Ongeveer de helft van het aantal verdachten dat voor delicten als diefstal, zakkenrollerij, winkeldiefstal, straatroof en bezit of handel in harddrugs wordt opgepakt is een vreemdeling. Dat blijkt uit vandaag vrijgegeven cijfers.

In de eerste acht maanden van dit jaar stond 48,4 procent geregistreerd als vreemdeling. Het ging om 1657 verdachten. Zij hadden onder meer de Marokkaanse, Algerijnse, Poolse en Roemeense nationaliteit. Iets minder dan de helft van hen had geen verblijfsrecht in Nederland. 

Veilig land

In een brief aan de gemeenteraad schrijft burgemeester Halsema dat het straatroventeam van de politie aangeeft dat een groot deel van verdachten van straatroven een vreemdeling uit een veilig land is. Ook agenten van het zogeheten doelgroepenteam zien de laatste maanden een toename van criminele vluchtelingen.

"De extra tijd en inspanning die de inzet op deze groep vergt, gaat ten koste van de inzet op andere prioriteiten in de binnenstad, zoals het tegengaan van straatdealen en high impact crimes", schrijft Halsema. "Ten slotte ondergraaft deze relatief kleine groep het draagvlak voor de opvang van asielzoekers en vluchtelingen die te goeder trouw zijn."

Halsema schrijft dat het voor de landelijke overheid 'zeer ingewikkeld' is om criminelen uit veilige landen uit te zetten. Wel wordt geprobeerd om zoveel mogelijk verdachten op heterdaad aan te houden, is er cameratoezicht en worden toeristen met tekstkarren gewaarschuwd voor zakkenrollers. 

Streetwise beveiligers

Ook wil Halsema, net als politie en justitie, dat de stad ook een gespecialiseerd team met 'streetwise' beveiligers en straatcoaches krijgt. Deze teams kennen achtergronden, taal en cultuur van vreemdelingen uit veilige landen en worden vanaf oktober onder meer ingezet in Ter Apel. "De Amsterdamse driehoek doet een dringend beroep op het Rijk om een dergelijk team ook in Amsterdam in te zetten", schrijft Halsema. 

Op het cruiseschip in het Westelijk Havengebied dat gebruikt wordt voor de opvang van asielzoekers is naar verwachting 5 procent afkomstig uit een veilig land. Vooraf is met het Rijk afgesproken dat asielzoekers die eerder voor overlast zorgden daar niet geplaatst worden. Halsema schrijft vandaag dat dit de komende tijd goed in de gaten gehouden wordt.

Debat

De cijfers zijn gestuurd na een debat dat ongeveer een maand geleden plaatsvond in de Stopera, nadat agenten in De Telegraaf aan de bel trokken over de situatie. Korpschef Frank Paauw liet later op de dag weten dat de hulp van Amsterdamse agenten aan Ter Apel ten koste gaat van de aanpak van de stad, waardoor 'overlastgevende en/of criminele vreemdelingen uit veilige landen meer vrij spel krijgen'.

Dat een groot deel van de aangehouden zakkenrollers als asielzoeker uit een veilig land is gekomen bleek in 2019 ook uit de televisieserie Bureau Burgwallen. "Aan deze gasten hebben we eerlijk gezegd wel een beetje onze handen vol", vertelde een agent in de serie. "Het komt heel regelmatig voor dat deze jongens worden aangehouden."

Cijfers in 2019

In de brief worden de cijfers ook vergeleken met de eerste acht maanden van 2019. Het percentage aangehouden vreemdelingen was toen 34,6 procent. Het ging toen in totaal, met de Nederlandse verdachten erbij, om 4937 aanhoudingen. Dit jaar gaat het in dezelfde periode om 3424 aanhoudingen. Dat het aantal aanhoudingen lager is komt vermoedelijk deels door de coronamaatregelen eerder dit jaar.

Het vertrek van Khadija Arib uit de Tweede Kamer leidt tot onrust in de commissie die de parlementaire enquête naar het coronabeleid voorbereidt. Terwijl een hoge ambtenaar zegt dat Arib als voorzitter van die commissie géén schrikbewind voerde, vrezen sommige leden dat de opvolger van Arib een stuk minder kritisch zal zijn.

De Voedselbank en andere initiatieven die Amsterdammers bijstaan met voedsel moeten steeds meer moeite doen om hun klanten te helpen. Doordat producenten steeds efficiënter werken, komen er namelijk minder donaties binnen. En dat terwijl de groep mensen die de komende tijd hulp nodig heeft juist groeit. “Waar we al langer bang voor waren, lijkt nu te gebeuren.”

Noem het maar gerust een ‘perfect storm’. Aanbieders van voedselhulp moeten steeds proactiever op zoek naar donaties. Die trend was al langer gaande, maar daar komt nu de torenhoge inflatie plus koopkrachtcrisis bovenop. Recent onderzoek wijst uit dat een groeiende groep Nederlanders, nu zo’n 3 op de 10, met moeite de rekeningen kan betalen of zich in de schulden moet steken. Na een aantal rustige maanden zien veel Amsterdamse voedselinitiatieven hierdoor weer een stijging in het aantal aanmeldingen van nieuwe klanten.

Voedselhulp in Amsterdam

Amsterdammers die vrezen de boodschappen niet meer te kunnen betalen, kunnen zich wenden tot de Voedselbank, die door heel het land mensen helpt. “Aanmelden gaat via de buurtteams van de gemeente”, vertelt Oscarine Vonk, woordvoerder bij de Voedselbank Amsterdam. “Dan volgt er een intake om inzicht te krijgen in de financiën. Je moet dan echt met de billen bloot - alleen huishoudens die onder onze norm uitkomen, komen in aanmerking.” Voor bijvoorbeeld een alleenstaande ouder bedraagt die norm, na aftrek van de vaste lasten, 410 euro. En in principe komen alleen mensen met een burgerservicenummer in aanmerking.

Heb je dat niet, dan kan je in Amsterdam terecht bij één van de kleinere voedselprojecten. Anders dan de Voedselbank Amsterdam opereren deze zogeheten informele voedselinitiatieven op kleine, lokale schaal, dus op wijk- en op buurtniveau. Sinds enkele jaren kunnen veel van die initiatieven in Amsterdam rekenen op steun van twee grotere organisaties: het Rode Kruis en Human Aid Now.

“Veel mensen die niet aan de criteria van de Voedselbank voldoen, kloppen aan bij die particuliere initiatieven”, zegt Annelies de Jong van het Rode Kruis. “Maar er zitten ook veel mensen bij die niet durven aan te kloppen bij de Voedselbank. Die weten of durven de weg niet te vinden.” Dominique Nientker, voormalig bankier en consultant die nu de grote kracht is achter Human Aid Now, ondersteunt 18 Amsterdamse initiatieven. Die helpen vooral mensen zonder bsn, zegt ze. “Wij schatten dat 80 procent van hun klanten ongedocumenteerd zijn.” Ook bij het Rode Kruis zijn ongedocumenteerden de grootste groep. Behalve de Voedselbank en de informele initiatieven zijn er ook nog tientallen kerken en moskeeën die zich bezighouden met voedselhulp.

Meer aanmeldingen

Doordat de hulp niet door één centrale partij wordt gecoördineerd en sommige huishoudens gebruik maken van meerdere initiatieven, is niet met zekerheid te zeggen hoeveel Amsterdammers er precies gebruik maken van voedselhulp. “In de eerste week van september hielp de Voedselbank 1446 huishoudens met een pakket”, zegt Vonk. “Dat zijn in totaal 3657 Amsterdammers. In zo’n pakket zit genoeg eten voor ongeveer drie dagen.” Human Aid Now zit naar eigen zeggen op ongeveer 1200 pakketten per week, genoeg voor krap 4000 mensen. Het Rode Kruis deelt geen voedselpakketten uit, maar boodschappenkaarten met een tegoed van 15 euro per kaart, vertelt Annelies De Jong. “Wij geven per week 2500 kaarten uit, waarmee we naar schatting 4900 Amsterdammers helpen.”

In de zomermaanden zijn deze getallen vrij stabiel gebleven. Maar veel organisaties verwachten dat deze getallen de komende weken zullen oplopen. “Bij het Rode Kruis zien we het nu al”, aldus De Jong. “We zaten vrij lang op een stabiel niveau, maar de initiatieven die we bijstaan zien de rijen weer groeien.” Human Aid Now ziet dezelfde ontwikkeling.

Een navraag bij zo’n initiatief bevestigt dat beeld. Helen van der Bilt organiseert Helen’s Free Food Market in Noord. “Op dit moment helpen wij zo’n 80 huishoudens, maar sinds kort moet ik mensen op een wachtlijst zetten. Ik hoop dat die grote toestroom tijdelijk is, maar ik denk dat dat nog wel groter gaat worden.” Aanvankelijk was Helen ook bezig met klantenwerving. “Bijvoorbeeld door te flyeren in buurten waar we denken dat er nog veel verborgen armoede is. Maar dat hebben we uitgesteld. We zitten gewoon vol. Waar we al langer bang voor waren, lijkt nu te gebeuren”

Donaties

Daar komt nog een ander probleem bij: er komt steeds minder gedoneerd voedsel binnen. Vonk vertelt dat ze dat bij de Voedselbank al langer in de gaten hadden. “Dat komt doordat producenten en supermarkten efficiënter zijn gaan werken. Daardoor houden ze minder voedsel over en wordt er dus ook minder gedoneerd.” Maar door de inflatie en de gestegen energiekosten is die trend nu aan het versnellen, zegt ze. “Denk aan een bakker die zijn oven minder vaak aanzet, of telers die uit hebben gerekend dat het voordeliger is een kas leeg te laten staan. Hierdoor is er minder aanbod van vers voedsel.”

Helen’s Free Food Market heeft gelukkig een aantal vaste adressen waar ze op terug kan vallen. “Zoals groothandels en een online bezorgservice. Maar het vinden van nieuwe leveranciers heeft nu mijn grootste prioriteit.” Op dit moment is Van der Bilt in gesprek met een producent van vleesvervangers en enkele bakkers.

Vrijwilligers

En dan is er nog een derde probleem: zowel een grote speler als de Voedselbank als de kleine buurtprojecten zijn afhankelijk van vrijwilligers. En die lopen op hun tandvlees. “Covid was voor veel vrijwilligers heel zwaar”, ziet directeur Nientker van Human Aid Now. “Bij ons is het grootste gedeelte van het werk vrijwillig. Alleen de chauffeur krijgt betaald.”

Over de komende winter is Nientker dan ook bondig: die wordt verschrikkelijk. “Eigenlijk hoopte ik onze werkzaamheden na corona af te bouwen en te stoppen, maar we hebben onze plannen de afgelopen tijd al meermaals moeten wijzigen. De toekomst is steeds erg onvoorspelbaar gebleken.”

De Voedselbank en andere initiatieven die Amsterdammers bijstaan met voedsel moeten steeds meer moeite doen om hun klanten te helpen. Doordat producenten steeds efficiënter werken, komen er namelijk minder donaties binnen. En dat terwijl de groep mensen die de komende tijd hulp nodig heeft juist groeit. “Waar we al langer bang voor waren, lijkt nu te gebeuren.”

Noem het maar gerust een ‘perfect storm’. Aanbieders van voedselhulp moeten steeds proactiever op zoek naar donaties. Die trend was al langer gaande, maar daar komt nu de torenhoge inflatie plus koopkrachtcrisis bovenop. Recent onderzoek wijst uit dat een groeiende groep Nederlanders, nu zo’n 3 op de 10, met moeite de rekeningen kan betalen of zich in de schulden moet steken. Na een aantal rustige maanden zien veel Amsterdamse voedselinitiatieven hierdoor weer een stijging in het aantal aanmeldingen van nieuwe klanten.

Voedselhulp in Amsterdam

Amsterdammers die vrezen de boodschappen niet meer te kunnen betalen, kunnen zich wenden tot de Voedselbank, die door heel het land mensen helpt. “Aanmelden gaat via de buurtteams van de gemeente”, vertelt Oscarine Vonk, woordvoerder bij de Voedselbank Amsterdam. “Dan volgt er een intake om inzicht te krijgen in de financiën. Je moet dan echt met de billen bloot - alleen huishoudens die onder onze norm uitkomen, komen in aanmerking.” Voor bijvoorbeeld een alleenstaande ouder bedraagt die norm, na aftrek van de vaste lasten, 410 euro. En in principe komen alleen mensen met een burgerservicenummer in aanmerking.

Heb je dat niet, dan kan je in Amsterdam terecht bij één van de kleinere voedselprojecten. Anders dan de Voedselbank Amsterdam opereren deze zogeheten informele voedselinitiatieven op kleine, lokale schaal, dus op wijk- en op buurtniveau. Sinds enkele jaren kunnen veel van die initiatieven in Amsterdam rekenen op steun van twee grotere organisaties: het Rode Kruis en Human Aid Now.

“Veel mensen die niet aan de criteria van de Voedselbank voldoen, kloppen aan bij die particuliere initiatieven”, zegt Annelies de Jong van het Rode Kruis. “Maar er zitten ook veel mensen bij die niet durven aan te kloppen bij de Voedselbank. Die weten of durven de weg niet te vinden.” Dominique Nientker, voormalig bankier en consultant die nu de grote kracht is achter Human Aid Now, ondersteunt 18 Amsterdamse initiatieven. Die helpen vooral mensen zonder bsn, zegt ze. “Wij schatten dat 80 procent van hun klanten ongedocumenteerd zijn.” Ook bij het Rode Kruis zijn ongedocumenteerden de grootste groep. Behalve de Voedselbank en de informele initiatieven zijn er ook nog tientallen kerken en moskeeën die zich bezighouden met voedselhulp.

De tekst gaat door na de foto.

Meer aanmeldingen

Doordat de hulp niet door één centrale partij wordt gecoördineerd en sommige huishoudens gebruik maken van meerdere initiatieven, is niet met zekerheid te zeggen hoeveel Amsterdammers er precies gebruik maken van voedselhulp. “In de eerste week van september hielp de Voedselbank 1446 huishoudens met een pakket”, zegt Vonk. “Dat zijn in totaal 3657 Amsterdammers. In zo’n pakket zit genoeg eten voor ongeveer drie dagen.” Human Aid Now zit naar eigen zeggen op ongeveer 1200 pakketten per week, genoeg voor krap 4000 mensen. Het Rode Kruis deelt geen voedselpakketten uit, maar boodschappenkaarten met een tegoed van 15 euro per kaart, vertelt Annelies De Jong. “Wij geven per week 2500 kaarten uit, waarmee we naar schatting 4900 Amsterdammers helpen.”

In de zomermaanden zijn deze getallen vrij stabiel gebleven. Maar veel organisaties verwachten dat deze getallen de komende weken zullen oplopen. “Bij het Rode Kruis zien we het nu al”, aldus De Jong. “We zaten vrij lang op een stabiel niveau, maar de initiatieven die we bijstaan zien de rijen weer groeien.” Human Aid Now ziet dezelfde ontwikkeling.

Een navraag bij zo’n initiatief bevestigt dat beeld. Helen van der Bilt organiseert Helen’s Free Food Market in Noord. “Op dit moment helpen wij zo’n 80 huishoudens, maar sinds kort moet ik mensen op een wachtlijst zetten. Ik hoop dat die grote toestroom tijdelijk is, maar ik denk dat dat nog wel groter gaat worden.” Aanvankelijk was Helen ook bezig met klantenwerving. “Bijvoorbeeld door te flyeren in buurten waar we denken dat er nog veel verborgen armoede is. Maar dat hebben we uitgesteld. We zitten gewoon vol. Waar we al langer bang voor waren, lijkt nu te gebeuren.”

Donaties

Daar komt nog een ander probleem bij: er komt steeds minder gedoneerd voedsel binnen. Vonk vertelt dat ze dat bij de Voedselbank al langer in de gaten hadden. “Dat komt doordat producenten en supermarkten efficiënter zijn gaan werken. Daardoor houden ze minder voedsel over en wordt er dus ook minder gedoneerd.” Maar door de inflatie en de gestegen energiekosten is die trend nu aan het versnellen, zegt ze. “Denk aan een bakker die zijn oven minder vaak aanzet, of telers die uit hebben gerekend dat het voordeliger is een kas leeg te laten staan. Hierdoor is er minder aanbod van vers voedsel.”

Helen’s Free Food Market heeft gelukkig een aantal vaste adressen waar ze op terug kan vallen. “Zoals groothandels en een online bezorgservice. Maar het vinden van nieuwe leveranciers heeft nu mijn grootste prioriteit.” Op dit moment is Van der Bilt in gesprek met een producent van vleesvervangers en enkele bakkers.

Vrijwilligers

En dan is er nog een derde probleem: zowel een grote speler als de Voedselbank als de kleine buurtprojecten zijn afhankelijk van vrijwilligers. En die lopen op hun tandvlees. “Covid was voor veel vrijwilligers heel zwaar”, ziet directeur Nientker van Human Aid Now. “Bij ons is het grootste gedeelte van het werk vrijwillig. Alleen de chauffeur krijgt betaald.”

Over de komende winter is Nientker dan ook bondig: die wordt verschrikkelijk. “Eigenlijk hoopte ik onze werkzaamheden na corona af te bouwen en te stoppen, maar we hebben onze plannen de afgelopen tijd al meermaals moeten wijzigen. De toekomst is steeds erg onvoorspelbaar gebleken.”

De Voedselbank en andere initiatieven die Amsterdammers bijstaan met voedsel moeten steeds meer moeite doen om hun klanten te helpen. Doordat producenten steeds efficiënter werken, komen er namelijk minder donaties binnen. En dat terwijl de groep mensen die de komende tijd hulp nodig heeft juist groeit. “Waar we al langer bang voor waren, lijkt nu te gebeuren.”

Noem het maar gerust een ‘perfect storm’. Aanbieders van voedselhulp moeten steeds proactiever op zoek naar donaties. Die trend was al langer gaande, maar daar komt nu de torenhoge inflatie plus koopkrachtcrisis bovenop. Recent onderzoek wijst uit dat een groeiende groep Nederlanders, nu zo’n 3 op de 10, met moeite de rekeningen kan betalen of zich in de schulden moet steken. Na een aantal rustige maanden zien veel Amsterdamse voedselinitiatieven hierdoor weer een stijging in het aantal aanmeldingen van nieuwe klanten.

Voedselhulp in Amsterdam

Amsterdammers die vrezen de boodschappen niet meer te kunnen betalen, kunnen zich wenden tot de Voedselbank, die door heel het land mensen helpt. “Aanmelden gaat via de buurtteams van de gemeente”, vertelt Oscarine Vonk, woordvoerder bij de Voedselbank Amsterdam. “Dan volgt er een intake om inzicht te krijgen in de financiën. Je moet dan echt met de billen bloot - alleen huishoudens die onder onze norm uitkomen, komen in aanmerking.” Voor bijvoorbeeld een alleenstaande ouder bedraagt die norm, na aftrek van de vaste lasten, 410 euro. En in principe komen alleen mensen met een burgerservicenummer in aanmerking.

Heb je dat niet, dan kan je in Amsterdam terecht bij één van de kleinere voedselprojecten. Anders dan de Voedselbank Amsterdam opereren deze zogeheten informele voedselinitiatieven op kleine, lokale schaal, dus op wijk- en op buurtniveau. Sinds enkele jaren kunnen veel van die initiatieven in Amsterdam rekenen op steun van twee grotere organisaties: het Rode Kruis en Human Aid Now.

“Veel mensen die niet aan de criteria van de Voedselbank voldoen, kloppen aan bij die particuliere initiatieven”, zegt Annelies de Jong van het Rode Kruis. “Maar er zitten ook veel mensen bij die niet durven aan te kloppen bij de Voedselbank. Die weten of durven de weg niet te vinden.” Dominique Nientker, voormalig bankier en consultant die nu de grote kracht is achter Human Aid Now, ondersteunt 18 Amsterdamse initiatieven. Die helpen vooral mensen zonder bsn, zegt ze. “Wij schatten dat 80 procent van hun klanten ongedocumenteerd zijn.” Ook bij het Rode Kruis zijn ongedocumenteerden de grootste groep. Behalve de Voedselbank en de informele initiatieven zijn er ook nog tientallen kerken en moskeeën die zich bezighouden met voedselhulp.

De tekst gaat door na de foto.

Meer aanmeldingen

Doordat de hulp niet door één centrale partij wordt gecoördineerd en sommige huishoudens gebruik maken van meerdere initiatieven, is niet met zekerheid te zeggen hoeveel Amsterdammers er precies gebruik maken van voedselhulp. “In de eerste week van september hielp de Voedselbank 1446 huishoudens met een pakket”, zegt Vonk. “Dat zijn in totaal 3657 Amsterdammers. In zo’n pakket zit genoeg eten voor ongeveer drie dagen.” Human Aid Now zit naar eigen zeggen op ongeveer 1200 pakketten per week, genoeg voor krap 4000 mensen. Het Rode Kruis deelt geen voedselpakketten uit, maar boodschappenkaarten met een tegoed van 15 euro per kaart, vertelt Annelies De Jong. “Wij geven per week 2500 kaarten uit, waarmee we naar schatting 4900 Amsterdammers helpen.”

In de zomermaanden zijn deze getallen vrij stabiel gebleven. Maar veel organisaties verwachten dat deze getallen de komende weken zullen oplopen. “Bij het Rode Kruis zien we het nu al”, aldus De Jong. “We zaten vrij lang op een stabiel niveau, maar de initiatieven die we bijstaan zien de rijen weer groeien.” Human Aid Now ziet dezelfde ontwikkeling.

Een navraag bij zo’n initiatief bevestigt dat beeld. Helen van der Bilt organiseert Helen’s Free Food Market in Noord. “Op dit moment helpen wij zo’n 80 huishoudens, maar sinds kort moet ik mensen op een wachtlijst zetten. Ik hoop dat die grote toestroom tijdelijk is, maar ik denk dat dat nog wel groter gaat worden.” Aanvankelijk was Helen ook bezig met klantenwerving. “Bijvoorbeeld door te flyeren in buurten waar we denken dat er nog veel verborgen armoede is. Maar dat hebben we uitgesteld. We zitten gewoon vol. Waar we al langer bang voor waren, lijkt nu te gebeuren.”

Donaties

Daar komt nog een ander probleem bij: er komt steeds minder gedoneerd voedsel binnen. Vonk vertelt dat ze dat bij de Voedselbank al langer in de gaten hadden. “Dat komt doordat producenten en supermarkten efficiënter zijn gaan werken. Daardoor houden ze minder voedsel over en wordt er dus ook minder gedoneerd.” Maar door de inflatie en de gestegen energiekosten is die trend nu aan het versnellen, zegt ze. “Denk aan een bakker die zijn oven minder vaak aanzet, of telers die uit hebben gerekend dat het voordeliger is een kas leeg te laten staan. Hierdoor is er minder aanbod van vers voedsel.”

Helen’s Free Food Market heeft gelukkig een aantal vaste adressen waar ze op terug kan vallen. “Zoals groothandels en een online bezorgservice. Maar het vinden van nieuwe leveranciers heeft nu mijn grootste prioriteit.” Op dit moment is Van der Bilt in gesprek met een producent van vleesvervangers en enkele bakkers.

Vrijwilligers

En dan is er nog een derde probleem: zowel een grote speler als de Voedselbank als de kleine buurtprojecten zijn afhankelijk van vrijwilligers. En die lopen op hun tandvlees. “Covid was voor veel vrijwilligers heel zwaar”, ziet directeur Nientker van Human Aid Now. “Bij ons is het grootste gedeelte van het werk vrijwillig. Alleen de chauffeur krijgt betaald.”

Over de komende winter is Nientker dan ook bondig: die wordt verschrikkelijk. “Eigenlijk hoopte ik onze werkzaamheden na corona af te bouwen en te stoppen, maar we hebben onze plannen de afgelopen tijd al meermaals moeten wijzigen. De toekomst is steeds erg onvoorspelbaar gebleken.”

De najaarsgolf is nu echt begonnen. Dat meldt het RIVM. Volgens deskundigen moet ons land opletten, maar is er nog geen man overboord. „De bevolking is meer immuun dan de afgelopen winters.”

De problemen en kosten voor ondernemers stapelen zich in rap tempo op: de coronasteun (NOW en TVL) moet terugbetaald worden en de loonkosten stijgen door het verhogen van het minimumloon, extreme energieprijzen en de hoge inflatie. Erik Koper, eigenaar van vijf kledingwinkels in Noord-Holland, probeert aan alle kanten te bezuinigen. "Ik houd echt mijn hart vast."

Volgens Erik Koper, ondernemer en eigenaar van vijf kledingwinkels in Egmond aan Zee, Noordwijk en De Koog heeft alles tot nu toe nog wel kunnen betalen, maar 'je moet ook kunnen investeren.' Het ontbreekt volgens hem vooral aan steun. "Soms vraag ik mij af; heeft het allemaal nog wel zin? Nu nog wel, maar ik maak me daar oprecht wel zorgen over."

Koper: "Eigenlijk staan we voor de derde keer in de overlevingsstand. Het lijkt een soort verlengstuk van corona." Koper moet noodgedwongen in de kosten snijden. "Het personeel wordt gehalveerd en de verwarming gaat niet meer aan, want dan kan ik de winkel wel gelijk sluiten. Ik houd mijn hart vast. Meer bezuinigen kunnen we niet."

MKB herkent problemen

Marieke Ripken, van woordvoerder MKB Nederland, herkent dat veel ondernemers in de problemen komen. "Duidelijk is dat terugbetaling van te veel ontvangen NOW en TVL én de coronaschulden aan de Belastingdienst voor veel ondernemers op een heel slecht moment komt. Ondertussen is het maar de vraag in hoeverre zij compensatie krijgen voor de hoge energieprijzen en komt er minder geld binnen omdat consumenten door de inflatie hand op de knip houden."

Ripken vervolgt: "Ondernemers zien hun kosten fors oplopen door de extreme energieprijzen en de hoge inflatie. Hun kosten voor niet alleen energie, maar bijvoorbeeld ook voor grondstoffen, transport, huur, personeel gaan stevig omhoog. En in de meeste gevallen kunnen ze die kostenstijgingen niet of nauwelijks doorberekenen." Koper vult aan: "Ook kun je verliezen en tekorten niet allemaal zo gemakkelijk 'inhalen'. Mensen gaan niet opeens vijf biefstukken in een restaurant eten."

Volgens haar is het moeilijk in te schatten welk percentage ondernemers die enorme opstapeling van kosten uiteindelijk de das om zal doen. "Inretail bijvoorbeeld – de brancheorganisatie van winkels in mode, schoenen en sport – vreest dat flink wat winkels ernstig in de problemen gaan komen dan wel zullen omvallen en dat er ‘gaten’ in de winkelstraten zullen vallen." Erik Koper hoort het vaak in de wandelgangen gaan over faillissementen. "Sommige ondernemers besluiten zelf onder deze omstandigheden te stoppen, juist om te voorkomen dat ze failliet gaan en alles kwijtraken."

Compensatieregeling

Voor energie-intensieve bedrijven komt er een compensatieregeling, waar het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat nu aan werkt. Ripken: "De bedrijven die belastingschulden, NOW en TVL moeten terugbetalen, zullen in de meeste gevallen niet onder de noemer 'energie-intensief' vallen. Afhankelijk van hun verbruik zullen zij mogelijk deels onder het prijsplafond vallen wat er voor burgers komt."

Volgens Ripken is het van belang dat er compensatie komt voor de abrupte en forse verhoging van het wettelijk minimumloon, zoals werkgevers en werknemers vorig jaar hebben opgesteld in hun SER-advies voor de periode van 2021 tot en met 2025. "Het is begrijpelijk en goed dat het kabinet via het minimumloon iets wil doen voor de laagste inkomens, maar meer dan 10 procent in één keer, en juist in deze tijd, is heel fors en ondernemers moeten dat wel kunnen dragen."

In de afgelopen week zijn 19.031 positieve tests geregistreerd, het hoogste aantal sinds begin augustus. In een week tijd is het aantal positieve tests met 55 procent toegenomen. Bovendien worden steeds meer mensen vanwege hun coronabesmetting in een ziekenhuis opgenomen.

Videobeelden en tientallen verklaringen geven een steeds beter beeld van wat zich precies afspeelde tijdens die fatale uitgaansavond vorig jaar juli op het Spaanse eiland Mallorca. Daarbij kwam de 27-jarige Carlo Heuvelman uit Waddinxveen door zwaar geweld om het leven. De beelden en verklaringen werden vandaag getoond en voorgelezen door de rechtbank. 

Justitie heeft videobeelden van zowel het geweld voor café De Zaak op de boulevard van badplaats El Arenal, als van het geweld zo'n tweehonderd meter verderop. Bij die laatste mishandeling raakten zowel Carlo Heuvelman als een vriend van hem zwaargewond. Heuvelman overleed vier dagen later. 

Geruzie over stoelen

Op die bewuste avond wordt eerst door de groep Gooise jongens gevochten in en voor café De Zaak. Op beveiligingsbeelden van de kroeg is te zien hoe er opstootjes ontstaan met een andere groep. Dat gebeurt als er over en weer stoelen worden 'gestolen'. De cafébezoekers moeten - vanwege de toen geldende coronaregels - op een stoel zitten en het aantal stoelen is beperkt. 

Er ontstaan verschillende opstootjes voordat één van de jongens uit een andere vriendengroep de deur wordt gewezen door de eigenaar van het café. Enkele vrienden gaan er achteraan. De Gooise jongens op hun beurt seinen dan hun vrienden in die in een andere kroeg zitten. Ze moeten langskomen omdat er ruzie is en dat er 'een groep jongens een lesje moet worden geleerd'.

Op de videobeelden is te zien hoe de helft van de groep - snel wandelend en zichtbaar met een missie - aan komt lopen. Als de groep samenkomt gaat het mis en vallen er - zowel voor café De Zaak en de Level Dining Lounge, een kroeg er naast - meerdere rake klappen en trappen. Op camerabeelden is te zien hoe een deel van de groep Gooise jongens los van de klappen zeker één slachtoffer zo hard slaat en schopt dat hij gewond op de grond valt. Ook dan wordt er nog doorgevochten. 

Daarna vertrekt de groep. Ze moeten terug naar een kroeg verderop, waar één van de vrienden is achtergebleven. Hij heeft hulp nodig, omdat hij in zijn eentje de drankrekening niet kan betalen.

Tekst gaat door onder de foto.

Vechtpartij met andere vriendengroep

Op de boulevard voor de Bar Bier-Express gaat het weer fout. Er ontstaat een opstootje met de vriendengroep van Carlo Heuvelman. Deze groep staat daar wat langer, op een video is te zien hoe ze onderling ruzie hebben over een drankrekening. Het is hun eerste avond op Mallorca. De Gooise jongens bemoeien zich er mee waardoor weer ruzie staat. Er zou een rotopmerking aan vooraf zijn gegaan, die als een lap op een stier werkt. Een getuige vertelt later dat ze 'twee jongens als beesten met elkaar tekeer zagen gaan'. Er vallen klappen over en weer.

Een van de jongens uit de groep van Carlo wordt zwaar toegetakeld door zeker twee jongens. Hij wordt geschopt en geslagen en belandt op de grond. Daar houdt het geweld niet op. Op videobeelden gemaakt door een omstander is te zien hoe de jongen een harde trap krijgt van een van de Gooise jongens. 

Op de achtergrond is dan al te zien dat Carlo ligt te vechten voor zijn leven. Wat er precies met hem gebeurd is, is niet op video's te zien. Verschillende getuigen vertellen er wel over. Ze hebben gezien hoe Carlo van de Gooise jongens een harde vuistslag tegen zijn hoofd krijgt en hard op de grond valt. Daar stopt het geweld niet en Carlo krijgt nog een paar flinke trappen. Daarvan waren er zeker twee ook tegen zijn hoofd toont een forensisch rapport aan. Carlo blijft roerloos en bewusteloos liggen middenin een plas bloed. Twee meisjes ontfermen zich over hem. 

Schrik over nieuws van zwaargewonden

De groep Gooise jongeren slaat meteen op de vlucht. Verschillende getuigen onder wie ook andere vrienden uit de groep komen ze later tegen op de boulevard. Een deel van de groep is euforisch, misschien door de adrenaline. Ze hebben gevochten en gewonnen. Een ander deel van de groep is geschrokken en emotioneel. Er wordt volgens de getuige ook gehuild. 

De avond eindigt voor de Gooise groep terug in hun vakantievilla. Een van de jongens die niet mee uit was, ligt al te slapen en wordt door een van de jongens wakker gemaakt. Hij krijgt te horen dat er gevochten is. Dat er zwaargewonden zijn gevallen, lijken ze nog niet te weten of  te beseffen. Dat horen ze pas de volgende dag. De schrik zit er volgens een van de vrienden dan flink in. 

De komende dagen moet bij de rechter blijken welke verdachte wat precies heeft gedaan. Wat op de videobeelden staat is duidelijk, de jongens hebben een deel al bekend. Met de dood van Carlo Heuvelman ontkennen ze allemaal iets te maken te hebben. Getuigen hebben ze wel gezien en ook aangewezen, maar de tientallen verklaringen zijn allesbehalve eenduidig. De komende dagen moeten alle verdachten zich één voor één verantwoorden bij de rechtbank in Lelystad.

De nieuwe coronagolf zwelt aan. In de afgelopen week zijn 19.031 positieve tests geregistreerd, het hoogste aantal sinds begin augustus.

Videobeelden en tientallen verklaringen geven een steeds beter beeld van wat zich precies afspeelde tijdens die fatale uitgaansavond vorig jaar juli op het Spaanse eiland Mallorca. Daarbij kwam de 27-jarige Carlo Heuvelman uit Waddinxveen door zwaar geweld om het leven. De beelden en verklaringen werden vandaag getoond en voorgelezen door de rechtbank. 

Justitie heeft videobeelden van zowel het geweld voor café De Zaak op de boulevard van badplaats El Arenal, als van het geweld zo'n tweehonderd meter verderop. Bij die laatste mishandeling raakten zowel Carlo Heuvelman als een vriend van hem zwaargewond. Heuvelman overleed vier dagen later. 

Geruzie over stoelen

Op die bewuste avond wordt eerst door de groep Gooise jongens gevochten in en voor café De Zaak. Op beveiligingsbeelden van de kroeg is te zien hoe er opstootjes ontstaan met een andere groep. Dat gebeurt als er over en weer stoelen worden 'gestolen'. De cafébezoekers moeten - vanwege de toen geldende coronaregels - op een stoel zitten en het aantal stoelen is beperkt. 

Er ontstaan verschillende opstootjes voordat één van de jongens uit een andere vriendengroep de deur wordt gewezen door de eigenaar van het café. Enkele vrienden gaan er achteraan. De Gooise jongens op hun beurt seinen dan hun vrienden in die in een andere kroeg zitten. Ze moeten langskomen omdat er ruzie is en dat er 'een groep jongens een lesje moet worden geleerd'.

Op de videobeelden is te zien hoe de helft van de groep - snel wandelend en zichtbaar met een missie - aan komt lopen. Als de groep samenkomt gaat het mis en vallen er - zowel voor café De Zaak en een kroeg er naast - meerdere rake klappen en trappen. Op camerabeelden is te zien hoe een deel van de groep Gooise jongens los van de klappen zeker één slachtoffer zo hard slaat en schopt dat hij gewond op de grond valt. Ook dan wordt er nog doorgevochten. 

Daarna vertrekt de groep. Ze moeten terug naar een kroeg verderop, waar één van de vrienden is achtergebleven. Hij heeft hulp nodig, omdat hij in zijn eentje de drankrekening niet kan betalen.

Tekst gaat door onder de foto.

Vechtpartij met andere vriendengroep

Op de boulevard voor de Bar Bier-Express gaat het weer fout. Er ontstaat een opstootje met de vriendengroep van Carlo Heuvelman. Deze groep staat daar wat langer, op een video is te zien hoe ze onderling ruzie hebben over een drankrekening. Het is hun eerste avond op Mallorca. De Gooise jongens bemoeien zich er mee waardoor weer ruzie staat. Er zou een rotopmerking aan vooraf zijn gegaan, die als een lap op een stier werkt. Een getuige vertelt later dat ze 'twee jongens als beesten met elkaar tekeer zagen gaan'. Er vallen klappen over en weer.

Een van de jongens uit de groep van Carlo wordt zwaar toegetakeld door zeker twee jongens. Hij wordt geschopt en geslagen en belandt op de grond. Daar houdt het geweld niet op. Op videobeelden gemaakt door een omstander is te zien hoe de jongen een harde trap krijgt van een van de Gooise jongens. 

Op de achtergrond is dan al te zien dat Carlo ligt te vechten voor zijn leven. Wat er precies met hem gebeurd is, is niet op video's te zien. Verschillende getuigen vertellen er wel over. Ze hebben gezien hoe Carlo van de Gooise jongens een harde vuistslag tegen zijn hoofd krijgt en hard op de grond valt. Daar stopt het geweld niet en Carlo krijgt nog een paar flinke trappen. Daarvan waren er zeker twee ook tegen zijn hoofd toont een forensisch rapport aan. Carlo blijft roerloos en bewusteloos liggen middenin een plas bloed. Twee meisjes ontfermen zich over hem. 

Schrik over nieuws van zwaargewonden

De groep Gooise jongeren slaat meteen op de vlucht. Verschillende getuigen onder wie ook andere vrienden uit de groep komen ze later tegen op de boulevard. Een deel van de groep is euforisch, misschien door de adrenaline. Ze hebben gevochten en gewonnen. Een ander deel van de groep is geschrokken en emotioneel. Er wordt volgens de getuige ook gehuild. 

De avond eindigt voor de Gooise groep terug in hun vakantievilla. Een van de jongens die niet mee uit was, ligt al te slapen en wordt door een van de jongens wakker gemaakt. Hij krijgt te horen dat er gevochten is. Dat er zwaargewonden zijn gevallen, lijken ze nog niet te weten of  te beseffen. Dat horen ze pas de volgende dag. De schrik zit er volgens een van de vrienden dan flink in. 

De komende dagen moet bij de rechter blijken welke verdachte wat precies heeft gedaan. Wat op de videobeelden staat is duidelijk, de jongens hebben een deel al bekend. Met de dood van Carlo Heuvelman ontkennen ze allemaal iets te maken te hebben. Getuigen hebben ze wel gezien en ook aangewezen, maar de tientallen verklaringen zijn allesbehalve eenduidig. De komende dagen moeten alle verdachten zich één voor één verantwoorden bij de rechtbank in Lelystad.

De hoge hak is weer in opkomst, zo was te zien tijdens de Paris Fashion Week. Eerder schreef Marjolein Hurkmans dat ze het lopen op hoge hakken een beetje is afgeleerd na al die coronajaren. Dat moest weer helemaal opnieuw getraind worden. Nou ja… moet? Niks moet natuurlijk!

Ga jij weer bij elk kuchje of niesje een zelftest doen? Een nieuwe coronagolf is namelijk mogelijk begonnen, zei het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vorige week. Daarnaast meldt De Telegraaf dat het aantal coronagevallen mogelijk het hoogste niveau heeft bereikt sinds juli. Is dat een reden voor jou om die zelftesten weer tevoorschijn te halen?

Ringo Starr heeft een pauze ingelast in zijn tournee. Afgelopen weekend moest het voormalige Beatles-lid al twee optredens afzeggen en nu blijkt omdat hij positief heeft getest op corona. Eerder had zijn woordvoerder nog gezegd dat Starr geen Covid-19 had.

Een nieuwe coronagolf is mogelijk begonnen, zei het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vorige week. Het instituut constateerde toen dat het aantal positieve coronatests begon te stijgen. Of dat doorzet, wordt dinsdag duidelijk, als het instituut weer met zijn wekelijkse overzicht van het aantal positieve tests komt.

Corona is een zoönose. Dat is een ziekte die van dier op mens overgaat. Toen de kwaal in februari 2020 in Nederland opdook, waren we nog zo onnozel om te menen dat het een vasthoudend griepje zou zijn. Ettelijke kerkhoven verder weten we wel beter.

Een groep ondernemers van de Noordermarkt in Amsterdam op maandag zijn boos. Ze loten elke week mee voor een standplaats, maar voelen zich door de gemeente gedwongen om per 1 november een tijdelijke vaste plaatsvergunning aan te nemen die hen verplicht om 10 van de 13 maandagen per kwartaal aanwezig te zijn. De marktondernemers vinden dat die voorwaarde niet haalbaar is. Maar wie het aanbod afwijst, verliest zijn gunstige rangnummer en dus een goede plek op de markt. 

Denise van Houweninge loot al 15 jaar mee om voor een kraam op de maandagochtend op de Noordermarkt. Ze is een zogeheten sollicitant. Zij en 22 andere marktkooplui hebben nu een brief van de gemeente gekregen waarin staat dat ze een tijdelijke vaste plek kunnen krijgen. Die is voor hen ook goedkoper. Dat lijkt fijn, maar dat betekent wel dat ze 10 van de 13 maandagen op de markt aanwezig moeten zijn, anders vervalt hun plek

"Persoonlijk wil ik geen vaste plek, ik wil sollicitant blijven", vertelt Van Houweninge. "Daarvoor moet ik minimaal vier keer per jaar op de markt staan. Het probleem is, dat als ik de plek niet neem, dat ze dan mijn nummer afpakken. Dat terwijl ik hier al vijftien jaar sta en een gunstig rangnummer heb. Die wil ik niet opgeven. Bovendien mag ik dan nog steeds niet vroeger dan 9 uur 's morgens mijn kraam inrichten, terwijl ondernemers met een echte vaste plek dat wel mogen."

Lusten en lasten

Nederlandse ziekenhuizen behandelen momenteel 842 mensen die het coronavirus onder de leden hebben, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Het LCPS maakt geen onderscheid tussen mensen die worden opgenomen dóór corona of mét corona. Dat is het hoogste aantal sinds 5 augustus, bijna twee maanden geleden.

Ziekenhuizen krijgen het steeds drukker met mensen die positief zijn getest op het coronavirus. Ze behandelen momenteel 842 mensen die het virus onder de leden hebben, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat is het hoogste aantal sinds 5 augustus, bijna twee maanden geleden.

Het zorgt een jaar geleden voor een grote schokgolf: een Nederlandse jongen overlijdt op vakantie op het Spaanse eiland Mallorca, nadat hij een paar dagen eerder zwaargewond raakte door een vechtpartij met een paar landgenoten. De verdachten: een groep Hilversumse jongens, die ook eerder op de avond al een paar rake klappen uit zouden hebben gedeeld. Meer dan een jaar later staan zij voor de rechter, over anderhalve week horen ze welke straf ze te wachten staat.

De groep Hilversumse jongens is vorige zomer samen op Mallorca voor een onbezorgde zonvakantie met vrienden. Ze hebben net hun eindexamen achter de rug. De vakantie moet dus vooral een feest worden, als afsluiting van de middelbareschooltijd.

Hoe de jongens hun vakantie vóór de fatale mishandelingen doorbrengen is gissen, maar er is wel wat bij voor te stellen: hangen op het strand, zonnen, zwemmen, afkoelen met een koud biertje en 's avonds – zoals vele leeftijdsgenoten op het Spaanse eiland – op stap.

Liever niet het hele verhaal lezen? Bekijk hier een samenvatting van de zaak in anderhalve minuut:

Rake klappen voor een café

De avond van woensdag 14 juli moet ook zo'n stapavond worden, maar de feeststemming wordt al snel grimmig als de jongens café De Zaak aan de boulevard van badplaats El Arenal binnenstappen. Dat vertellen ooggetuigen later aan NH Nieuws. Ze gedragen zich agressief en worden al snel de deur gewezen door kroegpersoneel.

Voor het café gaat het mis als de jongens keihard op de vuist gaan met een andere groep jongeren. Er vallen meerdere slachtoffers, waarbij iemand tegen zijn hoofd wordt geschopt door een van de jongens. Vier anderen raken ook gewond. De verwondingen liegen er niet om: de een heeft een gebroken neus, de ander een verschoven nekwervel.

Gevechten op de boulevard

Het geweld gaat daarna verder als de groep jongens zo'n tweehonderd meter verderop, op de boulevard van het stadje, weer slaags raken. Op straat, ter hoogte van café-bar Bier-Express, krijgt de groep het aan de stok met een andere vriendengroep. Er wordt over en weer geschopt en geslagen. Een van de slachtoffers wordt op de grond nog een keer hard getrapt.

Aan de overkant van de straat zakt ook een jongen naar de grond na een paar harde klappen en trappen te hebben gekregen. Het gaat om de 27-jarige Carlo Heuvelman. Omstanders vertellen later dat hij juist de ontstane ruzie wilde sussen, maar ook niet ontkomt aan het geweld. Carlo blijft daarna roerloos liggen. 

Enkele omstanders rennen op hem af om hem te helpen, de politie en de ambulance worden gebeld. Carlo wordt met spoed naar het ziekenhuis gebracht. De klappen en trappen worden hem een paar dagen later fataal: hij overlijdt aan de gevolgen van het geweld.

Gooise jongens halsoverkop naar huis

De verdachten stappen de volgende ochtend – eerder dan gepland – op het vliegtuig naar huis, zogezegd uit angst voor de aangescherpte coronamaatregelen. Ze willen veilig terugkomen, zodat ze nog met hun familie op vakantie kunnen. Toch hebben ze ook zorgen over het geweld en vooral de consequenties daarvan.

Hun snelle vlucht naar huis zorgt ervoor dat ze uit handen blijven van de Spaanse politie, die na de gewelddadigheden meteen een onderzoek begint. De negen Gooise jongeren worden al snel aangewezen als verdachten, maar kunnen niet meer opgepakt worden. Dat gebeurt pas een paar weken later, als het Spaanse politieonderzoek wordt overgedragen aan de Nederlandse autoriteiten. 

De zaak zorgt ondertussen voor een golf van verontwaardiging. Er ontstaat – vlak voordat er verdachten worden aangehouden – zelfs een heksenjacht op de jongens. Hun namen en foto's gaan razendsnel rond op sociale media, er worden zelfs adressen gedeeld. Het gaat zo ver dat justitie zich genoodzaakt voelt om mensen op te roepen te stoppen met het delen van alle wilde verhalen.

Negen verdachten

De Nederlandse politie pakt de weken daarna negen verdachten op, allemaal Hilversummers van achttien en negentien jaar oud. Drie van hen worden door justitie gezien als hoofdverdachten.

Hilversummer Sanil B. wordt door justitie verdacht van het medeplegen van doodslag en tweemaal poging tot doodslag, doordat hij zowel voor het café als op de boulevard slachtoffers tegen het hoofd schopte. Verdachte Hein B. heeft ongeveer dezelfde verdenkingen. Naast het medeplegen van doodslag, wordt hij verdacht van poging tot doodslag, doordat hij op de boulevard ook een ander slachtoffer tegen het hoofd zou hebben geschopt.

Mees T. wordt verdacht van het medeplegen van doodslag, twee keer poging tot doodslag en openlijke geweldpleging. Als laatste wordt Lukas O. opgepakt. Justitie verdenkt hem eerst van dezelfde feiten: medeplegen van doodslag, het medeplegen van poging tot doodslag en openlijke geweldpleging. O. mag als eerste van de groep weer op vrije voeten, later blijkt hij ook niet betrokken te zijn geweest bij de doodslag van Carlo. Van de andere feiten blijft hij wel verdacht. 

Tekst gaat door onder de foto.

Tussendoor worden ook nog twee andere jongens van de vriendengroep, Daan van S. en Kaan B., opgepakt. Ze hebben een beduidend kleinere rol dan hun vier opgepakte vrienden, maar ontkomen ook niet aan flinke verdenkingen: ze worden verdacht van poging tot doodslag doordat ze in het café een jongen zwaar mishandelden. Daarnaast worden ze verdacht van het plegen van openlijk geweld in zowel de horecagelegenheid als – later op de bewuste avond – op de boulevard in El Arenal. Weer drie anderen worden alleen verdacht van openlijke geweldpleging.

Wordt de doodslag van Carlo bewezen?

De Gooise jongeren kwamen het afgelopen jaar al een paar keer voor de rechter. Op de achtergrond was justitie toen nog hard aan het werk met het onderzoek naar het geweld. 

Heel makkelijk en bovenal duidelijk is dat onderzoek overigens niet. Van een deel van de gewelddadigheden zijn videobeelden, gemaakt door omstanders of beveiligingscamera's. Van de doodslag van Carlo Heuvelman zijn die beelden er juist niet. De beelden zouden cruciaal kunnen zijn in het onderzoek naar de gewelddadigheden en de veroordeling van de verdachten. Het afgelopen jaar werd door justitie alles uit de kast getrokken om zulke beelden boven water te krijgen, maar het leverde niets op. 

De bewijzen

Wat heeft justitie dan wel om de Gooise jongeren te verdenken? Het voornaamste: een dna-spoor van Carlo Heuvelman op de schoen van Sanil B., de voornaamste hoofdverdachte. Dat spoor werd gevonden nadat de jonge Hilversummer zelf zijn outfit van de bewuste avond afstond aan de politie bij zijn aanhouding. 

Hoe cruciaal dat dna-spoor precies is, is nog onduidelijk. Want de voornaamste vraag is ook om wat voor spoor het precies gaat en hoe het op de schoen van B. terecht is gekomen. Daar zijn tot op de dag van vandaag veel twijfels over.

Tekst gaat door onder de foto.

En dan zijn er nog tientallen getuigenverklaringen van omstanders op de bewuste uitgaansavond. Veel mensen hebben gezien wat er gebeurd is en hebben daarover het afgelopen jaar uitgebreid verklaard tegen de politie. Eenduidig zijn de verklaringen allerminst. Niet iedereen heeft hetzelfde gezien, niet iedereen kan het zich even goed herinneren en dan waren een deel van de getuigen ook nog eens dronken of aangeschoten.

Toch vindt justitie belangrijke getuigenissen helder genoeg als bewijs tegen de Gooise mannen. Dat komt omdat verschillende getuigen dezelfde details noemen, zoals bijvoorbeeld kleding die de verdachten droegen of de haarkleur. Toch zal de verdediging van de groep mannen daar zonder twijfel veel tegenin te brengen hebben.

De straffen

Dan de straffen. Want als de jongens worden veroordeeld, wat kunnen ze dan verwachten? Dat verschilt natuurlijk per verdachte. De drie hoofdverdachten staan terecht voor doodslag, waar de maximumstraf pas onlangs is verhoogd naar liefst 25 jaar. 

Maar zoals altijd bepaalt de rechtbank uiteindelijk welke straffen er precies worden uitgedeeld. Tussen vrijspraak en de maximumstraf is van alles mogelijk.

Een vergelijkbare zaak die in het Mallorca-proces tot nu toe meerdere keren is aangehaald, is de dood van grensrechter Richard Nieuwenhuizen. De Almeerder overleed tien jaar geleden nadat hij op een voetbalveld onder meer een paar keer tegen zijn hoofd getrapt werd. De zaak toont opvallend veel gelijkenissen met de Mallorca-zaak, omdat het ook hier ging om jonge daders en er geen duidelijk videobeeld was van de gebeurtenissen.

Ook toen waren de belangrijkste bewijzen voor veroordeling een dna-spoor en veel getuigenverklaringen. Het enige verschil is dat de meeste verdachten daar minderjarig waren, in de Mallorca-zaak zijn zij net meerderjarig. De enige volwassen verdachte van de zaak-Nieuwenhuizen werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar.

Toch blijft het lastig in te schatten welke eisen de officier van justitie de komende weken op tafel legt.

Het begint met een fiets stelen, daarna dingen in de fik steken. ‘Voor de kick’ inbreken, respect verdienen van andere jongens in de buurt. Maar ook op school kan het er hard aan toegaan: drugs in een etui, messen in je zak. Jeugdcriminaliteit in Amsterdam is een bron van zorg en de cijfers geven weinig reden tot optimisme. Vanavond gaat het team van Live Journalism (een samenwerking tussen De Balie en AT5) er dieper op in.

De afgelopen jaren is criminaliteit onder jongeren ‘verjongd en verhard’, zeggen deskundigen. Volgens het Openbaar Ministerie is door de coronapandemie jeugdcriminaliteit in Amsterdam zelfs verdriedubbeld. Hoe kunnen de cijfers zo schrikwekkend hoog zijn? En wat kunnen we daaraan doen? Vanavond gaat Live Journalism met jongeren, ouders, experts en andere betrokkenen in gesprek. De bijeenkomst in de Balie is uitverkocht, een gedeelte is live te volgen op televisie bij AT5. De uitzending begint om 19.30 uur.  

Onderstaande reportage is onderdeel van het onderzoek van De Balie en AT5.

KLM en Transavia gaan voortaan de gegevens met elkaar delen van agressieve passagiers. Het is voor het eerst dat luchtvaartmaatschappijen zulke informatie mogen uitwisselen. Wie zich vanaf nu hufterig bij één van de twee maatschappijen gedraagd, loopt het risico om zowel bij KLM als Transavia een vliegverbod van vijf jaar te krijgen.

Het uitwisselen van passagiersgevens staat al jaren ter discussie bij luchtvaartmaatschappijen en de politiek. Tot nu toe mogen maatschappijen vanwege privacyregels geen persoonsgegevens met elkaar delen, maar omdat Transavia een dochterbedrijf is van KLM is dat voortaan onderling wel toegestaan. Luchtvaartmaatschappijen willen dat de politiek er werk van maakt om de persoonsgegevens van vlieghutfers in heel Europa te kunnen delen.

Toename agressie

Volgens KLM en Transavia is agressie aan boord een groeiend probleem. Zeker in de coronaperiode kregen stewards en stewardessen steeds vaker te maken met misdragende passagiers, die bijvoorbeeld weigerden een mondkapje te dragen. Bij KLM zijn er maandelijks gemiddeld vijf meldingen van ontoelaatbaar gedrag aan boord of op de luchthaven, bij Transavia is dat één keer per maand.

De OCCII op de Amstelveenseweg viert dit weekend zijn 30e verjaardag. In het Onafhankelijk Cultureel Centrum In It, zoals het poppodium voluit heet, wordt geëxperimenteerd met muziek. "Er is geen winstmotief, maar een passie voor muziek in al zijn vormen."

De OCCII is een onafhankelijk poppodium en wordt nagenoeg volledig gerund door vrijwilligers. Het pand werd in 1984 gekraakt, en gelegaliseerd in 1992. Het programma wordt gevuld met lokale acts, maar ook met acts van ver buiten de stadsgrenzen. Zo treden er dit weekend acts op uit verschillende landen. "Elke keer als ik hier weer kom denk ik: zoiets heb ik nog nooit gehoord. Daarvoor kom ik hier, ik wil graag iets nieuws horen", aldus een bezoeker. "Er is echt van alles", vertelt DJ  Papelón Kifesh. "Psychedelische rock, hiphop, dat maakt OCCII ook zo bijzonder." 

Gisteravond trad Chris Meighan op. Tijdens de coronalockdown heeft hij zijn eigen synthesizer gebouwd. "Ik ben blij dat er nog plekken zijn in Amsterdam die alternatief zijn, want sinds ik hier woon, is er zo veel verdwenen. Het is een van de weinige plekken die ik zou gaan missen als ik Amsterdam verlaat."

Vereniging

De zaal maakt deel uit van vereniging Binnenpret, een vereniging waar meerdere sociale en culturele collectieven aan zijn verbonden. Zo organiseert OCCII naast live-muziekavonden ook theatervoorstelling en workshops voor kinderen tussen de 2 en 12 jaar. OCCII probeert een thuishaven te creëren voor allerlei subculturen en is een dierbare plek voor vele bezoekers. "Ik kom hier al sinds 2001, het geeft een goed en avontuurlijk gevoel." 

Gebouw

Het gebouw waarin de OCCII is gehuisvest heeft een rijke historie en is een blikvanger in de straat.  Het is gebouwd in 1884 als paardenstal en tramremise, en ontworpen door Abraham Salm. Andere gebouwen in de stad die we van hem en zijn vader kennen zijn bijvoorbeeld de Paradiso en de Melkweg. De gevels zijn in 2010 compleet gerenoveerd naar zijn originele staat.

Nergens in Noord-Holland roken zóveel kinderen als in de gemeente Gooise Meren. Bijna 1 op de 6 jonge inwoners rookt minstens één sigaret per week. Ook in Laren en op Texel kampen veel 12- tot en met 16-jarigen met een nicotineverslaving, zo blijkt uit uitgebreid onderzoek van verzekeringvergelijker Independer.nl op basis van data van GGD’en en RIVM. 

Vandaag begint Stoptober, de maand die in het teken staat van stoppen met roken. Maar niet als het aan de Gooise jeugd ligt. "Ik rook gemiddeld tien sigaretten per dag", zegt een jonge tiener tegen NH Nieuws. 

Tijdens de coronacrisis is het aantal dagelijks rokende 12- tot en met 16-jarigen met bijna een 40 procent toegenomen in Nederland. Dit is opvallend, want in de voorgaande jaren was juist een daling te zien. Onder meisjes is deze toename het sterkst, zo blijkt uit de landelijke cijfers.

Tekst loopt door onder het kader.

Het aandeel dagelijks rokende meisjes is tijdens de coronacrisis toegenomen met 56,3 procent. Onder de jongens gaat het om een stijging van 25 procent.

Het beeld dat het onderzoekt neerzet, wordt bevestigd in Bussum. "Tijdens corona hadden we toch niks te doen, dus toen zijn we maar gaan roken", zegt een jong meisje. 

Tekst loopt door onder de video.

De prijs van een pakje met twintig peuken ligt momenteel tussen de 7 en 9 euro, maar heeft een leeftijdsgrens van achttien jaar en ouder.

Maar die leeftijdsregel wordt volgens de Gooise kinderen niet zo nauw genomen.  "Er is altijd wel iemand die het voor je wil halen die achttien is", zegt een 13-jarig meisje. "Soms moet je meer betalen, maar dan hoef je niet je identiteitsbewijs te laten zien."

Nergens in Noord-Holland roken zóveel kinderen als in de gemeente Gooise Meren. Bijna 1 op de 6 jonge inwoners rookt minstens één sigaret per week. Ook in Laren en op Texel kampen veel 12- tot en met 16-jarigen met een nicotineverslaving, zo blijkt uit uitgebreid onderzoek van verzekeringvergelijker Independer.nl op basis van data van GGD’en en RIVM. 

Vandaag begint Stoptober, de maand die in het teken staat van stoppen met roken. Maar niet als het aan de Gooise jeugd ligt. "Ik rook gemiddeld tien sigaretten per dag", zegt een jonge tiener tegen NH Nieuws. 

Tijdens de coronacrisis is het aantal dagelijks rokende 12- tot en met 16-jarigen met bijna een 40 procent toegenomen in Nederland. Dit is opvallend, want in de voorgaande jaren was juist een daling te zien. Onder meisjes is deze toename het sterkst, zo blijkt uit de landelijke cijfers.

Tekst loopt door onder het kader.

Het aandeel dagelijks rokende meisjes is tijdens de coronacrisis toegenomen met 56,3 procent. Onder de jongens gaat het om een stijging van 25 procent.

Het beeld dat het onderzoekt neerzet, wordt bevestigd in Bussum. "Tijdens corona hadden we toch niks te doen, dus toen zijn we maar gaan roken", zegt een jong meisje. 

Tekst loopt door onder de video.

De prijs van een pakje met twintig peuken ligt momenteel tussen de 7 en 9 euro, maar heeft een leeftijdsgrens van achttien jaar en ouder.

Maar die leeftijdsregel wordt volgens de Gooise kinderen niet zo nauw genomen.  "Er is altijd wel iemand die het voor je wil halen die achttien is", zegt een 13-jarig meisje. "Soms moet je meer betalen, maar dan hoef je niet je identiteitsbewijs te laten zien."

De GGD waarschuwt dat mensen die nog niet aan de beurt zijn voor de herhaalprik tegen het coronavirus, maar toch een afspraak maken, resoluut worden geweigerd. Veel burgers denken dat ze de nieuwe vaccinatie al kunnen krijgen omdat, na invoering in het planningssysteem van vrijwel elk geboortejaar, die afspraak wel gewoon kan worden gemaakt.

Vandaag is er weer een ouderwetse NVM Open Huizendag, waarbij kijkers zonder afspraak kunnen rondneuzen in woningen die te koop staan. Door corona en het gebrek aan aanbod kon het drie jaar niet. Inmiddels stromen steeds meer huizen op de markt. Onzekerheid is troef bij zowel kopers als verkopers, constateren makelaars.

Amstelveners die graag groente en fruit willen verbouwen in een moestuin staan vaak jarenlang op een wachtlijst. Zo kennen de moestuinen aan de Nesserlaan een wachtlijst van maar liefst 75 mensen. 

"Als je nagaat dat er per jaar 10 tot 15 tuinen vrijkomen, zullen veel geïnteresseerden nog jaren moeten wachten," zegt Marjo Jansen, voorzitter van Tuinvereniging Nesserlaan aan AAN! Amstelveen. 

De toename van het aantal geïnteresseerden is vooral gekomen rond de coronatijd. Toch lijkt de wachtlijst nog niet af te nemen. Jansen: "Een enkele keer wordt een toewijzing nog wel eens afgewezen omdat mensen inmiddels weer minder tijd hebben gekregen. Anderzijds is dat ook heel verstandig. Een moestuin onderhouden kost namelijk tijd. Want naast groente en fruit blijft onkruid ook gewoon groeien. Ondanks dat blijft het zo dat mensen drie á vier jaar moeten wachten."

Op het complex van Tuinvereniging Nesserlaan in Middenhoven zijn op dit moment 244 tuintjes die door 185 leden worden onderhouden. Het complex is door de jaren heen gegroeid, bijvoorbeeld doordat de naastgelegen ponyweide in 2017 vrijkwam.

Uitbreiding

Jansen wijst een eventuele uitbreiding niet op voorhand af maar het bestuur wil wel waken voor groei. "Ons complex vraagt om onderhoud. Bijvoorbeeld door de naastgelegen sloten te baggeren. De werkzaamheden moeten wel behapbaar blijven voor het bestuur en vrijwilligers. Maar misschien is het een idee om hier ook een (kleine) kinderboerderij te vestigen. Kunnen de dieren mooi genieten van de appels en groenten die niet mee naar huis gaan."

De Amstelveense fractie van GroenLinks heeft het college vragen gesteld over lange wachtlijsten voor de moestuinen. De partij ziet graag een nieuwe locatie in Amstelveen. "De tuinen bevorderen de biodiversiteit en waterbestendigheid in de gemeente. Daarbij is het goed voor de mentale gezondheid van de tuinierders en levert het lokaal gegroeid voedsel op," schrijft GroenLinks-lid Ilika Polderman aan het college.

Je ziet het in bijna alle voetbalstadions in Nederland: om het minste of geringste vliegt het bier je om de oren. Soms om een goal te vieren, veel vaker uit agressie om de tegenstander te intimideren. Geen pretje voor sportfotografen, vertelt Olaf Kraak die met FC Volendam-speler Daryl van Mieghem te gast is in De Aftrap. "Een collega kreeg een paar weken geleden een vol glas bier op zijn computer. Stuk. 3500 Euro."

De KNVB probeert in samenwerking met de Nederlandse Sport Pers (NSP) daders op te sporen en een stadionverbod op te leggen. De bond heeft daarvoor een jurist aangenomen. Kraak heeft hoop dat dat helpt. "Vorig jaar zijn er 400 stadionverboden uitgedeeld, ten opzichte van 150 het jaar ervoor. De verwachting is dat het er dit jaar 500 tot 600 gaan worden."

Korter lontje

De IJmuidenaar signaleert dat mensen sinds de coronaperiode een korter lontje hebben gekregen. Niet alleen in het stadion, maar in de gehele maatschappij. Behalve bier dat in de rondte vliegt, knalt het vuurwerk in de stadions om je heen en zijn de scheldpartijen niet van de lucht.

FC Volendam-speler Daryl van Mieghem maakt dat al langer mee. "Als wisselspeler krijg je op bezoek bij Feyenoord de volle laag. Gewoon van jongetjes van dertien jaar. De rest er omheen staat te lachen van 'Kijk eens hoe goed hij dat doet'."

Tekst loopt door onder de video.

De Aftrap is elke vrijdag op tv te zien bij NH Sport. De eerste uitzending is om 17.10 uur en daarna kun je 'm elk uur in de herhaling bekijken.

Bram Franken

Erik-Jan Brinkman speelt wekelijks het spelletje Raak de Vlag tegen een (oud)voetballer. Dit keer is voormalig Jong AZ-speler Bram Franken zijn tegenstander. Als altijd sluiten we af met ons elftal van FC De Aftrap. 

Kun je niet wachten tot de uitzending op tv is? Kijk dan hieronder de hele uitzending van vrijdag 30 september!

Tekst gaat verder onder de video.

Volgende week zijn Telstar-speler Koen Blommestijn en teammanager Hans Bakker van FC Volendam te gast in De Aftrap. Heb je vragen en/of opmerkingen mail dan naar sport@nhsport.nl

"Het voelt heel vreemd. Heel gek dat ik hier morgen niet hoef te zijn", vertelt Trees. Toch heeft ze zin in het nieuwe avontuur. "Ik ga reizen en van m'n vrijheid genieten. Ik kijk met heel veel liefde en weemoed terug." Ook Jos heeft zin in een toekomst waarin hij niet meer verantwoordelijk is voor de zaak. "De last is van m'n schouders, maar ik zal bijspringen als het nodig is en ik mag aan het infuus hier. Dat staat in het contract gegrift." 

Stamgasten moeten nog even wennen aan het idee van hun vertrek. "Ik vind het belangrijk dat de eigenaren uitstraling hebben. Dat hadden Jos en Trees. Dat vond ik altijd heel plezant", vertelt een gast. Wat er met de kroeg gaat gebeuren? "Ik denk niet dat er hippe cocktails gaan komen. Of een lounge gebeuren. Het moet een Jordanese kroeg blijven met muziek."

Het Nederlandse lied

 Er moet gezongen blijven worden. Daar zijn alle gasten het over eens: "Als er gezongen wordt, dan zit ik vooraan." Het café staat vooral bekend om  Nederlandse nummers die gedraaid worden. "En op zondagen is er vaak livemuziek en komt jong en oud hier om mee te zingen", zegt Jos. 

Trees en Jos zochten actief naar een nieuwe eigenaar die de Jordanese sfeer met zang en muziek in ere zou houden. Ze vonden Sjoerd Schipmolder, tevens eigenaar van café Happy2 in Oud-West, en geboren Amsterdammer. Hij kent het stel al veertig jaar.Ook bij de stamgasten doet de naam een belletje rinkelen:  "Hij komt uit de Jordaan geloof ik. Ik denk dat hij er wel zin in heeft, anders gaat hij de kroeg niet kopen natuurlijk."

Trees en Jos hadden Sjoerd al vaker gevraagd de zaak over te nemen, maar toen de coronaperiode aanbrak begon hij te twijfelen. Nu is het er dus toch van gekomen. "Ik hoop dat die corona een beetje wegblijft nu. Ik heb er zin in. We gaan het feest doorzetten. Het blijft een Jordanees feestcafé."

Een volgende groep mensen is aan de beurt om een afspraak te maken voor de herhaalprik tegen het coronavirus. Het gaat om mensen die in 1952 zijn geboren. Een deel van deze groep is dit jaar 70 geworden, een ander deel is nu nog net 69, en daarmee kunnen de eerste zestigers op grond van hun geboortejaar de extra inenting halen.