Ruim driehonderd badmintontalenten uit Azië en Europa zijn neergestreken in Haarlem. Ze doen mee aan het jaarlijkse badmintontoernooi, dat tot een van de grootste badminton-jeugdtoernooien ter wereld behoort. Het duurt tot en met zondag en vindt plaats in de DEGIRO-hal, het onderkomen van badmintonclub Duijnwijck. 

Haarlem staat ook wel bekend als badmintonstad. BC Duinwijck geldt al jarenlang als topper binnen de Nederlandse competitie. Hun sporthal is ook de thuisbasis van de badmintonclub.

Corona

Dit is de vierenveertigste editie van het jeugdtoernooi voor spelers tot en met negentien jaar. Twee edities, in 2021 en 2022, gingen niet door vanwege het coronavirus. In 2020 moesten de badmintonners uit China noodgedwongen thuisblijven. 

Er is veel veranderd tussen de eerste en laatste editie. "Het begon als uitwisseling tussen bevriende clubs. Toen kwamen de spelers uit België, Denemarken en Engeland. Ze sliepen bij gastgezinnen. Inmiddels is het een grote operatie geworden met heel veel catering en internationale vluchten. Het is echt een wereldevenement geworden", legt toernooidirecteur Jules Bakker uit. 

De deelnemers overnachten in hotels in Haarlem en Zandvoort. De toegang van het toernooi is gratis. Komend weekend zijn de finales. 

Tijdens de afgelopen editie van Queer & Pride zijn er bij de politie 22 anti-lhbti-incidenten gemeld. Het ging om mishandeling, vernieling van objecten, overlast, diefstal, discriminatie, belediging en lastigvallen.

Dat schrijft burgemeester Halsema in antwoord op vragen van D66-raadslid Marja Lust. De D66'er stelde de vragen al in oktober. "Hoewel er dit jaar geen of nauwelijks berichten zijn geweest op sociale media of via andere mediakanalen over dergelijke incidenten vraagt D66 zich af of deze (relatieve) stilte betekent dat er dit jaar tijdens Queer & Pride inderdaad geen of nauwelijks uitingen van vijandigheid zijn geweest richting lhbtiq’ers", schreef Lust. 

Het duurde dus zo'n vier maanden voordat er antwoord vanuit Halsema kwam. Zij schrijft dat ze daarvoor haar 'welgemeende excuses' aanbiedt. "De afdeling die verantwoordelijk is voor beantwoording van deze vragen is dezelfde afdeling die een belangrijke rol hebben in gevallen van crises, incidenten en demonstraties. Door drukte in het tweede half jaar van 2024 liet de afdoening van raadsinstrumenten helaas te lang op zich wachten."

Geen grote schommelingen

Uit het gisteren verschenen antwoord blijkt dus dat het om 22 incidenten ging. De afdeling Roze in Blauw van de politie heeft naar al die incidenten gekeken. Eerdere jaren kwamen er tussen de 23 en 33 meldingen bij de politie binnen. "De ontwikkeling die over de afgelopen vijf jaar naar voren komt, is dat er ondanks de coronaperiode er geen grote schommelingen zijn wat betreft het aantal incidenten die plaatsvinden tijdens de Queer en Pride periode en die bij de politie worden gemeld", schrijft Halsema. 

Tijdens afgelopen Canal Parade, het meest zichtbare evenement van de meerdaagse Queer & Pride, vonden er ondanks de aanwezigheid van honderdduizenden bezoekers volgens Halsema nauwelijks incidenten plaats. Halsema stelt dat die dag over het algemeen feestelijk en veilig verliep.

Ze benadrukt wel dat elk incident tegen lhbti'ers er één te veel is. "Er is geen enkel excuus om iemand aan te vallen om zijn of haar identiteit. Amsterdam moet een plek zijn waar je de vrijheid voelt om openlijk te zijn wie je bent, zonder angst voor agressie van iemand die dat schijnbaar anders ziet."

Hadden ze dan griep?

De otter is aan een opmars bezig in de provincie. Afgelopen vrijdag doken er twee op in de Schelphoekgracht voor de deur van de Alkmaarse Martha. Volgens een onderzoeker van Landschap Noord-Holland is het 'echt bijzonder' dat het diertje nu ook in dit deel van de provincie is gespot.

Martha van der Horst keek vrijdag aan het einde van de middag raar op. Ze zag iets drijven in het water voor haar huis aan de Voormeer in Alkmaar. "Ik dacht eerst dat het een groot stuk hout of een zeehond was. Toen ik goed keek, zag ik dat het een otter was. Ik heb m'n dochter geroepen en ben naar beneden gerend om een filmpje te maken."

In eerste instantie dacht ze dat het om één diertje ging, maar later zag ze bij haar voeten aan de kade nog een otter. Die heeft ze alleen niet vastgelegd op camera. Daarna verdwenen de otters weer. "Ik heb ze sinds dat moment niet meer gezien."

Otter is bezig met verspreiden

Volgens Kevin Raatjes, onderzoeker bij Landschap Noord-Holland, is bijzonder dat er otters gespot zijn in de grachten van Alkmaar. "De dieren zijn op dit moment heel hard bezig met zich te verspreiden, zeker richting Noord-Holland. In 2019 zijn ze de provincie ingekomen, vanuit de omgeving van Almere richting Amsterdam. De coronatijd hebben ze gebruikt om de sprong te maken over het IJ."

Na de coronaperiode werd het voor de otter moeilijker om zich te verspreiden, omdat het in de natuur, in de stad en op de weg veel drukker was geworden. "Ze hadden een paar stapjes gemaakt de provincie in. We hebben ook meldingen gehad dat ze de Afsluitdijk wilden oversteken richting Friesland. Maar daar bleef het bij. Dat er nu een melding komt van otters in Alkmaar, betekent dat ze een grote sprong vanuit de omgeving van Volendam en Monnickendam hebben gemaakt. Dat maakt het echt bijzonder", zegt Raatjes.

Tekst loopt door onder de video.

Normaal gesproken is het moeilijk om otters te spotten. Het zijn echte nachtdieren en hebben jou vaak sneller gezien dan jij hen.

De onderzoeker heeft een paar tips voor als je toch een keer een otter wil spotten. "De winter is de beste periode om dat te doen. Dan is er weinig begroeiing aan de waterkant. Als je een wandeling maakt in het donker langs de gracht of vaart, kan je ze misschien wel een keer zien."

Over precies een half jaar keert botenparade Sail na tien jaar afwezigheid terug naar de Amsterdamse wateren. Van 20 tot en met 24 augustus vormen de tallships en duizenden schepen en bootjes het decor van dit grootschalige nautische evenement. Hoewel de volledige programmering pas op 12 mei bekend wordt gemaakt, licht de organisatie nu al een tipje van de sluier op over de invulling. Dit weten we nu.

Sail 2025, met als thema "United by Waves", is niet zomaar een editie. Het evenement is langverwacht omdat het spektakel vijf jaar geleden vanwege de coronapandemie niet kon doorgaan. Bovendien is er dit jaar sprake van een driedubbel jubileum, volgens algemeen directeur Mitra van Raalten. "Tien edities en 50 jaar Sail, tijdens de 750e verjaardag van Amsterdam.” 

Traditiegetrouw trapt Sail ook deze editie weer af met de zogenoemde Sail-In Parade. Daarbij kunnen bezoekers zich vergapen aan een vloot van historische schepen en zeilgiganten, oftewel tallships, die de IJhaven binnenvaart. Deze tallships (zoals de "Europa" in de afbeelding hieronder) werden eeuwen geleden gebruikt voor de vrachtvaart, maar doen tegenwoordig vooral dienst als opleidingsschepen.  De parade is volgens Van Raalten 'een hoogtepunt voor zowel bezoekers als de bemanningsleden die vaak maanden onderweg zijn geweest om Amsterdam te bereiken'.

Nieuw deze editie is Sail on Stage: vier avonden op rij muziekconcerten tegen het decor van de zeilreuzen. De reeks wordt afgetrapt met een optreden van het internationale jeugdorkest van het Concertgebouw, op 20 augustus.  De tweede avond staat Hollandse muziek centraal, met optredens van Jan Smit en de 3JS, gevolgd door een avond met elektronische muziek een dag later.

Sluitstukken op 24 augustus zijn onder anderen Davina Michelle, Rolf Sanchez en Numidia; concerten waarbij volgens de organisatie verschillende stijlen en talen samenkomen. De kaartverkoop voor Sail on Stage is inmiddels gestart, ticketprijzen beginnen bij 39,95 euro.

200 activiteiten

De organisatie verzorgt in totaal meer dan tweehonderd activiteiten, die dus in mei bekend worden gemaakt. Het vijfdaagse evenement trekt naar verwachting miljoenen bezoekers. Algemeen directeur Van Raalten: "Het is geweldig om na 10 jaar weer alle schepen, bemanningsleden en bezoekers in de Amsterdamse haven te mogen ontvangen.”

Iets wat nog steeds hetzelfde is, is de toegankelijkheid van het evenement, zei ze eerder tegen AT5. "Mensen kunnen komen zoals ze gewend zijn. Wandelen langs de kade en schepen bezoeken. En je kunt ook als particulier binnenvaren en genieten van de schepen die er liggen."

Het aantal kinderen dat naar de 'startklas' gaat, stijgt in de stad. Een startklas is bedoeld voor kinderen die kleuter worden, maar in ontwikkeling meer begeleiding nodig hebben voordat ze naar groep 1 kunnen. In twee jaar tijd stijgt het aantal startklassen van zes naar veertien klassen in de stad. "Het is zorgelijk dat meer kinderen hulp nodig hebben, maar heel goed dat we het dus vroeg kunnen aanpakken."

In Zuidoost heeft scholenkoepel Zonova een aantal startklassen waar kinderen naar school gaan voordat ze in groep 1 instromen. "Sommige kinderen spreken de taal nog niet goed, voor andere kinderen is communiceren heel lastig. Ze hebben meer begeleiding nodig om in de normale groepssetting van de basisschool mee te komen."

Ook in Noord, West en Nieuw-West zijn startklassen. Thuis Orthopedagogen - een organisatie die deze startklassen organiseert - pakt het anders aan: "Bij ons gaat het gelijk op met de kleuterklas en krijgen de kinderen twee dagdelen per week begeleiding", zo vertelt Noortje Meijer. In klassen van ongeveer acht leerlingen wordt voornamelijk gewerkt aan sociaal-emotionele ontwikkeling.

Herkennen van problemen

Voor Meijer is het niet duidelijk waar de stijging vandaan komt. "Het kan zijn dat er meer kinderen met hulpbehoefte zijn, maar we zien het ook eerder. Ik denk dat de maatschappij verandert en er ook veel van kinderen wordt gevraagd. Dus het is in die zin niet heel gek dat ze meer aandacht nodig hebben."

In de startklas op de Tijl Uilenspiegelschool in Bos en Lommer krijgt een groepje kinderen les over de regels in de klas. Samen nemen ze de regels door: "Je zit op je stoel", zegt Quiana. Het meisje steekt netjes haar vinger op. "We proberen ze mee te nemen in het 'gewone' basisschoolleven. Ondanks dat het lastig is om een reden aan te wijzen voor de groei van deze klassen, is een ding heel duidelijk: al deze kinderen zijn geboren in coronatijd. "Dat betekent vaak meer isolement", zo vertelt ook Zonova-bestuurder Dave Ensberg.

"We zijn er vroeg bij, en daardoor kun je problemen of stoornissen voorkomen op latere leeftijd", vertelt hij. Bij alle startklassen worden ouders betrokken om ook aan hen uit te leggen hoe de ontwikkeling van hun kind gaat. "Het is heel belangrijk dat ouders ook de ruimte hebben om hun kinderen hierin te helpen."

Liever wel dan geen startklas

Het ging voornamelijk om kinderen in Noord, Nieuw-West en Zuidoost toen de startklassen enkele jaren geleden begonnen. "Sociaaleconomische status heeft soms wel effect, vooral als het samengaat met gebrek aan veiligheid en structuur in een gezin", vertelt de Zonova-bestuurder.

Maar inmiddels is het wijd verspreid over de stad. Meijer: "Het gaat om allerlei soorten kinderen en is voor iedereen." Of de wens is om over een paar jaar geen startklas meer nodig te hebben? "Nee, dat denk ik niet", zeggen ze bij Thuis Orthopedagogen. "Het is mooi om te normaliseren dat er voor ieder kind andere begeleiding nodig is."

Een uurtje een rondje lopen door de wijk en het melden zodra je iets verdachts ziet. Dat is waar Karin van der Vliet uit Oudkarspel vrijwilligers voor zoekt. Met haar initiatief 'oren en ogen' hoopt ze de gemeente veiliger te maken. 

De bewoner uit Oudkarspel merkte dat er behoefte was aan een soort burgerwacht. "Er is best veel onrust in de wijken", vertelt ze aan NH. In de dorpen die onder de gemeente Dijk en Waard vallen zijn inbraken een probleem. Daarnaast veroorzaken hangjongeren overlast, weet Karin. "De politie en boa's zijn echt onderbezet. Maar mensen die in de wijk lopen, zijn eigenlijk de ogen en oren van de politie. Daarbij kennen ze de wijken heel goed." 

Zodra er iets geks gebeurt, kunnen de bewoners de situatie zelf het beste inschatten. "Dan zien ze gelijk al: dat is wel pluis of niet pluis." Daarnaast checken de 'oren en ogen' ook of er inbraakgevoelige situaties zijn in de wijk, bijvoorbeeld een trap die tegen een huis aan staat of een sleutelbos in de buitendeur. "Maar als er overduidelijk een verdachte situatie voordoet, moeten we een melding maken."

Herstart

Een aantal jaar geleden was Karin het initiatief al gestart, maar door corona konden de vrijwilligers vaak niet naar buiten om een rondje te lopen. Met een herstart hoopt Karin weer net zo'n actieve groep vrijwilligers te werven als voorheen. In Dijk en Waard zijn op het moment acht 'oren en ogen' actief, vertelt Karin. "We kunnen dus nog genoeg mensen gebruiken."

Met de oproep bij NH Helpt wil ze haar burgerwacht verder uitbreiden. De vrijwilligers die rondlopen in de wijken worden gevraagd om vooral te waarnemen. Het beste is als vrijwilligers niet op de plegers afstappen als iets niets klopt, maar het melden bij de juiste instantie. "Op deze manier maken we het samen veilig." 

De eerste paal van het nieuwe gemeentehuis van Haarlemmermeer gaat dit voorjaar de grond in. In 2028 moet het energiezuinige en compacte gemeentehuis aan het Raadhuisplein de deuren openen, al is het nog maar de vraag of tegen die tijd alle lampen, computers en koffie-apparaten tegelijk aan kunnen. 

Dat zei wethouder Charlotte van der Meij vanochtend in gesprek met enkele journalisten. "We bekijken de mogelijkheden of er alternatieve oplossingen zijn of om het gebouw tijdelijk op minder energie te laten draaien", bevestigt haar woordvoerder.

Meerkosten

Na vier jaar plannen maken, maakte de wethouder in het gesprek onder meer bekend dat aannemer de aanbesteding voor het nieuwe gemeentehuis heeft gewonnen. En dat er drie miljoen meer nodig was om dat bedrijf over de streep te trekken.

Die meerkosten zitten vooral in materiaal- en personeelskosten, verklaarde ze. De totale geraamde kosten voor de bouw van het gemeentehuis komen daarmee op 55 miljoen euro. De wethouder kan niet uitsluiten dat de kosten nog verder oplopen. "Ik heb geen glazen bol."

Het nieuwe gemeentehuis wordt veel compacter dan het oude raadhuis, benadrukt de wethouder. "We gaan van 27.000 vierkante meter (verdeeld over twee locaties, red) naar 16.000 vierkante meter."

In vloeroppervlak bijna een halvering dus, terwijl er vanwege de verwachte bevolkingsgroei bij het ontwerp van het nieuwe raadhuis wél rekening is gehouden met een groei van raad, college én ambtenarenapparaat. 

Lees verder onder de afbeelding

Omdat sinds de coronapandemie ook ambtenaren vaker thuiswerken, verwacht de gemeente met minder ruimte af te kunnen. De ruimte die er wel is, wordt bovendien efficiënter benut. "Overal komen flexplekken", vertelt Van der Meij. 

Voor Haarlemmermeerders wordt het gemeentehuis anoniemer, wat volgens de wethouder een goed teken is. "Iedereen wordt na binnenkomst op dezelfde plek geholpen", vertelt ze. Daarmee kunnen buitenstaanders niet meer zien of iemand zicht bij de gemeente meldt voor een dakkapel of schuldhulpverlening komen.

Netcongestie 

Naar verwachting is het nieuwe gemeentehuis in 2027 klaar, en wordt het een jaar later in gebruik genomen. Toch is het nog maar de vraag of de lichten en de computers dan aan gaan. "Het is nog niet duidelijk alle apparaten tegelijk aan kunnen", aldus Van der Meij. "Dat was zo in de ontwerpfase, en dat is nog steeds zo." 

Ze doelt op de onzekerheid rond oplossingen op netcongestie op te lossen. Ook in Haarlemmermeer wordt het elektriciteitsnetwerk zo intensief benut, dat nieuwe grootverbruikers niet altijd een aansluiting kunnen krijgen. 

"Voor de bouwfase hebben we genoeg stroom", licht Van der Meijs woordvoerder toe. "Maar voor de gebruiksfase hebben we mogelijk nog niet vermogen."

Van der Meij weet dat het nog jaren gaat duren voordat de capaciteit van het netwerk landelijk weer voldoet, en kijkt daarom graag naar creatieve oplossingen. 

Als voorbeeld benoemt ze bedrijventerrein Schiphol Trade Park, 'waar sommige bedrijven te veel capaciteit hebben en andere bedrijven geen aansluiting'. Bedrijven met een overschot delen hun capaciteit met buren zonder aansluiting. 

Beroep op solidariteit

Twee vliegen in één klap: het bedrijf met aansluiting benut zijn capaciteit beter en een ander bedrijf kan ondanks het overvolle stroomnet toch starten of groeien. Van der Meij hoopt dat er in het centrum een soortgelijk solidariteitsgevoel heerst, mocht het nodig zijn. 

Ze denkt aan een samenwerking met bijvoorbeeld cultureel centrum C-punt. "Daar verbruiken ze 's avonds meer energie, terwijl wij juist overdag meer verbruiken."

Het Houtfestival in Haarlem krijgt dit jaar een andere opzet. Waar artiesten voorheen optraden in tenten, verdwijnen die dit keer. Ook de podia krijgen een nieuw uiterlijk. De aanpassingen moeten bijdragen aan een financieel gezonde toekomst.

Het Houtfestival is een gratis evenement voor een breed publiek, van acht tot 88, en draait volledig op vrijwilligers. Het programma biedt een podium aan nationale en internationale artiesten die zelden op de grote festivals te zien zijn.

Dat er dit jaar geen tenten worden opgebouwd, is een financiële keuze. Veel festivals kampen met de gevolgen van de coronacrisis: de kosten zijn gestegen, terwijl de inkomsten achterblijven.

Het Houtfestival zat ook in nood en moet daarom improviseren. Het maakte zich zelfs even zorgen over het voortbestaan. Of over een toekomst waarin bezoekers kaartjes moeten kopen en er hekken om het terrein heen staan. Dat staat haaks op het open karakter.

Houtnacht naar andere locatie

De Houtnacht, traditioneel de avond voor het Houtfestival, staat dit jaar niet op het programma. Renske Leijten, voorzitter van het festival, nuanceert dat. "Er komt wel een Houtnacht, maar niet in de Haarlemmerhout."

"Normaal maken zij, de jongeren, gebruik van tenten en apparatuur die er al staan voor het festival. Dat kan nu niet. Ze zullen uitwijken naar een andere plek. Waar is nog niet bekend."

Tekst loopt door.

Minder uitgeven om sterker te worden

"We steken normaal vooral geld in infrastructuur (tenten en podia, red.) en artiesten. Die eerste schrappen we nu grotendeels. Het wordt dus een beetje een 'vreemd' jaar. Allemaal om vanaf 2026 financieel gezond verder kunnen", legt Leijten uit. "Maar het wordt zeker tof, hoor."

Het is voor de evenementen in Haarlem een spannende tijd. Niemand weet op dit moment hoe de gemeentelijke subsidies voor de komende drie jaar verdeeld gaan worden. Op een paar na. Bevrijdingspop bijvoorbeeld.

Het Houtfestival zit samen met veel andere evenementen in een andere subsidiepot. "Dat geld moet verdeeld worden onder culturele, commerciële én sportevenementen. De verschillen zijn groot. Wij, de culturele evenementen, hebben duidelijk proberen te maken dat ze de drie los van elkaar moeten beoordelen", vertelt Leijten.

Steun van striptekenaar Joost Swarte

Het college werkt de subsidieplannen nu verder uit. Onlangs spraken programmeur Wijnand Stomp en striptekenaar Joost Swarte de raadsleden toe over het belang van het Houtfestival. Leijten voelt voldoende steun binnen de raad. 

De Haarlemse hoopt op een gemeentelijke bijdrage voor nog langere termijn. "Want sponsoren willen weten of het festival toekomst heeft. Anders trekken ze zich terug. En als fondsen, die ons ook ondersteunen, zien dat de gemeente je jaarlijks met een bepaald bedrag steunt, dan komen ook zij eerder over de brug."

 Het Houtfestival is op zondag 15 juni tussen 12.00 en 23.00 uur.

Het aantal touringcars in de binnenstad is vorig jaar drastisch afgenomen ten opzichte van een jaar eerder. De gemeente, die het gegeven vandaag naar buiten brengt, meldt dat het gaat om een daling van 66 procent.

In 2023 reed er gemiddeld 102 keer per dag een touringcar het centrum van de stad in. Sinds 1 januari 2024 kan dat niet zomaar: alleen touringcars met een speciale vergunning mogen het gebied binnen de binnenring (S100) inrijden. Dit jaar gaat het om zo'n 35 touringcars met een ontheffing.

Volgens wethouder Melanie van der Horst heeft de maatregel dus effect. "We kennen allemaal de beelden van grote touringcars die straatjes blokkeerden omdat de weg te smal was en ze moesten keren, met als gevolg dat al het verkeer daar vast stond in de uitlaatgassen."

In de eerste negen maanden van vorig jaar werd er nog niet op het touringcarverbod gehandhaafd. Dat is nu wel het geval. Van der Horst verwacht dus dat het aantal touringcars in het centrum nog verder zal teruglopen.

Op andere plekken meer overlast

In het gebied binnen de Ring A10 dat buiten de binnenring ligt, is het aantal touringcars juist met 21 procent toegenomen. De gemeente denkt dat onder meer komt door de terugkeer van toerisme na corona en de groei van het aantal schoolreisjes. Ook kunnen wegwerkzaamheden, waardoor omleidingsroutes moesten worden gevolgd, een rol hebben gespeeld.

De gemeente zegt komend jaar te onderzoeken of er in dit gebied plekken zijn waar maatregelen genomen moeten worden.

Een groep van meer dan zeventig huishoudens in een wooncomplex aan de Veemkade in Oost heeft recht op zo'n anderhalve ton van verhuurder Vesteda, zo besluit de rechtbank. De verhuurder sloot een 'health center' met sauna, zwembad en sportschool meer dan duizend dagen, en voor een deel van die periode hebben de huurders nu recht op compensatie. Vesteda is niet te spreken over de uitspraak en verdenkt de rechter van handelen naar "onderbuikgevoel".

De fitnessruimte en sauna - ze noemen het 'health club' - in het gebouw is voor de huurders vrij toegankelijk, maar werd sinds de coronapandemie meermaals gesloten. Deels door de regels vanuit de overheid en deels door lekkage en renovatie. Het meningsverschil tussen de bewoners en de verhuurder haalde het tot in de rechtbank: betalen bewoners voor die voorziening of niet en hebben zij recht op huurcompensatie?

Volgens Vesteda moeten bewoners het zien als 'een cadeautje waar niet voor wordt betaald', maar volgens de bewonersgroep hoort dit bij de kale huur en betaalden ze dus tijden lang geld voor iets wat ze niet konden gebruiken. 

De rechter heeft nu uitgesproken dat de fitnessruimte en sauna moet worden gezien als 'onroerende aanhorigheid'. Dat wil zeggen dat het inderdaad onderdeel is van de kale huur. "Dat was voor ons het belangrijkste", vertelt voorzitter van de huurdersvereniging Pieter Herman. "Door dit recht op compensatie, hebben bewoners een sterk middel om te voorkomen dat dit soort sluitingen in de toekomst blijven plaatsvinden."

2,50 euro per dag

Maar niet geheel onbelangrijk is de compensatie die de huurders eisten. Ruim 70 huishoudens wilden samen een bedrag van 250.000 euro van Vesteda zien. Daar geeft de rechter ze gedeeltelijk gelijk in. Voor één van de langere periodes dat het centrum dicht was krijgen huishoudens recht op 2,50 euro per dag, ook wel 75 euro per maand. Omgerekend gaat dat om een bedrag van ongeveer 1900 euro per huishouden.

De rechter besloot dat pas vanaf een sluitingsperiode van een maand dit bedrag moet worden uitgekeerd, alle andere keren dat de wellness- en fitnessruimte gesloten moest worden voor korter dan een maand tijd levert geen compensatie op. "2,50 euro per dag is natuurlijk heel weinig, maar in totaal is het toch best een bedrag", zegt Herman.

De sluiting tijdens de covidperiode ziet de rechter niet als 'onacceptabel'. Maar volgens de bewoners was dat het zeker wel. De sportzaal en sauna was voor privégebruik, en daar golden de sluitingsregels van de overheid toen niet voor, zo zegt de voorzitter van de huurdersvereniging. "Vesteda heeft dit zelf besloten, maar het is vreemd dat de rechter daar dan wel in meegaat."

Verontwaardigde verhuurder

In totaal wordt er dus bijna anderhalve ton aan bewoners uitgekeerd door Vesteda. Althans, dat is de bedoeling. Vesteda zelf is namelijk niet te spreken over de gerechtelijke uitspraak: "We hebben met verbazing kennisgenomen van de uitspraak van de rechter. Het lijkt erop dat de rechter zich vooral op zijn onderbuik heeft gebaseerd in plaats van op de letterlijke afspraken in de huurovereenkomsten."

Volgens de verhuurder is het gebruik van de 'health club' geen onderdeel van die kale huur en staat dat heel duidelijk in het contract. Ook benadrukt de verhuurder de renovatie in de afgelopen jaren aan de sportschool en sauna, wat niet aan de huurders is doorgerekend. Dat wijst er volgens Vesteda op dat de club niet is inbegrepen in de huurprijs.

Het gebouw naast het complex heeft eenzelfde soort constructie. Ook daar zou nu de fitnessruimte bij de kale huur inbegrepen zitten en ook de negentig appartementen daar hebben mogelijk recht op huurcompensatie. Vesteda: "Dit complex (Detroit, red.) heeft zelfs een lagere gemiddelde huurprijs per vierkante meter dan nabijgelegen Vesteda-complexen zonder healthclub."

Hoger beroep

Of de bewoners genoegen nemen met de aangeboden compensatie? "Daar zijn we nog niet helemaal over uit." Mogelijk gaan huurders nog in hoger beroep tegen het bedrag per dag of de periode van een maand vanaf wanneer er compensatie moet worden uitbetaald. Voor Vesteda is het duidelijk. Een woordvoerder: "Wij gaan in hoger beroep."

Het aantal touringcars in de binnenstad is vorig jaar drastisch afgenomen ten opzichte van een jaar eerder. De gemeente, die het gegeven vandaag naar buiten brengt, meldt dat het gaat om een daling van 66 procent.

In 2023 reed er gemiddeld 102 keer per dag een touringcar het centrum van de stad in. Sinds 1 januari 2024 kan dat niet zomaar: alleen touringcars met een speciale vergunning mogen het gebied binnen de binnenring (S100) inrijden. Dit jaar gaat het om zo'n 35 touringcars met een ontheffing.

Volgens wethouder Melanie van der Horst heeft de maatregel dus effect. "We kennen allemaal de beelden van grote touringcars die straatjes blokkeerden omdat de weg te smal was en ze moesten keren, met als gevolg dat al het verkeer daar vast stond in de uitlaatgassen."

In de eerste negen maanden van vorig jaar werd er nog niet op het touringcarverbod gehandhaafd. Dat is nu wel het geval. Van der Horst verwacht dus dat het aantal touringcars in het centrum nog verder zal teruglopen.

Op andere plekken meer overlast

In het gebied binnen de Ring A10 dat buiten de binnenring ligt, is het aantal touringcars juist met 21 procent toegenomen. De gemeente denkt dat onder meer komt door de terugkeer van toerisme na corona en de groei van het aantal schoolreisjes. Ook kunnen wegwerkzaamheden, waardoor omleidingsroutes moesten worden gevolgd, een rol hebben gespeeld.

De gemeente zegt komend jaar te onderzoeken of er in dit gebied plekken zijn waar maatregelen genomen moeten worden.

Het noodlijdende Museum van de Geest aan de Schotersingel in Haarlem heeft een nieuwe directeur. Marije Kool moet het vastgestelde reddingsplan uitvoeren om het museum rond mentale gezondheid weer levensvatbaar te maken. Ze volgt per 1 mei interim-bestuurder Eelco Damen op. 

Marije Kool (1977) heeft veel ervaring in de culturele sector. Zo was ze de afgelopen tien jaar zakelijk directeur van Teylers Museum in Haarlem en later van het Zaans Museum in Zaandam. Daarvoor werkte ze onder meer voor Nationale Opera en Ballet, het Amsterdam Museum en filmmuseum Eye in Amsterdam. 

Het Museum van de Geest in Haarlem-Noord kampt met flinke financiële problemen. Door de coronacrisis was het museum lang gesloten. In oktober vorig jaar zag het er zelfs naar uit dat het museum failliet zou gaan, maar de gemeente Haarlem trekt 900.000 euro uit voor een reddingsplan voor de komende twee jaar.

Flinke uitdaging

Kool heeft zin in de nieuwe klus, maar bevestigt dat het een hele uitdaging wordt: "Het Museum van de Geest is een van de meest relevante musea van Nederland. Maar door de unieke combinatie van mentale gezondheid in een museale context valt het museum tussen wal en schip en ontvangt het geen structurele subsidie."

"Ik kijk ernaar uit om me samen met de bevlogen medewerkers, vrijwilligers, betrokken zorginstellingen en bestuur te gaan inzetten om de toekomst van Museum van de Geest veilig te stellen. De verhalen die door Museum van de Geest verteld én uitgelokt worden, mogen niet verdwijnen."

Tekst loopt door onder de foto.

Het museum moet zien te overleven met veel minder betaalde medewerkers. De vier GGZ-instellingen die het museum hebben opgericht, beloven ook meer geld uit te trekken om het Museum van de Geest overeind te houden. De gemeente Haarlem is eigenaar van het voormalige Dolhuys. Het monumentale pand is een aantal jaar geleden ingrijpend gerenoveerd op kosten van de gemeente. 

Voor horeca in de stad gaan andere regels gelden, om de leefbaarheid in de stad te bevorderen. Horecazaken krijgen daarom binnenkort een nieuw 'label', wat impact gaat hebben op openingstijden en er komt ook een verplichte vergunning voor terrassen. 

In 2024 telde Amsterdam ruim 4500 zelfstandige horecabedrijven. Volgens burgemeester Femke Halsema maakt de horeca de stad, maar brengt het knelt soms ook met het leefbaarheidsgevoel van bewoners. "De afgelopen jaren is de druk op de openbare ruimte toegenomen, mede door de groei van toerisme en de aantrekkingskracht die onze stad wereldwijd uitoefent. Bewoners in drukke gebieden ervaren soms hinder van nachtelijk rumoer, volle straten en een veranderend straatbeeld."

Om die leefbaarheid te verbeteren besloot de gemeente in 2018 om een nieuw beleid op te stellen voor de horeca. Door wat vertraging vanwege de coronapandemie is dat nieuwe beleid nu door het stadsbestuur gepresenteerd. De manier waarop de gemeente naar de horecazaken kijkt gaat veranderen en daarmee ook de regels voor sommige zaken. Ook valt het terrassenbeleid nu onder het horecabeleid met een nieuwe vergunning. 

Zaak krijgt een 'label'

Tot nu toe werkte de gemeente in bestemmingsplannen met algemene horeca-typeringen, zoals een restaurant of een café, maar dat gaat de gemeente niet meer gebruiken. Vanaf nu krijgt een zaak een 'label' voor een van de vier zwaartecategorieën: licht, regulier, middelzwaar en zwaar. De gemeente maakt de overstap naar dit nieuwe systeem om beter in kaart te kunnen brengen wat voor invloed de activiteiten op de leefomgeving hebben voor bewoners. 

Ook de bestaande horecabedrijven, die nu zijn ingedeeld op types, krijgen zo'n label van de gemeente. De zaken kunnen wel blijven zitten waar zij op dit moment zijn gevestigd, ook als zij straks worden omgezet naar een zwaardere categorie. Wel kan het voor verandering zorgen in de openingstijden, die worden namelijk in het nieuwe beleid bepaald per zwaartecategorie. 

Snackbar uur eerder dicht

In het huidige beleid worden openingstijden bepaald door de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), regels die de gemeente op kan zetten voor zaken en gebieden. Daardoor kan een café in Oost langer open zijn dan in het Wallengebied. Met de komst van de nieuwe labels, worden ook de openingstijden voor de horecazaken aangepast. De vuistregel: hoe zwaarder de categorie, hoe langer de openingstijden. Wel blijft de burgemeester de bevoegdheid houden om via de APV openingstijden te beperken.

Voor lichte horeca is de sluitingstijd 22.00 uur, dat geldt voor de hele week. Reguliere horeca en middelzware horeca moeten doordeweeks om 01.00 uur dicht, in het weekend mag middelzwaar tot 03.00 en regulier 02.00 uur. Daardoor moet de snackbar een uur eerder dicht dan dat nu is toegestaan. "Dat voorkomt dat restaurants in de late avond een andere functie krijgen waar nieuwe bezoekers op af komen wat reuring in de buurt kan veroorzaken", zo legt de gemeente de aanpassing uit. De nieuwe openingstijden gaan begin 2026 in, maar er geldt wel een overgangstermijn van twee jaar. 

De zogenoemde 'avondzaken', die nu doordeweeks tot 03.00 en in het weekend tot 04.00 uur open mogen zijn, behouden wel hun openingstijden. Dat zijn zo'n 150 locaties. Het gaat met name om cafés in het centrum rond het Rembrandt- en Leidseplein. Maar ook diverse (eet)cafés in Oost, West en Zuid en enkele in Noord en Nieuw-West.

Fastfoodzaken, maar ook cafés en bars, kunnen straks wel twaalf keer per jaar een ontheffing aanvragen om langer open te kunnen blijven. Voor cafés moet daar wel zes dagen tussen zitten. Overige horeca kunnen maximaal vijf keer per jaar zo'n ontheffing aan vragen. 

Nieuwe terrasvergunning

Ook voor terrassen gaan er in de nieuwe plannen dingen veranderen. Volgens de gemeente zit er namelijk ook een keerzijde aan de voor veel Amsterdammers favoriete plekjes in de zomer. Het neemt veel van openbare ruimte in en de terrassen kunnen zorgen voor overlast, van rokers of lawaai.

Om de gevolgen van het terras, waaronder ook het stemgeluid, goed te kunnen beoordelen, komt er een verplichte omgevingsplanvergunning voor terrassen. Deze nieuwe vergunning is nodig als een ondernemers een terras wil aanleggen en bepaald of een terras mogelijk is en hoe groot deze dan mag zijn. Voor bestaande terrassen gaat er nog niets veranderen. Als een ondernemer een terras wil wijzigen, dan is de nieuwe vergunning wel nodig. 

De uiterlijke sluitingstijden voor terrassen blijven wel hetzelfde. In de zomer is dat om 01.00 uur doordeweeks en 02.00 uur in het weekend, in de winter is het om middernacht. Binnen deze tijden kunnen door de stadsdelen gebieden aangewezen worden waar vroegere tijden gelden. 

Wat wel gaat veranderen zijn de 'tropische terrassen' in het centrum. Bij tropisch weer mogen terrassen uitwaaieren en mogen horecabedrijven zonder terrasvergunning dan een klein terras plaatsen. Vanwege de drukte in de stad houdt die regeling op met bestaan. 

De gemeenteraad moet nog wel over de plannen van het stadsbestuur stemmen. Tijdens de raadsvergadering van 5 maart wordt er overgestemd. Over twee weken worden de plannen eerst besproken. 

Popweekend Alkmaar keert dit jaar na negen jaar afwezigheid met twee evenementen terug. "Door de coronapandemie is het helemaal stilgevallen. We pakken het nu groots aan."

In 2016 vond de laatste editie van het Popweekend plaats in Alkmaar, op de Plattestenenbrug. "Door nieuwe horeca-eigenaren kon het daar niet meer doorgaan", vertelt organisator Naomi Breed. "Toen is het verplaatst naar Live op het Plein in Bergen. Maar door de coronapandemie is het helemaal stilgevallen."

Daar wilden Naomi en mede-organisator Jeffrey iets aan veranderen. "Wij blazen het in Alkmaar nieuw leven in. De oude organisator Gerrit heeft een grote stap teruggedaan, en wij nemen het stokje nu over. We willen het groots aanpakken, of beter gezegd: we pakken het groots aan."

Twee evenementen

Dat blijkt: het Popweekend komt terug in Alkmaar met twee evenementen. Die eerste, genaamd de Kick-Off, vindt plaats op 22 maart in de Stadsfabriek. "Het is een soort voorronde", vertelt Naomi. Bij dat evenement kiezen het publiek en de organisatie de regionale bands die op het kleine podium van het grote evenement mogen staan. "En een van de bands mag naar het hoofdpodium van het evenement op het Canadaplein."

Tekst loopt door onder de Instagram-post.x

Dan volgt op 7 juni het 'grote' evenement op het plein midden in de binnenstad van Alkmaar, met foodtrucks en twee podia. "We verwachten daar zo'n drie- tot vierduizend bezoekers", aldus Naomi. Over de line-up kan ze nog niet zoveel zeggen, maar: "We zijn bezig met het boeken van een aantal grote Nederlandse artiesten. De rest vullen we in met bands uit de omgeving."

Er zijn vaker evenementen met muziek in de stad, maar die zijn niet zoals het Popweekend voor ogen heeft, aldus de organisator. "Je hebt wel eens kleinere evenementen met live-muziek, in bijvoorbeeld een horecagelegenheid met plek voor zo'n vijfhonderd man. Wat je niet vaak ziet, is zo'n groot evenement met live-muziek. Er komen echt toffe bands te staan, die eigen nummers of covers spelen. Het is pop, maar wel wat meer richting de rock-kant."

Tekst loopt door onder de Instagram-post.

Naomi vindt dat Alkmaar nog zo'n soort evenement miste. "Dit is voor regionale bands een superleuke kans om op te treden voor een groot aantal bezoekers. En live-muziek geeft ook een heel andere sfeer dan een evenement met een dj op die op een mengtafel staat te knallen. Je ziet het ook niet zoveel meer, alle grote festivals en evenementen hebben vooral dj's. Dat is qua kosten een stuk makkelijker, maar wij willen een evenement met een leuke sfeer en muziek om mee te zingen en dansen." 

De agressie in de Amsterdamse horeca neemt toe zo blijkt uit cijfers van de politie. In de Regionale Veiligheidsrapportage staat dat er vorig jaar 22 gevallen van openlijke geweldpleging méér waren dan in 2023. Dat is een stijging van 138 procent. Koninklijke Horeca Nederland geeft samen met Veilig Ondernemen Amsterdam-Amstelland agressietrainingen aan horecapersoneel. "De-escalerend handelen is het eigenlijk."

Trainers Mathijs en Bob krijgen het regelmatig te horen van hun cursisten: de agressie in de horeca neemt toe. De twee geven in het hele land agressietrainingen aan horecapersoneel. Deze keer doen ze dat in het Amsterdamse DeLaMar Theater, want ook hier hebben medewerkers soms te maken met boze en soms ook agressieve bezoekers. "Ik ben wel eens uitgescholden om het feit dat wij geen speciaalbier in de bar hadden", geeft medewerker Jorieke als voorbeeld.

Trainer Bob speelt vandaag de boze bezoeker. Tijden het rollenspel komen diverse scenario's aan bod: de bezoeker die te laat komt en de zaal niet meer in mag, de bezoeker die contant wil betalen en weigert te pinnen of de bezoeker die ontevreden is over de toegewezen zitplaats. De theatermedewerkers leren hoe ze met beleefdheid, geduld en als het nodig is doortastendheid kunnen voorkomen dat de boel uit de hand loopt. Trainer Mathijs Hartman: "We leren ze om op een professionele manier om te gaan met agressie. De-escalerend handelen is het eigenlijk. Het is heel belangrijk om te zorgen dat mensen weerbaar worden en de tools meekrijgen om verbale agressie te de-escaleren."

Dit soort trainingen worden al langer gegeven, maar lijken nu meer nodig dan ooit. Volgens de politie gaat het in de Amsterdamse horeca steeds vaker mis: 

Koninklijke Horeca Nederland zegt het beeld te herkennen. "We ervaren een toename aan incidenten doordat mensen minder tolerant lijken te zijn sinds corona, maar ook door de vele verwarde personen, statuslozen, daklozen en criminelen die we tegenwoordig in Amsterdam zien." Mathijs: "Mensen hebben kortere lontjes, de verwachtingen zijn hoger, er is meer stress in deze maatschappij sowieso. Mensen reageren veel meer uit emotie dan en dat is vaak agressie."

Hildo is nog niet zo lang gastheer bij het DeLaMar maar werkt en beweegt al lang in het Amsterdamse uitgaansleven. Ook hij ziet de agressie in de horeca toenemen. "Als gevolg van het feit dat mensen zich sneller onbegrepen voelen, of omdat ze vinden dat ze ergens recht op hebben wat natuurlijk niet altijd het geval is. Ik denk dat dat wel is toegenomen."

Hildo treedt zelf op als dragqueen April Summer. Hij is wel gewend om stevig van zich af te bijten, maar snapt ook wel dat dat als gastheer in het theater niet kan. "Je moet echt je eigen karakter een beetje naar de achtergrond verplaatsen om de ander rustig te houden. Dat heb ik vandaag wel geleerd en dat is heel erg interessant."

Het doek lijkt definitief te vallen voor chocolademaker Droste. Het van oorsprong Haarlemse bedrijf staakt de productie in het Gelderse Vaassen en de 27 medewerkers hebben te horen gekregen dat ze worden ontslagen. Een triest einde voor het merk dat 162 jaar geleden in Haarlem werd opgericht.

Stephanie (68) uit Haarlem werkte begin jaren zeventig een paar weken bij Droste. Ze woont nog altijd in de Harmenjansbuurt, vlak bij de voormalige fabriek. "Het was een van mijn eerste baantjes. Ik ging er in de zomervakantie werken, omdat ik een fiets wilde kopen. Dat is gelukt, maar het werk was een hele uitdaging. Ik stond aan de lopende band en die werd langzaam in tempo opgevoerd. Je kent die achthoekige doosjes met de pastilles wel, ik moest een kussentje op de chocolaatjes leggen en dan het deksel op dat doosje zetten."

De tante van Stephanie was veel langer in dienst bij Droste. "Die heeft er vijftig jaar gewerkt. Tante Annie kwam altijd met een doos vol lekkers als je jarig was. En we kregen ook altijd een chocoladeletter van Droste."

Muntjes in je achterzak

"Het ging er best streng aan toe", lacht Stephanie. "Zo kon je muntjes kopen voor koffie of thee in de pauze. Die muntjes moest je dan in de achterzak van je broek bewaren. De vrouw die de leiding had over de lopende band haalde kort voor de pauze het muntje uit je zak en zette de drank vast klaar. Dan was de koffie drinkbaar als de pauze begon, die pauzes waren waarschijnlijk erg kort."

De Haarlemse is minder te spreken over de werkcultuur in die jaren. "Er werkten heel veel vrouwen in de productie, ik denk dat ik een van de jongsten was. De mannen liepen af en aan met grote karren en die floten vaak naar ons. Dat was vervelend en dat zou nu echt niet meer kunnen."

Icoon in Haarlem

De chocolade ging er goed in bij de jonge Stephanie. "Ik vond het allemaal erg lekker, maar na een paar dagen raak je dat wel kwijt. Eens in de week kon je bij een klein hokje bij de uitgang van de fabriek brokken chocola kopen. Die waren mislukt en ze kostten daarom maar weinig. Het is jammer dat Droste nu verdwijnt, het was toch echt een icoon."

Tekst loopt door onder de foto.

De laatste Drosteflikken kwamen in 1986 van de lopende band af in Haarlem. Droste is dus al jaren geen Haarlemse onderneming meer, maar veel Haarlemmers hebben nog herinneringen aan de cacaolucht die regelmatig in de lucht hing in de stad. En de naam 'Droste' prijkt nog altijd op de gevel van de voormalige fabriek aan het Spaarne.

Banketbakker flikt het

Gerardus Johannes Droste was een Haarlemse banketbakker, die in 1863 begon met de verkoop van chocoladepastilles of 'flikken': de bekende ronde en platte chocolaatjes. Droste had destijds een winkel aan de Grote Houtstraat 132 in het centrum van de stad, de 'Salon de Refraîchissements'. 

Tussen 1890 en 1900 verhuisde de productie van de chocola naar het terrein aan het Spaarne, waar uiteindelijk de grote Drostefabriek kwam te staan. Die plek had een aantal voordelen: de cacaobonen en andere grondstoffen konden direct vanuit vrachtschepen worden gelost op het fabrieksterrein en de geuroverlast in de binnenstad werd zo verminderd. Ook was er veel meer ruimte voor de branderij, inpakkerij en de loodsen.

Tekst loopt door onder de foto.

Rond 1900 verscheen de bekende verpakking met de verpleegster. Op het rechthoekige blik is een verpleegster afgebeeld met een dienblad waarop diezelfde verpakking weer te zien is. En daarmee was het Droste-effect geboren: de eeuwige herhaling. Het Haarlemse bedrijf stond bekend om zijn vooruitstrevende reclames. De wereldberoemde afbeelding is nog altijd terug te vinden in de gevel van het fabriekspand. 

Haarlemmer Erwin (69) werkte tot voor kort bij de aannemer die de voormalige fabriek ombouwde tot appartementencomplex. "Ik heb het gebouw helemaal leeg gezien. Het was lek aan alle kanten en alles was beschimmeld. De kelder stond ook helemaal vol water."

"Het plateau met de afbeelding van de verpleegster is er in die tijd ook helemaal af geweest. Dat lag in losse onderdelen in de werkplaats. Een collega die metselaar en timmerman was, heeft het weer helemaal in elkaar gezet. Dat was een flinke puzzel, het is natuurlijk enorm groot."

Tekst loopt door onder de foto.

Beroemd is ook het Drostemannetje, dat is opgebouwd uit pastilles. Het originele mannetje werd in 1923 door huisontwerper Jan Wiegman op papier gezet. In 1931 maakte de Fransman Adolphe Cassandre een robuuster figuurtje. Dat leverde uiteindelijk een zes meter hoge en 2000 kilo zware neonreclame op, die op het dak van de fabriek kwam te staan. Het was destijds een van de eerste en grootste lichtreclames ter wereld. 

In 2016 keerde het Drostemannetje even terug in de stad. Voor een tentoonstelling over 'stadsiconen' werden de originele neonbuizen weer opgebouwd in de tuin van het ABC Architectuurcentrum. Een poging om het mannetje weer terug te krijgen op het dak van het Drostepand liep destijds op niets uit.

Tekst loopt door onder de foto.

Droste maakte de twee wereldoorlogen mee. In de periode 1914-1918 maakte het bedrijf 'eenheidsrepen' voor het Nederlandse leger en de burgerbevolking. In de Tweede Wereldoorlog kwam de productie vrijwel stil te liggen, mede door bombardementen op de fabriek. Na de bevrijding werden voedselpakketten samengesteld in de fabriek. 

In 1964 kreeg Droste het predicaat Koninklijk, maar het bedrijf verloor die eretitel ruim twintig jaar later. De fabrikant kwam toen in buitenlandse handen en werd onderdeel van de Amerikaanse Sarah Lee Corporation. In 1986 verdween de productie van chocola al naar Vaassen in Gelderland. De fabriek in Haarlem blijft dan nog een aantal jaar draaien onder de naam Dutch Cocoa & Chocolate Company.

Bergafwaarts

De laatste jaren ging het bergafwaarts met Droste. De coronacrisis leverde financiële klappen op en de prijzen van cacao en energie stegen hard. Bovendien legde het merk het af tegen de concurrentie, die chocolade van betere kwaliteit op de markt bracht.

In augustus vorig jaar leek het er nog op dat Droste zou worden overgenomen door de Belgische chocoladefabrikant Pauwels Engineering, maar die overname ging uiteindelijk niet door. Droste wil niet reageren op de huidige situatie, maar het is duidelijk dat het personeel wordt ontslagen. Of de merknaam nog in andere handen komt, is niet bekend.

Het doek lijkt definitief te vallen voor chocolademaker Droste. Het van oorsprong Haarlemse bedrijf staakt de productie in het Gelderse Vaassen en de 27 medewerkers hebben te horen gekregen dat ze worden ontslagen. Een triest einde voor het merk dat 162 jaar geleden in Haarlem werd opgericht.

Stephanie (68) uit Haarlem werkte begin jaren zeventig een paar weken bij Droste. Ze woont nog altijd in de Harmenjansbuurt, vlak bij de voormalige fabriek. "Het was een van mijn eerste baantjes. Ik ging er in de zomervakantie werken, omdat ik een fiets wilde kopen. Dat is gelukt, maar het werk was een hele uitdaging. Ik stond aan de lopende band en die werd langzaam in tempo opgevoerd. Je kent die achthoekige doosjes met de pastilles wel, ik moest een kussentje op de chocolaatjes leggen en dan het deksel op dat doosje zetten."

De tante van Stephanie was veel langer in dienst bij Droste. "Die heeft er vijftig jaar gewerkt. Tante Annie kwam altijd met een doos vol lekkers als je jarig was. En we kregen ook altijd een chocoladeletter van Droste."

Muntjes in je achterzak

"Het ging er best streng aan toe", lacht Stephanie. "Zo kon je muntjes kopen voor koffie of thee in de pauze. Die muntjes moest je dan in de achterzak van je broek bewaren. De vrouw die de leiding had over de lopende band haalde kort voor de pauze het muntje uit je zak en zette de drank vast klaar. Dan was de koffie drinkbaar als de pauze begon, die pauzes waren waarschijnlijk erg kort."

De Haarlemse is minder te spreken over de werkcultuur in die jaren. "Er werkten heel veel vrouwen in de productie, ik denk dat ik een van de jongsten was. De mannen liepen af en aan met grote karren en die floten vaak naar ons. Dat was vervelend en dat zou nu echt niet meer kunnen."

Icoon in Haarlem

De chocolade ging er goed in bij de jonge Stephanie. "Ik vond het allemaal erg lekker, maar na een paar dagen raak je dat wel kwijt. Eens in de week kon je bij een klein hokje bij de uitgang van de fabriek brokken chocola kopen. Die waren mislukt en ze kostten daarom maar weinig. Het is jammer dat Droste nu verdwijnt, het was toch echt een icoon."

Tekst loopt door onder de foto.

De laatste Drosteflikken kwamen in 1986 van de lopende band af in Haarlem. Droste is dus al jaren geen Haarlemse onderneming meer, maar veel Haarlemmers hebben nog herinneringen aan de cacaolucht die regelmatig in de lucht hing in de stad. En de naam 'Droste' prijkt nog altijd op de gevel van de voormalige fabriek aan het Spaarne.

Banketbakker flikt het

Gerardus Johannes Droste was een Haarlemse banketbakker, die in 1863 begon met de verkoop van chocoladepastilles of 'flikken': de bekende ronde en platte chocolaatjes. Droste had destijds een winkel aan de Grote Houtstraat 132 in het centrum van de stad, de 'Salon de Refraîchissements'. 

Tussen 1890 en 1900 verhuisde de productie van de chocola naar het terrein aan het Spaarne, waar uiteindelijk de grote Drostefabriek kwam te staan. Die plek had een aantal voordelen: de cacaobonen en andere grondstoffen konden direct vanuit vrachtschepen worden gelost op het fabrieksterrein en de geuroverlast in de binnenstad werd zo verminderd. Ook was er veel meer ruimte voor de branderij, inpakkerij en de loodsen.

Tekst loopt door onder de foto.

Rond 1900 verscheen de bekende verpakking met de verpleegster. Op het rechthoekige blik is een verpleegster afgebeeld met een dienblad waarop diezelfde verpakking weer te zien is. En daarmee was het Droste-effect geboren: de eeuwige herhaling. Het Haarlemse bedrijf stond bekend om zijn vooruitstrevende reclames. De wereldberoemde afbeelding is nog altijd terug te vinden in de gevel van het fabriekspand. 

Haarlemmer Erwin (69) werkte tot voor kort bij de aannemer die de voormalige fabriek ombouwde tot appartementencomplex. "Ik heb het gebouw helemaal leeg gezien. Het was lek aan alle kanten en alles was beschimmeld. De kelder stond ook helemaal vol water."

"Het plateau met de afbeelding van de verpleegster is er in die tijd ook helemaal af geweest. Dat lag in losse onderdelen in de werkplaats. Een collega die metselaar en timmerman was, heeft het weer helemaal in elkaar gezet. Dat was een flinke puzzel, het is natuurlijk enorm groot."

Tekst loopt door onder de foto.

Beroemd is ook het Drostemannetje, dat is opgebouwd uit pastilles. Het originele mannetje werd in 1923 door huisontwerper Jan Wiegman op papier gezet. In 1931 maakte de Fransman Adolphe Cassandre een robuuster figuurtje. Dat leverde uiteindelijk een zes meter hoge en 2000 kilo zware neonreclame op, die op het dak van de fabriek kwam te staan. Het was destijds een van de eerste en grootste lichtreclames ter wereld. 

In 2016 keerde het Drostemannetje even terug in de stad. Voor een tentoonstelling over 'stadsiconen' werden de originele neonbuizen weer opgebouwd in de tuin van het ABC Architectuurcentrum. Een poging om het mannetje weer terug te krijgen op het dak van het Drostepand liep destijds op niets uit.

Tekst loopt door onder de foto.

Droste maakte de twee wereldoorlogen mee. In de periode 1914-1918 maakte het bedrijf 'eenheidsrepen' voor het Nederlandse leger en de burgerbevolking. In de Tweede Wereldoorlog kwam de productie vrijwel stil te liggen, mede door bombardementen op de fabriek. Na de bevrijding werden voedselpakketten samengesteld in de fabriek. 

In 1964 kreeg Droste het predicaat Koninklijk, maar het bedrijf verloor die eretitel ruim twintig jaar later. De fabrikant kwam toen in buitenlandse handen en werd onderdeel van de Amerikaanse Sarah Lee Corporation. In 1986 verdween de productie van chocola al naar Vaassen in Gelderland. De fabriek in Haarlem blijft dan nog een aantal jaar draaien onder de naam Dutch Cocoa & Chocolate Company.

Bergafwaarts

De laatste jaren ging het bergafwaarts met Droste. De coronacrisis leverde financiële klappen op en de prijzen van cacao en energie stegen hard. Bovendien legde het merk het af tegen de concurrentie, die chocolade van betere kwaliteit op de markt bracht.

In augustus vorig jaar leek het er nog op dat Droste zou worden overgenomen door de Belgische chocoladefabrikant Pauwels Engineering, maar die overname ging uiteindelijk niet door. Droste wil niet reageren op de huidige situatie, maar het is duidelijk dat het personeel wordt ontslagen. Of de merknaam nog in andere handen komt, is niet bekend.

Het doek lijkt definitief te vallen voor chocolademaker Droste. Het van oorsprong Haarlemse bedrijf staakt de productie in het Gelderse Vaassen en de 27 medewerkers hebben te horen gekregen dat ze worden ontslagen. Een triest einde voor het merk dat 162 jaar geleden in Haarlem werd opgericht.

Stephanie (68) uit Haarlem werkte begin jaren zeventig een paar weken bij Droste. Ze woont nog altijd in de Harmenjansbuurt, vlak bij de voormalige fabriek. "Het was een van mijn eerste baantjes. Ik ging er in de zomervakantie werken, omdat ik een fiets wilde kopen. Dat is gelukt, maar het werk was een hele uitdaging. Ik stond aan de lopende band en die werd langzaam in tempo opgevoerd. Je kent die achthoekige doosjes met de pastilles wel, ik moest een kussentje op de chocolaatjes leggen en dan het deksel op dat doosje zetten."

De tante van Stephanie was veel langer in dienst bij Droste. "Die heeft er vijftig jaar gewerkt. Tante Annie kwam altijd met een doos vol lekkers als je jarig was. En we kregen ook altijd een chocoladeletter van Droste."

Muntjes in je achterzak

"Het ging er best streng aan toe", lacht Stephanie. "Zo kon je muntjes kopen voor koffie of thee in de pauze. Die muntjes moest je dan in de achterzak van je broek bewaren. De vrouw die de leiding had over de lopende band haalde kort voor de pauze het muntje uit je zak en zette de drank vast klaar. Dan was de koffie drinkbaar als de pauze begon, die pauzes waren waarschijnlijk erg kort."

De Haarlemse is minder te spreken over de werkcultuur in die jaren. "Er werkten heel veel vrouwen in de productie, ik denk dat ik een van de jongsten was. De mannen liepen af en aan met grote karren en die floten vaak naar ons. Dat was vervelend en dat zou nu echt niet meer kunnen."

Icoon in Haarlem

De chocolade ging er goed in bij de jonge Stephanie. "Ik vond het allemaal erg lekker, maar na een paar dagen raak je dat wel kwijt. Eens in de week kon je bij een klein hokje bij de uitgang van de fabriek brokken chocola kopen. Die waren mislukt en ze kostten daarom maar weinig. Het is jammer dat Droste nu verdwijnt, het was toch echt een icoon."

Tekst loopt door onder de foto.

De laatste Drosteflikken kwamen in 1986 van de lopende band af in Haarlem. Droste is dus al jaren geen Haarlemse onderneming meer, maar veel Haarlemmers hebben nog herinneringen aan de cacaolucht die regelmatig in de lucht hing in de stad. En de naam 'Droste' prijkt nog altijd op de gevel van de voormalige fabriek aan het Spaarne.

Banketbakker flikt het

Gerardus Johannes Droste was een Haarlemse banketbakker, die in 1863 begon met de verkoop van chocoladepastilles of 'flikken': de bekende ronde en platte chocolaatjes. Droste had destijds een winkel aan de Grote Houtstraat 132 in het centrum van de stad, de 'Salon de Refraîchissements'. 

Tussen 1890 en 1900 verhuisde de productie van de chocola naar het terrein aan het Spaarne, waar uiteindelijk de grote Drostefabriek kwam te staan. Die plek had een aantal voordelen: de cacaobonen en andere grondstoffen konden direct vanuit vrachtschepen worden gelost op het fabrieksterrein en de geuroverlast in de binnenstad werd zo verminderd. Ook was er veel meer ruimte voor de branderij, inpakkerij en de loodsen.

Tekst loopt door onder de foto.

Rond 1900 verscheen de bekende verpakking met de verpleegster. Op het rechthoekige blik is een verpleegster afgebeeld met een dienblad waarop diezelfde verpakking weer te zien is. En daarmee was het Droste-effect geboren: de eeuwige herhaling. Het Haarlemse bedrijf stond bekend om zijn vooruitstrevende reclames. De wereldberoemde afbeelding is nog altijd terug te vinden in de gevel van het fabriekspand. 

Haarlemmer Erwin (69) werkte tot voor kort bij de aannemer die de voormalige fabriek ombouwde tot appartementencomplex. "Ik heb het gebouw helemaal leeg gezien. Het was lek aan alle kanten en alles was beschimmeld. De kelder stond ook helemaal vol water."

"Het plateau met de afbeelding van de verpleegster is er in die tijd ook helemaal af geweest. Dat lag in losse onderdelen in de werkplaats. Een collega die metselaar en timmerman was, heeft het weer helemaal in elkaar gezet. Dat was een flinke puzzel, het is natuurlijk enorm groot."

Tekst loopt door onder de foto.

Beroemd is ook het Drostemannetje, dat is opgebouwd uit pastilles. Het originele mannetje werd in 1923 door huisontwerper Jan Wiegman op papier gezet. In 1931 maakte de Fransman Adolphe Cassandre een robuuster figuurtje. Dat leverde uiteindelijk een zes meter hoge en 2000 kilo zware neonreclame op, die op het dak van de fabriek kwam te staan. Het was destijds een van de eerste en grootste lichtreclames ter wereld. 

In 2016 keerde het Drostemannetje even terug in de stad. Voor een tentoonstelling over 'stadsiconen' werden de originele neonbuizen weer opgebouwd in de tuin van het ABC Architectuurcentrum. Een poging om het mannetje weer terug te krijgen op het dak van het Drostepand liep destijds op niets uit.

Tekst loopt door onder de foto.

Droste maakte de twee wereldoorlogen mee. In de periode 1914-1918 maakte het bedrijf 'eenheidsrepen' voor het Nederlandse leger en de burgerbevolking. In de Tweede Wereldoorlog kwam de productie vrijwel stil te liggen, mede door bombardementen op de fabriek. Na de bevrijding werden voedselpakketten samengesteld in de fabriek. 

In 1964 kreeg Droste het predicaat Koninklijk, maar het bedrijf verloor die eretitel ruim twintig jaar later. De fabrikant kwam toen in buitenlandse handen en werd onderdeel van de Amerikaanse Sarah Lee Corporation. In 1986 verdween de productie van chocola al naar Vaassen in Gelderland. De fabriek in Haarlem blijft dan nog een aantal jaar draaien onder de naam Dutch Cocoa & Chocolate Company.

Bergafwaarts

De laatste jaren ging het bergafwaarts met Droste. De coronacrisis leverde financiële klappen op en de prijzen van cacao en energie stegen hard. Bovendien legde het merk het af tegen de concurrentie, die chocolade van betere kwaliteit op de markt bracht.

In augustus vorig jaar leek het er nog op dat Droste zou worden overgenomen door de Belgische chocoladefabrikant Pauwels Engineering, maar die overname ging uiteindelijk niet door. Droste wil niet reageren op de huidige situatie, maar het is duidelijk dat het personeel wordt ontslagen. Of de merknaam nog in andere handen komt, is niet bekend.

Basketbal is populair in Amsterdam en omstreken. Maar groeien kan niet zomaar: veel verenigingen kampen met ruimtetekort. Nieuwe leden moeten daarom steeds vaker op een wachtlijst - soms wel jaren.

Ümit Celikcan, voorzitter van Northside Ballers, begint meteen te glunderen als je hem vraagt naar zijn sport. "Basketbal is meer dan een hobby, het is heel veel meer. Het is het leren van de wijze levenslessen." Samenwerken, focussen, het verleggen van grenzen - allemaal zaken die op een training aan bod komen.

Dat basketbal in de lift zit, ziet Celikcan al een tijdje. Komt door de coronapandemie, denkt hij. "Met corona mocht je heel veel dingen niet doen, maar wat wel mocht, was buiten basketbal. Heel veel mensen hebben dat gedaan." Om nog maar te zwijgen over de gouden plak in Parijs op de Olympische Spelen door het 3x3-basketbalteam. "Ja, dat was wel een soort van bekroning", grijnst Celikcan. 

Grenzen aan de groei

Maar veel ruimte om te groeien is er niet meer, ziet de voorzitter. "Onze wachtlijst hebben we vorig seizoen redelijk weggewerkt, maar inmiddels zitten we weer op zestig, zeventig, tachtig mensen." Het gaat dus heel hard, wil hij maar zeggen. "Je krijgt elk jaar best wat aanmeldingen binnen. En dan is vaak het antwoord: nee, sorry."

En de Northside Ballers zijn niet de enige met dit probleem. Bij een inventarisatie langs negen Amsterdamse basketbalclubs door AT5 blijkt dat zeven clubs een wachtlijst hanteren voor nieuwe leden en/of officiële competitieteams.

Jascha Meijer, secretaris bij basketbalvereniging Flying Oost, wijdt het ruimteprobleem aan het feit dat de sportzalen gedeeld moeten worden met andere sportclubs. "Die moeten we allemaal delen. En al die andere verenigingen zitten ook in de lift. Er worden niet heel veel zalen bijgebouwd." Een groot probleem, zegt Meijer. "Het houdt op een gegeven moment op en dan moeten we nee gaan verkopen."

Ook in Amstelveen, bij MBCA, herkennen ze het probleem. "Op onze wachtlijst staan 60 tot 80 personen ieder jaar", zegt de voorzitter van de vereniging. "Ze staan gemiddeld één à twee jaar op de wachtlijst."

Jay (13) stond zelf één jaar op de wachtlijst, maar speelt inmiddels alweer drie jaar voor Northside Ballers. Sindsdien stond hij nog eens twee jaar op de wachtlijst om competitie te kunnen spelen. "Het is een grote club die heel snel groeit."

Geen lid, toch sporten

Omdat ze jonge kinderen niet weg willen sturen, gooit Northside Ballers regelmatig de poorten open om 'rookies' toch te kunnen laten spelen, ook al zijn ze nog geen lid. Flying Oost en BV Amsterdam hanteren een soortgelijke oplossing. 

Voorzitter Celikcan hoopt dan ook dat de gemeente kan kijken naar extra sportlocaties - al begrijpt hij goed dat bouwgrond bijzonder schaars is in de stad. Hij hoopt dat het stadsbestuur kijkt naar de positieve effecten die sport op de samenleving heeft. "Die effecten mag je wat mij betreft best meenemen in het totaalplaatje."

Er was een coronapandemie, de weg lag een jaar open, de tunnel was een tijd dicht... en toch weet Beverwijk en omstreken de weg naar Lunchroom Anders altijd weer te vinden. Al tien jaar lang geeft Aartje Siemensma in haar zaak mensen met een beperking een baan. "Het verschil van toen en nu is megagroot. Vooral sociaal hebben ze zóveel bijgeleerd", vertelt Aartje in deze reportage. Vandaag is Anders' officiële jubileum.

Drie mannen probeerden op tweede kerstdag bij een woning in Heerhugowaard in te breken. Hoewel ze dat niet is gelukt, wil politie nog altijd weten wie het drietal is.

Een camera van binnenuit de woning heeft het drietal vastgelegd. Het is dan donderdagmiddag 26 december rond 17.00 uur bij de bewuste woning in de straat Corona in Heerhugowaard. De bewoners zijn op dat moment niet aanwezig. Het is dan ook tweede kerstdag en ze waren ergens anders. 

De drie hebben een schroevendraaier in de aanslag en proberen daarmee de deur te forceren. Op bovenstaande beelden is te zien dat twee mannen in actie komen, een derde staat op de uitkijk. Het lukt ze niet en ze vertrekken weer. 

Signalementen van drietal

De eerste man heeft een lichtgetinte huidskleur en is gezet. Hij heeft een zwarte baard en droeg een jas en muts in lichte kleuren. 

De tweede man heeft ook een lichtgetinte huidskleur, is aan de forse kant en droeg tijdens de inbraakpoging een lichtkleurige muts op en droeg een zwarte jas. 

De derde man stond op de uitkijk. Van hem is het beeld minder goed, omdat hij aan de zijkant stond. Hij is slanker, was donker gekleed en had een capuchon op. 

Inbraaktips

Het lukt de mannen dus uiteindelijk niet om iets buit te maken, omdat de bewoners goede beveiliging in en om het huis hebben. 

Eerder maakten we bij Bureau NH een reportage over het voorkomen van woninginbraken, bekijk hier de tips nog eens terug:

Het levensverhaal van Alex Sijm uit Broek op Langedijk is er eentje met hoge pieken en diepe dalen. Jarenlang ontvangt hij als circusdirecteur honderdduizenden bezoekers, maar aan zijn jongensdroom komt een einde als er bij hem een zeldzame spierziekte wordt geconstateerd. Langzaam verliest hij de kracht in zijn benen.

Als klein jochie gaat Alex voor het eerst naar het circus in Egmond aan den Hoef. Hij raakt geïnspireerd door een voorstelling van twee mensen met dwerggroei. 

Het neemt een deel van de onzekerheden van Alex weg op die leeftijd. Hij heeft namelijk al zijn hele leven een 'apart loopje', zijn benen bewegen anders dan die van andere mensen. Maar de voorstelling in het circus laat Alex inzien dat iedereen applaus kan krijgen. 

Volle zalen met zijn circus

Het is het begin van zijn jongensdroom. Alex Sijm wil gaan werken in het circus. Op zijn negentiende voegt hij de daad bij het woord. Alex begint als seizoensmedewerker bij Circus Aladdin en wordt later productiemedewerker en spreekstalmeester bij Circus Herman Renz.

Daarna trekt Alex de stoute schoenen aan en begint hij voor zichzelf. Hij trekt volle zalen met het Noord-Hollands Wintercircus en reist later door het hele land met Circus in de Zorg. "Het dagje uit dat naar je toe komt", vertelt Alex. "Van Groningen tot Noord-Holland was dat iedere keer een feest."

De tekst gaat verder onder de foto.

Alex slaagt erin om een bloeiende onderneming op te bouwen met verschillende circusproducties. Hij leeft zijn droom als circusdirecteur tot zijn lichaam op de rem trapt. Rond 2018 begint zijn lichaam te protesteren.

De diagnose

Eerst denkt Alex dat hij overwerkt is. Tijdens de uitbraak van corona in 2020 ziet hij de kans om het iets rustiger aan te doen. Hij gaat meer sporten en gezonder leven. Dat helpt in eerste instantie, maar het lichaam blijft hier en daar op de rem trappen.

Alex komt in een medische molen terecht. In juli 2022 krijgt hij te horen dat hij lijdt aan hereditaire spastische paraparese (HSP), een neurologische aandoening aan het ruggenmerg, die veroorzaakt dat de spieren in beide benen langzaam verstijven en spastisch worden. Volgens de artsen moet Alex er rekening mee houden dat hij in een rolstoel terechtkomt. De ziekte is ongeneeslijk, maar de symptomen kunnen nog wel behandeld worden.

"Ik ga hier niet dood aan, maar zal er wel mee moeten leren leven", vertelt Alex. Zijn onderlichaam gaat achteruit en inmiddels zit hij in een rolstoel. 

De tekst gaat verder onder de foto.

Het besef dat de circusdirecteur de controle over zijn onderlichaam steeds verder gaat verliezen valt hem zwaar, maar als ondernemer denkt hij ook direct in oplossingen. Hij maakt bijvoorbeeld direct plannen om zijn huis te verbouwen en rolstoelvriendelijk te maken. Inmiddels heeft Alex besloten om te gaan verhuizen naar een aangepast appartement waar hij zich ook in de toekomst kan redden.

Missie om mensen te inspireren

Later daalt het besef steeds meer in dat er dingen gaan veranderen in zijn toekomst. Alex besluit zijn circusbedrijf te verkopen en gaat in gesprek met mensen om hem heen over zijn toekomst.

Zijn openhartigheid en veerkracht komen zó inspirerend over op de mensen die hij spreekt dat Alex besluit een boek te schrijven en een theatervoorstelling te maken over zijn levensverhaal.

"Mijn doel was als kleine jongen om circusdirecteur te worden, maar mijn missie was om mensen te inspireren met onze voorstellingen", vertelt Alex. "Ik hoop nu ook met het boek en de voorstelling mensen te kunnen inspireren", besluit de 48-jarige ondernemer.

De titel van de theatershow is 'Liggen blijven is geen optie'. Het symboliseert de wilskracht van Alex. In de theatershow hoopt de Noord-Hollander mensen opnieuw te boeien. Net als vroeger met zijn circus. "Ik hoop mensen, zeker in deze tijd, een stukje positiviteit en inzicht te geven."

Het maakt niet uit wie je bent of wat je hebt

Waar in het circus alles om de artiesten ging, draait de theatershow nu om Alex zelf. "Ik probeer op een openhartige en luchtige manier mijn verhaal te vertellen, maar dat vind ik best spannend." Inmiddels heeft Alex acht try-outs gedaan met zijn voorstelling.

Op 7 en 8 februari speelt hij in het Polanentheater in Amsterdam en daarna volgt vanaf juni tot november een tournee langs verschillende Nederlandse theaters. "Eigenlijk wil ik net als die mensen met dwerggroei destijds in Egmond laten zien dat wie je bent of wat je hebt niet uitmaakt. Liggen blijven is voor mij gewoon geen optie", besluit Alex met een knipoog.

Luchtvaartmaatschappij KLM gaat 250 banen op de kantoren schrappen om geld te besparen. Dat maakte het Amstelveense bedrijf deze ochtend bekend. De ontslagen zijn onderdeel van een groter plan om 450 miljoen euro minder uit te geven. Om welke kantoorbanen het gaat, is nog niet duidelijk. Vakbond De Unie is 'onaangenaam verrast' en proeft veel onrust onder de achterban. 

In oktober maakte de luchtvaartmaatschappij bekend dat er forse maatregelen genomen zouden worden om het bedrijf gezonder te maken. Onder andere een nieuwe cateringformule zou hieraan bijdragen, maar ook werd niet uitgesloten dat er banen verloren zouden gaan.

KLM spreekt over niet-operationele banen die zullen sneuvelen. Dat betekent dat onder andere bagagemedewerkers, piloten en technici niet mee worden genomen in de aangekondigde ontslagronde. Zij zijn namelijk nodig om de dienstregeling te kunnen vliegen, en KLM kampt daar juist met een personeelstekort.

Bij het bedrijf hebben in totaal 5.000 mensen een kantoorbaan. Welke banen er precies zullen sneuvelen is nog niet duidelijk. Een woordvoerder laat weten dat het op het hoofdkantoor in Amstelveen kan zijn, maar ook op de kantoren van de verschillende divisies zoals Engineering & Maintenance (voor het onderhoud van vliegtuigen) of Ground Services (van het inchecken en boarden tot laden, lossen en tanken). 

KLM blijft ondertussen werven

"Het is voor onze toekomst cruciaal om kosten structureel te verlagen en daar horen pijnlijke keuzes bij", zegt KLM-baas Marjan Rintel. "Een daarvan is het reduceren van het aantal kantoorfuncties."

"Daarbij proberen we om gedwongen ontslagen te voorkomen, al kunnen we het niet bij voorbaat uitsluiten. Dit proces pakken we uiterst zorgvuldig aan, in nauw overleg met de Ondernemingsraad. Voor operationele of schaarse functies blijven we werven, zodat we onze operationele capaciteit zo veel mogelijk kunnen inzetten."

'Onrust'

"KLM heeft ons onaangenaam verrast", zegt Reinier Castelein, voorzitter van Vakbond De Unie. KLM en de bonden kwamen vanmorgen bij elkaar voor cao-onderhandelingen die al gepland stonden. “De discussie ging vanmorgen alleen vooral over of wij als bonden wel tijdig waren geïnformeerd over dit collectief ontslag, in plaats van dat het over de inhoud ging. We weten eigenlijk nog steeds niet wie er ontslagen wordt en of er gedwongen ontslagen bij zitten.”

Het nieuws zorgt volgens hem voor veel onrust bij het personeel. “Ik heb ondertussen wel leden die ons mailen en bellen met de vraag: ‘weet jij iets meer en moet ik me zorgen maken?’ Ze willen weten wie er in aanmerking komt. Wij kunnen nergens antwoord op geven omdat we het niet weten. Het zorgt voor een hoop onrust en aanhoudende onduidelijkheid.” 

Vrijwillige vertrekregeling

"Het is niet des KLM’s om op deze wijze te communiceren over gedwongen ontslag op deze schaal. In de cao staat keurig afgesproken hoe bonden en KLM hierover in gesprek moeten. Dat gesprek heeft nog niet plaatsgevonden."

Castelein vermoedt dat er gedwongen geslagen zullen vallen. De vakbond wil inzetten op een vrijwillige vertrekregeling. "We hebben in de coronaperiode goede ervaring opgedaan met een vrijwillige vertrekregeling. Als KLM ons van de nut en noodzaak kan overtuigen dat er arbeidsplaatsen moeten verdwijnen, dan is een vrijwillige vertrekregeling voor ons voorlopig de enige te belopen weg".

Castelein is kritisch op deze maatregel: "Dat KLM de winstgevendheid niet op orde krijgt, is een gegeven. Dat medewerkers een rol spelen in de winstgevendheid is evident. Een ontslagen medewerker kan die bijdrage niet meer leveren. Maar evengoed gaat er na dit ontslag geen enkel vliegtuig extra de lucht in. Dit is kosten snijden in plaats van productie vergroten", aldus Castelein. 

Luchtvaartmaatschappij KLM gaat 250 banen op de kantoren schrappen om geld te besparen. Dat maakte het Amstelveense bedrijf deze ochtend bekend. De ontslagen zijn onderdeel van een groter plan om 450 miljoen euro minder uit te geven. Om welke kantoorbanen het gaat, is nog niet duidelijk. Vakbond De Unie is 'onaangenaam verrast'. 

In oktober maakte de luchtvaartmaatschappij bekend dat er forse maatregelen genomen zouden worden om het bedrijf gezonder te maken. Onder andere een nieuwe cateringformule zou hieraan bijdragen, maar ook werd niet uitgesloten dat er banen verloren zouden gaan.

KLM spreekt over niet-operationele banen die zullen sneuvelen. Dat betekent dat onder andere bagagemedewerkers, piloten en technici niet mee worden genomen de aangekondigde ontslagronde. Zij zijn namelijk nodig om de dienstregeling te kunnen vliegen, en KLM kampt daar juist met een personeelstekort.

Bij het bedrijf hebben in totaal 5.000 mensen een kantoorbaan. Welke banen er precies zullen sneuvelen is nog niet duidelijk. Een woordvoerder laat weten dat het op het hoofdkantoor in Amstelveen kan zijn, maar ook op de kantoren van de verschillende divisies zoals Engineering & Maintenance (voor het onderhoud van vliegtuigen) of Ground Services (van het inchecken en boarden tot laden, lossen en tanken). 

KLM blijft ondertussen werven

"Het is voor onze toekomst cruciaal om kosten structureel te verlagen en daar horen pijnlijke keuzes bij", zegt KLM-baas Marjan Rintel. "Een daarvan is het reduceren van het aantal kantoorfuncties."

"Daarbij proberen we om gedwongen ontslagen te voorkomen, al kunnen we het niet bij voorbaat uitsluiten. Dit proces pakken we uiterst zorgvuldig aan, in nauw overleg met de Ondernemingsraad. Voor operationele of schaarse functies blijven we werven, zodat we onze operationele capaciteit zo veel mogelijk kunnen inzetten."

Vakbond De Unie 

"KLM heeft ons onaangenaam verrast", zegt Reinier Castelein, voorzitter van Vakbond De Unie. "Het gaat om indirect personeel waarvan KLM eenzijdig heeft vastgesteld dat deze medewerkers wel weg kunnen."

Met indirect personeel worden de banen bedoeld die niet direct betrokken zijn bij de kernactiviteiten van het bedrijf: het vliegen. "Het is niet des KLM’s om op deze wijze te communiceren over gedwongen ontslag op deze schaal. In de cao staat keurig afgesproken hoe bonden en KLM hierover in gesprek moeten. Dat gesprek heeft nog niet plaatsgevonden."

Castelein sluit gedwongen ontslag van leden van De Unie in deze fase uit. De vakbond wil inzetten op een vrijwillige vertrekregeling. "We hebben in de coronaperiode goede ervaring opgedaan met een vrijwillige vertrekregeling. Als KLM ons van de nut en noodzaak kan overtuigen dat er arbeidsplaatsen moeten verdwijnen, dan is een vrijwillige vertrekregeling voor ons voorlopig de enige te belopen weg". 

Castelein is kritisch op deze maatregelen: "Dat KLM de winstgevendheid niet op orde krijgt, is een gegeven. Dat medewerkers een rol spelen in de winstgevendheid is evident. Een ontslagen medewerker kan die bijdrage niet meer leveren. Maar evengoed gaat er na dit ontslag geen enkel vliegtuig extra de lucht in. Dit is kosten snijden in plaats van productie vergroten", aldus Castelein. 

De brutale kunstroof bij het Drents Museum afgelopen weekend roept bij Singer Laren pijnlijke herinneringen op. Meer dan vijf jaar geleden werd het Gooise museum zelf getroffen door een geruchtmakende roof. Algemeen directeur Evert van Os en museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm voelen sterk mee met hun collega’s.

Na een explosie bij het museum in Assen werden meerdere archeologische topstukken van Roemeens goud buitgemaakt. De roof trekt zowel nationaal als internationaal veel aandacht. Het onderzoek naar de daders en de verdwenen kunstschatten is nog in volle gang.

'Onrechtvaardig'

Vijf jaar geleden ging het in Laren precies zo. Een dief drong het Singer Laren binnen en ontvreemdde Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar van Vincent van Gogh. Dat Van Os en De Lorm intens meeleven met hun collega’s in Drenthe en Roemenië is dan ook niet verwonderlijk.

“Ik heb Harry Tupan van het Drents Museum meteen gebeld. Hij zat er helemaal doorheen, had een schuldgevoel. Zo’n roof is een ongelooflijk trauma. Dat moet je als team samen verwerken,” zegt De Lorm.

Toch dwalen de gedachten van de directeuren ook af naar die bewuste nacht, ruim vijf jaar geleden. “Het voelde ontzettend onrechtvaardig. We waren woedend,” blikt Van Os terug. “We waren al gesloten vanwege corona en dan word je óók nog beroofd.”

De boodschap van Singer Laren is helder: “Wij staan volledig achter jullie. De hele museumwereld steunt elkaar,” zegt De Lorm. “Je weet dat het overal kan gebeuren. Als één van ons wordt getroffen, staan we als sector samen.”

'Extra pijnlijk'

Er is nog een opvallende overeenkomst tussen de roof in Drenthe en die in Laren vijf jaar eerder: de gestolen stukken waren in bruikleen. De archeologische topstukken in Assen kwamen uit het Nationaal Historisch Museum van Roemenië; de gestolen Van Gogh was destijds eigendom van het Groninger Museum. “Dat maakt het extra pijnlijk.”

“Toch moet je uiteindelijk door,” zegt Van Os. De museumdeuren gingen weer open, en de beveiliging werd aangescherpt. “Maar er blijft altijd iets knagen. Dat er onder jouw leiding iets misging – daar voel je je schuldig over.”

Hoop houden

In de jaren daarna bleef Singer Laren hopen op de terugkeer van het werk van de Hollandse meester, zoals het Drents Museum dat nu zal doen. “Ik putte hoop uit cijfers die laten zien dat werken van Van Gogh vaak terugkeren.”

En die hoop bleek terecht. Na 3,5 jaar wist kunstdetective Arthur Brand het schilderij op te sporen, tot grote vreugde van Singer Laren, het Groninger Museum en de rest van de Nederlandse kunstwereld.

De brutale kunstroof bij het Drents Museum afgelopen weekend roept bij Singer Laren pijnlijke herinneringen op. Meer dan vijf jaar geleden werd het Gooise museum zelf getroffen door een geruchtmakende roof. Algemeen directeur Evert van Os en museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm voelen sterk mee met hun collega’s.

Na een explosie bij het museum in Assen werden meerdere archeologische topstukken van Roemeens goud buitgemaakt. De roof trekt zowel nationaal als internationaal veel aandacht. Het onderzoek naar de daders en de verdwenen kunstschatten is nog in volle gang.

'Onrechtvaardig'

Vijf jaar geleden ging het in Laren precies zo. Een dief drong het Singer Laren binnen en ontvreemdde Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar van Vincent van Gogh. Dat Van Os en De Lorm intens meeleven met hun collega’s in Drenthe en Roemenië is dan ook niet verwonderlijk.

“Ik heb Harry Tupan van het Drents Museum meteen gebeld. Hij zat er helemaal doorheen, had een schuldgevoel. Zo’n roof is een ongelooflijk trauma. Dat moet je als team samen verwerken,” zegt De Lorm.

Toch dwalen de gedachten van de directeuren ook af naar die bewuste nacht, ruim vijf jaar geleden. “Het voelde ontzettend onrechtvaardig. We waren woedend,” blikt Van Os terug. “We waren al gesloten vanwege corona en dan word je óók nog beroofd.”

De boodschap van Singer Laren is helder: “Wij staan volledig achter jullie. De hele museumwereld steunt elkaar,” zegt De Lorm. “Je weet dat het overal kan gebeuren. Als één van ons wordt getroffen, staan we als sector samen.”

'Extra pijnlijk'

Er is nog een opvallende overeenkomst tussen de roof in Drenthe en die in Laren vijf jaar eerder: de gestolen stukken waren in bruikleen. De archeologische topstukken in Assen kwamen uit het Nationaal Historisch Museum van Roemenië; de gestolen Van Gogh was destijds eigendom van het Groninger Museum. “Dat maakt het extra pijnlijk.”

“Toch moet je uiteindelijk door,” zegt Van Os. De museumdeuren gingen weer open, en de beveiliging werd aangescherpt. “Maar er blijft altijd iets knagen. Dat er onder jouw leiding iets misging – daar voel je je schuldig over.”

Hoop houden

In de jaren daarna bleef Singer Laren hopen op de terugkeer van het werk van de Hollandse meester, zoals het Drents Museum dat nu zal doen. “Ik putte hoop uit cijfers die laten zien dat werken van Van Gogh vaak terugkeren.”

En die hoop bleek terecht. Na 3,5 jaar wist kunstdetective Arthur Brand het schilderij op te sporen, tot grote vreugde van Singer Laren, het Groninger Museum en de rest van de Nederlandse kunstwereld.

O ja corona

Na jarenlang gedogen heeft de provincie Noord-Holland het afgelopen jaar de strijd aangebonden met de vele verlaten en vergane boten die zonder ontheffing aan de kades van de Haarlemmermeerse Ringvaart liggen. Er zijn al honderden boten geruimd, maar de klus is nog verre van geklaard.

Hoeveel het er nou precies zijn, is niet helemaal duidelijk. Michelle Bouwman, woordvoerder van de provincie, houdt het op 'misschien wel duizend'. Vaarweginspecteur Daisy denkt eerder 'duizenden'. Welke van de twee schattingen ook klopt, feit is dat de Ringvaart en een aantal andere wateren in het zuiden van de provincie propvol liggen met verlaten en wegrottende boten.

"In 2018 heeft de provincie het ligbeleid veranderd voor boten op wateren zoals de Ringvaart", legt Bouwman uit. "Dat zijn we sinds januari gaan handhaven, met al honderden verwijderde boten tot gevolg."

Eigenaren krijgen rekening

"Het is niet zo dat de provincie zomaar langs de kades gaat om boten weg te slepen", zegt Daisy. "Het begint met verschillende brieven die we naar de eigenaar sturen, als we die kunnen traceren. Dan hebben ze acht weken de tijd om hun boot te verplaatsen of een ontheffing aan te vragen. Als we geen gehoor krijgen in de eerste weken wordt er zelfs nog een bord bij de boot geplaatst."

Daarna worden de boten naar een depot gesleept, waar ze dertien weken blijven liggen. Ook dan kan de eigenaar de boot nog ophalen. Pas daarna wordt de boot verkocht of ontmanteld voor onderdelen. De kosten worden in principe verhaald op de eigenaar, maar vaak is die onbekend of reageert niet.

Volgens Bouwman zijn relatief veel bootjes aangeschaft in de coronaperiode, toen veel mensen het water opzochten om nog iets buiten de deur te kunnen doen. "We merkten toen dat het erg druk was op het water, wat na de pandemie weer sterk afnam. Een deel van die boten ligt dus al jaren aan steigers zoals deze te dobberen."

Het einddoel is dat de Ringvaart er veiliger op wordt, zegt Daisy. "We gunnen natuurlijk iedereen hun eigen plek langs de vaart, wat nu in veel gevallen lastig is door al deze 'foutparkeerders', maar het zorgt er ook voor dat we een beter beeld krijgen over wat er op de vaart gebeurt. Dat komt uiteindelijk iedereen ten goede." 

Na jarenlang gedogen heeft de provincie Noord-Holland het afgelopen jaar de strijd aangebonden met de vele verlaten en vergane boten die zonder ontheffing aan de kades van de Haarlemmermeerse Ringvaart liggen. Er zijn al honderden boten geruimd, maar de klus is nog verre van geklaard.

Hoeveel het er nou precies zijn, is niet helemaal duidelijk. Michelle Bouwman, woordvoerder van de provincie, houdt het op 'misschien wel duizend'. Vaarweginspecteur Daisy denkt eerder 'duizenden'. Welke van de twee schattingen ook klopt, feit is dat de Ringvaart en een aantal andere wateren in het zuiden van de provincie propvol liggen met verlaten en wegrottende boten.

"In 2018 heeft de provincie het ligbeleid veranderd voor boten op wateren zoals de Ringvaart", legt Bouwman uit. "Dat zijn we sinds januari gaan handhaven, met al honderden verwijderde boten tot gevolg."

Eigenaren krijgen rekening

"Het is niet zo dat de provincie zomaar langs de kades gaat om boten weg te slepen", zegt Daisy. "Het begint met verschillende brieven die we naar de eigenaar sturen, als we die kunnen traceren. Dan hebben ze acht weken de tijd om hun boot te verplaatsen of een ontheffing aan te vragen. Als we geen gehoor krijgen in de eerste weken wordt er zelfs nog een bord bij de boot geplaatst."

Daarna worden de boten naar een depot gesleept, waar ze dertien weken blijven liggen. Ook dan kan de eigenaar de boot nog ophalen. Pas daarna wordt de boot verkocht of ontmanteld voor onderdelen. De kosten worden in principe verhaald op de eigenaar, maar vaak is die onbekend of reageert niet.

Volgens Bouwman zijn relatief veel bootjes aangeschaft in de coronaperiode, toen veel mensen het water opzochten om nog iets buiten de deur te kunnen doen. "We merkten toen dat het erg druk was op het water, wat na de pandemie weer sterk afnam. Een deel van die boten ligt dus al jaren aan steigers zoals deze te dobberen."

Het einddoel is dat de Ringvaart er veiliger op wordt, zegt Daisy. "We gunnen natuurlijk iedereen hun eigen plek langs de vaart, wat nu in veel gevallen lastig is door al deze 'foutparkeerders', maar het zorgt er ook voor dat we een beter beeld krijgen over wat er op de vaart gebeurt. Dat komt uiteindelijk iedereen ten goede." 

Amsterdamse jongeren ervaren hun gezondheid als minder goed dan hun leeftijdsgenoten in de rest van het land. Vier op de tien jongvolwassenen beoordeelt hun gezondheid als matig of (zeer) slecht. Ze ervaren ook nog altijd stress, prestatiedruk en hebben last van slaapproblemen. Dat staat in de landelijke gezondheidsmonitor, waar ruim 3300 Amsterdamse jongvolwassenen aan meededen.

De vragenlijst werd landelijk door ruim 135.000 jongvolwassenen (16 tot en met 25-jarigen) ingevuld, onder wie 3.385 Amsterdamse jongvolwassenen. Ze beantwoordden vragen over onder meer hun gezondheid, welzijn en leefstijl. Dat is allemaal gebundeld in een rapport voor 2024 en vergeleken met de cijfers uit 2022, vlak nadat de coronamaatregelen grotendeels waren opgeheven. 

Minder dan de helft (44%) van de Amsterdamse jongeren beoordeelt hun mentale gezondheid als (zeer) goed. In de rest van Nederland is dat net iets meer dan de helft. Hoewel er een lichte verbetering is ten opzichte van 2022, voelt bijna een kwart van de Amsterdamse jongeren (24%) zich sterk eenzaam en meer dan de helft van de jongvolwassenen (52%) geeft aan (heel) vaak gestrest te zijn. 

Toch tonen de recentste cijfers in vergelijking met twee jaar geleden een verbetering op allerlei vlakken. Zo is de veerkracht onder jongeren toegenomen en zegt zo'n zeven procent meer te sporten of te lopen. 

Prestatie en stress door werk, school en sociale media

Ruim de helft, namelijk 52 procent, van de jongvolwassenen ervaart regelmatig prestatiedruk en heeft last van stress. Die stress komt voornamelijk door studie of werk en volgens het rapport door "de combinatie van verschillende verplichtingen en de hoge eisen die jongeren aan zichzelf stellen".

Ook lijken sociale media hierin een groeiende bijdrage te hebben. Doordat jongeren online veel vergelijkingsmateriaal hebben, leidt dit bij Amsterdamse jongvolwassenen vaker tot stress (tien procent) of in vijftien procent tot prestatiedruk.

Slecht slapen

Bijna een kwart (23%) van de Amsterdamse jongvolwassenen zegt slecht te slapen, dat is een hoger percentage dan de landelijke 19 procent. Ook wordt in Amsterdam meer gedronken en gerookt dan in de rest van het land.

Ook ervaren Amsterdamse jongeren vaker negatieve gevolgen van de coronaperiode dan hun 
leeftijdsgenoten. Dat merken ze met name op het gebied van studievoortgang, 
mentale gezondheid en het aangaan en onderhouden van sociale contacten.

Minder gegokt dan rest van het land

Van de Amsterdamse jongvolwassenen heeft vijftien procent het afgelopen jaar online gegokt. In de rest van Nederland ligt dit percentage op negentien procent.

Volgens het rapport zijn het vooral mbo-studenten en mannen die gokken. Drie procent van hen kwam ook in geldproblemen door het online gokken.

"Goede verbetering, maar niet achterover leunen"

Marjolein Moorman, wethouder Jeugdzorg en Publieke Gezondheid en Preventie ziet de lichte verbetering in de mentale gezondheid van Amsterdamse jongvolwassenen als positief. "Goed nieuws, maar dat betekent natuurlijk niet dat we achterover kunnen leunen. De cijfers op het gebied van stress en prestatiedruk door het gebruik van sociale media zijn nog altijd zorgelijk."

Moorman zegt meer in te willen zetten op het versterken van de mentale gezondheid en wil meer doen aan het aanpakken van oorzaken van stress.

Zeehondencentrum Pieterburen heeft er een wel heel bijzonder logeetje bij: de piepjonge pup Ebbie werd daar begin januari sterk ondervoed binnengebracht. Tot verrassing van haar verzorgers kwam onder de witte babyvacht afgelopen week een zwarte zeehond tevoorschijn. "Het maakt haar een unieke verschijning."

Ebbie was pas tussen de 7 en 10 dagen oud toen ze op 3 januari werd binnengebracht in het zeehondencentrum. Bij aankomst droeg ze nog haar witte pels, zoals alle pasgeboren zeehondenpups.

Zo trof strandvonder Marco Snijder haar ook aan bij paal 37 op het strand van Egmond. "Ik werd gebeld over een zeehond en toen ik haar vond, constateerde ik dat het om een huilertje ging", vertelt hij. "Die beesten moeten gezoogd worden en als dat niet gebeurt, vallen ze onwijs af. Dat was ook bij deze het geval."

Tekst gaat door onder video.

Bovendien werd de pup lastiggevallen door loslopende honden en mensen, die een selfie wilden nemen. "In coronatijd hebben mensen natuurlijk allemaal een hondje gekocht om toch naar buiten te mogen. Van loslopende honden hebben we dan ook de laatste jaren veel meer overlast. Maar ook van mensen, die tegenwoordig alles doen voor de foto."

Tegenovergestelde van albinisme

En dus schakelde de strandvonder zeehondencentrum Pieterburen in, die haar meenamen om haar in alle rust te laten aansterken. Daar keken haar verzorgers gek op toen ze haar witte donsvacht na enkele weken verloor en er een zwart zeehondje tevoorschijn kwam. "Bij melanisme, het tegenovergestelde van albinisme, wordt er te veel van het pigment melanine aangemaakt. En dat resulteert in een zwarte vacht", is de verklaring.

Hoewel melanisme bij verschillende diersoorten voorkomt, is het bij zeehonden zeer zeldzaam, meldt Pieterburen. Toch is het niet de eerste keer dat er een zwart zeehondje wordt binnengebracht. "We hebben er in 2017 ook eentje gered die helemaal zwart was. Het maakt zo'n vondst toch wel extra bijzonder", zegt Marco.

Terug naar zee

In het zeehondencentrum krijgt Ebbie alle tijd en voeding om weer op krachten te komen. Zodra ze sterk genoeg is en haar eigen voedsel kan vangen, wordt ze vrijgelaten in haar natuurlijke leefomgeving, schrijft Pieterburen op de website.

De opvang in Pieterburen is sinds 6 januari gesloten vanwege verhuizing naar Lauwersoog in Groningen. Wie Ebbie toch wil bewonderen, kan haar bekijken via de livestream van het Binnenbad:

Zeehondencentrum Pieterburen heeft er een wel heel bijzonder logeetje bij: de piepjonge pup Ebbie werd daar begin januari sterk ondervoed binnengebracht. Tot verrassing van haar verzorgers kwam onder de witte babyvacht afgelopen week een zwarte zeehond tevoorschijn. "Het maakt haar een unieke verschijning."

Ebbie was pas tussen de 7 en 10 dagen oud toen ze op 3 januari werd binnengebracht in het zeehondencentrum. Bij aankomst droeg ze nog haar witte pels, zoals alle pasgeboren zeehondenpups.

Zo trof strandvonder Marco Snijder haar ook aan bij paal 37 op het strand van Egmond. "Ik werd gebeld over een zeehond en toen ik haar vond, constateerde ik dat het om een huilertje ging", vertelt hij. "Die beesten moeten gezoogd worden en als dat niet gebeurt, vallen ze onwijs af. Dat was ook bij deze het geval."

Tekst gaat door onder video.

Bovendien werd de pup lastiggevallen door loslopende honden en mensen, die een selfie wilden nemen. "In coronatijd hebben mensen natuurlijk allemaal een hondje gekocht om toch naar buiten te mogen. Van loslopende honden hebben we dan ook de laatste jaren veel meer overlast. Maar ook van mensen, die tegenwoordig alles doen voor de foto."

Tegenovergestelde van albinisme

En dus schakelde de strandvonder zeehondencentrum Pieterburen in, die haar meenamen om haar in alle rust te laten aansterken. Daar keken haar verzorgers gek op toen ze haar witte donsvacht na enkele weken verloor en er een zwart zeehondje tevoorschijn kwam. "Bij melanisme, het tegenovergestelde van albinisme, wordt er te veel van het pigment melanine aangemaakt. En dat resulteert in een zwarte vacht", is de verklaring.

Hoewel melanisme bij verschillende diersoorten voorkomt, is het bij zeehonden zeer zeldzaam, meldt Pieterburen. Toch is het niet de eerste keer dat er een zwart zeehondje wordt binnengebracht. "We hebben er in 2017 ook eentje gered die helemaal zwart was. Het maakt zo'n vondst toch wel extra bijzonder", zegt Marco.

Terug naar zee

In het zeehondencentrum krijgt Ebbie alle tijd en voeding om weer op krachten te komen. Zodra ze sterk genoeg is en haar eigen voedsel kan vangen, wordt ze vrijgelaten in haar natuurlijke leefomgeving, schrijft Pieterburen op de website.

De opvang in Pieterburen is sinds 6 januari gesloten vanwege verhuizing naar Lauwersoog in Groningen. Wie Ebbie toch wil bewonderen, kan haar bekijken via de livestream van het Binnenbad:

Bedrijven houden steeds vaker digitaal in de gaten of hun werknemers wel aan het werk zijn. Ook zetten ze eerder software in om te controleren of het personeel de taken goed uitvoert. Dat blijkt uit onderzoek van vakbond CNV onder ruim 2100 leden. „De controledrang is sinds corona alleen maar erger geworden.”

Hij was amper begonnen bij werkgeversvereniging AWVN toen de coronacrisis losbarstte. En nu, na ruim vijf jaar, kondigt directeur Raymond Puts zijn vertrek aan. Per 1 april volgt hij de flamboyante Frank van Gool op, de man die OTTO Work Force groot maakte en daarmee miljonair werd. „Een nieuwe uitdaging”, noemt de 51-jarige Puts het zelf.

De tabakszaak aan Santpoorterstraat 62 in Haarlem haalt nét niet het 100-jarig jubileum. Joost Meester (57), die de winkel de laatste 35 jaar uitbaatte, stopt er eind maart mee. “Koffie, krantje en een rondje hardlopen. Ik had dat eigenlijk nog nooit van mijn leven meerdere dagen achter elkaar gedaan.”

Midden in de winkel van Meester, tussen de stellingen met enveloppen en ballpoints, hangt een ingelijste foto. 'Maart 1990' staat eronder geschreven. De winkel was net in het bezit van Joost en zijn vrouw Leandra. Leandra staat achter de toonbank. In de rij staat een man op leeftijd met een hoornen bril en een platte pet. "Clubmaster rookte hij", zegt Joost terwijl hij de man op de foto aanwijst.

Joost kent de halve Kleverparkbuurt van gezicht. En van de rokers onder hen weet hij wat hun favoriete merk is. Dat is het gevolg van 35 jaar ondernemen aan het Santpoorterplein. Hij begon er in 1990 met zijn vrouw een tabakswinkel annex postagentschap. Een postagentschap is het niet meer - dat is niet meer van deze tijd. In plaats daarvan worden er postpakketten opgehaald en verstuurd. 

Voor het laatst open

Van alleen postpakketten word je niet rijk. "Dat kost eigenlijk alleen maar geld", zegt Joost. Hij heeft weleens overwogen om daarmee te stoppen. "Maar het hoort er toch een beetje bij. En dan kan ik het net zo goed die laatste tweeënhalve maand ook nog blijven doen." Op 29 maart 2025 is de winkel van Joost namelijk voor het laatst open. 

Tekst loopt door onder de foto.

Het pand is al verkocht. Een makelaarskantoor neemt de benedenverdieping over en zal die ongetwijfeld herinrichten. "Het was de enige gegadigde", vertelt Joost. De zaak overnemen zou hij, als hij heel eerlijk is, ook niet adviseren. "In 2032 mag je in een winkel als deze geen tabak meer verkopen. Dan wordt het wel mager qua omzet."

Beste omzet ooit

Denk niet dat Joost een man is die de wereld ziet veranderen, zijn omzet ziet dalen en het nog maar even uitzingt tot hij met pensioen kan. Integendeel. "Ik had vorig jaar de beste omzet ooit. En ik heb er nog steeds veel plezier in. Ik wil eigenlijk vooral op mijn hoogtepunt stoppen. Dan houd ik goede herinneringen, ook als ik hier later nog eens langsfiets."

De beslissing om te stoppen nam hij twee jaar terug. De aanleiding verraste hem zelf nog het meest. "Het besef kwam plotseling binnen tijdens de corona-epidemie. De winkel moest dicht, die eerste periode. Ik zat plotseling thuis, na al die jaren aan één stuk door te hebben gewerkt. Het was heerlijk."

Ontspannen

"Ik heb een krantenabonnement genomen. Opstaan, een kop koffie, krantje lezen, een rondje hardlopen. Ik had dat eigenlijk nooit meerdere dagen achter elkaar gedaan. Ik vond het heerlijk om even te kunnen ontspannen. En misschien was het ook wel nodig."

Tekst loopt door onder de foto.

Acht jaar geleden overleed Leandra, Robs vrouw. Ze had een hersentumor. "We begonnen dit met z’n tweeën. Dat ging altijd perfect. Zij was wat meer sociaal met de klanten, ik was wat zakelijker ingesteld. En dan sta je plots in je eentje in de winkel. Een week na haar overlijden was ik alweer aan het werk. Want ja, de winkel moet nou eenmaal open, zegt je gevoel."

Lonkend jubileum

De bezinning kwam pas later, noodgedwongen, door corona. De rust inspireerde hem tot het maken van een plan met zijn fiscalist. Waardoor hij nu, tweeënhalf jaar later, de zaak op een waardige en trotse manier kan afsluiten. Al had hij in die planning niet rekening gehouden met een lonkend jubileum van de winkel. 

"Leandra en ik namen de zaak over van mijn tante en oom. Schoorl, heette de winkel toen. Daarvoor was het Tates. Deze plek is altijd een sigarenzaak geweest, al sinds de bouw van de wijk. Komende augustus is het 100 jaar geleden dat het eerste sigarenmagazijn hier werd geopend."

Tekst loopt door onder de foto.

Niet de 100 jaar aangetikt, maar wel een schat aan herinneringen. Zoals die oud en nieuw twee decennia geleden, toen Nederland van de gulden overstapte op de euro. "We hadden toen al enkele jaren een pinautomaat aan de gevel en woonden boven de winkel. Op die nieuwjaarsdag hoorden we van ‘s ochtends tot ‘s avonds aan één stuk door gepiep. Iedereen wilde euro’s in handen hebben."

Pinkpop in de jaren 90

Of de herinnering aan de tijd dat kaarten voor evenementen nog bij de sigarenboer werden gehaald. "Pinkpop in de jaren 90, daar was heel veel belangstelling voor. Dan stond de winkel vol en hoopte je maar dat het systeem werkte. En ook met voetbal, een bekerwedstrijd tussen Ajax en Feyenoord. Toen ik ‘s ochtends vroeg aankwam stond er al een rij voor de winkel. Ik heb mijn zoon gevraagd om koffie te zetten. Een paar dagen later werd bekend dat de wedstrijd zonder publiek zou worden gespeeld."

Wat Meester ná maart 2025 gaat doen, weet hij nog niet. Naast terugkijken heeft hij straks ook eindelijk de tijd en rust om vooruit te kijken. Zijn zonen hadden geen interesse om de winkel over te nemen, al springt Jeroen (24) nog regelmatig even bij. Dat samenwerken met familie bevalt Meester wel. Jeroen gaat waarschijnlijk iets doen met spooronderhoud. Meester: "Misschien word ik dan wel conducteur."