Op 10 oktober wordt de Amsterdamprijs voor de Kunst weer uitgereikt. In aanloop naar de uitreiking van de prijs stelt AT5 de genomineerden aan je voor. Vandaag laten we je kennismaken met de genomineerden in de categorie 'Stimuleringsprijs': visueel kunstenaar Bodil Ouédraogo, circusorganisatie Circusbende en rapduo Ocho & Ibs. Deze talenten zijn te zien in het AT5-programma Amsterdamprijs voor de Kunst.

Visueel kunstenaar Bodil Ouédraogo is een unieke stem in de Nederlandse modewereld. De jury van de Amsterdamprijs prijst haar vanwege de eigenheid en gelaagdheid van haar werk, dat zich op het snijvlak bevindt van mode en beeldende kunst. "Waar ik mij op focus is the art of dressing up, de kunst van het dragen."

Eén van Ouédraogo's werken, een samenwerking met Amsterdam Fashion Week, was een tijd te zien in het Stedelijk Museum. "Dat was een installatie performance van een video die ik had gemaakt in Burkina Faso, over het hoe te dragen van een bepaald soort kledingstuk." In dit geval de grand boubou, een golvend gewaad met wijde mouwen dat in heel West-Afrika wordt gedragen. "Ik zie dit bijna als een soort tutorial film eigenlijk. De lagen in identiteit naast, boven en op elkaar te kunnen zien, daar zoek ik naar." 

De jury ziet in Ouédraogo, met haar bijzonder krachtige werk, een talent met internationale potentie. 

De jonge, ambitieuze organisatie Circusbende laat met haar mobiele circus alle oude ideeën over circus achter zich. Met een wisselende samengestelde groep van nationaal en internationaal talent trekken zij met acrobatische performances naar verschillende Amsterdamse buurten. 

Medeoprichter Do Verschragen over het begin van Circusbende: "Je ziet weleens straattheater, in hoeverre dat nog mag. Iemand met een gitaar op de Dam of op stelten. Maar niet dat je een hele voorstelling ziet. Ik denk dat we heel vaak hebben gezegd, dit gaat lukken." Collega en vriendin Chiva Bons vult aan: "We zijn het ook gewoon ontzettend gaan doen, met heel veel steun van te gekke mensen." Met resultaat: In coronajaar 2021 wisten ze in Noord, West en Oost meer dan tienduizend bezoekers te bereiken op het Circusbende festival. 

Twee jonge artiesten uit Zuidoost, geboren en getogen in de Bijlmer: Nichowell Nicholas en Ibsan Burnet oftewel het rapduo Ocho & Ibs maakt al zo'n tien jaar muziek. Kenmerkend is de kwetsbaarheid die in hun songteksten tot uitdrukking komt. "We hebben bepaalde dingen ervaren en dat uiten we in onze muziek. Daar kunnen mensen zich mee identificeren, er is altijd wel iemand die zich kan identificeren met wat jij hebt meegemaakt." 

Naast muziek speelt het duo een actieve rol in het inspireren van jongeren. Ze richten zich op jonge mannen die zijn opgegroeid zonder vaderfiguur, om het beste uit zichzelf te halen. "We merkten beiden dat we een soort van mannelijke begeleiding misten en dat in onze cirkel heel veel jongens hier last van hadden. Zodoende willen wij de rol invullen die we zelf hebben gemist." 

"De fouten die ik heb gemaakt zou ik liever voor anderen willen voorkomen", vertelt Burnet. "Niet met mijn emoties weten om te gaan bijvoorbeeld. Dat is niet erg, maar het is belangrijk om erover te praten." 

Bekendmaking winnaars 

Wie van deze talenten de Amsterdamprijs, waaronder een bedrag van 35.000 euro, mee naar huis mag nemen, wordt 10 oktober bekend gemaakt. Net als de andere genomineerden hoopt Ouédraogo de prijs in de wacht te slepen.

Een juwelier in Zuid moet een voorraad Breitling-horloges aan de fabrikant teruggeven. Ook mag zij geen nieuwe horloges van het merk verkopen. Dat heeft de rechtbank deze week geoordeeld.

De fabrikant had het zogeheten dealership van de juwelier per 31 augustus 2021 beëindigd via een aangetekende brief. De advocaat schreef vervolgens een brief naar de fabrikant. In die brief werd gewezen op de ondertekende distributieovereenkomst. Breitling stelde het tijdstip van beëindiging vanwege de coronacrisis vervolgens uit tot februari 2022.

In juni van dit jaar sommeerde Breitling opnieuw om te stoppen met de verkoop en de voorraad in te leveren. De juwelier schreef dezelfde dag een email terug: "Er zijn geen valide redenen om te stoppen met de samenwerking. Dat Breitling de samenwerking met ons wil stoppen om hun eigen winkel om de hoek te beschermen is machtsmisbruik. Wij hebben geen interesse om te stoppen. Indien Breitling het contract wenst af te kopen (lees: goodwill wensen te betalen), dan vernemen wij graag wat hun openingsbod is."

Uiteindelijk stapte het horlogemerk naar de rechter. De rechter benadrukt in het vonnis dat de fabrikant volgens de distributieovereenkomst de samenwerking zonder opgaaf van redenen mag opzeggen. Dit keer was er overigens wel een toelichting gegeven. Breitling zei het aantal verkooppunten te willen terugbrengen, dat de locatie was verslechterd en dat het aantal door de juwelier verkochte horloges was teruggelopen. De juwelier vond dat het om het uitschakelen van concurrentie ging. 

"Wat daar ook van zij, nu de overeenkomst zonder opgaaf van redenen kon worden opgezegd, doet de reden van de opzegging er niet toe", schrijft de rechtbank. Van de horlogefabrikant kan niet worden verlangd dat zij tegen haar zin nog langer met de juwelier doorgaat. "Ten slotte blijkt nergens uit dat gedaagde aanspraak kan maken op betaling van goodwill, compensatie en/of schadevergoeding zoals zij heeft betoogd."

Dat betekent dat de juwelier de 48 horloges voor 115.137 euro aan Breitling moet verkopen. Verder moet de juwelier 1.536 euro aan beslagkosten en 1.823 euro aan proceskosten betalen. Als de juwelier zich als dealer van het merk blijft presenteren, kost dat 5000 euro dwangsom per dag. 

De fitnessconsument in de stad is op drift. Sportievelingen zijn sinds de coronapandemie vooral teruggegaan naar de grote, klassieke sportscholen. Voor kleinere sportstudio’s is dat ongunstig. Op een toch al drukke markt moeten zij knokken voor iedere klant - zeker nu die door de gierende inflatie elk dubbeltje aan het omdraaien is.

“Het zijn inderdaad rare tijden.” Susanne Reynaert, yogastudiohouder aan de Zeeburgerdijk in Oost, drukt zich voorzichtig uit. “Sinds we open zijn na de coronaperiode merk ik dat het enorm hobbelt. We verkopen op het moment wel weer wat rittenkaarten, waarmee je vijf lessen kan volgen. Dus dat is fijn.”

Tot zover het goede nieuws. Want: de zomermaanden waren rustig bij Studio Reyn. “Dat is natuurlijk altijd wel zo in de vakantieperiode, maar dit keer was het echt extreem.” Suzanne werkt hard aan een plan om dit najaar, traditioneel een moment dat veel mensen meer gaan sporten, weer veel klanten te vinden.

Boutique gyms

Kleine sport- en yogastudio’s als die van Suzanne zijn de afgelopen jaren een vertrouwd onderdeel van het  straatbeeld geworden. In trendy aangeklede ruimtes komen sportliefhebbers een uurtje relaxen op de yogamat en zweten op de spinningfiets of bij de boksbal. Vaak zijn deze ‘boutique gyms’, zoals ze worden genoemd, gericht op de consument die bereid is wat meer te betalen voor sport. Dikwijls gaat dat niet alleen via een traditioneel abonnement bij één locatie. Via apps als OneFit en ClassPass kiezen sporters een sportles die aan hun wensen voldoet. Soms is dat een HIIT-les om zeven uur ‘s ochtends, dan weer een yogaklas na het werk.

En er zijn nogal wat van die boutique gyms in Amsterdam. “In Londen heb je 270 van die boetiekstudio’s, en in Amsterdam 220”, telt Mirjam Roos van Urban Gym Group. Behalve grote, klassieke sportscholen bezit dit bedrijf in Amsterdam ook enkele kleinere sportstudio’s. “Verschil is dat in Londen zo’n 10 miljoen mensen wonen. Amsterdam nog geen één miljoen.”

Anders sporten

Het is voor ondernemers van kleinere sportlocaties dus knokken om elke sportieveling. Punt is dat die consument sinds corona juist een voorkeur heeft voor het traditionele fitness, denken ze bij Urban Gym Group. Dus: grote ruimtes met gewichten en apparaten. Roos: “Dat zien wij in onze marktonderzoeken en enquêtes onder leden. De trend is echt richting fitness nu. In september hebben wij in de Pijp daarom een TrainMore geopend, een sportschool met gewichten en apparaten voor het middensegment.” Het is de dertiende Trainmore in Amsterdam en als het aan Urban Gym Group ligt, blijft het daar niet bij. “We zijn op zoek naar nog meer locaties, zeker in en rond het centrum.”

Een ondernemer die enkele boutique gyms oprichtte denkt dat de veranderde vraag ook samenhangt met de coronapandemie. Ze wil anoniem blijven, omdat ze andere ondernemers niet voor het hoofd wil stoten. “Tijdens de pandemie zijn mensen erachter gekomen dat je sommige sporten ook prima thuis kan doen, via YouTube bijvoorbeeld. Als je nou wilt besparen, is dat natuurlijk een aantrekkelijke optie.” Om haar heen hoort ze veel zorgen bij kleinere boutique gyms en yogastudio’s.

Gösta van Dam richtte 24 jaar geleden Svaha Yoga op en kent de markt goed. “Wij hebben sindsdien een trouwe klantenkring opgebouwd, dus we maken ons nog geen zorgen.” Voor kleinere ondernemers die later zijn gestart ligt dat anders, denkt hij. “Als je nu net je eigen studiootje hebt geopend op - ik noem maar wat - de Albert Cuyp, dan wordt het spannend. Dan zit je met opstartkosten en een hoge huur.” Daar komen nog de hoge energiekosten bovenop: veel yogastudio’s worden opgestookt tot een behaaglijke 24 graden. “En hot yogastudio’s gaan zelfs tot 42 graden. Wij hebben in onze studio’s de verwarming inmiddels wat lager gezet.”

Schaalvoordeel

“Partijen als boutique gyms hebben een nadeel in vergelijking met de fitnessketens”, zegt Stef Driessen. Hij werkt als econoom bij ABN Amro en doet onderzoek naar de vrijetijdseconomie. “Denk aan schaalvoordelen, zoals goedkoper huren van locaties. Maar het gaat verder dan dat. Ze kunnen ook makkelijker experimenteren. Als iets werkt bij één locatie, rollen ze het uit naar de andere vestigingen.” Ook kunnen zij de stijgende energie- en loonkosten gemakkelijker opvangen dan kleine sportstudio’s die het in hun eentje moeten rooien.

Daar komt nog bovenop dat de consument door de inflatie waarschijnlijk kritischer gaat kijken naar de uitgaven. “Als de koopkracht daalt, wordt prijs-kwaliteit voor de consument belangrijker”, zegt Driessen. Mogelijk gevolg: fitnessketens, die hun prijzen makkelijker kunnen verlagen dan onafhankelijke ondernemers, openen de jacht op de consument.

Bij OneFit, de app die veel sporters gebruiken om zich in te schrijven voor een sportles, zien ze dat boutique gyms moeite hebben dezelfde aantallen te halen als vóór de coronapandemie. Woordvoerder Kari Littley: "Dat komt ook doordat we met de opkomst van thuiswerken gewend zijn geraakt aan het indelen van onze eigen tijd. En dus ook wanneer we willen sporten, we willen zelf bepalen wanneer we gaan en niet wanneer een studio toevallig een lesje aanbiedt." Zij denkt dat boetiekstudio's het kunnen winnen door - net als OneFit zelf - sterk in te zetten op klantbinding en het creëeren van een groepsgevoel.

En dat is precies wat Suzanne van Studio Reyn wil gaan doen. “Ik ben dan wel een eenpitter, maar ik ga uit van mijn eigen kracht. Onze klanten zijn tevreden, we hebben heel goede recensies. Dus ik ga vol goede moed de toekomst tegemoet.”

Kleinere terrassen op de Grote Markt, minder zitplekken aan het Spaarne en het is ook nog niet helemaal zeker of de terrasboot in de Nieuwe Gracht mag blijven. Per 1 oktober vervalt de tijdelijke corona-regeling voor meer stoelen en tafels in de Haarlemse binnenstad. Een grote teleurstelling voor ondernemers en terrasjesmensen, maar een zegen voor de wijkraad binnenstad. 

Iemand die absoluut niet te spreken is over het terugdraaien van de regels is Silvester Out, die sinds januari van dit jaar de nieuwe eigenaar is van Spaarne 66. Voor zijn zaak heeft hij twee terrassen: één voor zijn gevel en één aan de overkant van de weg, langs het Spaarne. 

"Aan de overkant van de weg heb ik door de tijdelijke versoepelingen zeven extra tafels neer mogen zetten en daar heeft helemaal niemand last van. Maar er valt niet met de gemeente over te praten. Per 1 oktober moeten die tafels en stoelen weg zijn, er is geen ruimte voor speling. Erg jammer", aldus de ondernemer. 

Tekst loopt door.

Jochem Keune van de Volkslust, op de hoek van de Kruisweg en de Nieuwe Gracht, vindt het jammer dat de versoepeling wordt teruggedraaid. De uitbreiding heeft, volgens Keune, 'veel gebracht en Haarlem vriendelijker gemaakt.'

Wel is hij blij dat de gemeente tijdens de lockdowns heeft willen meedenken. "Ik onderneem in meerdere steden en Haarlem heeft het best goed gedaan. Die extra terrassen zijn voor mij hier de redding geweest", aldus Keune.

Tekst loopt door onder de foto.

Lang niet iedereen is content met de extra tafels en stoelen. Tinka Nas, binnenstadbewoner en vertegenwoordiger van de wijkraad, vindt dat de terrassen in het centrum zorgen voor overlast en ze ziet de versoepeling liever vandaag dan morgen verdwijnen.

"Wij waren he-le-maal niet blij met die versoepeling en zijn het zat. We snappen dat ondernemers extra geld willen verdienen, maar dit duurt veel te lang. Je kunt nergens meer lopen. Mensen met kinderwagens en rolstoelen kunnen er niet meer langs: het is een grote klerezooi", aldus Nas.

Alles terug naar het oude 

Ze doelt daarmee vooral op het gebied rond de Grote Kerk, Klokhuisplein en het Spaarne. De vele tafeltjes zien er op zonnige dagen gezellig uit, maar Nas is bang dat horeca-eigenaren na 1 oktober een vergunning voor een groter terras zullen aanvragen.

"Hoe ga je dan bepalen wie er wel en niet een groter terras mag? Dan krijg je precedentwerking", vervolgt ze. "En allerlei toestanden. Kijk, vroeger was het ook prima en gezellig, dus wij zeggen: alles terug naar het oude. En dat is ook wat de gemeente wil."

Bij Fortuyn op de Grote Markt herkennen ze zich niet in het beeld dat de wijkraad schetst. "Het plein ziet er gezellig uit", benadrukt manager Merijn Blokhuizen. Hij noemt het terugdraaien van de regels 'heel erg jammer' en stelt nog nooit klachten te hebben gehad. 

"In de Lange Veerstraat bijvoorbeeld is zo’n uitbreiding een stuk lastiger, want dan kunnen er geen ambulances meer door. Maar hier op de Grote Markt snap ik eigenlijk niet echt hoe mensen er last van kunnen hebben", zegt Blokhuizen.

Jochem Keune van de Volkslust zal de stoelen en tafels die hij extra neer mocht zetten per 1 oktober weghalen. Maar zijn drijvend terras, neergelegd tijdens de coronacrisis en snel uitgegroeid tot een beeldbepalende plek, zal waarschijnlijk kunnen blijven liggen.

"Wij hadden het waterterras-idee al voor corona", vertelt Keune. "De pandemie heeft er alleen voor gezorgd dat we het drijvende terras sneller konden neerleggen. Maar de vergunningaanvragen staan in principe los van de versoepelingen van de gemeenten. Dus waarschijnlijk mag het er blijven." 

Tekst loopt door onder de foto.

De gemeente laat NH Nieuws weten dat nu de coronaregels niet meer van kracht zijn, de noodzaak voor een ruimer terras er niet meer is. Na 1 oktober 2022 moeten de terrassen weer terug naar de afmetingen van voor de coronacrisis. De ruimte voor voetgangers en fietsers, de toegankelijkheid voor mensen met een beperking en de verkeersveiligheid geven hierbij de doorslag.

Wel is de gemeente bereid om voor terrassen buiten beschermd gebied (oude kern van de stad met historisch erfgoed, red.) te kijken of er een permanente verruiming mogelijk is, met inachtneming van voldoende voetgangersruimte en ruimtelijke kwaliteit. 

IBA Parkstad gaat, met enige coronavertraging, zijn eindfase in. Vele jaren kwamen velen de naam IBA en dat oranje, stervormige logo overal in de regio tegen. Wat heeft IBA opgeleverd? Wat heeft Parkstad eraan gehad? Tijd voor een eindbalans.

Nog acht dagen en dan barst het grootste hardloopevenement van Nederland los. Startbewijzen voor de Dam tot Damloop zijn al maanden niet meer te krijgen. Via NH Sport maak je kans om last-minute tóch nog mee te doen. 

Het is voor het eerst sinds 2019 dat de Damloop van Amsterdam naar Zaandam weer gelopen wordt. Naar vewachting 40.000 deelnemers staan zondag 18 september aan het vertrek op de Prins Hendrikkade in Amsterdam. 16,1 Kilometer verder ligt de finishstreep in de Peperstraat in Zaandam. NH Sport zendt de wedstrijd live op televisie uit.

Mensen die vanwege de enorme interesse in het evenement naast een startbewijs grepen, hebben nu een laatste kans om tóch mee te doen. Marathonloper Ronald Schröer, in 2019 zestiende in 49 minuten en 24 seconden, legt uit hoe.

Tekst gaat verder onder de video.

De vrouwen topatleten worden om 10.19 uur als eerste weggeschoten. De mannen volgen zes minuten later. Daarna is het de beurt aan de duizenden recreatieve lopers. 

Vanwege de coronamaatregelen ging de Damloop in 2020 en 2021 niet door. De laatste editie werd in 2019 gewonnen door Evaline Chirchir in 50 minuten en 32 seconden. Ze bleef daarmee de eerste man, Solomon Berihu, voor.

Kijk hieronder de samenvatting uit 2019. Tekst gaat verder onder de video.

Organisator Le Champion brak de editie van 2019 voortijdig af. Door de hoge temperaturen was het niet verantwoord om de duizenden lopers het parcours van Amsterdam naar Zaandam af te laten leggen. Door de hitte werden mensen onwel en er was niet voldoende hulpverlening om de wedstrijd veilig af te maken.

Nog acht dagen en dan barst het grootste hardloopevenement van Nederland los. Startbewijzen voor de Dam tot Damloop zijn al maanden niet meer te krijgen. Via NH Sport maak je kans om last-minute tóch nog mee te doen. 

Het is voor het eerst sinds 2019 dat de Damloop van Amsterdam naar Zaandam weer gelopen wordt. Naar vewachting 40.000 deelnemers staan zondag 18 september aan het vertrek op de Prins Hendrikkade in Amsterdam. 16,1 Kilometer verder ligt de finishstreep in de Peperstraat in Zaandam. NH Sport zendt de wedstrijd live op televisie uit.

Mensen die vanwege de enorme interesse in het evenement naast een startbewijs grepen, hebben nu een laatste kans om tóch mee te doen. Marathonloper Ronald Schröer, in 2019 zestiende in 49 minuten en 24 seconden, legt uit hoe.

Tekst gaat verder onder de video.

De vrouwen topatleten worden om 10.19 uur als eerste weggeschoten. De mannen volgen zes minuten later. Daarna is het de beurt aan de duizenden recreatieve lopers. 

Vanwege de coronamaatregelen ging de Damloop in 2020 en 2021 niet door. De laatste editie werd in 2019 gewonnen door Evaline Chirchir in 50 minuten en 32 seconden. Ze bleef daarmee de eerste man, Solomon Berihu, voor.

Kijk hieronder de samenvatting uit 2019. Tekst gaat verder onder de video.

Organisator Le Champion brak de editie van 2019 voortijdig af. Door de hoge temperaturen was het niet verantwoord om de duizenden lopers het parcours van Amsterdam naar Zaandam af te laten leggen. Door de hitte werden mensen onwel en er was niet voldoende hulpverlening om de wedstrijd veilig af te maken.

Jeugdcriminaliteit wordt steeds harder, ze beginnen vaker op jongere leeftijd met zware criminele activiteiten en schromen niet extreem geweld te gebruiken. Tijdens corona was er een verdrievoudiging van het aantal jongeren dat verdacht werd van moord, doodslag op poging daartoe. "Een van de engste gevoelens die je kan hebben is om achterom te moeten kijken, zeker als kind."

"Je merkt in de wijken dat hele jonge jongens al worden gerekruteerd. En dat die veel vatbaarder zijn en veel verder gaan dan mensen die wat ouder zijn", vertelt de 27-jarige James, geboren en getogen in West. Hij zit op een bankje in de Jordaan, een van de plekken waar hij in zijn jeugd veel uithing.

"Ze hebben geen besef wat ze doen. Het is dezelfde reden als waarom ik verder ging", vervolgt hij. Op zijn veertiende kwam James terecht in de jeugdgevangenis voor een gewapende overval. "Ik woonde met een paar vrienden in Lelystad en we waren bezig met kleine dingen zoals scootertjes stelen. Iemand benaderde ons met een wapen en vroeg of wij het stortkantoor wilden overvallen. Toen vond ik het een goede keuze om dat te gaan te doen, in mijn eentje. Voor geld, status. Het is eigenlijk het kopiëren van het gedrag om je heen." 

Ernstige geweldsdelicten

Recente cijfers van het Openbaar Ministerie laten een zorgwekkende ontwikkeling zien. Waar in 2019 nog 32 Amsterdamse jongeren verdacht werden van moord, doodslag of poging daartoe, waren dat er in 2020 al 83. Een stijging van bijna 160 procent. 

"Dit gaat over steek- en schietpartijen", verklaart psychotherapeut en onderzoeker Thimo van der Pol. Hij behandelt al jaren jongeren met deze problematiek. Ook bij ggz-instelling Arkin zien ze een toename. "Normaal zien we wel een aantal heftige delicten per jaar, maar nu was het echt vijf tot zes keer zo veel als normaal. De verklaring, dat we weten we niet zo goed. Het is wel in de coronaperiode gebeurd, dus het kan zomaar zijn dat veel dempende factoren zijn weggevallen zoals naar school gaan, sporten met vrienden, en wat leuks doen. Het kan zijn dat jongeren die al risico lopen, wat dichter op elkaar zaten waardoor dit soort dingen zijn gebeurd."

"Deze dagen is het heel anders dan in mijn tijd", merkt James op. "Vroeger wilden we allemaal veel geld maken en deden we daar domme dingen voor. Nu gaat het veel meer om status. Als je vroeger in elkaar geslagen werd, zei je 'goed gevecht'. Nu staat het op Instagram voor iedereen om te zien, voor de rest van je leven. Dan zou je sneller iets terug willen doen, het wordt meer uitdagen."

Het is een observatie die Randell Thorpe uit Gein deelt. Hoewel hij zelf nooit het criminele pad op is gegaan, heeft hij het van dichtbij meegemaakt. "Geld is vervloekt, dat zeg ik altijd. In de beginperiode doe je het natuurlijk om te providen. Als er geen eten thuis is, overleef je het ook niet. Je begint met kleine delicten. Geld wordt verslavend: het is altijd weer een hoger bedrag dan de laatste keer. Op een gegeven moment ben je zo een lifestyle gewend. Het wordt een concurrentiestrijd. Dan moet je risico’s nemen, en die risico’s zijn meestal fataal geweest." 

Randell en James zijn beiden credible messengers bij ADAMAS, een netwerk van onder andere psychologen, therapeuten en jongerenwerkers die hun eigen ervaring gebruiken om jongeren op het rechte pad te krijgen en houden. Deze credible messengers zijn sinds 2021 actief in Amsterdam. 

"Uit eigen ervaring en de ervaring van de jongeren, kan ik zeggen dat ze vaak moeite hebben met identificatie. Dat begint op school: een leraar die niet op de hoogte is. Wij weten wél wat er speelt, waar ze vandaan komen", duidt Randell, die zich voornamelijk richt op jongeren in Zuidoost. "Zo krijg je credibility: ik ga eerder met jou in gesprek als jij verstand hebt van waar ik doorheen ben gegaan."

Ook James weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om een positief rolmodel te hebben. "Iemand die daadwerkelijk in je leven staat. En niet een medewerker waar je één keer per week een gesprek mee hebt, maar iemand die je echt in je leven betrekt en andersom."

Het is de manier hoe hij zelf werkt als credible messenger. "Ik ben 24/7 bereikbaar, ik denk dat dat belangrijk is en dat dat mist." 

Zware wapens de norm

In een periode van vier jaar, tussen 2010 en 2014, heeft Randell ruim dertien vrienden moeten begraven. "Dan heb ik het niet over een kogel, maar letterlijk afgemaakt en afgeslacht. Die zijn er niet meer, kunnen het niet meer vertellen. Dus ik ben blij dat ik dan in mijn functie wel kan." 

Hij maakt zich zorgen over het toenemende wapengebruik onder jongeren. "Vroeger als er steekpartijen waren, was het messen uit de keukenla van je moeder. Tegenwoordig heb je machetes van veertig tot zestig centimeter lang. Als je dat in je lichaam krijgt is het wel wat anders dan een aardappelschilmesje."

De politie bevestigt dit beeld. Martin Nanninga houdt zich al 45 jaar bezig met de aanpak van jeugdige criminelen en is nu districtscoördinator jeugdcriminaliteit West bij de politie Amsterdam. Hij ziet dat jongeren die voor het eerst in aanraking komen met de politie, dat vaker doen met een zwaar delict. De normalisering van wapens heeft hier volgens hem een grote rol in. 

"Een voorbeeld is een straatroof", zegt Nanninga. "De jongen heeft geen antecedenten, pleegt een straatroof met een mes die hij bij zich heeft om mee af te dreigen. Het gaat fout, iemand verzet zich, en het mes wordt gebruikt. Als jongeren ermee worden geconfronteerd dat jongeren uit hun omgeving het slachtoffer worden van een misdrijf hebben ze de neiging om zichzelf ook te gaan bewapenen."

Het heftige wapengebruik onder jongeren baart hem zorgen: "Het is iets wat al aardig wat jaren speelt, maar de afgelopen paar jaar is het wel enorm toegenomen."

Wapens zijn tegenwoordig makkelijker te vinden en kopen voor jongeren. "Vroeger had je het darkweb, het duurde tien minuten voordat je überhaupt verbinding met het internet kon maken. Dan had je al geen zin meer. Nu pak je je telefoon, ga je naar bepaalde applicaties en websites, en binnen tien minuten kan je een zwaar wapen hebben voor niet zo heel veel geld."

Dat een wapen krijgen zo makkelijk is, is volgens Randell ook bekend onder jongeren zelf. "Iedereen weet dat. Ook als je het zelf niet weet, heb je wel iemand in je netwerk. Dat is ook de social media van tegenwoordig, wat we vroeger niet hadden. De contacten maken gaat heel snel."

"Er is voor mij altijd een reden geweest vroeger om een wapen te dragen", reageert James. Hij droeg sinds de gewapende overval op zijn veertiende een pistool. "Je maakt natuurlijk vriend en vijand op straat en een van de ergste gevoelens die je kan hebben is om achterom moeten kijken. Ik ben gezegend dat ik dat niet meer hoeft. Maar dat is een van de engste dingen, zeker als kind."

Ronselen

Een gerichte aanpak is nu hard nodig, benoemen de instanties en experts. Want waar de georganiseerde misdaad vroeger in een aparte bubbel bleef, maken ze steeds vaker gebruik van kwetsbare jongeren. 

Dat komt voor een groot deel door de drugscriminaliteit, denkt onderzoeker Thimo van der Pol. "Daar zie je de laatste twee decennia een cultuurverandering. Jonge kwetsbare jongens worden geronseld om hele heftige dingen te doen. Dus niet alleen meer naar de havens gaan om drugs op te halen, maar ook afrekeningen doen en geweld gebruiken binnen de criminaliteit. Dat zien we ook wel met de moord op advocaat Derk Wiersum en Peter R. de Vries."

Van alle jongeren in de stad loopt 6,5 procent het risico betrokken te raken bij zware drugscriminaliteit, blijkt uit onderzoek van overheidsorganisatie Zicht op Ondermijning. Dat baseren ze op kenmerken zoals onder andere vroegtijdige schoolverlaters, Halt-straffen op jonge leeftijd en ook omstandigheden in de buurt. De drie plekken met het hoogste risico zijn de Vogelbuurt in Noord, Bijlmer-Centrum in Zuidoost en Slotermeer in Nieuw-West.

Dat het precies om deze wijken gaat, is volgens Van der Pol geen verrassing. "Wat je vaak ziet, is dat deze jongeren in buurten wonen waar veel armoede heerst, waar veel psychiatrie om hun heen is, en ook veel geweld en drugsproblematiek. Er moet een bepaalde kwetsbaarheid in ze zitten. 99 Procent van de jongeren die in dezelfde omstandigheden wonen doen dit niet. Dat vergeten we vaak: we moeten nieuwsgierig zijn naar het verhaal van deze jongeren. Als je dat hoort, ga je het ook beter begrijpen. Dat het in een bepaalde context gebeurt." 

Volgens Randell wordt er te weinig geïnvesteerd in de nieuwe generatie. "Vooral hier. Buurthuizen gaan dicht en zo niet is er geen gepast aanbod. Waar ga je de jongeren dan bereiken als je op school alleen op het didactische zit? Je wordt snel afgewezen op school dat je te min bent, maar dat komt misschien omdat je laat naar bed bent gegaan en niet hebt gegeten in de ochtend. Je kunt je niet concentreren, je wordt van school afgekickt. Die negatieve gedachtes neem je mee en dan ga je automatisch de straat op naar jongens die wél dezelfde ideeën als jou hebben, wel even een schouderklopje. Je valt er zo makkelijk in, dan is het logisch dat je bepaalde dingen gaat doen die niet altijd geaccepteerd worden."

Miljoenen voor de aanpak

Om het probleem tegen te gaan, investeert de stad flink. Zo zijn er masterplannen gemaakt voor Zuidoost en Nieuw-West en krijgt ook Noord een specifieke aanpak. Daarnaast komen er nog miljoenen aan vanuit het Rijk. 

"De oplossing zit hem, en daar bent ik echt rotsvast van overtuigd, in vroegtijdig ingrijpen en signaleren", verklaart Nanninga van de politie. "Als je bij kinderen die dreigen af te glijden vroegtijdig kan ingrijpen, het liefst op de leeftijd basisschool, dan valt er over het algemeen wat sneller eer te behalen dan als de jongeren al enige tijd in de criminaliteit zitten."

"Maar dat kost capaciteit, en het is algemeen bekend dat wij nogal problemen hebben met capaciteit, maar dat geldt ook voor veel andere organisaties." 

Onvoldoende vertrouwen

Voor vroegtijdige signalering is het van belang dat partijen goed samenwerken. Toch blijken de obstakels groot, onder andere door privacy. "Het is een groot goed, maar werkt ons ook wel tegen", vervolgt Nanninga. "Soms is er tussen de organisaties ook onvoldoende vertrouwen. Dan is men bang dat een andere organisatie aan de haal gaat met hun informatie en dingen gaat doen waar niemand blij van wordt." 

Een andere zorg is dat het geld te gefragmenteerd wordt ingezet. "Er zijn altijd heel veel ideeën", aldus Van der Pol. "En dan gaat al dat geld daar naartoe, terwijl er echt een integrale aanpak moet zijn, want het is een groot probleem. Dus zet het nou in op een groot integraal plan in plaats van al die gefragmenteerde plannetjes die even helpen, maar dat op de lange termijn niet doen."

Als het aan Randell ligt moet er op een andere manier geïnvesteerd worden in de jongeren. "We pompen nu heel veel geld in bepaalde dingen, maar we zien het resultaat nog steeds niet, al sinds ik klein ben. Dus laten we het anders aanpakken en kijken wat deze jongeren nodig hebben, laat het ze zelf maar even bepalen wat ze nodig hebben, en laten we daarin investeren. Dan weten we in ieder geval dat het geen miskoop is, want het komt vanuit verlangen. Er wordt heel veel over deze jongens gesproken, maar er wordt niet met ze gesproken. En dat zorgt ervoor dat het probleem in stand blijft."

 Perspectief is waar volgens hem de focus op moet liggen. "Ze zijn zo creatief, dus laten we stoppen met de standaard dingen, zoals magazijnwerk. Dat is ook hersendodend voor deze jongeren. Laten we meer met hun creativiteit doen. Dan zie je dat het goud wordt uiteindelijk. Daar geloof ik heilig in." 

De Eerste van Swindenstraat krijgt een enorme opknapbeurt. Zo moet de stoep groter worden en de rijbaan kleiner. Ook komen er nieuwe bomen en eenrichtingsverkeer. Momenteel wordt er flink gewerkt aan de eerste fase: de gasleidingen en elektriciteitskabels worden vervangen. De makers van Het Verkeer nemen een kijkje bij de werkzaamheden. 

Als we aankomen op de Eerste van Swindenstraat wordt er al hard gewerkt. Een groot deel van de stoep ligt open, waardoor we de kabels en leidingen goed kunnen zien. Er zijn al langer plannen om de Eerste van Swindenstraat opnieuw in te richten. Begin augustus zijn de werkzaamheden dan ook echt begonnen. Omgevingsmanager Willemijn Luchtenbelt vertelt ons dat de de straat meer de uitstraling van een winkelstraat gaat krijgen. "Fietsers delen straks de rijbaan met de auto’s. Er komt langparkeren waardoor je bredere stoepen krijgt. Verder vervangen we alle bomen met nieuwe bomen en komt er eenrichtingsverkeer." 

De invoering van het eenrichtingsverkeer ligt vrij gevoelig in de buurt. Niet iedereen is hier blij mee. Vooral ondernemers zijn bang dat winkels en de Dappermarkt slecht te bereiken zijn. Toch is er gekozen om dit door te voeren. "Het eenrichtingsverhaal is een lang verhaal geweest met voor- en tegenstanders. Er waren een aantal bewoners die heel erg voorstander waren van het eenrichtingsverkeer. Vandaar dat we daar toch voor zijn gegaan," vertelt Luchtenbelt.

Een bloemenverkoopster op de Dappermarkt vertelt ons over de gevolgen van de werkzaamheden. Zij komt hier al van jongs af aan en is bang dat klanten haar kraam straks niet meer kunnen bereiken. Vooral de timing van de werkzaamheden is voor haar erg ongelukkig. "Had dat lekker in de coronatijd gedaan dan hadden ze de hele straat voor hun eigen. Wij mochten niet staan door die anderhalve meter." 

Dat de straat aan vernieuwing toe was, daar zijn de meeste buurtbewoners en ondernemers het met elkaar over eens. "Als je hier met je fiets of met je auto rijdt, dan is het een wirwar en een chaotische toestand. Eigenlijk best wel gevaarlijk, dus ik denk dat er wel verbetering mogelijk is," vertelt een buurtbewoonster. 

Maar de straat moet niet te saai worden volgens een andere bewoner die tegen eenrichtingsverkeer is. "Gewoon de auto's dwars door mekaar, fietsers door mekaar. Een beetje ruzie, een beetje gedoe. Dat is gewoon leven!"

Gevolgen voor het verkeer

Op het moment is de tunnel tussen de Eerste van Swindenstraat en de Javastraat afgesloten voor autoverkeer. Het eenrichtingsverkeer is al van kracht en auto's kunnen alleen nog vanuit de Linnaeustraat de Eerste van Swindenstraat inrijden. Buurtbewoners kunnen last hebben van de werkzaamheden als er voor de deur gewerkt wordt. 

De werkzaamheden duren tot en met april 2024. 

Hij is misschien wel de bekendste Brit van Nederland: acteur en presentator Barrie Stevens. Hoewel hij al lang in Amsterdam woont en sinds 2019 ook staatsburger is, raakt het overlijden van koningin Elizabeth II hem. "Zij was altijd dat stukje Engeland voor mij", vertelt hij aan NH Radio.

Haar kroning, in 1953, herinnert hij zich nog als de dag van gisteren. "Ik was acht jaar en wij waren een heel eenvoudig arbeidersgezin. We hadden een zwart-wittelevisie en ik weet nog dat ik de hele dag zat te kijken naar de kroning. Ik was gefascineerd door het feit dat iemand ineens de verantwoordelijkheid voor het hele land krijgt. Voor vijftien landen zelfs, ik denk dat weinig mensen zich dat beseffen."

Stevens had haar overlijden wel langzaamaan zien aankomen.  "Ze werd steeds zwakker, je zag steeds meer berichten van afzeggingen. Ik denk op gegeven moment: het is op." Stevens meent dat het overlijden van prins Philip, tijdens de coronaperiode in 2021, ook veel invloed op haar gezondheid had.

"Het was zo'n verdrietig beeld, vlak na het overlijden zat ze in de kerk. Alleen, met haar tasje naast haar. Philip was natuurlijk de steun in haar hele leven, hij hield haar in evenwicht. Zijn overlijden vorig jaar was misschien het begin van het eind geweest."

Gedrevenheid en vechtlust

Van de koningin gaat hij haar gedrevenheid en vechtlust onthouden. "De periode toen prinses Diana overleed, was geen succesvol moment in haar leven. Het volk duwde haar van zich af. Toen was er een moment van: hoe krijg ik dat publiek terug? dat heeft ze toch voor elkaar gekregen." Stevens ziet zijn eigen lijfspreuk in de koningin terug. "Vooral doorgaan!"

Ondanks dat Stevens al zestien jaar in Nederland woont, bleef koningin Elizabeth iets voor hem betekenen. "Zij was altijd net dat stukje Engeland voor mij, dat nu is verdwenen. Raar hoe dat werkt, het is gewoon m’n emotionele kant, maar ze was echt een symbool voor mij."

Tijdens de periode van rouw blijft Stevens in Nederland. Hij leeft mee, maar volgt het liever, net als vroeger, op de tv. "Ik ben niet intens droevig. Het is ook een stukje acceptatie dat ik zelf ouder word."  

Een boilerroom, exporuimte, maar toch vooral een nieuwe nachtclub. CLUB3 opent binnenkort haar deuren in Haarlem. Het Patronaat Café, dat in de rechtervleugel zat van de gelijknamige poptempel, heeft plaatsgemaakt voor de nieuwe dansvloer. De club moet het nachtleven in de stad een nieuwe boost geven.

Het is nog niet af, maar van het bekende Patronaat Café is weinig meer over. "We hebben er een state of the art nachtclub gebouwd, met ontzettend gave verlichting dat in patronen over de wanden en plafond loopt", zegt Jip Klompenhouwer van Patronaat. "Daarnaast hebben we de twee ruimtes erboven ook aangepakt."

Boilerroom 

De rookruimte, die een verdieping boven het café zat, is weg. Daar zit nu een boilerroom. "Dat is een speciaal ingerichte ruimte waar dj's live sets kunnen streamen, die via internet te volgen zijn", legt Klompenhouwer uit. "En de verdieping daarboven wordt een expositieruimte met een balkon, vanwaar je de boilerroom in kunt kijken. Zo hebben we drie lagen, vandaar CLUB3." 

Tekst gaat door onder de foto.

Haarlem heeft een ontzettend bruisende nachtcultuur gehad met veel dj's en producers. Clubs als Stalker stonden nationaal goed aanschreven. Maar daar is niet veel meer van over, helemaal sinds de coronapandemie. 

"Met de jaren zijn er veel clubs dichtgegaan met als grootste de Stalker. Met deze nieuwe plek willen we iets bieden voor mensen die de nacht willen ontdekken, maar ook voor toekomstige nachtondernemers", vervolgt Klompenhouwer.  

Tekst loopt door onder informatieblok.

De nieuwe nachtclub staat los van het Patronaat. De club moet een springplank worden voor jonge talentvolle dj's of creatievelingen die die hun eerste meters willen maken in de nachtelijke uren. "Zij krijgen de sleutel en zijn vrij om hun ding te doen", aldus Klompenhouwer. 

Het programma is ook al bekend. Vrijdagnacht zal er experimentele, alternatieve pop en elektronische muziek uit de speaker pompen. Op de zaterdag zal het meer techno zijn dat de klok slaat, een beetje zoals in De Marktkantine of De School Amsterdam. "We zijn ook nog bezig met een 24-uursvergunning. Ik weet nog niet precies wanneer en of dat gaat lukken. Maar we hopen het wel", zegt de Patronaat-medewerker.

Vijf euro

Een avondje uitgaan zal altijd vijf euro kosten. Dat komt volgens Klompenhouwer omdat de club toegankelijk moet zijn voor zoveel mogelijk mensen die de nacht in willen. Daarnaast staat de plek dus los van Patronaat, met een eigen programmering, doelgroep en kaartverkoop. 

Vrijdag 30 september en zaterdag 1 oktober is het openingsweekend en kan je voor het eerst een dansje wagen. 

Eerst twee coronajaren en nu krijgen we dit, dat is het sentiment wat leeft onder de verenigingen die jaarlijks gebruik maken van de ijsbaan De Westfries in Hoorn. Gister luidde de exploitant van de ijsbaan de noodklok, omdat de energielasten de pan uit rijzen. Ze vrezen dat ze misschien dicht moeten blijven. "Ik vind het vreselijk", zegt Gerrit Bakker uit Ursem die het marathonschaatsen organiseert in Hoorn. 

"We hebben net een nieuwe marathonploeg opgericht in Hoorn", vertelt Gerrit. De ploegleden, waarvan vijf uit Hoorn, zouden meerdere keren per week samen komen in Hoorn om te trainen. De wedstrijden staan op de planning en ook de sponsoren zijn geregeld. "Ik had vandaag die sponsor aan de lijn, die was er doodziek van. Steekt 'ie er een hoop geld in en gaat de ijsbaan dicht."

Echt dicht is nog maar de vraag, maar de vrees is er. De ijsbaan heeft door de stijgende energieprijzen een extra kostenpost erbij van 400.000 euro. De beheerder kan het niet betalen, daarom is er een brandbrief gestuurd naar de gemeente. 

Gerda Gijtenbeek, voorzitter van de Westfriesche Kunstrij Club (WKC), is ook helemaal startklaar voor het nieuwe seizoen. "Alle programma's zijn gemaakt voor de wedstrijdrijders. Als we niet in Hoorn kunnen schaatsen, waar dan wel? Andere ijsbanen hebben ook geen ruimte."

Ook de ijshockeyvereniging uit Hoorn traint normaal twee keer in de week bij De Westfries, ze houden er wedstrijden en organiseren activiteiten voor de jeugd. "Het zou een hele domper zijn. De ijsbaan betekent alles voor ons, het is het hart van onze sport", aldus voorzitter Jeroen Klappe. 

Ondanks de verontruste reacties, is er ook hoop. "We blijven optimistisch, we willen gewoon open", vertelt Gerda. En zo staan Jeroen en Gerrit er ook in: "We hopen uitendelijk dat het open gaat."

Steun nodig

Gerda wil graag actie vanuit de gemeente. "Er moet ingesprongen worden, in ieder geval door de gemeente. Verbazingwekkend dat de ijsbaan hier mee geconfronteerd wordt." Gerrit is daar wel wat sceptisch over. Hij vertelt wel eens eerder bij de gemeente te hebben aangeklopt voor financiële steun voor het marathonschaatsen. "Maar we moeten onze kont maar zien te redden."

De gemeente, die eigenaar van het pand is, laat weten dat de wethouder zo snel mogelijk met exploitant Optisport om tafel gaat. Wethouder Dick Bennis (Sport en Recreatie) heeft de brandbrief ontvangen. De gemeente is zich bewust van de stijgende energielasten en de problemen die daar voor inwoners, bedrijven en organisaties bijkomen. "Maar er valt op dit moment niet te zeggen waar het gesprek toe gaat leiden", aldus Bennis. 

Het is dus nog afwachten of Gerrit straks zijn marathonploeg kan presenteren, de juiste lijnen op het ijs kan zetten en of er eind november een landelijk schaatsmarathonwedstrijd gereden gaat worden. 

Eerst twee coronajaren en nu krijgen we dit, dat is het sentiment wat leeft onder de verenigingen die jaarlijks gebruik maken van de ijsbaan De Westfries in Hoorn. Gister luidde de exploitant van de ijsbaan de noodklok, omdat de energielasten de pan uit rijzen. Ze vrezen dat ze misschien dicht moeten blijven. "Ik vind het vreselijk", zegt Gerrit Bakker uit Ursem die het marathonschaatsen organiseert in Hoorn. 

"We hebben net een nieuwe marathonploeg opgericht in Hoorn", vertelt Gerrit. De ploegleden, waarvan vijf uit Hoorn, zouden meerdere keren per week samen komen in Hoorn om te trainen. De wedstrijden staan op de planning en ook de sponsoren zijn geregeld. "Ik had vandaag die sponsor aan de lijn, die was er doodziek van. Steekt -ie er een hoop geld in en gaat de ijsbaan dicht."

Echt dicht is nog maar de vraag, maar de vrees is er. De ijsbaan heeft door de stijgende energieprijzen een extra kostenpost erbij van 400.000 euro. De beheerder kan het niet betalen, daarom is er een brandbrief gestuurd naar de gemeente. 

Gerda Gijtenbeek, voorzitter van de Westfriesche Kunstrij Club (WKC), is ook helemaal startklaar voor het nieuwe seizoen. "Alle programma's zijn gemaakt voor de wedstrijdrijders. Als we niet in Hoorn kunnen schaatsen, waar dan wel? Andere ijsbanen hebben ook geen ruimte."

Ook de ijshockeyvereniging uit Hoorn traint normaal twee keer in de week bij De Westfries, ze houden er wedstrijden en organiseren activiteiten voor de jeugd. "Het zou een hele domper zijn. De ijsbaan betekent alles voor ons, het is het hart van onze sport", aldus voorzitter Jeroen Klappe. 

Ondanks de verontruste reacties, is er ook hoop. "We blijven optimistisch, we willen gewoon open", vertelt Gerda. En zo staan Jeroen en Gerrit er ook in: "We hopen uitendelijk dat het open gaat."

Steun nodig

Gerda wil graag actie vanuit de gemeente. "Er moet ingesprongen worden, in ieder geval door de gemeente. Verbazingwekkend dat de ijsbaan hier mee geconfronteerd wordt." Gerrit is daar wel wat sceptisch over. Hij vertelt wel eens eerder bij de gemeente te hebben aangeklopt voor financiële steun voor het marathonschaatsen. "Maar we moeten onze kont maar zien te redden."

De gemeente, die eigenaar van het pand is, laat weten dat de wethouder zo snel mogelijk met exploitant Optisport om tafel gaat. Wethouder Dick Bennis (Sport en Recreatie) heeft de brandbrief ontvangen. De gemeente is zich bewust van de stijgende energielasten en de problemen die daar voor inwoners, bedrijven en organisaties bijkomen. "Maar er valt op dit moment niet te zeggen waar het gesprek toe gaat leiden", aldus Bennis. 

Het is dus nog afwachten of Gerrit straks zijn marathonploeg kan presenteren, de juiste lijnen op het ijs kan zetten en of er eind november een landelijk schaatsmarathonwedstrijd gereden gaat worden. 

Eerst twee coronajaren en nu krijgen we dit, dat is het sentiment wat leeft onder de verenigingen die jaarlijks gebruik maken van de ijsbaan De Westfries in Hoorn. Gister luidde de exploitant van de ijsbaan de noodklok, omdat de energielasten de pan uit rijzen. Ze vrezen dat ze misschien dicht moeten blijven. "Ik vind het vreselijk", zegt Gerrit Bakker uit Ursem die het marathonschaatsen organiseert in Hoorn. 

"We hebben net een nieuwe marathonploeg opgericht in Hoorn", vertelt Gerrit. De ploegleden, waarvan vijf uit Hoorn, zouden meerdere keren per week samen komen in Hoorn om te trainen. De wedstrijden staan op de planning en ook de sponsoren zijn geregeld. "Ik had vandaag die sponsor aan de lijn, die was er doodziek van. Steekt -ie er een hoop geld in en gaat de ijsbaan dicht."

Echt dicht is nog maar de vraag, maar de vrees is er. De ijsbaan heeft door de stijgende energieprijzen een extra kostenpost erbij van 400.000 euro. De beheerder kan het niet betalen, daarom is er een brandbrief gestuurd naar de gemeente. 

Gerda Gijtenbeek, voorzitter van de Westfriesche Kunstrij Club (WKC), is ook helemaal startklaar voor het nieuwe seizoen. "Alle programma's zijn gemaakt voor de wedstrijdrijders. Als we niet in Hoorn kunnen schaatsen, waar dan wel? Andere ijsbanen hebben ook geen ruimte."

Ook de ijshockeyvereniging uit Hoorn traint normaal twee keer in de week bij De Westfries, ze houden er wedstrijden en organiseren activiteiten voor de jeugd. "Het zou een hele domper zijn. De ijsbaan betekent alles voor ons, het is het hart van onze sport", aldus voorzitter Jeroen Klappe. 

Ondanks de verontruste reacties, is er ook hoop. "We blijven optimistisch, we willen gewoon open", vertelt Gerda. En zo staan Jeroen en Gerrit er ook in: "We hopen uitendelijk dat het open gaat."

Steun nodig

Gerda wil graag actie vanuit de gemeente. "Er moet ingesprongen worden, in ieder geval door de gemeente. Verbazingwekkend dat de ijsbaan hier mee geconfronteerd wordt." Gerrit is daar wel wat sceptisch over. Hij vertelt wel eens eerder bij de gemeente te hebben aangeklopt voor financiële steun voor het marathonschaatsen. "Maar we moeten onze kont maar zien te redden."

De gemeente, die eigenaar van het pand is, laat weten dat de wethouder zo snel mogelijk met exploitant Optisport om tafel gaat. Wethouder Dick Bennis (Sport en Recreatie) heeft de brandbrief ontvangen. De gemeente is zich bewust van de stijgende energielasten en de problemen die daar voor inwoners, bedrijven en organisaties bijkomen. "Maar er valt op dit moment niet te zeggen waar het gesprek toe gaat leiden", aldus Bennis. 

Het is dus nog afwachten of Gerrit straks zijn marathonploeg kan presenteren, de juiste lijnen op het ijs kan zetten en of er eind november een landelijk schaatsmarathonwedstrijd gereden gaat worden. 

Eerst twee coronajaren en nu krijgen we dit, dat is het sentiment wat leeft onder de verenigingen die jaarlijks gebruik maken van de ijsbaan De Westfries in Hoorn. Gister luidde de exploitant van de ijsbaan de noodklok, omdat de energielasten de pan uit rijzen. Ze vrezen dat ze misschien dicht moeten blijven. "Ik vind het vreselijk", zegt Gerrit Bakker uit Ursem die het marathonschaatsen organiseert in Hoorn. 

"We hebben net een nieuwe marathonploeg opgericht in Hoorn", vertelt Gerrit. De ploegleden, waarvan vijf uit Hoorn, zouden meerdere keren per week samen komen in Hoorn om te trainen. De wedstrijden staan op de planning en ook de sponsoren zijn geregeld. "Ik had vandaag die sponsor aan de lijn, die was er doodziek van. Steekt -ie er een hoop geld in en gaat de ijsbaan dicht."

Echt dicht is nog maar de vraag, maar de vrees is er. De ijsbaan heeft door de stijgende energieprijzen een extra kostenpost erbij van 400.000 euro. De beheerder kan het niet betalen, daarom is er een brandbrief gestuurd naar de gemeente. 

Gerda Gijtenbeek, voorzitter van de Westfriesche Kunstrij Club (WKC), is ook helemaal startklaar voor het nieuwe seizoen. "Alle programma's zijn gemaakt voor de wedstrijdrijders. Als we niet in Hoorn kunnen schaatsen, waar dan wel? Andere ijsbanen hebben ook geen ruimte."

Ook de ijshockeyvereniging uit Hoorn traint normaal twee keer in de week bij De Westfries, ze houden er wedstrijden en organiseren activiteiten voor de jeugd. "Het zou een hele domper zijn. De ijsbaan betekent alles voor ons, het is het hart van onze sport", aldus voorzitter Jeroen Klappe. 

Ondanks de verontruste reacties, is er ook hoop. "We blijven optimistisch, we willen gewoon open", vertelt Gerda. En zo staan Jeroen en Gerrit er ook in: "We hopen uitendelijk dat het open gaat."

Steun nodig

Gerda wil graag actie vanuit de gemeente. "Er moet ingesprongen worden, in ieder geval door de gemeente. Verbazingwekkend dat de ijsbaan hier mee geconfronteerd wordt." Gerrit is daar wel wat sceptisch over. Hij vertelt wel eens eerder bij de gemeente te hebben aangeklopt voor financiële steun voor het marathonschaatsen. "Maar we moeten onze kont maar zien te redden."

De gemeente, die eigenaar van het pand is, laat weten dat de wethouder zo snel mogelijk met exploitant Optisport om tafel gaat. Wethouder Dick Bennis (Sport en Recreatie) heeft de brandbrief ontvangen. De gemeente is zich bewust van de stijgende energielasten en de problemen die daar voor inwoners, bedrijven en organisaties bijkomen. "Maar er valt op dit moment niet te zeggen waar het gesprek toe gaat leiden", aldus Bennis. 

Het is dus nog afwachten of Gerrit straks zijn marathonploeg kan presenteren, de juiste lijnen op het ijs kan zetten en of er eind november een landelijk schaatsmarathonwedstrijd gereden gaat worden. 

De laatste drie jaar van haar leven moeten voor koningin Elizabeth, die iedereen anders zou hebben gegund, niet de gemakkelijkste zijn geweest… Een golf aan nieuwe schandalen, corona, én de dood van haar geliefde echtgenoot prins Philip tekenden haar naderende einde. Maar gelukkig waren er twee lichtpuntjes, twee zaken waardoor zij tevreden en gerust haar ogen kon sluiten…

Toen de pandemie op zijn hoogtepunt was en corona van keel naar keel snelde, riepen deskundigen om de zomer en de zon. Want het virus kon slecht tegen warmte en hitte. Celsius in topvorm zou Covid-19 wegvagen. Dus na de tropische mokerslag van deze zomer vraag ik me af hoe het ermee staat. Is het nu echt voorbij met corona en kunnen we ons concentreren op de andere plagen die ons teisteren: inflatie, energiekosten, oorlog, Poetin? Ik weet het niet. Minister Kuipers van Volksgezondheid klonk de laatste weken geruststellend. Hij constateerde minder virale activiteit dan haargroei op zijn schedel. Hij zei dat corona ‘een neusverkoudheid’ is geworden en dat we het ook als zodanig moeten behandelen. Dus gewoon iets vaker een nieuwe zakdoek pakken.

De eerste herhaalprikken tegen het coronavirus worden op maandag 19 september gegeven. De uitnodigingen daarvoor vallen vanaf volgende week, dinsdag 13 september, in de brievenbus.

Torenhoge gasrekeningen, een schrijnend tekort aan personeel én het terugbetalen van uitgestelde belastingen uit coronatijd. De West-Friese horeca vreest de komende wintermaanden. "Het wordt een spannende tijd."

Net als veel Nederlanders gaan ook de horecazaken gebukt onder de historisch hoge gasprijzen. Rob Baltus is regiovoorzitter van Koninklijke Horeca Nederland in Noord-Holland en werkzaam in De Nadorst in Blokker. "Het bedrag dat ik normaal in december betaal - als ik de tent maximaal warm stook - betaalde ik nu al in augustus. Kun je nagaan als het kouder wordt."

Peter Spruit herkent de verhalen. Hij is eigenaar van vier restaurants onder de naam Gewoon Lekker. Er zijn vestigingen in Hoorn, Wervershoof, Heerhugowaard en Zaandam. "In het hotel restaurant in Heerhugowaard moeten we dagelijks 50 kamers warm houden. Normaal hadden we maandelijks zo'n 9 a 10 duizend euro aan energiekosten, nu zit dat op 30 a 40 duizend euro per maand." 

Bizarre bedragen

Bizarre bedragen. "Voorlopig is het voor ons nog op te hoesten, omdat we in zowel Hoorn als Heerhugowaard goed lopen. Maar we weten niet wat de winter brengt. Ik kan me ook voorstellen dat we op een gegeven moment keuzes moeten maken: later openen, bijvoorbeeld. Om zo stookkosten te besparen. Daar denken we wel over na."

De Hoornse horecaondernemer Frank Wisse zit zelf 'veilig' met een vast energiecontract, maar ziet collega's in de moeilijkheden komen. "Vooral de kleinere ondernemers. Er zit na de coronaperiode al weinig vet op de botten bij veel bedrijven en als je energierekening net zo hoog is als de huur van je pand, dan is dat niet vol te houden. Ik voorzie dat mensen de stekker eruit trekken. Het wordt een spannende tijd."

Baltus heeft nog geen berichten ontvangen van sluitingen, maar krijgt door zijn rol bij brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) wel de nodige verontruste telefoontjes van collega's. "Ik denk dat iedere ondernemer goed bij zichzelf te rade zal gaan wanneer hij open gaat. Stook ik op een regenachtige dag de tent vol voor een paar klanten? Of sla ik de lunch over? Dat soort afwegingen gaan gemaakt worden, denk ik."

Personeel

Hel wel of niet openen van horecazaken hangt ook vast aan de hoeveelheid personeel. Want ook dat is een punt van zorg. Peter Spruit heeft 120 mensen in dienst, maar de vestiging van Gewoon Lekker in Wervershoof is al sinds eind vorig jaar gesloten, vanwege een tekort aan mensen. Toch mikt hij op een snelle heropening. "We gaan vanaf oktober nieuwe krachten opleiden en hopen niet lang daarna de deuren te kunnen openen. Er zijn al heel veel klanten die willen reserveren, maar we willen het eerst weer goed op de rit hebben."

Wisse moet één van zijn zaken geregeld sluiten door een gebrek aan arbeidskrachten. "Er is een groep personeel, die minder loyaal is dan voorheen. En een ander deel kun je ook niet altijd maar inzetten. Dus dan schuiven we wat en gaan we een dag dicht. Erg? Ach, we mochten tijdens corona een jaar lang niet open..."

Aflossen

Tijdens corona was er uitstel van het betalen van loon- en omzetbelasting. Dit om de sector lucht te geven. Maar per 1 oktober moet er worden begonnen met de aflossing hiervan. Daar heeft de ondernemer maximaal 5 jaar voor. "Dit bedrag kan in sommige gevallen aardig oplopen, tot wel een maandsalaris van een personeelslid", weet Baltus. "Dat maakt de aankomende periode extra spannend."

Hij volgt de ontwikkelingen nauwgezet. "Ik heb nog geen slapeloze nachten, maar denk soms wel eens: hoe gaan we dit nu weer rondbreien? Ik verwacht na de jaarwisseling wel een kantelpunt voor de branche. Want niet voor iedereen is dit vol te houden." 

Werklui waren er dinsdagochtend nog druk mee bezig, maar inmiddels ligt -ie er: de brug van Willem Peters. Meer dan anderhalf jaar geleden diende hij een motie in, die door de gemeenteraad bijna unaniem werd aangenomen. 

Daarna werden de ambtelijke en operationele molens in werking gezet met de komst van de wandelbrug als gevolg. "Volgens mij ligt-ie er knap bij, ik ben er hartstikke trots op", vertelt Peters, die nu fractie-assistent is bij de VVD, tegen mediapartner Alkmaar Centraal.

Tijdens zijn coronawandelingen door park Oosterhout ontdekte hij dat er iets ontbrak: "Een bruggetje, want je kon geen klein rondje maken of vanaf de oostkant naar de avonturenheuvel lopen." Op de vraag of het geen risico is, Alkmaar en bruggen en zo, antwoord hij lachend. "Als ik zo kijk dan heb ik het idee dat deze brug wel een stormpje kan doorstaan."

Ook de wandelaars in het park zijn er tevreden mee: "Ik woon hier in de buurt en heb nu een kortere route naar mijn moeder" en "Dit is fijn, want nu kan ik ook een ander rondje met de hond lopen."

Dat de parkgebruikers blij zijn, maakt Peters extra tevreden: "Je bent gekozen door de Alkmaarders en je wilt graag wat teruggeven. Dan is dit een van de dingen die je teruggeeft en dat voelt ontzettend lekker."

Steeds vaker duikt-ie op: de omgekeerde Nederlandse vlag. Het begon een paar maanden geleden als een uiting van boerenwoede, maar inmiddels hangt de driekleur ook aan viaducten, langs snelwegen en aan gevels van rijtjeshuizen. Wie hangen die vlaggen op? En waar staat dit stille protest voor? NH Nieuws maakte een rondje door de provincie, op zoek naar de gezichten achter de vlag. Vandaag, Richard Rijkhart uit Amsterdam. Zijn vlag werd in brand gestoken, maar hangt er nog steeds. Hij wil  zijn afkeer tegen het stikstofbeleid laten blijken. Dat is gebaseerd op verkeerde modellen. Volgens hem niet voor het eerst. 

Als vegetariër steunt hij alleen de kleine boeren die op een natuurinclusieve manier groente produceren. Grote varkensflats hoeven niet op zijn steun te rekenen. "Boerenbedrijven die met varkensflats werken en de bio-industrie mogen wel aangepakt worden. Maar het geldt niet voor grootste gemene deler van de boeren."

Volgens Rijkhart scheert de regering alle boeren over één kam en hanteert het RIVM 'verkeerde rekenmodellen'. "Ik ben het niet eens met de rekenmodellen. RIVM gaat altijd uit van het worst case scenario. Hoe ze dat doen, ik heb geen idee, maar rekenmodellen geven theoretisch meer stikstofuitstoot dan in de realiteit.

Of zijn vlag dit keer wel het verschil gaat maken weet hij niet. "Ik hoop het. Ik ben niet de enige. In Amsterdam misschien wel één van de weinigen. Maar daarbuiten niet." Een nieuwe vlag is wat hem betreft in ieder geval niet nodig. "Nu is het een geuzenvlag, dat vind ik eigenlijk nog krachtiger."

Het is een omstreden onderwerp voor de Jordanees, de terrasboot van café P96 aan de Prinsengracht. Het café bestaat al veertig jaar en de boot heeft er tot voor kort altijd zonder problemen gelegen. Tot er in 2017 klachten kwamen en handhaving erop af gestuurd werd. Na jaren discussie en aanvragen van vergunningen is dan nu toch eindelijk het hoge woord eruit. "De boot blijft, het is niet te geloven", begint eigenaar Edmee de Waal van Veen.

Ze zijn nog steeds in shock, vertellen eigenaren Els en Edmee, tevens moeder en dochter. "Veertig jaar geleden startte ik dit café", vertelt Els de Waal. "Er zat een junkenboot tegenover waar we veel last van hadden. Toen de boot wegging kwam er een lege plek, dus we dachten: we leggen er zelf wat neer!"

Tot 2017 werd de boot daar gedoogd. "De gemeente wist ervan, het was niet of de boot uit de lucht kwam vallen", vertelt Edmee. Tot het moment dat er volgens beide dames een buurman in dat jaar meldingen begon te maken van overlast. Handhaving kwam op de boot af, en het terras moest stoppen. "Gelukkig kregen we eerst nog een coronavergunning."

En toen toch wel

Het café besloot een vergunning aan te vragen, maar die werd afgewezen. Na steun van de buurt met veel handtekeningen en een positief advies van de stadsdeelcommissie leek het toch niet te lukken. "Maar toen kwam maandag ineens die brief van Femke Halsema, we hadden dit zó niet zien aankomen maar zijn zó gelukkig", vertelt Edmee met een gigantische lach op haar gezicht.

Ook de buurt is blij. Om de haverklap lopen er buren binnen om Edmee en Els, en de derde generatie die inmiddels ook in het café staat, te feliciteren. "Het is zo fijn, iedereen komt bloemen brengen." Ondanks het ongeloof maakt Edmee wel al plannen: "We kunnen nu de boot weer naar onderhoud sturen, nu we weer zeker weten dat we verder mogen. Dus we willen nieuw meubilair en de boot kan weer een lik verf gebruiken."

"Een echt feest met de buurt duurt nog even, daar moeten we nog dingen voor organiseren", vertelt Els. "Maar we proosten nu het nog mooi weer is in de avonden."

De volgende vaccinatiecampagne tegen het coronavirus start half september. Voor veel mensen wordt het alweer de vierde prik in anderhalf jaar tijd. Waarom zou je die nemen? En hoe werkt het vernieuwde vaccin?

Na 38 jaar stoppen Leni en Jack Baars met hun naaimachinewinkel in Roermond. Ze voelden in die tijd dat vrouwen meer gingen werken, maar kregen een boost tijdens corona. Nu is het goed geweest.

Wie afgelopen weekend van het volksfeest in Zandvoort heeft genoten, moet eigenlijk nú in de auto springen voor een bezoek aan het Noord-Hollandse De Kwakel. Dat dorpje staat vandaag totaal op zijn kop vanwege een historische kermisoptocht. Opvallend veel wagenbouwers drijven dit jaar de spot met de vakantiechaos op Schiphol. Heel actueel, want het ging gisteren nog mis op de luchthaven. 

"We wilden dit jaar een actueel thema. Iets dat leeft", vertelt Niels Koole van kar nummer 7 'Schiphol op hol'. "En iemand een beetje voor de Sjaak houden", voegt hij er lachend aan toe. En dus bouwde hij met zijn vaste vriendengroep een Schipholtoren van bijna vijf meter hoog. 

Om de toren heen staan bordjes als 'flight delayed' en een deel van de groep is verkleed als gefrustreerde vakantieganger. "We willen van een chagrijnige situatie iets grappigs maken", legt Niels uit. "Reizigers moesten deze zomer vier uur in de rij staan of hun bagage was zoek." De vrouwen van het gezelschap zijn verkleed als stewardess. "Want wij hebben wél personeel!"

Tekst gaat verder.

Niels en zijn vrienden zijn niet de enige die zich voor het ontwerp van hun wagen lieten inspireren door de chaos op de luchthaven. 5 van de 39 deelnemende teams kozen namelijk voor dit thema. Ook het team van Michel Lek liet zich er door inspireren. De groep doet al jaren mee en hoort, volgens Michel, bij de oude garde. 

"We zitten altijd bier te drinken en een beetje stom te lullen en dan roept iemand iets leuks", omschrijft hij de brainstormsessie waarin het ontwerp van de kar tot stand komt. Die bouwen de vrienden altijd binnen een week op, dus het ontwerp mag niet te ingewikkeld zijn. "We hebben veel koffers en bijvoorbeeld dames die voor de balie staan te wachten", omschrijft hij de wagen. Voor de winst doen ze het eigenlijk al jaren niet meer. "Het is gewoon heel erg gezellig."

Aalsmeerbaan

De Kwakelaars laten het thema geluidsoverlast door vliegtuigen dit jaar links liggen. Dat is misschien ook niet zo gek, want het dorpje heeft een rustige periode achter de rug. De Aalsmeerderbaan, waarvan de aanvliegroute over het dorp gaat, was namelijk drie maanden dicht voor onderhoud. Ook tijdens twee coronajaren hoefden zij fors minder vliegtuigen boven hun hoofd te tolereren.  

Meerdere deelnemers aan de kermisoptocht zijn aan de slag gegaan met actuele thema's. Zo beklaagt een groep jongere deelnemers zich over de krapte op de huizenmarkt en kunnen ook de boeren op steun rekenen. De optocht begint vandaag om 9.15 uur vanaf de Ringdijk en eindigt rond 15.00 uur in het centrum van De Kwakel. Naar verwachting keert de rust in het dorp pas in de late uurtjes weer terug.