The Movies op de Haarlemmerdijk is na een sluiting van bijna drie jaar weer open. En daar zijn zowel de bezoekers als de medewerkers heel blij mee. AT5 nam een kijkje bij de vernieuwde oudste bioscoop van Amsterdam.

De sluiting van bijna drie jaar kende meerdere oorzaken. Eerst moest de bioscoop steeds opnieuw dicht vanwege corona, daarna werd er twee jaar lang gewerkt aan de verbouwing. "Bij die renovatie bleek dat heel veel muren te slecht waren. Die stonden op instorten", legt directeur Alex Rutten uit. Hierdoor duurde de renovatie nog langer dan gepland. Maar sinds deze week zijn de deuren weer geopend voor publiek. "Ons geduld wordt beloond", aldus een bezoeker.  

Wie vaker in The Movies is geweest, zal zaal 1, ondanks de renovatie, herkennen. De artdeco-wandtapijten, het plafond, rode stoelen... De overige zalen zijn daarentegen flink op de schop genomen. Zo is het aantal stoelen in zaal 2 teruggedrongen van 90 naar 42 stoelen. Alles om de 'kijkbeleving' te optimaliseren. 

Blijer hadden ze hem niet kunnen maken. Meneer Punt kijkt vol ontzag naar de vier replicaschilderijen van Vermeer die tijdelijk hangen in het verpleeghuis Novawhere in Purmerend. Het is een initiatief van het Rijksmuseum, die een stukje van de Eregalerij brengt naar mensen die moeilijk naar Amsterdam toe kunnen komen: "We willen dat wow-effect creëren."

"Het is alsof je bij haar in de keuken staat." Meneer Punt – niet veel mensen in het verpleeghuis kennen of gebruiken zijn voornaam – schuift zijn rolstoel nog wat dichter bij het Melkmeisje. "Als je die lichtval ziet uit het raam op haar gezicht. Het is zó mooi en kunstig." 

Cathelijne Denekamp van het Rijksmuseum geeft hem voor de gelegenheid even een privétour langs de schilderijen. Ze is manager toegankelijkheid en ziet voor haar ogen precies waarom ze dit doen. "Drie jaar geleden begonnen we met 'Nachtwacht on tour'", vertelt ze. "Toen was het coronatijd en konden de mensen echt niet in het verpleeghuis komen. Dat doen we nog steeds, daar kan je nog steeds voor bellen als je dat wilt."

De reacties van bewoners raken haar. "Zo is er een verhaal van een mevrouw die nooit wat zei, die zat meestal op haar kamer. Toen de Nachtwacht bij hen in het verzorgingshuis stond kwam ze naar beneden. Ze bleef er maar naar kijken. Opeens zei ze: 'Rembrandt'. Iedereen was helemaal verbaasd, het was echt een emotioneel moment."

Tekst loopt door onder de foto.

Lisette Muts van het verpleeghuis wilde het Rijksmuseum al langer naar dit verpleeghuis halen. "Maar de Nachtwacht was met 4,5 meter iets te hoog voor dit gebouw. Toen zeiden ze: 'Wacht maar, in 2023 komen we met iets nieuws. We houden je in ons hoofd.'" En ziedaar: zomaar een stuk Eregalerij met vier levensechte Vermeers in de eetzaal. "We zijn echt trots." 

The Movies op de Haarlemmerdijk is na een sluiting van bijna drie jaar weer open. En daar zijn zowel de bezoekers als de medewerkers heel blij mee. AT5 nam een kijkje bij de vernieuwde oudste bioscoop van Amsterdam.

De sluiting van bijna drie jaar kende meerdere oorzaken. Eerst moest de bioscoop steeds opnieuw dicht vanwege corona, daarna werd er twee jaar lang gewerkt aan de verbouwing. "Bij die renovatie bleek dat heel veel muren te slecht waren. Die stonden op instorten", legt directeur Alex Rutten uit. Hierdoor duurde de renovatie nog langer dan gepland. Maar sinds deze week zijn de deuren weer geopend voor publiek. "Ons geduld wordt beloond", aldus een bezoeker.  

Wie vaker in The Movies is geweest, zal zaal 1, ondanks de renovatie, herkennen. De artdeco-wandtapijten, het plafond, rode stoelen... De overige zalen zijn daarentegen flink op de schop genomen. Zo is het aantal stoelen in zaal 2 teruggedrongen van 90 naar 42 stoelen. Alles om de 'kijkbeleving' te optimaliseren. 

Amstelveen meldt zich weer in het rijtje Boston, Parijs, Amsterdam, New York en Rotterdam. Na enkele afgelaste edities is de gemeente morgen het decor van de Lentemarathon. Deelnemers en bezoekers staat een 'grootse hardloopbeleving' te wachten, zo belooft de organisatie. Toch zorgt het evenement ook voor de nodige hinder. NH Nieuws zet de belangrijkste zaken rond de Lentemarathon voor je op een rij.

Drijvende kracht achter de marathon is Atletiekvereniging Startbaan, waar hardloper en marketeer Roy van Damme besloot het evenement na corona nieuw leven in te blazen. Dankzij hem en talloze collega's en vrijwilligers is de vierde editie morgen een feit. 

Deelnemers

Het marathonparcours voert de deelnemers door heel de gemeente. Van het Stadshart tot het Amsterdamse Bos en van het Oude Dorp tot de Amstel: tijdens de route van ruim 42 kilometer komen de lopers langs alle hotspots van Amstelveen, zoals te zien op de afbeelding hieronder.

Het zogeheten Lopersplein in het Stadshart gaat om 7.30 uur open, de marathon begint daar om 9:00 uur. Naast individuele lopers doen er ook estafetteteams mee, waarbij vier lopers ieder 10,5 kilometer voor hun rekening nemen. 

Andere afstanden

Behalve de klassieke marathonafstand staan er ook andere afstanden op het programma, waaronder de halve marathon (21,1 kilometer). Deelnemers aan deze afstand starten om 10.00 uur. 

Ook zijn er routes van tien en vijf kilometer. De route van tien kilometer begint om 13:15 uur. Die van vijf kilometer om 13.30 uur. Alle afstanden - van de marathon tot de vijf kilometer - komen door het Oude Dorp.

Voor kinderen is er om 12.00 uur een route van 750 meter of 1,5 kilometer door Winkelcentrum Stadshart. "Zij mogen eindelijk door het winkelcentrum rennen zonder een strenge papa of mama", vertelt woordvoerder Thomas Nekkers van de organisatie. 

Bekijk hieronder de trajecten van de andere afstanden.

Toeschouwers

Ook voor toeschouwers is er voldoende te doen, garandeert Nekkers. Ondernemers op het Stadsplein, waar de deelnemers starten en finishen, verzorgen muziek, hapjes en drankjes. Op de Amsterdamseweg is na de marathon een feest.

Er geldt geen reisadvies. Wie naar Amstelveen komt om te lopen of lopers aan te moedigen kan dat met het openbaar vervoer doen. Ook de parkeergarages rond het Stadshart zijn toegankelijk, maar rond het parcours zijn sommige wegen korter of langer afgesloten (zie hieronder).

Bewoners

Amstelveners die in de buurt van het parcours wonen en een kijkje willen nemen, kunnen het best lopend gaan. Wie met de auto Amstelveen uit of in wil, kan op wat wegversperringen stuiten. 

De volgende straten zijn zondag voor langere tijd afgezet: 

• Nesserlaan (09:30-13:00)

• Nieuwe Karselaan (08:30-14:00)

• Oude Karselaan (08:30-14:00)

• Rembrandtweg 08:00-17:00)

• Kazernepad (08:30-16:00)

• Amsteldijk Zuid (09:30-14:00)

De volgende wegkruisingen zijn zondag per passage maximaal één a twee minuten afgezet voor verkeer:

• Groen van Prinstererlaan en Rembrandtweg

• Keizer Karelweg en Graaf Aelbrechtlaan

• Amsterdamseweg en Nieuwe Karselaan

• Amsterdamseweg en Parklaan

• Van Heuven Goedhartlaan en Handelsweg

Met Connexxion zijn afspraken gemaakt om vertragingen van openbaar vervoer tot een minimum te beperken. Buslijn 300 is tussen 10.30 uur en 15.00 uur omgeleid via de Ouderkerkerlaan.

Sommige fietspaden zijn afgesloten of voor korte tijd geblokkeerd. De beperkingen gelden vooral voor de paden bij:

• het Amsterdamse Bos

• de Amsterdamseweg (08:00-16:00)

• Oude Dorp (09:00-15:00)

• Kazernepad (08:30-16:00)

• Beneluxbaan (10:15-15:00)

• Gondel

• Brink

• Poortwachter

• Marne (09:00-12:00)

Het coronavirus is waarschijnlijk via wasbeerhonden bij de mens terechtgekomen. Deze hondachtigen werden verhandeld op de dierenmarkt in het Chinese Wuhan, het epicentrum van de pandemie. Toch duikt pas nu genetisch bewijs op.

Een cliniclown verdient nog altijd meer dan een gemiddelde verpleegkundige. Voor de goede orde: dat is absoluut geen diskwalificatie van de eerstgenoemde beroepsgroep, die waardevol werk doet aan de ziekenhuisbedden. Maar het is wél symbolisch voor de manier waarop in dit land zorgmedewerkers worden beloond. Ondanks alle beloften, ondanks het massale applaus in coronatijd, moeten ze nog altijd bivakkeren op de lagere trappen van de salarisladder. Terwijl ze vaak onder hoge werkdruk moeten waarborgen wat ons kostbaarste goed is: onze gezondheid.

De Amsterdamse visser Hendrik Kramer startte eerder al een crowdfundingcampagne om zijn vislabel Wild ‘n Zilt op de markt te brengen. Kramer is de zesde generatie uit een familie vissers uit Urk en zijn missie is om ervoor te zorgen dat zijn duurzame vis vanaf zijn duurzame boot direct bij de consument terecht komt. 

Toen Kramer 19 jaar oud was en klaar met zijn school trad hij in de voetsporen van zijn vader in de visserij. In het begin op het schip van zijn vader, maar na een jaar besloot hij de boel te verkopen. "Mijn vader wilde mij niet achterlaten met een bedrijf waar we 35 liter brandstof in de week de lucht in bliezen en maar 8.000 kilo vis vingen." Zelf begreep Kramer dat toen niet en begon zelfs te huilen toen hij het nieuws van zijn vader hoorden. "Ik zei toen: 'Je verkoopt mijn schip onder mijn kont vandaan. Maar hij wilde mij niet alleen laten met zo'n visserij bedrijf.'"

Energiezuinig schip

Na een aantal jaar als freelance visser gewerkt te hebben zag Kramer dat de visserij duurzamer kon. "Ik heb de zaak uiteindelijk overgenomen van mijn vader met de doelstelling om de duurzaamste visser van Nederland te worden." In 2018 bouwde de visser een energiezuiniger schip, genaamd MDV2. Het schip is energiezuiniger door een speciale visserijtechniek die gebruikt wordt en daarnaast wordt het schip diesel en elektrische voortgestuwd.

Om te bepalen wat de juiste weg is en hoe hij nog verder kan verduurzamen laat hij zich adviseren door milieuorganisatie Good Fish (bekend van de VISwijzer) en een comité van experts op het gebied van visserij. Voor hem is dat de enige weg voor een goede toekomst van de Noordzee. 

In 2019 ging zijn schip dan eindelijk in de vaart. "Dit was in de winter en dat was best lastig, want de boot is best seizoensafhankelijk. Maar ik dacht ik ben jong, dat lukt wel".

Alleen maar Nederlandse vis

In maart 2020 brak corona uit en gingen alle restaurants dicht. "Corona legde onze zwakheden bloot. Mijn zwakte was dat mijn vis na de verkoop verdween in de anonimiteit en 80 procent de grens over ging. In Nederland werd mijn vis bijna niet gegeten. Daarom begon ik het label: 'Wild en Zilt': hiermee wil ik mijn vis direct aan de klant verkopen." 

Met het concept wil hij zijn schip ieder jaar terughalen naar de haven van Amsterdam en vanuit daar zijn vis verkopen aan de consument. "Zo gaan we in Nederland alleen Nederlandse vis eten en niet meer gamba's ergens anders vandaan." Door de keten te verkorten kan hij zich richten op consumenten en organisaties die duurzaamheid belangrijk vinden en hier ook voor willen betalen.

Om het label Wild ‘n Zilt op op te zetten was Kramer vorig jaar een crowdfundingcampagne gestart. Mensen konden visboxen van Wild ‘n Zilt kopen. Met de opbrengst konden de operationele kosten en geïnvesteerd worden in marketing en personeel. Bekijk hier een video over zijn crowdfunding. De tekst gaat door na de video.

Toch is de strijd naar een duurzame visserij soms best vermoeiend en teleurstellend voor hem. Zo komen er veel tegenslagen op de weg waar Kramer, toen hij zijn duurzame weg insloeg, niet over nagedacht had. "Ik strijd op dit moment door een keus die ik in 2013 heb gemaakt en puur omdat ik anders failliet ga. Als ik allemaal vooraf had geweten wat mij te wachten stond, dan weet ik niet of het weer had gedaan."

Maar gaande ons gesprek begint het strijders vuurtje weer langzaam bij hem aan te wakkeren. "Meer lokaal gaan eten en dus Nederlandse vis gaan eten. Ik baal van die klote zalm die nu overal verkocht wordt", vertelt hij tijdens het gesprek als er hem gevraagd wordt wat hij onze viseters zou willen meegeven. Hij vervolgt: "Ik hoop dat we als Amsterdam de omslag gaan maken naar wild en zilt. En stoppen met al die kweekbende zoals zalm, gamba's en bijvoorbeeld langoustines uit Nederland gaan eten. Ik hoop dat ik een ommekeer kan maken."

Ben jij benieuwd naar de vis van Kramer en wil jij hem steunen in zijn weg naar duurzaamheid? Bezoek hem dan op de Zuidermarkt in Amsterdam. Ook kun je nog steeds visboxen bij hem bestellen via deze link.

Het KRO/NCRV tv programma Pointer bracht zijn verhaal in beeld. Bekijk het hieronder.

Na bijna drie jaar valt het doek definitief voor de GGD-teststraten. Vrijdag wordt daar voor de allerlaatste dag getest op corona, waarna alle overgebleven locaties sluiten. Wie zich toch nog wil laten testen, bijvoorbeeld voor een herstelbewijs voor het buitenland, moet dan naar commerciële aanbieders toe.

De GGD’en stoppen na vrijdag met het testen op corona. Sinds juni 2020 konden alle mensen met klachten bij de GGD terecht voor een coronatest.

Ziekenhuismedewerkers door heel Nederland staakten vandaag voor een betere cao: meer geld en minder werkdruk is wat ze willen. Ook bij het OLVG, het Antoni van Leeuwenhoek en het BovenIJ staakten honderden medewerkers: "Het is echt genoeg zo, onze collega's lopen weg."

"De lonen moeten met 10 procent stijgen en de werkdruk moet omlaag", vertellen bijna alle ziekenhuismedewerkers in staking. Het laatste bod dat de vereniging van ziekenhuizen deed voor een nieuwe cao is niet geaccepteerd door de vakbonden, daarom gaan de ziekenhuizen vandaag in staking.

Ze draaien zondagsdiensten op verschillende afdelingen, waaronder radiologie waar Felix Clasener werkt. De radioloog is onderdeel van het actiecomité: "Het is een beetje dubbel. Aan de ene kant is het vervelend dat we hier met z'n allen moeten zitten, maar aan de andere kant is het goed om te zien dat zo veel mensen zich hard willen maken voor dit feit."

De stakingen zijn per ziekenhuis anders ingericht, maar ze lijken erg op elkaar. Na verschillende toespraken van organisatoren wordt een mars gelopen. Het OLVG doet dit rondom het ziekenhuis, het Antoni van Leeuwenhoek over de gangen van het ziekenhuis: "We kunnen hier niet alle zorg laten vallen, maar met zo veel mogelijk mensen proberen we de boodschap duidelijk te maken", vertelt een van de stakers.

'Wel klappen, geen flappen'

Waar in de lockdowns tijdens corona nog werd stilgestaan bij het zorgpersoneel met een landelijk applaus, vindt een van de stakers dat met die waardering te weinig is gedaan: "Er wordt dan een lijstje gemaakt met de meest cruciale beroepen en wij hoorden daar ook bij. Maar nu het gaat over het behoud van die mensen, dan ineens is er geen geld."

De te hoge werkdruk wordt vooral gemerkt door collega's die uitvallen, dit benadrukte verpleegkundige Sacha Blijboom eerder ook al. Clasener heeft het over zestien-uursdiensten: "We houden dan twee tientjes over als we niet worden opgeroepen als we stand-by staan."

Met al deze aandacht en deze collectieve staking hoopt de organisatie genoeg aandacht te krijgen om de vereniging van ziekenhuizen te doen laten bewegen: "En zo niet, dan gaan we door en voeren we nog een actie in april. We gaan door tot er een betere cao staat."

De wind waait maandag woest rond het Prinses Beatrixplein, maar in de lunchroom op de hoek waait een frisse lentebries. Vrijwilligers van Stichting Turquoise en de Wereldkeuken poetsen en boenen deze week alsof het een lieve lust is. De grote lenteschoonmaak staat voor de nieuwe samenwerking tussen de beide organisaties.

Afgelopen zomer trok de Wereldkeuken die eerder bij de Pletterij aan de Lange Herenvest zijn plek had, in bij lunchroom Turquoise op het Prinses Beatrixplein. ”Het was even aftasten hoe de samenwerking zou verlopen. Met de verhuizing kwamen er nieuwe spullen en nieuwe mensen bij. Na de eerste paar maanden is het nu tijd voor een nulmeting”, legt coördinator en bestuurder Jacky van den Bosch uit. “We gaan terug naar de basis van waaruit we werken.”

Samen ramen lappen, vloeren schrobben en overbodige spullen de deur uitwerken. En dan opnieuw de boel inrichten. Letterlijk en figuurlijk met elkaar de schouders eronder zetten, is het uitgaanspunt van Turquoise en de Wereldkeuken. De veilige haven zijn voor mensen met verschillende achtergronden, een werkplek voor een ieder met een afstand tot een reguliere baan. Waar taallessen en koken hand in hand gaan.

Tekst gaat verder onder de foto

Maar waar ook de buurtbewoners hun kop koffie drinken, hun laptop uitklappen of die vergaderruimte boeken. En waar ze aan het eind van de middag heen rennen voor een afhaalmaaltijd voor een kleine prijs. “Wij vervullen een belangrijke sociale functie in de buurt. Alle kleuren, maten en achtergronden zijn hier welkom.” En dat is precies wat Turquoise en de Wereldkeuken wil zijn: een ontmoetingsplaats voor de buurt waar iedereen welkom is.

Een groep vrouwen met een niet-westerse achtergrond die buurtlunches verzorgden, zocht in 2014 een plek om ook avondmaaltijden te koken. Zo ontstond de sociale onderneming Turquoise. De kok (die anoniem wil blijven) is er vanaf het eerste uur bij.

Toen haar kinderen naar school gingen, wilde ze een plek om buitenshuis gerechten te maken voor andere vrouwen en vooral ook om de Nederlandse taal te leren. “Bij Turquoise leerde ik gerechten koken uit allerlei landen en naast me stond de taalcoach. Zo leerde ik de taal en koken.” Thuis lachen de kinderen weleens om haar formuleringen, maar bij Turquoise is ze niet bang om fouten te maken. ‘’Turquoise voelt als een huis. Ik kom hier altijd blij vandaan. De contacten met allerlei soorten mensen vind ik heel fijn.”

Tekst gaat verder onder de foto

Zelf kwam Jacky als bestuurder aan boord, maar toen de vorige coördinator wegging en zij tijd had, stapte zij ook in de functie van coördinator. Bovendien is ze leermeester in de horeca en kan ze zodoende de mensen begeleiden.

‘’Hier werken mensen met niet-aangeboren hersenletsel, stagiaires van de mbo-horeca opleiding, maar ook middelbare scholieren die een maatschappelijke stage lopen. Fouten maken mag hier. Een van onze medewerkers bakt altijd een appeltaart. Als het goed gaat, verkopen we het, maar het kan voorkomen dat het mislukt. Dat kan en mag gebeuren.”

150 afhaalmaaltijden

Het buurtcafé dat gesubsidieerd wordt door verschillende fondsen, was ook in de coronaperiode van onschatbare waarde voor Parkwijk. Meer dan 150 afhaalmaaltijden per dag gingen er over de toonbank. ‘’De buurtbewoners haalden hier regelmatig gerechten om zo toch even het huis uit te kunnen en contact te maken met anderen.”

Tekst gaat door onder de foto

Na corona is het weer even zoeken naar de juiste balans. ‘’Een aantal vrijwilligers is vertrokken naar betaalde banen. We zouden graag meer handen willen, want dan kunnen we ook ’s avonds open, diners verzorgen en de catering voor bedrijven uitbreiden.”

Turquoise is open van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur en op donderdag- en vrijdagavond verzorgen de vrijwilligers van de Wereldkeuken een driegangengerecht uit verschillende landen. Daarvoor moet worden gereserveerd.

Györgyike Horvath deed het met alle liefde: vanmiddag haar actievoerende collega's van het Spaarne Gasthuis toespreken. Toch deed het ook pijn dat het nodig was. Het is nog maar iets meer dan drie jaar geleden dat ze op exact dezelfde plek de microfoon ter hand nam om een betere cao voor ziekenhuispersoneel te bepleiten. 

Sindsdien is er niets veranderd. Györgyike: "Sterker, de werkdruk is, vooral sinds corona, alleen maar groter geworden." En dan heeft ze het nog niet eens gehad over haar salaris als doktersassistent. Wil ze een beetje normaal leven kunnen leiden, dan moet daar per direct tien procent bovenop. "Het is triest dat we er wéér om moeten vragen."

Tekst gaat verder onder de video

Györgyike en haar collega's hebben duidelijk de sympathie van het publiek. Automobilisten claxonneren en fietsers steken hun duim op als het personeel een protestrondje maakt rond het Spaarne Gasthuis. De actie is mogelijk doordat ze vandaag een zondagdienst draaien. Györgyike vindt dat lastig. Ze belt liever geen patiënten af om een afspraak te verzetten."Maar mensen die ik aan de lijn had, hadden alle begrip. Dat is fijn om te merken." 

Het zorgpersoneel van het ziekenhuis Rode Kruis in Beverwijk legde vandaag haar werk neer, nadat eerder dit jaar de CAO-onderhandelingen vastliepen. Tijdens corona applaudisseerden we massaal voor het zorgpersoneel, maar wat is van die waardering nog over?

Het personeel in Beverwijk sluit zich aan bij een landelijke staking. Meerdere ziekenhuizen draaien een 'zondagsrooster.' Acute zorg, zorg voor kinderen en spoedeisende hulp en operaties gaan gewoon door, maar andere afdelingen sluiten voor een dag de deuren. Patiënten reageren tegenover NH gelaten en "begrijpen de actie". Ze wensen het "hardwerkend personeel succes."

Welmoed Murre is verpleegkundig specialist en verzorgt wonden in het ziekenhuis. Zij staakt vooral om uiteindelijk meer personeel in het ziekenhuis te krijgen.

Ook zij merkt dat "invalpoolen leeg zijn". Als er geen personeel is dan moet in het uiterste geval een bed worden gesloten. "Dat is zonde voor de zorg. Ik werk parttime, maar werk dan regelmatig een dag extra. Opa en oma passen een dag per week op, maar twee dagen in de week is voor hun ook veel. Dus dat kan niet altijd."

Marlon Hollema werkt als anesthesiemedewerker, oftewel hij helpt vooral bij het proces van de narcose tijdens operaties. Hollema staakt ook. Hij wil er ook 10 procent extra salaris bij, maar vooral betere secundaire arbeidsvoorwaarden. Hij maakt weken van 50 á 60 uur terwijl hij een contract heeft voor 36 uur. De zogenaamde bereikbaarheidsdiensten, oftewel het kunnen invallen als dat nodig is, zorgen voor lange werkweken. 

Volgens Hollema geven de extra bereikbaarheidsdiensten "niet per se stress, maar ik wel er wel eerlijke waardering voor. Dat kun je in geld of tijd uitdrukken." Welmoed Murre strijdt vooral voor meer personeel. Ook zij wil als ervaren kracht net als haar collega Marlon het liefste collega's coachen en helpen, maar daar is vaak domweg geen tijd voor door het personeelstekort.

Geen stress en het leuk hebben in je vak ziet Murre als oplossing. Haar collega Hollema wil bovendien meer waardering. Maar, hoe kan het dat het zorgpersoneel na corona nog steeds op waardering wacht? We herinneren ons allemaal het applaus dat het zorgpersoneel kreeg tijdens corona. Is er nog iets over van dat applaus?

Er moet kortom volgens Hollema een structurele oplossing komen, want hij ziet ook een groot tekort aan personeel. "Als ik kijk naar de afgelopen twee jaar, dan hebben collega's de afdeling verlaten, maar dan is het ook twee jaar geleden dat er iemand voor het laatst is bijgekomen. Sindsdien komen ZZP'ers en detacheerders de gaten opvullen. Dat zijn ook professionals die het al jaren doen. Maar dat zorgt dat ik niet tot andere taken toekom die ik eigenlijk ook nog wil doen." 

Moeite met staking

Het zorgpersoneel zegt niet uit te sluiten in de toekomst vaker te moeten staken als hun eisen (waaronder 10 procent loon er bij, verbeterde reiskosten- en bereikbaarheidsvergoeding) niet worden ingewilligd. Toch heeft het personeel er moeite mee om te staken.

Hollema legt uit: "Je zegt toch operaties af in ons geval waar mensen op zitten te wachten. Dat gaat mij aan het hart. Ik doe dit werk omdat ik het leuk vind, maar ik vind het jammer dat we mensen nu moeten afzeggen. Ik wil hun de zorg bieden waar ze recht op hebben. Dus staken is zeker lastig."

Voor het eerst in haar leven gaat Maartje Laor van der Spruit vandaag staken. Al 15 jaar werkt ze in het OLVG in Amsterdam en daar is volgens haar flink wat veranderd: de werkdruk is verhoogd en ze wordt naar eigen zeggen onderbetaald. Voor haar is de maat nu vol. In een monoloog legt ze uit waarom:

"Ik werk op de uitslaapkamer van de operatiekamers. Daar vang ik patiënten op. Door middel van taal neem ik stress, angst en pijn weg. Daarom ben ik dit werk ook gaan doen: mensen helpen. Eerlijk gezegd had ik dat vroeger helemaal niet verwacht, meisjes in mijn klas die de verzorgende kant opgingen vond ik eigenlijk heel suf. Moet je me nu zien! Toen ik dit werk ging doen, ging er een wereld voor me open. Het is een prachtig vak."

Verbazing en woede

"De afgelopen tijd is er veel veranderd. Dan doel ik op de coronacrisis en de tijden van inflatie. Je merkt in het ziekenhuis steeds minder waardering. We hebben juist geleerd dat ons vak zo belangrijk is, toch? Dan komt die inflatie en bungelen we onderaan de lijst van professies die loonsverhoging krijgen. Is dat dan onze dank? Ik voelde vooral verbazing en woede. Het is gewoon onrechtvaardig. Punt uit."

"Mijn werkplezier is er echt op achteruit gegaan. Het is belangrijk dat je je als werknemer gewaardeerd voelt. Ik heb het gevoel dat managers over mij beslissen, zonder de dialoog aan te gaan. Niemand vraagt: 'hoe gaat het met je?' Of: 'trek je de werkdruk nog?' Maar zij bepalen wel alles. Dat kan niet. Ik wil serieus genomen worden."

"Het past niet bij ons vak om in actie te komen. We zijn niet zo zakelijk en eisen niet zoveel op. Dat komt ook omdat, en dan generaliseer ik misschien een beetje, veel werknemers bij ons een partner hebben. Die hebben vaak een hoger salaris en dat maakt dat we soms meer werken voor het sociale dan voor het geld. Maar daar moet verandering in komen. Want het is geen roeping: wij moeten ook gewoon onze hypotheek betalen. We moeten opeisen wat we verdienen. Daar wil ik voor strijden."

'En terecht!'

"Dat er nu operaties van patiënten voor moeten worden afgezegd, vind ik echt niet fijn. Patiënten verdienen dat niet. We stonden afgelopen maandag al bij de hoofdingang te flyeren, en daar heb ik geen enkele negatieve reactie gehoord. Mensen zeiden: 'en terecht!' Dat geeft zo'n goed gevoel."

"Laat deze dag voldoende zijn. We zijn huiverig dat het niet bij één actiedag blijft. We willen uiteindelijk niets dan goeds voor onze patiënten. Maar vandaag is nodig. Ik maak me echt zorgen over de zorg in ons land. Ook als ik kijk naar de toekomst: steeds minder jongeren gaan de zorg in. Het geeft me energie dat ik wat kan doen vandaag. Mijn frustratie omzetten in actie zodat er hopelijk iets verandert!"

Ze hebben een halfuurtje tussendoor, maar toch maken Yvonne Zwart en Femke Dekker graag tijd om te vertellen over de actiedag. Vandaag zullen meerdere ziekenhuizen, zo ook het Zaans Medisch Centrum, een 'zondagsrooster' draaien en dat is volgens Yvonne hard nodig. "Corona is weg en wij zijn ook weg. Er wordt helemaal niet meer over ons nagedacht."

Bij een 'zondagsrooster' gaat alle spoedzorg door, maar worden de geplande afspraken verzet. "Dit is de enige manier waarop wij aandacht kunnen vragen", vertelt Femke Dekker. Femke werkt sinds 2001 als oncologie verpleegkundige in het Zaans Medisch Centrum (ZMC) en is medeoprichter van het actiecomité. Naast haar zit Yvonne Zwart, operatieassistent. Yvonne stuurt daarnaast ook de operatiekamers aan, zorgt dat patiënten goed doorkomen en alles z'n doorgang vindt.

Yvonne is nu 51 jaar en werkt al sinds haar zeventiende als operatieassistent. "Het is een prachtig beroep", zegt zij resoluut. Daar is Femke het helemaal mee eens. Yvonne vervolgt: "Geen dag is hetzelfde. Bij ons is het zo dat wij het heel erg moeten hebben van onze collega's. Bij ons op de OK slaapt de patiënt, dus het contact is dan anders. Je moet het dan wel met elkaar maken."

Hoewel het werk voor haar heel normaal is, blijft ze elke dag bijzonder maken voor de patiënt. "Je wilt het gewoon goed doen." Twijfelen over het vak doet ze dan ook niet. "Heel ouderwets, maar ik geloof wel dat het gewoon een roeping is. Ik zou niet anders willen." 

Tekst gaat door onder de foto.

Femke onderbreekt Yvonne. "Ik zou het geen roeping willen noemen, want het is wel een baan waar je echt een opleiding voor doet die vier jaar duurt. Je doet het ook niet voor niets. Het is ook een baan waar je gewoon salaris voor hoort te verdienen waar je van kunt leven."

'Generatiebeleid'

Dit is dan ook precies de reden waarom de ziekenhuismedewerkers het werk deels neerleggen. "Onze CAO was 1 februari afgelopen", legt Femke uit. "Er zijn zeven gesprekken geweest en er is niks uitgekomen." Het ziekenhuispersoneel wil dat ze een eerlijk salaris krijgt, de hoge werkdruk minder wordt en de balans tussen werk en privé meer in evenwicht komt. Ook willen ze dat er iets wordt gedaan aan het zogeheten generatiebeleid. 

Het ziekenhuispersoneel geeft aan dat er personeelstekort komt. "Je hebt een soort vergrijzing", legt Yvonne uit. "De nieuwe aanwas van jongeren die kiezen voor de zorg is niet zo dik bezaaid. Dus je krijgt een beroepsgroep die steeds ouder wordt. Het is lichamelijk best zwaar, psychisch ook." Het is volgens hen dan ook gewenst dat de oudere generatie beschermd wordt. "Anders heb je nog meer uitval in de oudere groep, dan heb je straks niks meer." 

Het generatiebeleid moet de oudere werknemers beschermen. Om het zware werk te kunnen blijven doen zullen er bijvoorbeeld goede regelingen moeten zijn om minder diensten te draaien.

Jongeren

Volgens Yvonne helpt een eerlijk salaris ook mee. Dan kiezen jongeren volgens haar namelijk eerder voor het vakgebied. "Het dreigt echt dat er een zorginfarct komt. Als we dat krijgen, dan zijn we veel verder van huis." 

Tekst gaat door onder de foto.

Ze voelen zich na de pandemie vergeten. "Corona is weg en wij zijn ook weg", aldus Yvonne. "Er wordt helemaal niet meer over nagedacht. Af en toe vind ik dat wel eens vervelend." Femke vult aan dat het in die periode juist duidelijk werd dat de zorg goed geregeld is en er gekwalificeerd personeel rondloopt. "Personeel dat het ook volhoudt. En dat had alle aandacht krijgt en dat is wat je nu ook ziet: 'Dat wij niet meer belangrijk worden gevonden'."

Aandacht voor problemen

Femke: "De pandemie is voorbij en nu moeten wij strijden voor een goede cao. We strijden alleen maar om een achterstallig salaris in te halen." Alles is duurder geworden, dus de actievoerders willen vooral dat de koopkracht behouden wordt. "Het lijkt soms wel of we veel meer, meer en meer willen, maar we liepen al achter en dat willen we een beetje gelijk trekken." Met de actie hoopt het gehele ziekenhuispersoneel een eerlijke cao te krijgen.

Toch is met een eerlijke cao het ziekenhuispersoneel niet gered. "Het probleem is natuurlijk groter, dat willen we ook ander de aandacht brengen." Maar voor nu gaat het om de politiek, zorgverzekeraars en Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). "Dat ze inzien hoe belangrijk het is om voor ons een goede cao af te sluiten, dat is eigenlijk waar het om draait." 

Zorgmedewerkers die long covid hebben opgelopen, moeten worden gecompenseerd zo vinden de vakbonden. De minister werkt aan een plan voor de slachtoffers uit de eerste coronagolf, maar moet dit gelden voor alle long covidpatienten uit de zorg of niet?

Voor het eerst in haar leven gaat Maartje Laor van der Spruit vandaag staken. Al 15 jaar werkt ze in het OLVG in Amsterdam en daar is volgens haar flink wat veranderd: de werkdruk is verhoogd en ze wordt naar eigen zeggen onderbetaald. Voor haar is de maat nu vol. In een monoloog legt ze uit waarom:

"Ik werk op de uitslaapkamer van de operatiekamers. Daar vang ik patiënten op. Door middel van taal neem ik stress, angst en pijn weg. Daarom ben ik dit werk ook gaan doen: mensen helpen. Eerlijk gezegd had ik dat vroeger helemaal niet verwacht, meisjes in mijn klas die de verzorgende kant opgingen vond ik eigenlijk heel suf. Moet je me nu zien! Toen ik dit werk ging doen, ging er een wereld voor me open. Het is een prachtig vak."

Verbazing en woede

"De afgelopen tijd is er veel veranderd. Dan doel ik op de coronacrisis en de tijden van inflatie. Je merkt in het ziekenhuis steeds minder waardering. We hebben juist geleerd dat ons vak zo belangrijk is, toch? Dan komt die inflatie en bungelen we onderaan de lijst van professies die loonsverhoging krijgen. Is dat dan onze dank? Ik voelde vooral verbazing en woede. Het is gewoon onrechtvaardig. Punt uit."

"Mijn werkplezier is er echt op achteruit gegaan. Het is belangrijk dat je je als werknemer gewaardeerd voelt. Ik heb het gevoel dat managers over mij beslissen, zonder de dialoog aan te gaan. Niemand vraagt: 'hoe gaat het met je?' Of: 'trek je de werkdruk nog?' Maar zij bepalen wel alles. Dat kan niet. Ik wil serieus genomen worden."

"Het past niet bij ons vak om in actie te komen. We zijn niet zo zakelijk en eisen niet zoveel op. Dat komt ook omdat, en dan generaliseer ik misschien een beetje, veel werknemers bij ons een partner hebben. Die hebben vaak een hoger salaris en dat maakt dat we soms meer werken voor het sociale dan voor het geld. Maar daar moet verandering in komen. Want het is geen roeping: wij moeten ook gewoon onze hypotheek betalen. We moeten opeisen wat we verdienen. Daar wil ik voor strijden."

'En terecht!'

"Dat er nu operaties van patiënten voor moeten worden afgezegd, vind ik echt niet fijn. Patiënten verdienen dat niet. We stonden afgelopen maandag al bij de hoofdingang te flyeren, en daar heb ik geen enkele negatieve reactie gehoord. Mensen zeiden: 'en terecht!' Dat geeft zo'n goed gevoel."

"Laat deze dag voldoende zijn. We zijn huiverig dat het niet bij één actiedag blijft. We willen uiteindelijk niets dan goeds voor onze patiënten. Maar vandaag is nodig. Ik maak me echt zorgen over de zorg in ons land. Ook als ik kijk naar de toekomst: steeds minder jongeren gaan de zorg in. Het geeft me energie dat ik wat kan doen vandaag. Mijn frustratie omzetten in actie zodat er hopelijk iets verandert!"

Hectisch noemt doktersassistent Györgyike Horvath (61) een gemiddelde werkdag op de polikliniek urologie van het Spaarne Gasthuis Haarlem-Zuid. Ze heeft dagelijks te maken met overvolle spreekuren afgewisseld met spoedgevallen. En dat is nog los van de lange wachtlijsten waar patiënten mee te kampen hebben. Nu is het genoeg, vindt Györgyike: De druk is hoog, het salaris laag. Het is tijd voor actie. Vandaag staakt ze tegen wil en dank. 

Györgyike Horvath is gespecialiseerd doktersassistent en assisteert artsen bij de sterilisatie van mannen, ondersteunt bij onderzoek naar plasproblemen of wisselt katheters bij patiënten. Haar ideaal is: mensen helpen. Het werk doet ze dan ook niet voor het salaris en de hoge werkdruk nam ze voor lief. Toch is er nu iets veranderd. 

Volgens Györgyike is er iets veranderd sinds corona. "We zijn nog steeds bezig met inhaalzorg. Mannen met een vergrote prostaat die moeten worden geopereerd, wachten daar soms maanden op. We krijgen dertig nieuwe patiënten op een dag. Dat kan niet met tien of twaalf artsen. Dat red je gewoon niet."

Ook bij de artsen is de werkdruk enorm. Györgyike vervolgt: "Voor corona had een arts 105 procent overboeking. Op een normale dag zijn de spreekuren van de arts 100 procent gevuld. Nu hebben we een overboeking van 160 procent. Artsen hebben nog maar tien minuten de tijd voor iemand met kanker. Dat kan toch niet!" 

Rennen en vliegen 

Het is dan ook hollen en vliegen bij haar op de polikliniek. "Als ik doktersassistentenspreekuur heb, wissel ik ondertussen katheters en kunnen er ook nog 'spoedjes' tussendoor komen van mensen met een verstopte katheter", zucht de doktersassistent. 

Tekst gaat verder onder foto

Haar werkdag begint normaal om 08.00 uur en eindigt om 16.30 uur. "Maar je kan de mensen die hulp nodig hebben niet naar huis laten gaan dus werk je maar weer over. Als ik 's avonds thuis kom, ben ik zo moe dat ik nauwelijks iets leuks kan doen. Werk en privé is echt totaal uit balans. Dat moet anders."

Op de afdeling waar Györgyike werkt, leiden ze nieuwe mensen op. Maar volgens de doktersassistent blijft geen van de afgestudeerden hangen. "Als ze klaar zijn met school, gaan ze allemaal weg. Ze kunnen ergens anders meer verdienen of gaan doorstuderen. Volgende week is er iemand klaar, maar die zegt: Ik ga sportkunde doen."

Vroeger, voor corona, kregen ze de vacatures op de polikliniek makkelijk gevuld. "Maar nu staan er heel veel open. Ik weet nog dat we vroeger zelfs wel eens open sollicitaties kregen, maar dat is lang geleden."

Salaris

Een ding wat echt moet veranderen, is het salaris. Dat is volgens de assistent veel te laag en niet meegegaan met de inflatie. "We verdienen net zo veel als een kassière bij de supermarkt. En daarmee zeg ik niet dat dat beroep niet belangrijk is, maar wij dragen wel zorg voor patiënten."

Donderdag gaan verschillende afdelingen in Spaarne Gasthuis actie voeren. Afdelingen draaien zondagdiensten, collega's zijn er dan wel maar werken niet. Alleen de oncologische zorg gaat door." Spaarne Gasthuis laat weten dat ook de spoedeisenhulp openblijft en spoedpatiënten worden geholpen. Net als bevallingen, oncologische kuren en bezoekuren gaan door.

Vriendelijke acties

Györgyike vindt het moeilijk om haar werk stil te leggen. Dat gaat volledig tegen haar natuur in. "Ik vind het moeilijk om mensen af te bellen. Helemaal als ze al zo lang wachten. We willen de mensen echt niet teleurstellen en al helemaal niet afbellen. Dit is totaal tegen ons DNA in. Maar het is nodig dat we worden gehoord. Fijn is wel dat het ziekenhuis onze vriendelijke acties respecteert."

Ze hebben een halfuurtje tussendoor, maar toch maken Yvonne Zwart en Femke Dekker graag tijd om te vertellen over de actiedag. Vandaag zullen meerdere ziekenhuizen, zo ook het Zaans Medisch Centrum, een 'zondagsrooster' draaien en dat is volgens Yvonne hard nodig. "Corona is weg en wij zijn ook weg. Er wordt helemaal niet meer over ons nagedacht."

Bij een 'zondagsrooster' gaat alle spoedzorg door, maar worden de geplande afspraken verzet. "Dit is de enige manier waarop wij aandacht kunnen vragen", vertelt Femke Dekker. Femke werkt sinds 2001 als oncologie verpleegkundige in het Zaans Medisch Centrum (ZMC) en is medeoprichter van het actiecomité. Naast haar zit Yvonne Zwart, operatieassistent. Yvonne stuurt daarnaast ook de operatiekamers aan, zorgt dat patiënten goed doorkomen en alles z'n doorgang vindt.

Yvonne is nu 51 jaar en werkt al sinds haar zeventiende als operatieassistent. "Het is een prachtig beroep", zegt zij resoluut. Daar is Femke het helemaal mee eens. Yvonne vervolgt: "Geen dag is hetzelfde. Bij ons is het zo dat wij het heel erg moeten hebben van onze collega's. Bij ons op de OK slaapt de patiënt, dus het contact is dan anders. Je moet het dan wel met elkaar maken."

Hoewel het werk voor haar heel normaal is, blijft ze elke dag bijzonder maken voor de patiënt. "Je wilt het gewoon goed doen." Twijfelen over het vak doet ze dan ook niet. "Heel ouderwets, maar ik geloof wel dat het gewoon een roeping is. Ik zou niet anders willen." 

Tekst gaat door onder de foto.

Femke onderbreekt Yvonne. "Ik zou het geen roeping willen noemen, want het is wel een baan waar je echt een opleiding voor doet die vier jaar duurt. Je doet het ook niet voor niets. Het is ook een baan waar je gewoon salaris voor hoort te verdienen waar je van kunt leven."

'Generatiebeleid'

Dit is dan ook precies de reden waarom de ziekenhuismedewerkers het werk deels neerleggen. "Onze CAO was 1 februari afgelopen", legt Femke uit. "Er zijn zeven gesprekken geweest en er is niks uitgekomen." Het ziekenhuispersoneel wil dat ze een eerlijk salaris krijgt, de hoge werkdruk minder wordt en de balans tussen werk en privé meer in evenwicht komt. Ook willen ze dat er iets wordt gedaan aan het zogeheten generatiebeleid. 

Het ziekenhuispersoneel geeft aan dat er personeelstekort komt. "Je hebt een soort vergrijzing", legt Yvonne uit. "De nieuwe aanwas van jongeren die kiezen voor de zorg is niet zo dik bezaaid. Dus je krijgt een beroepsgroep die steeds ouder wordt. Het is lichamelijk best zwaar, psychisch ook." Het is volgens hen dan ook gewenst dat de oudere generatie beschermd wordt. "Anders heb je nog meer uitval in de oudere groep, dan heb je straks niks meer." 

Het generatiebeleid moet de oudere werknemers beschermen. Om het zware werk te kunnen blijven doen zullen er bijvoorbeeld goede regelingen moeten zijn om minder diensten te draaien.

Jongeren

Volgens Yvonne helpt een eerlijk salaris ook mee. Dan kiezen jongeren volgens haar namelijk eerder voor het vakgebied. "Het dreigt echt dat er een zorginfarct komt. Als we dat krijgen, dan zijn we veel verder van huis." 

Tekst gaat door onder de foto.

Ze voelen zich na de pandemie vergeten. "Corona is weg en wij zijn ook weg", aldus Yvonne. "Er wordt helemaal niet meer over nagedacht. Af en toe vind ik dat wel eens vervelend." Femke vult aan dat het in die periode juist duidelijk werd dat de zorg goed geregeld is en er gekwalificeerd personeel rondloopt. "Personeel dat het ook volhoudt. En dat had alle aandacht krijgt en dat is wat je nu ook ziet: 'Dat wij niet meer belangrijk worden gevonden'."

Aandacht voor problemen

Femke: "De pandemie is voorbij en nu moeten wij strijden voor een goede cao. We strijden alleen maar om een achterstallig salaris in te halen." Alles is duurder geworden, dus de actievoerders willen vooral dat de koopkracht behouden wordt. "Het lijkt soms wel of we veel meer, meer en meer willen, maar we liepen al achter en dat willen we een beetje gelijk trekken." Met de actie hoopt het gehele ziekenhuispersoneel een eerlijke cao te krijgen.

Toch is met een eerlijke cao het ziekenhuispersoneel niet gered. "Het probleem is natuurlijk groter, dat willen we ook ander de aandacht brengen." Maar voor nu gaat het om de politiek, zorgverzekeraars en Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). "Dat ze inzien hoe belangrijk het is om voor ons een goede cao af te sluiten, dat is eigenlijk waar het om draait." 

Een loonsverhoging en minder werkdruk zijn de twee belangrijkste redenen waarom het personeel van 64 ziekenhuizen door het hele land heen morgen staken. Sacha Blijboom is verpleegkundige op de uitslaapkamer in het OLVG en doet donderdag ook mee met de staking: "Dit is ook voor de volgende generatie verpleegkundigen."

Al maandenlang zijn er onderhandelingen bezig tussen de vakbonden van ziekenhuispersoneel en de vereniging van ziekenhuizen. Er moet een nieuw cao worden opgesteld, en de partijen worden het er niet over eens. Volgens het ziekenhuispersoneel moet er echt meer bij. "Door de inflatie zijn er bij ons echt veel medewerkers die nu net aan hun rekening kunnen betalen", vertelt Blijboom.

Blijboom werkt al sinds de jaren tachtig in de verpleegkunde: "Eind jaren tachtig ben ik ook gaan staken, het voelt als iets goeds om van je te laten horen." Het ging toen om de eerste staking van ziekenhuispersoneel in Nederland.

"We willen een salarisverhoging, meer reiskostenvergoeding, meer invloed op de roosters en minder werkdruk", somt de verpleegkundige op. De afgelopen jaren is volgens veel zorgmedewerkers het salaris niet genoeg meegestegen met alle andere prijzen in het land.

Studenten in de toekomst

Daarnaast is het volgens de verpleegkundige niet alleen om haar eigen generatie medewerkers te redden: "Wat ik een groot probleem vind, is dat de aanmeldingen voor hbo verpleegkunde het afgelopen jaar ruim 17 procent lager was dan voorheen." Ze kan zich verplaatsen in jonge hbo'ers die misschien liever werk doen waar je meer mee kunt verdienen: "Als we meer verdienen, krijg ik meer collega's en neemt de werkdruk af."

"Na corona zijn we begonnen aan de inhaalzorg, maar echt rustiger is het tot nu toe niet geworden." Door moeheid van personeel in combinatie met het aantal patiënten dat moet worden behandeld, kan de zorg straks nog wel eens in het geding komen: "We doen ons uiterste best om de beste zorg te geven natuurlijk."

50 mensen in 17 bedden

In het OLVG West zijn er 17 bedden op de afdeling waar Blijboom werkt. "We hebben wel eens dagen dat we vijftig patiënten op een dag hebben. Dan kun je je voorstellen dat er veel druk op de bedden is en wij op snel tempo moeten zorgen dat iemand stabiel is en terug kan naar de afdeling." Daardoor moeten ze wel eens 'te' snel beslissingen maken: "Je wilt honderd procent zekerheid hebben dat het de goede keuze is, en soms moet je nu genoegen nemen met 95 procent van die zekerheid."

Morgen wordt alleen spoedeisende zorg uitgevoerd, net als op zondagen. Nog niet alle afdelingen van het OLVG doen nu mee met de staking: "Maar als er meer nodig is na morgen, dan doen waarschijnlijk alle andere afdelingen ook mee. Ik vind gewoon dat je je hard moet maken voor je beroep."

Een loonsverhoging en minder werkdruk zijn de twee belangrijkste redenen waarom het personeel van 64 ziekenhuizen door het hele land heen morgen staken. Sacha Blijboom is verpleegkundige op de uitslaapkamer in het OLVG en doet morgen ook mee met de staking: "Dit is ook voor de volgende generatie verpleegkundigen."

Al maandenlang zijn er onderhandelingen bezig tussen de vakbonden van ziekenhuispersoneel en de vereniging van ziekenhuizen. Er moet een nieuw cao worden opgesteld, en de partijen worden het er niet over eens. Volgens het ziekenhuispersoneel moet er echt meer bij. "Door de inflatie zijn er bij ons echt veel medewerkers die nu net aan hun rekening kunnen betalen", vertelt Blijboom.

Blijboom werkt al sinds de jaren tachtig in de verpleegkunde: "Eind jaren tachtig ben ik ook gaan staken, het voelt als iets goeds om van je te laten horen." Het ging toen om de eerste staking van ziekenhuispersoneel in Nederland.

"We willen een salarisverhoging, meer reiskostenvergoeding, meer invloed op de roosters en minder werkdruk", somt de verpleegkundige op. De afgelopen jaren is volgens veel zorgmedewerkers het salaris niet genoeg meegestegen met alle andere prijzen in het land.

Studenten in de toekomst

Daarnaast is het volgens de verpleegkundige niet alleen om haar eigen generatie medewerkers te redden: "Wat ik een groot probleem vind, is dat de aanmeldingen voor hbo verpleegkunde het afgelopen jaar ruim 17 procent lager was dan voorheen." Ze kan zich verplaatsen in jonge hbo'ers die misschien liever werk doen waar je meer mee kunt verdienen: "Als we meer verdienen, krijg ik meer collega's en neemt de werkdruk af."

"Na corona zijn we begonnen aan de inhaalzorg, maar echt rustiger is het tot nu toe niet geworden." Door moeheid van personeel in combinatie met het aantal patiënten dat moet worden behandeld, kan de zorg straks nog wel eens in het geding komen: "We doen ons uiterste best om de beste zorg te geven natuurlijk."

50 mensen in 17 bedden

In het OLVG West zijn er 17 bedden op de afdeling waar Blijboom werkt. "We hebben wel eens dagen dat we vijftig patiënten op een dag hebben. Dan kun je je voorstellen dat er veel druk op de bedden is en wij op snel tempo moeten zorgen dat iemand stabiel is en terug kan naar de afdeling." Daardoor moeten ze wel eens 'te' snel beslissingen maken: "Je wilt honderd procent zekerheid hebben dat het de goede keuze is, en soms moet je nu genoegen nemen met 95 procent van die zekerheid."

Morgen wordt alleen spoedeisende zorg uitgevoerd, net als op zondagen. Nog niet alle afdelingen van het OLVG doen nu mee met de staking: "Maar als er meer nodig is na morgen, dan doen waarschijnlijk alle andere afdelingen ook mee. Ik vind gewoon dat je je hard moet maken voor je beroep."

Seizoensgebonden eten is gezonder, goedkoper en groener. Hoe pak je dat thuis aan? Simon Eurlings (34) uit Heerlen startte in coronatijd een moestuin als hobby en inspireert de jeugd nu om de handen in de aarde te steken en zich bewust te worden van wat er op tafel komt.

De economie in het centrum is na de pandemie weer opgeveerd. Tegelijkertijd zijn er bij ondernemers zorgen over opgebouwde coronaschulden, slechte bereikbaarheid en blijft de verstandhouding met de gemeente uiterst moeizaam.

Dat blijkt uit de vijftiende Amsterdam City Index die gisteravond in de Beurs van Berlage werd overhandigd aan wethouder Sofyan Mbarki (Economische Zaken, PvdA). 136 ondernemers uit de binnenstad vulde de enquête in van hun ondernemersvereniging waaruit een overall 6,6 voor de stand van de economie voortkwam, vorig jaar was dat nog een 5,8.

"Wat ik het allerbelangrijkste vind: er is weer sprake van positivisme. We zijn er nog bij lange na niet, er moet nog heel veel gebeuren en we moeten ook een beetje proberen door die 19 miljoen toeristenovernachtingen heen te kijken", zegt Benno Leeser van Gassan Diamonds en de nieuwe voorzitter van Amsterdam City.

Erotisch Centrum

Want het voornemen van het stadsbestuur om in te grijpen als het aantal toeristenovernachtingen die grens overschrijdt, dat vinden de ondernemers maar niks. Volgens hen gaat het er vooral om wat voor soort bezoekers je aantrekt. Daarnaast zien ze, met het nog broze herstel, ook de maatregelen van burgemeester Halsema op de Wallen met angst en beven tegemoet. De vroegere sluitingstijden bijvoorbeeld en het plan om een groot erotisch centrum elders in de stad te openen.

"Tuurlijk, we hebben problemen met dealers, junks en diefstal", zegt horeca-ondernemer Charly Ivan", maar samenwerking met de gemeente, met politie en handhaving, daar kunnen we meer mee bereiken dan de stad verhuizen naar een andere stad."

Toch blijft het juist in die samenwerking schuren, 52 procent van de ondervraagden voelt zich slecht gesteund door de gemeente. Als voorbeeld noemde Amsterdam City-directeur Jan Stoeltie de rederijen van rondvaartboten en de avondwinkels die in de rechtszaal tegenover hun overheid staan om voor het voortbestaan van hun zaak te vechten.

Bereikbaarheid en binnenstad voor de Amsterdammer

En dan is er nog de bereikbaarheid. Daar trekken de ondernemers wel samen met de gemeente op om een einde te maken aan de vermaledijde Bijenkorffile. Maar op de dag dat weer nieuwe plannen werden gepresenteerd om doorgaande routes in de stad af te sluiten, zal de 5,1 op dit punt niet verbazen. "Ja bereikbaarheid is wel een dingetje", zegt Dennis de Borst, eigenaar van FEBO.

Maar op de borrel na afloop was toch vooral "gezamenlijk optrekken" het mantra om de opwaartse lijn vast te houden, waarbij wethouder Mbarki nog even subtiel de richting aangaf: "Ik zie dat er echt een transitie gaande is nu. Dat staat ook in de Index, dat ondernemers zich bewust zijn dat als ze duurzaam willen ondernemen, dan zullen we ook moeten kijken hoe we ons bedrijfsmodel aanpassen, waardoor we ons primair richten op de Amsterdammer. De bezoeker kan daar dan ook van meeprofiteren, in plaats van andersom."

Stemmen vanuit de auto, dat is hoe meerdere mensen in Broek op Langedijk hun stem vandaag hebben uitgebracht. Het idee van de mobiele stemlocatie is een erfenis uit het corona-tijdperk. "Doordat de auto als stemhokje fungeert, kunnen mensen die minder mobiel zijn of snel door moeten naar hun werk, ook stemmen", vertelt voorzitter van het stembureau Norbert de Langen. Voor sommige is het 'drive-through' stemmen even omschakelen, toch zal de mobiele manier ook snel weer wennen, vertelt een stemmer uit de auto. 

Het stembureau aan de Middenmoot is nog geopend tot 21.00 uur vanavond. 

Noord-Holland mag weer naar de stembus. Op woensdag 15 maart mag je stemmen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Met deze kaart van NH Nieuws vind je gemakkelijk een stemlokaal bij jou in de buurt.

Deze keer kan er alleen op woensdag 15 maart gestemd worden. De afgelopen jaren was dat anders: tijdens de Tweede Kamerverkiezing in 2021 en de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 konden kiezers, vanwege de coronamaatregelen, op drie dagen hun stem uitbrengen.

De stembureaus zijn woensdag open van half acht 's ochtends tot negen uur 's avonds. In de kaart hieronder zie je waar je in jouw woonplaats kunt stemmen.

Tekst gaat verder onder de kaart.

Let op: je kunt alleen in je eigen gemeente stemmen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Ook heb je de stempas en een geldig legitimatiebewijs nodig. Dat is een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs dat niet meer dan vijf jaar verlopen is. 

Ben je er nog niet over uit op welke partij je gaat stemmen? NH Nieuws ontwikkelde samen met Kieskompas een stemhulp over de thema's die spelen in Noord-Holland. Je vindt de Noord-Hollandse kieshulp hier. 

Sociale media zijn het platform bij uitstek om iets te vinden van wat er speelt in de wereld of van het nieuws van om de hoek. Al scrollend door de reacties op Facebook of Twitter op onderwerpen als – pak ‘m beet – crisisnoodopvang van vluchtelingen, het afschaffen van de laatste coronamaatregelen of zelfs al de voetbaluitslagen, valt me vaak hetzelfde patroon op: je bent ergens voor of tegen. En dan vaak ook nog héél erg voor of héél erg tegen, al wijzend met de vinger. We hebben, ook in Limburg, steeds minder begrip voor elkaar en vinden dat we elkaar moeten overtuigen van het eigen gelijk. Terwijl juist wederzijds begrip in deze tijd zo hard nodig is. Een kubus is, zo op het eerste gezicht, slechts een vierkant, zo heb ik geleerd. De verschillende kanten van een verhaal worden pas zichtbaar als je de tijd neemt om er eens omheen te lopen en na te denken over wat je allemaal ziet.

Al drie jaar is Charlotte (62) dakloos. Ze doorstond een eenzame coronatijd en is onlangs genezen van borstkanker, allemaal zonder een eigen huis te hebben. Door een groot sociaal netwerk belandde ze nooit echt op straat, maar het verschil met vroeger toen ze nog niet gescheiden was en wat geld had, is groot. "Ik stond er toen niet bij stil, maar je moet je altijd verantwoorden, je wordt altijd in de gaten gehouden."

Nu woont de Zaanse ergens in Velsen-Noord, als het mooi weer is dan. Als het koud is, zoals de afgelopen dagen, logeert ze bij een vriendin van haar dochter, die anti-kraak huurt in Osdorp want in haar Velsen-Noordse verblijf is het dan te koud. "Eigenlijk ben ik op beide adressen illegaal, maar ja, je moet iets." 

Want op straat leven met, of in de nasleep van borstkanker, is geen optie, zo vond ook die vriendin van haar dochter. Charlotte merkt ook nu nog dat ze vaak moe is, nadat ze in december een ruim half jaar na de diagnose genezen is verklaard, Ze hoest hard: "Ik ben de laatste dagen niet lekker geweest. Het hoestje is daar nog een overblijfsel van. Je hoorde vannacht de wind door de buizen suizen in Osdorp."

Voor Bella uit bed

Toch komt Charlotte wel graag en met regelmaat buiten, met dank aan haar hondje Bella: "Godzijdank heb ik haar. Anders kwam ik m'n bed misschien niet eens uit. Nu móet ik wel. In de ochtend wil ze wandelen, net als 's avonds voor ik naar bed ga. Maar dan ben ik wel zó twee uur op pad. Dan ga ik op een bankje zitten, kletsen met iemand, of speel ik met Bella en een stok. Dat is heerlijk, zeker in Velsen-Noord."

Er zijn dan misschien 'wat vervelende dingen' gebeurd, het humeur van Charlotte lijkt er nauwelijks onder te lijden. "Ik ben toch een beetje een zondagskind", lacht ze. Ze praat vrijuit, lacht vaak en relativeert de boel. "Als ik het zo vertel, klinkt het wel heel zielig hè? Zo is het nou ook weer niet."

Ze groet mensen die langslopen en haar aankijken en gooit lachend een stok als Bella ongeduldig wordt. Haar kleren zijn dan misschien lekker groot en warm, maar zeker niet doorleefd of vergaan.

Maar toch. Drie jaar geleden zegde ze de huur op van een te duur appartement uit de vrije sector in het centrum van Zaandam. "M'n dochter ging met haar vriend samenwonen. Toen dacht ik: doe het gewoon, duizend euro voor één persoon is te veel. En ik was grondstewardess, daarmee verdien je niet zóveel. Ik dacht wel weer snel een iets goedkoper huis te kunnen vinden. Even overbruggen zou wel gaan. Maar ik had niet gedacht dat dat minstens drie jaar zou duren."

Makkelijk was het toch al niet, sinds de scheiding van haar man in 2014. "Mijn zoon bleef daarna bij m'n ex-man. Mijn dochter ging met mij mee. "Ik heb flink ingeteerd op m'n spaargeld in die tijd, want het huis was eigenlijk te duur. Mijn dochter ging naar de universiteit en deed rijlessen, dat is ook niet goedkoop. En ik wilde toch ook met haar wel eens een weekje op vakantie, niets te geks, maar wel even weg."

Na het opzeggen van de huur vertrok ze naar Spanje, waar een tijdje bij een vriendin kon blijven. Toen brak corona uit en zat Charlotte er negen maanden. "Daar miste ik alles en iedereen, gelukkig had ik Bella. Met een hond mocht je tenminste naar buiten, dat was fijn, om lange wandelingen te maken. Daar heb ik dan wel weer héél erg van genoten."

Eenmaal weer terug in Nederland kon ze op haar huidige plekje in Velsen-Noord wonen en toen het kouder werd 'bij een oude buurjongen van vroeger.' En zo reeg Charlotte verblijfplaatsen aan elkaar, maar een huis kon ze tot haar frustratie nog steeds niet krijgen. 'Mijn spullen staan overal en nergens, en niks is echt van jou. Dat is echt heel vervelend."

Ondanks dat ze nu al drie jaar geen eigen plek heeft en steeds rond verhuisd, heeft ze absoluut geen spijt van haar keuze: "Dan had ik nog minder gehad dan ik nu heb, denk ik." 

Altijd in de gaten gehouden

Ze laat Bella regelmatig uit in het parkje voor het asielschip voor duizend asielzoekers aan de rand van Velsen-Noord. Daar zegt ze: "Ik voel enorm mee met de mensen op deze boot. En ook met mensen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire en zo vreselijk afgestraft zijn. Je moet de hele tijd dankjewel zeggen, dankbaar zijn. Natuurlijk ben je dat ook, maar o wee als je in onze maatschappij iets moet vragen, dan moet je met de billen bloot." 

Charlotte: "Ook zoiets: je hebt voor álles een adres nodig en als je ergens langer dan drie maanden ingeschreven staat, is het je woonadres. Dus ik verander m'n postadres steeds van mijn dochter naar mijn broer en een vriend en weer terug. Toen ik een huis, een goede baan en een auto had, stond ik er toen niet bij stil, want als je geld hebt, laten ze je met rust. Heb je dat niet dan moet je je altijd verantwoorden, word je altijd in de gaten gehouden. Ik word er obstinaat van", hoewel ze nog steeds meer verbaasd klinkt dan boos. 

Mooie dingen

Op een gekke manier heeft de dakloze periode Charlotte toch ook wel weer wat mooie dingen gebracht. Ze noemt de mensen om haar heen in Velsen-Noord bijvoorbeeld: "Toen ik in augustus of september chemo had gehad, tja, dat zagen mensen hier natuurlijk. Dus die checkten dan 's ochtends of ik wel wakker was geworden, ze brachten eten. Echt fantastisch." 

Ze noemt het bovendien een geluk bij een ongeluk dat ze die ziekte niet in de winter heeft moeten doorstaan: "De zomer is de beste tijd om borstkanker te hebben, dat klinkt gek, maar was echt zo. Met de kou was het echt niet te doen geweest. Nu had ik geen kruik nodig."

En laatst had Charlotte een echt 'geluksmomentje': ik sta nu op nummer 2 voor een 55+-woning in Zaandam. Een jaar geleden was dat nog nummer 11. Het moet denk ik gek lopen, wil ik tegen het einde van het jaar daar geen kleine woning hebben. In de zomer hou ik het hier in Velsen-Noord nog wel uit." 

Noord-Holland mag weer naar de stembus. Op woensdag 15 maart mag je stemmen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Met deze kaart van NH Nieuws vind je gemakkelijk een stemlokaal bij jou in de buurt.

Deze keer kan er alleen op woensdag 15 maart gestemd worden. De afgelopen jaren was dat anders: tijdens de Tweede Kamerverkiezing in 2021 en de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 konden kiezers, vanwege de coronamaatregelen, op drie dagen hun stem uitbrengen.

De stembureaus zijn woensdag open van half acht 's ochtends tot negen uur 's avonds. In de kaart hieronder zie je waar je in jouw woonplaats kunt stemmen.

Tekst gaat verder onder de kaart.

Let op: je kunt alleen in je eigen gemeente stemmen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Ook heb je de stempas en een geldig legitimatiebewijs nodig. Dat is een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs dat niet meer dan vijf jaar verlopen is. 

Ben je er nog niet over uit op welke partij je gaat stemmen? NH Nieuws ontwikkelde samen met Kieskompas een stemhulp over de thema's die spelen in Noord-Holland. Je vindt de Noord-Hollandse kieshulp hier. 

Al ruim een jaar kampen muziekproducer Eddy Ouwens en zanger George Baker met de nasleep van corona. Terwijl die laatste langzaam maar zeker de draad weer oppakt, zit Ouwens nog altijd aan huis gekluisterd. „Ik ben gewoon een schaduw van mezelf geworden en herken de oude Eddy niet meer terug.”

In de rechtbank van Den Bosch staat maandag Leroy S. terecht die zich aan het begin van de coronacrisis zou hebben voorgedaan als verpleger in opleiding in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Hij werd ingehuurd omdat het vanwege de pandemie ontzettend druk was in het ziekenhuis. De man wordt verdacht van poging tot zware mishandeling omdat hij ongekwalificeerd injecties en medicijnen toediende.

Het aantal faillissementen is in februari weer opgelopen, na een daling in januari. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal faillissementen bleef ondanks de toename laag vergeleken met de periode voor het uitbreken van corona.

Dit weekend is het precies drie jaar geleden dat de eerste coronamaatregelen werden ingevoerd. Door de maatregelen werd steeds minder mogelijk, met uiteindelijke meerdere lockdowns en zelfs een avondklok als resultaat. De afgelopen drie jaar stonden in het teken van de pandemie waarin basismaatregelen als handen wassen, de anderhalve meter regel en thuiswerken het 'nieuwe normaal' werd. Hoe blikt Amsterdam terug op deze tijd? 

Het is 28 februari 2020 als de eerste coronapatiënt in (de buurt van) Amsterdam wordt gediagnosticeerd. Een vrouw uit Diemen blijkt besmet te zijn. Langzamerhand verspreidt het virus zich over de stad en neemt het aantal besmettingen toe. Het beeld van anderhalve meter afstand lijkt inmiddels ver weg, maar begin vorig jaar lag het aantal besmettingen in Amsterdam nog op een kleine 5000 per dag. Nu zijn het er rond de twintig.

Begin maart 2020 voerde het kabinet voor het eerst maatregelen in. Afstand houden, handen wassen en thuisblijven bij klachten werd verplicht. Horeca, scholen, kinderdagverblijven, sportclubs en coffeeshops moesten een paar dagen later per direct sluiten.

Lange rijen

Het resultaat: mensen renden snel naar de winkels om nog wat in te slaan. Ook bij coffeeshop The Border aan de Amstelveenseweg stonden liefhebbers in de rij om nog even een voorraad wiet te hamsteren. Jeroen Coelewij werkt bij de coffeeshop en weet nog goed hoe dat die dag voor bijzondere situaties zorgde: "We hoorden via klanten dat er in de rij nummers van dealers werden uitgewisseld. Zo hielpen ze elkaar om toch nog ergens aan te komen als we dicht moesten."

Een paar dagen later mochten de coffeeshops plots wél weer open en daar waren volgens Coelewij de meningen over verdeeld. "We kregen alles over ons heen. We raakten constant in discussies verzeild, omdat wij een van de weinigen waren die wel open mochten. Ik zei altijd: ik maak de regels niet, ik voer ze alleen maar uit."

Naast deze discussies en de basismaatregelen had de coffeeshop relatief weinig last van corona. Er veranderde volgens hem naast het vroegtijdig sluiten door de avondklok dan ook weinig, omdat klanten ook vóór corona niet binnen konden zitten.

Laatste avondmaal

''We keken in het café naar de persconferentie en een uur later moesten we dicht. Mensen kwamen nog even gauw een borrel halen, het voelde een beetje zoals het laatste avondmaal." John Sijmons is eigenaar van café De Oude Schaeper en kan het weekend waarin ze dicht moesten nog goed herinneren.

De coronaperiode is hij goed doorgekomen. De kroegeigenaar vertelt dat het na corona in het café alleen maar drukker is. Van schulden of regelingen heeft de eigenaar geen last: ''Links en rechts hoor ik dat collega's van alles moeten terugbetalen, dat heb ik gelukkig niet. Ik ben helemaal schoon en lekker bezig met opbouwen.''

Longcovid

Hoewel het verdwijnen van de laatste coronamaatregelen voor een deel van de Amsterdammers dus als positief wordt ervaren, voelt het voor Stephanie Gude uit West als minder goed nieuws. Ze is inmiddels drie keer besmet geraakt met het coronavirus en leidt sinds 2,5 jaar aan een ernstige vorm van longcovid waarbij ze continu moe is en hoofdpijn heeft. Volgens Gude probeert Nederland corona te vergeten en daar is het volgens haar nog te vroeg voor: "Door deze berichten lijkt het alsof je niet meer ernstig ziek kunt worden of longcovid kunt krijgen. Dat is helaas niet waar."

Bekijk hieronder het verhaal van Stephanie

1.115 Amsterdammers met longcovid

Vorige week brachten wetenschappers uit Nederland naar buiten dat er een kans is dat de onderzoeken naar longcovid straks stil komen te liggen. Dit komt volgens hen doordat de financiering voor de salarissen van de onderzoekers niet goed geregeld zouden zijn, blijkt uit berichtgeving van de NOS. Deze ontwikkeling viel Gude zwaar: "Ik werd direct emotioneel. Het onderzoek waar ik aan deelneem is eind maart afgelopen en er moeten nog conclusies worden getrokken. Ik ben benieuwd hoe dit dan verder gaat."

Dit baart ook Lous Rijssenbeek, longarts en medisch adviseur, flinke zorgen: "Ik vind het een ongelofelijk slechte ontwikkeling. Als we iets nodig hebben is het onderzoek om de effectiviteit van behandelmethodes te kunnen evalueren.'' Rijssenbeek werkt voor C-support, een stichting die mensen met longcovid bijstaat. Op dit moment ondersteunen zij 9.000 longcovid patiënten, waarvan 1.115 Amsterdammers. De overige 13.000 patiënten hebben hulp gekregen en kunnen wanneer nodig opnieuw contact opnemen.

Volgens de longarts moet de aanpak rondom de langdurige gevolgen van corona zich nog ontwikkelen. "Toen we in 2020 overvallen werden met corona is er ontzettend veel op touw gezet. Inmiddels plukken we daar de vruchten van. Dezelfde macht en subsidies moeten worden ingezet voor longcovid. Er worden aanzienlijk minder mensen in het ziekenhuis opgenomen, wat ook maakt dat mensen zeggen dat het maar een griepvirus is. De griep kent daarentegen niet zo’n groot postinfectieus probleem als longcovid. We zitten daar nu nog midden in en we zullen daar voorlopig nog zorg voor nodig hebben.''

Griepvirus

Eind vorige maand gaf het Outbreak Management Team (OMT) een update, ze adviseerden dat de laatste coronamaatregelen kunnen worden opgeheven. Overgebleven maatregelen, zoals testen bij klachten en het isolatieadvies, zijn hierdoor deze week komen te vervallen. Het OMT schreef aan de regering dat corona een 'endemische fase' bereikt, wat betekent dat er geen sprake meer is van een pandemie.

Joost Wiersinga, hoofd van de infectieafdeling van het Amsterdam UMC, is positief over dit laatste coronanieuws. "Het is fijn dat we corona inmiddels kunnen normaliseren. Je ziet dat het ziektebeeld inmiddels enorm is veranderd ten opzichte van drie jaar geleden. Dit komt onder andere door zeer effectieve vaccinaties." Maar volgens hem moeten we wel blijven opletten: "Je moet goed weten dat je van een griep ook echt heel ziek kunt worden."

De komende tijd

Ook al zijn de basismaatregelen voor het merendeel van Nederland verdwenen, in het ziekenhuis blijven ze volgens Wiersinga soms nog gelden. "Er zit nog steeds belang in die preventieve maatregelen. Zorgverleners die patiënten behandelen die het meeste risico lopen op ernstig verloop van influenza en SARS", het griep- en coronavirus, "moeten nog steeds een mondkapje dragen en zich natuurlijk aan de overige basismaatregelen houden."

Dat de basismaatregelen af en toe nog zullen worden ingezet, geldt ook voor verzorgingstehuizen. "Op het moment dat ouderen positief testen, wordt er nog steeds verwacht dat medewerkers daar voorzichtig mee omgaan. Persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals mondkapjes, worden dan nog steeds gebruikt", zegt Michiel Jongewaard, woordvoerder van zorgorganisatie Cordaan.

Voor nu ziet het ernaar uit dat de maatregelen de komende tijd niet terug zullen komen, maar mocht het onverhoopt toch terugkomen dan is de coffeeshop waar Coelewij werkt er helemaal klaar voor. ''Ik heb nog 10.000 mondkapjes liggen, dus mocht er weer iets gebeuren ben ik voorbereid.''

Ze komen er aan: zo'n vijftien schilderijen van de hand van Van Gogh, Cézanne en Le Fauconnier. Het Stedelijk Museum Alkmaar leent de werken voor een tentoonstelling over de invloed van deze meesters op de kunststroming Bergense School. Om die reden worden ook een aantal doeken opgeknapt om eind april opgefrist tussen de 'grote broers' te kunnen hangen.

Zo ook het werk van Jaap Weijand 'Bos bij Duinvermaak' (1913). "Het schilderij had een erg vergeelde vernislaag, die heb ik er met wattenstaafjes af gerold", legt restaurator Jazzy de Groot uit. "Ik was er een dag of zes mee bezig; het ging nog vrij vlot."

Het schilderij lijkt een ware metamorfose te hebben ondergaan. "Het blauw en roze spat er af", concludeert conservator Marjan van Heteren, die vijf jaar onderzoek deed naar de in Frankrijk gemaakte doeken die de jonge kunstenaars in Bergen inspireerden.

Om schilderijen van de bekende schilders naar Alkmaar te krijgen moest Van Heteren musea en collectiebeheerders overtuigen in binnen- en buitenland. "Dit zijn voor veel musea topstukken, dus die willen ze niet graag uitlenen. Gelukkig is dat wel gelukt."

Tekst gaat verder onder video.

In 1951 was er voor het laatst werk van Van Gogh in het Alkmaarse museum te vinden. De stukken van Vincent van Gogh, Paul Cézanne en Henri Le Fauconnier werden eigenlijk vorig voorjaar al verwacht, maar (de nasleep van) corona maakte dat de tentoonstelling werd doorgeschoven.

Vanaf 29 april zijn de drie meesters en de Bergense School in het museum te zien.

Het kabinet heeft de allerlaatste coronamaatregelen geschrapt. Dit betekent dat mensen bij klachten niet meer thuis hoeven te blijven en geen zelftest meer hoeven te doen. Dat heeft minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) na de ministerraad bekendgemaakt.

Museumschip de Halve Maen kan voor een jaar terugkomen naar Hoorn. De gemeente biedt het schip tot eind maart 2024 een ligplaats aan, aan het Houten Hoofd. 

Het schip vertrok aan het begin van de coronacrisis, met een stil afscheid vanuit de Hoornse haven. Er was geen budget meer om het schip te houden, ook al trok het in die vijf jaar tijd dat het in Hoorn lag meer dan 100.000 bezoekers. De nieuwe tijdelijke ligplaats werd Volendam, maar daar gaat het schip per 1 april weg. 

In december vorig jaar gaf de gemeenteraad het Hoornse college opdracht om te onderzoeken of de Halve Maen - budgetneutraal - definitief terug kan komen naar Hoorn. Daar is nog geen zekerheid over en wordt verder onderzocht. "Wanneer de terugkeer van de Halve Maen de gemeente Hoorn geld kost, moet daar hetzelfde bedrag aan inkomsten voor de gemeente Hoorn tegenover staan", schrijft het college. 

De havengelden en verbruik van elektra en water, vergoedt de gemeente Hoorn eenmalig ter waarde van vijfduizend euro. Zo kan de 17de-eeuwse replica een jaar lang in de haven van Hoorn komen te liggen. Die terugkeer wil de stichting Halve Maen zelf graag ook, mede door de geschiedenis van Hoorn en de authentieke, historische haven. 

De gemeente wil het 'beleefbaar icoon van Hoorn' graag terug. Maar heeft in de gesprekken duidelijk kenbaar gemaakt dat er geen geld is voor verdere bijdragen. Hoe het verder gaat na maart 2024, is nog niet bekend. 

Bekijk hier hoe in maart 2020 de Halve Maen vertrok uit Hoorn:

De mogelijke komst van een erotisch centrum houdt de Amsterdammers flink bezig sinds burgemeester Halsema vorige maand een shortlist met drie voorkeurslocaties bekendmaakte. Sekswerkers op de Wallen probeerden het centrum vorig jaar nog tegen te houden. Inmiddels moeten ook zij erkennen dat de kans groot is dat het centrum er gaat komen. Hoe kijken zij tegen de drie mogelijke locaties aan?

Amsterdamse sekswerkers zijn niet te spreken over de voorgestelde locaties bij de RAI in Zuid en de NDSM in Noord. Zij voelen zich niet betrokken bij het proces en maken zich met name zorgen over hun veiligheid.

Felicia Anna van belangenvereniging Red Light United: "Ons voornaamste bezwaar is dat een erotisch centrum een afgesloten geheel is. De ramen op de Wallen zijn een stuk veiliger, omdat de gordijnen open zijn en er veel mensen op straat lopen."

Onveilig en afgelegen

"Het zijn een beetje desolate plekken", aldus sekswerker Lucy. Zij werkt al jaren op de Wallen en zag de buurt in de coronaperiode, toen het rustig was op straat, juist onveilig worden: "Er waren meer dealers en rare figuren op straat. Daar ben ik bij de voorgestelde locaties ook bang voor, want het is afgelegen. Hier in de buurt zijn altijd mensen op straat."

Met name over de NDSM-locatie bestaat bezorgdheid. Felicia Anna: "De meeste sekswerkers zien het niet zitten om 's avonds op de pont te stappen. Stel dat je een klant tegenkomt met wie je die avond problemen hebt gehad." Daarnaast betalen de meeste klanten cash en willen de sekswerkers geen lange afstanden afleggen met geld op zak.

Het Prostitutie Informatie Centrum (PIC) is bang dat een erotisch centrum het welzijn van sekswerkers verder in gevaar brengt, omdat het zich niet in de binnenstad bevindt. Daarnaast vrezen ze voor een toename van discriminatie en stigmatisering van sekswerkers. Coördinator Lucy: "Dat krijg je als iedereen onder één dak wordt weggezet."

Begrip voor bewoners

Eerder deze week uitten bewoners van het RAI-gebied ook al hun zorgen over de komst van een erotisch centrum. Twee van de drie mogelijke locaties staan in dit gebied. Felicia Anna begrijpt hun zorgen wel: "Die mensen hebben niet gekozen om in een gebied met prostitutie te wonen, terwijl de Wallenbewoners wisten in welk gebied ze gingen wonen."

Hoeveel ramen er moeten verdwijnen is nog niet duidelijk. De gemeente spreekt van "een wezenlijk aantal". Het moeten er in elk geval genoeg zijn om een erotisch centrum met honderd ramen een kans te geven en de overlast door toeristen te laten afnemen. De sekswerkers zijn niet overtuigd dat het verplaatsen van de ramen tot minder toeristen of overlast leidt.

"De gemeente heeft zwaar campagne gevoerd omdat het toerisme moest worden aangetrokken", aldus Lucy. "Er zijn inderdaad meer toeristen, met alle gevolgen van dien, maar de sekswerkers krijgen de schuld. Natuurlijk is er overlast, maar dat komt van groepen toeristen waar niemand blij van wordt. Die gaan echt niet naar een erotisch centrum, die komen om naar de ramen op de Wallen te kijken."

Felicia Anna wijst erop dat de afgelopen jaren al een groot aantal ramen op de Wallen is verdwenen. Daardoor bevinden de ramen zich nu voornamelijk op één straat. Zij is er van overtuigd dat dit juist voor meer overlast gaat zorgen, doordat toeristen nu massaal naar de Oudezijds Voorburgwal komen om de ramen te bekijken.

Herverdeling ramen

Ook is het nog een raadsel hoe de ramen op de Wallen die wel openblijven moeten worden verdeeld. De gemeente kan daar nog geen details over geven. "Vanuit de belangenvereniging heb ik nog geen vrouw gehoord die vrijwillig gaat vertrekken", aldus Felicia Anne. Lucy: "Misschien moeten we gaan loten, ik weet het niet." Felicia Anna

Het PIC is een voorstander van een combinatie van ramen op de Wallen en een erotisch centrum. Coördinator Phoebe: "In het erotisch centrum komen maar honderd werkplekken. Als er daarnaast een significant aantal ramen op de Wallen verdwijnt, leidt dat ertoe dat minder werkplekken voor de sekswerkers beschikbaar zijn. Veel sekswerkers op de Wallen hebben een vast klantenbestand, dus dat zou funest zijn voor hun business."

Vrijwillig of niet, het lijkt erop dat de sekswerkers langzaam moeten gaan wennen aan het idee van een werkplek buiten de Wallen. Maar of dat het erotisch centrum gaat zijn? Lucy: "Ik zou naar België verhuizen, waar sekswerk volledig gedecriminaliseerd is, dus dat is eigenlijk de ideale situatie. Wel met pijn in het hart."

De gemeente laat weten gesprekken te hebben gevoerd met verschillende groepen sekswerkers en hun input te hebben meegenomen in de zoektocht naar een locatie. Dit najaar wil het college een besluit nemen over de locatie. Naar verwachting maakt de gemeenteraad in 2024 een definitieve keuze.