ook enorm gemist."

"Rampzalig", noemt chauffeur Theo Blokker het. "Niet zozeer voor mezelf, maar vooral voor onze passagiers. In de supermarkt krijg ik vaak de vraag wanneer de Buurtmobi weer gaat rijden."

Dat ging helaas even niet, want zonder werkende accu kan het wagenentje niet eens starten. "Erg triest dat hij stilstaat", zegt chauffeur Willem van den Borren. Uiteraard voor de klanten, maar ook voor hemzelf. "Ik mis het werk zeker. Het is fijn om iets te doen tijdens je pensioen. Je ontmoet hier veel verschillende mensen, maakt met iedereen een praatje. Het is erg leuk werk."

800 ritjes

Er ging wat tijd overheen, maar uiteindelijk is er nu een nieuwe leverancier gevonden en zijn twee sponsoren bereid om de kosten voor hun rekening te nemen. "Alles komt opeens samen, ik ben echt zo blij", vertelt Monique. "Ook voor de chauffeurs en de ouderen. Het is enorm fijn dat we voor de winter weer kunnen gaan rijden", zegt ze.

Deze week wordt het karretje opgehaald voor reparatie en als alles goed gaat, is de Buurtmobi vanaf half november weer te boeken voor een ritje. "Dan hoop ik dat het weer net zo'n succes wordt als in het begin", vertelt Theo, chauffeur sinds het eerste uur. "We gingen van honderd naar achthonderd ritjes per maand. Echt fenomenaal, we zijn dus hard nodig in deze buurt."

In de video hieronder vertellen Monique en de chauffeurs wat het werk bij de Buurtmobi precies inhoudt.

Bij de Buurtmobi  zijn ze ambitieus. "We willen in de toekomst met een tweede wagentje gaan rijden en ook op de zaterdag. Maar we hopen allereerst dat deze Buurtmobi het voorlopig blijft doen", aldus Monique.

Op dit moment is de Buurtmobi vooral op zoek naar nieuwe chauffeurs en planners. "Daarnaast zijn we ook blij met kleine sponsoren. Het gaat niet per se om geld, maar we zoeken bedrijven die onze hesjes kunnen bedrukken of die het onderhoud van de Buurtmobi willen doen", zegt Monique.

De Buurtmobi is te boeken op het nummer: 06-26138178.

De muzikanten van Alkmaar Brass zijn er helemaal klaar voor. Al maanden zijn ze druk aan het repeteren voor de Nederlandse Brassband Kampioenschappen in Utrecht. Het is de eerste keer dat het Alkmaarse orkest meedoet. "Het niveau is echt heel hoog", vertelt dirigent Alexander Zwaan. "Je speelt niet voor je oma die het allemaal wel prima vindt." 

Het is één van de laatste repetitieavonden voor de 25-koppige brassband. In een gymzaal in De Mare in Alkmaar probeert dirigent Alexander Zwaan uit Warmenhuizen nog even de laatste puntjes op de i te zetten. Het stuk Argos van Stephan Hodel is het werk dat alle brassbands in de vierde divisie voor de kiezen krijgen bij muziekgebouw TivoliVredenburg. 

Bij een brassband speelt het orkest alleen op koperen blaasinstrumenten. De eerste brassbands zijn in Engeland al rond het jaar 1800 ontstaan. En sinds 1981 is er dus een Nederlands Kampioenschap. Een internationale jury beoordeelt de brassbands blind. 

Sound

"De jury zit in een tent en ziet ons niet", vertelt Zwaan. "Ook wordt er geloot wie er mag beginnen. Alle bands spelen hetzelfde stuk. De jury en het publiek horen dat dus elf keer achter elkaar. Toch kun je je als band onderscheiden. Ik denk dat wij de afgelopen jaren ontzettend gegeroeid zijn en dat onze sound vooral erg goed is opgebouwd." 

Het is de eerste keer in de 26-jarige geschiedenis van Alkmaar Brass dat het meedoet aan het NK. "De lat ligt erg hoog", vertelt Zwaan. "Eigenlijk wilden we vorig jaar al meedoen in verband met ons 25-jarige jubileum, maar dat ging toen niet door vanwege corona. We gaan natuurlijk voor de eerste plek maar we moeten ook niet te veel verwachten. Er doen hele goeie, ervaren bands mee. Het is ook al mooi om op zo'n groot podium te staan. We gaan vooral genieten."

NH Nieuws was deze week bij de repetitie van de Alkmaarse Brassband, bekijk hieronder de beelden 

Jongeren op Amsterdamse mbo’s drinken en roken minder, maar blowen nog steeds fors. Jongeren die een mbo-opleiding volgen in de stad drinken en roken minder in vergelijking met vijf jaar geleden. Het cannabisgebruik is de afgelopen vijf jaar niet afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam en Jellinek. 

De helft van de mbo’ers drinkt alcohol (48%). Dit was in 2016 nog 65%. Het valt wel op dat de meesten hun eerste slok alcohol namen toen ze nog minderjarig waren, en dat het drinkgedrag van 16-17-jarigen nauwelijks verschilt van dat van 18-19-jarigen.

Dagelijks drinken komt weinig voor; alcohol wordt meestal gereserveerd voor het weekend. Dan wordt met gemiddeld 6 glazen op een dag wel flink gedronken. Een kwart van de huidige drinkers dronk het laatste jaar zelfs zo veel dat hij of zij niet meer kon staan, onwel werd of 'out' ging (tijdelijk het bewustzijn verliezen). Vergeleken met 2016 is het percentage mbo’ers dat alcohol drinkt gedaald. Waarschijnlijk komt dit mede door de coronasluiting van het uitgaansleven ten tijde van het onderzoek. Onder de huidige drinkers komt het riskante ‘out’ gaan door alcohol nog even vaak voor.

Meer cannabisgebruik

Ook het tabaksgebruik daalde onder mbo’ers. In 2016 rookte ruim een derde van de mbo’ers (35%); in 2021 rookt bijna een kwart van de mbo-studenten (24%), waarvan circa de helft elke schooldag. Zes procent gebruikte het laatste jaar nicotinezakjes/snus. Eén op de vijf mbo’ers gebruikt hasj of wiet, 4% blowt dagelijks en 12% blowde het laatste jaar vlak voor of tijdens schooltijd. Cannabis is bij de mbo’ers ook een van de weinige genotmiddelen die geen daling laten zien ten opzichte van 2016. Dit is zorgelijk aangezien cannabisgebruik de ontwikkeling kan remmen van jongeren in een belangrijke fase van hun leven.

Minder lachgas, meer 3-mmc

Vergeleken met vijf jaar geleden zijn er minder lachgasgebruikers onder mbo’ers, maar degenen die wél gebruiken doen dat meer frequent. Het gebruik van ecstasy, amfetamine en cocaïne nam in 2021 af ten opzichte van 2016. 3-mmc is de enige drug die onder de mbo’ers een lichte stijging liet zien (2% ooit gebruikt), wat op zich niet zo vreemd is aangezien het middel in 2016 nog nauwelijks verkrijgbaar was.

Uitgaansleven en corona

Uit interviews met insiders die vertellen over het trendsettende uitgaansleven komen wisselende signalen over de invloed van de coronapandemie op alcoholgebruik: sommigen drinken meer, anderen juist minder, en weer anderen drinken op andere momenten en bij andere gelegenheden. Interesse in tabak, lachgas en exotische nieuwe psychoactieve stoffen lijkt wat te zijn uitgedoofd onder uitgaanders. Na een historische dip in 2020, nam met het opstarten van clubs, festivals en raves de animo voor ecstasy en amfetamine vanaf halverwege 2021 weer toe.

Buurtjongeren

Geïnterviewde professionals rapporteren dat cannabisgebruik bij kwetsbare buurtjongeren is toegenomen als gevolg van de coronapandemie. Ook zien professionals dat het nicotine-houdend snus in opkomst is en wordt er meer dwangmatig gebruik van lachgas gesignaleerd. De groep buurtjongeren die niks met lachgas te maken wil hebben is echter groter geworden, mede als gevolg van verhalen of voorbeelden in de buurt van jongeren met (ernstige) gezondheidsklachten.

In coronatijd was het een trend: elke dag minimaal 10.000 stappen zetten. Er werd veel gewandeld, en sommige mensen schaften zelfs speciale horloges aan met stappentellers erop. Nu blijkt uit onderzoek dat het helemaal niet zoveel zin heeft om iedere dag 10.000 stappen te zetten. Ga jij nu nog je best doen om 10.000 stappen op een dag te zetten?

Er dreigt een abrupt einde te komen aan het voortbestaan van het voormalige regeringstoestel, de Dakota DC-3 op Schiphol. Omdat supermarktketen Jumbo zich als sponsor heeft teruggetrokken, kan de vrijwilligersorganisatie die al bijna een kwart eeuw voor het 79-jarige toestel zorgt, de rekeningen voor het onderhoud niet meer betalen. Zonder nieuwe sponsor zal de Dakota mogelijk nooit meer vliegen.

De DC-3 is volgens de Dutch Dakota Association van groot belang voor de Nederlandse luchtvaarthistorie. Voordat het toestel in 1947 in handen kwam van Prins Bernhard en de Nederlandse regering, deed het dienst in de Tweede Wereldoorlog en vloog onder andere tijdens Operatie Market Garden, en droeg daarmee bij aan de bevrijding van zuidelijke Nederland.

Het toestel, met de registratie PH-PBA, oftewel de Prins Bernhard Alpha, heeft in de vorige eeuw lang als museumstuk stilgestaan, maar werd in de jaren tachtig uiteindelijk weer luchtwaardig. De Dutch Dakota Association (DDA) is sinds 1998 de eigenaar van de de DC-3.

Geldschieters gezocht

De DDA is op zoek naar nieuwe sponsoren, nu Jumbo zich heeft teruggetrokken als geldschieter. De organisatie vreest dat zonder grote sponsor, de DC-3 nooit meer kan vliegen en er een einde komt aan de rondvluchten en evenementen waarvoor het toestel wordt ingezet. 

De PH-PBA, nog in KLM-kleuren, bij het 100-jarig bestaan van Schiphol in 2016 (het artikel gaat verder onder de foto).

De PH-PBA bij het afscheid van de MD-11 van KLM in 2014. De MD-11 was de opvolger van de DC-10, van dezelfde fabriek waar ooit de DC-3 werd gebouwd (het artikel gaat verder onder de foto).

De DDA biedt tussen april en oktober rondvluchten aan met de Dakota DC-3. In 2020 kon dat vanwege de coronacrisis niet. In 2021 pakte de DDA de draad weer op, zoals te zien is in de onderstaande reportage van NH Airtime. 

Op dinsdag en donderdag is het weer net zo druk op de weg als voor corona en soms zelfs drukker, laat Rijkswaterstaat weten aan AT5. Ook het GVB herkent dat beeld. Het aantal reizigers in het Amsterdamse openbaar vervoer is weer bijna op hetzelfde niveau, op de dinsdagen en donderdagen dan. 

De reizigersaantallen bij het GVB zijn sinds het begin van de coronauitbraak in 2020 gestegen. In januari was het nog bijna de helft van het 'normale' aantal reizigers dat het ov pakte, in augustus was dit 75% en de verwachting is september goed was voor 82%. 

"Wij zien duidelijk op dinsdag en op donderdag de drukste spitsen, met de meeste forenzen. De verschillen waren er al, maar die zijn nu groter dan voor corona. Als je met collega’s op kantoor wil samenkomen, dan kies je voor de dagen waarop de meeste er zijn. En traditioneel zijn dat dus niet de woensdag en vrijdag", laat Mireille Muller van het GVB weten.

Rijkswaterstaat valt nog iets op: sinds corona is het drukker op de weg buiten de spits. Dat gebeurde tijdens de pandemie al, maar dat is nu nog steeds het geval. Voor de pandemie waren de dinsdag en donderdag ook al de drukste dagen op de weg en in het ov.

KLM is bezig met de grootste ingreep sinds de coronacrisis. Ondanks de groeiende vraag schrapt de luchtvaartmaatschappij de komende maanden 3000 vluchten, voor het eerst ook intercontinentaal. Dit valt bijna niet te verklaren, zegt Yteke de Jong in een nieuwe aflevering van de reispodcast Inchecken. De luchtvaartverslaggever duikt in het vreemde verhaal: „Het is allemaal heel duister.” Verder: de prijzen van vliegtickets naar Azië zijn zo goed als verdubbeld sinds corona. Reisverslaggever Koen Nederhof legt uit hoe dit komt. Personeelstekorten bij de luchtverkeersleiding hebben directe gevolgen voor mensen die in de buurt van Schiphol wonen. En: wat krijgt de tijdelijke Schipholbaas Ruud Sondag op zijn bord de komende negen maanden?

Niet alleen in het openbaar vervoer is een tekort aan buschauffeurs, ook vervoersorganisaties die draaien op vrijwilligers kampen met een tekort. Tijdens de coronacrisis zijn veel chauffeurs die betrokken waren bij vrijwillige vervoersorganisaties vertrokken en dat gat is nauwelijks opgevuld. Om toch nieuwe mensen te trekken organiseerde Kenniscentrum Vrijwilligersvervoer een speciale werkconferentie om ideeën uit te wisselen.

"Vroeger plaatste je ergens een advertentie en dan kwamen er vrijwel direct nieuwe aanmeldingen, maar dat is veranderd", vertelt Femke Nannes van het Kenniscentrum Vrijwilligersvervoer. "De mensen díe er zijn kunnen vaak ook maar één dag werken, dus je hebt ook nog eens meer mensen nodig", legt ze uit. "Meer creativiteit voor het werven van mensen kan dus geen kwaad, en dat is precies wat we vandaag gaan bespreken."

Klaas Vos van de vrijwillige vervoersvereniging OIG-IHD is blij dat de conferentie is gehouden. Zijn organisatie rijdt al 57 jaar lang in de regio Kennemerland, maar de afgelopen tijd hebben ze moeite met het vinden van chauffeurs of mensen die willen helpen met de administratie.  "Sinds corona merken we dat het lastig is om met name oudere vrijwilligers te vinden", zegt Vos. "Maar ook denken we dat het aan de meer individualistische maatschappij ligt." 

Vervoersvereniging OIG-IHD heeft wel een slimme manier bedacht om extra geld te verdienen: in hun eigen kringloopwinkel verkopen zij kleding uit verzamel-bakken die door de gemeente zijn aangeleverd, wat goed is voor maar liefst 95 procent van alle inkomsten van het bedrijf.

"Maar daarmee werf je nog geen vrijwilligers", vertelt Vos. Toch ziet hij op termijn wel een oplossing voor het tekort aan vrijwillig personeel: "Mensen worden steeds ouder en blijven langer gezond. Dus laten zij zich maar aanmelden als vrijwilliger!"

KNRM

Een andere spreker vandaag was Jacob Tas. Hij is directeur van de KNRM, een organisatie die draait op zo'n 1400 vrijwilligers. "We bestaan al bijna 200 jaar dus hebben we een lange geschiedenis met het werven van mensen. Maar de motivatie is bij ons ook heel hoog, mensen willen graag anderen helpen! Daarnaast hebben we ook veel donateurs", aldus Tas. 

Positiviteit 

Femke heeft tot slot misschien wel de belangrijkste tip voor organisaties. "Wees een leuke club met een goed gevoel! Zorg voor genoeg positiviteit, dat trekt mensen aan."

Minder bezoekers, vergrijzing en concurrentie van het internet: vooral voor ondernemers in de non-food valt er op de markt steeds minder te verdienen. Ook op de markt in Heiloo zijn er marktlieden die het opgeven, vertelt Monique Smid op NH Radio. "Steeds meer ondernemers besluiten ermee te stoppen."

Monique Smid staat met een hobbyspullenkraam op de markt en ziet het aantal bezoekers al jaren afnemen. "Vooral bij de non-food lopen de omzetten terug. Dat kunnen we maar deels wijten aan corona, want dat online bestellen is al veel langer de trend. Het zijn vooral ouderen die op de markt komen. Jongeren hebben daar geen tijd meer voor, want die werken overdag. Tegenwoordig zijn we ook allemaal tweeverdieners."

'Altijd maar dat internet'

Minder bezoekers betekent minder omzet. Veel marktkooplieden besluiten daarom ook te stoppen, vertelt Smid. Maar zelf de handdoek in de ring gooien, daar piekert ze niet over. "Ik vind het zelf nog hartstikke leuk. Omdat ik het met zoveel plezier doe, wil ik juist op de markt blijven. Een struinplek bieden aan mensen waar ze naartoe kunnen, in plaats van altijd maar dat internet."

Marion Michiels staat met horloges en sieraden op de markt in Heiloo, maar in Hoorn Kersenboogerd en Leeuwarden is ze gestopt. Ze moet nog twee jaar werken en dat zingt ze naar eigen zeggen wel uit, maar over de toekomst van non-foodkramen op de markt heeft ze grote zorgen. "We staan minder dagen dan vroeger omdat het een luxeproduct is en mensen de hand graag op de knip houden. Het wordt gewoon heel moeilijk om op de markt nog je brood te verdienen. Met jaarmarkten en braderieën probeer ik wat meer winst te maken."

Dorpshart

Toch is het nog best druk op de markt voor een woensdagochtend, merkt verslaggever Samanta de Groot op. "Het is ook gewoon een ochtendje uit voor mensen", reageert Michiels. "Even een kopje koffie doen en dan verse groenten, fruit, brood en een blok kaas halen. Het zou heel jammer als dit zou verdwijnen, het geeft zo'n gezellige sfeer. Dan wordt het hier straks net zo stil als in de winkelstraten met al die leegstaande panden."

Om het tij te keren hoopt ze dat ook jongere generaties gaan inzien hoe belangrijk de markt is voor een stad of dorp. "We moeten samen de markt niet laten verdwijnen en daarvoor hoeft het echt geen cultureel erfgoed te worden. Jong en oud moet de markt weer gaan bezoeken."

Zelf vuurpijlen afsteken of gooien met rotjes zit er vanaf dit jaar niet meer in tijdens de jaarwisseling in Amsterdam. Burgemeester Halsema maakte gisteren bekend dat er in plaats daarvan meerdere vuurwerkshows worden gehouden in de stad. Hoeveel shows dit zullen zijn, is nog onduidelijk.

Sinds vorig jaar geldt er in Amsterdam een algeheel vuurwerkverbod. Tijdens de vorige jaarwisseling zou er ook al een grote vuurwerkshow georganiseerd worden, maar deze kon toen door de coronamaatregelen niet doorgaan. Voor de komende jaarwisseling is de gemeente nog op zoek naar een ‘geschikte partij’ die deze shows kan organiseren. Wel moet er in elk geval een grote vuurwerkshow komen op het Museumplein.

Volgens Halsema zal de stad de komende jaren wel moeten wennen aan de nieuwe situatie. Aangezien er geen landelijk vuurwerkverbod is, is het voor de Amsterdammers wel mogelijk om vuurwerk aan te schaffen. Halsema noemt het handhaven van het verbod dan ook een 'forse uitdaging'.

Vuurwerkvrije zones

Voorlopig komt er geen landelijk vuurwerkverbod. Wel zijn gemeenten vrij om zelf te bepalen of zij een vuurwerkverbod invoeren. Zo zijn de gemeenten Hollands Kroon, Den Helder en Schagen aan het overwegen om vuurwerkvrije zones in te voeren. Dit zouden plekken zijn waar vuurwerk niet gewenst is, bijvoorbeeld rond zorginstellingen of kinderboerderijen. Tot nu toe zien zij nog niets in een algeheel verbod.

Is een vuurwerkverbod een goed plan? Of is het juist zonde van de jaarlijkse traditie?