Wat de bekende Duitse viroloog Christian Drosten betreft is de coronapandemie in Duitsland voorbij. „We zien deze winter de eerste endemische golf van SARS-CoV-2. Naar mijn inschatting is de pandemie over”, zei de viroloog van het Charité-ziekenhuis in Berlijn in een interview met de krant Tagesspiegel.

Of het nu in eigen huis is of buiten de deur, met de kerst wordt er heel wat afgegeten in de stad. Na twee stille coronajaren zijn de restaurants weer volgeboekt en krijgt AT5 een kijkje in de keuken. 

Chef-kok Julius Busscher en gastvrouw Amy Delorme zijn vandaag vroeg begonnen met de voorbereidingen voor Tweede Kerstdag. Het stel is eigenaar van Restaurant JA in De Pijp, dat vanavond helemaal vol zit. Ze hebben geen ander personeel en serveren vanavond een zesgangendiner en dus is het flink aanpoten. 

"Eigenlijk is het gewoon zo min mogelijk nadenken en zo hard mogelijk werken", legt Busscher uit terwijl hij druk in de weer is met wat kaviaar. 

Kerstsfeer

Het restaurant opende vier maanden voor de eerste lockdown haar deuren. Een valse start, noemt Delorme het. "We hebben de nodige dingen gedaan om het staande te houden, om te overleven. We zijn privé buiten de stad gaan wonen. Maar nu we weer open kunnen, gaan we gewoon met volle energie draaien."

Busscher: "De hele vibe was op een gegeven moment ook weg toen we wél weer open konden met de anderhalvemeter.  Ik merk dat mensen nu weer lekker normaal doen. Dus de sfeer is weer terug en dat vind ik heel fijn."

En hoewel het restaurant volgeboekt is, kampen ze dit jaar wel met hoge energieprijzen. De gevolgen daarvan vallen voor Restaurant JA te overzien. "Omdat we zelf zonder personeel werken kunnen we heel goed schakelen. En Julius probeert zoveel mogelijk met de barbecue te werken en we koken op inductie. We proberen alles te doen om die kosten zo laag mogelijk te houden", verklaart Delorme. 

Na de kerstdrukte gaan de twee zelf ook nog genieten van een diner. "We trekken een fles champagne open. En hopelijk is er nog wat kaviaar over." 

Van kerstontbijt naar sportieve hardloopwedstrijd: op tweede kerstdag is het in Opmeer voor de 48^ste keer een traditie om deel te nemen aan de Kerstcross. En dat betekent de veters strikken, smerige poten krijgen, maar vooral een hoop plezier met elkaar beleven. "We lopen vandaag voor opa Jan. Hij heeft de Kerstcross opgericht en mocht deze helaas niet meer meemaken."

Jong en oud staan aan de start, van onervaren tot aan deelnemers voor het Noord-Hollands Crosskampioenschap. Na dagen met veel eten, kunnen de kerstkilo's er eindelijk afgerend worden. En waar de een loopt voor het plezier, loopt de ander voor een familielid. "Wij lopen voor onze opa Jan", vertelt de dochter van oud-Kerstcross voorzitter Jan Peereboom (83), die op zes november overleed. Peereboom was medeoprichter van het geliefde hardloopevenement en was 32 jaar voorzitter.

"Hij heeft deze helaas niet meer mee mogen maken, maar hij was bij ons vandaag", vervolgt de de dochter. "We zagen de regenboog nog. Ondanks dat we niet zo bijgelovig zijn, was dit symbolisch wel erg mooi om te zien."

Afstanden

Voor de organisatie was het wel even wennen dat na twee jaar afwezigheid - vanwege corona - vandaag al die bezoekers weer door de weilanden aan het banjeren zijn. "Het is en blijft een prachtig gezicht", vertelt voorzitter Ruud Beerepoot. "Vandaag zijn er zoals vanouds verschillende afstanden te belopen. Zo was er vanmorgen de 800 meter, daarna de 5 kilometer en vanmiddag komt het zware geweld: de 10 kilometer."

Beerepoot is erg tevreden met het verloop van het evenement en de inmiddels overleden Peereboom erg dankbaar voor zijn jaren trouwe dienst. "Tot aan zijn dood aan toe hielp hij ons."

We waren er eigenlijk al niet meer zo aan gewend om bumper aan bumper te staan bij de tuincentra, de woonmalls en de meubelboulevards op tweede kerstdag. Maar na twee coronajaren, waarin zo’n beetje alles gesloten was, willen we weer ons ’traditionele’ tweede kerstdaguitje beleven. Kennelijk het liefst zo massaal mogelijk en, opmerkelijk: we nemen het voor lief.

Ook in 2022 gebeurde er ontzettend veel in Amsterdam. De stad ging van lockdowns naar de summer of love, doorstond een dodelijke storm, kreeg een nieuw bestuur en ving duizenden vluchtelingen op. Intussen zorgden inflatie en hoge energieprijzen voor kopzorgen. In 020 in 2022 blikken we terug op dit roerige jaar met mensen uit de stad die onderdeel werden van het nieuws. Vandaag: eigenaar Bas Louwers van club Bitterzoet, één van de gezichten tijdens de coronacrisis.

Februari vorig jaar stond er een doodskist in Bitterzoet. De kist stond symbool voor het nachtleven: dood en begraven. Veel mensen dachten dat Bitterzoet door corona een langzame dood was gestorven. Paniek. Louwers: "Er waren een heleboel mensen die begrepen wat we bedoelden, maar ook een heleboel mensen die schrokken en dachten dat we Bitterzoet gingen begraven. Dat het einde verhaal was. Die angst heeft trouwens vaak genoeg in mijn hoofd gezeten, dat het zou kunnen gebeuren. Maar het was toen nog niet zo ver."

En zo ver is het ook niet gekomen. Februari dit jaar openden zo'n beetje alle Amsterdamse clubs de deuren. Niet dat het al mocht. Het was uit protest. "Er gingen een hoop dingen open waarvan wij zoiets hadden 'als zij mogen, mogen wij ook'. Maar dat was dus niet zo. Vandaar dat protest. 'Nu is het genoeg, we gaan gewoon open. Punt'. Er is toen nog wel gedreigd met een boete vanuit de gemeente. Hoewel gedreigd. De boete is ook daadwerkelijk gekomen maar uiteindelijk nooit geïnd."

Inhaalslag

Sinds die protestavond is Bitterzoet niet meer dicht gegaan. "We hebben wel een inhaalslag gemaakt. Er is een hoop uitgesteld en vooruit geschoven en dat zijn we nu allemaal aan het inhalen." Louwers kijkt weer met vertrouwen naar de toekomst. 

"Ik zie het zeker wel positief in. Mensen willen graag uitgaan. Er is wel een crisis op komst, maar vaak doen uitgaansgelegenheden het goed in crisistijd. Omdat mensen toch iets van afleiding en vertier zoeken. Daar heb ik dus wel vertrouwen in. En ik denk dat het Amsterdamse nachtleven nog steeds internationaal goed op de kaart staat en dat we ook internationaal genoeg bezoekers zullen krijgen. Dus ja... Ik ben wel positief."

China kondigde aan zijn naar schatting 250 miljoen zieken niet meer te tellen, omdat het ze toch niet kan helpen. De provincies staan moederziel alleen voor de dodelijke coronastorm, want ook het buitenland rept niet of nauwelijks over hulp.

De vrachtwagens met pallets rijden tweede kerstdag ’s avonds weer richting de stranden van Scheveningen en Duindorp. Na de vonkenregen, een verbod en twee jaar corona kunnen de bouwers van de vreugdevuren niet wachten om weer te beginnen met stapelen. „We willen de traditie voortzetten”, aldus Kevin Batenburg, voorman van de Scheveningse bouwers.

Ze zei vroeger altijd te stoppen met topsport op haar dertigste, maar de inmiddels 34-jarige Jorina Baars uit Den Helder weet nog steeds te domineren op het hoogste niveau met kickboksen. 2022 was helemaal bijzonder: ze won haar negende én tiende wereldtitel en haar eigen sportschool liep ook als een tierelier. Valt dit jaar voor haar nog wel te overtreffen?

Al ruim 26 jaar zet Jorina Baars alles opzij om op het hoogste niveau te kunnen kickboksen. Ze leeft voor haar sport en is daarom blij dat ze dit jaar, nu we corona eindelijk achter ons kunnen laten, haar topsportleven weer kan hervatten. Ze kijkt dan ook terug op een positief jaar: "Mijn sportschool draait lekker en ik heb eindelijk weer wedstrijden gevochten", vertelt Jorina.

De nuchtere Nieuwedieper glimlacht van oor tot oor als ze vertelt over haar negende en tiende wereldtitel, die ze allebei wist te veroveren dit jaar. "Dit is een heel goed jaar geweest", vertelt ze dan ook trots.

In onderstaande video blikt Jorina met een lach en een traan terug op haar successen van 2022 (tekst gaat door onder de video).

Het lijkt Baars al jaren makkelijk af te gaan. Ze wint partij na partij en heeft een muur in haar sportschool volhangen met kampioensriemen. Het is elke keer weer zoeken naar een tegenstander, want er zijn maar weinig vrouwen die het tegen haar op durven te nemen. Maar daar werkt Jorina al die jaren keihard voor. De voorbereiding voor een wedstrijd neemt ze enorm serieus en tijd voor een avondje uit of een keer gezellig uit eten is er weinig.

"Je mist soms wel uitjes met je vriendinnen", legt de kickboksster dan ook uit. Haar leven staat in het teken van fit blijven, een sportschool runnen en daarnaast ook nog kickboksles geven, dus tijd voor ander vermaak is er in een jaar maar weinig. "Maar ik weet waarvoor ik het doe en vind gelukkig af en toe ook wel momenten om leuke dingen te doen."

Nieuwe uitdaging

En alsof kickboksen op het wereldtoneel nog niet genoeg was, had Jorina dit jaar ook haar eerste bokswedstrijd. In een vol Carré deed ze een poging om haar eerste winst te behalen met een voor haar nieuwe sport. De reden daarvoor: "In het kickboksen heb ik niet veel wedstrijden, maar met het boksen heb je een hele nieuwe lichting van dames waar je tegen kan spelen."

De partij eindigde in een gelijkspel, maar smaakte wel naar meer. "Boksen is wel echt een heel ander spelletje, ik was tijdens de wedstrijd ook enorm aan het focussen om niet mijn benen te gebruiken. Dat mag namelijk niet", legt Baars uit. "Maar ik zou het zeker nog wel eens willen doen."

In 2023 hoopt Jorina daarom nog eens een wedstrijd te boksen, maar ook het kickboksen wil ze niet laten verwateren. "Ik hoop in het eerste kwartaal van 2023 weer een kickbokswedstrijd te hebben", vertelt Baars. Daar is alleen nog een tegenstander voor nodig, en die lijkt tot nu toe nog niet gevonden te zijn.

De doelen van Jorina voor 2023 zijn simpel: "Lekker blijven trainen en vechten en ook vooral genieten", vertelt ze met een glimlach op haar gezicht. Maar ook over de toekomst nadenken is iets wat ze regelmatig doet. "Ik denk wel eens na over stoppen, ik ben in oktober 34 geworden", aldus Jorina. "Maar zolang mijn lijf het nog trekt, ik het nog leuk vind en ik nog mee kan draaien met de wereldtop, blijf ik doorgaan."

Na twee jaar corona kunnen we eindelijk de deur uit met Kerst. En dat doen we dan ook massaal in Noord-Holland. Zo kiest de familie Blaauwbroek uit Spanbroek dit jaar voor de Spaanse zon en vierde Joris Greven uit Amsterdam zijn kerst met zo'n 150 dak- en thuislozen in Amsterdam.

Johan Mol uit Westwoud schrijft bij de foto : "Kerst begint bij ons in Westwoud met een prachtige Kindermis in een mooi versierde kerk."

Eric Windhorst uit Amsterdam stuurt een foto van zijn  jaarlijkse kersttekening. En Harriët Domselaar uit Callantsoog schreef een gedicht voor haar overleden kleinzoon.

Kan je na twee jaar corona-ellende eindelijk weer met meer dan een handjevol mensen aan de kersttafel, grijpt de griep om zich heen. Een bont gezelschap aan virussen zorgt ervoor dat voor veel Nederlanders de kerst niet bestaat uit gourmetten en rollades, maar gesnotter en koude rillingen.

Het is weer de 'meest mooie tijd van het jaar', Kerstmis! Een kerstwandeling, riant ontbijt met kerststol of de laatste kerstinkopen iedereen heeft zo zijn of haar eigen kerstgewoontes. NH Nieuws is benieuwd naar die van jou, hoe vier jij de kerst dit jaar? Stuur je foto's of video's naar internet@nhmedia.nl

Na twee corona jaren, online kerkdiensten en virtuele kerstdiners, mag het dit jaar weer: Kerst vieren met elkaar. Veel inwoners uit Noord-Holland laten zich dat geen twee keer zeggen. Kerken zaten gisteren vol tijdens de kerstmis en op Noord-Hollandse pleinen kwam men massaal bij elkaar om al zingend en samen de kerst in te gaan. 

Bekijk hieronder hoe op verschillende plaatsen in Noord-Holland de kerst werd ingeluid. 

Langs de A7 aan de Berkhouterweg staan al enkele jaren verschillende campingtenten verstopt tussen de struiken. Daklozen overleven in deze tenten, maar sinds corona is dit aantal volgens een werkmeester van de dagbesteding in rap tempo aan het toenemen. Volgens hem gaat het dan ook de verkeerde kant op, maar een acute oplossing voor deze groep is er niet: "Ik vind het heel erg dat een Nederlander langs de snelweg moet leven, terwijl wij in een land leven waarin we elkaar op kunnen vangen." 

Wie een wandeling maakt langs de Berkhouterweg in Hoorn, ziet ze door de struikgewassen en de bomen staan: gekleurde campingtenten. Ook de verschillende olifantenpaden die te zien langs de snelweg, verklappen dat hier regelmatig mensen lopen. Wie deze paden uit nieuwsgierigheid volgt, stuit vervolgens hoogstwaarschijnlijk op een gammel campingtentje. 

Binnen het kwartier vind ik dankzij deze opsporingstechniek drie verschillende plekken waar daklozen overleven in een tent. Op het moment van aankomst is bij geen van de tenten iemand aanwezig, maar wanneer ik terugloop naar de parkeerplaats tegenover sportclub Zwaluwen, zie ik bij de verzamelplek van de dagbesteding verschillende personen een sigaret roken. Ik besluit dan ook op hen af te stappen om een praatje te maken.

Snelle toename van daklozen is zichtbaar

"Het aantal daklozen in Hoorn is zichtbaar aan het stijgen", ziet Anthony Damasco, die op dat moment aanwezig bij de verzamelplek en werkmeester is van dagbesteding Reakt. "In heel snel tempo gaat het de verkeerde kant op en je merkt ook dat het heel veel drank en drugs met zich meeneemt." Damasco was ooit zelf een verslaafde, maar zet zich inmiddels al jaren in om de daklozen langs de snelweg te helpen. 

"De meeste van deze daklozen zijn geen Hollanders", vervolgt Damasco. "Het zijn vaak arbeidsmigranten die hun baan zijn kwijtgeraakt. Het uitzendbureau zet hen dan op straat en er is dan vaak geen andere oplossing dan langs de snelweg te slapen."

Roland 

Dankzij het gesprek met de werkmeester word ik voorgesteld aan Roland. In september raakte de Horinees zijn woning kwijt en sindsdien woont hij in een tent langs de A7. "Of ik mijn tent wil laten zien?', vraagt Roland zich hardop af als hij mijn vraag herhaalt. "Maar natuurlijk jongen. Ik drink even mijn koffie op en dan lopen we die kant op."

Niet veel later struin ik met Roland over een olifantenpaadje richting de snelweg, we zigzaggen langs wat bomen en binnen enkele minuten staan we voor zijn 'woning'. "Nou, dit is mijn hobbezak", lacht de goedgehumeurde dakloze, terwijl hij de rits van de tent opent en wijst naar de slaapzak. Volgens Roland is het buiten slapen tijdens de winterperiode mogelijk. "In deze slaapzakken overleef je wel tot min twintig. Hoe raar het ook klinkt, het is te doen."

Gokken

Roland schat dat er momenteel zo'n 40 mensen net zoals hem buiten in tenten slapen. "In het Vredehof staan tenten, maar ook bij het Risdammerhout. En dan tel ik nog niet eens de Polen en weet ik het allemaal mee, want die ken ik niet persoonlijk."

Ook de werkmeester heeft geen exacte getallen van het aantal mensen dat in tenten slaapt, maar dat het stijgt, weet Damasco zeker. "Ik vind het heel erg dat deze mensen langs de kant van de snelweg moeten leven, terwijl wij in een land leven waarin we elkaar op kunnen vangen." 

Voorlopig ziet Damasco geen oplossing voor het groeiende probleem. "De gemeente wil dit natuurlijk niet, maar er is geen acute oplossing. Hierdoor moeten mensen toch noodgedwongen deze kant op komen." Volgens de werkmeester draagt het tekort aan huisvesting enorm bij het aantal daklozen. "Deze mensen kunnen nergens naartoe en als ze een plekje krijgen is het zowat niet te betalen. De meeste arbeidsmigranten hebben geen uitkering hier omdat ze via een uitzendbureaus uit Polen komen. Raken ze eenmaal hun baan en woning kwijt, kunnen ze geen kant meer op."

Leger des Heils ziet grote stijging daklozen

Op basis van eigen onderzoek constateert het Leger des Heils dat het aantal dakloze mensen met bijna 25 procent is gestegen. Onder jongeren tussen 18 en 22 jaar is er zelfs sprake van een stijging van 50 procent. “Een schrikbarende constatering, zeker als je beseft dat we er
alles aan proberen te doen om dakloze mensen, en met name jongeren, een eigen plek te
geven. De oplossingen zijn bekend, er is geld, maar als dat nu niet omgezet wordt in actie
zal het aantal mensen op straat alleen maar toenemen” aldus kapitein Harm Slomp,
bestuursvoorzitter Leger des Heils.

Een van de belangrijkste oorzaken is het gebrek aan betaalbare woningen voor deze doelgroep. Hierdoor blijven dakloze mensen aangewezen op de maatschappelijke opvang. Gemiddeld is de verblijfsduur daar ruim een jaar. Gevolg: een overvolle maatschappelijke opvang waar ook niet altijd plaats is en verschillende doelgroepen gedwongen samen komen. 

Het Leger des Heils heeft de cijfers van afgelopen zomer met die in dezelfde periode vorig jaar vergeleken. Zowel in de maatschappelijke opvang als in het veldwerk is een flinke stijging van het aantal dakloze mensen te zien. In totaal steeg het aantal van 4876 naar 6016, een stijging van bijna 25 procent. Het Leger des Heils maakt zich dan ook grote zorgen over de toekomst.

Bewoners op Marken raken er al haast aan gewend: de klanken van een rondrijdend carillon die steevast op kerstavond galmen door de nauwe straatjes. Beiaardier Chardy van Riel deed het gisteravond voor het derde jaar op rij, nadat hij tijdens het eerste coronajaar begon. Hij kreeg de vorige keren zulke leuke reacties dat hij het graag nog een keer deed.

"Het is een hobby, ik heb het mezelf aangeleerd", lacht de 22-jarige inwoner van Marken over zijn spel. Hij speelt alle nummers uit zijn hoofd, er komt geen bladmuziek aan te pas. "Ik kan geen noten lezen. Mensen snappen het niet hoe ik het doe, maar het gaat gewoon automatisch."

Het rondrijdend carillon is van een goede collega van Chardy, die hier speciaal voor uit Amersfoort komt. Het is zeker geen klein transport en door de smalle straatjes soms nogal moeilijk te navigeren. Op een lichte aanraking van het onderstel met een kleine brug na, gaat alles goed.

Tekst loopt door onder de foto.

Zijn muziek blijft niet onopgemerkt: overal gaan deuren open en nemen bewoners foto's. Er ontstaat zelfs een kleine stoet achter de wagen. "De eerste keer had ik niks aangekondigd", zegt Chardy. "Het was ongelooflijk, al die mensen die voor de ramen stonden te genieten. Ik kreeg naderhand ook zoveel leuke reacties."

De beiaardier haalde om zijn actie mogelijk te maken geld op via crowdfunding. Er kwam meer binnen dan hij uiteindelijk nodig had. Het restant doneert hij aan het Leger des Heils.

Nog even dat laatste kerstcadeautje, een glitter outfit voor aan de kerstdis of een mooi leesboek voor bij de kerstboom; na twee kerstperiodes in lockdown, is het dit jaar op de dag voor kerst weer als vanouds druk in de Nederlandse winkelstraten. Maar of er daarbij net zoveel gespendeerd wordt als voor corona, is maar zeer de vraag.

Het is vandaag precies drie jaar geleden dat Muiden zwart kleurt. In de vroege ochtend van 24 december breekt er brand uit in een woning aan de Hellingstraat. Twee tieners weten te ontkomen, maar voor Maxime van der Ster (14) komt hulp te laat. In deze documentaire spreekt NH Nieuws familieleden, vrienden en brandweermannen over de gebeurtenissen van toen en over het gemis dat blijft.

Het is de ochtend van kerstavond: 24 december 2019. In een woning aan de Hellingstraat in Muiden liggen de pakjes al klaar onder de kerstboom. Gloednieuwe gympen voor Maxime zitten erbij, hagelwit met rode opdruk. Maxime weet al wat er in haar cadeautje zit, want ze heeft stiekem gegluurd, zal later blijken. Ze kan niet wachten tot ze ze mag uitpakken.

Drie tieners liggen boven te slapen, de ouders zijn net vertrokken naar hun werk. Wat laatste dingen afronden en dan is het kerst. Maar nog geen half uur later gaat de telefoon van moeder Manou van der Ster - Staal: "Er is brand bij jullie thuis. Je moet direct komen, het is foute boel."

Drie jaar later is het gemis nog altijd niet te bevatten. Tegenover de keuken is een altaartje ingericht voor Maxime. Naast foto's, een doosje met stenen sterretjes en een vriendenboekje staan daar ook de gympen uit het kerstcadeau. Nog altijd hagelwit, want nooit gedragen.

"Maxime was een lief en vrolijk kind, nergens bang voor en soms met best een grote mond," vertelt haar moeder. "Een avontuurlijk meisje, ze stond midden in het leven. En ze wilde er altijd voor anderen zijn," vult haar vader Menno van der Ster aan. "Maar ze moest ook knokken in het leven, want ze was doof aan één oor, Dat wilde ze niet laten blijken, dus ze was er heel behendig in om te zorgen dat je het niet doorhad."

Hamster in bad

Maxime groeit op in Muiden, samen met haar twee jaar oudere broer Luca, haar ouders Menno en Manou en hond Ollie. Ze heeft veel vriendinnen, zit in 3 havo en is de keepster van haar hockeyteam. "Ze was daarin de beste, ze hield alle ballen tegen," vertelt teamgenootje Anna Goedemans. En Maxime durfde alles, vertellen haar vrienden. "Met haar kwam je vaak in gekke situaties terecht. En ze nam altijd haar hamster mee in bad, haha" vertelt Noor Scharff.

Op de begraafplaats in Muiderberg haalt een groep vrienden herinneringen op aan Maxime. Miller van Kreel was haar eerste vriendje op de basisschool. "Zij vroeg mij verkering. Ik moest daar even over nadenken en dat leverde een hoop tranen op, maar uiteindelijk kwam het gelukkig goed," vertelt hij.

Op 1 november is Maxime jarig, dat blijft een moeilijke dag voor velen. "Ik was altijd een jaar jonger dan Maxime en opeens haalde ik haar in. Dat klopte niet," vertelt Noor. Maxime zou dit jaar zeventien zijn geworden. "Als ik meisjes van die leeftijd zie, dan ben ik gewoon jaloers," vertelt moeder Manou. "Daar had Maxime moeten fietsen, denk ik dan."

Slaapfeestje

Terug naar de ochtend van 24 december 2019. Maxime heeft een slaapfeestje elders, maar van slapen komt weinig terecht. Ze besluit in alle vroegte naar huis te fietsen om daar haar bed in te duiken. "Ha bitch, goedemorgen," begroet ze haar moeder als ze de hoek om fietst. "Dag Max," reageert Manou hoofdschuddend. "Zo kan 'ie wel weer."

In de keuken maken Menno en Manou zich klaar om naar het werk te gaan. Vriendinnetje Noor is er ook. Zij slaapt altijd bij Maxime als haar moeder, die stewardess is, moet vliegen. Ze zal met Manou meerijden, zodat ze haar moeder op Schiphol kan verrassen. Maxime zegt dat ze nog even wil netflixen voor ze gaat slapen, maar als haar moeder en Noor even later om de hoek gluren, is ze al in een diepe slaap gevallen. "Daar moesten we erg om lachen," vertelt Manou.

De brand

Even later is het stil in huis. Hond Ollie is mee naar het werk en broer Luca, zijn (toenmalige) vriendin en Maxime liggen boven te slapen. En dan, uit het niets, ontstaat er brand in de stoppenkast op de begane grond. "Volgens de brandweer was dit een huis waar geen brand zou moeten ontstaan," vertelt vader Menno. "Alles was in orde. En toch is het gebeurd." 

Sophie Moorrees, een vriendin van Maxime, is toevallig de eerste die de brand ontdekt. Ook zij keert terug van het slaapfeestje. Ze komt door de Hellingstraat als ze de vlammen achter het raam op de begane grond ziet. "Ik probeerde 112 te bellen, dat lukte niet door de regen, dus ik ben bij een winkel naar binnen gerend."

Met hulp van de winkelier kunnen Luca en zijn vriendin aan de achterkant van het huis uit het raam klimmen. Als de brandweer even later arriveert doorzoeken zij de rest van het huis. "Het vuur was al snel geblust, maar je zag geen hand voor ogen door rook en roet," vertelt brandweerman Thomas Griffioen.

Tekst gaat door onder de foto.

Vechten in het AMC

Samen met zijn collega's van de vrijwillige brandweer van Muiden gaan zij op de tast het huis door. "Uiteindelijk heb ik Maxime in haar kamer boven gevonden," vertelt Thomas. "De blik in de ogen van de mensen op straat toen ik haar naar buiten tilde, zal ik nooit vergeten."

De brandweermannen beginnen direct met reanimeren en gaan daarmee door totdat het ambulancepersoneel het overneemt. Maxime, Luca en zijn vriendin worden naar het AMC gebracht. De laatste twee knappen snel weer op, maar Maxime vecht vier dagen lang voor haar leven. 

Even lijkt het beter te gaan. "Max, als je kan moet je vandaag laten zien dat je het kunt halen," zegt moeder Manou tegen haar dochter in het ziekenhuisbed. Maar op vrijdag 27 december wordt duidelijk dat Maxime het niet redt. Ze heeft bij de brand veel rook en roet ingeademd en de schade is te groot. "Je mag gaan schat, heb ik tegen haar gezegd. Ook dat is liefde: als het niet gaat, dan gaat het niet," vertelt Manou.

Stilte

En dan wordt het stil in Muiden. De bloemenzee voor het huis aan de Hellingstraat groeit. Men roept op om geen vuurwerk af te steken met Oud en Nieuw en een gepland nieuwjaarsfeest op de Groote Zeesluis gaat niet door.

Vrijdag 3 januari. Het regent op de dag van de uitvaart. Onder grote belangstelling neemt Muiden afscheid van Maxime. Het plein voor de kerk staat vol mensen met poncho's en paraplu's. Binnenin de kerk staat vooraan de kist van Maxime, lichtblauw met witte sterren op de deksel. En bovenop, aan het voeteneinde, staan de prachtige nieuwe schoenen, die wonder boven wonder ongeschonden uit de brand zijn gekomen.

Voor familie en vrienden volgt een tijd van rouwen, intens verdriet en gemis. Daarnaast moet er van alles geregeld worden, want het huis van de familie Van der Ster is onbewoonbaar. "In eerste instantie wilden we er niet terugkeren," vertelt Manou. Maar Luca overtuigt ze het wel te doen. "We hebben hier zoveel goede herinneringen en slechts één slechte ervaring, aldus onze zoon," vertelt Menno.

En dus wordt er tien maanden lang hard gewerkt, niets blijft hetzelfde in het huis. Kort na de start van de verbouwing breekt ook nog eens corona uit in Nederland, maar het gezin gaat door, zo goed en zo kwaad als het kan, zonder Maxime. "De steun op straat in Muiden was fijn, maar soms kon ik het niet aan," vertelt Manou. "Als ik naar de bakker moest, zette ik een pet op. Naar beneden kijken, geen oogcontact maken en snel weer terug naar huis."

Nu, drie jaar na de brand, gaat het relatief goed met het gezin. "Luca heeft zijn havo-examen gehaald in het jaar na de brand," vertelt Menno. "Na nog twee jaar vwo er achteraan heeft hij nu een tussenjaar. Hij werkt als duikinstructeur op Bonaire." Menno en Manou gaan binnenkort weer langs. "Dat hebben we ook geleerd van de dood van Maxime, dat we van het leven moeten genieten en mooie reizen willen maken," vertelt Manou.

Maar de pijn en het gemis zullen ze altijd bij zich dragen. "Het verdriet wordt anders, maar niet minder," vertelt Manou. "Het voelt letterlijk als een amputatie," vertelt Menno. "Alsof ik een stuk been mis. Ik kan er wel mee leren leven, maar het blijft een handicap, die ik altijd bij me zal dragen."

Wat Menno het meeste mist is het avondritueel dat hij met zijn dochter had. "Maxime had geen geheimen, die vertelde altijd alles. Ook voor het slapen gaan." Elke avond besprak ze met haar vader van minuut tot minuut wat ze die dag had meegemaakt. "De dagafsluiting, noemden we dat. Dat was ons moment samen. En dat is niet meer," vertelt Menno.

Ook kerst vieren is iets dat tot het verleden behoort in huize Van der Ster. "Er komt hier voorlopig geen kerstboom meer in," vertelt Manou. "Elk jaar beleven we de slechte film die vier dagen duurde opnieuw, tussen 24 en 27 december. Dus dit jaar gaan we afleiding zoeken in het buitenland, kijken of dat een oplossing is."

Sterretjes

Maxime leeft voort in de herinnering van velen. "We hebben kleine sterretjes van steen gekregen van vrienden en die laten we op speciale plekken achter voor Maxime," vertelt Menno. Zo liggen er al Maxime-sterretjes op meerdere reisbestemmingen van het gezin. "Onder water op Bonaire, achtergelaten tijdens een duiktrip. Of in het Louvre in Parijs," zegt Manou. "En het is soms nog best lastig om ze te verstoppen zonder dat de bewakers het zien, haha."

Op het sterfbed van Maxime werd de familie gevraagd of haar organen gedoneerd mochten worden aan anderen in nood. Menno, Manou en Luca stemden daarmee in. "Na een jaar hebben we gehoord dat bij vier mensen de donatie geslaagd was," vertelt Menno. Het is fijn te weten dat de dood van Maxime iets goeds heeft voortgebracht voor anderen. "De ontvanger van een nier heeft ons zelfs een - anonieme - brief geschreven. Hij heeft zijn leven weer terug, dankzij onze Maxime."

Tijdens oud en nieuw kampen we ieder jaar met een grote handhavingsuitdaging. Daarom zou een lokaal totaalverbod in Zoetermeer niets meer dan symboolpolitiek zijn. We hebben simpelweg niet de menskracht om zo’n verbod te handhaven. Dat zag je het afgelopen jaar ook al. Toen was er door corona een vuurwerkverbod, maar werd er toch veel afgestoken. Als burgemeester kreeg ik veel reacties van inwoners: hoe kan het dat er toch massaal vuurwerk de lucht in ging en ik niemand van de politie gezien heb?

Met oud en nieuw voor de deur neemt de discussie over vuurwerk toe. Nu het landelijk verbod dat in de afgelopen twee jaarwisselingen als gevolg van corona werd ingesteld is opgeheven, worstelen gemeenten ermee. Sommige hebben al een lokaal verbod aangekondigd.

In zijn vierde kabinet gaat premier Mark Rutte de ene na de andere crisis te lijf. De coronacrisis en de oorlog in Oekraïne overkwamen hem. Maar steeds vaker moet hij ook de rommel opruimen die er onder zijn eigen kabinetten is ontstaan. Lukt dat nog wel?

Enkhuizer Hans de Vries (68) is de drijvende kracht achter gymvereniging Vek-Wik, die door een vaste groep vrijwilligers wordt gerund. Bij Vek-Wik kunnen mensen met een beperking terecht voor een gymles. "We hebben een hechte familieband, met een hart voor de zaak." 

Elke maandagavond staat de gymzaal van De Bonte Veer in het teken van sporten met een beperking. Op de achtergrond is de stem van Jan Smit of Frans Bauer te horen, 'hun' lievelingsmuziek. Er wordt geapenkooid, gebasketbald en gebadmintond. Na afloop is er een frisje of een kopje koffie. "Daar draait het om: ze zijn met andere dingen bezig dan hun beperking. Het is zo gezellig. Binnen de kortste keren ken je elkaar. Ook een bezoek aan Volendam en Jan Smit staat op ons verlanglijstje."

Sinds 2019 is Hans hiermee bezig. Hij is er met een beetje mazzel ingerold - zoals hij zelf zegt. In het begin draaide het vooral om alles in kaart brengen. Want hoeveel interesse is er nou eigenlijk? Na jaren van harde lockdowns en het coronavirus staat de teller inmiddels op 17 leden. "Een wonder: we begonnen met vier. Moet je nagaan. Binnenkort komen er nog acht bij."

Sociale contact

Het idee werd al snel omarmd, want sporten is niet vanzelfsprekend voor mensen met een beperking. Wat beweegt Hans om zich zo in te zetten? "Dit trekt mij gewoon, ze zijn heel dankbaar. Het is mooi om al die lachende gezichten te zien, daar doe je het toch voor? Iedereen moet kunnen sporten."

Maar het draait niet alleen om bewegen. "Het is zoveel belangrijker dan het sporten alleen", ziet Hans. "Het is ook het sociale contact, met elkaar zijn en het plezier. Ze komen altijd met een big smile binnen. Ze kijken hier echt naar uit. Ik zelf overigens ook", zegt hij lachend.

"Ze kunnen veel meer dan ze denken. We geven ze het vertrouwen en de ruimte om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Zoals dribbelen met een basketbal in een rolstoel, maar ook proberen om verder te gooien. Het zorgt voor zelfvertrouwen." Ook wordt er elke maand iemand bekroond tot sporter van de maand. "Die krijgt dan een vlag mee naar huis."

Drempels

Voor mensen met een beperking is de stap naar een gymvereniging vaak veel groter dan voor anderen. Vooral bij de jeugd. "Die zeggen dan: er is bijna niks voor ons. Dan is er iets, maar blijven ze weg."

Toch ligt de drempel voor velen nog té hoog. Volgens Hans heeft dat meerdere oorzaken. "Het vervoer is een probleem. Ze maken gebruik van taxibusjes, maar die komen vaak veel te vroeg of veel te laat. Dat is irritant." 

Hans zou Hans niet zijn als hij niet in oplossingen zou denken. "We zijn bezig om een poule van vrijwilligers op te zetten, die willen rijden tegen een kilometervergoeding. Dit idee wil ook voorleggen aan de wethouder. Zo'n taxibusje is hartstikke duur: het is met een kleine bijdrage zo opgelost."

Ziekenhuizen in verschillende Chinese provincies en steden kampen met een tekort aan bloed door de enorme toename van het aantal coronabesmettingen in het land. In Shandong, de op een na dichtstbevolkte provincie van China, zijn de tekorten voor twee bloedtypes zo groot dat code rood is ingesteld. Dat betekent dat de bloedvoorraad over ongeveer drie dagen op is.

In zijn vierde kabinet gaat premier Mark Rutte de ene na de andere crisis te lijf. De coronacrisis en de oorlog in Oekraïne overkwamen hem. Maar steeds vaker moet hij ook de rommel opruimen die er onder zijn eigen kabinetten is ontstaan. Lukt dat nog wel? Genoeg te bespreken in het traditionele kerstinterview met De Telegraaf.

Voor veel restaurants zijn de kerstdagen dè dagen van het jaar om gasten in de watten te leggen. Vooral dit jaar, want na twee verloren coronajaren kunnen mensen weer in de eigen zaak worden gefêteerd. Toch zijn er ook restaurants in de provincie die er bewust voor kiezen om de deuren gesloten te houden tijdens kerst.

Het is ontzettend druk bij de skicentra in Noord-Holland. Ze hebben het zelfs drukker dan voor corona. "Mensen hebben nu iets van: nu kan het, dus laten we het gewoon doen."

"We hebben het echt op alle fronten druk", vertelt Richard Molenaar, mede-eigenaar van Skicentrum Heemskerk. Zijn bedrijf biedt niet alleen skilessen aan, maar heeft ook een winkel met alles wat de doorgewinterde skiër nodig kan hebben. "Daarnaast onderhouden we de ski's van onze klanten ook. Zeker nu, zo vlak voor kerst wanneer veel mensen op skivakantie gaan." Zijn skileraren draaien ook overuren, zegt hij. "Er zijn dagen dat we les geven van 8 uur 's ochtends tot half 12 's avonds."

Dat de skicentra in Noord-Holland de handen vol hebben, blijkt wel uit een rondvraag van NH Nieuws. Bijna niemand heeft tijd om een paar vragen te beantwoorden. "Sorry, het is echt veel te druk nu", is een veelgehoord antwoord.

Het was nog wel even spannend of Molenaar genoeg voorraad in huis had, legt hij uit. "Maar we hebben vorig jaar extra besteld, dus dat zit wel goed. Daarom is het bij ons ook extra druk, andere winkels kunnen bepaalde dingen niet leveren." 

Het tekort aan skiwaar komt door problemen met de levering. "Een deel van de grondstoffen, zoals het hout in de ski's, komen uit Oekraïne. De skischoenen worden daar ook vastgenaaid. Door de oorlog is dat allemaal stil komen te liggen." 

En dat het druk is bij het Skicentrum Heemskerk is wel te horen aan de telefoon die op de achtergrond de hele tijd blijft overgaan. "Dit is een mooie beloning voor ons, na twee zware coronajaren. We hebben het nu drukker dan voor die jaren. Mensen komen naar ons toe, want ze willen niet op internet dingen kopen. Met ons specialisme kunnen we de mensen goed helpen."

Bij Travelski, een bedrijf in Amsterdam wat gespecialiseerd is in skivakanties, rinkelt de telefoon constant. "Heel veel mensen zijn blij dat het weer kan", vertelt Femke Mostert van Travelski. "We merken eigenlijk niks van de inflatie, er wordt nu meer geboekt dan voor corona. Wat we wel merken is dat mensen prijsbewuster zijn." 

Hoe het komt dat er dan toch meer boekingen binnenkomen, ligt volgens haar aan de service die zij bieden. "We zijn goed telefonisch bereikbaar en veel mensen vinden het tegenwoordig fijn om een echt mens te spreken die naar ze luistert."

Meer verzekeringen verkocht

Tijdens de coronaperiode was het doorgaan van de reizen van veel klanten ook onzeker en daar let de klant dit jaar extra op, vertelt Mostert. "We krijgen veel meer vragen over verzekeringen. Nu adviseren we mensen ook vaker om een reisverzekering te nemen, want je weet nooit hoe de situatie in de wereld over een tijdje is." 

Daardoor merkt ze ook een nieuw soort opgewektheid bij haar klanten. "Mensen hebben nu iets van: nu kan het, dus laten we het gewoon doen. Door de oorlog en de prijsstijgingen is het onzeker of ze in de toekomst nog op wintersport kunnen, dus ik denk dat veel mensen juist daarom nu boeken."

Voor Dimitro uit de Oekraïense stad Odessa is het een kerstwonder: na tien zenuwslopende maanden van angst en onzekerheid is hij vlak voor de feestdagen op Schiphol herenigd met zijn gezin. Onmiddellijk na de Russische inval in Oekraïne vluchtten Ana en haar dochter Milena naar Nederland. Dimitro zou een dag later volgen, maar kan dan al niet meer weg. Bijna een jaar zweeft het gezin gescheiden van elkaar tussen hoop en vrees.

Ana en Milena staan net als honderden anderen reikhalzend te wachten op familieleden, geliefden of vrienden in een van de aankomsthallen van Schiphol. Het is Dimitro gelukt om na tien maanden alle benodigde documenten en vliegtickets te bemachtigen om zich te kunnen voegen bij zijn vrouw en dochter die noodgedwongen een nieuw leven zijn begonnen in Diemen. Het waren tien lange maanden, maar ook de laatste uurtjes tot de hereniging kruipen voorbij: Dimitro's vlucht uit Moldavië is vertraagd.

Groot feest

Voor Ifna uit Nijmegen duurt het wachten ook te lang. Het is de eerste Kerstmis na twee coronajaren die ze met haar moeder uit Curaçao kan vieren. Het wordt een groot feest, vertelt Ifna aan NH Nieuws, want er komen veel meer familieleden en vrienden van dichtbij én ver weg: "Uit allerlei provincies in Nederland, maar ook uit België, Frankrijk, Suriname en Curaçao."

Het artikel gaat verder onder de video.

De aankomst van moeder Rine is extra bijzonder voor Ifna. Niet alleen vieren ze na drie jaar eindelijk weer samen kerst, Rine blijft ook voorgoed in Nederland wonen. Er wordt flink geknuffeld als Ifna en Rine elkaar vinden in Aankomsthal 3. "We gaan het great vieren", zegt Rine over Kerstmis. "We gaan koken, we gaan eten en met elkaar samen zijn."

Geen woorden voor

In Aankomsthal 4 wordt minstens even stevig geknuffeld door twee jonge vrouwen uit Hoofddorp en Curaçao. "Het is mijn beste vriendin", zegt de Hoofddorpse. "Ik heb haar drie jaar niet gezien." Tussen het knuffelen door kan haar vriendin nog net kwijt dat ze er geen woorden voor heeft.

Het geduld van de Oekraïense Ana en dochter Milena wordt dan eindelijk ook beloond. Dimitro loopt door de geblindeerde schuifdeuren en vliegt het tweetal in de armen. Dimitro kan nauwelijks geloven dat hij met zijn gezin is herenigd.

Christmas miracle

"Mijn oorspronkelijke vlucht was op 25 februari, één dag na het begin van de oorlog", vertelt hij aan NH Nieuws. "Alle vluchten werden geannuleerd en alle mannen mochten Oekraïne niet verlaten." Dimitro hoefde het leger niet in, desondanks kon hij het land niet uit. Tot recent.

"Vanaf nu geloof ik in miracles", zegt een stralende Dimitro, terwijl het gezin naar de uitgang van Schiphol loopt. "En in het bijzonder Christmas miracles!"

Iedere dag komen er in China gemiddeld 37 miljoen coronagevallen bij, volgens een schatting van de Chinese autoriteiten. Daarmee is de huidige Chinese corona-uitbraak de grootste ter wereld. Het is niet bekend waar de schatting precies op is gebaseerd, aangezien er niet meer op grote schaal wordt getest.

Na twee jaar een stille kerst te hebben meegemaakt door corona, is het weer feest in Zorgcentrum Pennemes. Bewoners komen in hun mooiste outfit naar het restaurant en genieten van het eten, de muziek, maar vooral van elkaars aanwezigheid. "Weer met zijn allen bij elkaar, weer de saamhorigheid, weer het gevoel dat iedereen ook blij is", zegt bewoonster Elly Tolstra.

Elly noemt de afgelopen twee jaar "stil, vreemd en soms onaardig". Zij werkte in Pennemes en is nu een bewoner van het zorgcentrum. Volgens haar durfden mensen ook niet gezellig samen te zijn. Ook bestuurder Leo Groenendaal merkte dat "ondanks je met elkaar in een complex woont, de eenzaamheid toch toeslaat". En daarom vindt hij het heel erg belangrijk dat het diner er voor de bewoners is.

Gezelligheid

Marlene Slingeland ziet dat het echt beter is na die depressieve periode. Ze zit aan tafel met een vaste groep vrienden in het centrum. Ze hebben elkaar de afgelopen jaren gevonden en hebben veel plezier. "Nu zie je de glimlachjes verschijnen, we zijn een gemeenschap en het is fijn om bij elkaar te zijn." Deze kerst zullen veel bewoners bij familie zijn en voor de anderen wordt nog een kerstdiner georganiseerd.

Door de dure boodschappen en hoge prijzen voor energie dreigt kerstmis een extra duur geintje te worden dit jaar. Toch hebben veel winkeliers in de Zaanstreek het juist extra druk. "Het is zeker tien procent meer dan vorig jaar", zo klinkt het.

Kees is samen met zijn vrouw net klaar met het halen van zijn kerstinkopen in winkelcentrum Westerkoog. Tenminste, bijna. "Later deze week moeten we nog even verse dingen halen. Normaal gesproken letten we wel op de prijzen door de inflatie, maar met kerst moet alles kunnen. We gaan gourmetten en de schotel halen we bij de keurslager. Alle kinderen komen thuis, dus dan letten we niet zo op het geld." Toch denkt Kees wel een beetje om zijn portemonnee. "Dat kratje bier was wel in de aanbieding", lacht hij. 

"De gourmetschotels blijven het populairst, die staan nog steeds op nummer één", vertelt slager Gijs Tange terwijl hij een aantal grote lappen vlees in stukjes snijdt. "De rest varieert heel erg. Het ene jaar wil iedereen hertenbiefstuk, het volgende jaar wild zwijn. Dat verschuift ieder jaar." 

Slagerijen zijn winnaars

Hij vertelt dat de verkoop dit jaar beter gaat dan vorig jaar, toen er nog coronabeperkingen golden. "Die periode hebben mensen benut om zelf beter te worden in koken, denk ik. De slagerijen zijn daarvan de winnaars."

Een nieuw soort hapjesschotel is erg in trek in zijn zaak, vertelt hij. "Dit jaar zijn de partypannen heel erg populair. Dat is een pan vol met hapjes, zoals sateetjes, balletjes en kipkluifjes." Bij deze pan hoeft de klant alleen nog maar de stekker in het stopcontact te doen en te wachten tot de hapjes warm zijn, legt hij uit.

Zijn klanten geven een stuk meer uit in zijn winkel in vergelijking met vorig jaar. "Daar ontkomen ze niet aan, want de prijzen zijn sky high gegaan. De prijzen van nu zijn wel 20 procent hoger dan die van vorig jaar." De klandizie lijdt daar niet onder. "Kwaliteit gaat toch boven alles. Als je lekker wil eten, moet je niet naar de supermarkt gaan."

Kerstpakketten

Emmy, van wijnhandel Allemanja Vinotheek in Zaandijk, heeft het ook extra druk dit jaar, vertelt ze tussen het vullen van dozen met allerlei lekkers door. "Het is wel 10 procent meer dan vorig jaar. Ik denk dat het komt doordat mensen met kerst alle zooi van het afgelopen jaar even willen vergeten."

Ze voorziet ook bedrijven van kerstpakketten. Dat loopt als een tierelier. "De pakketten zijn groter en duurder. Maar het hele jaar is eigenlijk super geweest. Het helpt wel dat ik een eigen pand heb en dat ik alles zelf doe. Als ik extra personeel nodig heb, vraag ik mijn man", lacht ze.

Tekst gaat verder onder foto. 

Niet bij iedere Zaanse ondernemer gaan de zaken voor de wind rond kerstmis. Paul Samuels, eigenaar van Le Cockelon in Koog aan de Zaan: "Na de zomer is het wel minder geworden. Vroeger moesten we rond de kerst continu goederen bijbestellen, maar dat hebben we nu niet."

Hij vermoedt dat dat komt doordat zijn zaak vrij veel luxeartikelen verkoopt. "Alles wordt duurder en de mensen reageren daarop. Je moet het je wel kunnen veroorloven om dit soort dingen te doen. We hopen dat de klanten dat op een verstandige manier doen, maar ook dat ze wel blijven komen. Dat is voor ons ook van belang."

Het is rustig in de trein, rustig op de weg en op kantoor kun je een kanon afschieten zonder iemand te raken. Als vrijdag al een werkdag is, doen we dat lekker vanuit huis. Sinds de coronapandemie is de vrijdag de nationale thuiswerkdag geworden. De NS rijdt daarom met minder treinen en ING sluit een deel van de kantoren.

Wie denkt dat er op Texel met het bloeiende toerisme geen armoede is, heeft dat verkeerd. Het is de laatste weken druk bij de voedselbank. Vrijwilligers zijn voor de kerstdagen hard bezig om de pakketten samen te stellen. En dan is er voor de ruim 30 deelnemers nog een extraatje in de vorm van een kerstpakket. "We denken dat er veel meer mensen in de problemen zijn. Texel is een kleine gemeente. Maar mensen schamen zich dan om bij ons aan te kloppen", zegt vrijwilligster Marielle Aubertijn.

De feestdagen zijn voor de vrijwilligers van de Texelse voedselbank bijzonder. Het zijn voor hen drukke voorbereidingen waarbij de pakketten in het Rode Kruisgebouw in Den Burg nauwkeurig samengesteld worden. Per deelnemer een andere samenstelling. Dat kan een gezin zijn die afhankelijk is van de donaties van de voedselbank. Maar ook een oudere Texelaar die niet meer de deur uit komt.

"Velen ouderen schamen er zich voor dat ze nauwelijks rond kunnen komen", zegt Marielle. "Ze eten dan liever alle dagen brood dan dat ze een tas vol boodschappen afhalen." Nauwkeurig wordt er bijgehouden wat de wensen zijn en wie wat krijgt. Velen denken dat door het bloeiende toerisme er geen problemen zijn op het eiland. Het tegendeel is waar. "Ik denk dat de inkomens op Texel onder het landelijke gemiddelde liggen", zegt vrijwilligster van het eerste uur Marianne Bonne. "Dat komt doordat er veel laaggeschoold werk is."

Kwart meer mensen

Er melden zich nu veel mensen bij de voedselbank. "We hebben de laatste maanden een groei van minimaal 25 procent", vertelt Marielle tussen de bedrijven door. "Mensen hebben in de zomer nog wel werk, maar in de wintermaanden wordt dat minder. En dan komen ze bij ons."

Niet alleen zieke mensen, maar ook werkenden hebben problemen om het hoofd boven water te houden. "Sommigen werken allebei, maar de kosten zijn voor hen te hoog. Als je allebei voor het minimumloon werkt, dan is het geen vetpot." Ook gezinnen uit het buitenland kloppen aan bij de voedselbank. "Dat zijn vaak grote gezinnen, bijvoorbeeld uit Syrië. Ze zijn dan pas op Texel, maar de financiën zijn niet meteen op orde. En ze mogen nog niet werken."

De reden waarom de mensen aankloppen bij de voedselbank is verschillend. "We praten over deelnemers, want cliënten vinden we negatief klinken. Ze kunnen bij de voedselbank moeten komen door een scheiding, maar ook vanwege alcoholisme of huiselijk geweld." Dat laatste kwam vooral voor in de coronaperiode, meent Marielle. "Ze zaten toen allemaal thuis en konden nergens heen. De kinderen konden toen ook niet naar school. Dat geeft spanningen."

Ook als een stel uit elkaar gaat, geeft dat soms financiële problemen. "Bijvoorbeeld als de alimentatie niet op tijd betaald wordt. En soms is er een lange strijd om überhaupt alimentatie te kunnen ontvangen. Vooral als er kinderen bij betrokken zijn, is dat een drama. Of het huis moet verkocht worden en dan zit men met een restschuld."

Maar er kunnen ook andere financiële oorzaken zijn. Denk aan de achterstand van betaling van de belasting. "Mensen krijgen nog een naheffing van duizenden euro's waar ze niet op hadden gerekend. Dan wordt het lastig om van een paar honderd euro in de maand rond te komen."

Landelijk gezien heeft Texel een kleine voedselbank, maar dat betekent niet dat er geen armoede is op het eiland. "Dat is er absoluut", gaat Marielle verder. "Dat zien we om ons heen."

De schatting is dat op het eiland Texel veel meer gezinnen voldoen aan de criteria om in aanmerking te komen voor een wekelijks voedselpakket. Echter, slechts een deel daarvan dient ook daadwerkelijk een aanvraag in. Volgens Marielle is het een uitdaging om meer mensen uit deze doelgroep in beeld te krijgen en te bewegen om een aanvraag in te dienen.

Gescreend

"De deelnemers worden meestal doorgestuurd door maatschappelijk werk. Maar dan word je ook gescreend en moet je ook inzicht geven in de financiën. En dat wil niet iedereen. We hadden laatst een actie waarbij mensen gratis een pakket konden afhalen, zonder zich vooraf te melden bij maatschappelijk werk. Dat was, hoe raar het ook klinkt, een grandioos succes. Dan wordt er niet gekeken of mensen de pakketten nodig hebben. Maar we gaan uit van de eerlijkheid van de Texelaars."

De toename van de deelnemers komt volgens Marielle doordat het levensonderhoud duurder is geworden. Ook andere kosten stijgen. "De ziektekosten worden hoger maar ook de prijs van energie. Dat heeft effect op het huishoudboekje. Er zijn veel zieke mensen. Zij hebben bijvoorbeeld last van de gevolgen van long-covid. Die mailen ons doordat ze door hun ziekte niet meer rond kunnen komen."

Donaties

Vrijwilliger Dwight Penha rijdt regelmatig naar het landelijk depot in Amsterdam om daar spullen te halen. "We zijn natuurlijk blij met de vele donaties. Maar hier halen we de spullen op voor Texel. En verder rijd ik over het eiland om bij andere leveranciers spullen op te halen die we kunnen verwerken in de pakketten."

Dat mensen een tegemoetkoming krijgen van 190 euro van hun energieleverancier heeft ook voordelen voor de voedselbank. "Veel Texelaars hebben dit bedrag bij ons op de rekening gestort omdat ze het niet nodig hadden. Of laatst was er een oudere man die kwam hier binnen met een envelopje. Hij zei: Ik heb het niet nodig. En dan zie je later dat er 400 euro in de envelop zit."

Feestdagen

Tijdens het gesprek komen veel Texelaars binnen om voor de feestdagen iets af te geven. Een vrouw komt met 30 kerstbroden en een oudere man geeft persoonlijk wat kleine boodschappen af. Ook de plaatselijke slager Simon Dros, met oud-directeur van de Texelse Courant Rene de Lange, staat voor de deur. Ze komen met negen kratjes verse vleeswaren. "Rollade, kipfilet, gehakt, riblap en biefstuk", somt Rene op. "Het is de derde keer dat ik ieder jaar sponsor. In het verleden was dat vis, maar dat is nu niet meer te betalen. Vandaar dat ik voor een paar duizend euro vlees heb gekocht."

Hij heeft een bijzonder verhaal over zijn vrijgevigheid. "Mijn vader wilde missionaris worden, maar dat is niet helemaal gelukt", vertelt hij met een glimlach. "Maar hij heeft wel twee scholen en een ziekenhuis in een missieland opgezet. Misschien heb ik een beetje van zijn genen meegekregen. Ik doe het graag."

Kerst wordt hoe dan ook gezellig Na twee coronajaren kunnen we uitkijken naar Kerst met familie en vrienden. Geldt dat ook voor u?

De verlichting van de kerstboom gaat minder vaak aan en we letten deze feestdagen meer op koopjes bij de boodschappen. Dat blijkt uit onderzoek van het NH Nieuws-panel waaraan 1.809 leden meededen. En waar een deel het gewoon als vanouds viert, is er ook een dat vanwege de hoge kosten de feestdagen helemaal heeft geschrapt. 

Zo heeft Marianne uit Haarlem haar kerst volledig aangepast. Ze heeft geen kerstboom of andere kerstversiering. "Het kerstetentje hebben we al eerder gedaan, vanwege de hogere prijzen voor boodschappen rond de feestdagen."

Zo extreem doen de meeste panelleden het niet, maar veel van hen vieren bijvoorbeeld kerst toch wat anders dan voorheen. Veruit de meeste mensen uit deze groep letten meer op de kosten dan normaal.

7 procent viert geen kerst

Ook zijn er mensen die kerst maar deels vieren en zeven procent viert vanwege de hoge prijzen helemaal geen kerst. Madelief uit Dijk en Waard is er één van: "Ik doe helemaal niets. Zo goedkoop mogelijk eten, in bed onder de dekens, tv aan, verwarming uit", legt ze uit. 

Toch viert ruim veertig procent kerst wel volledig. Soms juist ook omdat corona de afgelopen twee jaar roet in het eten gooide. Maar ook omdat deze panelleden het kunnen betalen, of simpelweg gewoon willen uitpakken met kerst. 

Tekst gaat verder onder de foto.

'In duistere tijden opvrolijken met licht'

Ton uit Zaanstad zegt: "Ik heb bijna tien maanden bespaard op energie. In deze sombere maand wil ik even wat gezellig licht in huis." Van de ondervraagden geeft 81 procent aan ook dit jaar kerstversiering te hebben.

De groep die geen versiering heeft doet het deels om de kosten te drukken, maar ook omdat ze niet thuis zijn met kerst. Of omdat ze niks hebben met de kerstdagen. Maar de groep die wel versiering heeft let wel op de kosten.

Kerstverlichting minder vaak aan

Populair is led-verlichting wat minder stroom verbruikt. Ook versiering die werkt op batterijen doet het goed. Verder wordt er minder versiering opgehangen. En vooral blijft de versiering korter branden. "De verlichting gaat overdag en 's nachts uit. Die brandt alleen als we thuis zijn en het donker is", aldus panellid Johannes uit Purmerend.

Angelique uit Alkmaar komt ook nog met een tip: "Wij proberen buiten de feestdagen om altijd al zo duurzaam mogelijk te leven. De meeste spullen die we kopen zijn tweedehands en als het kan maken we dingen zelf. Voor de feestdagen is de decoratie in huis bij ons ook een mix van kringloop en zelfgemaakt. Zo kun je voor weinig geld toch een fijne sfeer in huis hebben."

Oud en nieuw minder geraakt door hoge prijzen

Ook de jaarwisseling wordt door een grote groep sober gevierd. Toch wordt er met oud en nieuw aanzienlijk minder gelet op de kosten. "We vieren het gewoon thuis en doen niets anders dan anders. Flesje cava als altijd en geen vuurwerk", aldus Erwin uit Huizen.

En dat is wat de meeste mensen aangeven. Oud en nieuw wordt bij hen al niet heel uitbundig gevierd, dus is besparen ook niet nodig. "Wij vieren de jaarwisseling nooit groots en champagne lust ik niet. Hooguit wat lekkere hapjes, goede wijn en oliebollen voor de liefhebbers", aldus Paul uit Schagen.

Al vindt Joop uit Medemblik dat je het jaar altijd goed moet uitluiden. "Het kan wel de laatste keer zijn, dus gewoon vieren."

De 29 jarige Fevzi Tirpanci uit Amsterdam Noord is naast zijn huidige baan in het onderwijs elk weekend te vinden op het voetbalveld. Niet om zelf een balletje te trappen, hij is namelijk scheidsrechter. En daar is hij redelijk goed in: recent is hij verkozen tot beste scheidsrechter van Noord-Holland. En hij hoopt op meer...

Voor Fevzi Tirpanci is eigenlijk bij toeval in aanraking gekomen met het scheidsrechtersvak. Hij is docent economie op het Marcanti College in West, en zijn oom vroeg hem om een keer te fluiten voor een wedstrijd van zijn team. "En dat beviel me aardig", zegt Fevzi. Zo raakte hij enthousiast en ging hij cursussen volgen bij de KNVB om uiteindelijk een gediplomeerde scheidsrechter te worden. En dat lukte, ondanks de vertraging die de coronapandemie met zich meebracht.

Toen Fevzi de verkiezing voor scheidsrechter van het jaar voorbij zag komen en deelde met de jongens van zijn voetbalteam, pikten zijn teamgenoten het snel op en begonnen zij stemmen binnen te harken voor Fevzi.

"Het begon als grap maar uiteindelijk ben ik gewoon nummer één van Noord-Holland geworden", zegt Fevzi.  Als één van de twaalf provinciewinnaars schat Fevzi zijn kansen best hoog in om de beste van Nederland te worden. Maar Fevzi wil meer: hij hoopt binnen tien jaar niet alleen in de eredivisie te fluiten maar zelfs ook internationale wedstrijden te leiden.

De KNVB heeft dit jaar voor het eerst een scheidsrechter van het jaar-verkiezing georganiseerd. Doel is om meer aandacht te vragen voor de scheidsrechter, een volgens hen onmisbare schakel op het voetbalveld. Op 7 januari wordt bekend wie de beste amateurscheidsrechter van het jaar 2022 is.

Bedrijven grijpen het kerstpakket aan om hun medewerkers extra te verwennen. Het is wat rijker gevuld, het mag wat meer kosten en er is een prominente rol weggelegd voor lokale leveranciers. Dat merken Noord-Hollandse bedrijven die kerstpakketten samenstellen. "De standaard pakketten zijn echt aan het uitsterven."

"We hebben het druk gehad, misschien wel drukker dan voorgaande jaren", zegt Stef Pronk, die met zijn bedrijf Pronk Juweel in Weesp kerstpakketten levert aan grote restaurantketens, ziekenhuizen en banken. "Maar de markt is wel veranderd. In verband met de energiecrisis is er vooral voor warmte gekozen." 

Zijn klanten gaven warme sjaals of een wollen muts aan hun medewerkers, met een piepklein logo erop. Niet te groot, anders willen mensen dat misschien niet dragen. "Die muts is erg in de smaak gevallen. Dat pakket kwam ook vorige week toen het zo koud was, dus dat vonden mensen fantastisch", zegt Pronk.

Luxe producten

Kaas uit Noord-Holland, die Pronks bedrijf snijdt en verpakt, doet het altijd goed. Net als bonbons van een gerenommeerd merk ('geen goedkoop chocolaatje') en Pronks zelf gebrande noten. "Het spreekwoord is: 'Niet het vele is goed, maar het goede is veel'. Als bedrijf scoor je beter met maar een paar goede producten, dan met heel veel goedkope", aldus Pronk. 

Er is dan ook niet bezuinigd door zijn klanten in dit financieel uitdagende jaar, met een energiecrisis en een flinke inflatie. Sterker nog, zij gaven zo'n vijftien euro meer uit aan de kerstattenties dan andere jaren: de prijs lag tussen de vijftig en de zestig euro per pakket. Pronk: "Ik denk dat ze dat doen omdat ze de medewerkers willen behouden, de band verstevigen, want er zijn bijna geen goede mensen te vinden."

Extra aandacht

Werkgevers doen dit jaar extra hun best op het kerstpakket, merkt ook het Volendamse bedrijf CadeauKompas dat kerstpakketten verzorgt. "De standaard pakketten zijn echt aan het uitsterven, wij leveren maatwerk", aldus commercieel directeur Heyme de Wit. "Bedrijven realiseren zich dat dat ze de plank niet meer mis kunnen slaan, dat het kerstpakket niet iets is wat je last minute even kunt inslaan."

Ook ziet De Wit een verschuiving naar meer ambachtelijke streekproducten, al sinds de coronaperiode, waarin de steun voor lokale ondernemers centraal begon te staan. Daar zit een kwaliteitsverschil in, en dat werkt goed, zegt De Wit. "Dat is niet te vergelijken met wat mensen gewend zijn van de supermarkt. Ze ervaren dat als een zeer luxueus geschenk."

Zelf uitkiezen

Naast spullen en eten, is ook de cadeaubon als kerstgeschenk in trek. "Vooral voor jongelui is een cadeaukaart soms juist prettig", zegt De Wit. "Die zitten misschien niet te wachten op een doos met spullen."

De werknemers van Tata Steel kregen dit jaar van hun baas zo'n bon. Rob Wanst, die daar al 43 jaar in dienst is, vond dat een onpersoonlijk cadeau. Hij kijkt met de oude garde met weemoed terug op de jaren '80, '90, toen het uitgeven van de kerstpakketten al een hele ervaring op zich was. "Overal op het terrein stonden dan die containers, er waren mensen dagenlang bezig om die kerstpakketten uit te delen. Daar moest je dan langs met je auto en je bon, en er stonden overal borden op het terrein met 'kerstpakketten hier'. Het was meer dan alleen een doos overhandigen."

Zelfs gepensioneerden en weduwen kregen er volgens Wanst een, het ging destijds misschien wel om 30.000 pakketten. Een groot verschil met de 9.000 van dit jaar. In 2019 en 2020 kregen de medewerkers van de hoogovens zelfs helemaal geen kerstpakket, omdat het te slecht ging met het bedrijf.

Iconische koelbox

Bovendien zaten er in de kerstpakketten van vroeger haast iconische items, vertelt Wanst. "Een blauwe koelbox bijvoorbeeld. Als je dan in de zomer op het strand van Wijk aan Zee zat, wist je meteen wie er bij Tata werkte. Of een rolkoffertje, dat herkende je dan ook meteen op Schiphol."

Maar die tijden zijn voorbij, geeft hij toe. "Dit kerstpakket is wat moderner. We moeten niet in nostalgie blijven hangen."

Het is officieel: de griepepidemie is in het land. En dat terwijl het coronavirus officieel nog een pandemie is en ook andere virussen veelvuldig de ronde doen. Het is alsof iedereen aan het snotteren is. Maar hoe weet je welk virus je hebt? Hoe zorg je het best voor jezelf? En wanneer doe je er goed aan naar de huisarts te lopen?

De eindejaarspodcast van Het Land van Wierd Duk, met als speciale gast hoogleraar financiële geografie en columnist Ewald Engelen, behandelt vooral de pogingen tot inperking van de vrijheid van meningsuiting. Engelen: ,,Er is niet of nauwelijks meer een open publiek debat mogelijk over allerlei belangrijke kwesties: de steun aan Oekraïne bijvoorbeeld, de zin en onzin van de sancties, de coronamaatregelen, de vaccinaties en eerder al: de euro, de Europese integratie, allerlei andere thema’s. Er is over het publieke debat in Nederland een pensée unique – een opinie-monopolie - uitgeroepen, met allerlei verboden wat er gezegd mág worden en allerlei geboden wat er gezegd móet worden. Dat is een nare en angstaanjagende ervaring.”

Het aantal boekingen voor een wintersportvakantie met de kerst ligt weer op hetzelfde niveau als in 2019, het jaar voor de coronapandemie.

Het aantal woninginbraken is weer gestegen. Weliswaar licht, maar het is een teken aan de wand dat we weer alert moeten zijn. Lang zijn ze uit beeld geweest, omdat we door corona vaker thuis zaten.

Er is een einde gekomen aan de spectaculaire daling van het aantal woninginbraken. Noteerde de politie de afgelopen jaren voortdurend afnames van het aantal diefstallen uit huis, in 2022 zal dat aantal voor het eerst sinds 2014 weer stijgen.

Het is misschien wel de ergste coronagolf waar ’s werelds eerste coronabrandhaard tot nu toe mee te maken heeft gehad. Toch zijn inwoners van Wuhan niet erg bezorgd. „Het gevaar op besmetting is nu heel hoog, maar het risico op overlijden is laag. Dat was in 2020 wel anders”, vertelt meneer Li.

Met hoofdrolspeler Sywert van Lienden zelf op de tribune, debatteert de Tweede Kamer woensdag over de mondkapjesdeal die van hem een miljonair én nationale boeman maakte. Dat debat ontaardt in chaos, als de oppositie over die deal graag oud-coronaminister Hugo de Jonge nog een keer aan de tand voelen, maar na een procedurele chaos nul op het rekest krijgt.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakt zich grote zorgen over een piek aan coronabesmettingen in China. Het VN-agentschap steunt de inspanningen van de regering om nu vooral risicogroepen te vaccineren en vraagt Beijing gedetailleerde informatie te geven over de ernst van de ziektesymptomen, het aantal ziekenhuisopnames en de situatie op intensivecareafdelingen.

Na twee coronajaren wilde iedereen weer op reis in 2022, maar de luchthaven was er niet klaar voor. In de laatste Inchecken van dit jaar blikken Koen Nederhof en Yteke de Jong terug op de chaos op Schiphol. Hoe moet het nu verder? De reisverslaggevers van De Telegraaf spraken met de tijdelijke CEO van Schiphol, Ruud Zondag, die een slag om de arm houdt voor de meivakantie. Ook ging luchtvaartjournalist De Jong op bezoek bij voormalig KLM-baas Pieter Elbers in India, waar hij leiding geeft aan de zevende luchtvaartmaatschappij ter wereld. Tot slot in de podcast, de winterzon lijkt dit jaar populairder dan de wintersport.