Zuid-Korea en Maleisië scherpen de coronamaatregelen aan vanwege de oplopende besmettingscijfers in China. Reizigers uit China moeten bij aankomst in Zuid-Korea met een test bewijzen dat ze niet besmet zijn met het coronavirus. Maleisië controleert zelfs alle mensen die het land in willen reizen op koorts.

2022 was een jaar van grote hoogten en diepe dalen, stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in het jaaroverzicht. Stonden de twee voorgaande jaren in het teken van corona, in 2022 domineerden vooral de gevolgen van de oorlog in Oekraïne.

Het afsteken van vuurwerk is dit jaar in Amsterdam verboden. Toch lijkt dat bij feestwinkel Witbaard in De Pijp geen belemmering te zijn. De klanten stromen binnen en nemen voor honderden euro's aan vuurwerk mee. Al gaan veel Amsterdammers niet in de stad de jaarwisseling vieren.

Fonteinen, cakeboxen en ook nog wat sterretjes worden meegenomen op de eerste verkoopdag van vuurwerk. Bij Witbaard aan de Ferdinand Bolstraat moet de grootste drukte nog komen, maar daar maakt eigenaar Johan zich niet zo druk om. "Oudjaarsdag is altijd de drukste dag en dan valt het dit jaar ook nog eens op een zaterdag. Het wordt echt wel druk dan", zegt hij. 

Regels

Het afsteekverbod is door de gemeente ingesteld, vanwege ernstige incidenten tijdens de jaarwisseling van 2019 naar 2020. In 2020 was er al een verbod, maar omdat er landelijk tijdens de coronajaren een vuurwerkverkoop en -afsteekverbod gold, gaat het afsteekverbod dit jaar pas voor het eerst in. 

In totaal zijn er deze jaarwisseling twaalf gemeenten met een afsteekverbod, waaronder ook Amsterdam. Een verbod op de verkoop is niet mogelijk, vanwege de landelijke wet- en regelgeving. 'Kindervuurwerk' mag wel worden afgestoken, zoals fakkels, sterretjes en grondbloemen. 

Buiten Amsterdam

Vele ouders en kinderen verlaten de winkel met volle tassen gevuld met vuurwerk. "Mijn vader betaalt, maar als ik zou betalen, zou mijn spaarpot leeg zijn," zegt een jongen. Op de vraag waar het vuurwerk wordt afgestoken, is het antwoord veel buiten Amsterdam. Op Schiermonnikoog, in Almere of in Amstelveen: daar mag het siervuurwerk wél de lucht in.

Toch denkt Johan niet dat mensen in Amsterdam knalloos Oud en Nieuw gaan vieren. "De gemeente heeft aangegeven dat er niet gehandhaafd zal worden en de afgelopen twee jaar was er ook een vuurwerkverbod, zelfs een verkoopverbod. Toen werd er ook gewoon afgestoken."

Vanaf 7:00 uur 's ochtends zaten de kroeggangers in Café de Werf in Hauwert al aan de alcohol. De tweede editie van het WK Barkrukzitten is namelijk vanochtend van start gegaan. Het idee: zo lang mogelijk achter elkaar proberen te blijven zitten op je barkruk. "Je zit naast elkaar en dan komen de mooiste verhalen van vroeger", zegt Sebastiaan Redeker. 

Spelregels

Het idee is om het record van vorig jaar te verbreken, wat betekent dat de kroeggasten langer dan vijftien uur moeten zitten. Wel is er elk uur 320 seconden de tijd voor toiletbezoek. Drink je meer, dan krijg je er per drankje 30 seconden extra pauzetijd bij.  "Het café zit lekker vol, we hebben er een dj bij. Het allermooiste is het samenzijn", aldus Sebastiaan.

Het idee is bedacht door de vader van Sebastiaan, die ook een café had vroeger. Daarna is het al een hele tijd niet meer gedaan. Maar vorig jaar met corona, toen mensen in beperkte aantallen toch moesten zitten aan tafels, heeft Sebastiaan hetzelfde soort toernooi georganiseerd. Vorig jaar echter twaalf uur, nu proberen ze vijftien. 

Het aantal mensen in China dat per dag sterft aan de gevolgen van corona is in een week tijd ongeveer verdubbeld naar 9000. Dat schat het Britse onderzoeksbedrijf Airfinity, dat gespecialiseerd is in gezondheidsdata. Het bedrijf baseert zich onder andere op gegevens van de Chinese provincies.

Het is stil in de hallen van de visafslag in Den Helder. Donderdag 22 december werd de laatste vis geveild en sindsdien worden er alleen nog maar wat zaken afgerond en opgeruimd. De visafslag in Den Helder is permanent gesloten. Bedrijfsleider Bert de Groot vindt het een drama: “Dit haal je nooit meer terug.”

Bedrijfsleider Bert de Groot zag de visserij in Den Helder afnemen door de jaren heen. Hij werkt inmiddels al 36 jaar bij de visafslag. “Vanaf mijn zestiende. Ik was eigenlijk nog te jong maar werd toch aangenomen. De visserij en Den Helder zijn altijd met elkaar verweven geweest. Zocht je een bijbaantje, dan kon je naar de visafslag. Zomerwerk of gewoon maar een paar uurtjes, je kon er altijd terecht. Dat is nu permanent voorbij.”

"De visafslag is er ook al heel lang. Generaties hebben er gewerkt, dat stopt ineens. Dat is heel triest, voor de visserij maar ook voor families. Het gaat niet alleen over de visafslag, maar ook over bedrijven die spullen leverden aan de kotters, bakkers, slagers, groenteboeren, noem maar op.”

De sluiting van de visafslag was onvermijdelijk, maar voelt toch nog onwerkelijk voor De Groot. “Het einde zat er al wel aan te komen, dus dat went wel, al klinkt dat misschien gek. Maar ik had niet kunnen denken dat het zo zou eindigen. Ondanks heel veel cameraploegen en heel veel interviews, gaan de deuren toch dicht.”

De Groot zag de gehele visserij in 36 jaar tijd veranderen en vooral afnemen. De laatste jaren gebeurde dit in een stroomversnelling. Hij somt op: “Brexit, door natura 2000 gesloten gebieden, het opwarmende water waardoor ze steeds verder weg moeten vissen, het pulsverbod, windmolenparken, olieprijzen, geen bemanning, geen opvolgers”. De branche had al moeite om tijdens de coronaperiode overeind te blijven, maar toen daarna de oorlog in Oekraïne begon was dat de druppel voor veel vissers.

En geen visserij betekent ook geen visafslag. De Groot: “De laatste tijd haalden alle boten samen 1000 kisten schol binnen. In de jaren tachtig was dit 1000 tot 1500 kisten per kotter. We stonden dan met 190 man op de vloer te werken. Dat kun je je nu niet meer voorstellen.”

Zelf blijft hij nog wel aan het werk in Den Helder, om de vijf overgebleven Helderse kotters op te vangen en hun vis in vrachtwagens naar de visafslag in Den Oever te vervoeren. Maar voor de meeste van de 20 overgebleven werknemers is dit het einde van de rit.

“Ik heb collega’s die er al 40 jaar werken, je bent een eenheid, je wordt samen groot”, zegt De Groot daarover. “Dat gaat ook veranderen, dat moet ik ook zelf gaan ervaren. Het is over en uit, jammer. Je hebt zo lang met die mensen samengewerkt.”

In 36 jaar bij de visafslag heeft De Groot zoveel meegemaakt dat hij niet maar één favoriete herinnering kan bedenken. “Het waren hele mooie tijden”, zegt hij. “Ik heb genoten van de vis, de verscheidenheid, van alles wat hier binnen is gebracht: van haaien, tot tonijn, tot bommen en granaten.”

Bert laat een foto zien waarop hij op een gigantische tonijn zit van 320 kilo. “Een Deense kotter had die gevangen. Ze kregen hem niet in de boot gehesen dus hebben ze hem de haven binnen gesleept. Dat was rond 2000, dus al meer dan twintig jaar geleden. Ik ben toen voor de schaal op de vis gaan zitten. Heden ten dage zouden we dat nooit meer doen."

Tientallen bommen en granaten heeft De Groot langs zien komen, de meest recente nog in 2021. “Het leek op een olievaatje, maar ik vertrouwde het niet helemaal dus ik belde de politie. Het bleek een zeemijn te zijn, de EOD heeft hem opgehaald en tot ontploffing gebracht op het strand.”

Een selectie van de opgeviste objecten. Tekst gaat verder onder de foto: 

Naast mijnen en bommen werden er ook bijzondere dieren aangevoerd: “een voshaai, en een keer een dolfijn.” Al pratend komen er toch steeds meer herinneringen boven: “Vroeger donderde men alles in de zee: kwamen ze terug met halve auto’s, wasmachines, wastrommels. Je kan het zo gek niet verzinnen. Eén kotter kwam met 12 wasmachinetrommels terug.”

“De vissers zorgden de laatste 10 jaar zelf ook beter voor de natuur, ze namen dan het vuil mee. Je schrikt ervan wat er allemaal uit het water komt, mooi dat vissers opruimen.”

2023 wordt een onzeker jaar voor Bert, die eenzaam overblijft in de grote hallen in de haven van Den Helder. "Het is een spannende tijd, je weet vandaag niet wat er morgen gebeurt."

Nu de Chinese toerist weer op pad kan, nemen de zorgen toe dat reizigers het coronavirus met zich meenemen. Verschillende landen nemen maatregelen, Nederland nog niet. In Europees verband wordt donderdag echter toch bekeken of er niet iets moet gebeuren. ,,Nederland kennende gaan we weer overwegen totdat er een nieuwe variant al wijdverspreid is.”

Het zou eigenlijk vorig jaar al moeten gebeuren, maar dit jaar is het dan echt zo ver: op verschillende plekken in de stad kun je met oud en nieuw naar een vuurwerkshow kijken. De grootste is op het Museumplein, maar ook in Nieuw-West en in Noord zijn er shows.

Sinds de vorige jaarwisseling geld er een verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk in de stad. Om mensen toch een alternatief te bieden, worden er door de gemeente meerdere vuurwerk- en lichtshows in de stad georganiseerd. Die hadden er de vorige jaarwisseling eigenlijk ook moeten zijn, maar door de toen geldende coronamaatregelen gingen ze niet door.

Museumplein

Dit jaar zijn de shows er dus voor het eerst wél. De grootste staat op het Museumplein. Die Electric Fireworks-show begint om 23.00 uur, het hoogtepunt komt (uiteraard) om 0.00 uur. Om 0.15 uur is de show afgelopen. AT5 nam al een kijkje bij de opbouw. Je kunt trouwens ook gewoon binnenblijven, want de show is live op AT5 te volgen.

A'DAM Toren

Voor wie niet kan wachten: de vuurwerkshow bij de A'DAM Toren in Noord begint al om 22.00 uur. De show in Noord is het beste te zien vanaf de kades van het IJ. Ook in de omliggende woonwijken, zoals NDSM, Overhoeks, de Van Der Pekbuurt en IJplein zou het te volgen moeten zijn. Ook dit schouwspel is om 0.15 uur afgelopen.

Tuinen van West

Ook diep in Nieuw-West kun je naar een vuurwerkshow kijken. Deze show in Tuinen van West begint om 23.00 uur en is net als alle shows om 0.15 uur afgelopen. Volgens de organisatoren wordt het 'een theatrale viering met vuur en fanfare'. Om rekening te houden met de dieren die in de omgeving wonen, is het vuurwerk hier minder hoog en hard als bij de andere shows. Het gaat vooral om 'draaiend en spuitend vuurwerk op ooghoogte', aldus de organisatie.

Alle vuurwerkshows zijn gratis toegankelijk.

Na twee jaar lang niks kunnen verkopen door de coronacrisis, gaat het nu als warme broodjes over de toonbank: vuurwerk. Vanaf vandaag mag het de komende drie dagen gekocht en opgehaald worden. "Denk dat driekwart van de voorraad al op is", vertelt Jeffrey Pelt van de Intratuin in Hoorn over wat er allemaal besteld is. 

"Als ik kijk naar het aantal bestellingen dat al gedaan is, dan is dat bijna verdubbeld", vertelt Jeffrey nuchter. "Klanten kopen eigenlijk van alles en nog wat." Er is niet een bepaald product wat harder gaat dan het ander, vertelt hij. 

"Ik denk dat mensen het gemist hebben. En ik zie om me heen dat de kleinere verkooppunten wegvallen, dus dan krijgen degenen die overblijven het drukker", verklaart Jeffrey over de toegenomen drukte.

Afhaalblokken gecreëerd

Sinds 8.00 uur zijn de deuren open van zijn winkel, er kan drie dagen lang vuurwerk gekocht en opgehaald worden. "We hebben voor de bestellingen afhaalblokken gecreëerd. Per blok krijgen we een vast aantal klanten. Per half uur zo'n veertig klanten." Op deze manier hoopt Jeffrey de stroom van mensen te regulieren. "Eerder je bestelling ophalen heeft geen zin", vertelt hij. "Dan staat het vuurwerk nog niet klaar."

Klanten die niet besteld hebben, kunnen ook nog vuurwerk kopen. "We zijn vandaag en morgen van 8.00 uur tot 21.00 uur open. Zaterdag tot 17.00 uur. Wat we nog beschikbaar hebben, kun je dan nog kopen."

Of Jeffrey zelf ook nog vuurwerk in huis haalt? "Geen idee nog. Ik kijk wel of er wat overblijft aan het einde. Maar dat zal weinig worden dit jaar."

Na twee jaar lang niks kunnen verkopen door de coronacrisis, gaat het nu als warme broodjes over de toonbank: vuurwerk. Vanaf vandaag mag het de komende drie dagen gekocht en opgehaald worden. "Denk dat driekwart van de voorraad al op is", vertelt Jeffrey Pelt van de Intratuin in Hoorn over wat er allemaal besteld is. 

"Als ik kijk naar het aantal bestellingen dat al gedaan is, dan is dat bijna verdubbeld", vertelt Jeffrey nuchter. "Klanten kopen eigenlijk van alles en nog wat." Er is niet een bepaald product wat harder gaat dan het ander, vertelt hij. 

"Ik denk dat mensen het gemist hebben. En ik zie om me heen dat de kleinere verkooppunten wegvallen, dus dan krijgen degenen die overblijven het drukker", verklaart Jeffrey over de toegenomen drukte.

Afhaalblokken gecreëerd

Om 8.00 uur gaan de deuren open van zijn winkel, dan kan er drie dagen lang vuurwerk gekocht en opgehaald worden. "We hebben voor de bestellingen afhaalblokken gecreëerd. Per blok krijgen we een vast aantal klanten. Per half uur zo'n veertig klanten." Op deze manier hoopt Jeffrey de stroom van mensen te regulieren. "Eerder je bestelling ophalen heeft geen zin", vertelt hij. "Dan staat het vuurwerk nog niet klaar."

Klanten die niet besteld hebben, kunnen ook nog vuurwerk kopen. "We zijn vandaag en morgen van 8.00 uur tot 21.00 uur open. Zaterdag tot 17.00 uur. Wat we nog beschikbaar hebben, kun je dan nog kopen."

Of Jeffrey zelf ook nog vuurwerk in huis haalt? "Geen idee nog. Ik kijk wel of er wat overblijft aan het einde. Maar dat zal weinig worden dit jaar."

De ministeries van Volksgezondheid (VWS) en van Buitenlandse Zaken zien nog geen aanleiding om maatregelen te nemen tegen de forse toename van het aantal coronabesmettingen in China. Nederland gaat bijvoorbeeld geen inreisbeperkingen aan Chinezen opleggen, door hen bij aankomst mogelijk te verplichten tot een coronatest, waartoe Italië, de Verenigde Staten, Japan en India wel hebben besloten.

De Verenigde Staten gaan coronatesten verplicht stellen voor reizigers uit China, Hongkong en Macau. Dat heeft de Amerikaanse gezondheidsautoriteit CDC gemeld. Het aantal besmettingen in China is fors opgelopen sinds Beijing de afgelopen weken de meeste coronamaatregelen heeft opgeheven na een zeldzame protestgolf.

Een lockdown en strenge coronamaatregelen domineerden Nederland een jaar geleden. Nu zijn alle maatregelen afgeschaald. In onze buurlanden moet alleen in Duitsland soms nog het mondkapje op.

Ze begonnen vol goede moed in een uitermate moeilijke tijd, het begin van de coronacrisis. Die overleefden Ronald en Priscilla Lesage nog. Maar de energiecrisis is ze te veel geworden. Ze stoppen met tegen de stroom in roeien. Hun eetcafé Aan de Sluizen in IJmuiden gaat dicht.

Ronald zegt dat doorgaan niet van realiteitszin zou getuigen. Er komt simpelweg te weinig geld binnen.

"We hebben er alles aan gedaan. Maar een biertje moet in het café tegenwoordig zó veel geld kosten, dat ik wel begrijp dat de mensen liever een kratje in de supermarkt halen en die thuis opdrinken." Maar pijnlijk is de beslissing wel: "We gaan de klanten echt missen", vertelt Priscilla. 

Urenlang wachten, personeelsgebrek, agressieve reizigers en een directeur die met de staart tussen de benen afdruipt: dat Schiphol een roerig jaar achter de rug heeft, zal niemand zijn ontgaan. Op de luchthaven blikt radiopresentator Patricia Nagelkerke met NH's luchtvaartverslaggever Doron Sajet terug op de chaos. "Internationaal staan we er slecht op."

Ook op andere Europese vliegvelden werd het geduld van reizigers en het uithoudingsvermogen van personeel afgelopen jaar flink op de proef gesteld, benadrukt Sajet. "Maar zo slecht als het hier op Schiphol ging, was het nergens." 

Schiphol minder populair

Een deel van de reizigers die steevast via Schiphol naar hun internationale bestemmingen vloog, kiest inmiddels voor andere luchthavens als Brussel Zaventem of Düsseldorf. "Ik heb het zelf deze zomer ook gedaan, ik ga hier niet in de rij staan, ik ben niet gek", aldus Sajet.

De NH-verslaggever vloog naar een niet-Schengenland - dus mét paspoortcontrole -  en koos daarom bewust voor een vlucht vanaf Rotterdam-The Hague Airport, in de volksmond beter bekend als Zestienhoven.

"Dat is wel een luchthaven van de Schiphol Group, maar het is er veel beter geregeld. Het is ook veel kleiner, maar daar hadden ze de organisatie beter op orde. Iets van twintig minuten security en nul minuten paspoortcontrole. Ik moest er wel voor naar Rotterdam, maar wat is dat nou? Veertig minuten rijden."

Maar niet alleen reizigers, ook luchtvaartmaatschappijen zijn klaar met de wanorde op Schiphol, merkt Sajet op. "Corendon heeft er voor gekozen het volgend jaar anders te gaan doen: minder Schiphol, ze gaan naar Brussel, naar Weeze, naar Limburg. Dan moet je daar naartoe: dan bieden ze wel aan dat je gratis kunt parkeren, ze maken het pakket leuk, maar ze kiezen ervoor om het ergens anders te doen." 

'Hongerloon'

Een van de redenen voor de chaotische taferelen was het gebrek aan personeel, waaronder beveiligers. En dat personeelsgebrek was weer een gevolg van het 'hongerloon' van tien à elf euro per uur dat ze kregen, en daarmee volgens Sajet 'de belangrijkste' oorzaak van de drukte. 

"Maar daar is nu wel iets aan gedaan, die mensen krijgen nu - maar ook volgend jaar - beter betaald. Volgend jaar zit het volgens mij boven de achttien euro per uur, dus dat zit dicht bij wat de GGD betaalt: twintig euro per uur", trekt hij de vergelijking met het loon van medewerkers in coronatest- en vaccinatiestraten.

Ook betere arbeidsomstandigheden moeten een nieuwe massale leegloop voorkomen. "De roosters worden beter, de pauzeruimtes worden opgeknapt. Dat maakt het werk allemaal aantrekkelijker", benadrukt Sajet.

"Als ze hier een workflow hebben waarbij mensen binnen tien minuten door de beveiligingscontrole kunnen, loont het ook voor de beveiligers. Dan hebben ze geen ellendige passagiers meer, een redelijk goed salaris, voorspelbare roosters, dan moet het goed komen."

Beterschap

Die belofte deed ook de nieuwe directeur Ruud Sondag een paar weken geleden. Sterker nog: volgens hem moeten de problemen Schiphol in het tweede kwartaal van 2023 verleden tijd zijn.

"Hij is een echte manager, straalt zekerheid uit", zegt Sajet over de opvolger van de opgestapte Dick Benschop. "Hij presenteert zichzelf als iemand die het binnen een jaar wel weet op te lossen."

Om de drukte beheersbaar te houden nam Schiphol afgelopen jaar meerdere maatregelen. Door vluchten te schrappen, is het aantal passagiers worden teruggedrongen en zijn de rijen verkleind, en passagiers mogen zich niet eerder dan vier uur van te voren in de terminal melden. 

Die maatregelen blijven hooguit tot april gelden, benadrukte Sondag eerder. Daarna móét het opgelost zijn. "Iedereen kijkt uit naar de meivakantie, want dat ging afgelopen jaar zo mis", besluit Sajet. 

Luister hier de volledige podcast terug.

Urenlang wachten, personeelsgebrek, agressieve reizigers en een directeur die met de staart tussen de benen afdruipt: dat Schiphol een roerig jaar achter de rug heeft, zal niemand zijn ontgaan. Op de luchthaven blikt radiopresentator Patricia Nagelkerke met NH's luchtvaartverslaggever Doron Sajet terug op de chaos. "Internationaal staan we er slecht op."

Ook op andere Europese vliegvelden werd het geduld van reizigers en het uithoudingsvermogen van personeel afgelopen jaar flink op de proef gesteld, benadrukt Sajet. "Maar zo slecht als het hier op Schiphol ging, was het nergens." 

Schiphol minder populair

Een deel van de reizigers die steevast via Schiphol naar hun internationale bestemmingen vloog, kiest inmiddels voor andere luchthavens als Brussel Zaventem of Düsseldorf. "Ik heb het zelf deze zomer ook gedaan, ik ga hier niet in de rij staan, ik ben niet gek", aldus Sajet.

De NH-verslaggever vloog naar een niet-Schengenland - dus mét paspoortcontrole -  en koos daarom bewust voor een vlucht vanaf Rotterdam-The Hague Airport, in de volksmond beter bekend als Zestienhoven.

"Dat is wel een luchthaven van de Schiphol Group, maar het is er veel beter geregeld. Het is ook veel kleiner, maar daar hadden ze de organisatie beter op orde. Iets van twintig minuten security en nul minuten paspoortcontrole. Ik moest er wel voor naar Rotterdam, maar wat is dat nou? Veertig minuten rijden."

Maar niet alleen reizigers, ook luchtvaartmaatschappijen zijn klaar met de wanorde op Schiphol, merkt Sajet op. "Corendon heeft er voor gekozen het volgend jaar anders te gaan doen: minder Schiphol, ze gaan naar Brussel, naar Weeze, naar Limburg. Dan moet je daar naartoe: dan bieden ze wel aan dat je gratis kunt parkeren, ze maken het pakket leuk, maar ze kiezen ervoor om het ergens anders te doen." 

'Hongerloon'

Een van de redenen voor de chaotische taferelen was het gebrek aan personeel, waaronder beveiligers. En dat personeelsgebrek was weer een gevolg van het 'hongerloon' van tien à elf euro per uur dat ze kregen, en daarmee volgens Sajet 'de belangrijkste' oorzaak van de drukte. 

"Maar daar is nu wel iets aan gedaan, die mensen krijgen nu - maar ook volgend jaar - beter betaald. Volgend jaar zit het volgens mij boven de achttien euro per uur, dus dat zit dicht bij wat de GGD betaalt: twintig euro per uur", trekt hij de vergelijking met het loon van medewerkers in coronatest- en vaccinatiestraten.

Ook betere arbeidsomstandigheden moeten een nieuwe massale leegloop voorkomen. "De roosters worden beter, de pauzeruimtes worden opgeknapt. Dat maakt het werk allemaal aantrekkelijker", benadrukt Sajet.

"Als ze hier een workflow hebben waarbij mensen binnen tien minuten door de beveiligingscontrole kunnen, loont het ook voor de beveiligers. Dan hebben ze geen ellendige passagiers meer, een redelijk goed salaris, voorspelbare roosters, dan moet het goed komen."

Beterschap

Die belofte deed ook de nieuwe directeur Ruud Sondag een paar weken geleden. Sterker nog: volgens hem moeten de problemen Schiphol in het tweede kwartaal van 2023 verleden tijd zijn.

"Hij is een echte manager, straalt zekerheid uit", zegt Sajet over de opvolger van de opgestapte Dick Benschop. "Hij presenteert zichzelf als iemand die het binnen een jaar wel weet op te lossen."

Om de drukte beheersbaar te houden nam Schiphol afgelopen jaar meerdere maatregelen. Door vluchten te schrappen, is het aantal passagiers worden teruggedrongen en zijn de rijen verkleind, en passagiers mogen zich niet eerder dan vier uur van te voren in de terminal melden. 

Die maatregelen blijven hooguit tot april gelden, benadrukte Sondag eerder. Daarna móét het opgelost zijn. "Iedereen kijkt uit naar de meivakantie, want dat ging afgelopen jaar zo mis", besluit Sajet. 

Luister hier de volledige podcast terug.

Het loopt storm bij het Hilversumse zwembad 't Gooische Bad sinds het zwembad gratis zwemlessen geeft aan kinderen en volwassenen die de lessen eigenlijk niet kunnen betalen. Het zwembad werd daarvoor sinds kort samen met de Hilversumse voedselbank en het Jeugdsportfonds. "Het probleem van mensen die zwemles niet kunnen betalen is erger dan dat we denken", vertelt eigenaar Shiva de Winter.

Al langere tijd leren gevluchte Oekraïense kinderen en volwassenen zwemmen in het Hilversumse bad. In de afgelopen maanden kreeg De Winter steeds vaker te horen dat er in zijn eigen woonplaats meer en meer kinderen zijn die vanwege de kleine beurs van hun ouders niet op zwemles kunnen.

Landelijk aandacht

Juist omdat de Hilversummer ook landelijk aandacht vraagt voor zwemveiligheid en het belang van zwemonderwijs benadrukt, besloot hij contact op te nemen met de lokale voedselbank en het Jeugdsportfonds. Op deze manier wil hij de helpende hand reiken aan Hilversummers die noodgedwongen een beroep moeten doen op de voedselbank.

Sinds een maand werken de drie samen. Dat er veel behoefte aan zwemles is, maakt De Winter wel op aan het aantal aanmeldingen. Inmiddels staat de teller op zestig. En iedere dag komen er nieuwe aanvragen binnen. Niet alleen vanuit Hilversum is er belangstelling voor zijn initiatief. Zo heeft ook de voedselbank in Huizen al bij hem aangeklopt. 

Topje van de ijsberg

"Dit is nog maar het topje van de ijsberg", meldt De Winter aan NH Nieuws. "Er zijn veel meer kinderen zonder zwemdiploma dan dat wij beseffen. We moeten onszelf achter de oren krabben; dit is echt de vergeten doelgroep die alleen maar groter is geworden", voegt hij eraan toe.

Wat hem naast de snelle tientallen aanmeldingen opvalt, is dat er veel 'oudere' kinderen zwemles willen volgen. In Nederland is het gebruikelijk om zo rond je vijfde te beginnen met lessen. Door alle wachtlijsten en achterstanden die zijn opgelopen door de lockdowns in coronatijd ziet De Winter een duidelijke verschuiving in leeftijd.

Grote groep

Veel kinderen die zich nu hebben aangemeld zijn boven de zeven jaar en er is zelfs een grote groep tien jaar of nog wat ouder is. "We hebben ook aanvragen binnengekregen van kinderen tot zeventien jaar en zelfs van acht volwassenen die hun diploma willen halen", geeft hij aan. 

Nog voordat de kinderen goed en wel begonnen zijn met het project 'Alle kinderen een zwemdiploma', doemt zich een groot probleem op. Het landelijke Jeugdsportfonds, dat het financieel mogelijk maakt dat de jongeren hun zwemdiploma kunnen halen, kampt met geldtekort.

Alle kinderen die zich voor het nieuwe jaar hebben aangemeld kunnen gewoon zwemmen bij De Winter, maar voor alle anderen resteert een plek op de wachtlijst bij het fonds. De Hilversummer zegt een poging te wagen om voor deze laatste groep op een andere manier een deel vergoed te krijgen. Zo moet er ruimte zijn en blijven voor nieuwe inschrijvingen.

Geen vervolg?

"We zouden dus geen vervolg kunnen geven aan dit project, wat gezien de toestroom echt doodzonde is", zegt een bezorgde De Winter. De Hilversummer kijkt dan vooral naar de gemeente. Hij hoopt dat Hilversum financieel wil bijspringen als een van de sponsors van het fonds, zodat het voor iedereen mogelijk wordt om het zwemdiploma te halen. Daarmee levert Hilversum een belangrijke bijdrage aan de zwemveiligheid is zijn redenering. 

De kans dat je belastingaangifte volgend jaar wordt gecontroleerd, is een stuk kleiner dan in andere jaren. Er zijn duizenden vacatures bij de fiscus en het personeel dat er is, heeft de handen vol aan de afhandeling van de toeslagenaffaire, de nieuwe berekening van de spaartaks en coronasteun aan ondernemers.

Na twee coronajaren kunnen de moedigsten onder ons het nieuwe jaar weer als vanouds inluiden met de Nieuwjaarsduik in Egmond aan Zee. Na een swingende warming-up en vlugge sprong in het koude water kunnen deelnemers zich daarna traditioneel opwarmen met een verse kom snert van lokale ondernemers en mag er worden geborreld. "Na twee jaar afwezigheid zijn we volop bezig om er een fantastische ervaring van te maken", deelt de organisatie.

De Nieuwjaarsduik van Egmond aan Zee is met 6.000 bezoekers en zo'n 2.500 deelnemers een van de grootste in Nederland. Met de aankoop van een kaartje van 7,50 euro ontvang je de 'exclusieve' Egmond-muts, een kom erwtensoep en steun je ook nog het goede doel: 1 euro gaat naar stichting ALS. 

Na het starten van de live muziek om 12:00 uur begint om 13.45 uur de warming-up onder de deskundige begeleiding van coach Renate de Goede. Om 14:00 uur duiken de deelnemers het nieuwe jaar tegemoet. Als de golven eenmaal zijn getrotseerd, staat er een kop warme soep klaar en kan er in verschillende horecatenten worden geproost op het nieuwe jaar.

Achtstegroepers huilen niet

Ook voor achtstegroepers op basisschool De Kiem in Egmond aan den Hoef is de nieuwjaarsduik, naast kamp en de eindmusical, vaste prik geworden. Tom Valkering daagde alle leerlingen van groep 8, inclusief juf Tess en meester Jordy, uit op de dag voor de kerstvakantie. "Juf Tess, die zichtbaar twijfelde, moest wel even over de streep worden getrokken. Toen de leerlingen luidkeels zongen: 'Juf Tess gaat duiken!' kon ze niets anders dan beloven zich niet te verslapen en met de klas mee te doen." 

Na de Nieuwjaarsduik krijgen alle kinderen een medaille en kunnen ze kiezen uit een kop erwtensoep van een Egmonds restaurant of warme chocomel, zegt de organisatie. Voor elke leerling die meedoet, doneert medeorganisator Tom Valkering een euro aan Stichting ALS.

Daarnaast heeft de organisatie ook een flink aantal reservemutsen van vorige edities gedoneerd aan gezinnen in Oost-Europa en Nederland. "Via Finder, een van de hoofdsponsors, kwamen we in contact met StreetSmart. Een organisatie die spullen verzamelt en deze verspreidt op plekken waar ze nodig zijn."

NH Nieuws is er op 1 januari bij en zendt de nieuwjaarsduik in Egmond aan Zee live uit van 13:45 tot 14:15 uur. 

De VS bezien of nieuwe coronamaatregelen noodzakelijk zijn voor mensen die reizen vanuit China nu het aantal besmettingen in dat land sterk toeneemt, meldt persbureau Bloomberg op basis van Amerikaanse ambtenaren die anoniem willen blijven.

Bijna drie jaar zat China op slot, maar als één van de allerlaatste landen opent ook de bakermat van het coronavirus weer de deuren. Hoewel een coronagolf het land overspoelt, vervalt vanaf 8 januari de quarantaineplicht. En dat brengt met name familiebezoeken een stuk dichterbij.

Misschien wel de oudste kroeg van Nederland, in ieder geval van Spaarndam, gaat dicht. Ruim 450 jaar was het de thuishaven van buurtgenoten en toeristen, maar nu er nog geen opvolgers is gevonden valt de deur definitief in het slot. Eigenaar Leon van Lieshout: "Het is niet anders, we hebben door tegenvallers te veel kosten moeten maken."

Wat een plaatje, de haven van Spaarndam. De zon weerspiegelt de eeuwenoude huizen. Het enige geluid komt van de eendjes die voor de antieke sluis elkaar achteraan zitten. Niet ver naast de oudste sluis van Europa staat het oudste café van misschien wel Nederland.

Leon en Yvette

Binnen is het druk voor een dinsdagmiddag. In ieder geval drukker dan normaal op dinsdag, want op deze dag zijn ze meestal gesloten. Tientallen vaste cafégangers lopen naar binnen om afscheid te nemen van 'hun' Leon en Yvette. Het stel houdt het nog net droog. Ze proberen de emotie buiten de deur te houden.

"Pas morgen als het echt over zullen we een traantje laten", zegt Leon. Veel vaste gasten hebben een presentje meegenomen. Diverse vrienden en bezoekers zijn vanmiddag aanwezig voor een laatste rondje koffie, bier of een bittertje. Vroeger dronken de schippers er hun 'pikketanussie', vanmiddag waren het vooral omwonenden, wandelaars, fietsers en pleziervaarders die aanlegden in de haven voor een versnapering.

Eigenaar Leon van Lieshout betreurt dat de bruine kroeg wordt gesloten. Tegen vaste bargast Ruut zegt hij: "Het is niet anders. We hebben te veel kosten moeten maken, de coronaperiode heeft niet meegeholpen, personeel was moeilijk te krijgen en door de aanpassingen van de havenkade hebben we een jaar in te veel herrie gezeten."

Dat het stokoude café aan de Westkolk 10 gaat sluiten is niet onopgemerkt gebleven. Yvette was op de radio te horen en vandaag waren er zelfs twee jongedames uit de Verenigde Staten speciaal afgekomen op de bijzondere horecagelegenheid aan het water. Zij hadden gelezen over dit café en wilden het graag zien, nog niet wetende dat het lokaal waar ze een koffie bestelden voorlopig voor het laatst was geopend.

Leon van Lieshout, die samen met Yvette het café runt, begon in 1991 als kroegbaas. Als 16-jarige jongeman kwam hij geregeld langs om te 'vergaderen' met zijn vrienden.Ruut van Schie is een van die vrienden, en hij was altijd bij zo'n vergadering aanwezig.

Hij stond zelf ook nog achter de tap in het café en was blij dat Leo de zaak ging runnen. "Die vergaderingen begonnen eerst in de middag met af en toe een biljartje, maar hoe ouder wij werden, hoe gezelliger het werd natuurlijk. Tot in de late uurtjes."

Leon kan zich die jaren ook nog goed herinneren. "Het is gewoon een mooie kroeg, nog steeds! Ik heb hier altijd met veel plezier achter de toog gestaan. Tot voor de coronatijd was het druk en liep het fantastisch. Volgens mij kan dat nog steeds! Alleen is het tijdens de coronatijd minder geworden. Deze zomer was het nog wel druk, maar we konden regelmatig geen personeel krijgen. Vaak moesten we met zijn tweeën alle klanten bedienen, ook die op het terras." Yvette vult aan: "Dat kostte mij elke zomer twee extra paar schoenen. Zoveel meters dat wij maakten." 

Afscheidslied

Grietje Besteman is een van de vaste klanten. Zij is met een stel vrienden en vriendinnen langsgekomen om aan de stamtafel gezeten nog een keer een drankje te nemen. Grietje: "Het is zo jammer, er was hier altijd sfeer in de enige kroeg van het dorp. Dat gaan we missen."

Samen met een groep vrienden heeft Grietje een speciaal afscheidslied geschreven en gezogen tijdens de laatste dag van het café. "Weet je wat ook zo leuk is", vertelt Grietje. "Veel mensen kwamen hier wandelen met de hond. En de hond liep al ver vooruit naar binnen en dan kreeg hij of zij drie hondenkoekjes en het baasje nam een drankje, echt zo gezellig. Zoiets kleins gaan we echt missen."

Eeuwenoude sfeer

Leon zal na vandaag nog een keer langskomen om enkele spullen op te ruimen. Vanochtend werden al twee gehuurde gokkasten weggehaald. Het biljart blijft nog even staan en de inrichting zal nog voor enige maanden worden bewaard.

"We zitten naast de oudste sluis van Europa", legt Leon uit. "Die sluis is nog ouder de dan de kroeg. Gasten rijden tientallen kilometers om hier te zijn. Als er over enkele maanden geen nieuwe eigenaar is wordt het woonhuis. Dat zou dat toch eeuwig jammer zijn, want eigenlijk is de sfeer hier eeuwenoud."

Voor het eerst na het afbranden van de molen Ceres in Bovenkarspel, bijna drie jaar geleden, mag er weer vuurwerk afgestoken worden tijdens de jaarwisseling. De gemeente Stede Broec heeft nu wel een vuurwerkvrije zone ingesteld rondom de molen. "Daar zijn we erg blij mee", vertelt molenaar Johan Ooijevaar. 

Oud en nieuw zit er over een paar dagen weer aan te komen, een dag waar molenaar Johan niet heel fijne herinneringen aan heeft. Tijdens de nieuwjaarsnacht drie jaar geleden vatte de  molen, mogelijk door een vuurpijl, vlam. De brand verwoestte het markante gebouw van Bovenkarspel. Door inzet van vrijwilligers en dorpsbewoners, draait de molen sinds eind vorig jaar weer. 

Door de coronapandemie gold er de afgelopen twee jaar een vuurwerkverbod in heel Nederland. Maar dit jaar mag er weer van alles de lucht in. Johan heeft geen grote zorgen om de naderende jaarwisseling. Want: "Het is ook 350 jaar wel goed gegaan." Maar toch houdt het hem ook wel weer bezig. "Ik zei al tegen mijn vrouw: 'zullen we die nacht in de molen gaan zitten?' Maar ze zei: 'dan ga je maar alleen'."

Sinds dit jaar geldt er wel een vuurwerkvrije zone rondom de molen. "Daar zijn we heel blij mee", vertelt Johan. "Je kunt nu wel mensen aanspreken op straat." Daarnaast heeft de molen sinds vorig jaar een sprinklerinstallatie buitenom. "Het riet wordt op de laatste dag van het jaar nat gehouden. Om het kwartier wordt er water gespoten. Dat is de enige preventie die we zelf hebben genomen."

Zelf zal Johan de komende dagen veel bij de molen zijn. En verder zegt hij: "Je hoopt toch ook dat mensen leergeld hebben betaald. Dat ze nu wel weten dat rietgedekte gebouwen gevoelig zijn voor brand." 

Kerst is achter de rug, en dan beginnen ze in Floradorp meteen volle bak aan de voorbereidingen van het vreugdevuur tijdens de jaarwisseling. Het opstapelen van hout en bomen begon vanochtend vroeg al, onder de bezielende leiding van ras-Floradorper Patrick van Bronswijk. 

Het opbouwen begon om 07.00 uur, maar ging nog niet helemaal soepeltjes. Er zouden twee vrachtwagens komen met goede pallets, maar uiteindelijk kwam er een klein bakkie met kapotte pallets. Toch lijkt Van Bronswijk niet bezorgd. "De stapel zal gewoon af zijn zaterdag, we hebben nog alle tijd en veel mensen helpen mee," aldus de organisator. Per dag helpen er ongeveer veertig vrijwilligers mee met het opbouwen. 

70e editie

Vorig jaar kon het hele feest niet doorgaan, vanwege de coronaregels en de wetgeving. Dit jaar zijn er wel weer strakkere regels, maar volgens Van Bronswijk moet ook dat helemaal goed komen. "We maken een cirkel in plaats van een vierkant en het vuur wordt tien bij acht meter", vertelt Patrick. Toch wordt er komend weekend ook flink uitgepakt, want het vreugdevuur is de komende editie voor de 70e keer. Naast het vuur komt er zaterdagnacht ook, in samenwerking met de gemeente, een vuurwerkshow. 

De coronapandemie is iets waar we maar al te graag definitief een punt achter willen zetten. Die heeft ons weinig goeds gebracht. Nou ja, op een ding na. Want toen de theaters op slot gingen, werd er door de culturele sector naarstig gezocht naar creatieve oplossingen om het publiek toch nog iets te kunnen bieden.

De vermaarde Duitse viroloog Christian Drosten had met kerst een boodschap die bij veel mensen voor opluchting zorgde: volgens hem is de coronapandemie voorbij. Ook in ons land leeft die opvatting, maar er zijn eveneens critici die angst hebben dat er een te rooskleurig beeld van de huidige situatie wordt geschetst.

Heel veel mooier kon het jaar 2022 niet verlopen voor Dirkjan Mak. Hij zag zijn grote liefde Irene Schouten drie gouden Olympische medailles winnen, vond zichzelf als 'de vriend van' terug aan menig talkshowtafel én trad afgelopen zomer in het huwelijk met zijn Irene. "Het was een bizar jaar."

Terwijl zijn kersverse vrouw Irene in het Canadese Calgary bijkomt van nog maar eens een zege in de wereldbeker, is Dirkjan al druk bezig. De timmerman is met zijn collega bezig met een uitbouw in Bangert Oosterpolder in Zwaag. Twee gescheiden werelden, op duizenden kilometers afstand van elkaar. Ze zijn het inmiddels wel gewend. 

Zo was het ook in februari, tijdens de Olympische Spelen in Peking. Noodgedwongen. De strenge coronamaatregelen voorkwamen de support van Mak in China. "Terwijl ik tijdens de vorige Spelen nog had gezegd: 'De volgende keer ben ik er zeker bij'. Ik heb van alles geprobeerd, maar het lukte gewoon niet."

Afgeschermd

Dus ook toen gescheiden werelden. Irene in Peking op jacht naar wereldfaam, Dirkjan in een volgepakt café in Wervershoof. Vlak voor de start van de Spelen ging hij nog met haar schaatsploeg mee op trainingskamp. Afgeschermd van de rest van de wereld, om zo het risico op een positieve coronatest te beperken. "Heel bijzonder om mee te maken. Je bent als het ware dan onderdeel van de ploeg."

Tekst gaat verder onder de foto.

Ook bijzonder waren de afstanden die in café Van Rooijen werden gevolgd, samen met veel vrienden en bekenden van Irene. Het werd een soort kermis, maar dan in februari. "Dat hebben we flink beleefd én gevierd." Want te vieren viel er genoeg. Maar liefst drie keer was 'zijn' Irene de allerbeste. "Haar eerste gouden plak won ze op de 3 kilometer. Dan komt alle spanning en emotie eruit. Bij iedereen. Dat ging helemaal los. Fantastisch!"

Afgelopen woensdag stond hij naast Irene in pak op de rode loper, tijdens het Sportgala van de NOS. Stralend van trots, toen Irene werd gekozen tot Sportvrouw van het Jaar.

Lekker timmeren

Humberto, Op1 en bij de NOS. Een soepele opsomming van de programma's waar Dirkjan afgelopen jaar aanschoof als gast. Als 'vriend van' wilden de programma's alles weten. Hoe beleefde hij de Spelen en was er nog contact geweest met Irene in het verre China? "Ik twijfelde eerst of ik dat wel wilde, met mijn hoofd op televisie. Maar ik heb het wel als mooi ervaren. Een toekomst in de showbusiness? Nee hoor, ik blijf lekker timmeren."

Tekst gaat verder onder de foto.

Na de riante medailleoogst volgde een huldiging in en een rondrit door Wervershoof. En maakte het duo zich op voor hún dag: het huwelijk. Dirkjan glimt. "We hebben een heel mooie dag gehad. Het afgelopen jaar is een rollercoaster geweest, een bizar jaar, met veel nieuwe en mooie ervaringen. Maar het huwelijk spande wel de kroon."

Wat dat betreft kan 2023 alleen maar tegenvallen. Of toch niet? "We zijn bezig met het bouwen van een huis. Dat is weer een nieuwe stap voor ons, waar ook weer veel tijd in gaat zitten. Daarnaast is het in de bouw nog steeds druk en Irene gaat gewoon door met schaatsen, dus er is genoeg te doen." 

Koning Vajiralongkorn en koningin Suthida van Thailand zijn coronavrij. Dat meldt het Thaise koningshuis in een officiële verklaring op de website. Vorige week werd gemeld dat de royals besmet waren geraakt met het coronavirus.

Wat de bekende Duitse viroloog Christian Drosten betreft is de coronapandemie in Duitsland voorbij. „We zien deze winter de eerste endemische golf van SARS-CoV-2. Naar mijn inschatting is de pandemie over”, zei de viroloog van het Charité-ziekenhuis in Berlijn in een interview met de krant Tagesspiegel.

Of het nu in eigen huis is of buiten de deur, met de kerst wordt er heel wat afgegeten in de stad. Na twee stille coronajaren zijn de restaurants weer volgeboekt en krijgt AT5 een kijkje in de keuken. 

Chef-kok Julius Busscher en gastvrouw Amy Delorme zijn vandaag vroeg begonnen met de voorbereidingen voor Tweede Kerstdag. Het stel is eigenaar van Restaurant JA in De Pijp, dat vanavond helemaal vol zit. Ze hebben geen ander personeel en serveren vanavond een zesgangendiner en dus is het flink aanpoten. 

"Eigenlijk is het gewoon zo min mogelijk nadenken en zo hard mogelijk werken", legt Busscher uit terwijl hij druk in de weer is met wat kaviaar. 

Kerstsfeer

Het restaurant opende vier maanden voor de eerste lockdown haar deuren. Een valse start, noemt Delorme het. "We hebben de nodige dingen gedaan om het staande te houden, om te overleven. We zijn privé buiten de stad gaan wonen. Maar nu we weer open kunnen, gaan we gewoon met volle energie draaien."

Busscher: "De hele vibe was op een gegeven moment ook weg toen we wél weer open konden met de anderhalvemeter.  Ik merk dat mensen nu weer lekker normaal doen. Dus de sfeer is weer terug en dat vind ik heel fijn."

En hoewel het restaurant volgeboekt is, kampen ze dit jaar wel met hoge energieprijzen. De gevolgen daarvan vallen voor Restaurant JA te overzien. "Omdat we zelf zonder personeel werken kunnen we heel goed schakelen. En Julius probeert zoveel mogelijk met de barbecue te werken en we koken op inductie. We proberen alles te doen om die kosten zo laag mogelijk te houden", verklaart Delorme. 

Na de kerstdrukte gaan de twee zelf ook nog genieten van een diner. "We trekken een fles champagne open. En hopelijk is er nog wat kaviaar over." 

Van kerstontbijt naar sportieve hardloopwedstrijd: op tweede kerstdag is het in Opmeer voor de 48^ste keer een traditie om deel te nemen aan de Kerstcross. En dat betekent de veters strikken, smerige poten krijgen, maar vooral een hoop plezier met elkaar beleven. "We lopen vandaag voor opa Jan. Hij heeft de Kerstcross opgericht en mocht deze helaas niet meer meemaken."

Jong en oud staan aan de start, van onervaren tot aan deelnemers voor het Noord-Hollands Crosskampioenschap. Na dagen met veel eten, kunnen de kerstkilo's er eindelijk afgerend worden. En waar de een loopt voor het plezier, loopt de ander voor een familielid. "Wij lopen voor onze opa Jan", vertelt de dochter van oud-Kerstcross voorzitter Jan Peereboom (83), die op zes november overleed. Peereboom was medeoprichter van het geliefde hardloopevenement en was 32 jaar voorzitter.

"Hij heeft deze helaas niet meer mee mogen maken, maar hij was bij ons vandaag", vervolgt de de dochter. "We zagen de regenboog nog. Ondanks dat we niet zo bijgelovig zijn, was dit symbolisch wel erg mooi om te zien."

Afstanden

Voor de organisatie was het wel even wennen dat na twee jaar afwezigheid - vanwege corona - vandaag al die bezoekers weer door de weilanden aan het banjeren zijn. "Het is en blijft een prachtig gezicht", vertelt voorzitter Ruud Beerepoot. "Vandaag zijn er zoals vanouds verschillende afstanden te belopen. Zo was er vanmorgen de 800 meter, daarna de 5 kilometer en vanmiddag komt het zware geweld: de 10 kilometer."

Beerepoot is erg tevreden met het verloop van het evenement en de inmiddels overleden Peereboom erg dankbaar voor zijn jaren trouwe dienst. "Tot aan zijn dood aan toe hielp hij ons."

We waren er eigenlijk al niet meer zo aan gewend om bumper aan bumper te staan bij de tuincentra, de woonmalls en de meubelboulevards op tweede kerstdag. Maar na twee coronajaren, waarin zo’n beetje alles gesloten was, willen we weer ons ’traditionele’ tweede kerstdaguitje beleven. Kennelijk het liefst zo massaal mogelijk en, opmerkelijk: we nemen het voor lief.