Een op de veertien jongeren in de regio Amsterdam voelt zich 'meestal ongelukkig'. Dat blijkt uit cijfers van de GGD. Daarmee is het landelijk gezien, samen met Groningen en Flevoland, de regio waar jongeren het vaakst ongelukkig zijn. De cijfers komen uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023, een onderzoek dat landelijk werd gedaan onder 188.000 jongeren in het tweede en vierde jaar van het middelbaar onderwijs.

Het onderzoek geeft geen verklaring voor het hoge cijfer in Amsterdam. 6,9 procent hier geeft aan zich meestal ongelukkig te voelen. In Flevoland zit dat percentage op 6,8 procent en in Groningen op 7,1 procent.

Volgens een woordvoerder van de GGD regio Amsterdam brengt het leven in een grote stad extra uitdagingen met zich mee als het gaat om mentale gezondheid: "Er zijn meer stressfactoren en minder plekken waar je tot rust kunt komen dan in een landelijke omgeving." De GGD in Amsterdam ondersteunt daarom ook scholen om binnen het onderwijs te werken aan mentale gezondheid.

In de regio Kennemerland voelt 5,7 procent van de jongeren zich meestal ongelukkig. Dat is in de provincie, na Amsterdam, de slechtst scorende regio. De GGD regio Zaanstreek/Waterland heeft het laagste percentage jongeren dat zich meestal ongelukkig voelt; 4,3 procent.

Volgens de landelijke GGD blijven jongeren in het algemeen tobben met hun mentale en fysieke gezondheid. Bij de vorige meting in 2021 was dit achteruit gegaan ten opzichte van de meting in 2019. Dit werd geweten aan de gevolgen van de coronapandemie. Maar volgens de GGD zijn de slechtere cijfers ondanks het verdwijnen van corona wel gestabiliseerd.

Veel stress

Veel jongeren geven aan meer stress te ervaren, met name door school en huiswerk. Landelijk geeft 13 procent van de jongeren aan dat het gebruik van TikTok, Instagram, Snapchat en andere sociale media problematisch is en bijdraagt aan een ongelukkig gevoel. Ook is het aantal jongeren dat in de laatste drie maanden online of op school is gepest met 7 procent toegenomen.

Een op de veertien jongeren in de regio Amsterdam voelt zich 'meestal ongelukkig'. Dat blijkt uit cijfers van de GGD. Daarmee is het landelijk gezien, samen met Groningen en Flevoland, de regio waar jongeren het vaakst ongelukkig zijn. De cijfers komen uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023, een onderzoek dat landelijk werd gedaan onder 188.000 jongeren in het tweede en vierde jaar van het middelbaar onderwijs.

Het onderzoek geeft geen verklaring voor het hoge cijfer in Amsterdam. 6,9 procent hier geeft aan zich meestal ongelukkig te voelen. In Flevoland zit dat percentage op 6,8 procent en in Groningen op 7,1 procent.

In de regio Kennemerland voelt 5,7 procent van de jongeren zich meestal ongelukkig. Dat is in de provincie, na Amsterdam, de slechtst scorende regio. De GGD regio Zaanstreek/Waterland heeft het laagste percentage jongeren dat zich meestal ongelukkig voelt; 4,3 procent.

Volgens de GGD blijven jongeren in het algemeen tobben met hun mentale en fysieke gezondheid. Bij de vorige meting in 2021 was dit achteruit gegaan ten opzichte van de meting in 2019. Dit werd geweten aan de gevolgen van de coronapandemie. Maar volgens de GGD zijn de slechtere cijfers ondanks het verdwijnen van corona wel gestabiliseerd.

Veel stress

Veel jongeren geven aan meer stress te ervaren, met name door school en huiswerk. Landelijk geeft 13 procent van de jongeren aan dat het gebruik van TikTok, Instagram, Snapchat en andere sociale media problematisch is en bijdraagt aan een ongelukkig gevoel. Ook is het aantal jongeren dat in de laatste drie maanden online of op school is gepest met 7 procent toegenomen.

Het aantal Amsterdamse jongeren die hun eigen gezondheid 'zeer goed' noemen is de afgelopen jaren gedaald. Dat blijkt uit een onderzoek van de GGD. De mentale gezondheid van de tieners na de coronapandemie is nog altijd niet verbeterd en meer jongeren geven zelfs aan dat zij veel stress ervaren. De gemeente ziet ook een aantal 'ongunstige ontwikkelingen' in de levensstijl van de jongeren.

De GGD voert elke vier jaar de Gezondheidsmonitor uit onder jongeren tussen de 13 en 16 jaar, leerlingen tussen de tweede en vierde klas van de middelbare school. In 2021 is er vanwege corona een extra onderzoek uitgevoerd. Afgelopen najaar vulden 5351 Amsterdamse tieners de vragenlijst in. 

Helft ervaart stress

Daaruit kwam naar voren de 81 procent van de tieners zich erg gezond voelt, terwijl dat in 2021 nog 84 procent was. Ook de mentale gezondheid van de tieners is de afgelopen jaren niet verbeterd. 74 procent gaf aan zich meestal gelukkig te voelen, wat lager is dan het landelijke gemiddelde. Meer dan de helft van de tieners gaf aan zich vaak gestrest te voelen dat, was een toename van 7 procentpunten in twee jaar tijd.

Verantwoordelijk wethouder Marjolein Moorman noemt de uitkomsten over de mentale gezondheid 'verdrietig'. "We vragen als maatschappij veel, soms te veel van ze: te veel stress, prestatiedruk, eenzaamheid, polarisatie en individualisme. Dat drukt allemaal zwaar op onze jongeren en daar zijn wij als volwassenen verantwoordelijk voor." Volgens de wethouder is er een 'fundamentele omslag' nodig in de maatschappij om dat te verbeteren, maar vergt dat nog wel een lange adem.

Wat volgens de GGD zorgbarend is, is dat een op de twintig jongeren vaak heeft nagedacht over het beëindigen van hun leven. De gezondheidsdienst roept dan ook voor maatregelen die dat aantal naar beneden moeten halen. "Bijvoorbeeld door leraren te trainen vroegtijdig somberheid en suïcidale
gedachten te signaleren en aan te pakken."

Meer gepest

De GGD schrijft dat de sociale veiligheid op school een belangrijke rol kan spelen voor de mentale gezondheid van jongeren. Dat het aantal tieners dat aangeeft gepest te worden is gestegen, tien naar veertien procent, is dan ook een 'ernstig beeld'. 

Opvallend is dat de acceptatie onder de leerlingen voor twee mensen van hetzelfde geslacht die verliefd op elkaar zijn stevig is gedaald. Dat was in 2021 nog 63 procent, maar afgelopen jaar nog maar 43 procent. Tussen jongens en meisjes zit ook een behoorlijk gat. Iets meer dan de helft van de meiden vindt het normaal, maar alleen een derde van de jongens deelt die mening. 

Meer roken

In de afgelopen twee jaar is het aantal jongeren dat wekelijks rook gestegen naar zes procent. Zeven procent van de tieners geeft ook aan wekelijks te vapen. "De toename van roken zien we in Amsterdam vooral onder meisjes, vmbo-leerlingen en vierdeklassers." Ook gebruiken tieners in de stad vaker wiet of hasj, acht procent, dan het landelijke gemiddelde. 

Wel drinken Amsterdamse jongeren een stuk minder dan het landelijke gemiddelde. Waar 27 procent van de tieners over het gehele land gemiddeld aangaven de afgelopen maand gedronken te hebben, was dat in Amsterdam 18 procent. 

Een statistiek wat de GGD opvalt is dat steeds meer jongeren aangeven last te hebben van problematisch gebruik van social media. Dat zijn jongeren die onder andere aangeven slaap tekort te komen of hun huiswerk afraffelen vanwege social media. Het aantal steeg van 12 procent in 2021 naar 16 procent in 2023. Amsterdammers geven dit vaker aan dan de jongeren in de rest van het land. 

Belang van beleid

Ook wethouder Moorman ziet dat de uitkomsten van het onderzoek 'nogmaals het belang onderstrepen om te investeren in preventief gezondheidsbeleid'. Volgens Moorman hang de gezondheid van de jongeren samen met verschillende factoren zoals armoede, prestatiedruk en chronische stress bij gezinnen. 

"Voor een gezonde generatie is meer nodig dan kijken naar het individuele gedrag van jongeren, we zullen ook de omgeving moeten aanpassen om hun gezondheid te beschermen en gezond gedrag zo makkelijk mogelijk te maken." De wethouder wil dat doen door zowel te investeren in een gezonde woonomgeving als rond de scholen. 

Net als veel andere volwassenen hervond Johan Groskamp uit Vijfhuizen zijn liefde voor LEGO tijdens de coronapandemie. Nu bouwt hij volop vaak zelfontworpen bouwwerken met soms duizenden steentjes. Maar voor Johan is dat net wat lastiger dan andere mensen: hij werd door een aandoening doof geboren, en is inmiddels ook bijna blind.

Auto's, grachtenpanden en zelfs een Titanic-model van anderhalve meter. Dat Johan veel bezig is met zijn LEGO-hobby is goed te zien als je zijn huis binnenloopt. Veel van zijn creaties bedenkt en ontwerpt hij helemaal zelf.

Alsof dat op zichzelf niet al lastig genoeg is, doet hij dat ook nog eens grotendeels op de tast. Johan werd geboren met het syndroom van Usher, waardoor hij al zijn hele leven doof is en zijn zicht zich beperkt tot een steeds smaller wordende koker. Maar dat houdt hem allesbehalve tegen.

Steentjes sorteren en foto's kijken

In plastic bakken naast de eettafel zitten honderden zakken met netjes gesorteerde bouwsteentjes. Wanneer hij weet wat hij wil bouwen bestelt hij die zelf: "Ik moet eerst heel goed de foto bekijken, zodat ik een inschatting kan maken van hoeveel en wat voor stukjes ik nodig ga hebben."

Het bouwen zelf is daarna een kwestie van vallen en opstaan, vertelt hij via een gebarentolk: "Ik heb het ontwerp behoorlijk goed in mijn hoofd zitten, en elke verdieping controleer je of alles er uitziet zoals je in gedachten had. En als het niet klopt, doe je het gewoon opnieuw." Hij werkt nu aan een van zijn favoriete onderwerpen, een serie Amsterdamse grachtenpanden.

Veel van de bouwwerken die Johan maakt komen uit zijn eigen omgeving. De oude Volkswagen Kever van zijn vader, het gebouw van de dovenstichting waar hij bestuurslid van is, maar ook het station van Vught, vlakbij zijn oude doveninternaat: "Door het te bouwen kan je voelen hoe het er uitziet, iets wat voor mensen met een visuele beperking vaak moeilijk is."

Daarmee houdt hij niet alleen zijn eigen herinneringen in leven, mocht hij zijn zicht ooit helemaal verliezen, maar geeft hij mensen die slechtziend of blind zijn de mogelijkheid om de wereld om hen heen te ervaren: "Ik wil met deze hobby graag laten zien dat iedereen het kan, ook met een zintuiglijke beperking."

Een voormalige verpleegkundige van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen, die verdacht werd van zo’n twintig sterfgevallen tijdens de coronapandemie, eist een schadevergoeding voor de periode dat hij in voorarrest zat. Dat hebben zijn advocaten zaterdag bekendgemaakt. Ze bereiden ook een tuchtklacht voor tegen GGZ-medewerkers „vanwege het schenden van het beroepsgeheim”, staat op de website van Anker & Anker Strafrechtadvocaten.

Lady Gaga heeft tijdens de coronapandemie vijf keer een optreden gedaan terwijl ze zelf besmet was met het virus. Dat vertelde de zangeres vrijdag tijdens de première van de Gaga Chromatica Ball-documentaire.

In de Haarlemmerhout in Haarlem is het beeld 'De Utopist' zwaar beschadigd. Onbekenden hebben met veel geweld een been afgebroken en het beeld omver geduwd. Het beeld van 15.000 euro was niet verzekerd. 

'De Utopist' is van de hand van kunstenares Guda Koster en staat sinds oktober 2021 in de Haarlemmerhout. Het maakt onderdeel uit van de beeldengalerij in het park. Het werk heeft twee gele benen met daarboven een blauw met groen rechthoekig blok. Het valt door zijn felle kleuren erg op en stond midden in het park. De meeste beelden staan aan de zijkant van het park, in het verlengde van de Dreef.

Tekst loopt door na de foto.

Jaap van Zetten van Beeldengalerij Haarlem, de organisatie die de beeldengalerij samenstelt, is ontdaan over de vernieling. "Ik ben verdrietig en ontzettend boos. Dat iemand zoiets ontzettend stoms doet." Het beeld is waarschijnlijk in de nacht van eerste op tweede pinksterdag vernield. "Een buurtbewoonster zag dat het beschadigd was en heeft ons op de hoogte gesteld."

'Beeld stond net weer op zijn plek'

De Amsterdamse kunstenares Guda Koster is ook kwaad. "Het is pure vernielzucht. Wat een klojo's. Het is zo ontzettend zonde van de tijd en energie die ik, maar ook Beeldengalerij Haarlem, erin gestopt hebben. Vanwege Bevrijdingspop moest het beeld even weg, het stond er net weer."

Ze heeft maandenlang aan 'De Utopist' gewerkt, tijdens de coronaperiode. "Het stelt een utopie voor. Hoe men vroeger dacht dat mensen door de vooruitgang een soort machines zouden kunnen worden. En machines mensen. In feite gebeurt dat nu ook door de komst van AI (Artificial Intelligence, red.)", legt Koster uit.

"Soms kreeg ik berichtjes van onbekenden, die het beeld erg mooi vonden. Ze werden er vrolijk van. Dat vond ik mooi om te horen."

Tekst loopt door na de foto. 

Eerste vernieling beeldengalerij

"Het is de allereerste keer dat een beeld uit de beeldengalerij wordt vernield. Het is eerder wel eens met een pen beklad, maar dat hebben we er snel af kunnen halen. Nu is er onherstelbare schade. Er is grof geweld gebruikt", vertelt Van Zetten. De sculptuur zou in ieder geval tot 2025 in de Haarlemmerhout blijven staan. 

Hieronder een reportage over de plaatsing van de beeldengalerij, met reacties van bezoekers op 'De Utopist'. Tekst loopt door na de video. 

"Of je het nu mooi vindt of niet, je moet er gewoon van afblijven", aldus een boze Van Zetten. Beeldengalerij Haarlem is niet verzekerd tegen dit soort schade. "Die premies zijn zo hoog, dat is niet te doen. De beste verzekering is sociale controle." Het beeld is zo'n 15.000 euro waard.

Alternatief kunstwerk

Van Zetten laat het er niet bij zitten. "We laten ons niet afschrikken door vandalisme. We gaan nadenken wat we op dezelfde plek neer kunnen zetten. Iets wat nog sterker moet zijn dan 'De Utopist'. En wat financieel ook haalbaar is." Van Zetten heeft samen met de kunstenares aangifte gedaan van de vernieling. De restanten van het beeld zijn kort na de vernieling uit het park weggehaald.

Tijdens de coronaperiode schaalden het GVB en de Vervoerregio Amsterdam het nachtnet in de stad flink af als gevolg van het verminderde aantal reizigers. Deze afschalingen zijn nu nog steeds in stand, niet door de coronabezuinigingen maar door een personeelstekort in de sector. 

In 2020 hebben het GVB en Vervoerregio Amsterdam als gevolg van de coronacrisis verschillende stappen genomen om af te schalen in het openbaar vervoer. Een van deze stappen was het destijds (deels) laten vervallen van de nachtbussen. Dit werd gedaan omdat er veel minder reizigers gebruikmaakten van het openbaar vervoer. De afschalingen zijn nog steeds voelbaar, maar dit komt niet langer door de coronabezuinigingen, geeft Vervoerregio Amsterdam aan. Een personeelstekort is de reden van het magere nachtvervoer in de stad. 

Stadsvervoer

Binnen het stadsvervoer zijn er acht lijnen die voor de coronaperiode elke nacht één of zelfs twee keer per uur reden die nu enkel in het weekend 's nachts rijden. Slechts twee bussen, lijn N85 van Centraal Station naar Gein en de N87 van Centraal Station naar station Bijlmer Arena blijven elke nacht van de week één keer per uur rijden.

Het GVB meldt druk bezig te zijn met het werven van nieuw personeel door onder andere het houden van een arbeidsmarktcampagne. Ook hebben ze sinds het begin van dit jaar een recruitment center opgericht juist om het personeelstekort aan te pakken. Toch hebben ook zij te maken met de vergrijzing wat een belangrijke oorzaak is van het tekort, geeft het GVB aan. Hoeveel nieuwe personeelsleden ze nodig zullen hebben om het nachtvervoer weer op te schalen is afhankelijk van de nieuwe afspraken die worden gemaakt. Vervoerregio Amsterdam geeft aan dat landelijk veel vervoerders te maken hebben met dit probleem en dat er niet alleen 's nachts maar ook overdag is afgeschaald. 

Streekvervoer

Ook het streekvervoer in en uit de stad is veranderd 's nachts. De nachtlijnen in concessiegebied Amstelland-Meerlanden rijden nog steeds minder vaak dan voor de coronaperiode. In concessiegebied Zaanstreek-Waterland rijdt nu een nieuwe vervoerder, EBS, die het aanbod van het nachtnet heeft vergroot ten opzichte van de vorige vervoerder. Toch hebben zij ook te maken met personeelstekort en rijden deze bussen niet elke nacht, meldt Vervoerregio Amsterdam.

Of het nachtvervoer in de stad weer wordt opgeschaald en hoe de dienstregeling er na 2025 uit komt te zien is nog onduidelijk en hangt af van nieuwe afspraken tussen het GVB, andere vervoerders en Vervoerregio Amsterdam, meldt het GVB. 

De organisatoren van verschillende Amsterdamse festivals hebben een dringende oproep gedaan bij wethouder Meliani en burgemeester Halsema. Herzie het voorgestelde evenementenbeleid voor 2025, is de boodschap. "Het nieuwe beleid dreigt de Amsterdamse festivalscene zwaar te treffen, waardoor veel geliefde festivals voorgoed kunnen verdwijnen", schrijven de organisatoren in een open brief.

Festivals als Amsterdam Open Air, Loveland, Pleinvrees en DGTL staan achter de oproep. "Als u nu niets doet, bestaan de favoriete festivals van veel Amsterdammers volgend jaar niet meer," schrijven de ze. "De sector, die nog herstellende is van de coronacrisis, wordt nu geconfronteerd met enorme onzekerheid door de geplande veranderingen van het Amsterdamse college."

Kalender

De organisatoren schrijven de brief omdat ze niet zeker weten of ze hun festival volgend jaar een plek krijgt op de evenementenkalender. In 2025 zijn er minder plekken dan normaal, omdat er dan ook evenementen worden georganiseerd vanwege het 750-jarig bestaan van Amsterdam. Bovendien vindt Sail die zomer plaats. 

Wie de overgebleven plekken op de kalender krijgt, wordt eind dit jaar duidelijk gemaakt. Veel te laat, zeggen de festivals, die willen dat de gemeente de kalender van dit jaar kopieert voor volgend jaar. "Voor de grotere festivals een onwerkbaar risico, voor nieuwe initiatieven te weinig flexibel. Een veilig en succesvol festival organiseer je niet in zes maanden."

Daarnaast zorgt het ook voor financiële risico's, zeggen de organisatoren. "Voor de langer lopende grote festivals zijn dan ook al veel kosten gemaakt. Organisatoren die geen vergunning krijgen, gaan failliet."

Evenementenbeleid

Er is ook kritiek op het evenementenbeleid dat wethouder Touria Meliani (Cultuur) vanaf 2026 wil invoeren. Om kleine, opkomende festivals een kans te kunnen geven moet de evenementenkalender volgens haar op de schop. Dat zou betekenen dat veel gevestigde festivals vanaf dat jaar geen vergunning meer krijgen.

"De organisatie van een groot evenement vraagt kennis en ervaring", schrijven de festivals. "Voor het voldoen aan regelgeving op het gebied van veiligheid en overige verplichtingen. Voor de relaties met de buurtbewoners, zorg voor de locatie én om kansen te zien voor verdere verduurzaming. Het nieuwe beleid doet geen recht aan deze opgebouwde kennis, ervaring en relaties. Het is niet in het belang van de bezoekers en bewoners."

De bereikbaarheid van het landelijk gebied verbeteren door het busvervoer tussen dorpskernen op het platteland te versterken. Dat staat in het onderhandelingsakkoord dat donderdag bekend werd gemaakt door formerende partijen PVV, BBB, NSC en VVD. Het klinkt als goed nieuws voor dorpskernen in Noord-Holland Noord die afgelopen jaren worstelden met het voortbestaan van de regionale buslijnen. Of juichen we dan te vroeg?

In Schagen, een gemeente met maar liefst 23 dorpskernen, zijn al jaren zorgen over het regiovervoer. De afgelopen jaren verdwenen er steeds vaker lijnbussen tussen de verschillende dorpskernen, die vervolgens zijn vervangen door flexbussen. Eén van de redenen daarvoor was de vermindering van reizigers als gevolg van corona. 

"Sommige lijnen zijn inmiddels weer verbeterd, maar daartegenover zijn andere weer verslechterd", vertelt wethouder mobiliteit Hans Heddes.

Op andere plekken in Noord-Holland Noord, zoals in Andijk, stopt vanaf juli 2024 een aantal bussen niet meer bij bepaalde haltes, waardoor reizigers soms een half uur moesten lopen om in een bus te kunnen stappen.

Een groot probleem, stelt een woordvoerder van de dorpsraad van Andijk. Die raad zet zich al langere tijd in voor het busvervoer in het dorp. Kort geleden werd er nog een brief gestuurd naar de Provinciale Staten met het verzoek om de nieuwe dienstregeling terug te draaien.

Met de nieuwe dienstregeling wordt het reizigers heel moeilijk gemaakt om nog naar het winkelcentrum, de kerk of bij familie op zoek te gaan, legt de woordvoerder uit. De bus stopt namelijk niet meer in het centrum, maar ongeveer 1 kilometer ervoor.

Volgens de provincie is een verandering van de dienstregeling op bepaalde lijnen nodig vanwege ‘de lage bezetting’.

'Moet het altijd meteen rendabel zijn?'

Wethouder Heddes van Schagen is blij dat er vanuit het Rijk meer aandacht komt voor de verbetering van het regionale openbaar vervoer. “Met een gemeente met 23 dorpskernen willen we dat mensen verder kunnen gaan dan de eigen kern of dorp.” 

Hij hoopt dat de verbetering die in het akkoord wordt voorgesteld in de praktijk extra geld zal betekenen. Dit zal dan bij de provincie terechtkomen, die gaat namelijk over de exploitatie van busmaatschappijen. 

“Voor de busmaatschappij is het belangrijk hoeveel mensen er in de bus zitten. Als dat er heel weinig worden, dan overwegen ze die lijn af te stoten", legt Heddes uit. "Maar ik denk: moet het altijd meteen rendabel zijn? Soms moet er dus geld bij, vanuit de provincie, dan kun je de mensen die in de dorpskernen wonen ook van dienst blijven zijn.” 

“Het is niet zo dat de provincie de afgelopen jaren niet al zocht naar andere creatieve oplossingen”, vult hij aan. “Maar als er extra steun komt op financieel gebied, dan kunnen we natuurlijk veel meer.” 

De woordvoerder van de dorpsraad van Andijk laat weten dat de raad hoopt dat de plannen voor verbetering vanuit het Rijk ervoor zorgen dat de dienstregeling die binnenkort ingaat, wordt teruggedraaid.

Van a naar b

Jeroen Olthof, gedeputeerde mobiliteit van de provincie Noord-Holland, is blij met de ambitie om regionaal vervoer te verbeteren uit het hoofdlijnenakkoord. "Dit sluit zeker aan bij de ambitie van de provincie."

"Ons uitgangspunt is dat iedereen in Noord-Holland van a naar b moet kunnen komen, ook als ze geen gebruik kunnen of willen maken van eigen vervoersmiddelen. Omdat we in Noord-Holland te maken hebben met een sterk verstedelijkt gebied en een groot landelijk gebied, gaat het echt om maatwerk", legt hij uit.

De provincie focust zich in dat opzicht niet op het realiseren van méér bussen, maar juist op beter openbaar vervoer dat aansluit bij de vraag van gebruikers. 

Te weinig geld

Reizigersorganisatie Rover is niet overtuigd van de haalbaarheid het plan van de vier formerende partijen. De organisatie is blij dat er in het akkoord aandacht wordt besteed aan het verbeteren van het busvervoer tussen dorpskernen op het platteland, maar "er is dringend een hogere exploitatiebijdrage nodig zodat provincies meer bussen kunnen rijden. Deze is in het regeerakkoord echter niet opgenomen." 

Het is volgens de organisatie vooralsnog te onduidelijk waar het geld vandaan moet komen voor die extra focus op regionaal vervoer die in het akkoord beloofd wordt. In brede zin lijkt het er volgens Rover ook op dat er te weinig is om alle ov-plannen die in het akkoord staan te kunnen realiseren. 

Ook de dorpsraad van Andijk heeft nog twijfels bij het plan in het akkoord. "Elke verbetering is altijd welkom. We kijken reikhalzend uit naar veranderingen die op komst zijn. Maar we moeten zien wat er van terechtkomt, er zijn legio regio's die met hetzelfde te kampen hebben, de verschraling van het openbaar vervoer. Ik denk niet dat alles in een keer verandert."

Klaus Schwab is het slachtoffer van zijn eigen succes. Zijn World Economic Forum is uitgegroeid tot een megalomaan netwerk-evenement. Sinds de 86-jarige Duitser tijdens de coronacrisis The Great Reset lanceerde, is zijn club voer voor complotdenkers.

Nederlandse huishoudens hebben in de eerste drie maanden van 2024 met hun gezamenlijke beleggingen 11,3 miljard euro winst gemaakt. De totale waarde steeg daardoor tot ruim 180 miljard, een stijging van 7,8 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het is de grootste stijging sinds eind 2020, toen de beurzen zich herstelden tijdens de coronapandemie.

De Alkmaarse Prideweek is ooit bedacht als een plaagstootje richting Amsterdam, maar heeft inmiddels een vaste plek verworven in de stad. Dit jaar is alweer de vijftiende editie, die vandaag begint. De stad staat bol van de roze activiteiten, met als hoogtepunt de botenparade volgende week. "Het is belangrijk om de acceptatie en zichtbaarheid te vieren", zegt Pride-voorzitter Adrie Rotteveel.

De botenparade trekt elke keer duizenden toeschouwers. Samen met de stichting Alkmaar Pride en de deelnemers geniet het publiek van het uitbundige feest, maar het uiteindelijke doel blijft dat het niet meer nodig is om voor LHBTIQA+-rechten op te hoeven komen.

"Sla de kranten er op na", zegt Pride-voorzitter Adrie Rotteveel, doelend op bijvoorbeeld de vernielde regenboogvlaggen in de regio. "Ik denk dat het heel belangrijk is om de acceptatie en zichtbaarheid te vieren. Dat we onszelf laten zien en dat iedereen in Alkmaar is, die 'ie wil zijn."

"In Alkmaar werd vijftien jaar geleden nog weinig gedaan aan zichtbaarheid van onze community", vertelt Richard Mulder, bestuurslid van het eerste uur, over de reden om de roze week in het leven te roepen. 

Met hem en Adrie bladerden we door het kleurrijke verleden van Alkmaar Pride.

(Tekst gaat verder onder video)

In 2010 was de eerste Pride met ook een aantal uitgedoste boten in de grachten. Vanwege het ontbreken van een vergunning voeren die bootjes zonder versterkte muziek. "Het was een groot succes", vertelt Richard. "Het jaar daarop waren er vier keer zoveel bootjes."

De Alkmaarse Pride is ooit bedacht door lokale ondernemers, daarna nam het COC Noord-Holland Noord het over. Omdat het evenement dermate groot groeide, werd in 2016 de stichting Alkmaar Pride opgericht om de Prideweek te organiseren. Dit jaar vieren ze hun 15-jarig jubileum.

Gender-neutrale voorstellingen

"Tijdens corona hadden we geen grachtenparade, maar wél een online Pride in samenwerking met poppodium Victorie", legt Adrie uit. Die samenwerkingen zoekt de stichting steeds meer op. "Ook met de Karavaan die tijdens Yes In My Backyard ook een aantal gender-neutrale voorstellingen programmeert in het Victoriepark."

Met een Pride Walk begint vanmiddag om 13.00 uur de feestweek. "En vergeet ook niet de Drag Queen Bingo, maar ook de workshop weerbaarheid met Krav Maga", somt Adrie op. "We hebben samen met alle vrijwilligers weer een heel mooi programma in elkaar gedraaid."

De Alkmaarse Prideweek is ooit bedacht als een plaagstootje richting Amsterdam, maar heeft inmiddels een vaste plek verworven in de stad. Dit jaar is alweer de vijftiende editie, die vandaag begint. De stad staat bol van de roze activiteiten, met als hoogtepunt de botenparade volgende week. "Het is belangrijk om de acceptatie en zichtbaarheid te vieren", zegt Pride-voorzitter Adrie Rotteveel.

De botenparade trekt elke keer duizenden toeschouwers. Samen met de stichting Alkmaar Pride en de deelnemers geniet het publiek van het uitbundige feest, maar het uiteindelijke doel blijft dat het niet meer nodig is om voor LHBTIQA+-rechten op te hoeven komen.

"Sla de kranten er op na", zegt Pride-voorzitter Adrie Rotteveel, doelend op bijvoorbeeld de vernielde regenboogvlaggen in de regio. "Ik denk dat het heel belangrijk is om de acceptatie en zichtbaarheid te vieren. Dat we onszelf laten zien en dat iedereen in Alkmaar is, die 'ie wil zijn."

"In Alkmaar werd vijftien jaar geleden nog weinig gedaan aan zichtbaarheid van onze community", vertelt Richard Mulder, bestuurslid van het eerste uur, over de reden om de roze week in het leven te roepen. 

Met hem en Adrie bladerden we door het kleurrijke verleden van Alkmaar Pride.

(Tekst gaat verder onder video)

In 2010 was de eerste Pride met ook een aantal uitgedoste boten in de grachten. Vanwege het ontbreken van een vergunning voeren die bootjes zonder versterkte muziek. "Het was een groot succes", vertelt Richard. "Het jaar daarop waren er vier keer zoveel bootjes."

De Alkmaarse Pride is ooit bedacht door lokale ondernemers, daarna nam het COC Noord-Holland Noord het over. Omdat het evenement dermate groot groeide, werd in 2016 de stichting Alkmaar Pride opgericht om de Prideweek te organiseren. Dit jaar vieren ze hun 15-jarig jubileum.

Gender-neutrale voorstellingen

"Tijdens corona hadden we geen grachtenparade, maar wél een online Pride in samenwerking met poppodium Victorie", legt Adrie uit. Die samenwerkingen zoekt de stichting steeds meer op. "Ook met de Karavaan die tijdens Yes In My Backyard ook een aantal gender-neutrale voorstellingen programmeert in het Victoriepark."

Met een Pride Walk begint vanmiddag om 13.00 uur de feestweek. "En vergeet ook niet de Drag Queen Bingo, maar ook de workshop weerbaarheid met Krav Maga", somt Adrie op. "We hebben samen met alle vrijwilligers weer een heel mooi programma in elkaar gedraaid."

De Alkmaarse Prideweek begon ooit als een plaagstootje richting Amsterdam, maar heeft inmiddels een vaste plek verworven in de stad. Dit jaar is alweer de vijftiende editie, die vandaag begint. De stad staat bol van de roze activiteiten, met als hoogtepunt de botenparade volgende week. "Het is belangrijk om de acceptatie en zichtbaarheid te vieren", zegt Pride-voorzitter Adrie Rotteveel.

De botenparade trekt elke keer duizenden toeschouwers. Samen met de stichting Alkmaar Pride en de deelnemers geniet het publiek van het uitbundige feest, maar het uiteindelijke doel blijft dat het niet meer nodig is om voor LHBTIQA+-rechten op te hoeven komen.

"Sla de kranten er op na", zegt Pride-voorzitter Adrie Rotteveel, doelend op bijvoorbeeld de vernielde regenboogvlaggen in de regio. "Ik denk dat het heel belangrijk is om de acceptatie en zichtbaarheid te vieren. Dat we onszelf laten zien en dat iedereen in Alkmaar is, die 'ie wil zijn."

"In Alkmaar werd vijftien jaar geleden nog weinig gedaan aan zichtbaarheid van onze community", vertelt Richard Mulder, bestuurslid van het eerste uur, over de reden om de roze week in het leven te roepen. 

Met hem en Adrie bladerden we door het kleurrijke verleden van Alkmaar Pride.

(Tekst gaat verder onder video)

In 2010 was de eerste Pride met ook een aantal uitgedoste boten in de grachten. Vanwege het ontbreken van een vergunning voeren die bootjes zonder versterkte muziek. "Het was een groot succes", vertelt Richard. "Het jaar daar op waren er vier keer zoveel bootjes."

De Alkmaarse Pride is ooit bedacht door lokale ondernemers, daarna nam het COC Noord-Holland Noord het over. Omdat het evenement dermate groot groeide, werd in 2016 de stichting Alkmaar Pride opgericht om de Prideweek te organiseren. Dit jaar vieren ze hun 15-jarig jubileum.

Gender-neutrale voorstellingen

"Tijdens corona hadden we geen grachtenparade, maar wél een online Pride in samenwerking met poppodium Victorie", legt Adrie uit. Die samenwerkingen zoekt de stichting steeds meer op. "Ook met de Karavaan die tijdens Yes In My Backyard ook een aantal gender-neutrale voorstellingen programmeert in het Victoriepark."

Met een Pride Walk begint vanmiddag om 13.00 uur de feestweek. "En vergeet ook niet de Drag Queen Bingo, maar ook de workshop weerbaarheid met Krav Maga", somt Adrie op. "We hebben samen met alle vrijwilligers weer een heel mooi programma in elkaar gedraaid."

Dranghekken voor de cafés, zijstraten afsluiten tijdens de uitgaansuren, een susteam, openbare toiletten en een app met een zwarte lijst. De gemeente Haarlem heeft de aanpak van de overlast door het uitgaanspubliek in de Smedestraat in het centrum bekendgemaakt. Zit het ei van Columbus ertussen? 

Volgens de cijfers van de politie en de gemeente gaat het in de stad tijdens de nachtelijke feesturen helemaal nog niet zo slecht. Het aantal incidenten is op het niveau van 2019, van voor de coronapandemie. Maar iedereen is het er over eens dat de Smedestraat hierop een uitzondering is. Een negatieve.

Omwonenden van de Smedestraat, waar het nachtleven in de stad zich in het weekend concentreert, ervaren meer overlast dan voor de coronaperiode. En dat gaat het vooral over geluid van het publiek op straat en de poep, plas, condooms, braaksel en gebroken glasscherven die de volgende dag voor hun deur ligt.

De gemeente maakt zich ook zorgen over discriminatie en grensoverschrijdend gedrag. De oorzaak ligt volgens de gemeente vooral bij het feit dat jonger publiek veel drank en drugs gebruikt en niet op de hoogte is van gedragsregels.

Hekken voor zijstraten

De maatregelen waar het gemeentebestuur nu op aanstuurt, zijn vooral van preventieve aard. De gemeenteraad moet er nog een klap op geven, maar het is de bedoeling dat meer zijstraten van de Smedestraat met hekken afgesloten kunnen worden tijdens de uitgaansuren. Dat zijn vaste hekken in de Lange Wijngaardstrat en de Schoutensteeg, die afgesloten kunnen worden, zoals ze nu ook al in de Morinnesteeg en de Noorder- en Zuider Schoolsteeg staan. 

Met losse dranghekken moet tijdens de stapavonden voor elke café een afzetting komen, waardoor duidelijker wordt dat het buitenstaande publiek bij die betreffende gelegenheid hoort. Hierdoor kunnen portiers beter hun 'eigen' publiek dat staat te wachten of te roken, onder controle houden, is het idee. 

Tekst gaat door onder het kader. 

Met verticale groene bekleding van de gevels moet het geluid beter geabsorbeerd worden. En met plantenbakken waarin ook geürineerd kan worden, zogenoemde greenpees,  kan de uitgaansstraat een vriendelijker karakter krijgen. De gemeente wil ook onderzoeken of er nog een vast openbaar toilet kan komen bij de openbare fietsenstalling in de straat. 

Susteam

Belangrijk is dat er een susteam komt. Dat zijn vaste particuliere beveiligers die alleen in de Smedestraat rondlopen, die daardoor hun 'pappenheimers' beter zullen (her)kennen, sussend en corrigerend kunnen optreden en vooral jongeren de gedragsregels van het uitgaan kunnen bijbrengen.

Over deze susteams is tot nu toe nog niet duidelijk wie hoeveel betaalt. Een aantal café-eigenaren heeft eerder al aangegeven dat ze vinden dat de openbare ruimte niet hun verantwoordelijkheid is. De Haarlemse gemeenteraad vindt het wel belangrijk dat de rekening hiervoor niet alleen bij de gemeente wordt neergelegd. 

Tekst loopt door onder het kader.

Zwarte lijst

Vanaf april worden er al extra handhavers en politie in de Smedestraat ingezet. Ook moeten er bestuurlijk strafmiddelen komen waarmee de burgemeester kan ingrijpen. Er was eerder al geëxperimenteerd met het ontzeggen van de toegang tot een café door notoire overlastveroorzakers. Maar door privacy-regelgeving was het moeilijk voor portiers goed te kunnen weten wie niet binnengelaten mag worden.

Nu zijn daar afspraken over gemaakt en staan er in een app die beschikbaar is voor de horeca-ondernemers een aantal mensen op de zwarte lijst. De burgemeester kan ook voor een paar weken of bij ernstige overtredingen voor een langere termijn iemand een verblijfsontzegging in de Smedestraat opleggen. 

De gemeenteraad moet deze aanpak nog definitief goedkeuren en er vijftigduizend euro per jaar voor uittrekken. Een aantal politici gaat binnenkort een schouw houden in de uitgaansstraat van Haarlem. 

Na ruim acht jaar stopt Lieke Sievers als burgemeester van de gemeente Edam-Volendam. De burgemeester maakte dit donderdagavond aan het einde van de raadsvergadering bekend. De 64-jarige Sievers trad op 19 december 2016 aan, vlak na de fusie tussen Edam-Volendam en de gemeente Zeevang.

Dat de burgervrouw stopt, komt voor veel inwoners als een verrassing. Bijna niemand in Edam-Volendam zag dit aankomen. Sievers zegt daarover: "De timing van mijn besluit hangt mede samen met het feit dat er in 2026 lokale verkiezingen gaan plaatsvinden. Een nieuwe burgemeester die wordt aangesteld in het voorjaar van 2025 kan de gemeente leren kennen voordat de politieke strijd om de stemmen volledig losbrandt. Ik vind het belangrijk dat er sprake kan zijn van een warme overdracht."

Volendam

Sievers kwam vooral veel in het nieuws rondom de coronapandemie. Aan het einde van de lockdown brak in het vissersdorp de discussie los of de kermis wel of niet kon doorgaan. Ook heeft ze inwoners vaak ten orde geroepen, bijvoorbeeld tijdens corona toen jongeren feestvierden in een weiland. 

Sinds haar aanstelling acht jaar geleden, toen ze van regionaal commandant van de brandweer IJsselland als burgemeester werd aangesteld in de gemeente Edam-Volendam, is er in haar persoonlijke leven het nodige gebeurd. Ze zegt daarover: "Door de onderlinge samenwerking met heel veel fijne en goede mensen, was het mogelijk om mijn ambt te blijven vervullen. Nu ik in oktober 65 jaar hoop te worden, heb ik erover nagedacht hoe ik de mij nog resterende werkzame jaren wil gaan invullen."

Vanaf maart 2025 legt Sievers haar functie als burgemeester neer en wil ze zich meer op de achtergrond ten behoeve van de samenleving gaan inzetten.

Na ruim acht jaar stopt Lieke Sievers als burgemeester van de gemeente Edam-Volendam. De burgemeester maakte dit donderdagavond aan het einde van de raadsvergadering bekend. De 64-jarige Sievers trad op 19 december 2016 aan vlak na de fusie tussen Edam-Volendam en de gemeente Zeevang.

Dat de burgervrouw stopt, komt voor veel inwoners als een verrassing. Bijna niemand in Edam-Volendam zag dit aankomen. Sievers zegt daarover: "De timing van mijn besluit hangt mede samen met het feit dat er in 2026 lokale verkiezingen gaan plaatsvinden. Een nieuwe burgemeester die wordt aangesteld in het voorjaar van 2025 kan de gemeente leren kennen voordat de politieke strijd om de stemmen volledig losbrandt. Ik vind het belangrijk dat er sprake kan zijn van een warme overdracht."

Volendam

Sievers kwam vooral veel in nieuws rondom de coronapandemie. Aan het einde van de lockdown barstte in het vissersdorp de discussie los of de kermis wel of niet kon doorgaan. Ook heeft ze inwoners vaak ten orde geroepen zoals toen tijdens corona jongeren feestvierden in een weiland. 

Sinds haar aanstelling acht jaar geleden, toen ze als regionaal commandant van de brandweer IJsselland als burgemeester werd aangesteld in de gemeente Edam-Volendam, is er in haar persoonlijke leven het nodige gebeurd. Ze zegt daarover: "Door de onderlinge samenwerking met heel veel fijne en goede mensen, was het mogelijk om mijn ambt te blijven vervullen. Nu ik in oktober 65 jaar hoop te worden, heb ik erover nagedacht hoe ik de mij nog resterende werkzame jaren wil gaan invullen."

Vanaf maart 2025 legt Sievers haar functie als burgemeester en wil ze zich meer op de achtergrond ten behoeve van de samenleving gaan inzetten.

Is ze vrijgelaten of niet? Die vraag rijst nu Zhang Zhan, de journaliste die als een van de eerste berichtte over de corona-uitbraak in China, nog altijd geen contact heeft gehad met de buitenwereld sinds haar vermeende vrijlating afgelopen maandag.

In het Stadspark Osdorp wordt dit jaar geen kermis georganiseerd. Exploitant Frans Stuy laat weten dat hij de aanvraag voor een vergunning heeft ingetrokken. "Ik voel me niet serieus genomen."

Die sluitingstijd is onderdeel van een lijst aan veiligheidsmaatregelen die de kermis moest nemen. Die maatregelen werden vorig jaar al ingevoerd omdat er tijdens de kermis van 2022 ongeregeldheden waren ontstaan. Rellende jongeren gooiden daarbij met vuurwerk en zochten meerdere avonden de confrontatie met de politie.

Door die onrustige editie was het al onduidelijk of het in 2023 door zou kunnen gaan. Het stadsdeel wilde de kermis liever op een andere plek, maar Stuy wilde hoe dan ook in Osdorp blijven, de plek waar hij sinds 1986 (met uitzondering van de coronaperiode) jaarlijks een kermis opzette.

Uiteindelijk kon de kermis toch doorgaan in Osdorp, zij het met een hoop strenge veiligheidsmaatregelen. Zo werd het terrein met een hek omheind en moesten bezoekers langs detectiepoortjes om binnen te komen. Ook moest de kermis iedere dag om 21.00 uur dicht, waar dat eerder 22.30 uur was.

Druppel

Stuy hoopte dat die vervroegde sluitingstijd voor dit jaar teruggedraaid zou worden, omdat de kermis vorig jaar volgens hem zonder problemen was verlopen. Dat het stadsdeel vasthoudt aan die eis, is volgens de kermisbaas de druppel.

Daarmee komt er na 36 haar een voorlopig einde aan de kermis in het Stadspark in Nieuw-West. "Ik ben er heel verdrietig over", vertelt de kermisbaas, die in 2019 van de gemeente nog een Andreaspenning kreeg voor zijn werk.

Volgens Stuy is een sluitingstijd van 21.00 uur veel te vroeg. "Op een vrijdagavond komen de meeste mensen pas rond 17.00 uur."

Stuy zegt dat hij na de zomer van 2022 vaak genoeg heeft laten zien dat de kermis ook zonder problemen kan verlopen. "Met poortjes, handhavers en beveiligers hebben we dat voor elkaar gekregen. De politie had de vorige keer veel lof over me. Ook op de kermis in het Westerpark is het nu al twee keer achter elkaar goed gegaan. Ik had dus een kleine bonus verwacht, maar die heb ik niet gekregen."

Westerpark

Voor die kermis heeft Stuy met een ander stadsdeel te maken, waarmee de samenwerking volgens hem veel beter verloopt. "Daar heb je ook te maken met probleemjongeren. En daar hebben we na elke kermis een evaluatiegesprek, die heb ik in Nieuw-West nog nooit gehad. Zelf vind ik het ook belangrijk dat het veilig is op een kermis, maar nu voel ik mij gewoon niet serieus genomen."

Een woordvoerder van stadsdeel Nieuw-West zegt in een reactie dat het besluit om de kermis af te blazen te betreuren. "Alle betrokken partijen keken uit naar een opnieuw mooie editie van de kermis." Volgens het stadsdeel was er al inzet van de politie geregeld om het verloop van de kermis in goede banen te leiden.

"Mocht de kermisexploitant in de toekomst weer een vergunning willen aanvragen, dan staan we daar zeker voor open en zullen we deze aanvraag zorgvuldig behandelen", aldus het stadsdeel.

Amsterdam kent financiële voorspoed. Na lastige coronajaren klotst het geld inmiddels spreekwoordelijk tegen de plinten. Er zijn meevallers van tientallen miljoen euro's. Wethouder van Financiën Hester van Buren (PvdA) kiest er bij het bekendmaken van de Voorjaarsnota voor de meevallers grotendeels te investeren in de stad. Zo gaat er 120 miljoen euro extra naar de brug over het IJ, komt er een lerarencampus en wordt vijftig miljoen vrijgemaakt om congestie - het overvolle stroomnetwerk - aan te pakken. Het geld wordt voor een groot deel opgehaald bij de Amsterdammers en haar bezoekers.

Parkeren (6 miljoen), belasting op vermaak in de openbare ruimte (5,6 miljoen) terrassenbelasting (5 miljoen), dividend (9,5 miljoen), lagere rente (7 miljoen): het is slechts een greep uit de meevallers van de stad. Want er is meer: zo krijgt de stad een zwerfafvalvergoeding en ook meer geld van het Rijk.

Wie de Voorjaarsnota 2024 leest, kan niet anders dan concluderen: Amsterdam heeft financieel de wind in de zeilen. De meevaller dit jaar loopt op tot ruim 80 miljoen euro, schat de stad nu in. Veel geld wordt door Amsterdammers en de bezoekers aan de stad opgehoest. Zo is het betaald parkeren in Noord en Sloterdijk uitgebreid en de terrassenbelasting steeg explosief.

Jaarverslag

Drie weken geleden werd ook al duidelijk dat Amsterdam het financiële jaar 2023 positief afsloot. De stad had 122,1 miljoen euro meer inkomsten dan dat er werd uitgegeven.

Van Buren gaat met de meeste euro's investeringen doen in de stad. "We staan niet stil en kijken vooruit en willen deze meevallers inzetten om samen verder te bouwen aan de toekomst van de stad. We stellen voor om de meevallers te gebruiken om een aantal urgente opgaven en knelpunten aan te pakken."

Brug

Het meest opvallende is dat Amsterdam nog meer geld vrijmaakt voor de brug over het IJ. Vorig jaar werd al honderd miljoen euro gereserveerd voor de Oostbrug. Het college kiest er nu voor om dit bedrag met 120 miljoen euro te verhogen. Een deel hiervan wordt gebruikt voor de aanleg van wegen naar de brug toe. Al lange tijd zegt de wethouder te hopen dat 'partners' de rest van het bedrag betalen. Wie die partners zijn, is nog steeds niet bekend. De gesprekken lopen nog steeds. 

Er is nu dus zo'n 220 miljoen euro beschikbaar. De schatting is dat er zeker 300 miljoen euro nodig is. De brug ligt er niet voor 2032. 

Vijftig miljoen euro wordt apart gezet om de problemen met het elektriciteitsnetwerk in de stad aan te pakken. Op veel plekken is het stroomnet namelijk vol en nu de trein die de energietransitie heet volop rijdt, is investeren nodig. Waar dit bedrag precies heengaat, weet het college nog niet. De plannen worden bij het bekendmaken van de begroting voor volgend jaar - na het zomerreces - bekendgemaakt. Het bedrag - 50 miljoen euro - is een druppel op een gloeiende plaat, erkent ook de wethouder. "Dit alles vraagt investeringen van vele miljarden in onze stad."

Lerarencampus

Op IJburg wil het college een lerarencampus openen. Daar wordt vijftien miljoen euro voor opzij gezet. "Het is voor leraren moeilijk om een passende en betaalbare woning te vinden", aldus Van Buren. De campus moet straks minimaal tachtig zelfstandige woningen tellen. Eind dit jaar wordt een uitgewerkt plan gepresenteerd. 

Verder maakt Amsterdam nu al vier miljoen euro extra vrij in de strijd tegen zwerfafval. Het college hoopt het gedrag van bezoekers, bewoners en bedrijven te kunnen veranderen en komt hiervoor met een integrale aanpak, zegt Van Buren. Vanaf 2025 wordt daar nog eens tien miljoen euro extra voor uitgetrokken. 

Toch is het nog niet alleen maar hosanna, zegt Van Buren. Zij waarschuwt al langer voor een financieel ravijn waar Amsterdam, net zoals andere gemeentes, op afstevent. Gevreesd wordt voor minder geld vanuit het Rijk. Het positieve saldo van 2023 (122 miljoen euro) wordt daarom gereserveerd om deze eventuele tegenvaller op te vangen. De stad zal dus met veel interesse naar de plannen van een aanstaand kabinet in Den Haag kijken.

De economie in ons land blijft maar kwakkelen. Afgelopen kwartaal was er onverwachts een krimp van 0,1 procent, zo berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek. Martin Visser, chef van de DFT-redactie en macro-econoom, voorziet mogelijk problemen voor een nieuw kabinet.

Binnen no-time is hij misschien wel de bekendste amateurscheidsrechter van Nederland geworden. Jan Smit stond afgelopen weekend te hossen op het kampioensfeest van St. George, nadat hij in de wedstrijd tegen SV De Valken een cruciale rol speelde met vier rode kaarten en extreem veel blessuretijd. Dit is zijn beeld van de merkwaardige voetbaldag. "Ze kunnen de bietenbrug op."

"Dat SV De Valken teleurgesteld is over het verloop van de wedstrijd, dat kan ik begrijpen. De vier gegeven rode kaarten waren in mijn ogen echter allemaal honderd procent terecht", zegt Smit over het duel van afgelopen weekend in Spierdijk.

"Voor de wedstrijd werd ik al door spelers van St. George gevraagd of ik na afloop een liedje wilde zingen. Dat heb ik in het verleden vaker gedaan. Onder andere bij Spartanen, VVS, Grasshoppers en ook in Amsterdam bij ASV Arsenal."

Engelbewaarder

"Ik zei dat als ze kampioen zouden worden, ik dan wel een nummer wilden zingen. Tijdens het refrein van 'De Engelbewaarder' werd de schaal in mijn handen gedrukt en die heb ik omhoog gehouden", aldus Smit over zijn optreden. "De Valken kon dit echter niet waarderen. Die hebben juist net die video doorgestuurd naar de KNVB en een klacht ingediend."

Tekst loopt door onder de video.

"Ik was helemaal niet aan het meefeesten met de spelers. Ik heb alleen een lied gezongen en de schaal een keer omhoog gehouden. Dat is het enige. Ik vind het te triest voor woorden dat de KNVB mij daarom afvoert. Het is lachwekkend. De KNVB heeft geen onderzoek gedaan en alleen één video bekeken."

Smit kwam eerder ook al in opspraak. Eind 2021 werd hij door de KNVB op non-actief gezet vanwege 'onbehoorlijk gedrag'. Smit was het niet eens met de toentertijd geldende coronamaatregelen bij amateurwedstrijden. Dit resulteerde uiteindelijk tot een aanvaring op bezoek bij Meervogels '31 in Akersloot. "Ik ga ervan uit dat het fluiten nu is afgelopen, maar ik ga niet meer zoals twee jaar geleden op mijn knieën. Dan kunnen ze de bietenbrug op", aldus een teleurgestelde Smit. 

Op social media gaan video's rond van agenten van de Mobiele Eenheid die demonstranten bij de acties op de UvA flinke klappen uitdelen. Eén video wordt zelfs door een politiewetenschapper bestempeld als buiten proportioneel. Maar: "Dit is een uitzondering op de regel."

Een demonstrant deinst achteruit tegen de glazen muur van het UvA-gebouw. Met een afwerend gebaar probeert hij de knuppel van de ME'er tegen te houden, maar de eerste klap landt al op zijn schouder. Hij duikt in elkaar en de agent blijft slaan, ook nadat een collega tussenbeide komt om de demonstrant uit de hoek te slepen. 

Een jongen die binnen staat filmt alles: "Yo yo yooo! What the fuck?!" Via Instagram en andere sociale media is de video inmiddels duizenden keren gedeeld.

Te veel klappen

Jaap Timmer, politiewetenschapper aan de Vrije Universiteit, heeft de video ook gezien. Hij is bondig in zijn oordeel: dit kan niet. "Dit is niet goed, dit zijn klappen te veel."

Toch, zegt Timmer: de ME was bevoegd om geweld te gebruiken. "Je hoeft geen gevaar te zijn als burger, of geweld te gebruiken, om toch geweld te ontvangen door de politie. Bijvoorbeeld als een demonstrant bij herhaling niet luistert naar instructies om te vertrekken." Of dat in dit geval ook niet is gebeurd, kan Timmer niet zeggen: de beelden laten daarvoor te weinig zien. "Mijn radartjes beginnen dan ook direct te draaien als ik zo'n filmpje zie: wat is hier vooraf gebeurd?"

Anderzijds baalt Timmer ervan dat dit soort filmpjes door alle aandacht 'worden uitvergroot': "Dit is een uitzondering op de regel. Je moet niet de hele operatie afrekenen op één of een paar van dit soort incidenten."

Geweld

Incidenten? Laat het Sam Hamer, junior docent Sociologie aan de UvA, niet horen. "Eén van de dingen die echt duidelijk zijn geworden is dat de politie bruut geweld heeft ingezet tegen vreedzame demonstranten."

Bovendien, zo vinden Hamer en een groep UvA-docenten die met de demonstranten sympathiseren, grijpen de agenten veel te snel naar de wapenstok. Exacte cijfers heeft hij vooralsnog niet, maar het is te vaak voorgekomen om te spreken van 'incidenten', stelt hij.

Hamer was bij een groot deel van de demonstraties aanwezig en zegt het politieoptreden van dichtbij te hebben meegemaakt. "De politie heeft er de laatste dagen goed op losgeslagen. Ook op mensen die geen gevaar meer waren." Ook zou de politie geen hulpverleners hebben toegelaten die gewonden demonstranten wilden helpen. "Zelfs in gevallen waarbij duidelijk was dat hulp extreem nodig was."

Een groot bezwaar, vindt Hamer, is dat de agenten niet herkenbaar zijn door de zware helmen die ze ophebben. "Ze zijn haast on-identificeerbaar", vindt hij. "Als mensen politiegeweld ervaren, is het daardoor moeilijk om aangifte te doen."

Gevolgen

Politie-expert Timmer denkt dat de ME-agent uit de virale video wel degelijk te herkennen was - in ieder geval door de politieorganisatie zelf. "Agenten hebben nummers en merktekens op hun helmen en hun kleding. Zo is uit te zoeken wie dat betrof."

Dat zou bijvoorbeeld kunnen gebeuren door de collega van de agent, die hem ervan weerhield om verder op de demonstrant in te slaan. Wat Timmer betreft was dat ook een goed voorbeeld van 'zelfcorrectie' ter plaatse. Maar ook een aangifte door het slachtoffer is in dit geval zeker niet kansloos. "Zeker als er videobeeld van is. Dan heb je een tijdstip en een plaats van handeling. In het werkschema van de ME kan je uitzoeken wie er was."

Want, zegt Timmer: ook de politie zit hier niet op te wachten. "Ik denk dat die jongen met die beelden een aangifte kan doen. Hier zal toch ook een correctie moeten plaatsvinden op die agent die daar uit zijn plaat ging."

'Doe aangifte'

Timmer wijst op incidenten uit het verleden waar agenten intern zijn berispt of justitieel zijn vervolgd. "Dat is nog gebeurd na een incident bij een coronademonstratie." Hij is er niet rouwig om: het hoort wat hem betreft bij een gezond politieapparaat.

Burgemeester Halsema liet vorige week al weten dat er zeker interne evaluaties plaats zullen vinden van de politie-inzet. "Personen die gewond zijn geraakt roepen wij altijd op een klacht in te dienen of aangifte te doen." UvA-docent Hamer rekent er op dat er al aangiftes in de maak zijn. "Er zijn mensen bezig met al het beeldmateriaal en getuigenissen te verzamelen."

De al heel bijzondere kampioenswedstrijd van St. George uit Spierdijk heeft nog een extra opvallend staartje gekregen. Scheidsrechter Jan Smit, die vier rode kaarten gaf aan tegenstander SV De Valken en na afloop het succes meevierde met St. George, mag van de KNVB nooit meer een wedstrijd fluiten.

De scheidsrechter drukte tijdens de wedstrijd al een behoorlijke stempel op de ontmoeting tussen St. George en SV De Valken. Drie spelers en de trainer van de bezoekers uit Venhuizen kregen in het knotsgekke duel een rode kaart. Bovendien werden er door de 61-jarige Smit maar liefst vijftien minuten extra blessuretijd bijgetrokken. Diep in deze extra speeltijd maakte St. George de bevrijdende gelijkmaker, waardoor na afloop de champagne kon worden ontkurkt en het kampioenschap van de zondag vierde klasse kon worden gevierd. 

De aanwezige toeschouwers op het West-Friese sportcomplex waren nog maar net bekomen van de bizarre ontknoping op het veld, toen de in Opmeer woonachtige Smit opnieuw de hoofdrol greep. Tussen al de hossende spelers meldde Smit zich op het podium temidden van alle feestvierende spelers. Smit, die wel vaker optreedt, bracht vervolgens zonder gêne het nummer 'Engelbewaarder' van Marco Schuitmaker ten gehore.

Het optreden van de scheidsrechter viel niet bepaald in goede aarde bij SV De Valken. De club diende een klacht in bij de KNVB en kwam met het volgende statement: "Het Valken-bestuur vindt het niet zinvol in de publiciteit uitvoerig in te gaan op de wedstrijd van zondag en de rol van de scheidsrechter tijdens en na de wedstrijd. Anderen moeten maar beoordelen of het normaal is dat een scheidsrechter na afloop van de wedstrijd het verdiende kampioenschap van St. George op uitbundige wijze meeviert."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Ook de KNVB was niet gediend van de actie van Smit. Vanochtend heeft de voetbalbond de scheidsrechter laten weten dat hij nooit meer een wedstrijd namens de KNVB mag fluiten. "Wij hebben verschillende klachten binnengekregen na de wedstrijd van zondag. Vanmorgen hebben wij meneer Smit gebeld en verteld dat hij geen wedstrijden meer mag fluiten. Wij verwachten een neutrale houding van een scheidsrechter en dat beide ploegen met respect worden behandeld. Daar hoort deze houding natuurlijk niet bij", aldus woordvoerder Daan Schippers van de KNVB. 

Coronamaatregelen

Het is overigens niet de eerste keer dat Smit in de fout is gegaan. Schippers: "Hij is in het verleden al een keer bestraft, maar we hebben hem een tweede kans gegeven. Dit was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Hij zal dan ook geen wedstrijden meer fluiten in de toekomst."

Smit werd eind 2021 al door de KNVB al op non-actief gezet vanwege 'onbehoorlijk gedrag'. Smit was het niet eens met de toentertijd geldende coronamaatregelen bij amateurwedstrijden. Dit resulteerde uiteindelijk tot een aanvaring op bezoek bij Meervogels '31 in Akersloot. Bijna een jaar later werd Smit alsnog een tweede kans gegund door de KNVB en het hoofd scheidsrechterszaken. 

Smit reageert vandaag tegenover NH Nieuws op de gebeurtenissen van afgelopen weekend: "Dat SV De Valken teleurgesteld is over het verloop van de wedstrijd, dat kan ik begrijpen. De vier gegeven rode kaarten waren in mijn ogen echter allemaal honderd procent terecht. Voor de wedstrijd werd ik al door spelers van Sint George gevraagd of ik na afloop een liedje wilde zingen. Dat heb ik in het verleden vaker gedaan. Onder andere bij Spartanen, VVS, Grasshoppers en ook in Amsterdam bij ASV Arsenal."

"Ik zei dat als ze kampioen zouden worden, ik dan wel een nummer wilden zingen. Tijdens het refrein van 'De Engelbewaarder' werd de schaal in mijn handen gedrukt en die heb ik omhoog gehouden", aldus Smit over zijn optreden. "De Valken kon dit echter niet waarderen. Die hebben juist net die video doorgestuurd naar de KNVB en een klacht ingediend."

De bietenbrug

"Ik was helemaal niet aan het meefeesten met de spelers. Ik heb alleen een lied gezongen en de schaal een keer omhoog gehouden. Dat is het enige. Ik vind het te triest voor woorden dat de KNVB mij daarom afvoert. Het is lachwekkend. De KNVB heeft geen onderzoek gedaan en alleen één video bekeken. Ik ga ervan uit dat het fluiten nu is afgelopen, maar ik ga niet meer zoals twee jaar geleden op mijn knieën. Dan kunnen ze de bietenbrug op", aldus een teleurgestelde Smit. 

De al heel bijzondere kampioenswedstrijd van St. George uit Spierdijk heeft nog een extra opvallend staartje gekregen. Scheidsrechter Jan Smit, die vier rode kaarten gaf aan tegenstander SV De Valken en na afloop het succes meevierde met St. George, mag van de KNVB nooit meer een wedstrijd fluiten.

De scheidsrechter drukte tijdens de wedstrijd al een behoorlijke stempel op de ontmoeting tussen St. George en SV De Valken. Drie spelers en de trainer van de bezoekers uit Venhuizen kregen in het knotsgekke duel een rode kaart. Bovendien werden er door de 61-jarige Smit maar liefst vijftien minuten extra blessuretijd bijgetrokken. Diep in deze extra speeltijd maakte St. George de bevrijdende gelijkmaker, waardoor na afloop de champagne kon worden ontkurkt en het kampioenschap van de zondag vierde klasse kon worden gevierd. 

De aanwezige toeschouwers op het West-Friese sportcomplex waren nog maar net bekomen van de bizarre ontknoping op het veld, toen de in Opmeer woonachtige Smit opnieuw de hoofdrol greep. Tussen al de hossende spelers meldde Smit zich op het podium en vierde hij tussen alle spelers het kampioensfeest mee. Smit, die wel vaker optreedt, bracht vervolgens zonder gêne het nummer 'Engelbewaarder' van Marco Schuitmaker ten gehore.

Het optreden van de scheidsrechter viel niet bepaald in goede aarde bij SV De Valken. De club diende een klacht in bij de KNVB en kwam met het volgende statement: "Het Valken-bestuur vindt het niet zinvol in de publiciteit uitvoerig in te gaan op de wedstrijd van zondag en de rol van de scheidsrechter tijdens en na de wedstrijd. Anderen moeten maar beoordelen of het normaal is dat een scheidsrechter na afloop van de wedstrijd het verdiende kampioenschap van St. George op uitbundige wijze meeviert."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Ook de KNVB was niet gediend van de actie van Smit. Vanochtend heeft de voetbalbond de scheidsrechter laten weten dat hij nooit meer een wedstrijd namens de KNVB mag fluiten. "Wij hebben verschillende klachten binnengekregen na de wedstrijd van zondag. Vanmorgen hebben wij meneer Smit gebeld en verteld dat hij geen wedstrijden meer mag fluiten. Wij verwachten een neutrale houding van een scheidsrechter en dat beide ploegen met respect worden behandeld. Daar hoort deze houding natuurlijk niet bij", aldus woordvoerder Daan Schippers van de KNVB. 

Coronamaatregelen

Het is overigens niet de eerste keer dat Smit in de fout is gegaan. Schippers: "Hij is in het verleden al een keer bestraft, maar we hebben hem een tweede kans gegeven. Dit was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Hij zal dan ook geen wedstrijden meer fluiten in de toekomst."

Smit werd eind 2021 al door de KNVB al op non-actief gezet vanwege 'onbehoorlijk gedrag'. Smit was het niet eens met de toentertijd geldende coronamaatregelen bij amateurwedstrijden. Dit resulteerde uiteindelijk tot een aanvaring op bezoek bij Meervogels '31 in Akersloot. Bijna een jaar later werd Smit alsnog een tweede kans gegund door de KNVB en het hoofd scheidsrechterszaken. 

Smit reageert vandaag tegenover NH Nieuws op de gebeurtenissen van afgelopen weekend: "Dat SV De Valken teleurgesteld is over het verloop van de wedstrijd, dat kan ik begrijpen. De vier gegeven rode kaarten waren in mijn ogen echter allemaal honderd procent terecht. Voor de wedstrijd werd ik al door spelers van Sint George gevraagd of ik na afloop een liedje wilde zingen. Dat heb ik in het verleden vaker gedaan. Onder andere bij Spartanen, VVS, Grasshoppers en ook in Amsterdam bij ASV Arsenal."

"Ik zei dat als ze kampioen zouden worden, ik dan wel een nummer wilden zingen. Tijdens het refrein van 'De Engelbewaarder' werd de schaal in mijn handen gedrukt en die heb ik omhoog gehouden", vervolgt Smit zijn verhaal. "De Valken kon dit echter niet waarderen. Die hebben de video doorgestuurd naar de KNVB en een klacht ingediend."

Lachwekkend

"Ik was helemaal niet aan het meefeesten met de spelers. Ik heb alleen een lied gezongen en de schaal een keer omhoog gehouden. Dat is het enige. Ik vind het te triest voor woorden dat de KNVB mij daarom afvoert. Het is lachwekkend. De KNVB heeft geen onderzoek gedaan en alleen één video bekeken. Ik ga ervan uit dat het fluiten nu is afgelopen, maar ik ga niet meer zoals twee jaar geleden op mijn knieën. Dan kunnen ze de bietenbrug op", aldus een teleurgestelde Smit. 

De al heel bijzondere kampioenswedstrijd van Sint George uit Spierdijk heeft nog een extra opvallend staartje gekregen. Scheidsrechter Jan Smit, die vier rode kaarten gaf aan tegenstander SV De Valken en na afloop mee feestvierde op het podium, heeft van de KNVB te horen gekregen nooit meer een wedstrijd te mogen fluiten. 

De scheidsrechter drukte tijdens de wedstrijd al een behoorlijke stempel op de ontmoeting tussen Sint George en SV De Valken. Drie spelers en de trainer van de bezoekers uit Venhuizen kregen in het knotsgekke duel een rode kaart. Bovendien werden er door de 61-jarige Smit maar liefst vijftien minuten extra speeltijd bij getrokken. Diep in deze extra speeltijd maakte Sint George de bevrijdende gelijkmaker, waardoor na afloop de champagne kon worden ontkurkt en het kampioenschap van de zondag vierde klasse kon worden gevierd. 

De aanwezige toeschouwers op het West-Friese sportcomplex waren nog maar net bekomen van de bizarre ontknoping op het veld, toen de in Opmeer woonachtige Smit opnieuw de hoofdrol greep. Tussen al de hossende spelers meldde Smit zich op het podium en vierde hij tussen alle spelers het kampioensfeest mee. Smit, die wel vaker optreedt, bracht vervolgens zonder gêne het nummer 'Engelbewaarder' van Marco Schuitmaker ten gehore.

Het optreden van de scheidsrechter viel niet bepaald in goede aarde bij SV De Valken. De club diende een klacht in bij de KNVB en kwam met het volgende statement: "Het Valken-bestuur vindt het niet zinvol in de publiciteit uitvoerig in te gaan op de wedstrijd van zondag en de rol van de scheidsrechter tijdens en na de wedstrijd. Anderen moeten maar beoordelen of het normaal is dat een scheidsrechter na afloop van de wedstrijd het verdiende kampioenschap van Sint George op uitbundige wijze meeviert."

Tekst gaat verder onder de foto.

Ook de KNVB was niet gediend van de actie van Smit. Vanochtend heeft de voetbalbond de scheidsrechter laten weten dat hij nooit meer een wedstrijd namens de KNVB mag fluiten. "Wij hebben verschillende klachten binnengekregen na de wedstrijd van zondag. Vanmorgen hebben wij meneer Smit gebeld en verteld dat hij geen wedstrijden meer mag fluiten. Wij verwachten een neutrale houding van een scheidsrechter en dat beide ploegen met respect worden behandeld. Daar hoort deze houding natuurlijk niet bij", aldus woordvoerder Daan Schippers van de KNVB. 

Coronamaatregelen

Het is overigens niet de eerste keer dat Smit in de fout is gegaan. Schippers: "Hij is in het verleden al een keer bestraft, maar we hebben hem een tweede kans gegeven. Dit was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Hij zal dan ook geen wedstrijden meer fluiten in de toekomst."

Smit werd eind 2021 namelijk door de KNVB al op non-actief gezet vanwege 'onbehoorlijk gedrag.' Smit was het niet eens met de toendertijd geldende coronamaatregelen bij amateurwedstrijden. Die resulteerde uiteindelijk tot een aanvaring op bezoek bij Meervogels '31 in Akersloot. Bijna een jaar later werd Smit alsnog een tweede kans gegund door de KNVB en het hoofd scheidsrechterszaken. 

De wedstrijd tussen Sint George en SV De Valken is zodoende de laatste wedstrijd gebleken van Smit. Het is NH Nieuws tot op heden nog niet gelukt om een reactie te krijgen van Smit. 

Afgelopen week werd in het Olympisch Stadion in Amsterdam de Nico Scheepmaker-beker voor het sportboek van het jaar uitgereikt. Uit de enorme stapel sportboeken die er in 2023 verscheen koos een jury Het plan van de Amsterdamse journalist Nando Boers als beste. Hij volgde drie jaar lang de Jumbo Visma-wielerploeg en beschrijft het falen en het succes. 

Het is al een mooie traditie aan het worden: de verkiezing en uitreiking van de de Nico Scheepmaker-beker voor het beste sportboek van het jaar. In een enkel geval gebeurde dat op landelijke televisie, maar meestal is het een bescheiden gebeurtenis voor sport- en sportboekliefhebbers in het Olympisch Stadion in Amsterdam. 

Uit het grote aanbod aan sportboeken die in 2023 verscheen, koos een jury dit jaar onder voorzitterschap van oud zwemster Femke Heemskerk vijf genomineerden. Zij waren aanwezig in het stadion en wachtten in spanning op de bekendmaking.

Volstrekte maniak

Mark van den Heuvel schreef een boek over judoka Henk Grol, die voor de gelegenheid ook meegekomen was met zijn biograaf. "Ik had eigenlijk helemaal niks met judo", vertelt Van den Heuvel. "Maar na de eerste ontmoeting met Henk was ik verkocht. Henk is een openhartige jongen en toen hij judode was het een volstrekte maniak. Dus dat boek schreef zich vanzelf."

Andere genomineerden waren Erik van den Berg die een boek schreef over voetbalclubliederen, Erik Brouwer die een biografie over de Rotterdamse bokser Leen Sanders schreef en Ivo Roodbergen die Anous schreef, over de jonge Nederlander Anoush Dastgir die bondscoach van Afghanistan zou worden. Nando Boers was de vijfde genomineerde en grote winnaar.

Tekst gaat door onder de foto.

Juryvoorzitter Femke Heemskerk lichte de keuze toe. "Nando is een heel goede schrijver. Hij geeft een inkijkje in de keuken van de Jumbo Visma-ploeg, maar laat je vooral ook de mislukte Tour en de geslaagde Tour van de ploeg weer helemaal herbeleven. Het is geen moment saai."

Winnaar Nando Boers trok voor zijn boek drie jaar met de Jumbo Visma-ploeg op. Hij mocht achter de schermen meekijken en iedereen spreken, van staf en begeleiders tot renners.

Afstand van het onderwerp

"Wat mij opviel was dat ze durven te erkennen als ze iets niet weten en dan vervolgens op zoek gaan naar antwoorden. Een heel wetenschappelijke benadering", vertelt Boers. Hoewel de wielerploeg in de jaren langs pieken en dalen ging, hield Boers toch journalistieke afstand van zijn onderwerp.

"Ik keek altijd naar het verhaal", vertelt hij "In 2020 grepen ze natuurlijk net naast de overwinning in de Tour met Roglič, in 2021 was ik er niet bij vanwege corona en toen ze in 2022 de Tour wonnen met Vingegaard, wist ik natuurlijk wel dat dit goed was voor het verhaal." 

Fenomeen

De Nico Scheepmaker-beker voor het beste sportboek is vernoemd naar journalist en sportliefhebber Nico Scheepmaker, die in 1990 overleed. Scheepmaker werd vooral bekend door zijn boek over Johan Cruijff, Hendrik Johannes, fenomeen.

Dit jaar werd de Nico Scheepmaker-beker voor de twintigste keer uitgereikt. Dochter Sara Scheepmaker was bij de uitreiking van de prijs aanwezig. "Ik vind het mooi dat de naam en het werk van mijn vader op deze wijze levend gehouden worden." 

Er is een opwindende trend gaande in de stad: jongeren experimenteren steeds meer op het gebied van seks en intimiteit. Er is dan ook genoeg te ontdekken. Zogenoemde 'tantratempels', exclusieve erotische feesten, online non-monogaam daten, of 'spannende' cafés. Het wordt allemaal populairder en het publiek wordt steeds jonger. AT5 en NH Nieuws doken in de wereld van erotiek.

'Ik en mijn partner willen alles uit het leven halen', 'Wij hebben een liefdevolle relatie en staan open voor avonturen met anderen', 'Gek op elkaar en op het leven'.

Het zijn zinnen geplukt uit profielen van Feeld-gebruikers. Een datingapp die, volgens de oprichters, bedoeld is voor 'nieuwsgierige' mensen die openstaan voor nieuwe relatievormen en vormen van intimiteit. Maar het zijn ook uitspraken die relatietherapeut Joey Steur steeds vaker hoort in de spreekkamer. Zij en andere seksuologen die we spraken, zien een trend onder jonge Amsterdammers. "Het gaat vooral over open relaties, polyamoreuze relaties en het zoeken naar andere vormen van seksualiteit en intimiteit, zoals bijvoorbeeld tantra of erotische feesten", vertelt Steur.

In onderstaande reportage gaan we in op deze verschillende vormen van intimiteit. We krijgen een exclusief kijkje bij een tantraworkshop, zoeken een lingeriesetje uit met de organisator van een erotisch feest. En we praten met relatietherapeut Joey Steur over de ontdekkingstocht van jonge Amsterdammers.

Erotisch feest

De Amsterdamse Jorna Wierts heeft een 'ethisch non-monogame' relatie, is relatiecoach voor non-monogame stellen en is oprichter van het platform voor non-monogame mensen genaamd 'Big Little Secrets'. Voor haar leden organiseert ze onder andere erotische feesten. "We begonnen met tweehonderd leden", vertelt ze. Deze maand vieren ze het vijfjarig bestaan. "Daar komen tweeduizend van onze tienduizend leden."

Wierts ziet telkens meer aanmeldingen uit Amsterdam binnenkomen, vertelt ze, maar niet voor iedereen is het lidmaatschap weggelegd. "We hebben een ballotagecommissie, waarbij we kijken naar uiterlijke verzorging en leeftijd." Wierts legt uit dat ze niet willen dat een 25-jarige naast een 77-jarige hoeft te staan. Vooral omdat er ook een strenge dresscode geldt.

"De mannen komen in pak en de vrouwen in lingerie." Of dat niet achterhaald of scheef is? "Dat hebben wij ons ook afgevraagd, maar na een enquête onder de leden bleek dat op deze manier zowel de vrouwen als de mannen zich krachtig en sexy voelen."

Erotisch café

In het enige erotische café van de stad, Sameplace, ziet de manager steeds jongere mensen binnenwandelen. Onder de 21 mag je er niet in, maar de gemiddelde leeftijd is volgens Richard van Kerkwijk ongeveer tien à vijftien jaar afgenomen. "Eerst was de gemiddelde leeftijd ongeveer veertig", zegt Van Kerkwijk. "We zien nu dat het al begint bij 22 jaar, en mensen zijn niet vaak meer ouder dan 55."

Anders dan bij het erotische feest van Wierts en in de meeste parenclubs, geldt er in Sameplace geen strenge dresscode. De manager denkt dat het daardoor makkelijker is voor jongeren om hier de eerste stappen te zetten in de wereld van erotiek. "En dat gebeurt dus ook steeds meer sinds corona. Daarna werd het veel drukker."

Tantra

Ook tantra wordt steeds meer mainstream, zien tantrika's Ariana Lara Norcia en Ariane Lalakea. Samen geven ze regelmatig workshops. Vandaag geven ze een 'temple trilogy', waarin ze drie thema's behandelen. "De eerste is erotic innocence", vertelt Ariana. "Hierin gaan we terug naar de onschuld en de puurheid van het aanvoelen van je eigen lichaam. Daarna gaan we het spel van dominantie en onderdanigheid begeleiden." Ariane vult haar aan: "En het laatste deel heet 'sacred sexuality', waarbij we kijken naar de goddelijkheid en heiligheid van seksualiteit."

Bram en Gaia nemen deel aan de tempel. Zelf zitten ze al jaren in deze scène, maar zien het publiek de laatste jaren veranderen: het publiek wordt jonger. Bram: "Vroeger waren het voornamelijk mensen boven de veertig die meededen." En de houding van mensen buiten de scène verandert ook. Gaia: "Het kon vroeger weleens voelen alsof je er niet over moest praten met de buitenwereld. Het is nu meer genormaliseerd."

Conservatiever?

Opvallend is dat uit onderzoek blijkt dat jongeren steeds conservatiever zijn en ook op latere leeftijd seks hebben. Dat lijkt misschien tegenstrijdig met de trend dat jongeren steeds meer ontdekken op het gebied van intimiteit, maar dat is het volgens relatietherapeut Steur niet. "Het gaat erom dat jongeren steeds meer bewust bezig zijn met hun seksualiteit. Of dat nu betekent dat ze later seks willen hebben, of allerlei nieuwe vormen van intimiteit willen uitproberen."

De corona-opstelling van de vismarkt in Maastricht is nodeloos lang gehandhaafd, stelt visboer Danny van der Zwan (Vistotaal). „Dat heeft mij veel geld gekost.” Een oplossing lijkt eindelijk in zicht.

Het broeit in Amsterdam. Drie dagen was er protest op de UvA, uitmondend in de grimmigste rellen sinds corona. Agenten werden bekogeld met vuurwerk, flessen, stenen en zelfs ammoniak. Demonstranten kregen klappen om de oren en hier en daar pepperspray.

In het programma Zorg voor Elkaar volgen we Amsterdamse huishoudelijke hulpverleners en hun cliënt. In de zesde en laatste aflevering van de serie zien we huishoudelijke hulp Jan Willem Kroonen en Danielle Walst.

Jan Willem en Danielle hebben een goede band en dat is direct te zien wanneer ze samen zijn.  De twee lachen wat af. Wanneer Jan Willem binnenkomt begint het al. "We beginnen altijd met wat drinken. Ik vraag altijd om een whisky cola, maar ze heeft geen ijsblokjes", grapt hij. Danielle lacht naast hem. 

Jan Willem komt al drie jaar lang elke week bij Danielle over de vloer om te helpen in het huishouden. Hij doet het werk inmiddels al 30 jaar, maar is er toevallig ingerold. "Ik had jarenlang een eigen restaurant. Toen ik stopte had ik geen opleiding en was ik wat ouder. Daarna heb ik rondgekeken en ben ik bij de thuiszorg terechtgekomen."

Kameleon 

Jan Willem is thuishulp sinds de jaren '90 en het bevalt hem nog steeds erg goed. "De veelzijdigheid spreekt me aan in het werk. Je moet een kameleon zijn. Je moet je makkelijk aan kunnen passen aan de 
verschillende soorten cliënten", legt hij uit.

Het sociale onderdeel van het werk is heel belangrijk voor Jan Willem, maar ook voor zijn cliënten. "Ze kijken vaak de hele dag tv en dan is het fijn als jij even langskomt. Sommige leven daar echt van op. Dat is de reden dat ik het al die jaren heb volgehouden, de dankbaarheid van de klanten."

Gezondheidsproblemen

Jan Willem komt nu al meer dan drie jaar lang een keer per week bij zijn client Danielle langs. Door problemen met haar gezondheid, ze heeft onder andere last van COPD, is ze sneller moe en kan het huishouden te veel voor haar zijn. Hulp in het huis is dan ook belangrijk voor haar om te blijven wonen in haar eigen huis. "Het is vooral belangrijk dat er zo min mogelijk stof in huis is, dus stofzuigen en dweilen is essentieel", vertelt Jan Willem.

Jan Willem heeft met veel van zijn cliënten een goede band, maar met Danielle voelt het extra speciaal. "Ik voel me als een kind aan huis. Danielle heeft een speciaal plekje in mijn hart."

Meer horen over de bijzonder band tussen Jan Willem en Danielle? Kijk dan naar de zesde aflevering van Zorg voor Elkaar. 

Hij komt sinds 2020 
bij Danielle, 1x per week, 2,5 uur per keer 

VOORGESPREK
Ik had een eigen bedrijf/restaurant met mijn ex-vriend. Ik moest stoppen met het restaurant en ik 
had geen opleiding en was wat ouder. Toen rondgekeken wat allemaal de opties waren voor mijn 
leeftijd, rond de 30 en zonder opleiding. Als je naar banen zocht toen waren er niet veel opties. Zo 
thuiszorg tegengekomen. Nu doe ik het werk al sinds 1990/92 dus al 30 jaar en het bevalt mij goed.

De veelzijdigheid spreekt me aan in het werk als thuishulp. Je moet een kameleon zijn. Je kan in de 
ochtend bij een ex-dakloze langskomen waar je vooral puin moet ruimen en daarna in de middag bij 
iemand zijn die juist weer smetvrees heeft. Je moet je makkelijk aan kunnen passen aan de 
verschillende soorten cliënten. Als ik voor het eerst bij een client kom, begin ik meestal met 
‘schoonmaken kan ik niet’, maar ik ben wel heel gezellig. Ik kan wel schoonmaken maar ik ben beter 
in puinruimen,
Sommige klanten willen het liefst de hele dag door kletsen, veel klanten vinden dat sociale contact 
juist fijn.

Dat vind ik leuker dan het poetsen, veel cliënten kijken uit naar je komst, dan zien ze toch 
even iemand in het echte leven die ze dan ook goed kennen. Face to face is toch anders dan de 
telefoon. Je bent vaak ook het enige aanknopingspunt, dat kan zwaar zijn maar ik vind dat ook wel 
echt belangrijk. De reden dat ik het al die jaren heb volgehouden is de dankbaarheid van de klanten. 
Ze kijken vaak de hele dag tv en dan is het fijn als jij even langskomt. Sommige leven daar echt van 
op.

Met Danielle (mevrouw Walst) heb ik een hele goed band. Het is helaas wel een vrouw met slechte 
gezondheid. Ze heeft copd, en longkanker gehad. Een long is verwijderd en ze is snel moe, dus veel 
bezoek kan wel te veel voor haar zijn. Het gebeurt regelmatig wel dat ze opgenomen wordt, voor 
een dag of 1 of twee. Het is fijn om bij haar te werken, eerst even koffie doen, glaasjes wat er, we 
praten de week door, dan ga ik aan de slag, Ik voel me als een kind aan huis.
Ik ga elke woensdag langs, en dan 2,5 uur, vanaf 11:00 uur.

Wanneer ik binnenkom is het eerst even een praatje maken hoe het met haar is. Zij een bakje koffie 
en ik een water. Dan bespreken we van alles, hoe is het met haar gezondheid, hoe was haar week, 
echt van alles en nog wat. Ze heeft ook andere contacten gelukkig, ze is niet zo eenzaam als andere 
cliënten. Ze heeft buren en vrienden die nog langskomen. Die spreek ik ook af en toe, ik heb ook die 
telefoonnummers. Dat is vooral handig als ze opgenomen is, dan weet ik dat ze daar is.

Op een gegeven moment moet ik het gesprek afkappen anders zitten wij wel een uur te praten 
samen. Dan ga ik schoonmaken, ik vraag aan haar wat er nodig is in huis, maar ze vindt het moeilijk 
om mij echt taken te geven. Maar het is vooral belangrijk dat er zo min mogelijk stof in huis is, dus 
stofzuigen en dweilen is erg belangrijk, en dan doe ik nog de badkamer. Soms een keer de ramen of 
soms een keer het keukenkastje, dat is afhankelijk van de tijd die ik over heb. Ze krijgt gelukkig ook 
hulp in het huis van haar vrienden en buren. 

Ze heeft een moeilijke tijd achter de rug, vlak na uitbraak corona is ze haar man verloren. Ook is haar 
conditie/gezondheid slecht en ze zou het liefst alles in huis zelf nog doen. Maar ze staat ondanks dat 
nog positief in het leven. Het glas is altijd halfvol bij haar. 

Ik ben zelf een open boek. Als ik voor het eerst bij een client kom, vertel ik meteen over mijn vriend, 
en dat hij in België woont. Ook vertel ik over mijn hobby als dragqueen, ik ben “Miss Baksel”. De 
meeste klanten heb ik een poloraid foto van mij gegeven als dragqueen. Die staat meestal 
pontificaal, ergens op de vensterbank of de keukentafel. Heb een goede band met al mijn vaste 
klanten. Met Danielle praat ik veel over persoonlijke dingen, bijv, dat ze haar partner mist en die 
genegenheid. Onze gesprekken gaan verder dan het weer. Je moet een luisterend oor zijn. Maar ik 
wil het ook van twee kanten laten komen. Zelf open zijn dat helpt met de openheid aan de kant van 
de cliënten. Vroeger gebeurde het weleens dat klanten en medewerkers uit elkaar werden gehaald 
als ze te close werden, je mocht ook je telefoonnummer niet geven. Maar dat is nu wel soepeler 
geworden en ik hou wel ergens een afstand. Maar we zijn wel open naar elkaar. Als een klant moet 
huilen dan ga je niet zeggen, nee sorry ik moet nu echt gaan schoonmaken. Daarvoor werk je ook 
niet als thuishulp.
Ik werk 16 uur per week als thuishulp, 4 dagen per week, en dan 1,2 klanten per dag.
Ik werkte hele dagen, 30 uur per week maar moest naar halve dagen. Ik ben 50% afgekeurd nadat ik 
een paar geleden een hartoperatie heb gehad. Het is intensief werk dus fulltime had ik ook niet 
volgehouden. Als je bij wijze van spreke 4 klanten op 1 dag hebt dan moet je 4x stofzuigen, 4x 
dweilen etc. Ook kan van klant en klant reizen fysiek zwaar zijn. Ze kunnen ook allemaal in 
verschillende buurten wonen. Mentaal soms ook intensief werk. Je hoort af en toe heftige verhalen, 
of je bent cliënten aan het troosten. Op het begin kon dat wel pittig zijn, dan kon ik thuis zitten en 
denken ‘ah die mevrouw zit alleen met kerst” maar daar kan je je uiteindelijk niet te veel van 
aantrekken anders hou je het werk niet vol.
Van de personeelstekorten merk ik niet heel veel, wij doen onze eigen planning met vaste klanten. Ik 
weet wel dat er tekorten zijn natuurlijk en ik wil graag dat meer mensen dit werk gaan doen. Van de 
centrale planning krijg ik ook regelmatig mailtjes of we kunnen invallen of andere cliënten kunnen 
helpen. Sommige cliënten krijgen weken geen zorg omdat er niemand kan of er gewoon echt 
niemand is. Dat is wel erg natuurlijk.

De Britse medicijnfabrikant AstraZeneca heeft deze week zijn coronavaccin wereldwijd teruggetrokken. In Nederland was dit het eerste middel dat beschikbaar kwam, maar al sinds eind 2021 wordt het in ons land niet meer gebruikt. Vijf vragen over het vaccin, dat in het Verenigd Koninkrijk tot een collectieve rechtszaak heeft geleid.

Remember

De Britse medicijnfabrikant AstraZeneca trekt zijn covid-19-vaccin wereldwijd terug, meldt de krant The Telegraph. Nu er veel andere vaccins voorhanden zijn is de vraag naar AstraZeneca’s middel sterk gedaald, laat het bedrijf weten.

Op 25 maart 2021 liep toenmalig verkenner Kajsa Ollongren in grote haast over het Binnenhof. Ze wilde snel naar huis, want ze had net een coronatest gedaan en bleek positief. In de haast had ze haar aantekeningen over de formatie snel bij elkaar gegraaid, en op het A4’tje dat bovenaan de stapel terecht was gekomen stond de notitie ‘Positie Omtzigt – functie elders’. ANP-fotograaf Bart Maat legde haar snelle wandeling over het Binnenhof vast, daarmee ook de papieren in haar hand, en daarmee de inmiddels legendarische woordcombinatie ‘functie elders’.

Het is steeds lastiger om vrijwilligers te vinden voor de de Alkmaar City Run by Night. Aanstaande woensdag lopen 11.000 fanatieke hardlopers de vijf of tien kilometer door de binnenstad. Er zijn nog 40 vrijwilligers nodig, maar ondanks de oproepen loopt de mailbox niet vol. "Nu de City Run in de vakantie valt al helemaal", aldus Nienke Slobbe van sportorganisatie Le Champion.

Veel gezelligheid tijdens het inzamelen van de kleding, het op- en afbouwen van de hekken en het aanmoedigen van de renners. Genoeg redenen om vrijwilliger te willen zijn bij deze tiende Alkmaar City Run by Night, maar toch is er een groot tekort.

"Sinds corona gaat het steeds moeizamer. Nu de City Run in de meivakantie valt al helemaal", legt Nienke Slobbe van Le Champion uit aan mediapartner Streekstad Centraal. "We hebben nog 40 vrijwilligers nodig en hebben veel oproepen geplaatst, maar onze mailbox loopt niet vol."

Dit jaar organiseert Nienke het hele evenement voor de eerste keer. Waar ze begon als vrijwilliger bij Le Champion, is ze nu eventmanager bij het bedrijf. "Ik heb gezonde spanning, maar vooral heel veel zin. Het is echt mijn favoriet. Ik heb zelf ook vier jaar meegedaan."

Deze tiende City Run heeft een nieuwe uitstraling en start op een nieuwe locatie in verband met problemen met de drukte. Ook is er voor het eerst een After Run Party in de Grote Kerk.

Nienke kijkt erg uit naar het evenement, maar is ook wel gestrest: "Met onvoldoende vrijwilligers kunnen we echt een minder goed en veilig evenement organiseren", vertelt ze.

Aanmelden als vrijwilliger? Stuur dan een mail naar vrijwilligers@lechampion.nl

Het aantal bierbrouwerijen in Noord-Holland steeg de afgelopen twintig jaar explosief, van van 29 naar 184. Maar sinds afgelopen jaar neemt die groei af. Sterker nog: er gaan meer brouwerijen dicht dan open. Wat is er aan de hand? NH zocht het uit. 

Het laatste kwartaal wordt er in Nederland minder bier gedronken. Volgens branchevereniging Nederlandse Brouwers heeft die daling te maken met een kouder voorjaar en een verhoogde accijns op alcohol. Maar Kees Schouten, eigenaar van de 'Noord-Hollandse Bierbrouwerij' in Uitgeest, ziet een veel groter probleem voor de brouwers. 

Na Noord-Brabant telt onze provincie de meeste brouwerijen, waaronder die van Schouten. Hij stapte in 2012 de brouwerij business in. Schouten beschrijft die periode als een enorme hype. Iedereen begon zijn eigen biertje te brouwen. Dit waren ondernemers die een eigen brouwerij begonnen, maar ook restaurants, cafés en hotels gingen aan de slag met het gist. In 2019 leek de markt voorzien. Maar toen kwam corona.

Kunstmatige vraag

Niet naar de bioscoop of naar de kroeg, maar de slijterij was wel open. En daar hadden de brouwers profijt van. "Er is dus eigenlijk kunstmatig een extra vraag gecreëerd in de markt, en die groeide maar door", zegt Schouten. Veel ondernemers investeerden verder in hun brouwerij. "Dus een enorme hoeveelheid brouwcapaciteit is erbij gekomen, terwijl eigenlijk het sentiment in de markt wegzakte." Mede dankzij de coronasteunen kwamen de brouwerijen de periode goed door.

Ook na de coronaperiode kwamen er nog veel brouwerijen bij. "Toen had eigenlijk het aanbod niet meer moeten toenemen, maar dat is nog twee jaar doorgegaan door de coronasteun." Deze steun werd tijdens de pandemie aan ondernemers uitgekeerd zodat ze ondanks een mindere afzetmarkt toch overeind konden blijven.

Er is nog een reden dat er brouwerijen bij bleven komen: "Je bent zo drie jaar bezig met het opzetten van een brouwerij, toen de vraag ineens instortte kwamen er dus nog steeds nieuwe brouwerijen bij. Stoppen is geen optie wanneer je ermee gestart bent. Je gaat niet tonnen euro's weggooien." 

In 2023 is er voor het eerst een afname in brouwerijen te zien. 19 brouwerijen in de provincie sloten hun deuren, blijkt uit cijfers van Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur. "Het was een bubbel en die is ontploft", verwoordt Schouten. Ook dit jaar zijn er weer twee gesloten. Naast de grote concurrentie, begon ook de terugbetaling van de coronasteunen een groot probleem te worden. Schouten: "Ik heb dat nu zelf ook. Ik kreeg nu in anderhalf jaar tijd de aanslagen van vier jaar". Hij ziet het somber in. "Er gaan ontzettend veel bedrijven verdwijnen." 

Brouwerij de Werf in Enkhuizen kon de coronagelden niet terugbetalen. Dit zorgde voor een faillissement. Op het moment van het faillissement waren de bieren al ondergebracht bij Biergro uit Middenmeer, waardoor de bieren niet onder het faillissement vallen. Brouwerij de Werf heeft inmiddels een doorstart gemaakt. De zaak is op Bevrijdingsdag weer open gegaan. 

Accijnsverhoging

Na het versoepelen van de coronamaatregelen zaten de terrassen snel vol, maar de euforie was van korte duur. "Dan zie je dus dat mensen prijsbewust worden, en dan blijkt bier best wel duur te zijn, zeker ook met de accijnsverhogingen, dus je zag dat de mensen minder gingen drinken", verklaart Schouten.

Johan van Biergro deelt deze zorgen over de impact van de verhoging op de sector. "Iedereen heeft daar last van. De hele bierlijn is duurder geworden omdat de accijns is gestegen. Dit is voor sommigen een aanleiding om te stoppen, omdat ze er te weinig aan kunnen verdienen." De alcoholaccijns is in 2024 met 8,4 procent gestegen.

Sinds de invoering in 2024 wordt de accijns op een biertje gebaseerd op het alcoholpercentage. Dit betekent dat bij een 'normaal' pilsje de accijns met 1 procent omlaag gaat, maar bij bier met een hoger alcoholpercentage gaat de accijns flink omhoog. Een IPA stijgt bijvoorbeeld met 19 procent en een trippel heeft zelfs met een stijging van 34 procent te maken. Hoeveel invloed dit heeft op de prijs hangt af van waar het biertje gekocht wordt. Verkopers bepalen zelf hun prijzen.

Niet één, twee, maar drie neuzen zitten de komende weken in de boeken bij de familie Van Schooten. Alle drie de kinderen van de familie uit Santpoort-Zuid doen dit jaar eindexamen. En dat is niet alleen leuk, grappig of toevallig, zoals veel mensen reageren. "Het brengt ook een hoop stress met zich mee."

Nog een weekje en dan klinkt het startsein voor de eindexamens. Leerlingen uit de vierde, vijfde en zesde klas, afhankelijk van hun niveau, zullen zich dan twee weken lang door het examenrooster moeten worstelen, in afwachting van het verlossende nieuws in juni.

In Huize Van Schooten is elke hoek gevuld met boeken, woordenboeken, examenbundels en alle andere benodigdheden die nodig zijn om de examenstof tot je te nemen. De drie kinderen van het gezin - Sophie (19), Teun (17) en Cas (15) -  doen toevallig allemaal tegelijkertijd eindexamen.

Verschillende niveau's

De oudste dochter, Sophie, behaalde haar havodiploma twee jaar geleden. "Ik wilde meteen door naar het vwo, dus heb ik nog twee extra jaren op school doorgebracht." Na de gebruikelijke vijf jaar op de havo heeft ze dus nog twee jaar toegevoegd voor haar vwo.

De middelste zoon, Teun, kende tijdens zijn schoolcarrière enige vertraging. "Ik had het moeilijk in het derde jaar vanwege corona. Later ging het beter, maar toen liep ik een hersenschudding op en bleef ik zitten." Hierdoor duurde zijn tijd op de havo zes jaar.

De jongste zoon, Cas, is een vroege leerling, waardoor hij door de vierjarige mavo is gevlogen en nu ook zijn eindexamen doet.

Spanning

Volgens vader Stefan valt het allemaal nog wel mee met de spanningen in huis. "We zitten nog in de opstartfase, dus het is allemaal nog behapbaar. Maar we maken wel gebruik van Sophie als ervaringsdeskundige."

Sophie voegt toe: "Soms vragen ze me: 'Wat moet ik doen?'. Maar eigenlijk is het niet zo eng, omdat je alles al een keer hebt geleerd."

Ze herkent de zenuwen wel. "Toen ik op de havo zat, had ik veel stress. Je weet gewoon dat er nu niets meer aan te doen is, terwijl je bij een schoolexamen nog een herkansing hebt. Je weet gewoon niet wat je te wachten staat."

Ervaringsdeskundige

Haar ervaring helpt, want op dit moment heeft ze alles onder controle. Ze stelt haar zenuwachtige broertje Teun gerust terwijl ze tegelijkertijd een oogje in het zeil houdt bij haar broertje Cas.

Cas voegt toe: "Sophie heeft mijn planning gemaakt en moedigt me aan om aan het werk te gaan. Dat vind ik eigenlijk best prettig, want uit mezelf ga ik niet leren."

Vertrouwen

Ouders Stefan en Julia hebben dan ook alle vertrouwen in hun kinderen. Julia zegt: "Ik weet dat in ieder geval Teun en Sophie goed leren. En Sophie houdt Cas nauwlettend in de gaten, dus dat zit ook wel goed. Maar ja, uiteindelijk moeten ze het toch zelf doen. Als er iets misgaat, is dat ook niet het einde van de wereld."

Stefan voegt toe: "Wij zorgen voor de organisatie achter de schermen, zorgen dat alle benodigdheden in huis zijn, dat er genoeg eten is en dat ze zich volledig kunnen concentreren. En misschien zijn we straks iets milder als de keuken niet helemaal opgeruimd is," zegt hij lachend.

Niet één, twee, maar drie neuzen zitten de komende weken in de boeken bij de familie Van Schooten. Alle drie de kinderen van de familie uit Santpoort-Zuid doen dit jaar eindexamen. En dat is niet alleen leuk, grappig of toevallig, zoals veel mensen reageren. "Het brengt ook een hoop stress met zich mee."

Nog een weekje en dan klinkt het startsein voor de eindexamens. Leerlingen uit de vierde, vijfde en zesde klas, afhankelijk van hun niveau, zullen zich dan twee weken lang door het examenrooster moeten worstelen, in afwachting van het verlossende nieuws in juni.

In Huize Van Schooten is elke hoek gevuld met boeken, woordenboeken, examenbundels en alle andere benodigdheden die nodig zijn om de examenstof tot je te nemen. De drie kinderen van het gezin - Sophie (19), Teun (17) en Cas (15) -  doen toevallig allemaal tegelijkertijd eindexamen.

Verschillende niveau's

De oudste dochter, Sophie, behaalde haar havodiploma twee jaar geleden. "Ik wilde meteen door naar het vwo, dus heb ik nog twee extra jaren op school doorgebracht." Na de gebruikelijke vijf jaar op de havo heeft ze dus nog twee jaar toegevoegd voor haar vwo.

De middelste zoon, Teun, kende tijdens zijn schoolcarrière enige vertraging. "Ik had het moeilijk in het derde jaar vanwege corona. Later ging het beter, maar toen liep ik een hersenschudding op en bleef ik zitten." Hierdoor duurde zijn tijd op de havo zes jaar.

De jongste zoon, Cas, is een vroege leerling, waardoor hij door de vierjarige mavo is gevlogen en nu ook zijn eindexamen doet.

Spanning

Volgens vader Stefan valt het allemaal nog wel mee met de spanningen in huis. "We zitten nog in de opstartfase, dus het is allemaal nog behapbaar. Maar we maken wel gebruik van Sophie als ervaringsdeskundige."

Sophie voegt toe: "Soms vragen ze me: 'Wat moet ik doen?'. Maar eigenlijk is het niet zo eng, omdat je alles al een keer hebt geleerd."

Ze herkent de zenuwen wel. "Toen ik op de havo zat, had ik veel stress. Je weet gewoon dat er nu niets meer aan te doen is, terwijl je bij een schoolexamen nog een herkansing hebt. Je weet gewoon niet wat je te wachten staat."

Ervaringsdeskundige

Haar ervaring helpt, want op dit moment heeft ze alles onder controle. Ze stelt haar zenuwachtige broertje Teun gerust terwijl ze tegelijkertijd een oogje in het zeil houdt bij haar broertje Cas.

Cas voegt toe: "Sophie heeft mijn planning gemaakt en moedigt me aan om aan het werk te gaan. Dat vind ik eigenlijk best prettig, want uit mezelf ga ik niet leren."

Vertrouwen

Ouders Stefan en Julia hebben dan ook alle vertrouwen in hun kinderen. Julia zegt: "Ik weet dat in ieder geval Teun en Sophie goed leren. En Sophie houdt Cas nauwlettend in de gaten, dus dat zit ook wel goed. Maar ja, uiteindelijk moeten ze het toch zelf doen. Als er iets misgaat, is dat ook niet het einde van de wereld."

Stefan voegt toe: "Wij zorgen voor de organisatie achter de schermen, zorgen dat alle benodigdheden in huis zijn, dat er genoeg eten is en dat ze zich volledig kunnen concentreren. En misschien zijn we straks iets milder als de keuken niet helemaal opgeruimd is," zegt hij lachend.

Geboren worden en opgroeien op een begraafplaats. En dan ook nog één midden in de duinen bij Overveen, waar 372 verzetshelden begraven liggen. Zo'n beladen en tegelijk mystieke plek gaat onder de huid zitten, weet voormalig beheerder George ten Hoope. Hij schreef na zijn pensioen in 2019 een boek over zijn levensverhaal op de Eerebegraafplaats. 

George ten Hoope zag vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog het licht in het beheerdershuisje van de Eerebegraafplaats aan de Zeeweg in Overveen.

Daar was net in 1949 de laatste hand gelegd aan de speciale gedenkplaats voor vermoorde verzetsstrijders. Die waren gedurende de oorlogsjaren door de Duitse bezetters gefusilleerd en daarna in massagraven in de duinen gegooid. 

Tekst gaat door na de foto. 

De vader van George, Gerrit ten Hoope, had als schipper en koetsier in de oorlog hand-en-spandiensten verleend voor het verzet. Omdat hij ook uitvaarten reed voor de Algemene Begraafplaats Kleverlaan in Haarlem en hij veel verzetsgroepen in Noord-Holland kende, werd hem na de oorlog gevraagd mee te helpen de lichamen op te graven.

Op 25 mei, amper drie weken na de bevrijding, werden de eerste lichamen, vaak in staat van ontbinding, uit de grond gehaald. 

Tekst gaat door na de foto.

Toen eenmaal de eerste lichamen, waaronder die van Hannie Schaft, waren herbegraven op de Eerebegraafplaats, kreeg Gerrit ten Hoope de erebaan om het terrein te beheren. Hij deed dat met veel overgave en eerbied, iets dat zijn zoon George, toen hij eenmaal de eretaak kreeg, tot in de puntjes toe overnam. 

Nauwkeurig tempo

Strak in het zware, zwarte pak met hoofddeksel, ontving hij 33 jaar lang alle gasten tijdens verschillende herdenkingen. Tijdens de diensten voor Hannie Schaft eind november, de Paroolherdenking op 5 februari wanneer de dertien leden van de verzetskrant worden herdacht en natuurlijk de dodenherdenking op 4 mei. George luidde dan net als zijn vader vanaf 19.30 uur tot 20.10 uur op nauwkeurig tempo de klok.

In de afgelopen vijf jaar lang heeft George met lede ogen moeten toezien hoe door coronapandemie een paar jaar amper stilgestaan kon worden bij de strijd die de verzetshelden hebben moeten voeren om Nederland vrij te krijgen. Maar die jaren van stilte hebben hem ook geholpen bij het afstand nemen van de taak. 

Tekst gaat door na de foto. 

Want het eren van de verzetshelden had het gezin Ten Hoope ook veel gekost. Het opgraven van de lichamen was een zware last voor zijn vader en dat brak het gezin op. Niet alleen het respect voor de verzetshelden wist hij over te geven aan zijn zoon. Ook de pijn van het opgraven van de lichamen zit bij zoon George in het bloed.

Het boek dat hij nu heeft uitgeven, precies 75 jaar na de voltooiing van de Eerebegraafplaats, is een afsluiting van een levenstaak van vader en zoon Ten Hoope. Maar George blijft hameren op doorgaan met herdenken, en daarbij niet de zwarte kant te schuwen.

"Het is goed dat dat benoemd wordt en laten we het maar zien", antwoordt hij op de vraag waarom hij de expliciete foto's van de pas opgegraven lichamen in zijn boek heeft gezet. "Want waarom zou je zwijgen over de geschiedenis?"