Muziekschool en orkest ZFC Zaandijk heeft binnen korte tijd zo veel aanwas gekregen dat er een gebrek is ontstaan aan goede instrumenten. "Het wordt steeds drukker", grijnst coördinator opleidingen Wilma Vloon. Ze is een actie gestart om te voorkomen dat leerlingen stil blijven staan in hun ontwikkeling. 

In coronatijd was het aantal leerlingen op één hand te tellen. Maar nu zijn het er wel honderd. Ze vinden het hartstikke gezellig op de club, maar lopen tegelijkertijd dus wel tegen een beperking aan.

Bij ZFC Zaandijk is er een orkest voor ervaren muzikanten en een startersorkest, waar leerlingen kunnen oefenen. Als een leerling goed genoeg is, kan 'ie doorstromen naar het grote orkest.

Instrumenten lenen om te kunnen spelen

Danielle Douwes is één van de leerlingen die door hoopt te groeien naar het grote orkest. Haar trompet valt bijna uit elkaar: toen ze laatst werd gevraagd om te spelen bij de Dodenherdenking ging het maar net goed. "Je merkt dat-ie heel gevoelig is voor warm en koud weer. Je merkt dan dat je een beetje stilstaat in je ontwikkeling." Gelukkig heeft ze tijdelijk een ander instrument kunnen lenen.

Tekst loopt door onder de reportage.

"Als Danielle nu met dit instrument zou doorstromen, is het ongelukkig", vindt Vloon: qua klank, timbre en zuiverheid. "Je wil zorgen dat iedereen een goed instrument heeft, dat werkt stimulerend."

De grootste behoefte bestaat uit tien nieuwe bugels. "Die zijn bedoeld voor de muzikanten in het grote orkest. Hun instrumenten gaan naar de leerlingen die gaan doorstromen. De nog oudere instrumenten gaan naar beginnende leerlingen en gebruiken we in schoolprojecten en cursussen."

Makkelijk verloopt de actie van Wilma niet, maar er zijn nu zes nieuwe bugels gefinancierd. "We hebben zelf ook gespaard, maar in totaal tien nieuwe bugels: dat is een investering van meer dan 30.000 euro. Dat hebben wij niet op de bankrekening staan. Daarom zijn we een crowdfunding gestart." Instrumenten die van zolders komen zijn ook welkom. 

Muziekschool en orkest ZFC Zaandijk heeft binnen korte tijd zo veel aanwas gekregen dat er een gebrek is ontstaan aan goede instrumenten. "Het wordt steeds drukker", grijnst coördinator opleidingen Wilma Vloon. Ze is een actie gestart om te voorkomen dat leerlingen stil blijven staan in hun ontwikkeling. 

In coronatijd was het aantal leerlingen op één hand te tellen. Maar nu zijn het er wel honderd. Ze vinden het hartstikke gezellig op de club, maar lopen tegelijkertijd dus wel tegen een beperking aan.

Bij ZFC Zaandijk is er een orkest voor ervaren muzikanten en een startersorkest, waar leerlingen kunnen oefenen. Als een leerling goed genoeg is, kan 'ie doorstromen naar het grote orkest.

Instrumenten lenen om te kunnen spelen

Danielle Douwes is één van de leerlingen die door hoopt te groeien naar het grote orkest. Haar trompet valt bijna uit elkaar: toen ze laatst werd gevraagd om te spelen bij de Dodenherdenking ging het maar net goed. "Je merkt dat-ie heel gevoelig is voor warm en koud weer. Je merkt dan dat je een beetje stilstaat in je ontwikkeling." Gelukkig heeft ze tijdelijk een ander instrument kunnen lenen.

Tekst loopt door onder de reportage.

"Als Danielle nu met dit instrument zou doorstromen, is het ongelukkig", vindt Vloon: qua klank, timbre en zuiverheid. "Je wil zorgen dat iedereen een goed instrument heeft, dat werkt stimulerend."

De grootste behoefte bestaat uit tien nieuwe bugels. "Die zijn bedoeld voor de muzikanten in het grote orkest. Hun instrumenten gaan naar de leerlingen die gaan doorstromen. De nog oudere instrumenten gaan naar beginnende leerlingen en gebruiken we in schoolprojecten en cursussen."

Makkelijk verloopt de actie van Wilma niet, maar er zijn nu zes nieuwe bugels gefinancierd. "We hebben zelf ook gespaard, maar in totaal tien nieuwe bugels: dat is een investering van meer dan 30.000 euro. Dat hebben wij niet op de bankrekening staan. Daarom zijn we een crowdfunding gestart." Instrumenten die van zolders komen zijn ook welkom. 

Het heeft zes jaar geduurd, maar eindelijk wordt zondag de tweede editie van de recreatieve Zaanbocht Run in Wormerveer en Wormer gelopen. In 2019 werd de loop voor de eerste keer gehouden, maar daarna werd er door allerlei redenen steeds een stokje gestoken voor een volgende editie.

De Zaanbocht Run loopt langs de oevers van de Zaan en over de Claus- en Zaanbrug. Er is een route van vijf en tien kilometer. Het is een recreatieloop: Jan en alleman doet mee. Er komen geen Kenianen", lacht mede-organisator Kees Klinkenberg. 

Corona, de plaatsing van de nieuwe Zaanbrug en daarna nog wegwerkzaamheden aan de Zaanweg hielden de tweede editie lange tijd tegen. O ja, en dan was er ook nog gedoe met papieren en vergunningen. Geen wonder dat de drie organisatoren het na deze editie voor gezien houden.  

"Maar gelukkig hebben we een opvolger hebben gevonden in het bedrijf SportsGen", zegt Klinkenberg. Ed Kuijper, mede-eigenaar van SportsGen, is voorzichtiger. Ja, er is zeker de intentie om er mee door te gaan. Maar het is nog niet helemaal zeker volgens hem. "We zitten nog in het laatste stukje om het over te nemen. Dat gaat altijd over geld."

Tekst loopt door onder de foto.

Het lijkt hem wel heel leuk om te organiseren. "Wij zijn gevestigd in Wormer, ik ben zelf geboren op de Kerkstraat in Wormerveer. Ik dacht: 'het gaat door m'n voor én achtertuin, hoe leuk is dat'. Dus daar zit wel wat sentiment bij." Dit weekend kijkt hij vast mee hoe de huidige organisatoren het doen. 

Regeldruk 

Organisatoren van evenementen door het hele land ervaren last van regeldruk. Hier ook, zegt Kuijper. "Daar worden we niet vrolijker van met z'n allen. Daarom houd ik ook een slag om de arm. We hebben met Zaanstad gesproken en die zijn enthousiast, ze willen graag dat het doorgaat. Als zij terughoudend zouden zijn, denk ik 'nou, ik weet niet of ik daar zin in heb. Dan wordt het duwen en trekken.'" 

Klinkenberg bevestigt dat het er allemaal niet leuker op is geworden. "Het ontmoedigt mensen natuurlijk die iets willen organiseren. De evenementenvergunning aanvragen, dat zou simpel moeten kunnen. Maar je moet een gigantisch boekwerk aan papieren doornemen."

Tekst loopt door onder de foto.

Daarmee is het nog niet klaar: "Daarna moet je afwachten of de ambtenaar of instantie die erover gaat er daadwerkelijk op ingaat. Eerst krijg je Pietje, dan krijg je Jopie en dan komt er een officemanager bij. Noem maar op. Dat moet allemaal simpeler kunnen. Maar we laten met frisse moed deel twee van start laten gaan, en hopelijk kunnen we tot in lengte van jaren genieten van de Zaanbocht Run." 

Meer deelnemers nodig 

Om het evenement straks levensvatbaar te houden moeten er wel meer deelnemers bij, denkt Kuijper. Deze editie zijn er 600 tot 700 deelnemers, dat moeten er straks minstens 2.000 zijn, zegt hij. Sowieso moet er wat veranderen: eerst werd het evenement georganiseerd door drie vrijwilligers, zijn bedrijf moet eraan verdienen. "Maar er is wel een prachtige basis gelegd. Er is al wat bekendheid."

Het is een speciale ochtend voor NH Radiopresentator Pieter Kok: vandaag neemt hij zijn duizendste aflevering op in de studio van Hilversum. Samen met nieuwslezer Frank en redacteur Anne staan zij iedere ochtend om 6.00 uur fris klaar voor een nieuwe uitzending. "Ik ben in duizend keer nog nooit te laat gekomen", zegt Pieter trots. 

Het is 2020 als Pieter Kok gevraagd wordt om de Ontbijttafel te presenteren. "Het was begin corona en het was een onrustige tijd. We hadden een fijne opstarttijd en mochten allemaal nieuwe dingen bedenken voor het programma."

De wortels van de NH-presentator liggen in meerdere plekken in de provincie: geboren in Broek en Waterland, ex-inwoner van Amsterdam en sinds een aantal jaar neergestreken in de Zaanstreek. 

Toch leert hij de provincie pas echt kennen als hij het ochtendprogramma begint te presenteren. "Je leert zoveel dingen van andere mensen. Dag in, dag uit praten we met mensen uit de hele provincie. Bakkers, buschauffeurs en dierenambulances." 

Dat mensen uit heel Noord-Holland een bijdrage willen leveren aan de ochtendshow, raakt Pieter. Het was dan ook een luisteraar die hem erop wees dat het vandaag de duizendste keer is dat Pieter de Ontbijttafel presenteert. "Heel bijzonder dat hij dit allemaal heeft bijgehouden."

De boerenkoolclub

De ochtendshow komt vaak ook met creatieve ideeën, om zo in contact te komen met de luisteraar. Pieter blikt terug op de 'boerenkoolclub'. "Dat was zo bijzonder. Het gesprek in de uitzending begon met een verhaal over dat er in mijn gezin niemand boerenkool lust en toen vroeg ik of luisteraars misschien met mij boerenkool willen eten." 

Tekst loopt door onder de foto.

En zo geschiedde. Nog in dezelfde uitzending reageert een boerenbedrijf dat er bij hen ruimte is om deze avond te organiseren, een die boer die kool wil doneren en een aardappelteler dat er aardappelen beschikbaar zijn. "En natuurlijk de luisteraars. Die kwamen ook."

Nog 2000 afleveringen? 

Of Pieter nog tweeduizend afleveringen gaat maken? "Als je mij duizend afleveringen had gevraagd of ik er zoveel zou maken had ik je uitgelachen, maar de tijd is voorbijgevlogen", lacht hij. "Dus tweeduizend? Zeg nooit nooit." 

Op deze speciale dag wil Pieter niet zichzelf, maar vooral de luisteraar, in het zonnetje zetten. "Wie jarig is, trakteert", is zijn motto. Daarom wordt er de hele ochtend verzoekjes van luisteraars gedraaid en worden er op meerdere plaatsen in de provincie taartjes uitgedeeld, ter ere van zijn jubileum. "Details daarover zijn te horen in de uitzending", verklapt Pieter. 

In de talkshow Data Morgana onderzoekt Julia Janssen samen met experts de staat en de toekomst van het internet. Elke aflevering staat in het teken van een ander thema. Deze week:  educatie.

Alles begint met het onderwijs. We leren er lezen, schrijven en alle basisvaardigheden die we nodig hebben om onze weg te vinden in de maatschappij. Maar naast potloden en whiteboards zijn ook computers niet meer weg te denken uit het klaslokaal, en daarmee de programma’s die op deze laptops draaien. Welke invloed hebben de techbedrijven achter deze software op de inhoud van ons onderwijs?

Geen neutrale systemen

Sinds de coronacrisis is de afhankelijkheid van computersoftware flink toegenomen, legt Remco Pijpers van Kennisnet uit. Toen waren platforms als Microsoft Teams nodig om les te kunnen geven op afstand.  Na de coronacrisis zijn scholen deze digitale middelen blijven gebruiken. "We hebben deze tools eerst puur gezien als gereedschap dat we goed kunnen gebruiken zolang we er maar goed over nadenken", licht Pijpers toe. "Maar nu zien we dat die technologieën niet neutraal zijn, maar dat daar agenda’s en waarden onder liggen die invloed hebben op hoe we denken, handelen en hoe we moet onze kinderen omgaan".

Dat komt omdat educatieve software ‘extraatjes’ met zich meebrengt, waar een docent niet altijd om heeft gevraagd. Barend Last, docent en expert op het gebied van onderwijsontwerp, herinnert zich dat hij tabletonderwijs implementeerde. Over de tablets was hij enthousiast, maar de software bracht een dashboard met zich mee. Zo veranderden al zijn leerlingen in  rode bolletjes, die pas groen werden als ze een vraag goed hadden. "Op een gegeven moment betrapte ik mezelf erop dat ik alleen maar naar die bolletjes zat te kijken", zegt Last. Voor hem een realisatiemoment dat software sterke invloed kan hebben op hoe hij als docent in de klas staat.

Microsoft bracht zo onlangs ‘Microsoft reading coach’ op de markt: een tool die automatisch teksten genereert om leerlingen te helpen met begrijpend lezen. Maar ook ‘Microsoft Reflect’, een dashboard die leerlingen vraagt hoe zij zich voelen die dag. Zo krijgen docenten een digitaal overzicht van de emoties van iedere leerling in hun klas.

Onderwijsvisie

Schoolbestuurder Yvonne Kops  ziet dat docenten aan de ene kant niet achter willen blijven en graag willen innoveren, maar tegelijkertijd wel goed willen blijven nadenken over of vernieuwing ook verbetering is. Volgens Pijpers begint het allemaal met een heldere onderwijsvisie waarmee je kunt bepalen of technologie wel of niet gewenst is. In het huidige onderwijs ligt er een sterke nadruk op meten, toetsen en voorspellen. Digitale middelen kunnen helpen om dat beter te doen, maar het begint met de vraag of we daar überhaupt de nadruk op willen leggen in ons onderwijs.

Volgens Kops laat een programma als Microsoft Reflect goed de dilemma’s zien voor scholen. Je wil het beste voor je leerlingen, en zo’n tool kan helpen om het emotionele welzijn van een leerling goed in beeld te krijgen en houden. "Tegelijkertijd is er een duveltje op je schouder dat vraagt, ‘maar waar gaan we dan heen?'’’. Pijpers vult aan: "Ik spreek leerlingen die zeggen: ‘een docent vraagt niet hoe het met me gaat, maar die kijkt naar het scherm'.”

Afhankelijkheid

Scholen moeten hun eigen keuzes kunnen blijven maken over de digitale middelen die ze gebruiken in de klas. Het probleem is dat bedrijven als Microsoft aantrekkelijke ‘alles-in-een’ systemen aanbieden, tegen relatief lage prijzen. En hoe langer een school bepaalde software gebruikt, inclusief alle extraatjes die deze aanbiedt, hoe lastiger het wordt om nog over te stappen. Daarom is het volgens de gasten belangrijk om nu goed na te denken over het soort onderwijs dat wij willen geven, en dan pas de technologie te zoeken die daaraan kan bijdragen.  

'Hé vriend', begint Claude steevast zijn berichten aan Joeri Cornelisz uit Enkhuizen. Het tekent de band tussen de popster uit Enkhuizen, die vanavond in Zwitserland meedoet aan het Songfestival, en zijn voormalig mentor van middelbare school RSG. 

Ze staan dinsdagmiddag op het punt om in de bus richting Amsterdam te stappen. In totaal 16 medewerkers van het RSG, klaar voor een bijzonder 'schoolreisje voor docenten'. Op uitnodiging van AVROTROS wonen ze de 'voorbeschouwing' van de halve finale van het Songfestival bij, die live op televisie wordt uitgezonden. Claude is tijdens de halve eindstrijd als 13e aan de beurt. 

Joeri Cornelisz (47) is al 25 jaar werkzaam op het RSG, als docent wiskunde en sport. "In het schooljaar 2019-2020 kreeg ik Claude in mijn mentorklas. Hij zat in havo 3, was heel leergierig en we hadden een goede klik." 

'Een soort van depressie'

Maar toen kwam corona en sloten de scholen. "Lessen werden via Teams gegeven. Dat was voor hem heel lastig, ook omdat hij heel sociaal is. Ineens zat hij thuis en kon hij geen kant op. Hij raakte in een soort van depressie."

Cornelisz ontving meerdere berichten van zijn leerling. "Bij één daarvan dacht ik: dit gaat niet goed. Toen heb ik hem opgezocht en hebben we een wandeling gemaakt. We hebben over van alles en nog wat gepraat en dat heeft hem blijkbaar erg geholpen. Achteraf vertelde hij dat dat de eerste keer was dat hij over zijn gevoelens durfde te praten."

Tekst gaat verder onder de foto

Een mooier compliment kan een docent zich niet wensen, zegt Cornelisz. "Je handelt uit gevoel, maar dit is wel wat je hoopt te bereiken als je in het onderwijs werkt, dat je leerlingen vooruit kunt helpen."

Het programma Jinek maakte onlangs een filmpje met Cornelisz, in een uitzending waarin Claude centraal stond. "Hij noemde mij daar 'mijn vriend', dat vond ik wel bijzonder."

En nu werd hij gebeld door AVROTROS, of hij met een aantal collega's in de uitzending voorafgaand aan de halve finale wilde komen. "Ik zit blijkbaar in de kaartenbak", zegt hij met een glimlach.

Het zijn niet alleen docenten die afreizen naar Amsterdam. "Ook een onderwijsassistent, iemand van de mediatheek en een oud-collega gaan mee. School is meer dan alleen docenten. Het zijn allemaal mensen die wel 'iets' met Claude hebben. We stappen in totaal met 16 man de bus in."

'Geniet, geniet en geniet'

Hij zegt met klem geen Songfestivalkenner te zijn. Maar toch: "Volgens de bookmakers kan hij de finale wel halen, las ik. Die jongen is 21 en staat al op zo’n megapodium. Dat is toch uniek? Ik heb hem vanochtend nog een berichtje gestuurd: 'Geniet, geniet en geniet'. Een simpele boodschap, maar zo is het wel. Finale of niet: voor ons is Claude sowieso goed genoeg."

Robert staat letterlijk te springen, want het festivalseizoen begint. De 80-jarige Alkmaarder heeft er sinds zijn heupoperatie tien jaar geleden bijna honderd bezocht. Vanavond gaat hij naar een dancefeest op het strand in Bloemendaal. "Ik ben zo dankbaar dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

De 'festivalopa' is een graag geziene gast op vele feestjes in Noord-Holland. 

In 2019 werd hij ineens door een onbekende vrouw op het podium van het Indian Summer Festival gehaald. Van hun danspartij verschenen talloze filmpjes online, en kort daarna stond Robert zelf voor de camera van NH.

"Ik leef mijn leven eigenlijk andersom", vertelde hij toen. Daarna spraken we hem in de coronaperiode, ook alweer vier jaar geleden. Hij miste het dansen ontzettend en vooral ook het contact met jongeren.

Maar kon gelukkig op 1,5 meter afstand in de openlucht wel soms naar een estatic dance-feestje.

24 festivals bezocht vorig jaar

Inmiddels is hij tachtig jaar oud en still going strong. "Ik ben vorig jaar naar 24 festivals geweest. En voor dit jaar staan er nog elf op de planning", vertelt hij vanuit zijn huis in Alkmaar. 

Vanavond gaat hij naar een strandfeest in Bloemendaal, waar een van zijn favoriete deejays draait. "Erick E. heb ik al vaak gezien en ook ontmoet. Ik sta zelfs met hem op de foto. Hij is heel erg aardig."

Tekst loopt door onder de foto.

Robert haalt vooral veel energie uit de ontmoetingen met anderen op festivals, van heel jong tot wat ouder.

De meeste feesten bezoekt hij in zijn eentje, waardoor hij gemakkelijk met allerlei mensen in gesprek raakt. "Sommigen willen me voorstellen aan hun moeder."

Nog een mooi voorbeeld: vanavond wordt hij thuis opgehaald door festivalgangers die hij op eerdere festivals heeft leren kennen.

Dankbaar dat het nog kan

"Sommige plekken zijn wat moeilijker te bereiken. En nu kreeg ik een telefoontje dat ik met ze mee mag rijden. Ik heb er heel veel zin in."

De festivalopa hoopt nog vele feesten te mogen vieren. "Maar ik kijk na deze zomer weer wat er mogelijk is. Voor nu ben ik heel dankbaar dit ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

Als je Robert tegenkomt dit festivalseizoen? "Ik hoop dat ze me dan een hug geven. Maar meestal gebeurt dat gewoon!"

Robert staat letterlijk te springen, want het festivalseizoen begint. De 80-jarige Alkmaarder heeft er sinds zijn heupoperatie tien jaar geleden bijna honderd bezocht. Vanavond gaat hij naar een dancefeest op het strand in Bloemendaal. "Ik ben zo dankbaar dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

De 'festivalopa' is een graag geziene gast op vele feestjes in Noord-Holland. 

In 2019 werd hij ineens door een onbekende vrouw op het podium van het Indian Summer Festival gehaald. Van hun danspartij verschenen talloze filmpjes online, en kort daarna stond Robert zelf voor de camera van NH.

"Ik leef mijn leven eigenlijk andersom", vertelde hij toen. Daarna spraken we hem in de coronaperiode, ook alweer vier jaar geleden. Hij miste het dansen ontzettend en vooral ook het contact met jongeren.

Maar kon gelukkig op 1,5 meter afstand in de openlucht wel soms naar een estatic dance-feestje.

24 festivals bezocht vorig jaar

Inmiddels is hij tachtig jaar oud en still going strong. "Ik ben vorig jaar naar 24 festivals geweest. En voor dit jaar staan er nog elf op de planning", vertelt hij vanuit zijn huis in Alkmaar. 

Vanavond gaat hij naar een strandfeest in Bloemendaal, waar een van zijn favoriete deejays draait. "Erick E. heb ik al vaak gezien en ook ontmoet. Ik sta zelfs met hem op de foto. Hij is heel erg aardig."

Tekst loopt door onder de foto.

Robert haalt vooral veel energie uit de ontmoetingen met anderen op festivals, van heel jong tot wat ouder.

De meeste feesten bezoekt hij in zijn eentje, waardoor hij gemakkelijk met allerlei mensen in gesprek raakt. "Sommigen willen me voorstellen aan hun moeder."

Nog een mooi voorbeeld: vanavond wordt hij thuis opgehaald door festivalgangers die hij op eerdere festivals heeft leren kennen.

Dankbaar dat het nog kan

"Sommige plekken zijn wat moeilijker te bereiken. En nu kreeg ik een telefoontje dat ik met ze mee mag rijden. Ik heb er heel veel zin in."

De festivalopa hoopt nog vele feesten te mogen vieren. "Maar ik kijk na deze zomer weer wat er mogelijk is. Voor nu ben ik heel dankbaar dit ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

Als je Robert tegenkomt dit festivalseizoen? "Ik hoop dat ze me dan een hug geven. Maar meestal gebeurt dat gewoon!"

Robert staat letterlijk te springen, want het festivalseizoen begint. De 80-jarige Alkmaarder heeft er sinds zijn heupoperatie tien jaar geleden bijna honderd bezocht. Vanavond gaat hij naar een dancefeest op het strand in Bloemendaal. "Ik ben zo dankbaar dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

De 'festivalopa' is een graag geziene gast op vele feestjes in Noord-Holland. 

In 2019 werd hij ineens door een onbekende vrouw op het podium van het Indian Summer Festival gehaald. Van hun danspartij verschenen talloze filmpjes online, en kort daarna stond Robert zelf voor de camera van NH.

"Ik leef mijn leven eigenlijk andersom", vertelde hij toen. Daarna spraken we hem in de coronaperiode, ook alweer vier jaar geleden. Hij miste het dansen ontzettend en vooral ook het contact met jongeren.

Maar kon gelukkig op 1,5 meter afstand in de openlucht wel soms naar een estatic dance-feestje.

24 festivals bezocht vorig jaar

Inmiddels is hij tachtig jaar oud en still going strong. "Ik ben vorig jaar naar 24 festivals geweest. En voor dit jaar staan er nog elf op de planning", vertelt hij vanuit zijn huis in Alkmaar. 

Vanavond gaat hij naar een strandfeest in Bloemendaal, waar een van zijn favoriete deejays draait. "Erick E. heb ik al vaak gezien en ook ontmoet. Ik sta zelfs met hem op de foto. Hij is heel erg aardig."

Tekst loopt door onder de foto.

Robert haalt vooral veel energie uit de ontmoetingen met anderen op festivals, van heel jong tot wat ouder.

De meeste feesten bezoekt hij in zijn eentje, waardoor hij gemakkelijk met allerlei mensen in gesprek raakt. "Sommigen willen me voorstellen aan hun moeder."

Nog een mooi voorbeeld: vanavond wordt hij thuis opgehaald door festivalgangers die hij op eerdere festivals heeft leren kennen.

Dankbaar dat het nog kan

"Sommige plekken zijn wat moeilijker te bereiken. En nu kreeg ik een telefoontje dat ik met ze mee mag rijden. Ik heb er heel veel zin in."

De festivalopa hoopt nog vele feesten te mogen vieren. "Maar ik kijk na deze zomer weer wat er mogelijk is. Voor nu ben ik heel dankbaar dit ik dit op mijn leeftijd nog kan doen."

Als je Robert tegenkomt dit festivalseizoen? "Ik hoop dat ze me dan een hug geven. Maar meestal gebeurt dat gewoon!"

Veel verbaasde blikken in Grootebroek, nu er voor het eerst in ruim vijf jaar plotseling een kermis wordt georganiseerd. Exploitant Edwin Vader is donderdagmiddag begonnen met de opbouw van attracties op het Streekplein. Veel bewoners kijken vreemd op van de 'surprise-kermis'.

Volgens een woordvoerder van de SED-gemeenten gaat het om een kinderkermis. "Daarom zijn er geen speciale activiteiten in horecagelegenheden", wordt toegelicht. De gemeente benaderde kermisexploitant Edwin Vader eind vorig jaar met de vraag of er iets georganiseerd kon worden in het dorp.

"Zij kwamen met deze locatie, en daar hadden wij wel oren naar", vertelt Vader. "Sinds enkele weken zijn de plannen definitief. In principe vullen we het plein met attracties van onze eigen familie, omdat je in zo'n korte tijd niet veel kunt regelen en andere exploitanten hun agenda vol hebben staan. De opzet in een kleinschalige, gezellige familiekermis. En bovendien hebben we het weer voor komende dagen mee."

Eerste kermis sinds 2019

De attracties op het Streekplein betekenen dat er na jaren van afwezigheid weer een kermis wordt georganiseerd in Grootebroek. In 2019 vond de laatste editie plaats, met daarbij ook een feesttent op de Raadhuislaan. "We hebben nog gewerkt aan een alternatief, waarbij de gemeente ook heel welwillend was", vertelde het comité van destijds in augustus 2020.

"Maar uiteindelijk hebben we toch samen moeten besluiten om niks te organiseren." Enkele jaren later - mede door de coronapandemie - was dit alternatief er, met het festival Grootebroek Gaat Los. Dat wordt in september voor de derde keer georganiseerd.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Ook vanuit andere mensen in het dorp is de wens er om toch een kermis in Grootebroek te houden. Een nieuw comité wil begin augustus, de datum waarop de eerdere kermissen in het dorp werden gehouden, een kleine kermis houden rondom dorpshuis De Stek. Daarbij wordt gemikt op een kermisreünie op maandag 4 augustus.

Geen 1 april grap

De plotselinge terugkeer van de kermisattracties zorgt voor veel verbaasde reacties in het dorp. "Waar komt dit vandaan? ", zegt iemand op Facebook. "Ik keek even op de kalender of het geen 1 april was", luidt een van de commentaren. "Gelukkig ben ik niet de enige die verbaasd is, echt niets hierover gelezen", zegt een ander. "Maar wel gezellig, toch?"

De kinderkermis in Grootebroek ging vanmiddag om 13.30 uur open. Ook zaterdag en zondag openen ze op hetzelfde tijdstip bij het Streekplein, naast het gemeentehuis.

Druk, stress en paniek: de examenperiode is begonnen. Naast de gebruikelijke examenperikelen, heeft bijna 64 procent van de jongeren in Enkhuizen last van prestatiedruk. Dat blijkt uit de Gezondheidsmonitor van 2024. Wat voor invloed heeft dat op de eindexamens?  "Ik leg de lat heel erg hoog."

Op het RSG in Enkhuizen wordt er tijdens de examentrainingen hard gewerkt om de lesstof zo goed mogelijk onder de knie te krijgen. Examentrainer Herma Klaassen ondersteunt leerlingen en ziet de prestatiedruk van dichtbij: "Je merkt dat leerlingen hier goed willen presteren en gericht zijn op de toekomst. Ze willen graag van school af en zijn toe aan de volgende stap."

Ondersteuningscoördinator van het RSG, Nynke Volbeda, merkt dat onzekerheid en eenzaamheid sinds corona een rol spelen. "Examenstress is serieuze stress, maar op onze school lijkt het niet anders dan andere jaren. De complicatie is dat deze eindexamenleerlingen afhankelijk zijn van sociale media." 

Focus op vervolgonderwijs en keuzestress

De druk is erg voelbaar onder leerlingen die examentraining volgen. "Ik ervaar best wel veel druk, van mezelf vooral. Ik leg de lat heel erg hoog", vertelt een leerling. Zij is niet de enige.  Meer leerlingen die examentraining volgen in Enkhuizen, voelen hetzelfde. "Ik wil gewoon goed presteren. Dat geeft me stress."

Klaassen ziet stress bij jongeren toenemen. "Het verschil met voorgaande jaren is dat ze meer focussen op vervolgonderwijs. Er is meer keuzestress. Dat draagt bij aan prestatiedruk. Ze moeten eerder kiezen en er mogen in hun ogen geen fouten gemaakt worden. Dat vinden leerlingen best wel ingewikkeld."

"Allemaal achten en ik niet"

Leerlingen herkennen zich in de toename. "Het verbaast mij niet. Ik voel wel dat iedereen hier om me heen hoge cijfers moet halen van zichzelf", vertelt een leerling. Niet alleen de directe omgeving geeft stress, volgens leerlingen speelt ook sociale media een rol. "Je ziet op Tiktok filmpjes over hoe mensen hun examens ingaan en dat zijn allemaal achten en ja, dat heb ik niet. Dan krijg je wel meer stress. Iedereen lijkt er supergoed in te gaan."

Klaassen heeft nog een tip voor alle leerlingen die dit jaar examen doen: "Rustig blijven, het komt wel goed, en anders… Volgend jaar!"

Psst misschien binnenkort met zijn allen 800 miljard ophalen voor Defensie?

In De Straten van Amsterdam trekt AT5 de stad in voor bijzondere verhalen van Amsterdammers uit alle hoeken van de stad. Deze week zijn wij in de Van Hogendorpstraat.  

Als je goed zoekt, vind je ze nog: de pareltjes van oud-Amsterdam. Deze week treffen we ze in de Van Hogendorpstraat. We ontmoeten Ger, een echte Amsterdammer die al 30 jaar in de straat woont. Hij vindt het erg fijn wonen: “Het is een gezellige straat (..) we maken er gewoon altijd wat van.” Ger zet zich graag in voor de buurt: samen met buurman Gijs is hij verantwoordelijk voor de plantenbakken in de straat. “Ik heb een tuinslang van 30 meter en Gijs van 20 meter, dus we kunnen de hele straat water geven.”   

Verderop spreken we Jan en Willie. Jan woont al 78 jaar in de straat; hij werd twee deuren verderop geboren. Het huis waarin hij nu woont, kocht hij destijds voor slechts 10.000 gulden. De straat zag er vroeger heel anders uit: “Het was stil, er stonden maar een paar auto’s (...) als we gingen voetballen, vroegen we: kan je je auto even wegzetten?” Jan en Willie laten ons een deel van hun indrukwekkende verzamelingen zien, met onder andere Disneyfiguren en Dinky Toys. 

Dan ontmoeten we Ineke in haar Diva-Dome. Sinds 2013 geeft ze naailes in haar atelier de Doe-Het-Zelf-Diva’s. Ze maakte een flinke carrièreswitch: vroeger had ze een kantoorbaan, maar merkte dat ze daar niet gelukkig van werd. Ze besloot te gaan doen waar ze echt voldoening uit haalt. “Ik vind het lesgeven ontzettend leuk, want ik geef wat door van m’n passie."

We sluiten de aflevering af met een versgetapt biertje van Ger, in de box onder zijn huis. Die is in coronatijd door zijn zoon omgetoverd tot Ajax-café – een plek die de buurt samenbrengt. Buren kunnen namelijk zien wanneer er Ajax wordt gekeken: “Zodra de vlag hier uithangt, weet de buurt dat er hier wat te doen is.” 

Privéberichten ontvangen van jongeren die gepest worden, zichzelf pijn doen of zelfs niet meer willen leven: het is voor veel influencers wekelijkse kost: "Dan zie je op dinsdagmiddag ineens een foto van een bebloede arm in je Snapchat." Ook hulpverleningsinstanties zien dat jongeren vaker naar influencers trekken om hun mentale problemen te delen.

Hamza Karimi deelt op sociale media onder de naam Magic Nape video's waarin hij met BN'ers of andere influencers goocheltrucs doet. Hij ontvangt bijna wekelijks privéberichten van volgers over hun mentale gezondheid.

Karimi: "Dat kan gaan over suïcidale gedachten of over zichzelf pijn willen doen. Voor mij is dat heel heftig, want ik ken die persoon niet, maar hij of zij heeft wel het idee dat hij mij kent."

AT5 sprak voor deze reportage verschillende jongeren die toegaven privéberichten aan influencers te hebben gestuurd. Vanwege de gevoeligheid van het onderwerp en schaamte willen ze dit niet herkenbaar in beeld vertellen.

Hart luchten

Karimi is niet de enige die met deze berichten te maken krijgt. Bij MIND Us focussen ze zich op initiatieven om mentale problemen van jongeren de juiste aandacht en aanpak te geven. Een nieuw onderdeel daarvan is een training voor influencers. Directeur Frederieke Vriends: "We zijn daarmee begonnen door vragen die we van influencers zelf kregen. De eerste training zat direct vol." 

Ook Hamza Karimi volgde die training: "Het grootste handvat dat ik heb gekregen is: hoe reageer je op de jongeren, hoe zorg je ervoor dat je ze niet afwijst, en naar welke instanties kan je ze verwijzen, dus bij wie kunnen ze terecht."

Vriends: "Doordat jongeren elke dag iets zien van een influencer hebben ze heel snel het idee dat ze diegene heel goed kennen en dat ze hun hart kunnen luchten. Vaak weten influencers dan niet hoe ze daarmee om moeten gaan en heel vaak doen ze dan ook niets."

Zowel Karimi als Vriends zien dat veel influencers met privéberichten over mentale gezondheid te maken krijgen. "Bijna iedereen die ik ken, ontvangt regelmatig zulke berichten", aldus Karimi. 

Piek in klachten

Dat jongeren met mentale klachten kampen is al langer bekend. Uit onderzoek van de GGD Amsterdam blijkt dat vorig jaar 23% van jongvolwassenen (16-25 jaar) vaak tot voortdurend beperkt werd door psychische klachten. Tweeënvijftig procent van jongvolwassenen in Amsterdam stelt (heel) vaak gestrest te zijn. Met name mbo-studenten hebben regelmatig gedachten over zelfmoord: 42% zei hier vorig jaar wel eens aan gedacht te hebben, tegenover 23% van de universiteitsstudenten.

"Wij hebben sinds corona een enorme piek gezien in de mentale klachten die jongeren rapporteerden", zegt Frederieke Vriends. "In de nasleep dachten we dat het te maken had met de coronamaatregelen, zoals de lockdowns en de schoolsluitingen, maar tot nu toe hebben we daar weinig correctie op gezien."

Ze ziet daarbij pieken bij bepaalde groepen, zoals jongeren die meer druk uit de samenleving ervaren of jongeren met multiproblematiek, zoals schulden of minder perspectief: "Bij hen zien we veel somberheid, stress, angst en eenzaamheid." 

Geen hulpverlener

En die berichten hebben niet alleen hun weerslag op de jongeren die ze sturen, maar ook op de influencers die ze ontvangen. Karimi: "Als ik via Snapchat foto's krijg van iemand wiens arm onder het bloed zit doordat hij zichzelf pijn heeft gedaan, dan zit ik daar wel de hele dag mee. En eigenlijk wil je niet reageren, maar je weet dat je niet anders kan."

In de training leren influencers dus met name hoe ze moeten reageren, het gesprek met jongeren kunnen aangaan en naar welke instanties zij hen kunnen doorverwijzen. Vriends: "Dat is ook wel nodig als je kijkt met welke klachten jongeren aankloppen. Een influencer die onze training volgde, kreeg eens een DM: 'Jouw posts zijn het enige wat mij nog in leven houdt.' Als je niet opgeleid bent als hulpverlener, dan schrik je daar wel van."

In tegenstelling tot sommige andere influencers deelt Hamza Karimi zelf geen content over mentaal welzijn. Toch weten volgers hem te vinden met hun eigen problemen: "Ik denk dat ik heel erg mezelf ben op de socials en dat jongeren daardoor denken dat ze bij me terechtkunnen."

Jongeren tussen de vijftien en 25 trekken natuurlijkerwijs eerder naar vrienden dan naar ouders, verzorgers of docenten om hun persoonlijke leven te bespreken. Maar volgens Vriends kan dat soms spannend zijn als het om je mentale gezondheid gaat: "Jongeren schamen zich of denken dat het beeld dat een ander van ze heeft zal veranderen. Dan is het dus veiliger om in de anonimiteit bij een influencer je verhaal te doen."

En of dat nou per se slecht is? Vriends denkt van niet: "Maar daarbij is wel van belang dat de ander reageert op een manier die jou helpt, en daarom vinden we het zo belangrijk dat die influencers goed uitgerust zijn om dit te doen."

Rooskleurig beeld

De vraag is uiteraard in hoeverre de influencer zelf mede onderdeel is van het probleem. De dagelijkse stroom aan stories en posts op de feed van jongeren doet al snel vermoeden dat iedereen een geweldig, vreugdevol en rooskleurig leven vol zelfvertrouwen leidt. En dat kan onzeker maken en somber stemmen.

 "Ja, je kunt inderdaad zeggen dat we enig aandeel hebben in het probleem, maar niet iedereen wil ook zijn persoonlijke situatie delen", aldus Karimi. "Als ik me heel slecht voel, heb ik niet de behoefte om dat online te delen met anderen. Het staat ook niet in mijn beschrijving dat ik moet gaan praten over mentale gezondheid. Daar volgen de mensen mij ook niet voor."

De binnenstad van Purmerend is weer iets mooier, vindt Tineke Abercrombie-Schoorl. Op voorspraak van de Vereniging Historisch Purmerend, waar ze voorzitter van is, werd afgelopen maand een replica van een historische waterpomp geplaatst op de Kaasmarkt.  

In de negentiende eeuw stierven mensen in Nederland aan cholera. Daarom werden overal in het land waterpompen aangelegd. Ook in Purmerend: uit deze pompen kon men relatief gezonder (grond)water tappen voor de dagelijkse waterbehoeften. 

Vroeger stonden er hier vijf: op de Herengracht, het Ooievaarsplein, de Kaasmarkt en twee op de Koemarkt. Van de mooiste van de vijf – die op de Kaasmarkt – is een replica gemaakt die nu op z'n oude plek staat.

Iets gedraaid

In het Purmerends Museum is een maquette te zien van het oude stadhuis. De pomp staat daar tegenover. Te zien is dat hij vroeger wel iets anders gedraaid stond. Het huidige model staat nu recht, dat was praktischer. 

Tekst loopt door onder de foto. 

Tineke is trots. "Ik vind het geweldig dat hij er uiteindelijk is gekomen." Uiteindelijk, want de plannen lagen er acht jaar terug al. "Er komen natuurlijk meer dingen aan te pas dan je vooraf denkt. Er zijn besprekingen geweest bij de gemeente over de leidingen, het eigenaarschap, het onderhoud. Daar denk je van tevoren niet over na." Ook door corona duurde het langer dan gepland. "Maar het was alle moeite waard."

De pomp wordt vrijdag 9 mei officieel onthuld. Daarna zal hij het ook gaan doen, is de belofte. 

Wie de afgelopen jaren door Artis heeft gelopen, kan het niet hebben gemist. De dierentuin is de laatste jaren druk bezig geweest met verbouwingen. Dat doet Artis eigenlijk al sinds de opening, want er wordt constant anders gedacht over het welzijn van dieren. AT5 duikt deze week in de geschiedenis van de dierentuin, met deze keer: de veranderingen in de verblijven van de leeuw. 

Hij staat mogelijk nog in het geheugen gegrift van veel Amsterdammers: de roofdierengalerij van Artis. Dat is ook niet zo gek, want tot 2015 stond een van de oudste nog overgebleven verblijven van Artis nog altijd in het park. Toen alleen nog bewoond door kleine katachtigen zoals de lynx en de serval. Maar bij de ingebruikname van de galerij, in 1858, was deze bedoeld voor leeuwen, tijgers en panters. Laatstgenoemde zat tot een paar jaar voor de sloop nog in het oude verblijf.  

Dat verblijf, waarvan nu wordt gezegd dat het eigenlijk niet meer kon, was tijdens de opening nog veel kleiner. Kleine hokken met tralies waar zo veel mogelijk soorten konden worden tentoongesteld. "In de 19e eeuw stond voor Artis, als wetenschappelijk studiegenootschap, dat echt centraal", zo legt Wessel Broekhuis – de historicus van de dierentuin – uit. "De dieren moesten goed bestudeerd kunnen worden. Dus het waren behoorlijke kale kooien. Veel kennis over diergedrag en dierenwelzijn was er toen nog niet."

Het bestuderen van de dieren is ook de reden dat zo'n roofdierengalerij bestond. "Het ging echt om soort bij soort, om goed te kunnen vergelijken. Daarom had Artis ook een apenhuis, vogelhuis en reptielenhuis." De leeuw zat daardoor naast de andere grote katachtigen, in een kleine kooi. Ongeveer twee keer zo klein als wat de kooien op het einde van de galerij waren. Maar waar bijvoorbeeld het apenhuis een Rijksmonument is, was de roofdierengalerij dat niet. Tijdens eerdere verbouwingen verloor het gebouw de meeste oorspronkelijke ornamenten en kon daardoor zo'n 10 jaar geleden gesloopt worden. 

Duits idee

In het begin van de 20e eeuw kwam er andere kijk op dierenwelzijn en het houden van dieren in een dierentuin. De Duitse circusmagnaat en dierenhandelaar Carl Hagenbeck liet een park aanleggen in de buurt van Hamburg, waar het compleet anders ging. Geen tralies, hekken of hokken, maar verblijven waarbij dier en bezoeker van elkaar gescheiden werden door water of kunstrotsen.  

Het idee van Hagenbeck bereikte ook Artis. Met het Kerbertterras, het oude leeuwenverblijf, als vroegste voorbeeld. Dit verblijf uit 1929, vernoemd naar de tweede Artis-directeur Coenraad Kerbert, werd ingericht zonder tralies en met een gracht, precies zoals Hagenbeck dat deed in Duitsland.  

In Artis zijn nog veel meer verblijven ingericht naar dit idee en zijn ook nog altijd zichtbaar. Denk aan het verblijf van de algazellen, het eerste verblijf als je binnenkomt, de steenbokkenrots en de oude apenrots.  

Het Kerbertterras staat sinds de verhuizing van de leeuw leeg, maar bezoekers konden de afgelopen maanden wel zelf door het verblijf lopen. Wie dat deed, kon zien dat het verblijf niet erg groot was. Toch was volgens Broekhuis het verblijf tijdens de opening 'revolutionair'. "De leeuw leefde tot die tijd in de roofdierengalerij. Hier kwamen ze voor het eerst in aanraking met zand, steen, boomstronken, zonlicht en echt frisse lucht. Dit was een enorme ontwikkeling toen."

Nieuw eeuw, nieuwe inzichten

Toch stond tijdens de opening van het terras de bezoekers nog wel centraal. "De leeuwen kregen wel wat meer ruimte, maar het draaide er in de eerste plaats nog wel om dat de bezoeker het dier in een soort decor zag. Het is de reden dat het verblijf ook in de vorm van een podium is. Een theater van de natuur."

Maar zo'n 100 jaar later keek Artis daar heel anders naar. "Dit verblijf voldeed niet meer aan de eisen", aldus Broekhuis. Alleen had de dierentuin door het wegvallen van de inkomsten vanwege de coronacrisis geen geld om op korte termijn een nieuw verblijf te realiseren voor de leeuwen. Het drietal zou daarom in eerste instantie verhuizen naar een dierentuin in Frankrijk, maar het verblijf daar bleek toch niet beschikbaar. Uiteindelijk kwam het geld voor het nieuwe verblijf in Artis rond door twee donateurs.  

Volgens Broekhuis is het verschil tussen het nieuwe en het oude verblijf dat er nu gedacht wordt vanuit de leeuw en niet naar de bezoeker. "Wat heeft een leeuw nodig om natuurgetrouw gedrag te uiten? Wat is de natuurlijke groepsgrootte voor leeuwen? Dat beeld is nu echt anders. Zo zijn er extra klimplekken, schuilplaatsen en worden de leeuwen meer gestimuleerd."

Vernieuwen  

De constante ontwikkeling van die standaarden is ook de reden dat het wel lijkt of Artis altijd ergens aan het werk is. Met de tientallen rijksmonumenten in het park en de financiële middelen, is het ook voor de dierentuin soms lastig om te vernieuwen. "Het betekent dat we als dierentuin steeds opnieuw moeten afwegen welke diersoorten we op een verantwoorde manier kunnen houden. Soms leidt dat ertoe dat we afscheid nemen van bepaalde dieren." Dat gebeurde het afgelopen jaar met de Japanse makaken op de Apenrots, maar ook eerder met bijvoorbeeld de orang-oetan, de ijsbeer en het nijlpaard. 

Om te kunnen vernieuwen moet Artis spelen en schuiven met de ruimte. Zo werd na de sloop van de roofdierengalerij de uitbreiding van het olifantenverblijf gerealiseerd, en verhuisde de algazellen naar het oude 'kamelenveld' om ruimte te maken voor het nieuwe leeuwenverblijf.  

Ook voor de inmiddels lege apenrots en het Kerbertterras zijn er nieuwe plannen. Zo wordt de rots omgetoverd tot een verblijf dat is verbonden met omliggende bomen en nemen er rode panda's en de Aziatische kleinklauwotters hun intrek. Het oude leeuwenverblijf wordt via een luchtbrug verbonden met het verblijf van de rode vari's. De ringstaartmaki's komen daar dan ook bij.  

Kritiek

Waar Artis bezig blijft met vernieuwen, is er ook altijd kritiek op de dierentuin. Zo ook nog recent, met een voorstel van de Partij voor de Dieren. De partij wilde dat levende dieren er niet meer 'tentoongesteld' zouden worden en dat Artis zou worden veranderd in een stadspark.  

Volgens fractievoorzitter Anke Bakker was het het moment om tot een nieuwe tijd te komen. "Een tijd waarin we wél nieuwsgierig blijven naar de natuur, maar zonder daarvoor dieren in gevangenschap te houden." Artis reageerde destijds het jammer te vinden dat de partij met het voorstel kwam zonder met de dierentuin in gesprek te gaan. "We vinden elkaar namelijk op veel vlakken. Zoals het welzijn van dieren, en het streven naar een leefbare wereld waarin we goed omgaan met al het leven om ons heen."

Het voorstel van de Partij voor de Dieren werd uiteindelijk verworpen in de gemeenteraad. Alleen de partij zelf stemde in met het plan. Wethouder Alexander Scholtes liet namens het college weten achter Artis te staan. Scholtes benadrukte daarbij de educatieve en maatschappelijke waarde van Artis. 

De vraag blijft dan natuurlijk over hoe er over tientallen jaren weer naar het verblijf van de leeuwen wordt gekeken. "De standaarden voor verblijven zijn altijd in ontwikkeling. Wij blijven die volgen en daarop aanpassen."

Broekhuis sluit af met te zeggen dat Artis sinds haar oprichting in 1838 altijd in beweging is geweest. "Elke generatie kijkt met nieuwe ogen naar dieren, natuur en onze rol daarin. Artis staat nooit stil en gaat met zijn tijd mee. Met alles wat we doen, willen we mensen raken vanuit verwondering, om bewustwording te stimuleren en zo bij te dragen aan een wereld waarin we zorgvuldiger omgaan met al het leven om ons heen."

Ze hebben er even op moeten wachten, maar na tien jaar gaat het feest eindelijk weer los in Broek in Waterland. Midden in het dorp staat een enorme feesttent en alle straten zijn versierd in de kleuren van de vlag.  "Er komt duizend man, we houden ons hart vast", zegt de organisatie.

"Dat het zo lang heeft geduurd (voor de Meifeesten weer door kon gaan, red.) komt door Corona", zegt medeorganisator Roos Ebbelaar. Het feest wordt namelijk maar eens in de vijf jaar gevierd, tijdens het jubileumjaar van bevrijdingsdag. "We moesten het wiel weer opnieuw uitvinden", Zegt Roos die in een enorme tent staat die de aankomende week. 

Bevrijdingsdag nieuwe stijl

De ouderwetse tocht waar kinderen op praalwagens door het dorp rijden is geschrapt, vanwege de veiligheid. Daarvoor in de plaats is er aan iedereen gevraagd om het dorp te versieren. "Je bedenkt zo iets en je zit te sparren: hoe krijgen we mensen actief? En als dat dan ook nog lukt dat is fantastisch. Daar doen we het voor."

In de tent komt de beroemde Boekerbingo, de Edwin Evers Band en een gezamenlijk diner. Die laatste twee zijn al helemaal uitverkocht. "We zitten Ram en ram vol", laat roos weten. Maar voor de andere dagen is iedereen welkom om mee te doen.  Vanavond starten de feesten met de bingo en eindigt op 5 mei, als kinderen in de kleur van hun wijk door het dorp lopen.

Een internationale school in Sri Lanka, ingericht op een kindvriendelijke manier. Dat is de droom van Ramona van Ark uit Enkhuizen. Het project is door omstandigheden lastiger te realiseren dan ze dacht, maar ze is ervan overtuigd dat het gaat lukken. 

Op basisschool de Tweemaster geeft Ramona tekst en uitleg aan groep 3 en 4. In 2011 begon ze Stichting Kalyani. Daarmee heeft ze de afgelopen 14 jaar talloze projecten in Sri Lanka ondersteund.

Toen ze een paar jaar geleden met haar gezin naar Sri Lanka ging en meerdere projecten bezocht, zag ze dat er gewerkt werd aan een lokale school. Zo ontstond de droom van de geadopteerde Ramona om zelf een school op te richten in haar geboorteland. De bedoeling is dat op deze school ook Engels en computerles moet worden gegeven, maar toen legde de coronapandemie haar werk daar stil.

Bouw van school lastiger dan gedacht

Wel had Ramona al bedacht hoe ze het aan wilde pakken. "Ik had een tekening gemaakt hoe ik het voor me zag. Dat is uiteindelijk uitgewerkt en bleek 29.000 euro te kosten. Dat geld hadden we beschikbaar."

Het doel was om een school bouwen die er normaal niet is. "Het lesprogramma dat ze krijgen is niet zo goed als wij in Nederland hebben. En ook de leraren zijn niet genoeg geschoold om zo'n lesprogramma uit te voeren", zegt de initiatiefneemster. "Dus wij geven die docenten ook een opleiding."

Zo makkelijk als het leek, verliep het project niet. "De prijs van de lokale munt ging omhoog, en daardoor werd alles veel duurder", legt Ramona uit. Bijna valt haar droom in 2023 in duigen. Maar door allerlei inzamelingsacties kunnen ze daarna toch verder met de bouw.

"De school is nu gebouwd, het is toch gelukt", vertelt ze blij. Maar dat betekent nog niet dat alles klaar is. Schoolmeubels voor kinderen blijken niet te krijgen in Sri Lanka. "Uiteindelijk kon ik via een omweg IKEA-meubels met korting kopen. Het verschepen van deze meubelen wordt ook voor ons gedaan. Wij moeten alleen de kosten voor het invoeren betalen."

15.000 euro voor tuin, lesprogramma's en leraren

Wel is daardoor het budget voor nu opnieuw op. Reden genoeg voor Ramona om haar stichting weer onder de aandacht te brengen. "We moeten de tuin nog afbouwen. Daar komt een speeltuin, een groentetuin en een keuken. En verder moeten we lesprogramma's opzetten en leraren aantrekken."

Al met al toch weer een kostenpost van zo'n 15.000 euro. Maar Ramona is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "We hebben tegen elkaar gezegd dat de school in augustus open moet. Klaar, dat moet gewoon."

Kinderen onder indruk van stichting

De kinderen van De Tweemaster zijn onder indruk. "Ik vind het best wel knap dat ze een school maakt en dat ze een goed doel heeft", zegt Julia. Klasgenootje Sara beaamt dat: "Ik vind het superaardig." En Thijs hielp eerder al eens met collecteren. "Het lukte ze anders niet om heel Enkhuizen te doen. Ik heb toen best veel geld opgehaald."

Een internationale school in Sri Lanka, ingericht op een kindvriendelijke manier. Dat is de droom van Ramona van Ark uit Enkhuizen. Het project is door omstandigheden lastiger te realiseren dan ze dacht, maar ze is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "Het moet in augustus open."

Op basisschool de Tweemaster geeft Ramona tekst en uitleg aan groep 3 en 4. In 2011 begon ze Stichting Kalyani. Daarmee heeft ze de afgelopen 14 jaar talloze projecten in Sri Lanka ondersteund.

Toen ze een paar jaar geleden met haar gezin naar Sri Lanka ging en meerdere projecten bezocht, zag ze dat er gewerkt werd aan een lokale school. Zo ontstond de droom van de geadopteerde Ramona om zelf een school op te richten in haar geboorteland. De bedoeling is dat op deze school ook Engels en computerles moet worden gegeven, maar toen legde de coronapandemie haar werk daar stil.

Bouw van school lastiger dan gedacht

Wel had Ramona al bedacht hoe ze het aan wilde pakken. "Ik had een tekening gemaakt hoe ik het voor me zag. Dat is uiteindelijk uitgewerkt en bleek 29.000 euro te kosten. Dat geld hadden we beschikbaar."

Het doel was om een school bouwen die er normaal niet is. "Het lesprogramma dat ze krijgen is niet zo goed als wij in Nederland hebben. En ook de leraren zijn niet genoeg geschoold om zo'n lesprogramma uit te voeren", zegt de initiatiefneemster. "Dus wij geven die docenten ook een opleiding."

Zo makkelijk als het leek, verliep het project niet. "De prijs van de lokale munt ging omhoog, en daardoor werd alles veel duurder", legt Ramona uit. Bijna valt haar droom in 2023 in duigen. Maar door allerlei inzamelingsacties kunnen ze daarna toch verder met de bouw.

"De school is nu gebouwd, het is toch gelukt", vertelt ze blij. Maar dat betekent nog niet dat alles klaar is. Schoolmeubels voor kinderen blijken niet te krijgen in Sri Lanka. "Uiteindelijk kon ik via een omweg IKEA-meubels met korting kopen. Het verschepen van deze meubelen wordt ook voor ons gedaan. Wij moeten alleen de kosten voor het invoeren betalen."

15.000 euro voor tuin, lesprogramma's en leraren

Wel is daardoor het budget voor nu opnieuw op. Reden genoeg voor Ramona om haar stichting weer onder de aandacht te brengen. "We moeten de tuin nog afbouwen. Daar komt een speeltuin, een groentetuin en een keuken. En verder moeten we lesprogramma's opzetten en leraren aantrekken."

Al met al toch weer een kostenpost van zo'n 15.000 euro. Maar Ramona is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "We hebben tegen elkaar gezegd dat de school in augustus open moet. Klaar, dat moet gewoon."

Kinderen onder indruk van stichting

De kinderen van De Tweemaster zijn onder indruk. "Ik vind het best wel knap dat ze een school maakt en dat ze een goed doel heeft", zegt Julia. Klasgenootje Sara beaamt dat: "Ik vind het superaardig." En Thijs hielp eerder al eens met collecteren. "Het lukte ze anders niet om heel Enkhuizen te doen. Ik heb toen best veel geld opgehaald."

In het Concertgebouw hebben deze ochtend 43 Amsterdammers een koninklijke onderscheiding overhandigd gekregen door burgemeester Femke Halsema. De lintjes werden gegeven aan mensen die iets bijzonders hebben gedaan voor de samenleving en stad, ter gelegenheid van de verjaardag van de koning. 

Ieder jaar vindt de zogenaamde lintjesregen een dag voor Koningsdag plaats. Vandaag ontvingen 4 Weespers en 39 Amsterdammers uit Noord (5), Centrum (11), West (7), Nieuw-West (5), Oost (3), Zuidoost (4) en Zuid (4) een onderscheiding. 

Onderscheiding

Een van de personen die vandaag een lintje in ontvangst mocht nemen is Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg (CJO). Hij wordt gezien als een belangrijke pijler voor de joodse gemeenschap en in het bijzonder in de stad. Zo zet hij zich al 40 jaar in voor Nederlands Joodse organisaties en gemeenschap. Sinds 2022 is hij voorzitter van CJO. 

Ook Vlaams-Nederlands dj-producer Eddy de Clercq ontving een onderscheiding van Halsema. Binnen de Nederlandse dansmuziek en nachtcultuur wordt hij beschouwd als een van de pioniers. Hij stond aan de basis van veel evenementen en muzikale ontwikkelingen. Denk aan discotheater De Brakke Grond, Paradisofeesten de Pep Club en discotheek Club Roxy. Ook zette hij zich in voor de acceptatie van de LGBTQIA+ gemeenschap. 

Rechtbankverslaggever en (juridisch) journalist Saskia Belleman werd ook in het zonnetje gezet.  Zo laat de gemeente weten dat 'ze het vak van rechtbankjournalist heeft vormgegeven en wordt gezien als voorvrouw van het officieuze gilde van rechtbankverslaggevers'. Daarnaast zet de Amsterdamse zich in om femicide op de kaart te zetten. 

Ondersteunend 

Oprichter en voorzitter van de stichting Hoop voor Morgen, Regina Macnack-Amstelveen werd ook onderscheiden deze ochtend. Waar zij begon met het uitdelen van voedsel aan daklozen en vluchtelingen op straat, volgde de stichting met een professionele voedselbank in Zuidoost in 1991. Gemiddeld helpt de stichting 1500 gezinnen er week aan een pakket. Dagelijks stuurt Macnack-Amstelveen 70 vrijwilligers aan. 

Jarenlang zet Abdelhamid Idrissi zich in voor kwetsbare jongeren en Amsterdammers in de stad. Daarvoor kreeg hij vandaag een officiële erkenning, in 2018 was hij al Amsterdammer van het jaar. In 2010 richtte hij stichting Studiezalen op, waarmee scholieren in kwetsbare wijken in de stad en Zaandam ondersteuning krijgen bij schoolwerk, lifecoaching en talentontwikkeling. In 2023 richtte hij vanuit deze stichting ook Fris Supermarkt op, een gratis supermarkt waar financieel kwetsbare gezinnen hun boodschappen konden doen. In 2020 richtte tijdens de coronacrisis nog een stichting op, genaamd Boeren voor Buren om gezonde voeding in West betaalbaar te maken. 

In het Concertgebouw hebben deze ochtend 43 Amsterdammers een koninklijke onderscheiding overhandigd gekregen door burgemeester Femke Halsema. De lintjes werden gegeven aan mensen die iets bijzonders hebben gedaan voor de samenleving en stad, ter gelegenheid van de verjaardag van de koning. 

Ieder jaar vindt de zogenaamde lintjesregen een dag voor Koningsdag plaats. Vandaag ontvingen 4 Weespers en 39 Amsterdammers uit Noord (5), Centrum (11), West (7), Nieuw-West (5), Oost (3), Zuidoost (4) en Zuid (4) een onderscheiding. 

Onderscheiding

Een van de personen die vandaag een lintje in ontvangst mocht nemen is Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg (CJO). Hij wordt gezien als een belangrijke pijler voor de joodse gemeenschap en in het bijzonder in de stad. Zo zet hij zich al 40 jaar in voor Nederlands Joodse organisaties en gemeenschap. Sinds 2022 is hij voorzitter van CJO. 

Ook Vlaams-Nederlands dj-producer Eddy de Clercq ontving een onderscheiding van Halsema. Binnen de Nederlandse dansmuziek en nachtcultuur wordt hij beschouwd als een van de pioniers. Hij stond aan de basis van veel evenementen en muzikale ontwikkelingen. Denk aan discotheater De Brakke Grond, Paradisofeesten de Pep Club en discotheek Club Roxy. Ook zette hij zich in voor de acceptatie van de LGBTQIA+ gemeenschap. 

Rechtbankverslaggever en (juridisch) journalist Saskia Belleman werd ook in het zonnetje gezet.  Zo laat de gemeente weten dat 'ze het vak van rechtbankjournalist heeft vormgegeven en wordt gezien als voorvrouw van het officieuze gilde van rechtbankverslaggevers'. Daarnaast zet de Amsterdamse zich in om femicide op de kaart te zetten. 

Ondersteunend 

Oprichter en voorzitter van de stichting Hoop voor Morgen, Regina Macnack-Amstelveen werd ook onderscheiden deze ochtend. Waar zij begon met het uitdelen van voedsel aan daklozen en vluchtelingen op straat, volgde de stichting met een professionele voedselbank in Zuidoost in 1991. Gemiddeld helpt de stichting 1500 gezinnen er week aan een pakket. Dagelijks stuurt Macnack-Amstelveen 70 vrijwilligers aan. 

Jarenlang zet Abdelhamid Idrissi zich in voor kwetsbare jongeren en Amsterdammers in de stad. Daarvoor kreeg hij vandaag een officiële erkenning, in 2018 was hij al Amsterdammer van het jaar. In 2010 richtte hij stichting Studiezalen op, waarmee scholieren in kwetsbare wijken in de stad en Zaandam ondersteuning krijgen bij schoolwerk, lifecoaching en talentontwikkeling. In 2023 richtte hij vanuit deze stichting ook Fris Supermarkt op, een gratis supermarkt waar financieel kwetsbare gezinnen hun boodschappen konden doen. In 2020 richtte tijdens de coronacrisis nog een stichting op, genaamd Boeren voor Buren om gezonde voeding in West betaalbaar te maken. 

De droom van de Enkhuizense Ramona van Ark is bijna realiteit geworden. Het bouwen van een eigen internationale school in Sri Lanka, het geboorteland van de geadopteerde vrouw. Een project dat toch bewerkelijker blijkt zij eerder dacht. Ze vertelt erover op basisschool de Tweemaster in Enkhuizen. 

Op basisschool de Tweemaster geeft Ramona tekst en uitleg aan groep 3 en 4, de klas van haar zoon, over haar Stichting Kalyani. Waar ze in 2011 mee begon en in de afgelopen 14 jaar talloze projecten in Sri Lanka ondersteunde. Een eiland in de Indische Oceaan, net onder India.  

In februari was ze er nog met haar gezin. Onder meer om projecten te bezoeken. Zo kreeg een volleybalteam de nodige spullen. Maar ook gingen ze naar de school waaraan gewerkt wordt. Een droom die ontstond, toen de coronapandemie al haar werk daar stillegde. 

Bouw van school lastiger dan gedacht

Een internationale school waar Engels en computerlessen gegeven kan worden. "Ik had een tekening gemaakt hoe ik het voor me zag. Dat is uiteindelijk uitgewerkt en bleek 29.000 euro te kosten. En dat geld hadden we beschikbaar."

Het doel was om een school te creëren, zoals die er normaal niet is. "Het lesprogramma dat ze krijgen is niet zo goed als wij in Nederland hebben. En ook de leraren zijn niet genoeg geschoold om dat lesprogramma uit te voeren", zegt de initiatiefneemster. "Dus wij geven die docenten ook een opleiding."

Maar zo makkelijk als het leek, verliep het project niet. "De prijs van de lokale munt ging omhoog, en daardoor werd alles veel duurder", legt Ramona uit. Bijna valt haar droom in 2023 in duigen. Maar door allerlei inzamelingsacties kunnen ze daarna toch verder met de bouw.

"De school is nu gebouwd, het is toch gelukt", vertelt ze blij. Maar dat betekent nog niet dat alles klaar is. Schoolmeubels voor kinderen blijken niet te krijgen in Sri Lanka. "Uiteindelijk kon ik via via IKEA-meubels met korting kopen. Die zorgt er ook voor dat ze worden verscheept. Wij moeten alleen de kosten voor het invoeren betalen."

15.000 euro voor tuin, lesprogramma's en leraren

Alleen is daardoor het budget voor nu weer op. Reden genoeg voor Ramona om haar stichting weer onder de aandacht te brengen bij de mensen. "We moeten de tuin nog afbouwen. Daar komt een speeltuin, een groentetuin en een keuken. En verder moeten we lesprogramma's opzetten en leraren aantrekken."

Al met al toch weer een kostenpost van zo'n 15.000 euro. Maar Ramona is ervan overtuigd dat het gaat lukken. "We hebben tegen elkaar gezegd dat de school in augustus open moet. Klaar, dat moet gewoon."

Kinderen onder indruk van stichting

De kinderen van De Tweemaster zijn onder indruk. "Ik vind het best wel knap dat ze een school maakt en dat ze een goed doel heeft", zegt Julia. Klasgenootje Sara beaamt dat: "Ik vind het superaardig. En Thijs hielp eerder al eens met collecteren. "Het lukte ze anders niet om heel Enkhuizen te doen. Ik heb toen best veel geld opgehaald."

De maat is vol voor Uithoorn. Door een handhavingsverzoek in te dienen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de minister van Infrastructuur en Waterstaat (I&W), wil de gemeente het Rijk onder druk zetten de vliegoverlast in het dorp nu écht aan te pakken. Zónder fluwelen handschoenen.

De gemeenteraad moet nog stemmen over het handhavingsverzoek. Dat gebeurt vanavond, maar dat lijkt een formaliteit. Tijdens de laatste commissievergadering Wonen & Werken bleken de partijen het al met elkaar eens: het Rijk moet verder onder druk worden gezet om de overlast in Uithoorn te verminderen. 

Ook het college heeft zich achter het initiatief van de werkgroep Schiphol geschaard. "We hebben het min of meer in gezamenlijkheid opgesteld", legde wethouder Ferry Hoekstra tijdens de vergadering op 9 april uit. "De overschrijding is zo structureel van aard, dat het tijd wordt om het handhavingstraject in te gaan zetten." 

De geluidsoverlast neemt toe, merkt ook raadslid Leonie de Boer-Bezuijen, die namens Gemeentebelangen Uithoorn in de werkgroep zit. "Er zijn dagen waarop vliegtuigoverlast een film in huis of middag in de tuin verstoort, en gezien de onevenredige groei op de Aalsmeerbaan nemen deze momenten toe." 

De Boer-Bezuijen benadrukt dat zij en de werkgroep niet tegen Schiphol zijn. "We dragen de lasten, maar hebben ook de lusten." Wel vinden ze dat Uithoorn sinds 2008 - het jaar waarin het laatste Luchthavenverkeersbesluit in werking trad - onevenredig gedupeerd wordt door de groei van Schiphol.

Nooit wettelijk vastgelegd

Hoewel er al in 2013 nieuwe normen werden opgesteld, zijn die nooit wettelijk vastgelegd. En dus gelden de normen uit het Luchthavenverkeersbesluit van 2008 nog. Meten doet Schiphol door te berekenen aan hoeveel geluid zestig zogeheten handhavingspunten rond het vliegveld worden blootgesteld.

Bij handhavingspunt 25 in Uithoorn werd de norm de afgelopen jaren - met uitzondering van de coronajaren - steeds overschreden. Afgelopen jaar zelfs met 22 procent, bleek vorige maand. "Om moedeloos van te worden", zei Mirella Visser van de bewonersorganisatie PUSH. "En weer mag er niet worden gehandhaafd." 

Dat zit zo: de Inspectie Leefomgeving & Transport krijgt sinds 2015 de opdracht om niet te handhaven, als er gevlogen wordt volgens het 'strikt preferentieel baangebruik'. De Kaagbaan en de Polderbaan zijn volgens de regels van het NNHS primaire banen, de Aalsmeerbaan een secundaire. 

Gebruik van primaire banen heeft de voorkeur, omdat bij gebruik van die banen relatief minder mensen overlast ervaren, is de gedachte. Toch blijft de wind de dominante factor voor het baangebruik. Omdat vliegtuigen tegen de wind in moeten opstijgen en landen, is de keuze beperkt.  

Wind of niet, Uithoorn benadrukt dat het aantal starts vanaf de Aalsmeerbaan sinds 2008 met 69 procent is toegenomen naar 64.472 vorig jaar, terwijl het totaalaantal vliegbewegingen op Schiphol in dezelfde periode met 'slechts' 5 procent is gegroeid. 

Van 'snel' al lang geen sprake meer

Volgens het ministerie is het 'anticiperend handhaven' te verantwoorden omdat de nieuwe normen toch snel wettelijk worden vastgelegd. Maar van 'snel' is al lang geen sprake meer, vindt de Uithoornse politiek.

"Inmiddels zijn er weer een aantal jaren verstreken en er is nog steeds dus geen nieuwe wet", aldus de werkgroep Schiphol in een toelichting op het voorstel. "Het is maar de vraag of een bestuursrechter het argument van ‘anticiperend handhaven’ nu nog acceptabel vindt." 

Dat minister Madlener van I&W het maximumaantal vluchten wil terugbrengen naar maximaal 478.000 biedt geen soelaas, vreest de werkgroep.

Als er niets gebeurt, zal de overlast zelfs erger worden, voorspelt De Boer-Bezuijen. Vooral omdat er afgelopen jaar 473.814 vluchten zijn uitgevoerd, wat betekent dat er nog dik 4.000 vluchten bij kunnen. 

"Dat zullen vooral nachtvluchten zijn, en op de Aalsmeerbaan wordt in de nacht al niet gevlogen. De nachtvluchten zullen dan verplaatst worden naar de avond, en dat is de nacht van onze kinderen."

Bang voor opgerekte normen

De gemeente vreest bovendien dat de normen in het nieuwe, aanstaande Luchthavenverkeersbesluit zullen worden opgerekt. "Daarmee zouden eerdere overschrijdingen, en dus de gedoogde scheefgroei, niet rechtgezet, maar eerder gelegaliseerd worden. Dat is onrechtvaardig en niet uit te leggen", zegt werkgroeplid Judith Beuse (DUS!) in een persbericht van de gemeente. 

Als de raad vanavond instemt met het voorstel, wordt het bij de ILT neergelegd, en moet zij met een officiële reactie komen. Doorgaans legt de ILT bestuurlijke boetes op, of dwingt organisaties tot hersteloperaties, waarbij situaties ongedaan moeten worden gemaakt.  

Mocht het handhavingsverzoek nergens toe leiden, sluit de werkgroep een gang naar de rechter niet uit. "Ik hoop dat we dat ook echt doen", blikte Els Gasseling (PvdA) van de werkgroep eerder vooruit. "We zijn oneerlijk behandeld en dat moet afgelopen zijn."  

Amsterdam kampt al jaren met een dalende vaccinatiegraad, maar de GGD ziet voor het eerst in tijden dat de vraag naar vaccinaties weer aan het toenemen is. Dat kan te maken hebben met de wijkgerichte aanpak in stadsdelen waar de vaccinatiegraad traditioneel laag is (Noord, Nieuw-West en Zuidoost), maar ook met het toenemende aantal mazelenbesmettingen in de stad. "Ouders komen opeens naar ons toe met vragen over vaccinaties."

Bij het OKT (Ouder- en Kindteam) Gaasperdam in Zuidoost is het een komen en gaan van ouders met hun schoolgaande kinderen. "Op dit moment hebben we een vaccinatiecampagne waarin ouders worden opgeroepen om langs te komen voor een vaccinatie", vertelt jeugdverpleegkundige Siegnella Concinsion. "Het is belangrijk om een vaccinatiecampagne te organiseren in de wijk waar de mensen wonen. Om het op die manier laagdrempelig te maken voor ouders."

Het is onderdeel van de wijkgerichte vaccinatieaanpak in de stad. De GGD ziet sinds 2015 de vaccinatiegraad dalen en hoopt met deze aanpak het tij te keren. Concinsion: "We zoomen eigenlijk steeds dieper in op de wijk. We prikken niet meer in grote sporthallen maar op locatie in de wijk zelf. Je ziet dat het toegankelijk en laagdrempelig is geworden."

De GGD werkt in Noord, Nieuw-West en Zuidoost intensief samen met mensen uit de wijk, vertelt jeugdarts Salem Zeggay. "Denk aan buurtverenigingen, scholen, kinderdagverblijven. We proberen informatie op te halen. Welke zorgvragen leven er in de wijk. Op die manier proberen we onze aanpak te verbeteren. We nodigen ouders niet alleen uit om te vaccineren. Ze zijn ook welkom om een gesprek te voeren over vaccinaties, om twijfels of zorgen te bespreken."

Jeugdverpleegkundige Concinsion merkt dat het wantrouwen onder de mensen groot is, vooral sinds de coronaperiode. "Dat zien we landelijk maar ook in Zuidoost. Wantrouwen richting de overheid en richting medische instanties. Er is ook angst. Voor bijwerkingen. En de ouders kunnen zich ook zorgen maken over wat er in het vaccin zit."

Bovendien is er volgens Zeggay heel veel desinformatie. "Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat vaccineren goed is. Maar als je een ouder voor je hebt die denkt dat je door vaccinatie autisme kan krijgen, sla je plank volledig mis. Dus het is echt belangrijk om eerst te luisteren. Het is echt niet aan ons om ouders te overtuigen dat ze de prik moeten halen. We vinden het wel belangrijk dat ouders en jongeren goed geïnformeerd zijn. "

In Amsterdam schommelt de vaccinatiegraad rond de 80 procent. En dat is echt veel te laag zegt Zeggay. "Als je wil dat kinderen in de stad, in ons land, voldoende beschermd zijn, dan moet de vaccinatiegraad boven de 95 procent zijn."

Maar gelukkig is er volgens Concinsion ook een beetje goed nieuws. "Na jaren zien we een stijging in de opkomst. Dus mensen die komen om zich te laten vaccineren." De wijkgerichte aanpak lijkt eindelijk zijn vruchten af te werpen. En misschien zijn mensen ook een beetje geschrokken van de mazelenuitbraak. "Ouders horen dat natuurlijk, hè? Ze horen dat een kind wordt opgenomen in het AMC met mazelen en komen zelf ook naar ons toe om informatie te vragen."

Amsterdam kampt al jaren met een dalende vaccinatiegraad, maar de GGD ziet voor het eerst in tijden dat de vraag naar vaccinaties weer aan het toenemen is. Dat kan te maken hebben met de wijkgerichte aanpak in stadsdelen waar de vaccinatiegraad traditioneel laag is (Noord, Nieuw-West en Zuidoost), maar ook met het toenemende aantal mazelenbesmettingen in de stad. "Ouders komen opeens naar ons toe met vragen over vaccinaties."

Bij het OKT (Ouder- en Kindteam) Gaasperdam in Zuidoost is het een komen en gaan van ouders met hun schoolgaande kinderen. "Op dit moment hebben we een vaccinatiecampagne waarin ouders worden opgeroepen om langs te komen voor een vaccinatie", vertelt jeugdverpleegkundige Siegnella Concinsion. "Het is belangrijk om een vaccinatiecampagne te organiseren in de wijk waar de mensen wonen. Om het op die manier laagdrempelig te maken voor ouders."

Het is onderdeel van de wijkgerichte vaccinatieaanpak in de stad. De GGD ziet sinds 2015 de vaccinatiegraad dalen en hoopt met deze aanpak het tij te keren. Concinsion: "We zoomen eigenlijk steeds dieper in op de wijk. We prikken niet meer in grote sporthallen maar op locatie in de wijk zelf. Je ziet dat het toegankelijk en laagdrempelig is geworden."

De GGD werkt in Noord, Nieuw-West en Zuidoost intensief samen met mensen uit de wijk, vertelt jeugdarts Salem Zeggay. "Denk aan buurtverenigingen, scholen, kinderdagverblijven. We proberen informatie op te halen. Welke zorgvragen leven er in de wijk. Op die manier proberen we onze aanpak te verbeteren. We nodigen ouders niet alleen uit om te vaccineren. Ze zijn ook welkom om een gesprek te voeren over vaccinaties, om twijfels of zorgen te bespreken."

Jeugdverpleegkundige Concinsion merkt dat het wantrouwen onder de mensen groot is, vooral sinds de coronaperiode. "Dat zien we landelijk maar ook in Zuidoost. Wantrouwen richting de overheid en richting medische instanties. Er is ook angst. Voor bijwerkingen. En de ouders kunnen zich ook zorgen maken over wat er in het vaccin zit."

Bovendien is er volgens Zeggay heel veel desinformatie. "Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat vaccineren goed is. Maar als je een ouder voor je hebt die denkt dat je door vaccinatie autisme kan krijgen, sla je plank volledig mis. Dus het is echt belangrijk om eerst te luisteren. Het is echt niet aan ons om ouders te overtuigen dat ze de prik moeten halen. We vinden het wel belangrijk dat ouders en jongeren goed geïnformeerd zijn. "

In Amsterdam schommelt de vaccinatiegraad rond de 80 procent. En dat is echt veel te laag zegt Zeggay. "Als je wil dat kinderen in de stad, in ons land, voldoende beschermd zijn, dan moet de vaccinatiegraad boven de 95 procent zijn."

Maar gelukkig is er volgens Concinsion ook een beetje goed nieuws. "Na jaren zien we een stijging in de opkomst. Dus mensen die komen om zich te laten vaccineren." De wijkgerichte aanpak lijkt eindelijk zijn vruchten af te werpen. En misschien zijn mensen ook een beetje geschrokken van de mazelenuitbraak. "Ouders horen dat natuurlijk, hè? Ze horen dat een kind wordt opgenomen in het AMC met mazelen en komen zelf ook naar ons toe om informatie te vragen."

Amsterdam kampt al jaren met een dalende vaccinatiegraad, maar de GGD ziet voor het eerst in tijden dat de vraag naar vaccinaties weer aan het toenemen is. Dat kan te maken hebben met de wijkgerichte aanpak in stadsdelen waar de vaccinatiegraad traditioneel laag is (Noord, Nieuw-West en Zuidoost), maar ook met het toenemende aantal mazelenbesmettingen in de stad. "Ouders komen opeens naar ons toe met vragen over vaccinaties."

Bij het OKT (Ouder- en Kindteam) Gaasperdam in Zuidoost is het een komen en gaan van ouders met hun schoolgaande kinderen. "Op dit moment hebben we een vaccinatiecampagne waarin ouders worden opgeroepen om langs te komen voor een vaccinatie", vertelt jeugdverpleegkundige Siegnella Concinsion. "Het is belangrijk om een vaccinatiecampagne te organiseren in de wijk waar de mensen wonen. Om het op die manier laagdrempelig te maken voor ouders."

Het is onderdeel van de wijkgerichte vaccinatieaanpak in de stad. De GGD ziet sinds 2015 de vaccinatiegraad dalen en hoopt met deze aanpak het tij te keren. Concinsion: "We zoomen eigenlijk steeds dieper in op de wijk. We prikken niet meer in grote sporthallen maar op locatie in de wijk zelf. Je ziet dat het toegankelijk en laagdrempelig is geworden."

De GGD werkt in Noord, Nieuw-West en Zuidoost intensief samen met mensen uit de wijk, vertelt jeugdarts Salem Zeggay. "Denk aan buurtverenigingen, scholen, kinderdagverblijven. We proberen informatie op te halen. Welke zorgvragen leven er in de wijk. Op die manier proberen we onze aanpak te verbeteren. We nodigen ouders niet alleen uit om te vaccineren. Ze zijn ook welkom om een gesprek te voeren over vaccinaties, om twijfels of zorgen te bespreken."

Jeugdverpleegkundige Concinsion merkt dat het wantrouwen onder de mensen groot is, vooral sinds de coronaperiode. "Dat zien we landelijk maar ook in Zuidoost. Wantrouwen richting de overheid en richting medische instanties. Er is ook angst. Voor bijwerkingen. En de ouders kunnen zich ook zorgen maken over wat er in het vaccin zit."

Bovendien is er volgens Zeggay heel veel desinformatie. "Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat vaccineren goed is. Maar als je een ouder voor je hebt die denkt dat je door vaccinatie autisme kan krijgen, sla je plank volledig mis. Dus het is echt belangrijk om eerst te luisteren. Het is echt niet aan ons om ouders te overtuigen dat ze de prik moeten halen. We vinden het wel belangrijk dat ouders en jongeren goed geïnformeerd zijn. "

In Amsterdam schommelt de vaccinatiegraad rond de 80 procent. En dat is echt veel te laag zegt Zeggay. "Als je wil dat kinderen in de stad, in ons land, voldoende beschermd zijn, dan moet de vaccinatiegraad boven de 95 procent zijn."

Maar gelukkig is er volgens Concinsion ook een beetje goed nieuws. "Na jaren zien we een stijging in de opkomst. Dus mensen die komen om zich te laten vaccineren." De wijkgerichte aanpak lijkt eindelijk zijn vruchten af te werpen. En misschien zijn mensen ook een beetje geschrokken van de mazelenuitbraak. "Ouders horen dat natuurlijk, hè? Ze horen dat een kind wordt opgenomen in het AMC met mazelen en komen zelf ook naar ons toe om informatie te vragen."

Een kermis zonder zweefmolen, schiettent en oliebollenkraam. Moeilijk voor de stellen misschien, maar in steeds meer dorpen wordt het door tegenvallende animo steeds moeilijker om kermisexploitanten te strikken. Soms lukt het met wat kunstgrepen toch, zoals in Twisk. "Blije kinderen, dat is alles."

Het West-Friese lintdorp Twisk wordt deze zaterdagmiddag getrakteerd op een strakblauwe lucht en de nodige zonnestralen. Ideaal weer voor een rondje in de zweefmolen tijdens de eerste kermisdag, traditiegetrouw in het paasweekend.  

Het dorpsplein is goed gevuld, met ook een schiettent, happertjes, vliegtuigjes, een snoep- en oliebollenkraam, eendjes vangen en ballen gooien. Dit tot grote tevredenheid van Twiskers Fred Wagemaker Sten Nieuweboer. "We hebben het weer geflikt", klinkt het. "Kinderen die blij zijn, dat is alles."

Basisschool met 80 leerlingen

Wagemaker ving in 2018 geluiden op dat de attracties niet meer zouden komen. De reden: de exploitanten verdienden er door kosten en geringe belangstelling te weinig aan. Twisk telt zo'n 1.000 inwoners en de basisschool 80 leerlingen.

"Ik ken de exploitant van de zweefmolen goed, dus ik belde hem op. 'Hier ben ik het niet mee eens. Ga er maar vanuit dat je gewoon moet komen', zei ik tegen hem."

Wagemaker stelde voor om 'startersgeld' in te zamelen, zodat de (meeste) kosten voor de kermisexploitanten zijn gedekt. Samen met zijn maatje Sten Nieuweboer ('hij is goed in het zoeken van sponsors') werden lokale bedrijven benaderd. "Toen was het snel opgelost. Zo doen we het sindsdien ieder jaar. Ze weten dat het goed komt."

Tekst gaat door onder de foto

Exploitant Rick Braak uit Grootebroek staat deze zaterdag in zijn schiettent. Hij heeft ook nog een zweefmolen, draaimolen en een oliebollenkraam en kent de verhalen uit de kleine gemeenschappen.

"We staan hier allemaal met ondernemers en de rekeningen moeten worden betaald. Zo'n idee als hier in Twisk kan net het zetje zijn waardoor het wel aantrekkelijk wordt om op te bouwen." 

Als voorbeeld haalt hij de kermis in De Weere aan. "Daar kregen we na corona een andere plek aangewezen, verder weg van het café. Daar draai ik nog maar 40 procent van de eerdere omzet. Dat schiet niet op."

De kermis in Avenhorn slaat hij dit jaar al over. "Daar is gewoon te weinig animo. Voor mijn andere attracties moet ik personeel inhuren, dus dan kost het alleen maar."  

Veel kosten op eigen rekening

In een klein dorp als Zandwerven zijn de attracties al 'gesneuveld' en ook in Midwoud worden de attracties met kunst-en-vliegwerk behouden voor de plaatselijke jeugd. "Wij nemen als kermiscomité veel kosten voor onze rekening", zegt Gert Jan van Dijk. "Gelukkig hebben we heel wat sponsors en kregen we een aantal jaar geleden een mooi bedrag van de Dorpsveiling."

Ze proberen de komst zo laagdrempelig te maken. "Denk aan de huur van een aggregaat, waarop de attracties draaien. Die wordt dan weer gesponsord door een lokaal bedrijf. De exploitanten moeten bij ons eigenlijk voor niets kunnen staan, zodat ze snel winst draaien. Anders wordt het een lastig verhaal."

De blik van Nieuweboer en Wagemaker is gericht op de zweefmolen, die trouw zijn rondjes draait. "Als we dit niet hadden gedaan?", herhaalt Nieuweboer de vraag. "Dan hadden we nu een leeg plein en geen kermis meer." 

Het is een scenario waar hij niet aan wil denken. "Dat zou heel triest zijn. Ik wil dat mijn kinderen ook in de zweef kunnen, net als wij dat vroeger deden. Een dorp zonder eigen kermis, dat kan niet!" 

De 69-jarige Herman Kasper uit Edam komt weer een klein beetje bij. Met een indrukwekkend fietsavontuur door Zuidoost-Azië haalde hij samen met zijn 75-jarige neef bijna 25.000 euro op. Het geld is bedoeld voor een project voor kansarme kinderen in Zuid-Thailand. "Trots? Ja, toch wel. We hebben het gedaan."

In drie maanden tijd fietsten de twee van Noord-Vietnam naar Zuid-Thailand. Dat klinkt als een idee waar je niet snel op zou komen, maar Herman en zijn partner Mieke houden van Zuidoost-Azië en komen er graag.

Zo heeft Mieke vrijwilligerswerk gedaan bij een project voor kansarme kinderen in Zuid-Thailand, het Thai Child Development Fund. Twintig jaar terug werd dat opgericht door een paar Nederlandse vrouwen. "Midden in het regenwoud ging ik kinderen lesgeven op kleine scholen. Superleuk om te doen. Het was een droom die uitkwam", vertelde ze vorig jaar al aan NH.

Onderwijs en medische zorg

Bij het project krijgen kinderen onderwijs en medische zorg. "En het doel is eigenlijk dat op het moment dat ze volwassen zijn dat ze een opleiding hebben afgerond, of een beroepsopleiding of theoretische opleiding, waar ze zichzelf kunnen redden in de maatschappij", vertelt Herman. 

Sinds corona heeft het project het lastig door tegenvallende inkomsten. Herman wilde graag iets voor ze doen en daarom bedacht hij deze actie samen met zijn neef.

Tekst loopt door onder de foto's.

De mannen fietsten zo'n 50 tot 80 kilometer per dag. Dat deden ze bijvoorbeeld langs drukke wegen op de vluchtstrook, maar ook door de rijstvelden.

Eigenlijk was het de bedoeling dat hun fietstocht ook via Laos zou lopen. Aan de grens bleek dat echter niet te kunnen: het visum van Dries was net verlopen. Eerder was hun verzekerd dat dit geen grote problemen zou opleveren. Door deze tegenslag moesten ze verder naar het zuiden fietsen en ging de tocht via Cambodja. 

Ze trokken behoorlijk wat aandacht. "In Thailand zijn ze heel open en sociaal naar westerlingen of naar buitenlanders. Vooral buiten de grote steden wordt gezwaaid. 'Hallo, waar ga je heen?' En als je ergens koffie komt drinken staan ze gelijk om je heen en willen ze met je op de foto." 

Tekst loopt door onder de foto's.

Het hoogtepunt van de reis? Herman hoeft niet lang na te denken. "We waren uitgenodigd om acte de présence te geven op de nieuwjaarsreceptie van de Nederlandse ambassadeur in Bangkok. Toen we aankwamen op de fiets stonden er 300 mensen in de tuin te applaudisseren."

Als de mannen op de foto gaan met de ambassadeur komt daar een extra verrassing bij. Opeens komt er een Thaise vrouw naar voren met een cheque. "Daar stond een bedrag van 12.000 baht op. Dat is omgerekend zo'n 3.500 euro. Dat had ik echt niet verwacht, het raakte me."

Herman is trots op het resultaat van de inzamelingsactie. "Toen we het opleverden eind januari stonden we op krap 25.000 euro. Het is echt een succes geweest. Ze waren er heel blij mee, want het geld was voor hun - even om de verhouding aan te geven - een derde van de inkomsten van 2024. Dus het heeft echt een substantieel verschil gemaakt."

De meivakantie staat op het punt van losbarsten. Voor de Noordkop betekent dit dat de toeristen weer in groten getale op zoek gaan naar bloeiende bollenvelden, rust en natuurlijk het Texelse eilandgevoel. De ondernemers zijn er klaar voor: wat hen betreft kunnen de vakantievierders komen.

Met de meivakantie voor de deur begint de lust om er op uit te trekken als kool te groeien. Met de tulpen in bloei, het strand om de hoek en rust binnen handbereik maakt de Noordkop zich op voor een nieuwe vakantieperiode. Goed voor je gasten zorgen, is daarbij van groot belang. 

"De Duitsers komen sinds half maart alweer kamperen. Die willen volop genieten van alle kleuren. En kou of regen deert ze niet. Na de hyacinten en narcissen schieten nu ook de tulpen mooi op. Alles staat te stralen en staat volop in bloei", vertelt Mary Romer van boerencamping De Duinzoomhoeve bij Julianadorp aan Zee. Haar camping loopt al goed vol.

Gastvrijheid

"Mijn schoonouders zijn hier 61 jaar geleden begonnen, sinds 1999 hebben wij het overgenomen. Ik kwam uit de zorg en zorg nu voor de mensen hier. Heerlijk om te doen. Als je een ontbijtje maakt met zelfgemaakte bramensaus, vinden mensen dat echt fijn. Dat hoor je aan de reacties. En daar doe je het toch voor", vertelt een enthousiaste Romer. 

Natuur en rust

Bianca Kalff runt sinds mei vorig jaar een Bed & Breakfast bij Anna Paulowna. In een groene oase tussen de bollenvelden staat een Yurt (traditionele ronde tent red.) waar mensen helemaal tot rust kunnen komen. "Ik heb mensen gehad die voor een paar dagen geboekt hadden, puur voor de rust. Ze gingen erg gespannen de Yurt in, maar herboren weer naar buiten." 

Bianca had al eerder ervaring met de verhuur in haar oude woonplaats Amsterdam. Ook had ze een stacaravan in IJmuiden. "Dat was in coronatijd. Mensen waren toen zo blij dat er weer wat mocht en daar werd ik dan weer heel blij van. En dat heb ik hier ook. Het is zo fijn om te doen. En ik zie de gasten als een verlengstuk van mijn gezin. Als ik voor mijn kinderen jus d'orange maak, pers ik ook meteen voor mijn gasten een glas."

Tekst gaat verder onder de foto.

De Yurt staat midden tussen de bomen met een vijver en uitzicht over de landerijen die nu vol staan met bloeiende tulpen. "Ik stop er heel veel liefde in. Het is super als mensen dat dan ook voelen. En ze willen graag iets bijzonders, veel gasten houden van de natuur. Ze zijn ook vaak verrast wat je hier allemaal hoort aan vogels, het is soms een heel orkest".

Eilandgevoel

Aan de andere kant van het Marsdiep, op Texel, grofweg tussen Den Hoorn en Den Burg, heeft Dick Bos een vakantiewoning in de verhuur. Zijn Waddenlodge is het eindresultaat van eigen ervaringen tijdens vakanties. "Je wilt in een echt huis komen. Thuis zijn. Ik heb op vakantie te vaak plastic verpakt bedlinnen gezien, of dat je eerst door een slagboom moet. Bij ons is alles van onszelf, van de kunst aan de muur tot de boeken in de kast."

Tekst gaat verder onder de foto.

Volgens Bos willen mensen iets eigens hebben. "Onze woonkamer zit op 1,5 meter van de grond. Je kijkt dus prachtig uit over het landschap en zie je de vogels voorbij komen. De natuur in je achtertuin. En wij houden zelf erg van natuurgebied De Hors. Daar kan je nog uren lopen en amper iemand tegenkomen."

Het eilandgevoel dat een vakantie naar Texel met zich meebrengt, zit bij Bos diep in het systeem. "We zijn zelf onze beste gasten en gaan zeker één keer per maand. Als je op de boot stapt, valt alles van je af. De zorgen blijven op het vasteland."

Hoe is het om decennia naast een verloederende spookwoning te wonen? Amstelvener Gerard (70) weet er alles van. Zijn buurman laat zich de afgelopen 36 jaar slechts sporadisch en op vreemde tijdstippen zien. "Hij stond een keer 's nachts met een nagelknipper onkruid te knippen." 

Het achterstallig onderhoud is inmiddels zo groot dat de gemeente onlangs het onorthodoxe besluit heeft genomen om het te veilen. "Dit soort verwaarloosde woningen die voor overlast zorgen, horen niet thuis in het straatbeeld van Amstelveen", stelde wethouder Raat vorige week.

Drie jaar échte buren geweest

Als Gerard in 1986 met zijn inmiddels overleden vrouw Gerda de hoekwoning op nummer 107 koopt, wonen buurman Sjaak en Louise* al een tijdje op nummer 105. De eerste twee jaar verlopen gemoedelijk, maar dat verandert als Sjaak en Louise in 1988 scheiden: Sjaak blijft er wonen en de overlast begint. 

"In 1989 is hij vertrokken", vertelt Gerard in zijn woonkamer. "Maar hij heeft de woning aangehouden, naast een huurwoning in Boekelo." Naar zijn huis aan de Fideliolaan kijkt Sjaak amper om. "Soms kwam hij maar één keer per jaar langs, altijd 's avonds of 's nachts. En vaak vertoonde hij vreemd gedrag, in de voor- of achtertuin."

Lees verder onder de afbeelding.

Die achtertuin was op een gegeven moment een rimboe, vertelt Gerard. Niet alleen hij, ook de buren op nummer 103 hadden daar veel last van. Niet in de laatste plaats omdat de Japanse duizendknoop er woekert. "We hebben toen een klacht bij de gemeente ingediend omdat we last hadden van de begroeiing."  

De gemeente sommeert Sjaak zijn voor- en achtertuin te snoeien en af te graven, en stelt hem een dwangsom in het vooruitzicht. "Op de laatste dag heeft hij gesnoeid, maar hij heeft de wortels niet uitgegraven. Daardoor hadden we daar de afgelopen jaren weer last van. Ze ontspruiten in onze tuinen."

Gerard besluit Sjaak persoonlijk te benaderen om hun ongenoegen kenbaar te maken. "Hij was het met me eens, maar kon zelf niets doen omdat hij met corona in het ziekenhuis lag. Maar hij zou een tuinman regelen." 

Die tuinman is nooit geweest. En als er in 2024 een storm over Amstelveen trekt, raakt ook de dakkapel beschadigd. "Die schade heeft hij amateuristisch laten herstellen, waardoor de tuinen en straten in een deel van de wijk bezaaid lagen met stukken van de bedekking. Toen heb ik bij de gemeente een milieudelict gemeld."

'Een echte horder' 

Daarop laat de gemeente het huis onbewoonbaar verklaren en ontruimen. "Daar waren heel veel bakken voor nodig", vertelt Gerard. "Want hij gooide nooit iets weg, hij is een echte horder."

Sjaak was erbij toen hij zijn huisraad in de afvalcontainer zag verdwijnen. Dat was een drama, herinnert Gerard zich. "Hij probeerde nog spullen te redden, en toen hij het toch moest afstaan, liet hij zich als een klein kind op de grond vallen." 

De gemeente ontzegt Sjaak de toegang tot zijn eigen huis en stuurt hem een rekening à 20.000 euro voor de ontruiming. Die betaalt hij niet, waarna er weer een dwangsom volgt. Maar ook die is aan dovemansoren gericht. "De gemeente wil het nu laten verbouwen, zodat het daarna kan worden verkocht." 

Gerard schat dat de renovatie 400.000 euro gaat kosten. "Alle vloeren moeten eruit, alle muren moeten kaal en worden ontsmet, want het zit helemaal onder de schimmel en de tuin moet worden uitgegraven." Uiteindelijk zal het voor zo'n zeven ton worden verkocht, verwacht hij.

Eventuele winst wordt vervolgens alsnog naar Sjaak overgemaakt. "Dat kan juridisch niet anders", vertelt Gerard. "Maar er gaat nog wel 70.000 euro aan openstaande rekeningen van af." 

Gerard is blij dat hij volgend jaar na dertig jaar weer eens echte buren krijgt. Waarschijnlijk een gezin met kinderen", speculeert hij op basis van het type woning. "Misschien word ik wel oppas-opa."

Het waren 'enerverende jaren', vertelt Gerard, die benadrukt dat zijn melding over een milieudelict de juridische strijd in een stroomversnelling heeft gebracht. Dat er zolang niets is gebeurd, wijdt hij aan het juridische stelsel in Nederland. "Dat een koopwoning zonder hypotheek- of andere geldschuld, en waarvan gas, water en licht zijn afgesloten niet kan worden gevorderd als de eigenaar zijn onroerendezaakbelasting betaalt." 

Hoe is het om decennia naast een verloederende spookwoning te wonen? Amstelvener Gerard (70) weet er alles van. Zijn buurman laat zich de afgelopen 36 jaar slechts sporadisch en op vreemde tijdstippen zien. "Hij stond een keer 's nachts met een nagelknipper onkruid te knippen." 

Het achterstallig onderhoud is inmiddels zo groot dat de gemeente onlangs het onorthodoxe besluit heeft genomen om het te veilen. "Dit soort verwaarloosde woningen die voor overlast zorgen, horen niet thuis in het straatbeeld van Amstelveen", stelde wethouder Raat vorige week.

Drie jaar échte buren geweest

Als Gerard in 1986 met zijn inmiddels overleden vrouw Gerda de hoekwoning op nummer 107 koopt, wonen buurman Sjaak en Louise* al een tijdje op nummer 105. De eerste twee jaar verlopen gemoedelijk, maar dat verandert als Sjaak en Louise in 1988 scheiden: Sjaak blijft er wonen en de overlast begint. 

"In 1989 is hij vertrokken", vertelt Gerard in zijn woonkamer. "Maar hij heeft de woning aangehouden, naast een huurwoning in Boekelo." Naar zijn huis aan de Fideliolaan kijkt Sjaak amper om. "Soms kwam hij maar één keer per jaar langs, altijd 's avonds of 's nachts. En vaak vertoonde hij vreemd gedrag, in de voor- of achtertuin."

Lees verder onder de afbeelding.

Die achtertuin was op een gegeven moment een rimboe, vertelt Gerard. Niet alleen hij, ook de buren op nummer 103 hadden daar veel last van. Niet in de laatste plaats omdat de Japanse duizendknoop er woekert. "We hebben toen een klacht bij de gemeente ingediend omdat we last hadden van de begroeiing."  

De gemeente sommeert Sjaak zijn voor- en achtertuin te snoeien en af te graven, en stelt hem een dwangsom in het vooruitzicht. "Op de laatste dag heeft hij gesnoeid, maar hij heeft de wortels niet uitgegraven. Daardoor hadden we daar de afgelopen jaren weer last van. Ze ontspruiten in onze tuinen."

Gerard besluit Sjaak persoonlijk te benaderen om hun ongenoegen kenbaar te maken. "Hij was het met me eens, maar kon zelf niets doen omdat hij met corona in het ziekenhuis lag. Maar hij zou een tuinman regelen." 

Die tuinman is nooit geweest. En als er in 2024 een storm over Amstelveen trekt, raakt ook de dakkapel beschadigd. "Die schade heeft hij amateuristisch laten herstellen, waardoor de tuinen en straten in een deel van de wijk bezaaid lagen met stukken van de bedekking. Toen heb ik bij de gemeente een milieudelict gemeld."

'Een echte horder' 

Daarop laat de gemeente het huis onbewoonbaar verklaren en ontruimen. "Daar waren heel veel bakken voor nodig", vertelt Gerard. "Want hij gooide nooit iets weg, hij is een echte horder."

Sjaak was erbij toen hij zijn huisraad in de afvalcontainer zag verdwijnen. Dat was een drama, herinnert Gerard zich. "Hij probeerde nog spullen te redden, en toen hij het toch moest afstaan, liet hij zich als een klein kind op de grond vallen." 

De gemeente ontzegt Sjaak de toegang tot zijn eigen huis en stuurt hem een rekening à 20.000 euro voor de ontruiming. Die betaalt hij niet, waarna er weer een dwangsom volgt. Maar ook die is aan dovemansoren gericht. "De gemeente wil het nu laten verbouwen, zodat het daarna kan worden verkocht." 

Gerard schat dat de renovatie 400.000 euro gaat kosten. "Alle vloeren moeten eruit, alle muren moeten kaal en worden ontsmet, want het zit helemaal onder de schimmel en de tuin moet worden uitgegraven." Uiteindelijk zal het voor zo'n zeven ton worden verkocht, verwacht hij.

Eventuele winst wordt vervolgens alsnog naar Sjaak overgemaakt. "Dat kan juridisch niet anders", vertelt Gerard. "Maar er gaat nog wel 70.000 euro aan openstaande rekeningen van af." 

Gerard is blij dat hij volgend jaar na dertig jaar weer eens echte buren krijgt. Waarschijnlijk een gezin met kinderen", speculeert hij op basis van het type woning. "Misschien word ik wel oppas-opa."

Het waren 'enerverende jaren', vertelt Gerard, die benadrukt dat zijn melding over een milieudelict de juridische strijd in een stroomversnelling heeft gebracht. Dat er zolang niets is gebeurd, wijdt hij aan het juridische stelsel in Nederland. "Dat een koopwoning zonder hypotheek- of andere geldschuld, en waarvan gas, water en licht zijn afgesloten niet kan worden gevorderd als de eigenaar zijn onroerendezaakbelasting betaalt." 

Hoe is het om decennia naast een verloederende spookwoning te wonen? Amstelvener Gerard (70) weet er alles van. Zijn buurman laat zich de afgelopen 36 jaar slechts sporadisch en op vreemde tijdstippen zien. "Hij stond een keer 's nachts met een nagelknipper onkruid te knippen." 

Het achterstallig onderhoud is inmiddels zo groot dat de gemeente onlangs het onorthodoxe besluit heeft genomen om het te veilen. "Dit soort verwaarloosde woningen die voor overlast zorgen, horen niet thuis in het straatbeeld van Amstelveen", stelde wethouder Raat vorige week.

Drie jaar échte buren geweest

Als Gerard in 1986 met zijn inmiddels overleden vrouw Gerda de hoekwoning op nummer 107 koopt, wonen buurman Sjaak en Louise* al een tijdje op nummer 105. De eerste twee jaar verlopen gemoedelijk, maar dat verandert als Sjaak en Louise in 1988 scheiden: Sjaak blijft er wonen en de overlast begint. 

"In 1989 is hij vertrokken", vertelt Gerard in zijn woonkamer. "Maar hij heeft de woning aangehouden, naast een huurwoning in Boekelo." Naar zijn huis aan de Fideliolaan kijkt Sjaak amper om. "Soms kwam hij maar één keer per jaar langs, altijd 's avonds of 's nachts. En vaak vertoonde hij vreemd gedrag, in de voor- of achtertuin."

Lees verder onder de afbeelding.

Die achtertuin was op een gegeven moment een rimboe, vertelt Gerard. Niet alleen hij, ook de buren op nummer 103 hadden daar veel last van. Niet in de laatste plaats omdat de Japanse duizendknoop er woekert. "We hebben toen een klacht bij de gemeente ingediend omdat we last hadden van de begroeiing."  

De gemeente sommeert Sjaak zijn voor- en achtertuin te snoeien en af te graven, en stelt hem een dwangsom in het vooruitzicht. "Op de laatste dag heeft hij gesnoeid, maar hij heeft de wortels niet uitgegraven. Daardoor hadden we daar de afgelopen jaren weer last van. Ze ontspruiten in onze tuinen."

Gerard besluit Sjaak persoonlijk te benaderen om hun ongenoegen kenbaar te maken. "Hij was het met me eens, maar kon zelf niets doen omdat hij met corona in het ziekenhuis lag. Maar hij zou een tuinman regelen." 

Die tuinman is nooit geweest. En als er in 2024 een storm over Amstelveen trekt, raakt ook de dakkapel beschadigd. "Die schade heeft hij amateuristisch laten herstellen, waardoor de tuinen en straten in een deel van de wijk bezaaid lagen met stukken van de bedekking. Toen heb ik bij de gemeente een milieudelict gemeld."

'Een echte horder' 

Daarop laat de gemeente het huis onbewoonbaar verklaren en ontruimen. "Daar waren heel veel bakken voor nodig", vertelt Gerard. "Want hij gooide nooit iets weg, hij is een echte horder."

Sjaak was erbij toen hij zijn huisraad in de afvalcontainer zag verdwijnen. Dat was een drama, herinnert Gerard zich. "Hij probeerde nog spullen te redden, en toen hij het toch moest afstaan, liet hij zich als een klein kind op de grond vallen." 

De gemeente ontzegt Sjaak de toegang tot zijn eigen huis en stuurt hem een rekening à 20.000 euro voor de ontruiming. Die betaalt hij niet, waarna er weer een dwangsom volgt. Maar ook die is aan dovemansoren gericht. "De gemeente wil het nu laten verbouwen, zodat het daarna kan worden verkocht." 

Gerard schat dat de renovatie 400.000 euro gaat kosten. "Alle vloeren moeten eruit, alle muren moeten kaal en worden ontsmet, want het zit helemaal onder de schimmel en de tuin moet worden uitgegraven." Uiteindelijk zal het voor zo'n zeven ton worden verkocht, verwacht hij.

Eventuele winst wordt vervolgens alsnog naar Sjaak overgemaakt. "Dat kan juridisch niet anders", vertelt Gerard. "Maar er gaat nog wel 70.000 euro aan openstaande rekeningen van af." 

Gerard is blij dat hij volgend jaar na dertig jaar weer eens echte buren krijgt. Waarschijnlijk een gezin met kinderen", speculeert hij op basis van het type woning. "Misschien word ik wel oppas-opa."

Het waren 'enerverende jaren', vertelt Gerard, die benadrukt dat zijn melding over een milieudelict de juridische strijd in een stroomversnelling heeft gebracht. Dat er zolang niets is gebeurd, wijdt hij aan het juridische stelsel in Nederland. "Dat een koopwoning zonder hypotheek- of andere geldschuld, en waarvan gas, water en licht zijn afgesloten niet kan worden gevorderd als de eigenaar zijn onroerendezaakbelasting betaalt." 

Hoe is het om decennia naast een verloederende spookwoning te wonen? Amstelvener Gerard (70) weet er alles van. Zijn buurman laat zich de afgelopen 36 jaar slechts sporadisch en op vreemde tijdstippen zien. "Hij stond een keer 's nachts met een nagelknipper onkruid te knippen." 

Het achterstallig onderhoud is inmiddels zo groot dat de gemeente onlangs het onorthodoxe besluit heeft genomen om het te veilen. "Dit soort verwaarloosde woningen die voor overlast zorgen, horen niet thuis in het straatbeeld van Amstelveen", stelde wethouder Raat vorige week.

Drie jaar échte buren geweest

Als Gerard in 1986 met zijn inmiddels overleden vrouw Gerda de hoekwoning op nummer 107 koopt, wonen buurman Sjaak en Louise* al een tijdje op nummer 105. De eerste twee jaar verlopen gemoedelijk, maar dat verandert als Sjaak en Louise in 1988 scheiden: Sjaak blijft er wonen en de overlast begint. 

"In 1989 is hij vertrokken", vertelt Gerard in zijn woonkamer. "Maar hij heeft de woning aangehouden, naast een huurwoning in Boekelo." Naar zijn huis aan de Fideliolaan kijkt Sjaak amper om. "Soms kwam hij maar één keer per jaar langs, altijd 's avonds of 's nachts. En vaak vertoonde hij vreemd gedrag, in de voor- of achtertuin."

Lees verder onder de afbeelding.

Die achtertuin was op een gegeven moment een rimboe, vertelt Gerard. Niet alleen hij, ook de buren op nummer 103 hadden daar veel last van. Niet in de laatste plaats omdat de Japanse duizendknoop er woekert. "We hebben toen een klacht bij de gemeente ingediend omdat we last hadden van de begroeiing."  

De gemeente sommeert Sjaak zijn voor- en achtertuin te snoeien en af te graven, en stelt hem een dwangsom in het vooruitzicht. "Op de laatste dag heeft hij gesnoeid, maar hij heeft de wortels niet uitgegraven. Daardoor hadden we daar de afgelopen jaren weer last van. Ze ontspruiten in onze tuinen."

Gerard besluit Sjaak persoonlijk te benaderen om hun ongenoegen kenbaar te maken. "Hij was het met me eens, maar kon zelf niets doen omdat hij met corona in het ziekenhuis lag. Maar hij zou een tuinman regelen." 

Die tuinman is nooit geweest. En als er in 2024 een storm over Amstelveen trekt, raakt ook de dakkapel beschadigd. "Die schade heeft hij amateuristisch laten herstellen, waardoor de tuinen en straten in een deel van de wijk bezaaid lagen met stukken van de bedekking. Toen heb ik bij de gemeente een milieudelict gemeld."

'Een echte horder' 

Daarop laat de gemeente het huis onbewoonbaar verklaren en ontruimen. "Daar waren heel veel bakken voor nodig", vertelt Gerard. "Want hij gooide nooit iets weg, hij is een echte horder."

Sjaak was erbij toen hij zijn huisraad in de afvalcontainer zag verdwijnen. Dat was een drama, herinnert Gerard zich. "Hij probeerde nog spullen te redden, en toen hij het toch moest afstaan, liet hij zich als een klein kind op de grond vallen." 

De gemeente ontzegt Sjaak de toegang tot zijn eigen huis en stuurt hem een rekening à 20.000 euro voor de ontruiming. Die betaalt hij niet, waarna er weer een dwangsom volgt. Maar ook die is aan dovemansoren gericht. "De gemeente wil het nu laten verbouwen, zodat het daarna kan worden verkocht." 

Gerard schat dat de renovatie 400.000 euro gaat kosten. "Alle vloeren moeten eruit, alle muren moeten kaal en worden ontsmet, want het zit helemaal onder de schimmel en de tuin moet worden uitgegraven." Uiteindelijk zal het voor zo'n zeven ton worden verkocht, verwacht hij.

Eventuele winst wordt vervolgens alsnog naar Sjaak overgemaakt. "Dat kan juridisch niet anders", vertelt Gerard. "Maar er gaat nog wel 70.000 euro aan openstaande rekeningen van af." 

Gerard is blij dat hij volgend jaar na dertig jaar weer eens echte buren krijgt. Waarschijnlijk een gezin met kinderen", speculeert hij op basis van het type woning. "Misschien word ik wel oppas-opa."

Het waren 'enerverende jaren', vertelt Gerard, die benadrukt dat zijn melding over een milieudelict de juridische strijd in een stroomversnelling heeft gebracht. Dat er zolang niets is gebeurd, wijdt hij aan het juridische stelsel in Nederland. "Dat een koopwoning zonder hypotheek- of andere geldschuld, en waarvan gas, water en licht zijn afgesloten niet kan worden gevorderd als de eigenaar zijn onroerendezaakbelasting betaalt." 

In De Straten van Amsterdam trekt AT5 de stad in op zoek naar bijzondere verhalen van Amsterdammers uit alle hoeken van de stad. Deze week zijn we op een bijzondere plek: de locatie Noordkaap van het Leger des Heils in Noord. 

Voor een voormalig kantoorpand, waar nu het Leger des Heils in is gevestigd, ontmoeten we Ilse en haar dochtertje Imani. Ilse vertelt ons hoe ze hier terecht is gekomen. “Ik raakte m’n baan kwijt tijdens de corona crisis en ik werd moeder, dus mijn inkomen werd steeds minder. Ik had wel wat spaargeld, en daar betaalde ik de huur nog van, maar op een gegeven moment was dat op (..). Bij de gemeente heb ik om hulp gevraagd, maar die kunnen pas helpen als je aan de drugs zit, gaat scheiden of bedreigd wordt”. Uiteindelijk kwam ze in de crisisopvang terecht.  

Met Ilse en Imani gaan we langs Martin en zijn opvallende huisdier: een reuzenslak. Door onenigheid met zijn bovenbuurvrouw en verkeerde vrienden werd hij zijn woning in West uitgezet. Inmiddels woont hij al drie jaar bij het Leger des Heils. Hij kijkt graag tv, maakt muziek en heeft zelfs een boek geschreven. Martin voelt zich hier helemaal thuis: “Ik woon hier heerlijk, laat mij hier maar zitten.”

We lopen door naar René, die samen met Martin in een band speelt. Hij woont al sinds de opening van de Noordkaap in 2018 op deze locatie. René was 35 jaar verslaafd aan drugs: “Ik heb eigenlijk meer in mijn leven wel gebruikt dan niet.” Na een hartinfarct, veroorzaakt door vervuilde cocaïne, besloot hij zijn leven om te gooien. Hij is nu volledig nuchter. René houdt van muziek maken, een computerspelletje spelen of een lekkere pan soep koken. Hij woont hier met plezier: “Het is eigenlijk je familie (...) ze steunen je als je het moeilijk hebt.” 

Tot slot bezoeken we de woning van Ilse en Imani. De kamer is gezellig ingericht, vooral met het oog op Imani. Toch hoopt Ilse snel een nieuw plekje in Amsterdam te vinden: "wie weet zit er wel iemand te kijken die nog een huis leeg heeft". We sluiten de aflevering af in de gezamenlijke huiskamer, waar Martin en René samen het nummer “Just Ain’t Me”  ten gehore brengen. 

De katholieke kerk van Zuidermeer staat te koop. Na 91 jaar wordt de laatste herinnering aan de parochie Onze-Lieve-Vrouwe van Lourdes in de etalage gezet. Het einde van een tijdperk, zegt koster Koos Molenaar. "Ik heb er nachten wakker van gelegen." 

"Welkom in de kapel", zegt de 76-jarige Koos Molenaar. De koster van het gebouw haalt de deur van het slot. ‘Zijn’ kerk in het centrum van Zuidermeer staat sinds kort te koop. Het bestuur van parochie De Waterkant, waar deze kerk toebehoort, ziet vanwege het teruglopende aantal kerkgangers geen andere optie. De vraagprijs? 175.000 euro. 

De knusse, sfeervolle kapel - voorheen de plek waar priesters zich voorbereidden op een dienst - is na 91 jaar de laatste herinnering aan de parochie Onze-Lieve-Vrouwe van Lourdes. De voormalige kerk is al in 2009 omgebouwd tot dorpshuis en gymzaal.

Nachten van wakker gelegen 

En ja, dat deed pijn, zegt Molenaar. "Ik heb er nachten van wakker gelegen, maar ik heb het inmiddels een plekje kunnen geven." 

Hij loopt tussen de kerkstoelen en wijst naar rechts en links. Overal herinneringen. Wat ermee staat te gebeuren, weet Molenaar nog niet. "Of het wordt verkocht, weggegeven of weggegooid."

Zo'n 45 jaar lang heeft hij als koster vooral de vieringen voorbereid. Hij ontsteekt de kaarsen, zet het brood en de wijn klaar en opent de kerkdeuren voor de parochianen. Na afloop ruimt Molenaar alles netjes op.

Tekst gaat verder onder de foto. 

De laatste tijd ziet hij steeds minder parochianen in de kerk. Want net zoals in de rest van West-Friesland, loopt ook in Zuidermeer het kerkbezoek al langere tijd terug.

Op een willekeurige zondagsdienst komen volgens Molenaar nog zo’n vijftien man langs. Na corona is dit aantal nog minder geworden. "Amper tien parochianen, denk ik."

Om diezelfde reden werd de voormalige kerk in 2009 al omgebouwd. "We hebben er nog veertien jaar lang van mogen genieten en gelukkig kunnen we nu terecht in de Hieronymuskerk in Wognum", klinkt het opgewekt. Deze kerk is door het parochiebestuur aangewezen als 'hoofdkerk'. 

De allerlaatste viering in Zuidermeer was op 29 mei 2023. Een emotioneel moment voor Molenaar. "Het zat stampvol, we hebben krukken erbij moeten zetten."

Sluiting is onontkoombaar

De verkoop komt volgens Molenaar niet zomaar uit de lucht vallen. "Je kunt het van verre zien aankomen. Als de kerkbankjes leeg blijven, dan houdt het een keer op." 

Andere kerken uit parochie De Waterkant staat hetzelfde lot te wachten, vertelt Cees Backer, vanuit het bestuur dat verantwoordelijk is voor de gebouwen. "Sluiting is onontkoombaar. Een viering houden voor tien à vijftien man is niet vol te houden." 

De kerken in Spanbroek, De Weere en Spierdijk zijn hierna aan de beurt, daarna volgen Ursem, Obdam, De Goorn, Hoogwoud en op het laatst Nibbixwoud.

Tekst gaat verder onder de foto. 

De kapel onderscheidt zich volgens Jan van Til van andere kerken. Hij begeleidt als makelaar van Brantjes de verkoop.

En als het aan de gemeente Koggenland ligt, behoudt de kerk van Zuidermeer een maatschappelijke functie in het dorp. Molenaar ziet een kinderdagverblijf of kantoor voor zich.

Vanuit de koster is de wens dat het Mariabeeld, dat momenteel buiten de kapel staat, wordt teruggeplaatst bij de toegangsdeuren. "Net zoals vroeger", zegt de koster. Er valt even een stilte: "Het zou zonde zijn als het beeld verdwijnt."

Tuinieren en zingen

Even later - de klok heeft net geslagen voor het halve uur - doet Molenaar de deur van de kapel weer op slot. Hij loopt richting huis. Een vast ritueel dat straks misschien wel verdwenen is.

Of hij dit ritueel gaat missen? "Kijk maar om je heen, ik heb genoeg te doen", grapt Molenaar. In zijn tuin staat een kas vol met radijsjes, tomaten en perziken. "Oók kan ik blijven zingen in de kerkkoren."

Het ligt voor de hand dat het mazelenvirus in Nieuw-West nog steeds rondgaat en er meer gevallen van mazelen bijkomen. Dat zegt zorgwethouder Alexander Scholtes (D66) in Park Politiek. De wethouder vindt het, gezien de lage vaccinatiegraad, niet verrassend dat er kinderen besmet zijn geraakt. "Het is de realiteit. We hebben ervoor gewaarschuwd. Voor sommigen is het een eye-opener."

In Nieuw-West zijn er in inmiddels 42 besmettingen gemeld, waarvan er zo'n dertig te koppelen zijn aan één cluster. "Dat het zich verder gaat uitbreiden in de stad ligt behoorlijk voor de hand. Als ouders denken dat hun kind misschien mazelen heeft, moeten ze niet naar de huisarts in de wachtkamer gaan zitten, want dan besmet je misschien andere kinderen. Blijf thuis en bel de huisarts wat te doen", adviseert de wethouder.

Hij adviseert ouders van ongevaccineerde kinderen om alsnog hun prik te halen. "Soms kan dat eerder dan de 18 maanden waar we het nu over hebben, maar ga erover in gesprek met de GGD om te kijken wat er mogelijk is. Van deze besmettingen nu was er op één na iedereen ongevaccineerd."

In sommige buurten in de stad ligt de vaccinatiegraad zelfs onder de 60 procent. Scholtes: "De Wereldgezondheidsorganisatie vindt 95 procent een veilige vaccinatiegraad. In bepaalde buurten is dat gezakt naar 57 procent. In Amsterdam gemiddeld 82 procent. De vraag was niet: komt er een uitbraak, maar wanneer? We moeten hard werken om de vaccinatiegraad omhoog te krijgen."

Scholtes - zelf 3,5 maand geleden vader geworden - maakt zich ook 'direct' zorgen om het risico voor zijn eigen kind, vertelt hij. "Ik denk ja: als je vragen hebt, bespreek die dan alsjeblieft. De GGD heeft daar ook tijd voor. Er wordt op sociale media een hoop onzin verspreid en als je dat leest begrijp ik dat je denkt: oh moet ik dat wel laten doen? Het is echt onzin. Ga met de GGD in gesprek, want je beschermt niet alleen je eigen kind, maar ook dat van andere mensen."

Biblebelt

Volgens de wethouder zijn er veel redenen voor mensen om hun kind niet te laten inenten. "We moeten af van het idee dat alleen maar in de Biblebelt of in bepaalde andere religieuze groepen er twijfels zijn, die zijn echt breed verspreid, ook onder hoogopgeleide witte Amsterdammers. Het is echt wijdverspreid en grote reden tot zorg."

Amsterdam werkt met een zogeheten wijkgerichte aanpak, waaraan ook het Rijk meebetaalt. "We weten dat grootschalige campagnes geen effect hebben. We moeten het vaccineren makkelijk maken: niet ver weg op een gymlocatie, maar dichtbij in de buurt. Met afspraak, maar ook zonder. We weten dat het belangrijk is om de tijd te nemen om twijfels en vragen te bespreken. Het gaat ook om vertrouwen in de overheid, dus werk met mensen uit de buurt." Scholtes erkent dat corona veel wantrouwen heeft gezaaid. "Dat duurt heel lang om het weer terug te krijgen."

Vaccinatieplicht

Scholtes is tegen een vaccinatieplicht. "Dat werkt totaal averechts. Mensen moeten er zelf weer van overtuigd raken dat het goed is voor hun kind om je te laten vaccineren. Het probleem is juist dat het wantrouwen is gestegen, als je met een verplichting gaat zwaaien is het meteen weer weg. Onze aanpak werkt. We zien voor het eerst sinds jaren dat meer kinderen zich laten vaccineren. We zijn er nog lang niet, maar we hebben de stijgende lijn ingezet."

Of zo'n uitbraak moest gebeuren? Scholtes: "Ik gun niemand de mazelen. Het is echt een hele besmettelijke ziekte die tot hele nare ontstekingen kan lijden en uiteindelijk tot de dood. Ik vind het dus nooit goed dat er een uitbraak is, maar het is wel de realiteit. We hebben ervoor gewaarschuwd met dit soort vaccinatiegraden. Voor sommigen is het een eye-opener. We zien dat sommige mensen hun kind nu laten vaccineren. Dwingen gaan we niet doen."

Bekijk hierboven de hele uitzending van Park Politiek, waarin wethouder Alexander Scholtes ook ingaat op de vraag of hij openstaat voor het lijsttrekkerschap richting de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Ook praat hij over een digitaal onafhankelijke stad.

Het Openbaar Ministerie eist dat de 43-jarige Jan-Joost R. een celstraf van 7 jaar en tbs met dwangverpleging krijgt. De man is volgens justitie verantwoordelijk voor de jarenlange seksuele uitbuiting van een medestudent op een zolderkamer in West. R. spreekt zelf van een 'onwerkelijke omvang van leugens', een deskundige stelt dat er sprake is van narcistische problematiek bij de verdachte en noemt hem een 'koning in het verdraaien van de feiten'. 

Dat bleek vandaag tijdens de inhoudelijke behandeling van de strafzaak. R. werd vorig jaar zomer aangehouden nadat het nu 30-jarige slachtoffer in januari aangifte deed. 

"Het begon onschuldig. Jan-Joost was een vriend die zich profileerde als een oudere wijzere man die me wilde helpen. Ik was ervan overtuigd dat hij het beste voorhad met mij. Maar het eindigt in pijn, verdriet en verlies.", zo begint de verklaring van slachtoffer M.

"Het is moeilijk om aan te geven wanneer het manipuleren begon", vervolgt hij, "maar inmiddels weet ik het zeker: bij de ontmoeting. Een naïeve thuiswonende student. Ik was de perfecte prooi, de vangst van de eeuw voor hem. Ik was een instrument, een middel om een doel te bereiken", aldus M. over het moment dat de twee elkaar in 2016 ontmoette op de studie Bèta-gamma op de Universiteit van Amsterdam. 

Het contact werd in de jaren na de ontmoeting steeds intensiever, waarna R. de man vroeg hem te helpen bij een verbouwing en een online toets voor hem wilde maken. Beide mislukten, en in de ogen van R. zou dat door het toedoen van M. zijn geweest. De financiële schade die de verdachte daardoor opliep, moest terugbetaald worden, eerst met de inkomsten die M. als fietskoerier verdiende, daarna als escort via websites voor prostitutiewerkzaamheden.

Voor het contact met potentiële klanten zou de verdachte het slachtoffer een telefoon hebben gegeven. Het geld wat verdiend werd door het slachtoffer zou grotendeels zijn afgepakt door R.. Ook zou zijn identiteitskaart en bankpas zijn afgepakt en werd hij geïsoleerd van zijn familie en vrienden. De verdachte zou daarbij hebben bepaald waar en wanneer M. heen mocht gaan. Zelfs toen zijn moeder overleed, zou hij niet naar de begrafenis hebben mogen gaan. Potentiële besmettingen met het coronavirus zouden voor R. de reden zijn geweest. De verdachte zou daarentegen wel de erfenis van zijn moeder uit hebben gegeven.

Geen douche of toilet

Het slachtoffer was inmiddels op de zolderkamer boven de woning van de verdachte ingetrokken. Daar had M. geen beschikking over een toilet of douche en hingen er camera's in de ruimte waarop hij voortdurend in de gaten gehouden kon worden. Hij zou één keer in de twee weken hebben mogen douchen en moest zijn behoefte in een zak of in het Rembrandtpark doen. Ook moest hij zich om de zoveel tijd verantwoorden en zou hij elke dag een rondje in het huishouden hebben moeten doen, te heten 'toefie time', vernoemd naar de kat van R. en de kattenbak die daarbij schoongemaakt moest worden. 

M. zou zijn aangeboden op een website voor prostitutiewerkzaamheden. Advertenties werden regelmatig 'omhoog geplaatst' en M. zou mannen onder meer hebben moeten aanspreken bij een ontmoetingsplek in het Vondelpark. Toen het slachtoffer zich niet aan 'kwartier verantwoordingen' hield, zou M. geen eten hebben gekregen of werd zijn matras weggehaald. De zakken met ontlasting lagen ondertussen in de kamer. 

Waarom M. de situatie niet ontvluchtte? "Er was nergens om heen te rennen, hij kende mijn huisgenoten, hij berichtte vrienden en mijn huisgenoten", aldus M. "Hij zou me fysiek komen ophalen bij mijn studentenwoning. En dat gebeurde ook. Hij bleef me stalken met berichten en belletjes net zolang tot hij zijn zin kreeg. Om eerlijk te zijn wist ik niet wat ik moest denken. Duizenden en duizenden uren is er op mij ingepraat, tot ik het uitschreeuwde. Elk kwartier van de dag moest ik me verantwoorden. Ik wist niet wat echt of nep was. Ik had niemand om mee te praten, behalve met Jan-Joost en de mensen die seks met mij hadden. Het enige waar ik voor leefde was het gehoorzamen en dienen van Jan-Joost. Mentaal compleet gebroken", aldus het slachtoffer.

'Forse narcistische persoonlijkheidsstoornis'

Volgens Jan-Joost R. zijn de verdenkingen tegen hem een 'onwerkelijke omvang van leugens' en stelt dat alles verzonnen is. R: "In de basis is het heel simpel: alles is 180 graden gespiegeld. Zowel in details als in grote lijnen." Deskundigen spreken van een 'forse narcistische persoonlijkheidsproblematiek': "Hij heeft in zijn hoofd hoe hij het wil hebben en heeft een eigen realiteit of werkelijkheid." Tijdens een gesprek met een andere psychiater had hij het schrijfblok afgepakt en wilde de rollen omdraaien, stelde de vrouw vandaag in de rechtbank. "Hij wilde de leiding in het gesprek." Op vragen van de rechtbank over de seksuele uitbuiting, de zolderkamer, de camera's, het prostitutiewerk en het fysieke en mentale geweld had R. veel woorden nodig, maar kwam tot weinig antwoorden.  

De man wordt naast de mensenhandel en seksuele uitbuiting verdacht van het bezit van kinderpornografie. Bij een doorzoeking in het huis van R. werden op verschillende harde schijven 25.000 afbeeldingen van kinderporno aangetroffen. Daarnaast zou de man ook videomateriaal van dierenpornografie in zijn bezit hebben gehad. De man is twee keer eerder veroordeeld voor stalking. Het Openbaar Ministerie eist 7 jaar cel en tbs met dwangverpleging. 

De rechtbank doet uitspraak op 7 mei.  

De laaggeletterdheid in Hilversum blijft schrikbarend hoog in vergelijking met de Gooise buren. Dat blijkt uit cijfers van geletterdheidinzicht.nl. De Bibliotheek Hilversum schiet Hilversummers die hiermee worstelen al jaren te hulp. Dinsdagavond wordt er tijdens het Groot Goois Dictee geld ingezameld voor deze strijd tegen de laaggeletterdheid. 

Hilversum steekt er met kop en schouders bovenuit. 14 procent van haar bewoners tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In de gemeenten Wijdemeren en Weesp is dit 1 procent, in Gooise Meren 2 procent en in Huizen, Blaricum, Eemnes en Laren 5 procent.

In de provincie Noord-Holland liggen alleen de gemeenten Amsterdam, Zaanstad, Drechterland, Stede Broec en Enkhuizen hoger dan Hilversum. Het landelijk gemiddelde ligt op 12 procent. Schrikbarende cijfers dus. 

Strijd van de bieb

De Bibliotheek Hilversum schiet Hilversummers die moeite hebben met lezen al jaren te hulp. Om laaggeletterdheid te bestrijden is het van belang om er zo snel mogelijk bij te zijn, stelt Nicoline Kok van de Bibliotheek Hilversum. Zo gaat er veel aandacht uit naar de peuterspeelzalen en het basisonderwijs. 

"Als je rond de vier jaar naar de basisschool gaat met een taalachterstand, is die niet meer in te halen", vertelt ze. "Als ze een andere taal dan het Nederlands thuis spreken is dat eigenlijk geen probleem, want die taalomslag maken lukt vaak wel."

Dus gaan medewerkers van de bieb langs op peuterspeelzalen om zowel de ouders als de medewerkers van de zaal bij te spijkeren. Zo benadrukken ze het belang van voorlezen en veel praten met de kinderen.

Naast de regelmatige bezoekjes aan de peuterspeelzaal gaan medewerkers van de bieb ook langs bij basisscholen. De nadruk ligt daarbij vooral op het motiveren om te lezen. Daarvoor is om te beginnen een brede collectie boeken op school nodig. Daarnaast staan de medewerkers voor de klas om zowel de leerlingen als de leraren te enthousiasmeren voor het lezen. 

Hulp voor volwassenen

Ook volwassenen die moeite hebben met lezen en schrijven worden te hulp geschoten. Voor deze doelgroep organiseert de bieb taallessen in het taalcafé. Dit is zowel voor nieuwkomers als autochtone Nederlanders die hulp nodig hebben. 

Vooral die laatste groep is volgens Kok erg moeilijk te bereiken. "Dat komt vooral door schaamte." Om hen te bereiken werkt de bieb samen met een aantal maatschappelijke organisaties. 

Groot Goois Dictee

Om een steentje bij te dragen aan deze strijd tegen laaggeletterdheid, wordt er door de Lionsclub 't Gooi en Lionsclub Hilversum het Groot Goois Dictee georganiseerd. Het dictee wordt gepresenteerd door NOS-nieuwslezer Jeroen Tjepkema, live vanuit de Raadszaal van het Raadhuis in Hilversum. 

Het opgehaalde geld gaat rechtstreeks naar de Hilversumse bieb. Met het bedrag willen ze vooral het lesmateriaal voor het taalcafé een flinke update geven. "Er is namelijk steeds meer behoefte aan het taalcafé, maar door de coronajaren lopen we ook een beetje achter", aldus Kok. 

Liefhebbers van klassieke muziek kijken al jaren reikhalzend uit naar het Mahlerfestival, dat volgende maand voor het eerst in 30 jaar weer in de stad georganiseerd wordt in het Concertgebouw. Het festival, mogelijk gelijktijdig met een eventuele Ajax-huldiging, kostte tien jaar aan voorbereidingstijd.

Een bijna unieke kans als je fan bent van Mahler, want komende maand worden zijn elf symfonieën in elf avonden achter elkaar opgevoerd in het concertgebouw. Kaartjes voor een stoel in de Grote Zaal, die twee jaar geleden in de verkoop gingen, zijn al nagenoeg uitverkocht.

Mahler (1860-1911) geldt als een van de belangrijkste componisten van zijn tijd. Als dirigent trad hij meerdere keren in het Concertgebouw op. Meer dan een eeuw later is op meerdere plekken in het gebouw nog te zien dat de componist een speciale band met Amsterdam had. Van alle namen die in bladgoud in de Grote Zaal vereeuwigd zijn, heeft die van Mahler het meest prominente plekje. Vlak voor het gedeelte waar de leden van het koninklijk huis zitten.

En dan is er ook nog het Mahler-festival, dat volgende maand voor de derde keer georganiseerd wordt. Voor de komende editie is de organisatie ruim tien jaar bezig geweest om alles in orde te krijgen. Oorspronkelijk was het idee om het festival in 2020 te organiseren: 100 jaar na de eerste editie en 25 jaar na de tweede. Maar dat plan viel door corona in het water.

Een flinke domper voor het Concertgebouw. Na zes jaar aan voorbereiding, waarbij toporkesten van over de gestrikt moesten worden, konden ze opnieuw aan de bak. "Je moet een hele planning maken met orkesten van over de wereld, zoals Chicago, Berlijn en Tokio", legt Concertgebouw-zegsman Jacob van der Vlugt uit. 

Mahler-paviljoen

"Mahlers muziek wordt soms wel door driehonderd musici uitgevoerd. Naast de instrumenten ook mannen-, vrouwen en kinderkoren. Die moeten allemaal van tevoren vastgelegd worden. Iedereen past zijn planning erop aan."

Het had dus wat voeten in de aarde, maar dan heb je ook wat. "Het is uniek in de wereld dat de symfonieën in chronologische volgorde worden gespeeld. Door toporkesten uit de hele wereld."

Je hoeft geen kaartje te hebben om iets van het gebeuren mee te krijgen. De symfonieën worden in verschillende landen live op tv uitgezonden. Specifiek in Nederland zijn ze daarnaast nog in verschillende bioscopen te zien. En wie er toch een beetje bij wil zijn, kan vanaf het Museumplein, waar een 2000 zitplaatsen tellend 'Mahler-paviljoen' komt te staan, gratis meekijken.

Ajax

Die tent kwam vorige week al even in het nieuws, vanwege de inmiddels grote kans dat Ajax kampioen wordt. Het Mahler-festival vindt tussen 8 en 18 mei plaats, in een periode dat Ajax de laatste drie wedstrijden van het seizoen speelt. Alleen als de voorsprong tegen PSV snel groter wordt, kan Ajax eerder kampioen worden.

Burgemeester Halsema heeft al meermaals laten weten dat ze de voorkeur heeft voor een huldiging op het Museumplein. Dat gebeurde voor het laatst in 2019, toen er 100.000 fans kwamen. Is dat wel te organiseren als er al een festivaltent op het veld staat? In de Stopera laten daar nog weinig over los.

Een woordvoerder van de gemeente zegt dat ze zich volop op een mogelijke huldiging voorbereiden, maar zegt ook dat het nu nog te vroeg is om iets over de locatie te zeggen. 

"Wat ons betreft is het natuurlijk hartstikke leuk: een feest voor Ajax en een feest voor het concertgebouw. Als die huldiging precies om 20.00 uur 's avonds is, is er misschien wat geluidsoverlast. Maar ik denk dat de gemeente gewoon heel goed gaat kijken hoe het samen kan."

De GGD in Zaanstreek-Waterland wil met een wijkgerichte aanpak meer mensen ervan overtuigen hun kinderen te laten vaccineren. In sommige wijken in Zaandam en Purmerend heeft maar 40 procent van de kinderen één vaccinatie tegen bof, mazelen en rode hond gehad. Deze week kunnen kinderen uit Zaanstreek-Waterland zich laten vaccineren, ook zonder afspraak.

Het gaat niet goed met de vaccinatiegraad in de Zaanstreek, met name in Zaandam en Purmerend is die laag. In sommige wijken heeft maar veertig procent van de kinderen één BMR-prik tegen de bof, mazelen en rodehond gehad. "Veel en veel te weinig", zegt Esther Batelaan, jeugdarts bij de GGD Zaanstreek-Waterland. 

Ook voor andere kindvaccinaties is de opkomst sinds 2019 structureel gedaald. Het aantal 2-jarigen dat geen enkele vaccinatie kreeg, is sinds 2019 zelfs verdubbeld tot 7.4 procent en ligt hier een half procent boven het landelijk gemiddelde.

Volgens de GGD komt dat door verschillende factoren. Zo kunnen geloofsovertuiging of levensovertuiging een rol spelen. Ook minder vertrouwen in de vaccinaties en angst voor bijwerkingen worden als reden genoemd.

Zaanstreek-Waterland is niet de enige regio waar steeds minder ouders ervoor kiezen om hun kinderen te laten vaccineren. In heel Nederland loopt de vaccinatiegraad terug en het is voor veel GGD's een zoektocht naar de juiste weg om inwoners te overtuigen of te bereiken. 

Praten en prikken

Even verderop, in Amsterdam, lijkt de weg omhoog voorzichtig gevonden. Die gemeente ziet nu 'een lichte stijging' in opkomst in wijken waar voorheen sprake was van een dalende vaccinatiegraad. Zo steeg de opkomst in de Bijlmer met 9 procent en in Bos en Lommer was dat 15 procent.

De oorzaak ligt in een nieuwe 'wijkgerichte en fijnmazige aanpak', wat neerkomt op praten en prikken in de wijk. Zo onderhoudt de gemeente nauw contact met 'sleutelfiguren' in buurten en vaccineren GGD-medewerkers nu ook in de buurt op de Ouder Kind Teams locaties, of naar behoefte op andere plekken in de wijk.  

Priklocaties bleken, na gesprekken in wijken met een lage vaccinatiegraad, vaak te ver weg. "Zo was het voor alleenstaande ouders met vier jonge kinderen zonder geld voor de metro vaak onhaalbaar om naar een priklocatie te komen", aldus de GGD Amsterdam.  

Sleutelfiguren in de wijken  

De GGD Zaanstreek-Waterland heeft die nieuwe aanpak ook gezien en wil met de sleutelfiguren aan de slag, laat Ghislaine van Nooijen Kooij weten. "Wij hopen via hen inwoners te overtuigen van de nut en noodzaak van vaccineren."

Sleutelfiguren zijn bijvoorbeeld leerkrachten van basisscholen, medewerkers van de kinderopvang of vertegenwoordigers van anderstaligen. De GGD hoeft dat netwerk niet helemaal vanaf de grond op te bouwen, omdat er tijdens corona ook geregeld contact was, legt Van Nooijen Kooij uit. 

In de Zaanstreek is het volgens Van Nooijen Kooij nog niet aan de orde om de centrale sporthal in te ruilen voor prikken op locaties in verschillende wijken. "Amsterdam Zuidoost is bijna even groot als heel Purmerend dus we hebben het over een hele andere schaal. Dat is nog een overweging voor de toekomst."

De laaggeletterdheid in Hilversum blijft schrikbarend hoog in vergelijking met de Gooise buren. Dat blijkt uit cijfers van geletterdheidinzicht.nl. De Bibliotheek Hilversum schiet Hilversummers die hiermee worstelen al jaren te hulp. Dinsdagavond wordt er tijdens het Groot Goois Dictee geld ingezameld voor deze strijd tegen de laaggeletterdheid. 

Hilversum steekt er met kop en schouders bovenuit. 14 procent van haar bewoners tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In de gemeenten Wijdemeren en Weesp is dit 1 procent, in Gooise Meren 2 procent en in Huizen, Blaricum, Eemnes en Laren 5 procent.

In de provincie Noord-Holland liggen alleen de gemeenten Amsterdam, Zaanstad, Drechterland, Stede Broec en Enkhuizen hoger dan Hilversum. Het landelijk gemiddelde ligt op 12 procent. Schrikbarende cijfers dus. 

Strijd van de bieb

De Bibliotheek Hilversum schiet Hilversummers die moeite hebben met lezen al jaren te hulp. Om laaggeletterdheid te bestrijden is het van belang om er zo snel mogelijk bij te zijn, stelt Nicoline Kok van de Bibliotheek Hilversum. Zo gaat er veel aandacht uit naar de peuterspeelzalen en het basisonderwijs. 

"Als je rond de vier jaar naar de basisschool gaat met een taalachterstand, is die niet meer in te halen", vertelt ze. "Als ze een andere taal dan het Nederlands thuis spreken is dat eigenlijk geen probleem, want die taalomslag maken lukt vaak wel."

Dus gaan medewerkers van de bieb langs op peuterspeelzalen om zowel de ouders als de medewerkers van de zaal bij te spijkeren. Zo benadrukken ze het belang van voorlezen en veel praten met de kinderen.

Naast de regelmatige bezoekjes aan de peuterspeelzaal gaan medewerkers van de bieb ook langs bij basisscholen. De nadruk ligt daarbij vooral op het motiveren om te lezen. Daarvoor is om te beginnen een brede collectie boeken op school nodig. Daarnaast staan de medewerkers voor de klas om zowel de leerlingen als de leraren te enthousiasmeren voor het lezen. 

Hulp voor volwassenen

Ook volwassenen die moeite hebben met lezen en schrijven worden te hulp geschoten. Voor deze doelgroep organiseert de bieb taallessen in het taalcafé. Dit is zowel voor nieuwkomers als autochtone Nederlanders die hulp nodig hebben. 

Vooral die laatste groep is volgens Kok erg moeilijk te bereiken. "Dat komt vooral door schaamte." Om hen te bereiken werkt de bieb samen met een aantal maatschappelijke organisaties. 

Groot Goois Dictee

Om een steentje bij te dragen aan deze strijd tegen laaggeletterdheid, wordt er door de Lionsclub 't Gooi en Lionsclub Hilversum het Groot Goois Dictee georganiseerd. Het dictee wordt gepresenteerd door NOS-nieuwslezer Jeroen Tjepkema, live vanuit de Raadszaal van het Raadhuis in Hilversum. 

Het opgehaalde geld gaat rechtstreeks naar de Hilversumse bieb. Met het bedrag willen ze vooral het lesmateriaal voor het taalcafé een flinke update geven. "Er is namelijk steeds meer behoefte aan het taalcafé, maar door de coronajaren lopen we ook een beetje achter", aldus Kok. 

Een door de Amerikaanse president Trump gestarte handelsoorlog leidt tot grote verliezen op handelsbeurzen wereldwijd, en dus ook in Amsterdam. De koers ligt bijna 7 procent lager dan toen de beurs vrijdag sloot en dat is het grootste verlies sinds de coronaperiode. 

"Het gaat allemaal omlaag," zegt Hans de Geus, beurscommentator voor RTL Z. "Er is een nieuwe realiteit waarvan de impact nog niet goed is in te schatten. Maar die als het zo doorgaat enorm is."

Toch denkt De Geus niet dat er nu totale paniek heerst op de Amsterdamse beursvloer. "Ik verwacht geen chaos. Er zijn gewoon nog biedingen, er wordt gehandeld. Mensen zien in dat koersen lager moeten en ondergaan het eigenlijk redelijk gelaten."

De koersen op de beurs zijn wereldwijd ingezakt na het instellen van importheffingen door de VS. De koersdalingen zorgen hier en daar misschien voor paniek, maar De Geus ziet nu vooral voor Europa kansen. "We hadden echt een schok nodig om ons tot daden aan te zetten. Om onafhankelijk te worden als het gaat om energie, defensie en misschien ook onze munt. De euro kan belangrijker worden in dit hele schouwspel. En die schok is er nu. Dit kan ons aansporen om grote daden te verrichten. Dus dat is een geluk bij een ongeluk."

Poorten openzetten

Volgens De Geus is er nu de facto sprake van een oorlogseconomie. En liggen er ook voor Amsterdam kansen. "Je kunt op dit moment natuurlijk heel veel talent hierheen halen. Ik weet nog dat we met Brexit met busjes door Londen reden - dat deed minister Ollongren ook toen - met de boodschap 'kom in Amsterdam werken' als je bij een bank zit. Dat moeten we nu in de VS nu ook gaan doen."

"Er zijn heel veel mensen die ontslagen zijn of bang voor het systeem of die überhaupt uit Amerika weg willen. Van de universiteiten maar ook van inlichtingendiensten.  Al die kennis kun je nu hierheen halen. Dus we moeten als een gek de poorten openzetten en dit echt als een kans zien. Het is natuurlijk bijna ironisch dat Amerika is geschapen naar het beeld van Amsterdam in de gouden eeuw. Tolerant, een liberale economie waar veel immigratie mogelijk was. Dat was het plaatje waar de Founding Fathers zich aan spiegelden. In Amerika houdt dat nu op. En dat het weer terugkeert naar Amsterdam zou natuurlijk mooie ironie zijn."