Het West-Friese familiebedrijf Karsten Tenten viert dit weekend feest. Het bedrijf bestaat vijftig jaar, maar die jaren waren niet zonder tegenslagen. In 2018 werd het hele pand door een grote brand verwoest. "En een week nadat we weer open konden na de opbouw kwam corona en moesten we weer dicht", zegt directer Marc Takken. "Maar we hebben weer opgebouwd en kijk waar we nu staan. Dat gaan we vieren."

In 2018 legde een grote brand het bedrijf in de as. Maar daarna is in 2019 op de Factorij een nieuw pand gebouwd en viel het bedrijf in de prijzen en is het een zeer gewaardeerde outdoor-winkel. Zo won het bedrijf de publieksprijs van de Ondernemingsverkiezing. Ook dit heeft het bedrijf gevierd met het hele personeel. "Het is echt een West-Fries bedrijf. Iedereen die hier werkt of heeft gewerkt komt uit de buurt. Dat voel je ook wel. Het heeft echt een regionale functie", aldus Takken.

Staat de overheidsbegroting er ordentelijk voor? Dat wil het demissionair kabinet ons doen geloven. De werkelijkheid is anders, zo bespreken Robbert Ophorst en Martin Visser in ’Kwestie van Centen’. In de Voorjaarsnota zien we welke financiële claims het kabinet op de toekomst (en op de formatie) legt. Ook onthullend: Nederland dreigt geld mis te lopen van het coronafonds. „Dat fonds is een groot project van Brussel om de macht naar zich toe trekken.”

OnlyFans-ster Megan Desaever (24) en haar vader zijn door de Brugse rechtbank schuldig bevonden aan fraude en gesjoemel met coronasteun in hun voormalige horecazaak Carlito’s in het Belgische Oostende. De deelneemster van Temptation island en Ex on the beach: double dutch speelde stroman voor haar vader, die na een eerdere veroordeling geen horecazaken meer mocht runnen. Dat levert haar nu een voorwaardelijke celstraf van tien maanden op. Ze moet ook een aanzienlijk bedrag terugbetalen.

Oekraïense vluchtelingen Moussa (33) en Fahed (23) leven in grote onzekerheid, omdat zij niet weten wanneer zij de gemeentelijke opvang in Hilversum moeten verlaten. In januari bleek uit een oordeel van de Raad van State dat de bescherming van de groep 'derdelanders' per begin maart eindigt. Moussa stapte naar de rechter en is nu weer terug in de opvanglocatie op het Arenapark. Hoelang hij mag blijven, is de vraag.

De ontmoeting vindt plaats in de kamer waar de 23-jarige Fahed, samen met drie anderen, verblijft. Kamers worden in de opvanglocatie meestal met vier tot zes personen gedeeld, privacy is dus ver te zoeken. De kamer van Fahed is voorzien van twee stapelbedden, een kast en een minuscule keuken. Toch spreken beide mannen geen kwaad woord over de Hilversumse gemeentelijke opvang. De 33-jarige Moussa, die zelf op de tweede verdieping verblijft, vindt het er ‘50-50’. Hij verblijft hier omdat hij geen andere keus heeft, maar vindt het desondanks een prima plek.

Voor studie in Oekraïne

Fahed komt uit Palestina en is geboren in Libanon. Moussa is van oorsprong Algerijns. Voor de uitbraak van de coronapandemie zijn beiden vertrokken naar Oekraïne voor het volgen van een opleiding.

Fahed had ambitie om schipper op een containerschip te worden en vestigde zich in een stadje dicht bij de Krim, grenzend aan de Baltische zee. Terwijl Fahed in het zuiden verbleef, woonde Moussa in de Oekraïense hoofdstad Kiev. In Kiev had hij zich aangemeld bij de Universiteit om Sociologie te gaan studeren, maar de Russische invasie maakte dit plan onmogelijk. 

Toen de oorlog uitbrak, vluchtten Moussa en Fahed meteen uit Oekraïne. Ze maakten chaotische omstandigheden mee tijdens hun vlucht naar veiligheid. Moussa, die samen met een gehandicapte vriendin de trein probeerde te halen, beschrijft hoe overvol de stations waren, waarbij politie hen dwong om snel te beslissen. "Er werden echt mensen in treinen gepropt", vertelt hij. 

Fahed werd geconfronteerd met een uitgevallen openbaar vervoer systeem en betaalde exorbitante bedragen aan taxichauffeurs die profiteerden van de wanhopige vluchtelingen. 

Tekst gaat door na foto.

Uiteindelijk kwam hij terecht op een busstation. Volgens Fahed ging de enige bus op dat tijdstip richting Amsterdam. Hij geeft aan hoe verbaasd hij was hoe goed hij hier werd ontvangen en verzorgd. 

Zorgen, onduidelijkheid en tegenwerking

Maar toch zijn de zorgen van Fahed en Moussa nog lang niet voorbij. Naar eigen zeggen ging begin maart 2023 de ellende voor hen verder. Sinds die tijd krijgen beiden elke twee tot drie maanden brieven van de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst), waarin staat vermeld dat hun recht op verblijf en bescherming stopt.

"We hebben wel tien tot vijftien van deze brieven gekregen", zegt Moussa. "De enige reden dat we hier nog zitten, is omdat we recht hebben om te protesteren tegen deze beslissing." Beide mannen hebben een advocaat in de arm kunnen nemen met behulp van vluchtelingenwerk. 

Niet op rolletjes

Maar ook daarna liep het niet op rolletjes. Fahed en Moussa geven aan dat er veel belangrijke documenten vanuit het IND gestuurd moeten worden, maar dat hun advocaten daarvan veel niet hebben ontvangen. Bijvoorbeeld over het verlies van het recht op werk. "Hierdoor heb ik drie banen verloren", geeft Moussa aan. "Wees gewoon oprecht en duidelijk", valt Fahed later bij.

Beiden hebben het gevoel dat ze ontzettend tegengewerkt worden, niet alleen door het IND, maar ook door de gemeente Hilversum. Zo weigert de gemeente Hilversum volgens Fahed de opening van nieuwe taalklassen. 

Tekst gaat door na foto.

Uitgezet

2 april 2024 hadden ze dan echt moeten vertrekken. "Alleen is hier niemand gekomen", zegt Moussa. Op 3 april kwam de gemeente wel en had Moussa geen andere keuze dan te vertrekken. "Ik heb een document getekend waarin stond dat ik deze plek zou verlaten." De gemeente liet hem daarin verder geen keuze. Op het document heeft Moussa vermeld dat hij nu geen woonplek meer heeft. Dankzij een voorlopige voorziening van de rechtbank kon hij terugkeren naar de opvanglocatie. "Toen ben ik na vijf dagen naar deze plek teruggegaan en nu zit ik hier weer. Soms is het heel simpel."

Voor Fahed steekt de situatie iets anders in elkaar, hij heeft momenteel een asielprocedure lopen. Dit betekent dat hij elk moment verplaatst zou kunnen worden naar een asielzoekerscentrum van het COA. Fahed vertelt dat hij in theorie zou kunnen werken, maar dat hij bij sollicitatieprocedures snel wordt afgewezen. Dit, volgens hem, door zijn achternaam en omdat de werkgever een tewerkstellingsvergunning zou moeten aanvragen. 

Beiden geven aan slecht te slapen en mentale klachten te hebben van de stress en angst uit het verleden, maar zeker ook van de stress die de huidige situatie hun geeft. "We zijn jong en allebei onze levens zouden eigenlijk nog moeten starten, maar we hebben al de stresslevels van iemand van boven de veertig."

Een aantal ziekenhuizen heeft de afgelopen jaren te veel coronatoeslag gedeclareerd bij zorgverzekeraars. Mogelijk gaat het om miljoenen euro’s per ziekenhuis.

Het Frans Hals Museum, het Teylers Museum en Stedelijk museum Alkmaar slaan de handen ineen en werken samen aan een overzichtstentoonstelling over meesterschilder Maarten van Heemskerck (1498-1574). De drie musea vormen gezamenlijk het levenswerk van de schilder. 

Directeur van het Frans Hals Museum Lidewij de Koekkoek vertelt trots over de samenwerking tussen de drie musea. "Er is veel bewaard gebleven, maar het is ook kwetsbaar", vertelt ze. De samenwerking zorgt er voor dat er veel onderzoek plaatsvindt voor de restauratie van de schilderijen die zijn beschadigd. 

Het is geen toeval dat de werken van schilder Van Heemskerck in Haarlem en Alkmaar te bezichtigen zijn. Maarten van Heemskerck is geboren in Heemskerk, wat tussen de twee steden in ligt. Ook heeft hij lange tijd in Haarlem gewoond. 

Unieke ontdekking

De tentoonstelling zou eigenlijk al in 2022 plaatsvinden, maar door corona besloten de musea om de tentoonstelling op te schuiven. Dat was maar goed ook, zegt hoofd collecties van het Frans Hals Marrigje Rikken. "Toen was de restauratie van zijn grote schilderij niet af geweest."

Rikken doelt op het beroemde schilderij Lucas schildert de Madonna (1532), waar de restauratoren van het Frans Hals tot de conclusie kwamen dat het schilderij uit twee delen bestaat. Daarnaast is de achtergrond van het schilderij in de 17e eeuw overgeschilderd. Het schilderij wordt in het Frans Hals getoond als een van de grote stukken. Van Heemskerck maakte het kunstwerk aan het begin van zijn carrière. 

Opgedeeld in drie delen

De tentoonstelling is in drieën verdeeld en volgt de levensloop van de schilder. In het Frans Hals Museum vind je het vroege werk van Van Heemskerck. Het werk voor zijn trip naar Italië waar hij van 1526 tot 1532 verbleef. "Dat werk is heel dramatisch en expressief", vertelt De Koekkoek. Uniek aan de schilderijen van Van Heemskerck is volgens De Koekkoek dat de meeste personen die worden afgebeeld 'iets aan het doen zijn'. 

Het Stedelijk museum in Alkmaar toont de werken van Van Heemskerck van zijn tijd in Italië. "Toen Michelangelo er nog aan het werk was." Een sleutelstuk dat in het Stedelijk in Alkmaar komt te hangen is het schilderij waar Van Heemskerck zichzelf op heeft geschilderd: het 'Zelfportret'. Gemaakt in 1551. Op het schilderij is de invloed van Italië te zien, omdat het Colosseum er in is geschilderd. 

Tekst gaat verder onder de foto.

Het derde en laatste deel van de tentoonstelling vindt plaats in het Teylers museum in Haarlem. Daar worden de prenten en tekeningen van de schilder vertoond uit een later stadium van zijn carrière. "Het was een pionier op papier", zegt Teylers-directeur Mark de Beyer. De kunst in het Teylers laat zijn terugkomst uit Italië zien, toen hij weer in Haarlem ging wonen. "Het was echt een ondernemer", vervolgt De Beyer. De schilder liet namelijk anderen zijn werk verspreiden. "Zo had Rembrandt een album met prenten in bezit."

De tentoonstelling is vanaf 28 september te bezichtigen in de drie verschillende musea. 

Duizenden omwonenden van Schiphol ervaren dagelijks overlast van vliegtuigen. Het aantal klachten steeg in 2023 met 7%, blijkt uit nieuwe cijfers van Bewonersaanspreekpunt Schiphol (BAS). Maar wat zijn nu eigenlijk de grootste herrieschoppers? NH zet de toestellen voor je op een rij. 

Nummer 1: de Boeing 747-400

Met stipt op nummer één staat (opnieuw) de oude viermotorige Boeing 747-400, ook wel 'Queen of the Skies' genoemd. Dit oude toestel, dat tegenwoordig voornamelijk als vrachtvliegtuig wordt ingezet, stijgt door haar zware belading niet snel op waardoor het langer laag vliegt. De meldingen betreffen dan ook voornamelijk vertrekkende toestellen tussen 21.00 uur en middernacht, precies als omwonenden willen gaan slapen. Per vlucht met dit toestel wordt er gemiddeld (ruim) twee keer een klacht ingediend. 

De Boeing 747-400 bezet zelfs álle plekken in de top 20 van vluchten waarover het meest is geklaagd. Het waren allemaal vrachttoestellen. In 2023 waren er meer vluchten met dit type vliegtuig gemaakt dan in 2022: het nam toe met 11% tot 5.358 vluchten. Ruim 23% van deze vluchten is uitgevoerd door KLM/Martinair Cargo. KLM deed haar Boeing 747 passagierstoestellen al weg, maar gaat haar vrachttoestellen ook nog vervangen door de stillere A350.

De tekst gaat door onder de foto. 

Nummer 2: Boeing 747-800

Een nieuwere versie van de Boeing 747-400, maar nog steeds lawaaierig. De 800-variant is nog een stuk langer. Luchtvaartmaatschappijen die met dit type naar Schiphol vliegen zijn Lufthansa, Cargolux, Cathay Pacific Cargo, Atlas Air en Silk Way West Airlines. Hier geldt dat het uitsluitend gaat om vrachtvluchten, waardoor de vliegtuigen vaak zwaar beladen zijn.

De tekst gaat door onder de foto.

Nummer 3: Airbus Helicopter EC-135

Dit is toch wel een vreemde eend in de bijt. Deze helikopter, de EC-135, wordt in Nederland gevlogen door de (luchtvaart)politie, brandweer- en ambulance. Niet eerder stond de helikoper in de top 3 van meest overlast veroorzakende vliegvoertuigen. Er werd minimaal één keer per twee vluchten geklaagd (0,65 keer per vlucht). 

De tekst gaat door onder het Instagrambericht.

Nummer 4: A380-800

Deze jumbojet is het grootste passagiersvliegtuig ooit. Het werd door Airbus ontworpen vanuit de gedachte dat er met minder toestellen méér mensen vervoerd zouden kunnen worden. Dat zou een uitkomst zijn als grote internationale hubs zouden vollopen. De bijnaam luidt niet voor niets 'Superjumbo'.

De tekst gaat door onder de foto.

Nummer 5: Airbus A300-600

Op nummer vijf staat de Airbus A300-600, over dit type werd veel geklaagd: één keer per twee vluchten kwam er melding bij BAS binnen vanwege de herrie (per vlucht 0,52 keer). Sinds 2007 wordt het vliegtuig niet meer geproduceerd, maar over de hele wereld vliegen de toestellen nog rond om vracht en passagiers te vervoeren.

Dochteronderneming Lasaulec van de Hilversumse Ferrari-dealer Frits Kroymans maakte 36 miljoen euro winst op de levering van beschermende isolatiejassen aan het Landelijk Consortium Hulpmiddelen. Het ministerie van Volksgezondheid vordert de ’te veel betaalde miljoenen’ uit deze lucratieve coronadeal terug bij Kroymans.

Contante betalingen boven 3000 euro gaan, als het aan het demissionaire kabinet ligt, zo snel mogelijk in de ban. Het kabinet wil een verbod invoeren om te voorkomen dat Nederland honderden miljoenen misloopt uit het Brusselse coronafonds.

Nederland dreigt geld mis te lopen uit het coronaherstelfonds van ruim 5 miljard euro dat in Brussel voor ons klaar staat. Het demissionaire kabinet waarschuwt dat ons land mogelijk niet voldoet aan de voorwaarden om het geld te krijgen.

Een voetbalshirt bestellen en daarna afwachten van welke club je er één ontvangt. Stan Hoff (29) begon ruim drie jaar geleden rond dit verrassende concept zijn bedrijf Mystery United. Het idee kwam niet van hemzelf. „Tijdens corona zag ik filmpjes van een Brits bedrijf dat zulke boxen verkocht. Als voetbalfan was ik meteen verkocht.”

Het pad staat de hele dag vol met fietsen en ook het weiland dat dienst doet als parkeerplaats, is constant goed gevuld. De familie Druif uit Midwoud geniet volop van hun eerste deelname aan het Dagje bij de Boer. Bedoeld om op een speelse manier meer bewustwording te creëren voor het boerderijleven. "Normaal rijden mensen altijd voorbij, nu kunnen we ze laten zien wat we doen."

Terwijl een boertje in spe bij binnenkomst in de stal met succes een koe probeert te aaien, wordt even verderop een limonadekoe gemolken. Verderop in de stal wordt aan geïnteresseerden uitleg gegeven over de melkrobot, terwijl in standjes kaas en worst aan de man wordt gebracht. Er is een quiz, kinderen wordt geschminkt en spelen verschillende spelletjes. Voelen, ruiken en proeven van het boerderijleven in Midwoud.

40 vrienden en familieleden

Verschillende boerderijen in West-Friesland openden vandaag de deuren en verwelkomden samen duizenden bezoekers. Een mooie gelegenheid om te laten zien wat er zoal op het boerenerf gebeurt. De familie Druif uit Midwoud heeft een bedrijf met 125 koeien. Zij beleven met deelname aan deze dag een primeur. Zo'n 40 vrienden en familieleden helpen Arnold en Simone Druif bij de organisatie van deze dag. "Nog best een klus", zegt Simone. 

"We zouden eigenlijk vier jaar geleden al meedoen, maar toen werd het afgeblazen vanwege corona. Daarna waren we aan het verbouwen en nu kon het. Het is een leuke manier om mensen je bedrijf te laten zien. Hoe werkt het met de koeien, met de melkrobot, waar komt kaas verdaan? Er zijn nog wel eens negatieve verhalen over boeren, terwijl wij juist zeggen: kom maar kijken."

Rick en Nicole Janssen zijn samen met kinderen Colin en Ziva vanuit Tuitjenhorn naar Midwoud gereden. "Dit is superleuk, zeker voor de kinderen. Vorig jaar waren we op een boerderij in Spierdijk. Wij vinden het belangrijk om onze kinderen mee te geven waar eten en drinken vandaan kom. Hoe het tot stand komt. Dat leren ze zo dat op een speelse manier. We zijn lekker buiten, het is mooi weer, het is gezellig en er is van alles te doen. Een mooie dag."

Want druk is het, ziet ook Simone. Ze geeft educatielessen op de boerderij en is ook docent op de plaatselijke basisschool. "Mensen uit het dorp rijden normaal gesproken voorbij en nu komen we ze langs en kunnen we ze laten zien wat we doen. Ik heb de halve school al voorbij zien komen, heel leuk om te zien."

Limmen viert komend weekend haar zeventigste Bloemendagen. Tijdens de jubileumeditie zijn maar liefst vijftig mozaïeken te zien langs een route door het dorp. Het is lang geleden dat dat er zoveel waren. De organisatoren zijn er trots op, zeker met in het achterhoofd dat tien jaar geleden het event dreigde te stoppen. "Het leeft nog steeds in Limmen."

We bladeren met Liesbeth Hendrix-Segerius (57), zo'n 30 jaar actief in het stichtingsbestuur, en Otto Bruschke (72), die dit jaar voor 57e keer meedoet, door het rijke verleden van de Bloemendagen, waarvan nog veel uniek beeldmateriaal bewaard is gebleven.

Tekst gaat verder onder video.

Het had de 72e editie kunnen zijn, als de coronapandemie niet voor twee mozaïekloze jaren had gezorgd. Want sinds 1952 worden de Bloemendagen al in het dorp georganiseerd. Een bloemenfeest dat niet zonder de inzet van Limmenaren zou bestaan.

"Het is ooit begonnen om Limmen als bloembollendorp op de kaart te zetten", legt Liesbeth uit. "De eerste editie was een corso en was nog in samenwerking met omliggende gemeenten zoals Heiloo en Alkmaar. Het dorp was toen gevraagd om langs de route bloemmozaïeken neer te leggen. Dat gebeurde hier zo massaal, dat we het een jaar later zelfstandig oppikten."

En zo is het daarna elk jaar gegaan, al leek het in 2014 voorgoed voorbij. "Er was zo weinig animo om mee te doen, vooral vanwege tijdgebrek", legde Liesbeth toen uit. "Met een aantal prikploegen hebben we het toen toch weer op de been weten te krijgen", vertelt Otto.

Komende week gaan de dorpsbewoners hard aan de slag om hun zelf ontworpen creaties met hyacintenknoppen uit te beelden. De prikploegen moeten het voor zaterdag 10.00 uur afhebben, want dan beginnen de Bloemendagen. Daarna staan de mozaïeken nog vijf dagen langs een route door het dorp.

Kijk hieronder naar de volledige film van de eerste Bloemendagen in 1952, die gemaakt is door een amateur filmgroep uit Heiloo en gedigitaliseerd door de stichting Historisch Limmen:

Limmen viert komend weekend haar zeventigste Bloemendagen. Tijdens de jubileumeditie zijn maar liefst vijftig mozaïeken te zien langs een route door het dorp. Het is lang geleden dat dat er zoveel waren. De organisatoren zijn er trots op, zeker met in het achterhoofd dat tien jaar geleden het event dreigde te stoppen. "Het leeft nog steeds in Limmen."

We bladeren met Liesbeth Hendrix-Segerius (57), zo'n 30 jaar actief in het stichtingsbestuur, en Otto Bruschke (72), die dit jaar voor 57e keer meedoet, door het rijke verleden van de Bloemendagen, waarvan nog veel uniek beeldmateriaal bewaard is gebleven.

Tekst gaat verder onder video.

Het had de 72e editie kunnen zijn, als de coronapandemie niet voor twee mozaïekloze jaren had gezorgd. Want sinds 1952 worden de Bloemendagen al in het dorp georganiseerd. Een bloemenfeest dat niet zonder de inzet van Limmenaren zou bestaan.

"Het is ooit begonnen om Limmen als bloembollendorp op de kaart te zetten", legt Liesbeth uit. "De eerste editie was een corso en was nog in samenwerking met omliggende gemeenten zoals Heiloo en Alkmaar. Het dorp was toen gevraagd om langs de route bloemmozaïeken neer te leggen. Dat gebeurde hier zo massaal, dat we het een jaar later zelfstandig oppikten."

En zo is het daarna elk jaar gegaan, al leek het in 2014 voorgoed voorbij. "Er was zo weinig animo om mee te doen, vooral vanwege tijdgebrek", legde Liesbeth toen uit. "Met een aantal prikploegen hebben we het toen toch weer op de been weten te krijgen", vertelt Otto.

Komende week gaan de dorpsbewoners hard aan de slag om hun zelf ontworpen creaties met hyacintenknoppen uit te beelden. De prikploegen moeten het voor zaterdag 10.00 uur afhebben, want dan beginnen de Bloemendagen. Daarna staan de mozaïeken nog vijf dagen langs een route door het dorp.

Kijk hieronder naar de volledige film van de eerste Bloemendagen in 1952, die gemaakt is door een amateur filmgroep uit Heiloo en gedigitaliseerd door de stichting Historisch Limmen:

In de nieuwe miniserie Gozers volgt AT5 de nieuwe eigenaren van eetcafé Goos in de Rivierenbuurt in Zuid. Zes maanden geleden kochten negen buurtbewoners de kroeg, die toen te koop stond. De voormalig eigenaar kwam financieel in de problemen tijdens de lockdowns, waarmee de buurtfunctie van het café dreigde verloren te gaan.

“Voorheen heette het Villa Maas, en pas later werd het Goos. Maar toen woonden wij al hier om de hoek.” Patrick Tijhuis kwam meer dan tien jaar geleden al in café Goos, vooral aan de speciale vieringen heeft hij warme herinneringen. “Op toen nog Koninginnedag speelden ze er goed op in, met banners overal. De hele buurt kwam daar dan samen.”

Oud-eigenaar Len van der Meij beleefde er gouden tijden. “Niet alleen Koninginnedag, maar ook voetbalwedstrijden waren hier te zien. Tijdens elk groot toernooi was het vaste prik. Goos was dé plek waar je die volgde.” Los van de bijzondere feestdagen, was het eetcafé dé ontmoetingsplek van de buurt. “Het was zoals ze bij Cheers vroeger zeiden ‘where everybody knows your name’”, legt Van der Meij uit.

Tijdens de coronapandemie en de lockdowns betaalde de overheid de lonen door van Van der Meijs personeel. Waar hij echter niet op gerekend had, was dat de belasting op de lonen alsnog binnen vijf jaar terugbetaald moest worden. Toen duidelijk werd dat dat onhaalbaar was, zette hij de kroeg direct te koop

Salsastudio of shoarmazaak

Negen mannen uit de Rivierenbuurt zaten medio 2023 rond een kampvuur, tijdens een zelf georganiseerd vaderkamp met hun kinderen. Het was de tweede keer dat ze het deden, alleen er was één verschil. Het hele weekend spraken ze maar over één ding: Goos staat te koop. De mannen kenden de bar allemaal, want als buurtbewoners kwamen ze er regelmatig. 

Er hadden zich meerdere potentiële kopers gemeld. De een wilde er een salsastudio van maken, de ander een shoarmazaak. “Toen ik dat hoorde, dat de publieke functie zou kunnen verdwijnen, maakte ik me wel een beetje zorgen.” Olivier Pernoud is een van de vaders van het kamp. “Toen begonnen we serieus over de koop te praten en je zag dat er wat begon te glinsteren in ieders ogen.”

Goos 2.0

“Iedereen begon over z’n hobby’s, bier en koffie. Maar het ging nergens over in eerste instantie”, vertelt Adriaan Krans. “Totdat Ray zich ermee bemoeide.” Raymond Ossewaarde, ook een van de negen vaders en de enige met serieuze horecaervaring, maakte naar eigen zeggen een kladje met de financiën. Wat er nodig zou zijn en hoeveel er op de korte termijn ingestopt zou moeten worden. Raymond: “Er werd gevraagd of ik dit niet gewoon wilde doen met z’n allen. Ik moest er even over nadenken- een peukie doen- maar na een kwartiertje wist ik het en zei ik ‘ik doe het’.” 

“Raymond zei als we het doen zeg ik mijn baan ervoor op, maar dan ga ik die tent runnen.” Volgens Krans was dit het moment dat de zaak een keer nam. “Toen hebben we basisregels opgesteld en hebben we later de boel officieel gemaakt bij een notaris.” Oud-eigenaar Van der Meij was gecharmeerd van het idee om de buurtfunctie van de kroeg te behouden en op 1 september 2023 namen de negen vaders, nu officieel ‘de Gozers’ genaamd, de tent over.

“I own a bar, zeg ik tegen collega’s”, grapt mede-eigenaar Casper Overbeek. Patrick Tijhuis zegt het wat meer recht voor z’n raap: “Wie heeft er niet altijd een eigen kroeg willen hebben?” Dat een kroeg runnen geen hobby is weten de mannen. De belangrijkste troef voor de Gozers is dan ook manager en mede-eigenaar Raymond. “Zonder Raymond hadden we iemand moeten inhuren voor de klus, dan was het wel een stuk minder aantrekkelijk geworden”, zegt Tijhuis. Vanaf 1 september namen de Gozers café Goos over, en nu zes maanden later proberen ze op hun manier hun draai te geven aan het eetcafé. 

De miniserie ‘Gozers’ is onderdeel van het programma Damsko.

In de nieuwe miniserie Gozers volgt AT5 de nieuwe eigenaren van eetcafé Goos in de Rivierenbuurt in Zuid. Zes maanden geleden kochten negen buurtbewoners de kroeg, die toen te koop stond. De voormalig eigenaar kwam financieel in de problemen tijdens de lockdowns, waarmee de buurtfunctie van het café dreigde verloren te gaan.

“Voorheen heette het Villa Maas, en pas later werd het Goos. Maar toen woonden wij al hier om de hoek.” Patrick Tijhuis kwam meer dan tien jaar geleden al in café Goos, vooral aan de speciale vieringen heeft hij warme herinneringen. “Op toen nog Koninginnedag speelden ze er goed op in, met banners overal. De hele buurt kwam daar dan samen.”

Oud-eigenaar Len van der Meij beleefde er gouden tijden. “Niet alleen Koninginnedag, maar ook voetbalwedstrijden waren hier te zien. Tijdens elk groot toernooi was het vaste prik. Goos was dé plek waar je die volgde.” Los van de bijzondere feestdagen, was het eetcafé dé ontmoetingsplek van de buurt. “Het was zoals ze bij Cheers vroeger zeiden ‘where everybody knows your name’”, legt Van der Meij uit.

Tijdens de coronapandemie en de lockdowns betaalde de overheid de lonen door van Van der Meijs personeel. Waar hij echter niet op gerekend had, was dat de belasting op de lonen alsnog binnen vijf jaar terugbetaald moest worden. Toen duidelijk werd dat dat onhaalbaar was, zette hij de kroeg direct te koop

Salsastudio of shoarmazaak

Negen mannen uit de Rivierenbuurt zaten medio 2023 rond een kampvuur, tijdens een zelf georganiseerd vaderkamp met hun kinderen. Het was de tweede keer dat ze het deden, alleen er was één verschil. Het hele weekend spraken ze maar over één ding: Goos staat te koop. De mannen kenden de bar allemaal, want als buurtbewoners kwamen ze er regelmatig. 

Er hadden zich meerdere potentiële kopers gemeld. De een wilde er een salsastudio van maken, de ander een shoarmazaak. “Toen ik dat hoorde, dat de publieke functie zou kunnen verdwijnen, maakte ik me wel een beetje zorgen.” Olivier Pernoud is een van de vaders van het kamp. “Toen begonnen we serieus over de koop te praten en je zag dat er wat begon te glinsteren in ieders ogen.”

Goos 2.0

“Iedereen begon over z’n hobby’s, bier en koffie. Maar het ging nergens over in eerste instantie”, vertelt Adriaan Krans. “Totdat Ray zich ermee bemoeide.” Raymond Ossewaarde, ook een van de negen vaders en de enige met serieuze horecaervaring, maakte naar eigen zeggen een kladje met de financiën. Wat er nodig zou zijn en hoeveel er op de korte termijn ingestopt zou moeten worden. Raymond: “Er werd gevraagd of ik dit niet gewoon wilde doen met z’n allen. Ik moest er even over nadenken- een peukie doen- maar na een kwartiertje wist ik het en zei ik ‘ik doe het’.” 

“Raymond zei als we het doen zeg ik mijn baan ervoor op, maar dan ga ik die tent runnen.” Volgens Krans was dit het moment dat de zaak een keer nam. “Toen hebben we basisregels opgesteld en hebben we later de boel officieel gemaakt bij een notaris.” Oud-eigenaar Van der Meij was gecharmeerd van het idee om de buurtfunctie van de kroeg te behouden en op 1 september 2023 namen de negen vaders, nu officieel ‘de Gozers’ genaamd, de tent over.

“I own a bar, zeg ik tegen collega’s”, grapt mede-eigenaar Casper Overbeek. Patrick Tijhuis zegt het wat meer recht voor z’n raap: “Wie heeft er niet altijd een eigen kroeg willen hebben?” Dat een kroeg runnen geen hobby is weten de mannen. De belangrijkste troef voor de Gozers is dan ook manager en mede-eigenaar Raymond. “Zonder Raymond hadden we iemand moeten inhuren voor de klus, dan was het wel een stuk minder aantrekkelijk geworden”, zegt Tijhuis. Vanaf 1 september namen de Gozers café Goos over, en nu zes maanden later proberen ze op hun manier hun draai te geven aan het eetcafé. 

De miniserie ‘Kronieken van Rob’ is onderdeel van het programma Damsko.

De toegangsprijzen voor populaire hardloopevenementen als de Marathon van Rotterdam zijn ten opzichte van voor corona verdubbeld. Het lijkt niet uit te maken. Er wordt zonder morren 120 euro neergelegd om helemaal kapot te gaan op de afstand van ruim 42 kilometer. „Voor ons is dit wel een limiet. We willen dat het evenement voor iedereen betaalbaar blijft. Maar we vragen deze prijs niet zomaar. De inflatie treft ons. We kunnen niet besparen op de veiligheid van de deelnemers”, aldus de organisatie.

Het is al een aantal jaar een van de grootste problemen in de stad: het aantal ratten en de overlast waar zij voor zorgen. De afgelopen jaren verdubbelde het aantal meldingen over ratten en als het aan de VVD ligt moet dat worden aangepakt op de New Yorkse manier: met anticonceptiekorrels. 

De GGD liet eind maart weten dat ondanks het aantal rattenmeldingen voor het eerst in drie jaar is gedaald, dat het nog altijd een verdubbeling is van voor de coronaperiode. Ook de VVD weet dat Amsterdam een 'hardnekkige' rattenplaag heeft, maar dat het lastig is om dat aan te pakken. 

Amsterdam voerde al een algemeen voerverbod in, maar vanwege de strengere regelgeving op het gebruik van rattengif is het volgens de grootste oppositiepartij nog moeilijker geworden om het probleem op te lossen. Een idee dat New York wil gaan gebruiken, ziet de partij hier ook wel zitten. 

Sterilisatie

Er worden dan speciale korrels door de stad gestrooid die de stof triptolide bevatten. Dat is een stof die zowel de mannelijke als vrouwelijke ratten steriliseert als zij dat opeten, de eierstokfunctie en de productie van zaadcellen wordt door de stof beïnvloed. 

Aan het stadsbestuur heeft de partij gevraagd of zij de aanpak van de oude naamgenoot zien zitten of Amsterdam bereid is om die manier de rattenoverlast tegen te gaan. 

Als het aan Guido Dieteren ligt wordt 2024 een jaar vol bijzondere momenten. Niet alleen viert de violist en componist volgende week woensdag zijn vijftigste verjaardag. Ook staat hij aan de vooravond van een kwarteeuw ‘The Maestro & The European Pop Orchestra’. In 2025 is het 25 jaar geleden dat hij met zijn eigen orkest begonnen is. Zijn komende zomershow in Kerkrade moet het jubileumjaar inluiden.

Het Openbaar Ministerie (OM) gaat niet over tot de vervolging van verpleegkundige Theo V. uit Drenthe. Eerder werd hij verdacht betrokken te zijn geweest bij het overlijden van twintig coronapatiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen (WZA). Volgens het OM is er niet genoeg bewijs dat V. daadwerkelijk een strafbaar feit heeft gepleegd.

Eerder deze week werd duidelijk dat scholenkoepel Fedra de aankomende twee jaar banen moet schrappen vanwege een gat in de begroting. Eén van de redenen daarvoor is dat de subsidie die scholen vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) krijgen om corona-achterstanden weg te werken afloopt in 2025. Na rondvraag van NH bij scholenkoepels in de provincie blijkt dat meerdere basisscholen al bezig zijn met de vraag: hoe straks verder? 

Aan het begin van het schooljaar beklaagde het schoolbestuur van scholenkoepel Fedra, met scholen in en rondom Beverwijk, zich er nog over dat er te weinig leraren waren en dat het niet lukte om de openstaande vacatures te vullen. 

In december veranderde dit toen bleek dat het achterstallige onderhoud aan een schoolgebouw meer geld zou gaan kosten dan verwacht en tegelijkertijd duidelijk werd wat de gevolgen zouden zijn van het stopzetten van de NPO-subsidie. Er was niet alleen geen budget meer om extra krachten aan te nemen, er was zelfs een zodanig tekort in de begroting ontstaan dat banen moeten worden geschrapt. Het gaat om maximaal 27 banen in de aankomende twee jaar.

Ook scholenkoepel OPSPOOR, met scholen in de regio Waterland, heeft aankomend jaar geld te kort, bleek eind maart. Dit komt door het afgelopen van de NPO-subsidie en een technische fout in de begroting.

Na een rondvraag van NH bij basisscholenkoepels in de provincie blijkt dat het wegvallen van de subsidie daar waarschijnlijk niet voor zorgwekkende financiële tekorten zal zorgen. Maar de manier waarop het gat in de begroting moet worden opgevangen, is wel een belangrijk punt van aandacht.

Meerdere scholenkoepels hebben het geld (gedeeltelijk) gebruikt voor het aannemen van extra krachten, blijkt na de rondvraag. Uit een enquête van de NOS uit 2021 bleek dat het grootste deel van de scholen in Nederland (80 procent) het NPO-geld wilde besteden aan extra personeel. Dat ging in de praktijk niet zo makkelijk: door het personeelstekort was het moeilijk om dat geld ook daadwerkelijk effectief uit te geven hieraan.

Daar kreeg scholenkoepel Zaan Primair, met scholen in en rondom Zaandam, ook mee te maken. Het lerarentekort was in 2022 bij één van de aangesloten scholen, Dynamica XL, zelfs zo groot dat daar moest worden overgestapt naar een vierdaagse lesweek. Inmiddels heeft de school weer genoeg leerkrachten om vijf dagen per week les te geven.

Brigit Schumacher, bestuurder van scholenkoepel Zaan Primair, benadrukt dat deze leerkrachten niet betaald zijn met het NPO geld. Het was juist de afgelopen jaren extra moeilijk om leerkrachten te vinden door de beschikbaarheidstelling van die subsidie, zag zij. "De druk op de schaarse leerkrachten is nog groter geworden door NPO." 

Versneld opleiden

Bij scholenkoepel Zaan Primair is het extra geld vanuit het NPO vooral gebruikt voor het aannemen van onderwijsassistenten die de leerkracht in de klas ondersteunen en kleine groepjes kinderen met achterstand kunnen begeleiden. "We zetten het geld zoveel mogelijk in om de kwaliteit van het onderwijs te versterken. Die maatregelen zijn niet voor niks, het is ontzettend zonde dat dat beëindigd moet worden."

Het stoppen van de subsidie vanuit het NPO zorgt er nu bij de scholenkoepel voor dat er geen budgetteringsruimte meer zal zijn voor de onderwijsassistenten die met het geld zijn aangenomen en inmiddels een vast contract hebben. "Dat is wel een lastig punt", vertelt Schumacher. "Het laatste wat we willen, is dat er mensen die bijdragen aan goed onderwijs moeten worden ontslagen."

"Gelukkig is een deel van de onderwijsassistenten inmiddels in opleiding tot leerkracht", gaat ze verder. De scholenkoepel zet in op het versneld opleiden van deze onderwijsassistenten tot leerkracht om het probleem op te lossen. "Dat zou het mooiste zijn, want we hebben een groot tekort aan leerkrachten." 

'Incidenteel geld'

Ook scholenkoepel Agora, met scholen in en rondom Zaandam, heeft onlangs een programma ontwikkeld waarbij de onlangs aangenomen onderwijsassistenten en ondersteuners worden opgeleid. Dit programma heeft twaalf deelnemers. 

Bij de komst van de subsidie is rekening gehouden met de tijdelijkheid ervan, waardoor er alleen tijdelijke- en geen vaste krachten zijn aangenomen vanuit het 'NPO-potje', vertelt Pieter Schotte, bestuurder van Agora. 

"Het is incidenteel geld", legt hij uit. "Het zijn dus incidentele inspanningen die je verricht voor de kinderen. We hebben geen extra leraren aangenomen, alleen ondersteuners en onderwijsassistenten, en dat zijn allemaal tijdelijke contracten."

Desondanks is het aflopen van de subsidie een belangrijk aandachtspunt voor de scholenkoepel. "Je hebt alsnog wel een verantwoordelijkheid naar je medewerkers. En we moeten zorgen dat er geen nieuwe ondersteuners en onderwijsassistenten worden aangetrokken."

Ook Agora kampt net als Zaan Primair nog steeds met een lerarentekort, bevestigt Schotte. Hij legt uit dat dat gat de afgelopen jaren niet kon worden gedicht met het NPO-geld. Enerzijds omdat vanaf het begin duidelijk was dat het incidentele subsidie is, maar ook omdat er simpelweg niet genoeg leerkrachten te vinden waren in de omgeving om alle openstaande vacatures te vullen.

Geen mensen ontslaan

Ook bij scholenkoepel Ronduit, met scholen voor basis- en speciaal onderwijs in Alkmaar, Dijk en Waard, Bakkum, Hoorn en Den Helder, zijn leerkrachten en onderwijsassistenten aangenomen met NPO-geld. 

Iwan Basoski, lid van het college van bestuur van de scholenkoepel, legt uit wat Ronduit doet nu deze subsidiemiddelen aflopen: “Behalve door het aflopen van NPO hebben we ook door de hoge kosten van externe inhuur, waar we door het lerarentekort vaker beroep op moesten doen, de personeelsbudgetten overschreden. Dit geldt voor meerdere schoolbesturen."

"Bij onze start als nieuw bestuur, eind 2023, hebben we besloten daar niet midden in het schooljaar op in te grijpen. Dat zou een negatieve impact hebben gehad op de kwaliteit van het onderwijs en daarmee zouden we ons ook geen goed werkgever hebben getoond”, aldus Basoski.

“De overschrijding van onze personeelsbudgetten betalen we vanuit het vermogen van de scholenkoepel. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de scholen uitkomen met de toegekende budgetten, daar werken we nu ook naartoe. Dat betekent niet dat we nu mensen moeten ontslaan: dat zou heel vreemd zijn in een tijd van lerarentekorten."

"Dit jaar en komende jaren gaan we veel geld investeren in de verdere verbetering van de kwaliteit van het onderwijs."

De aankoop van coronavaccins is over het algemeen ‘redelijk tot goed gegaan’. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in een rapport naar de aanschaf van in totaal 102 vaccins die samen 1,8 miljard euro kosten. Op het ministerie van Volksgezondheid (VWS) ontbrak het wel aan voldoende aandacht voor de schijn van belangverstrengeling bij de aanschaf van vaccins.

Over een kleine twee weken keert het Formule 1-circus terug in China, waar vanwege de coronapandemie voor de laatste keer werd geracet in 2019.

Onderwijsstichting Fedra gaat ondanks het lerarentekort banen schrappen. Het gaat in de komende twee jaar in totaal om ‘maximaal 27 banen’ op twaalf basisscholen in de gemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk. Dat is opvallend, want aan het begin van het schooljaar zei Fedra nog dat het tekort op de scholen ‘zo nijpend is dat er geen reserves zijn als leraren uitvallen’. 

Aan het begin van dit schooljaar vertelde Yvonne Rozeman aan NH dat Fedra zat te springen om nieuwe leerkrachten voor hun twaalf scholen. Rozeman is de voorzitter van het bestuur van Fedra. "De basis is wel op orde, maar valt er iemand uit dan hebben we een probleem”, zei ze toen. “Er zijn nul reserves." 

In het jaarverslag van 2022 staat dezelfde boodschap: “Op dit moment is er geen flexibele schil meer in de meeste scholen, iedereen die les kan of mag geven staat in een groep. Dit is een grote bedreiging voor de kwaliteit van de scholen; ruimte voor extra begeleiding van leerlingen, scholingsactiviteiten, onderzoek en reflectie is er het afgelopen jaar te weinig geweest.”

'Hadden minder mensen moeten aannemen'

Nu een half schooljaar later zegt interim-bestuurder Erwin Boom iets totaal anders. Volgend jaar gaan de twaalf scholen verder met 15 voltijdbanen minder. Volgend jaar schrapt Fedra, afhankelijk van de toekenning van subsidies, misschien nog 12 fte's. Bij elkaar opgeteld zijn dat maximaal 27 fte's. Om een beeld te krijgen: dat zijn genoeg banen om een kleine basisschool met drie- tot vierhonderd leerlingen draaiend te houden. 

Het is een verschil van dag en nacht met een half jaar geleden: toen was Booms collega Rozeman bang voor een te hoge werkdruk voor de lerarenteams. Elf vacatures werden toch nog gevuld. En in oktober liet de medezeggenschapsraad nog steeds in de notulen optekenen dat 'het bestuur zich op dit moment bezighoudt met de personeelstekorten op meerdere scholen.' 

Maar in december keerde het tij: toen bleek volgens Boom dat achterstallig onderhoud op de Fedragebouwen voor veel meer geld in de boeken staat dan gedacht: namelijk voor 2,4 miljoen euro. 

Ook werd rond die tijd duidelijk wat de gevolgen zijn van het stoppen van de zogenaamde NPO-subsidie, bedoeld om leerachterstanden uit de coronatijd weg te werken. Hoewel het duidelijk was dat dit een tijdelijke subsidie was, geeft Boom toe dat 'een aantal' leerkrachten daarmee toch vast is aangenomen. Hoe het kan dat Fedra dat begin dit schooljaar niet wist, is niet duidelijk. 

Kleinere klassen op De Bethelschool

In ieder geval één Fedraschool heeft de ouders van hun leerlingen geïnformeerd over de gevolgen van de bezuinigingen. De Bethelschool uit Beverwijk stuurde onlangs een brief, die ook in het bezit is van NH. Er staat: “Bezuinigingen op onder andere personele kosten zullen op korte en langere termijn noodzakelijk zijn.”

Dat betekent dat de klassen komend schooljaar groter gaan worden, met meer leerlingen. Nu worden ongeveer driehonderd leerlingen verdeeld over dertien klassen, volgend jaar zijn dat er elf. Volgens schooldirecteur Annemiek van Riessen staan de situatie bij Fedra en De Bethelschool overigens ‘los van elkaar’. Meer wilde ze er niet over kwijt.

Volgens Boom zullen andere scholen ook 'teruggaan naar grotere klassen'. Fedra-scholen slaagden er door de NPO-subsidie de afgelopen jaren in om de klassen klein te houden 'met soms maar twintig kinderen'. "We gaan naar een situatie zoals die voor corona ook was, en toen konden de scholen het ook goed aan", zegt hij.

Verschillen tussen scholen

Uiteindelijk hebben de bezuinigingen als resultaat dat er maximaal vier mensen op de twaalf basisscholen naar een andere baan buiten Fedra moeten uitkijken, laat Boom weten. De rest wordt opgelost doordat een paar mensen zelf vertrekken en door vaste krachten minder uren te laten werken.

De situaties binnen de twaalf scholen zullen verschillen, zegt Boom: "Er zijn scholen waarbij niets hoeft te gebeuren, scholen met vacatureruimte en scholen met te veel fte in relatie tot de inkomsten."

Met het stoppen van het coronadashboard lijken de laatste sporen van de pandemie gewist, maar niets is minder waar, zegt Jolande Sap, voorzitter van het Maatschappelijk Impact Team. „Het heeft veel te lang geduurd voordat de sociaalmaatschappelijke gevolgen in beeld kwamen.”

Sow to Grow in Enkhuizen heeft vanmiddag het museum officieel heropend. In de afgelopen maanden is er door vooral vrijwilligers hard gewerkt aan de verbouwing. Er is van alles gedaan om de looproute te verbeteren en een professionelere uitstraling te creëren. 

Sinds een aantal jaar zit Sow to Grow in het voormalige weeshuis, midden in de winkelstraat van Enkhuizen. Het is het enige museum dat het verhaal van de zaadveredeling vertelt: van zaadje tot groente of bloem. Niet gek, aangezien de West-Friese stad met zaadbedrijven als Enza Zanden, Syngeta, Bayer en Incotec wereldwijd een belangrijke plek innemen. 

Dat verhaal vinden ze bij het museum ook belangrijk om te vertellen aan kinderen, zo legde voorzitter van de stichting, Henk van Wielink, eerder uit. "We zien dat veel kinderen die komen niet eens meer weten waar hun eten vandaan komt. Die denken dat een prei gesneden en al uit een zak uit de supermarkt komt. Als ze hier dan een preiplant bij ons zien staan, kijken ze hun ogen uit. Vaak als ze binnenkomen denken ze: wat doen we hier? Maar ze gaan altijd enthousiast weer naar buiten. Dan heb je bereikt wat je wilt."

Het museum opende de deuren in 2018. En net toen het een beetje naam begon te krijgen kwam corona, dus zijn de medewerkers eigenlijk weer op nul begonnen. Met de verbouwing willen ze de beleving van het museum verbeteren. "We willen het verhaal veel meer vertellen vanuit het eindproduct. Van de groenten op je bord, tot de bloemen die je op tafel hebt staan. Daarom moesten we de route door het gebouw aanpakken", aldus Van Wielink in januari.

Er is voor verfkleuren gekozen die door het Rijksmuseum wetenschappelijk zijn onderzocht. Op een veiling werd speciale verlichting op de kop getikt waardoor de toch wat klinische TL-verlichting vervangen kon worden. En ook zijn er extra schermen om een visuele ervaring te bieden.

Enthousiaste reactie

Hoewel het museum vandaag officieel de deuren heropend, is het in de afgelopen weken ook al open geweest. De reacties zijn enthousiast vertelt van Henk van Wielink. "Eigenlijk alleen maar overweldigend. We hebben een veel betere balans tussen oud en nieuw en een betere uitleg van het verhaal. Verder is de nieuwe verlichting en de gebruikte kleuren een wereld van verschil."

Bekijk hieronder een serie foto's van WEEFF-fotograaf Peter Goedhart van de heropening en het nieuwe museum. 

Als we de weersvoorspellingen mogen geloven, zitten we vandaag massaal op het terras voor een biertje en een bitterbal. Toch is het volgens Koninklijke Horeca Nederland steeds moeilijker voor ondernemers om een terras te exploiteren. Zo zijn de belastingen gestegen en wordt er, sinds de coronaterrassen verleden tijd zijn, bijna geen maatwerk geboden, zegt de belangenvereniging. Dat laatste merkt ook Simo Bouabgha, die geen vergunning kreeg voor zijn restaurant in de Witte de Withstraat: "Ik snap het niet."

Bouabgha dekt een tafel op een pleintje dat onlangs voor zijn zaak aan de Witte de Withstraat door de gemeente werd aangelegd. "Ik had hoop dat ik hier mijn terras mocht hebben, maar helaas. Het mag niet", vertelt hij teleurgesteld. Al jaren wil de ondernemer een terras voor zijn deur. Hij was hoopvol omdat hij goed contact met de gemeente had over de mogelijkheid tot een terras, na herinrichting van de straat. Daarbij maakte een tramhalte plaats voor onder andere het nieuwe pleintje. "Ik had hier veertig man kunnen hebben volgens de architect", zegt hij. 

De vergunning kwam er uiteindelijk niet om verschillende redenen, laat het stadsdeel weten. Onder andere de veiligheid zou in het geding zijn, maar ook de hoge bevolkingsdichtheid van de wijk speelt een rol. "Deze concentratie van wonen, werken en recreëren vraagt bijzondere aandacht voor het behoud van een goed woon- en leefklimaat. Daarom voert West een terughoudend beleid met het uitbreiden van terrassen en het toelaten van nieuwe horeca (met of zonder terras) op plekken waar dat volgens het omgevingsplan niet is toegestaan", laat het stadsdeel weten. 

Ook horecaondernemer Riad Farhat, die tientallen zaken door de hele stad heeft, ervaart dat het in West moeizamer ondernemen is dan in de rest van Amsterdam. "West is lastiger, voelt grootstedelijk aan. We zijn aan het opstarten vanuit corona. We vergeten wel eens dat dat pas geleden is. Mensen moeten echt weer wennen. Ik weet dat er heel veel klachten komen bij de gemeente. Dat heeft denk ik te maken met van een stille stad naar een weer levende stad", aldus de ondernemer. 

Maatwerk 

Toch staat het voorbeeld van Bouabgha volgens Koninklijke Horeca Nederland (KHN) afdeling Amsterdam voor een groter probleem in de stad. Zo stelt de belangenvereniging dat er sinds corona steeds minder ruimte is voor maatwerk. "Toen onze achterban na de coronapandemie overeind krabbelde, was het college nog enthousiast en verkondigde in het coalitieakkoord:  'We zorgen voor levendige buurten en openbare ruimten door waar het zonder overlast kan de uitgebreide terrassen uit de coronatijd voort te zetten.'

De praktijk laat zien dat die ruimte er niet of nauwelijks is gekomen. De druk op de openbare ruimte is de standaard reactie van de gemeente. "Vaak laat de gemeente haar oren hangen naar de klachten van een enkele bewoner, ook als er vele andere bewoners zijn die het terras wel toejuichen. Bewoners zijn mondiger, klagen vaker en weten de weg in het stadhuis goed te bewandelen", aldus voorman van KHN Pim Evers. 

Terrasbelasting

Volgens horecaondernemers heeft de onwelwillendheid van de gemeente tegenover terrassen meerdere facetten. Naast het vergunnen en het uitbreiden van terrassen merken ze het ook aan de terrasbelasting, ook wel precario genoemd. "We zien dat de rekening die ondernemers deze week op de mat hebben gekregen voor sommigen twee keer zo veel is als de laatste in 2019", zegt Evers. 

De gemeente laat weten dat het verhogen van de terrasbelasting al voor de coronaperiode op de planning stond. In 2020, 2021 en 2022 werd er door corona geen terrasbelasting geheven. "In feite is de verhoging dus stapsgewijs geweest, zij het minder merkbaar omdat we het niet hebben geheven", aldus een woordvoerder. 

Volgens Evers zijn ondernemers dankbaar dat er geen terrasbelasting geheven werd tijdens corona. "Dat neemt niet weg dat de extreem hoge nota’s van 2023 slecht vallen en bij veel ondernemers de indruk wekken dat ze de voorgaande jaren waarin niet is betaald moeten compenseren", vervolgt hij.

Hij hoopt op een betere samenwerking in de toekomst. "Ga met elkaar om de tafel. Maak maatwerk en gun het ook waar het kan", aldus Evers. Ook horecaondernemer Riad Farhat beaamt dat. "Wat fijn zou zijn, is als we het gevoel hebben dat wij ondernemers onderdeel zijn van het woon - en leefklimaat."

Als we de weersvoorspellingen mogen geloven, zitten we vandaag massaal op het terras voor een biertje en een bitterbal. Toch is het volgens Koninklijke Horeca Nederland steeds moeilijker voor ondernemers om een terras te exploiteren. Zo zijn de belastingen gestegen en wordt er, sinds de coronaterrassen verleden tijd zijn, bijna geen maatwerk geboden, zegt de belangenvereniging. Dat laatste merkt ook Simo Bouabgha, die geen vergunning kreeg voor zijn restaurant in de Witte de Withstraat: "Ik snap het niet."

Bouabgha dekt een tafel op een pleintje dat onlangs voor zijn zaak aan de Witte de Withstraat door de gemeente werd aangelegd. "Ik had hoop dat ik hier mijn terras mocht hebben, maar helaas. Het mag niet", vertelt hij teleurgesteld. Al jaren wil de ondernemer een terras voor zijn deur. Hij was hoopvol omdat hij goed contact met de gemeente had over de mogelijkheid tot een terras, na herinrichting van de straat. Daarbij maakte een tramhalte plaats voor onder andere het nieuwe pleintje. "Ik had hier veertig man kunnen hebben volgens de architect", zegt hij. 

De vergunning kwam er uiteindelijk niet om verschillende redenen, laat het stadsdeel weten. Onder andere de veiligheid zou in het geding zijn, maar ook de hoge bevolkingsdichtheid van de wijk speelt een rol. "Deze concentratie van wonen, werken en recreëren vraagt bijzondere aandacht voor het behoud van een goed woon- en leefklimaat. Daarom voert West een terughoudend beleid met het uitbreiden van terrassen en het toelaten van nieuwe horeca (met of zonder terras) op plekken waar dat volgens het omgevingsplan niet is toegestaan", laat het stadsdeel weten. 

Ook horecaondernemer Riad Farhat, die tientallen zaken door de hele stad heeft, ervaart dat het in West moeizamer ondernemen is dan in de rest van Amsterdam. "West is lastiger, voelt grootstedelijk aan. We zijn aan het opstarten vanuit corona. We vergeten wel eens dat dat pas geleden is. Mensen moeten echt weer wennen. Ik weet dat er heel veel klachten komen bij de gemeente. Dat heeft denk ik te maken met van een stille stad naar een weer levende stad", aldus de ondernemer. 

Maatwerk 

Toch staat het voorbeeld van Bouabgha volgens Koninklijke Horeca Nederland (KHN) afdeling Amsterdam voor een groter probleem in de stad. Zo stelt de belangenvereniging dat er sinds corona steeds minder ruimte is voor maatwerk. "Toen onze achterban na de coronapandemie overeind krabbelde, was het college nog enthousiast en verkondigde in het coalitieakkoord:  'We zorgen voor levendige buurten en openbare ruimten door waar het zonder overlast kan de uitgebreide terrassen uit de coronatijd voort te zetten.'

De praktijk laat zien dat die ruimte er niet of nauwelijks is gekomen. De druk op de openbare ruimte is de standaard reactie van de gemeente. "Vaak laat de gemeente haar oren hangen naar de klachten van een enkele bewoner, ook als er vele andere bewoners zijn die het terras wel toejuichen. Bewoners zijn mondiger, klagen vaker en weten de weg in het stadhuis goed te bewandelen", aldus voorman van KHN Pim Evers. 

Terrasbelasting

Volgens horecaondernemers heeft de onwelwillendheid van de gemeente tegenover terrassen meerdere facetten. Naast het vergunnen en het uitbreiden van terrassen merken ze het ook aan de terrasbelasting, ook wel precario genoemd. "We zien dat de rekening die ondernemers deze week op de mat hebben gekregen voor sommigen twee keer zo veel is als de laatste in 2019", zegt Evers. 

De gemeente laat weten dat het verhogen van de terrasbelasting al voor de coronaperiode op de planning stond. In 2020, 2021 en 2022 werd er door corona geen terrasbelasting geheven. "In feite is de verhoging dus stapsgewijs geweest, zij het minder merkbaar omdat we het niet hebben geheven", aldus een woordvoerder. 

Volgens Evers zijn ondernemers dankbaar dat er geen terrasbelasting geheven werd tijdens corona. "Dat neemt niet weg dat de extreem hoge nota’s van 2023 slecht vallen en bij veel ondernemers de indruk wekken dat ze de voorgaande jaren waarin niet is betaald moeten compenseren", vervolgt hij.

Hij hoopt op een betere samenwerking in de toekomst. "Ga met elkaar om de tafel. Maak maatwerk en gun het ook waar het kan", aldus Evers. Ook horecaondernemer Riad Farhat beaamt dat. "Wat fijn zou zijn, is als we het gevoel hebben dat wij ondernemers onderdeel zijn van het woon - en leefklimaat."

Een criminele bende wordt ervan verdacht 600 miljoen euro uit het Europese coronaherstelfonds te hebben gestolen. De subsidiemiljoenen waren bedoeld om de Italiaanse economie een steuntje in de rug te geven. In een gigantisch onderzoek van het Europees Openbaar Ministerie zijn 22 arrestaties verricht in Italië, Oostenrijk, Roemenië en Slowakije.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft opnieuw een grote hoeveelheid interne documenten openbaar gemaakt die betrekking hebben op de coronacrisis. Aanleiding zijn verzoeken die onder meer media hebben gedaan op basis van de Wet open overheid (Woo). Dit keer gaat het om informatie over de inkoop van persoonlijke beschermingsmiddelen, waarover veel ophef ontstond. Zoals over de mondkapjesdeal met Sywert van Lienden, die hieraan miljoenen verdiende.

Door vuile lucht zijn mogelijk honderden mensen extra overleden aan het coronavirus. Mensen die in gebieden met slechte luchtkwaliteit woonden, liepen een groter risico na besmetting te overlijden. Sowieso hadden ze meer kans het virus op te lopen en waren hun coronaklachten erger.

Door vuile lucht zijn mogelijk honderden mensen extra overleden aan het coronavirus. Mensen die in gebieden met slechte luchtkwaliteit woonden, liepen een groter risico na besmetting te overlijden. Sowieso hadden ze meer kans het virus op te lopen en waren hun coronaklachten erger.

De vestiging van restaurantketen La Place in de Kalverstraat in Amsterdam kan fluiten naar een huurkorting van bijna €880.000 vanwege de coronacrisis. Volgens de rechter heeft La Place hier geen recht op, omdat het integraal deel uitmaakt van supermarktconcern Jumbo.

Al 36 jaar zijn de rode fietsen van MacBike een begrip in de stad. Het was het eerste fietsverhuurbedrijf van Amsterdam. Jos Louwman sprong eind jaren '80 in het gat in de markt met vijftien vouwfietsjes uit voormalig Joegoslavië, zo vertelt hij. Ongeveer een week geleden bleek dat het voortbestaan van MacBike aan een zijden draadje hangt. Louwman: "Vervelend voor personeel, en persoonlijk ook, omdat het een beetje mijn kindje is."

"Ik begon MacBike met mijn boezemvriend die ik uit Osdorp ken. We kennen elkaar nu al zestig jaar." Louwman snapte niet hoe een fietsstad als Amsterdam nog geen fietsverhuurder had. Hij vertelt dat ze elk 12 duizend gulden leenden bij hun ouders. "Dat hebben we binnen een jaar terugbetaald, dus we waren vanaf het begin enorm succesvol."

Vroeger stonden er rijen voor de deur, vertelt Louwman verder. Nu niet meer, al zijn er soms nog goede dagen. Verhuurden ze vroeger achthonderd fietsen per dag op Centraal Station, zijn het er nu op een goede dag tweehonderd.

Ongeveer een week geleden blijkt dat MacBike niet genoeg geld heeft om het personeel te betalen. In een interne mail vraagt de directeur Bas Oosterhout of de werknemers die het salaris nog niet per se nodig hebben op de 25ste, het kunnen laten weten. Het grootste probleem zou het terugbetalen van de coronasteun zijn. "Dat hangt ons boven het hoofd als het zwaard van Damocles."

Paasweekend

De directeur liet eerder weten dat één mooi weekend kan betekenen dat er vervolgens niets meer aan de hand is en dat Pasen altijd een 'superweekend' is. Nu laat hij weten dat Pasen 'matig' is verlopen, vooral doordat er veel regen werd voorspeld. Ook zegt hij dat als hij geen uitstel van de Belastingdienst krijgt voor het terugbetalen, het einde verhaal is voor zijn bedrijf. "We hebben het niet. Het kan niet."

Louwman is sinds een jaar weg bij MacBike, maar krijgt nog wel veel mee van wat er speelt. De coronacrisis en daarmee het uitblijven van toeristen, maar ook de toenemende concurrentie hebben onder andere voor gezorgd dat de situatie nu zo nijpend is. "Concurrenten zoals deelfietsen, OV-fietsen en hotels die ook fietsen verhuren hebben het heel moeilijk gemaakt." Ook vertelt hij dat het te laat uitbetalen van salaris ook voorgaande jaren gebeurde. "In de winter wordt er niets verhuurd, maar investeer je wel. Het verschil is dat er de afgelopen jaren ook niets meer is geïnvesteerd."

Salaris april

De directeur laat weten dat alle werknemers hun salaris van maart hebben ontvangen. "Ik denk dat er ook nog genoeg is voor het salaris van april", zegt Oosterhout. Verder is het volgens hem afwachten op een bericht van de Belastingdienst.

Babyland, een kinderwinkel in Zaandam, is failliet verklaard. Corona, stijgende energieprijzen en meer ongemak deden de winkel de das om. De laatste klanten slaan hun slag tijdens de opheffingsuitverkoop.

Voorgoed uit ons midden, maar nooit uit ons hart.

Vandaag staat contentmaker Sonny Parris in 'De Spot'. Hij wil naar eigen zeggen Surinamers de ogen openen met zijn online video's: "Ik haat leugen en onrecht."

"Ik maak content om eventjes de andere kant op te wijzen", vertelt Sonny. En dat terwijl hij van huis uit eigenlijk een heel ander beroep heeft, namelijk elektricien. Maar tijdens de coronapandemie ontdekte Parris het content maken en nu zit hij beter in zijn vel als vragensteller. Hij ageerde toen ook tegen de beperkingen die overheden burgers oplegden.

En dat ging niet altijd zonder slag of stoot. Meerdere keren heeft hij een waarschuwing gekregen van YouTube met de mededeling dat zijn video's mogelijk misinformatie bevatten. 

Volgers 

Toch heeft hij inmiddels al 4500 volgers op zijn YouTube-kanaal en dat is voor hem de belangrijkste reden om ermee door te gaan. "Als ik drie of vier abonnees had gehad dan was ik ermee gekapt, want dan luistert niemand. Maar ik heb er meer dan 4500. In m'n eentje." 

De Spot is een rubriek uit de serie Damsko. Alle afleveringen zijn hier te vinden. 

Elly Opdam (68) uit Haarlem heeft de smaak te pakken. Al enkele jaren heeft ze een uitgebreide straatbibliotheek voor haar huis staan. Sinds deze week is er een extra kast bijgekomen. Naast Elly’s boekenbieb is er nu ook Elly’s zadenbieb.

Nee, meer kastjes komen er écht niet bij. “Daar is gewoon geen ruimte voor”, legt Elly Opdam uit. Sinds deze week staat er een 'zadenbieb' voor haar huis in de Javastraat. Die staat bovenop een kastje met boeken. En daarnaast staat dan weer een ander kastje, speciaal voor kinderboeken. Ook stond er in het verleden nog een plantenbieb voor de deur. “Maar dat is na corona toch minder populair.”

Ongeschreven regel van de minibieb

De minibiebs zijn inmiddels een bekend verschijnsel in Haarlem. Elke buurt heeft er wel eentje, als het er niet meerdere zijn. De ongeschreven regel is dat iedereen er wat uit mag halen, zolang je er maar een boek voor terug zet. Elly ligt er niet wakker van als dat laatste niet gebeurt. “Ik heb nog een voorraad boeken in de gang staan. De kastjes zitten al zo vol. Ik moet maar weer eens opschonen.” 

Elly houdt zelf niks over aan haar bibliotheekjes. Of toch wel. Namelijk: gezelligheid. Daar is het haar vooral om te doen. “Ik woon hier al 48 jaar. Vroeger zaten we in de zomer voor ons huis en maakte je met iedereen een praatje. Nu is iedereen toch meer op zichzelf. Overdag is iedereen van huis. Zo ontstaat er toch nog een beetje contact voor je huis.”

Boomspiegel

Verbitterd is Elly niet. Integendeel. “Het is nou eenmaal zoals het gaat. Mensen moeten ook naar hun werk. Maar je wil de straat toch een beetje leuker maken.” Ze wijst naar een boom iets verderop in de straat. “Daar heb ik een boomspiegel gemaakt. Ik had gevraagd of iemand oude tennisballen had. Die heb ik door midden gezaagd en beschilderd. Nu zijn het paddenstoelen.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Onbespoten groenten

De buurt reageert positief op Elly’s gezelligheid. Een voorbijganger houdt even halt op de stoep om de inhoud van de boekenkastjes te bestuderen. Ook het kastje met zaden is populair, merkt Elly al na enkele dagen. “Het is een trend, denk ik. Mensen zijn meer bezig met hun gezondheid en waar hun voedsel vandaan komt. Ik eet zelf ook zoveel mogelijk onbespoten groenten. Die kweek ik in de achtertuin.”

Elly moet bekennen dat de meeste zaadjes in de bieb ook uit eigen tuin afkomstig zijn. Ze hoopt op nieuwe toevoegingen vanuit de buurt. En dan het liefst ridderspoor. “Die heb ik zelf nog niet.”

Elly Opdam (68) uit Haarlem heeft de smaak te pakken. Al enkele jaren heeft ze een uitgebreide straatbibliotheek voor haar huis staan. Sinds deze week is er een extra kast bijgekomen. Naast Elly’s boekenbieb is er nu ook Elly’s zadenbieb.

Nee, meer kastjes komen er écht niet bij. “Daar is gewoon geen ruimte voor”, legt Elly Opdam uit. Sinds deze week staat er een 'zadenbieb' voor haar huis in de Javastraat. Die staat bovenop een kastje met boeken. En daarnaast staat dan weer een ander kastje, speciaal voor kinderboeken. Ook stond er in het verleden nog een plantenbieb voor de deur. “Maar dat is na corona toch minder populair.”

Ongeschreven regel van de minibieb

De minibiebs zijn inmiddels een bekend verschijnsel in Haarlem. Elke buurt heeft er wel eentje, als het er niet meerdere zijn. De ongeschreven regel is dat iedereen er wat uit mag halen, zolang je er maar een boek voor terug zet. Elly ligt er niet wakker van als dat laatste niet gebeurt. “Ik heb nog een voorraad boeken in de gang staan. De kastjes zitten al zo vol. Ik moet maar weer eens opschonen.” 

Elly houdt zelf niks over aan haar bibliotheekjes. Of toch wel. Namelijk: gezelligheid. Daar is het haar vooral om te doen. “Ik woon hier al 48 jaar. Vroeger zaten we in de zomer voor ons huis en maakte je met iedereen een praatje. Nu is iedereen toch meer op zichzelf. Overdag is iedereen van huis. Zo ontstaat er toch nog een beetje contact voor je huis.”

Boomspiegel

Verbitterd is Elly niet. Integendeel. “Het is nou eenmaal zoals het gaat. Mensen moeten ook naar hun werk. Maar je wil de straat toch een beetje leuker maken.” Ze wijst naar een boom iets verderop in de straat. “Daar heb ik een boomspiegel gemaakt. Ik had gevraagd of iemand oude tennisballen had. Die heb ik door midden gezaagd en beschilderd. Nu zijn het paddenstoelen.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Onbespoten groenten

De buurt reageert positief op Elly’s gezelligheid. Een voorbijganger houdt even halt op de stoep om de inhoud van de boekenkastjes te bestuderen. Ook het kastje met zaden is populair, merkt Elly al na enkele dagen. “Het is een trend, denk ik. Mensen zijn meer bezig met hun gezondheid en waar hun voedsel vandaan komt. Ik eet zelf ook zoveel mogelijk onbespoten groenten. Die kweek ik in de achtertuin.”

Elly moet bekennen dat de meeste zaadjes in de bieb ook uit eigen tuin afkomstig zijn. Ze hoopt op nieuwe toevoegingen vanuit de buurt. En dan het liefst ridderspoor. “Die heb ik zelf nog niet.”